Հայաստանում ՄԱԿ-ի գործունեությունը

Հարցազրույց Հայաստանում ՄԱԿ-ի գրասենյակի Հանրային տեղեկատվության վարչության ղեկավար Արմինե Հալաջյանի հետ

Լուսանկարը` Անի Ավետիսյանի

Լուսանկարը` Անի Ավետիսյանի

-Կներկայացնե՞ք Հայաստանում ՄԱԿ-ի առաքելությունը:

-Ամբողջ աշխարհում ՄԱԿ-ի առաքելությունը նույնն է: Ողջ աշխարհում ՄԱԿ-ը հիմնականում աշխատում է մարդկանց բարեկեցության համար, պատերազմներից և, առհասարակ, աղետներից պաշտպանելու, մարդու իրավունքների հաստատման համար: Իսկ վերջին հազարամյակի սկզբից ՄԱԿ-ի համար զարգացման հետ կապված հարցերը առաջնային են:

Նույնն է նաև Հայաստանում: Հայաստանում գործող ՄԱԿ-ի բոլոր գործակալությունները աշխատում են նույն ծրագրերն իրականացնել Հայաստանում:

-Քանի՞ տարի է, ինչ ՄԱԿ-ը գործում է Հայաստանում:

-Արդեն 24 տարի: Հայաստանի անկախացումից  մեկ տարի անց՝ 1992 թվականի մարտի 2-ից, Հայաստանը անդամ է ՄԱԿ-ին, նույն թվականին նաև բացվել է ՄԱԿ-ի Հայաստանյան գրասենյակը: Հաջորդ տարի մենք կտոնենք Հայաստանում ՄԱԿ-ի գործունեության 25-ամյակը:

-Իսկ Հայաստանում երիտասարդները ակտիվ մասնակցո՞ւմ են ՄԱԿ-ի կողմից կազմակերպվող միջոցառումներին:

-Եթե իրազեկված են լինում, ցանկությունը շատ մեծ է միջոցառումներին մասնակցելու: Եվ, ոչ միայն դպրոցականների շրջանակներում են միջոցառումները, այլ նաև՝ ուսանողների: Իրականացնում ենք տարբեր տիպի միջոցառումներ, թե առցանց, թե իրական, ինչպես դպրոցական, այնպես էլ բուհական: Մենք փորձում ենք ներգրավել բոլոր խավերի և մակարդակների երիտասարդներին:

-Հետագայում երիտասարդների  հետ կապված ի՞նչ միջոցառումներ կամ մրցույթներ եք ծրագրել:

-Ներկայումս հստակ նշել  չեմ կարող, թե ինչ մրցույթներ կան ապագայում, բայց վստահաբար կարող եմ ասել, որ շարունակելու ենք  այս համագործակցությունը, հատկապես «ՄԱԿ-ի բարեկամներ» ցանցով: Ես խորհուրդ կտամ հետևել լուրերին մեր կայքէջում, ինչպես նաև սոցցանցերում, որտեղից էլ կարող եք տեղեկանալ հետագա ծրագրերի մասին:

Մի բան ավելացնեմ կապված երիտասարդների հետ: Մեկ շաբաթից մենք ծրագիր ենք սկսում բուհերի ուսանողների համար: Ունենալու ենք ֆորումների շարք ութ բուհերում, որի ընթացքում ուսանողների հետ խոսելու ենք Կայուն զարգացման նպատակների մասին:

-Տեղյակ ենք, որ ՄԱԿ-ն ունի երիտասարդ կամավորներ: Ինչպե՞ս դառնալ ՄԱԿ-ի կամավոր:

-ՄԱԿ-ի բոլոր գործակալություններն ունենում են կամավորական աշխատանքների թափուր տեղեր: Յուրաքանչյուրն իր կանոններն ունի դիմելու կարգի հետ կապված: Եթե հետևեք ՄԱԿ-ի  կայքէջին, այնտեղ տեղադրվում է համապատասխան հայտարարությունը: Այնտեղից էլ կարող եք տեղեկանալ, թե գործակալության մասին և թե թափուր տեղի:Նաև ասեմ, որ կամավորների ընտրությունը մրցույթային կարգով է:

Լուսանկարը` Անի Ավետիսյանի

Լուսանկարը` Անի Ավետիսյանի

-Իսկ կպատմե՞ք, թե ինչպես Դուք դարձաք ՄԱԿ-ի  աշխատակից:

-Դե, ես էլ ձեզ պես թղթակից էի և եկել էի ՄԱԿ-ի Հանրային Տեղեկատվության վարչության ղեկավարից հարցազրույց վերցնելու: Հարցազրույցը շատ լավ անցավ, և հետո նրանք ինձ  առաջարկեցին անպայման մասնակցել թափուր աշխատատեղի մրցույթի: Ես կարողացա հաղթել, և շուտով կլինի 20 տարի, ինչ աշխատում եմ ՄԱԿ-ում:

Հարցազրույցը վարեցին՝ Անի Ավետիսյանը, Սոֆյա Աբրահամյանը, Նոնա Պետրոսյանը

Ժենիկ տատը

Զրույց մեր համագյուղացի` արզականցի Ժենիկ տատի հետ

-Ժենիկ տա՛տ, մի փոքր պատմիր քո մասին:

-Ի՜նչ պատմեմ, ազիզ ջան: Ես ծնվել եմ Կիրովաբադում, Դաշքեսանի ռայոն , գյուղ՝ Շահումյան, 1940 թվին, հիմա 76 տարեկան եմ:

Լուսանկարը՝ Էլադա Պետրոսյանի

Լուսանկարը՝ Էլադա Պետրոսյանի

-Ժենիկ տա՛տ,  փոքր ժամանակ  շա՞տ  կամակոր  երեխա ես եղել:

-Շա՜տ,  շա՜տ,  սաղին վառել  եմ, թողել եմ: Մանկությունս էլ շատ վատ ա  էղել, լավ չի եղել, ազիզ ջան: Վա՜յ, էնքան էինք տանջվում, բայց արդյունք էլ չկար: Գառ էինք պահում, ոչխար էինք պահում, բախ էինք  անում (փոցխում), կարտոլ շա՜տ,  հեկտարներով ցանըմ ինք, բուկ էինք թուլցնում:

Ա՜յ, քո չափ աղջիկ եմ էլել, ինչքա՞ն եմ բախել, ինչքան եմ ցանել, դեռ չին էլ հավատում, ասում էին` դու շատ էս բախել, էս երևի ուրիշն ա էլել հետդ բախող:

Էնտեղից  եկել եմ Չարենցավան՝  հորաքրոջս տուն, դեռ մերոնք չէին եկել: Հա՛, էկել եմ  էդ  տղային պատահել եմ, սիրահարվել ենք Աղվերանում: Պատահել ենք, սիրահարվել  ենք, նստել ենք զրույց ենք արել: Մի օր  էլ ասաց՝ մամաս էսպես խեղճ ա, մամաս տանջված ա: Ասի՝ դե մի լավ աղջիկ առ, որ մամայիդ  պահի: Ասավ` քեզնից էլ լավ աղջի՞կ: Մի հատ  գլխին խփեցի, ու  էդպես էլ  եկան ընձի  տանելո՜ւ: Իրանց ժողովրդին ասեց, որ ես էս  աղջկան եմ ուզում: Եկել են, տեսել են,  Հենոյի  բոռտավոյով  են բերել Չարենցավանից:

-Ինչ որ մասնագիտություն ունե՞ս, Ժենիկ տատ: 

-Եկել  եմ  Չարենցավան, որ էթամ թեթև  արդյունաբերության տեխնիկում, էն էլ ուրբաթը  շաբաթից շուտ ա եկել:  Էդպես էլ ոչ մի մանագիտություն չեմ ունեցել, բայց աշխատել եմ անտառտնտեսությունում, մի 20 օր հետո էդ տղային տեսել եմ,  ու  էդ ա  եղել:  Պարտիական եմ  եղել, շրջանային դեպուտատ եմ էլել՝ աղջիկ ժամանակ:

-Ինչ-որ հետաքրքիր դեպք կպատմե՞ս, Ժենիկ տատ,  աշխատանքային տարիներից:

-Հա, եկել եմ էստեղ, որ արդեն երեխեքս մեծ են էլել, գնացել եմ «սովմինի» հանգստյան տուն,  որ  դիմում տամ, ինձ հավաքարար ընդունեն գործի: Ասել են` ինչի՞ էս էդ գործն ընտրում, դու կուսակցական ես, դու դեպուտատ ես: Ասել եմ՝ ոչինչ, էս էլ ա լավ:

-Գիտեմ, որ ամուսինդ բանաստեղծություններ է գրել, տա՛տ, կպատմե՞ս այդ մասին: 

-Հա՛,  ճիշտ ես իմանում: Էդ բանաստեղծությունները ես էլ եմ կարդում, թոռներս էլ են կարդում: Իմ մասին բանաստեղծություններ էլ ա գրել: Ասեց. «Ասում ես` չես գրը՜մ, իմ մասին չես գրը՜մ, Ժենիկ ջան, էս էլ՝ քո մասին»:

-Քանի՞ երեխա  ունես, Ժենիկ տատ:

-Երեքն  էին, հիմա՝  2-ը ու՜նեմ, և ունեմ 4 թոռ: Սիրում եմ ամենաշատը աղջիկներին: Դե տղաներին էլ եմ սիրում, բայց որ ինձ աղջիկ չեմ ունեցել, շատ եմ ուզեցել ունենալ, չի էլել՝ երկուսին էլ  սիրում   եմ՝ Արաքսյային էլ, Անուշին էլ:

-Իսկ ի՞նչ երազանքներ ունես, Ժենիկ տատ:

-Երազանքներ ունեմ, որ իմ ոտին, իմ ձեռին,  անկողին չմտնեմ, իմ երեխաների ձեռքով հողը մտնեմ, դրանից ավել  էլ բան  չունեմ… Ի՞նչ ավելացնեմ… Թոռներս  բախտավոր ըլնեն: Է՛հ…

Sargis Melkonyan

Արևածագին սպասելիս

Գիշերվա 03:27:

-Ես էլ եմ սիրում նայել աստղերին…

-Վայ, աստղ ընկավ․․․

-Լավ, հերիք է ձեր աստղային թեմաներով խոսեք, եկեք «Այլ կերպ» խաղանք…

-Բայց գյուղում կա՞ «Այլ կերպ»:

-Չկա՞, կսարքենք:

-Ա՜, ինչ էլ հավես ունեք…

Ժամը 03:45:

-Երեխեք, «Այլ կերպի» 20 քարտ եմ սարքել…

-Իսկ մենք արդեն քաշել ենք ինտերնետից:

-Ասեիք` էդքան չէի տանջվի, ու՜ֆ…

-Լավ, հիմա խաղում ե՞նք, թե՞ չէ…

-Խաղում ենք, խաղում:

-Դե, եկեք խմբերի բաժանվենք:

-Ըհըն, ես, Մարիշը, Նելլին: Մելքոնը, Ջուլին, Ելենան…

Երևի այս խառնաշփոթից հասկացաք, որ մի խումբ երեխաներ գիշերվա կեսին հավաքվել են ինչ-որ վայրում ու խաղում են: Երեխեքը մենք էինք՝ ես, քույրս, եղբայրս, հորաքույրներիս աղջիկները: Հազիվ էինք իրար գլխի հավաքվել: Դե, մեծանալը լավ բան չի, էլի: Առաջ ամբողջ ամառ միասին էինք անցկացնում. պարում էինք, լողում, բակային ճամբարներ կազմակերպում, խաղաքարտային առաջնություններ, ֆուտբոլ, «գործնագործ», «շիթ», լոտո, բադմիտոն, վոլեյբոլ… Ինչ ձեր մտքով կանցնի: Իսկ հիմա՞: Հիմա Ֆեյսբուք, Ինստագրամ, Թվիթեր, դասեր, պարապմունքներ, գործեր, պրոբլեմներ, բարի գիշեր:

Լուսանկարը՝ Սարգիս Մելքոնյանի

Լուսանկարը՝ Սարգիս Մելքոնյանի

Ժամը 04:01:

Խոսքը բացեցի ես, որ մեր տանը հայտնի էի, որպես հավերժ սոված:

-Եկեք հաց ուտենք, սոված եմ:

-Տասներկուսին կերանք:

-Ես ավելի լավ առաջարկ ունեմ, եկեք ուտենք ու արևածագը դիմավորենք:

Ու կտրեցինք ցերեկը գնած ձմերուկն ու հացով, պանրով կերանք:

-Էս ձմերուկն ո՞վ ա առել:

-Պապան , ինչի՞, չես հավանո՞ւմ:

-Չէ, հակառակը, շատ համով ա:

-Սուս մնացեք, յա, կերեք, ձեռքներդ լվացեք, գնացեք քնեք, ի՞նչ կա մնացել եք…

-Չէ տատի, ի՞նչ քնել, հազիվ էսքան նստել ենք, ուզում ենք արևածագը դիմավորենք…

-Սաքո, հել քնի, հեսա հերդ, մերդ ու քուրդ օդանավակայանից կգան:

-Տատի, մենակ ի՞նձ տեսար: Քո մածունը սև ա` հաստատողն էլ ես էի՞:

-Ա՜ տատի, լավ էլի, հեսա լույսը կբացվի, ուզում ենք արևածագը տեսնենք…

-Դե լավ, խելոք մնացեք, ձեն չհանեք, գնում եմ քնեմ: Մի հատ բարձր ձեն եմ լսել, գալու եմ քեզ սխկեմ, Սաքո:

-Ըհ, էլի՞ ես, էստեղ ուրիշ մարդ չկա՞…

-Բարի գիշեր տատ ջան…

-Բարի, բարի…

Գիշերվա 05: 39:

-Էրեխեք, ես էլ չեմ ձգում, գնում եմ քնեմ:

-Կամաց հորանջի, մոծակը մտավ բերանդ:

-Չէ, ոչ մի քնել…

-Մնում ենք մինչև արևածագ:

-Էրեխեք, լույսը ոնց որ բացվում ա, մի հատ հեռախոս տվեք` չխկացնեմ:

-Չէ, ես էլ չեմ ձգում:

-Վա՜յ, 20 րոպեից արևը կերևա, ոչ մի քնել:

20 րոպեն դարձավ 30, 40, ու զարթուցիչ էինք դնում րոպեն մեկ, որ արևին դիմավորելիս քնած չլինենք…

-06:13, լույսը բացվեց, այ հիմա գնանք հանգիստ քնենք:

-Բարի գիշեր:

-Բարի լույս:

seda mkhitaryan

«Դասավանդիր, Հայաստան» ծրագրի մեր ուսուցիչը

 Հարցազրույց անգլերենի ուսուցչուհի՝ Անի Հարությունյանի հետ, ով մեր գյուղ է եկել «Դասավանդի´ր, Հայաստան» ծրագրի շրջանակներում։

-Միսս Անի, կպատմե՞ք մի փոքր ձեր մասնագիտության ընտրության մասին:

-Ես մասնագիտությամբ լեզվաբան եմ` անգլերենի ուսուցչուհի: Ընդհանրապես կարծում եմ, որ մասնագիտության ընտրությունը իսկապես այն մի քանի կարևոր որոշումներից է, որ մարդ կայացնում է իր կյանքում: Մասնագիտությունս ընտրել եմ դեռահասության տարիքում, ինչպես մեզնից շատերը: Ընտրել եմ այն պարզ ու միամիտ մի պատճառով` սիրում էի այդ լեզուն: Իհարկե, ուսմանս ընթացքում արդեն սկսեցի մասնագիտությանս նայել կիրառական տեսանկյունից: Բախտս բերեց, որ սիրտս ճիշտ էր հուշել:

-Ինչպե՞ս հայտնվեցիք մեր գյուղում՝ Քարինջում։

-Որպես ընտրածս ուղու տրամաբանական շարունակություն դարձավ դասավանդման ոլորտը: Ուսումս ավարտելուց և որոշ ժամանակ դասավանդելուց հետո որոշեցի կրթական ծրագրով գնալ Չինաստան` այնտեղի դպրոցում դասավանդելու: Ամեն ինչ համարյա որոշված էր և պատրաստ: Սակայն 2014 թ. մայիսին մի քանի օրում իմ կյանքն իսկապես փոխվեց, որի համար ուրախ եմ հիմա: Հայաստանում գործում է «Դասավանդի´ր, Հայաստան» (Teach for Armenia) կազմակերպությունը, որը վերապատրաստում է տարբեր մասնագետների և ուղարկում Հայաստանի տարածքում գտնվող առավել կարիքավոր գյուղերի դպրոցներ` դասավանդելու 2 տարով: Համացանցում տեսա իրենց հայտարարությունը, և այդ գաղափարն ինձ միանգամից գրավեց: Որոշեցի մնալ իմ հայրենիքում: Դրանից սկսվեց ամեն ինչ: Մեզ` 14 ուսուցիչներիս, ուղղորդեցին տարբեր գյուղեր: Եվ այդպես ես հայտնվեցի իմ Քարինջում, որտեղի միջնակարգ դպրոցում արդեն երկրորդ տարին է, ինչ դասավանդում եմ անգլերեն:

-Ի՞նչ դժվարությունների եք հանդիպել գյուղում և արդյո՞ք դեռ կան ինչ որ բաներ, որոնց հետ դեռ չեք հարմարվել։

-Գյուղ գալուս առաջին իսկ օրվանից տեսել եմ շատ ջերմություն և սեր տեղի բնակիչների կողմից, ովքեր ինձ չճանաչելով անգամ, հյուրընկալել են և պատվել: Սակայն ուրախ եմ նաև, որ հանդիպել ու շարունակում եմ հանդիպել դժվարությունների ամեն օր: Դրանց շնորհիվ եմ ես ուժեղանում և շարունակում բացահայտել կյանքը: Ինձ համար` որպես անծանոթ գյուղ եկած ուսուցչի, դժվարություններ են եղել կապված նոր միջավայրի, կենցաղային խնդիրների հետ և այլն: Սակայն ամենամեծ դժվարությունը ինձ համար եղել և մնում է երեխաներին դպրոցը և ուսումը սիրել սովորեցնելը: Հուսով եմ, մենք կհասնենք նշանակալի արդյունքի:

-Ինչպիսի՞ն է մեր համայնքը Ձեր աչքերով, կցանկանայի՞ք մնալ և շարունակել աշխատել այստեղ։

-Սիրեցի ձեր բնությունը: Այստեղ զգացի իրական ներդաշնակություն: Դա նշանակում է, որ արդեն կապված եմ Քարինջի հետ, տեղի մարդկանց, ինչքան էլ տարբեր լինենք մենք: Սակայն իմ տունն այստեղ չէ: Ինչքան էլ ես սիրեմ այս գյուղը, մնում եմ հյուր: Ես ցանկանում եմ մի բան միայն` իմ աշխատանքի 2 տարիների ընթացքում հասցնել որևէ օգտակար բան անել դպրոցի, երեխաների և համայնքի համար: Կարծում եմ ինչքան էլ ցավալի լինի, երբեմն հեռանալն ավելի ճիշտ է:

-Ըստ Ձեզ, ո՞րն է մեր համայնքի առանձնահատկությունը։

-Համայնքը խրոխտ ու հպարտ է իր աշխարհագրական դիրքի նման: Ինչքան էլ տարբեր լինեն մարդիկ, նրանց միավորում է մի կարևոր հատկանիշ` իրար օգնելու ու հոգ տանելու պատրաստակամությունը: Հենց այդպես էլ կհիշեմ ձեզ:

zabel arustamyan-2

Նպատակներ և երազանքներ

Ամեն երազանք նպատակ չէ, ու ամեն նպատակ չէ, որ երազանք է։ Աստղերը երազել են սիրում, արևն ու լուսինը երազել են սովորեցնում, մարդիկ երազում են, միայն երազում, ու վերջակետով ավարտում, հենց այդ պարզ նախադասությունը:

Ուժեղ մարդիկ… Իսկ այ, ուժեղ մարդիկ երազանքները դարձնում են նպատակներ, և նպատակներով ու երազելով հասնում և ստեղծում են իրենց մոլորակն ու ապրում այնտեղ։

Բոլորս էլ լսած կլինենք. «Երազի,երազի, երազելն էլ հո փողով չի՞»։

Դե հա, համաձայն եմ, սովորական մարդկանց համար երազելը անվճար է, իսկ այ, ուժեղ ու նպատակասլաց մարդկանց երազանքները իրականացնելու համար մի քիչ միջոցներ պետք կգան։

Դե օրինակ, ես մանկուց երազել եմ լինել Փարիզում, սիրող ու սիրվող քաղաքում, Էյֆելյան աշտարակի չորրորդ հարկի սրճարանում էլ մեկ գավաթ սուրճով վայելեմ Փարիզյան սիրառատ գիշերը։ Ի՞նչ եք կարծում, իմ երազա՞նքն էլ է անվճար։ Դե իհարկե, ոչ։ Երազանքիս հասնելու համար մի փոքր ջանք է անհրաժեշտ։

Ես սիրում եմ երազել: Ամեն գիշեր աստղերի հետ, նույն երկնքի տակ երազում եմ, պատկերացնո՞ւմ եք։ Գիշերը հեքիաթային է դառնում, երբ մարդիկ թողած ամեն մի հոգս ու մտածմունք նստում են  աշնանային այգու գունաթափված նստարանին ու սկսում են երազել, կամաց-կամաց հավաքում են երազանքները, դրանք դարձնում նպատակներ, խլում աստղային անսպառ էներգիան ու առաջ շարժվում։

Իսկ դուք գիտե՞ք, թե ինչով են տարբերվում երազանքները նպատակներից: Դե, երազանքները ունեն սկիզբ, իսկ վերջաբան չունեն։ Երազանքերը պղպջակների կամ թիթեռնիկների պես են. գեղեցիկ, բայց անհավանական։ Նպատակները ծնվում են ուժեղ երազանքներից, այն երազանքներից, որ ապրելու ու իրականանալու համար պայքարում են, երկար ու երկար, ու ի վերջո հասնում են իրենց պլանավորած վերջաբանին։

Ամեն երազանք կունենա վերջաբան, եթե սկսենք հավատալ ու պայքարել։

mane m sargsyan

Արդեն դու իմն ես

Դու իմ նոր տունն ես, իմ համալսարանը: Քեզ մոտ գալու համար ես երեք տարի անընդմեջ պարապել եմ: Եվ առանց պարապմունքի չեմ պատկերացրել իմ օրը: Իսկ հիմա արդեն պետք է հարմարվեմ մի նոր օրակարգի: Սովորեմ ապրել առանց պարապմունքի գնալու: Առավոտյան դպրոցի փոխարեն գնամ ամենատարօրինակ, ամենահետաքրքիր համալսարաններից մեկը, իսկ հինգից հետո ոչ թե գնամ պարապմունքի, այլ գամ տուն:

Իմ համալսարան, դու այնքան բարի և հոգատար ես: Քեզ դիմողներին ընդունում ես գրկաբաց, սակայն, եթե նրանցից մեկը փորձում է փոքր ինչ ծուլություն անել, դու նույն բարեհամբույր ձևով նրանց հաջողություն ես մաղթում:

Սակայն սկզբի համար հաջողություն ասելը դեռ շուտ է: Պետք է նախ ողջունել, իսկ ողջույն առանց ուրախության, դա ողջույն չէ: Ուսանողական խորհուրդը որոշեց, որ մերձեցման երեկո պետք է կազմակերպվի:

«Հարգելի առաջին կուրսեցիներ, ուրախ ենք տեղյակ պահել Ձեզ, որ շուտով` սեպտեմբերի 24-ին, վարչական մասնաշենքի առաջին հարկում տեղի է ունենալու«Բարի գալուստ բժշկական» երեկոն (welcome party)…»

Այդ միջոցառմանը նաև անակնկալ հյուր ունեցանք: Մեզ ողջունելու էր եկել ռեկտորը` Մ. Նարիմանյանը: Ողջույնի խոսքից հետո սկսեցինք լիաթոք ուրախանալ և երկու ժամով մոռացության մատնեցինք դասերը:

Հաճելի երեկոյից հետո հասկացանք, որ ոչ միայն գտել ենք նոր ընկերներ, այլ նաև համալսարանն է «մեզ ընդունել»: Ես հիմա հպարտությամբ կարող եմ ասել, որ ես Երևանի պետական բժշկական համալսարանի առաջին կուրսի ուսանող եմ:

Մեր գյուղի նստարանները

Լուսանկարը՝ Լուսինե Աթանեսյանի

Լուսանկարը՝ Լուսինե Աթանեսյանի

Այս նստարանները կառուցվել են իմ գյուղում` Անգեղակոթում: Մենք ողջ համայքով շատ էինք սպասում այդ օրվան: Գյուղում նման հաճելի անկյուններ չկային, սակայն մեր գյուղապետի շնորհիվ դա ևս կառուցվեց: Մեծ և ճոխ բացում չեղավ, առաջինը շնորհավորել են մեր գյուղի պապիկները (նկատի ունեմ, որ գյուղապետը փոքրիկ ճաշկերույթ էր կազմակերպել,  որին մեր գյուղի պապիկներն են մասնակցել):

Կառուցման աշխատանքները շատ ձգձգվեցին, քանի որ մեր գյուղում ընդամենը մեկ վարպետ կա, և բացի նտարաններից ցանկապատվում էր նաև գյուղի մանկապարտեզը: Երբ ցանկապատման համար ինչ որ շինանյութ էր պահանջվում, վարպետը տեղափոխվում էր երկրորդ աշխատավայր մինչև շինանյութի բերելը, և հակառակը:

Եկավ սեպտեմբերի 29-ը, և թե մանկապարտեզի ցանկապատի, թե նստարանների կառուցումն ավարտվեց:

Լուսանկարը՝ Լուսինե Աթանեսյանի

Լուսանկարը՝ Լուսինե Աթանեսյանի

Հիմա բոլորս սպասում ենք մեկ այլ նորության. Իսրայել Օրու արձանի տեղադրումն է: Ուզում եմ նշել, որ հենց Անգեղակոթում է տեղի ունեցել Իսրայել Օրու կազմակերպած գաղտնի ժողովը: Ես կուղարկեմ նյութ կապված արձանի հետ, և բոլորդ այն կտեսնեք անկախ գտնվելու վայրից:

Նստարանները թողած արձանից եմ պատմում: Նստարանները կառուցվել են գյուղի մեջտեղում, որը մենք համարում ենք ոչ թե գյուղամեջ, այլ գյուղի հրապարակ: Նստարանների շնորհիվ հրապարակում էլ արդեն լույս կա, որը մինչ այդ չկար: ժամանակի հետ փոխվում է նաև մեր գյուղը, իհարկե, դեպի լավը, և դրա վառ ապացույցը մեր նստարաններն են:

Լուսանկարը՝ Լուսինե Աթանեսյանի

Լուսանկարը՝ Լուսինե Աթանեսյանի

greta khandanyan-2

Եղբայրս մաթեմատիկոս է

Ղազախստանում անցկացված Ժաուտիկովյան XI և XII, Թայլանդում և Հոնգ Կոնգում անցկացված IMO 56 և 57 օլիմպիադաներ: Մեր այսօրվա հերոսը, մասնակցելով այս չորս միջազգային օլիմպիադաներին, ամեն անգամ վերադարձել է՝ իր հետ բերելով մեդալներ: Երկու արծաթ և երկու բրոնզ. ահա եղբորս` Նարեկ Խանդանյանի հաջողությունների ապացույցը: 

-Կպատմե՞ս մի փոքր քո մասին: Որտե՞ղ ես սովորել, իսկ հետո առավել խորացրել մաթեմատիկական գիտելիքներդ:

-Ես Նարեկն եմ, Գավառից: Նախնական կրթությունս ստացել եմ Գավառի Ս. Քոչարյանցի անվան համար 1 դպրոցում: Ավարտելուն պես ընդունվել եմ Երևանի Շահինյանի անվան ֆիզմաթ դպրոցը և այնտեղ եմ խորացրել մաթեմատիկական գիտելիքներս:

-Ինչպե՞ս ընտրվեցիր միջազգային օլիմպիադաների մասնակից:

-Յուրաքանչյուր միջազգային օլիմպիադայից առաջ հանրապետությունով մեկ հայտարարվում է մաթեմատիկայի մրցույթ: Քաղաքային և մարզային փուլեր հաղթահարած մասնակիցներին հրավիրում են մասնակցելու հանրապետական մրցաշարին, որտեղ կարգ ստացած մասնակիցները մասնակցում են նախընտրական փուլին: Լավագույն արդյունք ցուցաբերած վեց աշակերտները հնարավորություն են ստանում մասնակցելու միջազգային օլիմպիադային:

-Ի՞նչ մեդալներ ես նվաճել այս չորս օլիմպիադաների ընթացքում: 

-Ղազախստանում անցկացվող «Ժաուտիկովյան» միջազգային մրցույթից և՛ 2015, և՛ 2016 թվականներին վերադարձել եմ արծաթե մեդալներով: 2015-ին Թայլանդում անցկացված IMO 2015 և 2016 թվականին Հոնգ Կոնգում անցկացված IMO 2016 միջազգային օլիմպիադաներից վերադարձել եմ բրոնզե մեդալներով:

-Օլիմպիադաներից ո՞րն է եղել քեզ համար ամենատպավորիչը:

-Յուրաքանչյուր օլիմպիադա ունեցել է իր յուրահատուկ ու տպավորիչ կողմերը: Սակայն կարող եմ առանձնացնել Թայլանդում անցկացված օլիմպիադան: Պատճառը հենց Թայլանդն էր՝ իր տպավորիչ ուտեստներով, մշակույթով, արհեստական լեռներով և ոսկեզօծ արձաններով:

-Ի՞նչ է տալիս միջազգային օլիմպիադային մասնակցելը:

-Օլիմպիադան օգնում է ավելի լավ աշխատել ընտրածդ ուղղությամբ և հասնել արդյունքի: Հաճելի է այլ երկրների մասնակիցների հետ կանգնել բեմում և ծածանել եռագույնը: Դրանից բացի, նոր երկրներ ես տեսնում, ծանոթանում այլ ազգերի մշակույթներին:

-Առաջիկայում ի՞նչ ծրագրեր ունես:

-Այժմ սովորում եմ Երևանի պետական համալսարանի Կիրառական մաթեմատիկայի ֆակուլտետում: Հետագայում ցանկանում եմ կրթությունս շարունակել արտասահմանում:

lilit hovhannisyan

Հուզող խնդիրների մասին

Կարծում եմ, չկա մի մարդ, ում ոչինչ չհուզի: Բոլորին հուզում են աշխատատեղերի, ասֆալտապատման, քաղաքական ու սոցիալական հարցերը, բայց ինձ դրանք այնքան էլ չեն հուզում: Ինձ անչափ անհանգստացնում է Սևանա լճի հիմնախնդիրը, որը պետք է հուզի բոլոր հայերին: Բոլորն էլ ասում են, բայց ոչ ոք չի մտածում, որ ամեն «քեֆից» հետո իրենց թափածը պիտի հավաքեն, որպեսզի չլցվի Սևանը ու չաղտոտի: Ամբողջ աշխարհին հուզում է խմելու ջրի հարցը, բայց չէ որ մենք ունենք ու չենք պահպանում: Եվ եթե այսպես շարունակվի, մենք՝ հայերս, նույնպես կունենանք այդ խնդիրը:

Հուզող խնդիրներից մեկը տասներկուամյա կրթությունն է, քանի որ այն ոչ միայն օգուտ չէ, այլ նաև վնասակար է: Տղաները սովորելով տասներկու տարի, դպրոցն ավարտելուց հետո անմիջապես գնում են բանակ և վերադառնալով ցանկություն չեն ունենում ուսումը շարունակելու:

Մեր մարզերում շատ խելացի երեխաներ կան, սակայն ոչ բոլորը հնարավորություն ունեն բարձրագույն կրթություն ստանալու: Բարձր միավորներ հավաքելու համար պետք է պարապել առնվազն երեք առարկա: Ընդունվելուց հետո ուսման վարձը միջինը՝ կես միլիոն դրամ և այդպես երեքից-չորս տարի: Նաև Երևանում ապրելու համար տան վարձը: Այնուհետև աշխատելու համար պետք է երկու տարի սովորել մագիստրատուրայում: Իսկ այս դարում մեր իսկ մասնագիտությամբ աշխատանք գտնելու հավանականությունը շատ փոքր է: Նաև դա է հետ պահում մարդկանց սովորելու, և հատկապես իրենց ուզած մասնագիտությամբ:

«Կյանքը սառել է» լսվում է ամեն կողմից: Բոլորը դարձել են անտարբեր, անհետաքրքրասեր, ու կյանքը կարծես միապաղաղ լինի: Հոգնել են ամեն ինչից, ամեն օր նույնը անելուց:

Ճիշտ է, կան հարցեր, որոնք մեր ուժերից վեր են, բայց պարապ նստելն էլ մի բան չի: Մի՞թե երիտասարդները չեն կարող իրենց կյանքը փոխել: Օրինակ՝ երկու ամիսը մեկ կարող են մի միջոցառում անել, կազմակերպել սեմինարներ, բակային ճամբարներ, պատրաստել պատի թերթեր, փայտից աղբամաններ, հետաքրքիր առարկաներ, և այլն, և այլն, այլ ոչ թե նստեն բակի տաղավարում ու խաղաքարտերով խաղան:

Ani asryan

Փոխանակում

Աշուն, ձմեռ, 6 ամիս, որի ժամանակ սպառվում է գյուղացու պաշարը: Սեպտեմբերին սկսվում է, էսպես ասած, «փոխանակում կատարելու սեզոնը»: Մինչ այսօր ես այնքան զբաղված էի, որ չէի հասցնում տանը շատ ժամանակ անցկացնել: Աշնանային առաջին օրն է, որ զբաղվածությունս քիչ է, և կարող եմ տանը գործ անել: Մեկ էլ կեսօրին դարպասը բացվեց, ու տատիկիս կանչեցին.

-Տատի պարյոր: Էղած ենք ծախում, օզո՞ւմ չես:

-Բարև ծեզ, հի՞նչ եք ծախըմ, հինչա՞վ ա:

Մտածեցի. «Ո՞նց, արդեն սկսել են առևտրով զբաղվել, բայց չէ որ դեռ պապան ամբողջ բերքը չի բերել տուն»:

-Կարտոշկավ, լոբավ, փողավ:

Հա~,երևի ինչ կա` հենց դրանով էլ տատս առևտուր կանի:

-Անի բալաս, քամ` տեսնամ տան մըհար հինչ կա` առնեմ:

Տատս այսպես ասաց ու դուրս եկավ, ես էլ այդ պահին նյութի թեմա էի փնտրում, և ահա ինչպես ասում են, «թեման իրա ոնդավ եկավ կոշտս»:

-Էս ծեթի լիտրը հիշքա՞ն ա,- հարցրեց Լարիս տատիկը:

-Ես կանֆետ եմ ուզըմ,- ասաց Ալին տոտան:

-Ես կոֆե յեր կունեմ:

-Ախչի, Լարիս, մակարոն ալ կա:

-Ամանների գուպկա չունե՞ք:

-Չէ տատի, հաջորդ ռեսին կպիրենք: Հինչ օզում էս` ասի, էն մի տրետին կիլի, պատվերավ ալ ենք պիրըմ:

Բոլորը «փոխանակում» արեցին և գնացին գումարի փոխարեն կարտոֆիլ բերելու: Հիմա մեր նկուղում ենք:

-Բա~, տատի, սա ես հո՞ւնց յորնեմ, լավ կրտոպի չի:

-Այ բալա, էտա իլածնիս:

-Ա~ դե, օզում չեմ: Օրիշ պան ունե՞ս տալի:

-Լավ պսկաթան ունեմ, կարո՞ղ ա ուզես:

-Պսկաթանը վե՞րնա, էն, վեր ծուն մին ալ ալուրը խառնում են ուրո՞ւր:

-Հա, բայց իմ տալինս սարքած ա, աման հինչը պադրաստ ա, մնումա` էփես, սոխյեռ անես, փրթես ուտես: Կնեկդ կգիդա էլի ձևերը:

-Կնեկ չոնիմ:

-Պիա~,- մեջ մտան հարևանները:

-Մեծ մարդ ես, խե չե՞ս փսակվըմ, խոխա պիրես, ուրխանաս:

-Ը~մ, սիրուն, սիմպատիչնի տղա եմ, վեր փսակվեմ` իրեքը պիտի օզեմ:

Թեման փոխեց տատիկս:

-Մհեկ քանի լիտր ես օզըմ:

-Տատի, մի 2 լիտր պիր:

Տատս գնաց տուն, իսկ ես մնացի ու շարունակեցի հետևել նրանց զրույցին: Ալին տոտան փողի դիմաց առաջարկեց իր պատրաստած, ինչպես ասում է ինքը, «յուղը վիրան» պանիրը:

-Կարո՞ղ ա` պանիր առնես:

-Չէ, տրա անունը տա մի: Հունց սեղանին տրանա իլումա, ես ըտեղ նստում չեմ:

-Իսկ կարո՞ղ ա խնձորավ փոխանակեք,- հարցրեց տատս:

-Թե լավ խնձոր ա, տան մհար կօզեմ: Գինը հիշքա՞ն ես ասում:

-150 էլի:

-Լավ, հեսա կյեշեմ:

Խնձոր էլ վերցրեց: Հետո նկատեցի նրա դժգոհ հայացքը: Առևտրականը իր աշխատանքից դժգոհում էր, նայում էր սևացած ձեռքերին, փոշոտ շորերին ու ասում.

-Բա սա գո՞րծ ա, հալալ չէր են մի աշխատանքիս:

-Դե, էս էլ սեզոնային ա, էլի,- ասաց Ալին տոտան:

Բացում էր պարտքերի ցուցակը և նայում, թե որ թաղամասում պետք է կանգնի: Հավաքելով կարտոֆիլ, պասկեթան, խնձոր, նստեց մեքենան և հեռացավ:

Դուք ինքներդ էլ երևի պատկերացրեցիք, թե գյուղի բնակիչները ինչպես են սպառում հավաքած բերքը: