Լուսանկարը՝Հովնան Բաղդասարյանի
Աստղերը նման են ադամանդների: Ադամանդներ, որոնք ավելի են գեղեցկացնում երկինքը: Տիեզերքը նմանվում է հանքի, որտեղ թաքնվում, պաշտպանվում են աստղերը:
Ամեն մեկն ունի իր պատմությունը: Ծնվում են, լուսավորում՝ ապրում ու խամրում՝ մահանում:
Աստղերի ծնվելու պատմությունը տիեզերքում կատարվող իրադարձություններից ամենագեղեցիկն է:
«Նրանք առաջանում են մշտապես: Նախասկզբնական նյութը տիեզերական տարածության մեջ գազի և փոշու ամպն է: Հենց որ այդ նյութերի քանակը սկսում է շատանալ, նրանց միատեղ առաջացած ձգողության ուժն արագացնում է այդ գործընթացը: Այդպիսի գոյացության կենտրոնում գազը սեղմվում և դառնում է ավելի ու ավելի տաք, և, ի վերջո, նրա ջերմաստիճանն ու ճնշումն այնքան են մեծանում, որ սկսվում է միջուկային սինթեզը` ջրածնի ատոմների միավորումը: Սինթեզի սկիզբը համարվում է նոր աստղի ծնունդը: Հաճախ բազմաթիվ նոր աստղեր ծնվում են միմյանց մոտ՝ «հսկայական ամպում»: Այդ ժամանակ նրանք առաջացնում են աստղերի ընտանիքներ, որոնց անվանում են աստղակույտեր»:
Համացանցում գտա աստղերի ծագման մասին այս պատմությունը, և ինձ միանգամից գրավեց: Նրանք առաջանում են ընդամենը գազից ու փոշուց… Ինչո՞ւ համացանցից, որովհետև պիտի նկարահնումներ կատարեինք Բյուրականի աստղադիտարանում, ու ես որոշել էի նախապատրաստվել:
Ի՜նչ հետաքրքիր է…
Առաջացան… Հիմա ժամանակը եկել է, որ ապրեն: Նրանք ապրում են, և ապրելու հետ մեկտեղ նաև մեզ են լուսավորում, չնայած առկայծող թույլ լույսով, բայց նրանք դա անում են:
Աստղերը հավերժ չեն: Ի վերջո, դրանց միջուկում ջրածնային պաշարը սպառվում է:
«Եթե դու որոշակի ժամանակ սնունդ չես գնում, քո սառնարանը դատարկվում է ՝ պաշարը սպառվում է: Ես փորձեցի ուղղակի համեմատության մեջ դնել »: Իսկ հիմա շարունակեմ … Այդ ժամանակ աստղի չափերը փոխվում են, և այն աստիճանաբար մահանում է: Հին աստղերը փքվում են՝ փոխարկվելով Կարմիր հսկաների, որոնք իրենց շիկացած գազի մի մասը ցրում են տարածության մեջ՝ հսկա, մշուշե օղակների տեսքով, և աստիճանաբար սառչում: Երբ մարդ երկար ժամանակ ֆիզիկական աշխատանք է կատարում, նա քրտնում է: Այդ քրտինքի գոլորշիանալը ոչ-ոք չի տեսնում , բայց ինձ թվում է, որ այդ քրտինքն էլ է օղակների տեսքով ցրվում: Քրտնքի գոլորշիանալուց հետո մարդ սառչում է, ավելի ճիշտ սկզբնական ջերմաստիճանը իջնում է:
Աստղերը մահացան… Բայց նրանք այնքան շատ են, որ նրանց կորուստը չի զգացվում:
Միշտ երազել եմ մոտիկից տեսնել աստղերը: Կարելի է ասել ես հասա իմ երազանքին: Տեսա նրանց և վստահ եմ, որ նրանք էլ ինձ տեսան: Այնպես էին փայլում, շողում ասես փոքրիկ երեխա լինեին, որին կոնֆետ են տվել:
Ես սիրում եմ երևակայել, երազել… Այստեղ էլ իմ երևակայությունը գործի անցավ : «Նրանք ինձ ձեռքով են անում, ժպտում են իրենց փոքրիկ բերաններով, թարթում են իրենց փոքրիկ թարթիչները»: