Պապիկիս «տունը». այնտեղ, որտեղ ապրում է մանկությունս

Լուսանկարը՝ Հռիփսիմե Եղիազարյանի

Լուսանկարը՝ Հռիփսիմե Եղիազարյանի

Երբ ներս մտանք, առաջինը մեզ դիմավորեց ռադիոյի ձայնը, որը պապիկը միացրած էր թողել նախորդ օրվանից: Բարևելով պապիկին` հարմար տեղավորվեցինք պապիկի «տանը», քանի որ նրանց տանը ոչ ոք չկար: Պապիկի տունը իր արհեստանոցն է: Գտնվելով նրա համար այդքան հոգեհարազատ վայրում` սկսեցի մի քանի հարց տալ նրան.

-Պապ, իսկ դեմ չե՞ս լինի, որ հարցազրույց վերցնեմ:

-Խի՞: Չնայած լավ, որ էդքան ուզում ես`վերցրու:

-Պապ, ես քեզ շատ եմ սիրում,- ոգևորված, որ հարցազրույց վերցնելու հնարավորություն եմ ստացել և սիրաշահելով պապիկին` սկսեցի հարցախեղդ անել նրան:

-Պապ, քանի՞ տարի առաջ ես հիմնել արհեստանոցդ: Իսկ ո՞նց որոշեցիր արհեստանոց սարքել,- մոռանալով, որ պետք է թույլ տամ, որ նա պատասխանի` ես շարունակում էի անընդմեջ նրան հարցեր տալ:

Եվ հարցազրույցի ընթացքը ընդհատում է մայրիկիս զանգը: Պապիկս սիրում է մայրիկին բարկացնելու համար անընդհատ հիշեցնել, որ ռուսական ռուբլու փոխարժեքը գնալով իջնում է.

-Մամային ասա` ռուբլին դարձելա 7:

-Պապ, մեկ ա, չի հավատա: Ամեն օր հենց քնից հելնում ա, առաջինը էտ ա նայում. դժվար կարողանաս խաբել: Լավ, արի շարունակենք մեր հարցազրույցը:

-Մինչև այստեղ տեղափոխվելը կոոպերատիվ արհեստանոց ունեինք, տելեվիզրներ էինք ռեմոնտ անում, տելեվիզրներ էինք ստանում-ծախում, հետո, որ զավոդը փակվեց, էդ էլ փակվեց, որոշեցի տեղափոխվեմ ստեղ, շարունակեմ:

-Լրիվ քո միջոցներով ե՞ս սարքել արհեստանոցը:

-Հա, բա ինչ: Էն դժվար տարիներին եմ սարքել, որ լույս չկար, փող չկար: Ժամանակ ա եղել, որ դետալ, բան եմ ծախել, որ քար եմ առել շարելու համար: Հետո ժամանակի ընթացքում քիչ-քիչ սարքել եմ էլի ձեռի հետ:

Լուսանկարը՝ Հռիփսիմե Եղիազարյանի

Լուսանկարը՝ Հռիփսիմե Եղիազարյանի

Պապիկիս շնորհիվ էր, որ անլույս տարիներին մայրիկիս ընտանիքը և ամբողջ հարևանությունը կարողացել է դիտել «Ստրկուհի Իզաուրա» և «Կասանդրա» հեռուստասերիալները:

«Հենց լույսերը գնում էին, պապան իրա սարքերից բերում միացնում էր ու սերիալ նայող հարևանությունը միանգամից հավաքվում էր մեր տանը` սերիալ նայելու»,- միշտ ասում էր մայրս` «մութ ու ցուրտ տարիներից» պատմելիս:

-Մենա՞կ ես այստեղ աշխատել:

-Հա:

-Իսկ բոլոր մասերը դո՞ւ ես գնել, պապ:

-Ասենք` ինչքան էն ժամանակ մենք առել ենք կոոպերատիվ արհեստանոցի համար, դրանք եմ բերել, դե մնացածն էլ ժամանակի ընթացքում առել եմ:

-Իսկ այնտե՞ղ էլ ես մենակ աշխատել:

-Չէ: Աշոտ պապին ա եղել (պապիկիս ավագ եղբայրը). մեր կոոպերատիվի նախագահն էր: Հիմնականը ես ու ընկերս էինք աշխատում: Ինքն էլ երկրի քանդվելուց հետո, որ էդ սաղ գործարանները փակվեցին, գնաց Ռուսաստան: Բայց ես ասեցի մնամ, ստեղ բզբզամ, մի բան անեմ էլի:

Լուսանկարը՝ Հռիփսիմե Եղիազարյանի

Լուսանկարը՝ Հռիփսիմե Եղիազարյանի

-Ուրիշ ի՞նչ կասես ձեր արհեստանոցի մասին. Սիրո՞ւմ ես քո արհեստանոցը,-ինձ լրագրող պատկերացնելով` ասացի ես:

-Այո: Բա ոնց չեմ սիրում: Որ չսիրեի, սաղ օրը կնստեի՞ ստեղ: Ինձ համար էս արհեստանոցը տուն ա, ամեն ինչ ա: Նստում եմ, հավեսով զբաղվում եմ, որ գործ էլ չլինի` ես ինձ գործ կճարեմ, մի բան կգտնեմ, կսարքեմ, կձգեմ: Որ չսիրեի հիմա սրանք սաղ ծախել էի, վերացրել էի: Ամեն մեկը իրա գործը պիտի սիրի, Հռիփսիմե ջան: Օրինակ ես իմ գործը սիրում եմ, ի միջի այլոց չեմ անում էլի, սիրելով եմ անում:

-Պապ, բայց կրթություն ունե՞ս, որ կարողանում ես անել:

-Չէ: Ինձ-ինձ սովորել եմ, հետո գնալով, աշխատելով փորձ եմ ձեռք բերել: Զավոդում որ աշխատել եմ, ապարատուրաներ եմ ռեմոնտ արել. ըտեղից էլ քիչ-քիչ սովորել եմ: Կամ էս տելեվիզրներն ես ռեմոնտ արել, կամ էն ապարատուրաները. նույն բանն ա: Ընդեղ մագնիտաֆոններ, տելեվիզրներ, ռադիո էինք սարքում: Դաժե թազա տելեվիզրներ, ռադիոներ էինք զավոդներից ստանում-ծախում:

Պապիկս մի քանի տարի առաջ իր արհեստանոցում նույնիսկ փոքր սենյակ ուներ, որտեղ փոքրիկ մահճակալ կար, սեղան, աթոռներ, հեռուստացույց. մի խոսքով, տան գրեթե բոլոր հարմարությունները: Դա պապիկի արհեստանոցում մեր ամենասիրելի վայրն էր: Բայց հետո պապիկը տեղի պակասի պատճառով այն քանդեց: Եվ ահա կողքից իր դժգոհությունն է հայտնում քույրս.

-Պապի, ինչի՞ ես քանդել, ես սիրում էի էդ սենյակը:

-Սպասի` հեսա գնամ շարեմ.- կատակի է տալիս պապիկս: -Ասա` էլ ի՞նչ ասեմ:

Մինչ ես նոր հարց կմտածեի, քույրս իրեն հետաքրքրող հարցը տվեց պապիկին.

-Իսկ ի՞նչ կա էն սեյֆի մեջ:

-Դետալներ,- արհեստանոցի ամեն մասում պապիկի աշխատանքային դետալներն են:

-Հաստա՞տ դետալներ,- ծիծաղելով շարունակում է քույրս: Պապիկը հաստատում է:

-Լա~վ: Դա ես դեռ կպարզեմ:

Լուսանկարը՝ Հռիփսիմե Եղիազարյանի

Լուսանկարը՝ Հռիփսիմե Եղիազարյանի

Պապիկը, վեր կենալով «իր տան» բազկաթոռից, մոտենում է իր աշխատանքային սեղանին, միացնում դրա վրա դրված սարքերից մեկը և բացատրում, թե ինչի համար է այն նախատեսված: Փաստորեն ես արդեն գիտեմ, թե ինպես են ստուգում. արդյոք լարի միջով հոսանք անցնում է, թե` ոչ: Վերադառնալով իր տեղը` պապիկը շարունակում է.

-Առավոտից իրիկուն ստեղ մնալով` ավելի լավ եմ հանգստանում, քան թե տուն  գնալով: Կոֆեն իմ ձեռով սաքում եմ, խմում եմ, էդ բաժակները լվում-դնում եմ իրանց տեղը:

Այս ամբողջ ընթացքում շարունակվում էր լսվել պապիկի ռադիոյի ձայնը, որը առաջինը մեզ դիմավորեց. մեկ նորություններ էին հաղորդում, մեկ երաժշտություն էր հնչում.

-Պապ, սիրո՞ւմ ես ռադիո լսել:

-Հա. բա ինչ եմ անում: Ստեղ էլ ունեմ, գործի տեղն էլ ունեմ: Առավոտը մի կես ժամ շուտ եմ գնում, ռադիոն միացնում եմ, նորություններ եմ լսում: Ստեղ էլ (արհեստանոցում) առավոտը հենց մտնում եմ, միացնում եմ, դաժե մեկ-մեկ մոռանում եմ, գիշերն էլ եմ միացրած թողնում, իրան-իրան սաղ գիշեր երգում ա,- թեթևակի ժպտալով ասում է պապիկը: -Ռադիոն լավ բան ա. երաժշտությունը կա, նորությունը կա, ամեն ինչ լսում ես: Մերոնք են, որ հետաքրքրություն չունեն:

-Ո՞ր ալիքն ես հաճախ լսում:

-107.7-ը` Հանրայինը, էլի:

Հետաքրքիր զրույցից հետո պապիկին հրաժեշտ տալով` դուրս եկանք: Երբ հեռանում էինք, շարունակվում էր լսվել պապիկի ռադիոյի` մեզ ճանապարհող ձայնը, որը գնալով ավելի ու ավելի աղոտ էր լսվում…