Mari Baghdasaryan malishka

Սուտլիկ որսկանի մոտիվներով

Գիրք էի փնտրում ու հանկարծ ձեռքս ընկավ մի հին տետր: Բացեցի ու սկսեցի կարդալ: Տետրում քեռուս՝ Ռաֆիկ Բաղդասարյանի նյութն էր, որը նա գրել էր 1979 թվականին և վերնագրել էր. «Սուտլիկ Որսկանի մոտիվներով»:

«Որոշեցինք գնալ կինո: Ես էի, Հայկն էր, Սամվելն էր, Թաթուլն էր: Երբ տանից դուրս եկանք, մեր դիմաց տեսանք երեք ճանապարհ. երկուսը ցեխոտ էր, մեկով էլ հնարավոր չէր գնալ: Գնացինք հնարավորին չափով ցեխոտվելով: Որտեղ ուսուցիչ տեսանք, կուզեկուզ գնացինք, որտեղ ծանոթ տեսանք, սուսուփուս գնացինք: Հասանք մեր հին գյուղի երեք շենքի. երկուսը քանդված էր, մեկն էլ, եթե հրեիր, իսկույն կողքի կընկներ: Վերջը չհամբերեցի, դարձա տղաներին.
-Հա՛յկ, ո՞րն է մեզ պետք:
-Ի՞նչ իմանամ:
-Սամվե՛լ, Թաթո՛ւլ:
Նայեմ, տեսնեմ՝ թև են գցում, իրար նայում ու ծիծաղում, համբերությունս կորցրի: Մեկին՝ հրելով, մյուսին՝ ծեծելով, գնացինք հասանք տոմսավաճառին:
-Հա՛յկ, տոմս: Սամվե՛լ, Թաթո՛ւլ:
Նայեմ, տեսնեմ՝ մեկի տոմսին հսկիչ չկա, մյուսին՝ համար չկա, իսկ իմ մոտ էլ, զաթի, տոմս չկար:
Մենք՝ ուրիշին, ուրիշը՝ մեզ, ընկանք դահլիճ:
-Հայկ, տեղ ճարի:
-Որտեղի՞ց տեղ:
-Սամվե՛լ, Թաթո՛ւլ:
-Բա, որ լիներ…
Ես էլ խեղճ-խեղճ էստեղ նայեցի, էնտեղ նայեցի, վերջին շարքում տեսա երեք նստարան: Երկուսը ջարդված էին, մնացել էին միայն ոտքերը, իսկ մեկինն էլ՝ տակը չկար: Ասի՝ տղերք, եկեք այստեղ: Երեք նստարանն էլ միացրինք իրար, դարձրինք մեկտեղանոց:
-Հա՛յկ, նստիր: Սամվե՛լ, Թաթո՛ւլ, համարակալվեք, իրար կողքի հերթ պահեք:
Ես էլ այդպես նայում էի նստարանին:
-Հա՛յկ, կանգնիր, Սամվե՛լ, նստիր:
Ու այդպես էլ մեկս՝ կանգնում, մյուսս նստում էինք: Տեսա, որ էլ հալ չի մնացել, ասի՝ տղերք, եկեք գնանք: Դուրս եկանք՝ դողդողալով մեր տուն հասանք ու քնեցինք երեք օր: Իսկ երբ նորից հանդիպեցինք, որոշեցինք էլ չփորձել, միայն նստել, այդ մեկ օրվա մասին գրել»:
Եվ այսօր էլ՝ տարիներ անց, ես կարդում եմ պատմությունն այս, և թերթերը՝ արդեն մաշված փոխարինում եմ նորերով: