Զրույց Վանաձորի Իսակովի անվան թիվ 23 հիմնական դպրոցի տնօրեն Տաթևիկ Հովսեփյանի հետ

-Ի՞նչ խնդիրներ եք նկատել մեր քաղաքում, որոնց վրա կցանկանայիք ուշադրություն հրավիրել:

-Խնդիրները շատ են, և բոլորն էլ լուծման կարիք ունեն: Օրինակ` գործազրկությունը, որն իր հերթին առաջ է բերում արտագաղթի խնդիրը,  ճանապարհների անբարեկարգ վիճակը, վթարային շենքերի ապագան,  էկոլոգիական աղտոտումը և այլն: Այս թեմաներին շատերն են անդրադառնում, բայց ես ավելի շուտ կցանկանայի խոսել այն խնդիրների մասին, որոնք կարծես թե ուշադրության չեն արժանանում, բայց ոչ պակաս հրատապ լուծման կարիք ունեն:  Օրինակ՝ այդպիսի խնդիր է մեր քաղաքի՝ Վանաձորի կանաչապատումը: Գաղտնիք չէ, որ Վանաձորը խոնավ քաղաք է: Ինձ շատ հետաքրքիր է՝ արդյոք կանաչապատման աշխատանքներ կատարելիս համապատասխան մասնագետների հետ խորհրդակցո՞ւմ են՝  որտեղ է պետք կատարել այդ աշխատանքները, որտեղ, ընդհակառակը, պետք չէ: Առաջին հայացքից  ծառ  տնկելը շատ լավ գործ է, բայց տնկելու վայրը պետք է նպատակահարմար լինի: Շատ եմ  նկատել,  որ որոշ անհատներ հենց շենքերի մոտ՝ անմիջապես առաջին հարկի պատուհանի առջև,  ծառ են տնկում: Արդյո՞ք այդ ծառը,  փակելով արևի շողերը,  օգուտ է տալիս առանց այն էլ խոնավ տանը ապրող բնակչին:  Սկզբում  ծառը,  իհարկե,  չի անհանգստացնում, որովհետև փոքր է: Բայց այն աճում է և ժամանակի ընթացքում փակում  առաջին հարկի պատուհանը, հետո` երկրորդինը: Չեմ կարծում, թե պետք է գերակայությունը տրվի կանաչ  ծառին, ոչ թե բնակչին: Խնդիրն այն է, որ կանաչապատումն  իրականացվում է ոչ  ճիշտ վայրում, իսկ այնտեղ,  որտեղ իրոք պետք է,  ծառ չկա:

Կա նաև մեկ ուրիշ խնդիր: Շատերը  իրենց չպատկանող հողամասերը անօրինական դարձնում են իրենց սեփականությունը: Սկզբում ծառ են տնկում, հետո այդ ծառի տակ ոչ կարգին վիճակում գտնվող նստարան են դնում, հետո՝  սեղան,  և արդյունքում այդ տարածքը վերածում են թղթախաղի հավաքատեղիի: Մի՞թե դա գեղեցիկ է: Ծառ տնկելը շատ լավ գործ է, բայց նույնիսկ բարի գործ անելու համար, եթե դա քո տարածքը չէ,  պետք է համապատասխան  կառույցի հետ համաձայնեցնել: Մեր քաղաքի դեպքում,  կարծում եմ,  դա քաղաքապետարանն է: Օրինակ՝  մեր դպրոցի մոտ կա մի փոքր  տարածք, որտեղ մոտակա շենքի բնակիչները տնկել են ծառ, որի տակ շարունակ հավաքվում են տարիքով  տղամարդիկ, կարելի է ասել՝ կիսամերկ վիճակում, և սկսում են թղթախաղ խաղալ: Հաջորդ օրը այդ նույն վայրում  նույն ձևով նստում են մեր աշակերտները: Ընդամենը մեծերի մի արարքով մեր՝  ուսուցիչներիս տված դաստիարակությունը հօդս է ցնդում: Հնարավոր է՝  չնչին բան է թվում, բայց այս մանրուքները ազդում են մեր երեխաների վարքագծի վրա:

Կցանկանայի խոսել նաև դպրոցներ կամ այլ ուսումնական հաստատություններ տանող ճանապարհների մասին, որոնց մի մասը  կենտրոնական փողոցներ չեն: Այդ ճանապարհները քաղաքապետարանի  ուշադրությունից , թվում է, դուրս են մնացել: Պետք է ուշադրություն դարձնլ  նաև այն բանին,  թե  ուսումնական հաստատությունների կողքին ինչ ապրանք է  վաճառվում, որքանով է  նպատակահարմար այդտեղ առևտուր անելը: Որոշ վայրերում վաճառքը  պետք է սահմանափակվի կամ ընդհանրապես արգելվի:

-Համաձայն եմ Ձեզ  հետ: Կարծում եմ,  Ձեր նշած վերջին խնդիրը վերաբերում է Վանաձորի թիվ 6 դպրոցին, որովհետև նրա շրջակայքում առևտրականները միշտ շատ են: Իսկ ի՞նչ կասեք իմ հասակակիցների, այսինքն՝  դպրոցականների խնդիրների մասին:

-Կրթության հետ կապված, կարծում եմ,   հիմնական խնդիրն   այն է, որ երեխաները չունեն սովորելու  մոտիվացիա: Հաճախ երեխաները չեն սովորում ոչ թե նրա համար, որ ունակությունները չեն ներում, այլ որովհետև չունեն մոտիվացիա: Չեն գիտակցում,  թե ստանալիք  կրթությունը իրենց  որտեղ է պետք գալու: Պատճառն այն է, որ միայն դպրոցի դաստիարակությամբ չէ, որ  ձևավորվում է  անձի արժեքային համակարգը: Երեխայի արժեհամակարգի ձևավորման վրա  ազդում են  նաև միջավայրը, ընտանիքը, հեռուստատեսությունը, համացանցը: Երբ  տվյալ անձը չի ցանկանում սովորել,  ուսուցիչը,  որքան  էլ լավը  լինի,  չի կարող սովորեցնել: Սովորելու ցանկության վրա ազդում է նաև այն, որ ուսումնական ծրագրերը պարունակում են տարբեր առարկաներից  բավականին մեծ տեղեկատվություն, որոնք  հետագայում երբևէ պետք չեն գալիս: Երեխաների համար ուսումը հնարավորինս պետք է լինի պրակտիկ,  պետք է հասկանան՝  որտեղ է այդ գիտելիքը իրենց  պետք գալու:

-Դպրոցի շենքը  ի՞նչ խնդիրներ ունի, արդյոք  ունի վերանորոգման կարիք:

-Մեր դպրոցը չունի ցանկապատ, դպրոցի տարածքը, կարելի է ասել, զատված չէ շրջապատող բակերից և փողոցից, ինչի արդյունքում բնակիչները հաճախ տարածքը օգտագործում են որպես մեքենաների կայանատեղի, հաճախ էլ աղտոտում  կենցաղային աղբով, որոշ բնակիչներ էլ իրենց համար «բոստան» են ստեղծել՝ առաջացնելով  խնդրահարույց վիճակներ:

Մենք գտնվում ենք սեյսմիկ գոտում, իսկ մեր շենքերը,  որոնք,  իհարկե, նոր չեն կառուցվել,  չեն համապատասխանում  նորմատիվային պահանջներին: Այսինքն՝  անհրաժեշտություն կա կամ  նոր մասնաշենքեր կառուցելու, կամ  հինը վերակառուցելու: Իսկ դա հսկայական միջոցներ է պահանջում. դպրոցը իր սեփական ուժերով չի կարող նմանատիպ խնդիրները լուծել:  Ինչ  վերաբերում է նրան, որ դպրոցի շենքը խնամված լինի, պահպանվեն  նմանատիպ ծախսերը,  դպրոցը, կարծում եմ, ինքը  կարող է հոգալ, և դպրոցների մեծամասնությունը հոգում  է:

Բայց կան նաև այնպիսի խնդիրներ, որոնք  դպրոցը չի կարող լուծել: Օրինակ՝ դպրոցը չունի ոչ հանդիսությունների, ոչ էլ սպորտային դահլիճ, ճաշարան, նորմատիվային պահանջներին համապատասխանող լաբորատորիաներ:

Շատ եմ կարևորում խաղահրապարակների առկայությունը: Կարծում եմ՝  բաց խաղահրապարակը ավելի արդյունավետ է, որովհետև այն օգտագործվում է նաև ամռան ամիսներին, երբ դպրոցում դասերը ավարտված են: Չնայելով այն փաստին, որ մեր դպրոցը չունի խաղահրապարակ,  թաղամասի երեխաները ամռանը այստեղ են խաղում: Հետևաբար,  խաղահրապարակը տարվա ընթացքում կօգտագործվի մոտ 8-9 ամիս, քանի որ  գարնան և աշնան ամիսներին, եթե անգամ  դպրոցը սպորտդահլիճ էլ ունենա, այնուամենայնիվ ֆիզկուլտուրայի դասերը դրսում են անում:

-Իսկ ի՞նչ կասեք դպրոցի ջեռուցման մասին:

-Դպրոցը ջեռուցելու համար ֆինանսական խնդիր չունենք : Թե մեր, թե մյուս դպրոցները կարողանում են ջեռուցման սեզոնին ապահովել սահմանված ջերմաստիճան: Ավելին, շատ երեխաների համար դպրոցն ավելի տաք է, քան տունը: Այլ խնդիր է՝ ինչով, ինչպես ենք ջեռուցում դպրոցը: Մեր դպրոցը դեռևս ջեռուցվում է գազի վառարաններով, որոնց գործածությունը այնքան էլ անվտանգ չէ:

-Ի՞նչ կցանկանայիք փոխել կրթական համակարգում:

-Կարծում եմ,  հիմնական դպրոցներում նպատակահարմար կլիներ ավելացնել այն առարկաները, որոնք աշակերտին ավելի  գործնական գիտելիքներ, հմտություններ են տալիս: Այսինքն՝  այնպիսի առարկաներ, որոնք աշակերտներին  կնախապատրաստեն ինքնուրույն կյանքին: Գաղտնիք չէ, որ շատ աշակերտներ, հիմնականում տղաները,  9-րդ դասարանը դեռ չավարտած,  սկսում են աշխատել: Դպրոցը պետք է աշակերտներին տա այնպիսի հմտություններ, որոնք կօգնեն նրանց հետագայում նաև  իրենց աշխատանքի մեջ: