Լիլիթ Հովհաննիսյանի բոլոր հրապարակումները

lilit hovhannisyan

Ատամները

Այս դեպքը պատահել է, երբ ես դեռ ինը տարեկան էի: 

Ամեն տարի՝ ամռանը, սովորականի պես ես գնում եմ մորաքրոջս տուն՝ Գնդեվազ, վայելելու ամառային արձակուրդները: Դե, ինչպես գիտեք, գյուղում գործը շատ է, և գործն անել ավարտելուց հետո ինչ-որ բան էլի թերի է մնում: Ամենից շատ սիրում եմ ծիրան քաղելու ժամանակահատվածը, քանի որ բարձրանում եմ ծառ, քաղում ծիրանները ու ամենալավերը ուտում:

Մորաքրոջս ընտանիքը ունի երկու հողամաս. մեկը իրենց տան դիմաց է, մյուսը՝ ավելի հեռու (վերևի հող, այդպես են ասում նրանք հեռու հողամասին): Անկեղծ ասած, ես այդ վերևի հողը այնքան էլ չեմ սիրում:

Հա, մոռացա ներկայացնել իրենց տան անդամներին. մորաքույս՝ Հասմիկը, նրա ամուսինը՝ Աշոտ «ձաձան» (այդպես եմ սիրում դիմել նրան), Արմանը՝ մեծ տղան, Անին՝ աղջիկը, Վերժիկ տատին (դարձյալ իմ դիմելու ձևն է) և նրա ամուսինը՝ Ալիկ պապին: Սիրում եմ Աշոտ ձաձայի մեծ մեքենան նստել, որովհետև այն շատ բարձր է և շատ հաճելի է, երբ քամին շոյում է դեմքդ: Լավ, ինչևէ, չշեղվենք թեմայից:

Գործ անելուց հետո շատ ենք հոգնում և, մորաքրոջս կանչելուց հետո, բոլորս գնում ենք ճաշելու: Այս անգամ ես մի շատ արտասովոր բան նկատեցի: Ալիկ պապիկը, երբ ինչ-որ բան էր ուտում, նրա բերանում ատամներ կային, իսկ երբ չէր ուտում` չկային: Շատ ամաչեցի հարցնել հենց Ալիկ պապիկից, դրա համար հարցրեցի մորաքրոջս:

-Մորաքույր, այդ ինչպե՞ս է, որ Ալիկ պապիկն ուտելուց ատամներ ունի, իսկ չուտելուց՝ ոչ:

Նա երկար ժամանակ ծիծաղում էր և չէր կարողանում խոսել: Բայց հետո ես իմացա, որ նա ասել է Ալիկ պապիկին, և հերթական անգամ ճաշելուց Ալիկ պապիկն ասաց.

-Ճիշտ ես նկատել դու, Լիլո ջան: Իմ ատամները պուլտով են. ուտելուց պուլտը սեղմում եմ` գալիս են, վերջացնելուց հետո սեղմում եմ` անհետանում են:

Ու բոլորը սկսեցին ծիծաղել, բայց ես էլի չստացա իմ հարցի պատասխանը: Իսկ հիմա ես արդեն մեծ եմ ու գիտեմ հարցիս պատասխանը:

Ցավոք, Ալիկ պապիկն էլ չկա, որ հիշեցնի այդ պատմությունը, և բոլորս ծիծաղենք:

lilit hovhannisyan

Հուզող խնդիրների մասին

Կարծում եմ, չկա մի մարդ, ում ոչինչ չհուզի: Բոլորին հուզում են աշխատատեղերի, ասֆալտապատման, քաղաքական ու սոցիալական հարցերը, բայց ինձ դրանք այնքան էլ չեն հուզում: Ինձ անչափ անհանգստացնում է Սևանա լճի հիմնախնդիրը, որը պետք է հուզի բոլոր հայերին: Բոլորն էլ ասում են, բայց ոչ ոք չի մտածում, որ ամեն «քեֆից» հետո իրենց թափածը պիտի հավաքեն, որպեսզի չլցվի Սևանը ու չաղտոտի: Ամբողջ աշխարհին հուզում է խմելու ջրի հարցը, բայց չէ որ մենք ունենք ու չենք պահպանում: Եվ եթե այսպես շարունակվի, մենք՝ հայերս, նույնպես կունենանք այդ խնդիրը:

Հուզող խնդիրներից մեկը տասներկուամյա կրթությունն է, քանի որ այն ոչ միայն օգուտ չէ, այլ նաև վնասակար է: Տղաները սովորելով տասներկու տարի, դպրոցն ավարտելուց հետո անմիջապես գնում են բանակ և վերադառնալով ցանկություն չեն ունենում ուսումը շարունակելու:

Մեր մարզերում շատ խելացի երեխաներ կան, սակայն ոչ բոլորը հնարավորություն ունեն բարձրագույն կրթություն ստանալու: Բարձր միավորներ հավաքելու համար պետք է պարապել առնվազն երեք առարկա: Ընդունվելուց հետո ուսման վարձը միջինը՝ կես միլիոն դրամ և այդպես երեքից-չորս տարի: Նաև Երևանում ապրելու համար տան վարձը: Այնուհետև աշխատելու համար պետք է երկու տարի սովորել մագիստրատուրայում: Իսկ այս դարում մեր իսկ մասնագիտությամբ աշխատանք գտնելու հավանականությունը շատ փոքր է: Նաև դա է հետ պահում մարդկանց սովորելու, և հատկապես իրենց ուզած մասնագիտությամբ:

«Կյանքը սառել է» լսվում է ամեն կողմից: Բոլորը դարձել են անտարբեր, անհետաքրքրասեր, ու կյանքը կարծես միապաղաղ լինի: Հոգնել են ամեն ինչից, ամեն օր նույնը անելուց:

Ճիշտ է, կան հարցեր, որոնք մեր ուժերից վեր են, բայց պարապ նստելն էլ մի բան չի: Մի՞թե երիտասարդները չեն կարող իրենց կյանքը փոխել: Օրինակ՝ երկու ամիսը մեկ կարող են մի միջոցառում անել, կազմակերպել սեմինարներ, բակային ճամբարներ, պատրաստել պատի թերթեր, փայտից աղբամաններ, հետաքրքիր առարկաներ, և այլն, և այլն, այլ ոչ թե նստեն բակի տաղավարում ու խաղաքարտերով խաղան:

lilit hovhannisyan

Ես Լոլոն եմ

Որքան էլ զարմանալու լինի, բայց ես Լոլոն եմ: Այո, մի զարմացեք, եղբայրս՝ Խաչիկը,  ինձ այդպես էր դիմում, երբ  դեռ երկու տարեկան էր: Սկզբում դա ինձ նյարդայնացնում էր , բայց հետո հասկացա , որ հազիվ է կարողանում բառերն իրար միացնելով որևէ բան հասկացնել մեզ: Արդեն անցել է յոթ տարի, իսկ ես կարելի է ասել, հպարտությամբ եմ հիշում այդ պատմությունը: Քանի որ այդ օրվանից ինձ իմ բոլոր բարեկամները Լոլո են կանչում:

Երբ ես նոր էի ծնվել,  քույրս՝ Լուսինեն,  շատ էր ուրախացել և հետաքրքրասեր հարևանների հարցին, թե ինչ է ծնվել, պատասխանում էր.

-Ինձ քուրիկ ա ծնվել: Իմ նման ա, բայց ինձանից մի քիչ սպիտակ…

Ու հենց քույրս էլ ընտրել է իմ անունը՝ Լիլիթ: Ունեմ շատ տաղանդավոր քույր՝ երգող, պարող, նվագող, ասմունքող, մի խոսքով, ինչպես ասում են` ձեռքի շնորհքով: Ինձ շատ  է օգնում, խորհուրդներ տալիս ու, ամենակարևորը, ազատ ժամանակը տրամադրում է ինձ` սովորեցնելով անգլերեն: Իսկ հիմա նա ուսանող է, և մեր պարապմունքները ցավոք հետաձգվում են: Ինձ պատմում է բազում պատմություններ մանկությունից, բայց իմ հիշողության մեջ լավ տպավորվել է միայն մեկը:

Չորս տարեկան հասակում իմ քնելուց անմիջապես հետո նա իջնում էր բակ խաղալու: Շատ երկար էր մնում բակում: Իսկ ես արթնանալով, վազում էի պատուհանի մոտ ու կանչում.

-Աղչի, խայտառակ, արի տուն…

Ու բոլոր տատիկները բակում նստած սկսում էին ծիծաղել:

Ոչ ոք չի կարող փոխարինել ծնողներիս, մայրիկիս՝ Նարինեին ու հայրիկիս՝ Մանուկին: Մայրս ասում է, որ ես շատ խելոք եմ եղել փոքր ժամանակ: Անգիր իմացել եմ ռեժիմս: Քնելու ժամին ասել եմ.

-Մամ, քնիս ժամն ա, գնամ` քնեմ…

Քնել եմ ու թողել, որ մայրիկս իր գործերն անի, վերջացնի: Պատմում է նաև, որ ես շատ  արագաշարժ եմ եղել: Ամբողջ օրը վազել եմ, թռվռացել ու քայլել եմ բազմոցի ու բազկաթոռի վրայով, փչացնելով բոլոր բազմոցներն ու բազկաթոռները: Հայրիկիս բջջայինի մեջ մինչև հիմա  կա իմ պարերի տեսանյութերը, ու երբ նայում եմ, անկեղծ ասած, ինձ լավ եմ զգում:

Ես ու քույրս մեր բակի պարուհիներն էինք, ու պարելուց հետո բոլորը մոտենում էին ու համբուրում: Միայն այդ պահը ինձ դուր չէր գալիս: Ես էլ եմ սիրում երգել, պարել, նվագել, նկարել և այդ ամենը անում եմ մեծ հաճույքով, քանի որ յոթ տարի հաճախել եմ երաժշտական դպրոց` դաշնամուրի բաժին, յոթ տարի հաճախել եմ պարի, յոթ տարի երգել եմ և այդպես շարունակ: