Ռազմիկ Արամյանը 18 տարեկան է, սովորում է ԵՊՀ-ի ֆիզիկայի ֆակուլտետում, ապագայում ցանկանում է դառնալ տեսաբան-ֆիզիկոս: Նրա հետաքրքրության առարկաները տարբեր են`տիեզերագիտություն, հրթիռաշինություն, բնապահպանություն: Նա ամեն ինչի մեջ բացահայտում է ֆիզիկան:
-Ռազմիկ, կպատմե՞ս ինչպես քո մեջ սեր առաջացավ դեպի ֆիզիկան:
-Ինձ միշտ ճշգրիտ գիտությունները դուր են եկել: Սկզբնական շրջանում մաթեմատիկան էր շատ դուր գալիս, հետո, երբ արդեն ծանոթացա ֆիզիկա առարկայի հետ և սկսեցի խորանալ, ինձ շատ գրավեց: Ես ինձ այդ բնագավառում գտա և հիմա առանց ֆիզիկայի չեմ պատկերացնում օրս: Իր մեջ գիտության տրամաբանությունը ինձ շատ է դուր գալիս:
-Իսկ եղե՞լ է մի շրջան, երբ ցանկացել ես թողնել ֆիզիկան և այլ հետաքրքրություն գտնել:
-Ընդհակառակը: Ինչքան գնում է, էնքան ավելի շատ եմ սիրում ֆիզիկան: Իմ կյանքը չեմ պատկերացնում առանց ֆիզիկայի: Առանց ֆիզիկայի ապրել չի կարելի: Չկա մի երևույթ, որ ընդհանրապես առնչություն չունենա ֆիզիկայի հետ: Ֆիզիկայով դու կարող ես անընդհատ բացահայտել աշխարհը: Ֆիզիկայով ինչ-որ բան չեն ստեղծում, ֆիզիկան օգնում է բացահայտել աշխարհը:
-Հաճախ ասում են, որ երեխաները իրենց ծնողների մասնագիտությունն են ընտրում: Արդյո՞ք ծնողներդ դեմ չեն եղել մասնագիտության ընտրությանդ:
-Իմ հայրը ֆիզիկոս է, սկզբնական շրջանում մի քիչ տարաձայնություններ կային, նույնիսկ մի շրջան եկավ իմ կյանքում, որ չէի ուզում ֆիզիկոս դառնալ: Դա նրանից էր, որ մեր տանը իմ մասնագիտության հետ կապված խոսակցությունները շատ էին: Բայց դե իմ որոշումը փոխելը այդքան էլ հեշտ չէ: Ու այսօր ես հասա իմ ուզածին և սովորում եմ իմ նախընտրած ֆակուլտետում:
-Դե երևի դպրոցում ամենալավը բնագիտական առարկաներն էիր սովորում:
-Ես դպրոցում լավ չեմ սովորել: Գիտե՞ք ինչու, որովհետև չեմ սիրում, երբ ինձ ստիպում են ինչ- որ բան անել: Իսկ ինձ անընդհատ ստիպում էին դասեր կարդալ, տնայիններ անել, իսկ ես չեմ սիրում, երբ ինձ կաղապարում են: Հետո եկավ մի շրջան, երբ ես դասագրքերը մի կողմ դրեցի ու սկսեցի ինքս բացահայտել ֆիզիկան ու ավելին իմացա, քան դասագրքերում գրված էր, և այդ ժամանակ էլ սկսեցի սիրել ֆիզիկայի ոչ դասագրքային տարբերակը: Ու սկսեցի ավելի լուրջ զբաղվել ֆիզիկայով: Հետո հետաքրքրությունը փոխվեց սիրո:
-Ինչ-որ մրցույթների մասնակցե՞լ ես:
-Մրցույթներ միշտ չեմ սիրել, ու գտնում եմ, որ գիտությունը այն ոլորտն է, որտեղ մրցակցություն չպիտի լինի: Փոխարենը` ազատ ստեղծագործելու մթնոլորտ պիտի լինի: Եթե քեզ ասում են, թե ով է ավելի լավ, ով ավելի շուտ, ով ավելի արագ կարողանա խնդիրը կամ երևույթը բացահայտի, դա իմ կարծիքով, ֆիզիկայի տեսանկյունից ընդունելի չէ: Ո՞նց կարող ես նկարչին տալ ժամանակ ու ասել նկարիր: Դրա համար ժամանակ է պետք, մուսա ասվածը պիտի գա, որ կարողանաս ստեղծագործել: Խորհուրդ եմ տալիս չմտնել մրցակցության մեջ, եթե ինչ որ մեկի մոտ էդ պահին լավ է ստացվում, իսկ իրենք չկարողացան, չհիասթափվեն ու չմտածեն ,որ իրենք թույլ են ու չեն կարող:
-Ինչպե՞ս ես պատկերացնում քո ապագան:
-Կրթությունս ուզում եմ շարունակել Գերմանիայում կամ Ամերիկայում:
-Ի՞նչ պետք է անել, որ Հայաստանում էլ գիտությամբ զբաղվելու համար նպաստավոր պայմաններ լինեն, և այստեղ էլ գիտությամբ զբաղվող շատ լինի:
-Մարդկանց գիտակցության մեջ պետք է մի շատ կարևոր բան փոխել, որ կրթությունը դա ամոթ բան չի, դա անկախ ու լավ ապրելու ամենակարևոր նախադրյալն է, առանց որի հնարավոր չի ապրել: Հայաստանի դեպքում իմ կարծիքով գիտությունը պետք է առաջին տեղում լինի, որովհետև փոքր պետությունները կարող են գոյատևել, և ինչու չէ, մրցակցել հենց գիտելիքի որակով: Մենք աշխարհին կարող ենք տալ նոր տեխնիկա, նոր սարքավորումներ, բացահայտումներ, ու հենց դրա համար առաջին նախապայմանը գիտելիքն է: Պետք է արտասահմանում ապրող մեր հայրենակիցները, ժամանակակից գիտությամբ զբաղվողները հետ գան Հայաստան, իրենց գիտելիքները փոխանցեն հետաքրքրվողներին, փորձի փոխանակում և սերտ կապ լինի արտասահմանի գիտնականների հետ: Իմ կարծիքով, Հայաստանի գիտությունը մի տեսակ մեկուսացած է: Բայց դե ցանկությունն ու կամքն է, որ պակասում է մեզ:
-Ռազմիկ, ինչ-որ բան ունե՞ս ավելացնելու:
-Ուղղակի ուզում եմ պատկերավոր ասել, որ գիտությունը անմշակ հողերը սարքում է մշակովի: Ժամանակակից տեխնոլոգիաները դրանք բերքն են, որոնք մենք ստանում ենք: եթե չլինի գիտությունը, մենք կունենանք սահմանափակ քանակությամբ մշակված հող, որի վրա շատ քիչ բերք կարող ենք ստանալ: Առանց գիտության կյանքը կկանգնի, կգա կհասնի մի սահմանի, որից հետո էլ գնալու տեղ չի ունենա: Գիտությունն է, որ մեզ ստիպում է բացահայտել աշխարհը: