-Գնա խանութ, թթվասեր ու հաց առ:
-Է՜, մամ, հավես չկա, մինչև վեր կենա՜մ, հագնվե՜մ…
-Կարող ես այդպես էլ գնալ:
-Մա՜մ…
-Վե՛ր կաց, փոշին հավաքի՛ր:
-Լա՜վ, էլի՜:
-«Լավ էլի»-ին ես պիտի ասեմ, քանի ժամ է՝ հեռուստացույցի դիմաց նստած ես: Գոնե վեր կաց, դաս արա:
-Ո՜ւֆ:
-Էլ չկրկնեմ:
-Լա՜վ:
-Ոչ մի լավ:
-Ասում եմ՝ լավ, կգնամ:
-Ես գիտեի, որ կգնաս:
-Ես էլ…

Անուշ Մուրադյան, 14 տարեկան

***

Ասում են՝ յուրաքանչյուր սերունդ իր նախորդից խելացի է 25 տոկոսով: Սակայն բոլոր մեծերն անընդհատ բողոքում են.

-Այս ի՞նչ սերունդ է, կարդալ չի ուզում, սովորել չի ուզում, ոչ մի հետաքրքրություն չունի, մենք իրենց տարիքում…

Ասում են՝ դեռ հին հույներն են բողոքել նոր սերնդից: Սակայն ինձ թվում է՝ մեր մեծերի բողոքը ճիշտ է: Հենց ես, երբ մայրիկս հիշեցնում է, որ դաս պիտի սովորեմ կամ որևէ գործ անեմ, գուցե բարձրաձայն չեմ ասում, բայց մտածում եմ.

-Օ՜ֆ, հավես չունեմ:

Չգիտեմ էլ, թե ինչում: Միգուցե վախենում եմ դժվարություններից կամ, ավելի ճիշտ, ալարում եմ: Այնուամենայնիվ, մի կերպ վեր եմ կենում ու անցնում գործի: Գիտեմ, որ «անհավեսությունը» վատ հատկություն է, բայց պետք է կամքի ուժ ունենալ ու հաղթահարել այդ զգացումը:

Լուսինե Հակոբյան, 14 տարեկան

***

Մի անգամ առավոտյան ժամը 7-ին պետք է գնայինք վազելու: Ես էլ էի ուզում գնալ:

-Մամ, կթողնե՞ս ես էլ գնամ:
-Ո՞ւր:
-Օպերա, մամ, խնդրո՜ւմ եմ:
-Ոչ:
-Մամ, ախր, շա՜տ եմ խնդրում:
-Ոչ, որովհետև եթե գնաս, Սուսիկն էլ կուզենա գալ, Մարիամն էլ: Իսկ նրանք դեռ փոքր են:
-Իրենք չեն իմանա, թաքուն կգնամ:
-Այլևս ոչ մի առարկություն:

Մի խոսքով, առավոտյան շուտ արթնացա ու գնացի, ոչ մեկը չարթնացավ: Բայց քիչ հետո օպերայի բակում հանդիպեցի մայրիկիս… Հիմա անհնազանդության պատճառով պատժվում եմ:

Ռիմա Տոֆանյան, 12 տարեկան

***

Մի անգամ ես և մայրիկս գնացել էինք տոնավաճառ՝ ինձ կիսաշրջազգեստ գնելու: Շատ շրջեցինք տոնավաճառում, և հանկարծ իմ աչքով մի գեղեցիկ կիսաշրջազգեստ ընկավ:

-Մամ, այ մամ, նայիր, ինչ գեղեցիկ կիսաշրջազգեստ է, կգնե՞ս:
-Ոչ, ես ուրիշն եմ տեսել, դա եմ գնելու:
-Բայց ես դա չեմ ուզում:
-Դու չես հասկանում, ինձ մի բարկացրու, թե չէ՝ ոչինչ չեմ գնի:

Ի վերջո մայրիկս գնեց իրեն դուր եկած կիսաշրջազգեստը: Ես ոչինչ չասացի, որ չբարկացնեմ, բայց այդպես էլ այն ոչ մի անգամ չհագա:

Հրանուշ Մուրադյան, 13 տարեկան

***

Մեր հարևան Տիգրանչոն մի օր եկավ մեր տուն: Խաղալիքներս այդ օրը հանել էի մաքրելու: Եկավ և իր թլոշ լեզվով ասաց.

-Ալամ, ալի խալանք:

Նստեց մեծ ավտոմեքենաս, ես էլ սկսեցի քշել նրան: Հայրիկս տեսավ, թե ինչպես եմ խաղում Տիգրանչոյի հետ և ծիծաղեց, բայց ինձ թվաց, որ բարկացավ: Հաջորդ օրը նա ինձ ասաց.

-Դու հո երեխա չե՞ս:

Տիգրանչոյի կողքին ես, իհարկե, մեծ եմ, բայց չէ՞ որ ես էլ եմ երեխա, միայն մի քիչ մեծ…

Արամ Աբրահամյան, 11 տարեկան

***

Այո, շատ հեշտ է, որովհետև ես ոչ լվացք եմ անում, ոչ ճաշ եմ պատրաստում, անում եմ այն, ինչ ուզում եմ:

Մի օր, երբ տանը մենակ էի, չգիտեի՝ ինչով զբաղվել: Որոշեցի ընկերուհուս կանչել, համոզված էի, որ մայրիկս չի բարկանա: Այդպես էլ եղավ: Իսկ մայրիկիս համար շատ դժվար է: Նա ամեն օր աշխատում է, մաքրում է տունը, մեզ է կերակրում, հետևում է շանը և այլն: Երբ ես քնում եմ, մայրիկս, քնաթաթախ նստած, սպասում է հայրիկիս: Երբ հայրս գալիս է, մայրիկս նրան էլ ընթրիք է տալիս և նոր պառկում է քնելու: Մեծ լինելը շատ դժվար է:

Մանե Ծատուրյան, 10 տարեկան

***

Մի անգամ մեր դասարանի աղջիկներով որոշեցինք գնալ կինոթատրոն: Ես զանգեցի ընկերուհուս և հարցրի.

-Հը, Արմինե, թողե՞ց քեզ մայրիկդ:
-Այո, իսկ քեզ թողեցի՞ն:
-Դեռ չեմ խոսել:

Մինչև մայրիկիս գալը ես հավաքեցի սենյակը, ափսեները լվացի: Եթե նա ինձնից գոհ լինի, անպայման կթողնի: Երբ մայրիկս աշխատանքից տուն եկավ, գովեց ինձ: Այ, հիմա կարելի է ասել:

-Մամ, կլինի՞ վաղը Արմինեի հետ գնամ կինո:
-Իսկ ձեզ հետ մեծ մարդ լինելո՞ւ է:
-Ոչ:
-Այդ դեպքում՝ ոչ, դու դեռ փորք ես, ինչպե՞ս պետք է մենակ գնաս, ինչպե՞ս պիտի փողոցն անցնես:

Ընկած տրամադրությամբ զանգեցի ընկերուհուս: Պարզվեց, որ նրա մայրիկը նույնպես չի թողել, իմանալով, որ մեծերիս ոչ ոք չի լինելու:

Նաիրա Չալաբյան, 12 տարեկան

***

-Վա՜յ, գործեր ունեմ,- ասաց մորաքույրս,- չեմ կարող քեզ դասից վերցնել:
-Ես էլ չեմ կարող,- ասաց հայրիկս:
-Զանգենք Լիլիթին, թող ինքը վերցնի:
-Ես կարող եմ ինքնուրույն գալ տուն,- ասացի ես:
-Ոչ մի դեպքում,- ասաց մորաքույրս,- գյուղով անցնելիս որևէ բան կպատահի:

Ասեմ, որ դպրոցի դիմացի երթուղայինը գալիս է մինչև գյուղի կեսը, իսկ այնտեղից մինչև մեր տուն ընդամենը մեկ կիլոմետր է: Այս մեկ կիլոմետրից էլ վախենում է մորաքույրս: Մի՞թե նա չի հասկանում, որ գյուղում շուրջ բոլորն իմ լավ ընկերներն են: Ի՞նչ անենք, որ նրանց չի ճանաչում:

Ծովինար Տալյան, 12 տարեկան

***

Ամառային արձակուրդն է: Տանը հեռուստացույց եմ նայում: Զնգաց հեռախոսը:

-Ալլո, Էլլա:

-Բարև, մամ:

-Ո՞նց ես:

-Լավ եմ:

-Ի՞նչ ես անում:

-Ը՜մմ:

-Էլի երաժշտական ալի՞քն ես նայում:

-Հա: Մամ, այսօր Արմինեն հրավիրեց իրենց տուն:

-Գնալո՞ւ ես:

-Չէ՜, մինչև հագնվե՜մ, սանրվե՜մ, օ՜ֆ, հավես չունեմ: Կասեմ՝ թող ինքը գա մեր տուն:

Քիչ անց զանգեցի Արմինեին.

-Արմին, լսիր, այսօր ես չեմ կարող գալ: Կլինի՝ դու գաս:

-Չգիտե՜մ, մինչև հագնվե՜մ, սանրվե՜մ, տնից դուրս գա՜մ: Հավես չկա:

Դրեցի խոսափողը և պատկերացրի, որ եթե չծուլանայի, հիմա Արմինեի հետ նստած համով-հոտով զրույց կանեինք:

Էլեոնորա Հարությունյան, 14 տարեկան