Կարինե Նահապետյանի բոլոր հրապարակումները

Ես քո փրկությունն եմ որոնում

Լուսանկարը՝ Կարինե Նահապետյանի

Լուսանկարը՝ Կարինե Նահապետյանի

Դու, որ խայտառակ աստիճանի անկատար ես, այսօր տեր ես կանգնել իմ կատարյալ երազանքներին, որոնք իրականանալու են քո իրականությունից դուրս, բայց քեզ համար:

Դու, որի 3-րդ համարի ավտոբուսները ինձ հազիվ կարող են հասցնել միայն մեր տան կանգառ, պիտի հասկացած լինեիր, որ ես քեզանից «թռիչք» եմ ակնկալում:

Դու Հրազդանն ես և, ափսոս, բայց քեզանով ոչինչ ասված չի:
Իմ թափառումները քո փողոցներով միայն մի բան են վկայում. ես քո փրկությունն եմ որոնում:
Ես քո փրկությունը որոնեցի երաժշտական դպրոցում, չգտա նրան ջարդված պատերի արանքում: Ես այն գտա այն երեխայի ձեռքերի մեջ, ով մրսելով որևէ երաժշտական գործիք էր նվագում:
Ես քո փրկությունը որոնեցի մի շարք լքված գրադարաններում, բայց գտա այն մարդկանց աչքերում, ովքեր բացում էին խոնավացած գրքերը, և շունչ էին տալիս նրանց այնպես, ինչպես Աստված՝ մարդուն արարելուց հետո՝ փչելով նրա ռունգների մեջ:
Ես քո փրկությունը որոնեցի քո չեղած ասֆալտի մեջ, բայց միայն հեռացող մարդկանց ոտնահետքերը գտա:

Ու հասկացա, որ ես այն պիտի փնտրեմ եղածի մեջ:
Բայց դու ևս անելիք ունես. դու մեծությամբ չորրորդ քաղաքն ես, թույլ տուր՝ զգանք  մեծությունդ:

karine nahapetyan

Մենք

Մեզ վիճակված է 21-րդ դարի սերունդ լինելը, իսկ դա, կներես, շատ բարդ է:

Մեզ համար չկա ժամանակ: Մենք օգտագործում ենք «կային ժամանակներ» արտահայտությունը. մենք ցնդելու աստիճան սիրում ենք մեր ապրած անցյալը, որը գուցե մի վայրկյան առաջ դեռ ներկա էր:

Մենք պատրաստ ենք ցանկացածին ասել՝ դու այն ես, ինչը գալու է՝ չհասկանալով, որ հիմա է նրա գալու պահը:

Մենք վատը չենք, մենք նրանք ենք, ովքեր կարող են այս անծայրածիր աշխարհը տեղավորել մեկի հոգու մեջ՝ հոգու տեղի ու գոյության մասին չիմանալով:

Մենք նրանք ենք, ովքեր աշխարհը ուզում են մի քիչ ուրիշ տեսնել. աշխարհը, երևի թե, մի քիչ ուրիշ կլիներ, եթե մրցանակը տային ոչ թե հաղթողին, այլ պարտվողին: Ամեն դեպքում, մենք կձգտեինք հաղթողը լինել, որովհետև նյութականը մեզ համար՝ եղած-չեղած:

Մենք նրանք ենք, ում համար բացահայտումների անգերազանցելի առարկան մարդն է: Մենք ագահորեն ուզում ենք բացահայտել բոլորին՝ վախենալով, որ մեկին բաց կթողնենք:

Մենք նրանք ենք, ում համար 21-րդ դարը բեռ է, որն օր օրի ավելի է ծանրանում, բայց դրա ծանրանալուն զուգահեռ՝ մենք ավելի ենք ըմբոստանում, դարին ձեռնոց ենք նետում, մեր գլխին նոր պատուհասներ ենք գտնում, հաղթահարման նոր ուղիներ փնտրում:
Մենք նրանք ենք, ում համար տխուր ու դեպրեսիվ լինելը քնից կարոտ լինելու պես է մի բան է՝ սովորական, առօրեական երևույթ և, անկեղծ ասած, մենք էդ վիճակից հաճույք ենք ստանում:

Մենք նրանք ենք, ովքեր կարող են Pink Floyd-ի «We don’t need no education»-ը երգել՝ մեկը մյուսին շարունակելով, բայց ինքնամոռաց զբաղվել ինքնակրթությամբ, աճել, զարգանալ:

Մենք նրանք ենք, ովքեր գիտեն, թե այդ խմբի նշանը ինչ է նշանակում, ում կողմից է հայտնաբերվել և որ դարում: 17-րդ դար: Իսահակ Նյուտոնը բացահայտեց դիսպերսիայի երևույթը, լուսավորեց ողջ մարդկությանը՝ խավարի մեջ թողնելով մեզ:
Մենք՝ 21-րդ դարի սերունդս, թույլ չենք տալիս, որ էդ լույսը ներխուժի մեր ներաշխարհի միջավայրը, էլ ուր մնաց, թե բեկվի… Որովհետև մենք մի եռանկյուն պրիզմայի չափ էլ չկանք:

Երկու հակադիր կարծիք օրվա թեմայով

Լուսանկարը` Սերյոժա Առաքելյանի

Լուսանկարը` Սերյոժա Առաքելյանի

Halloween կամ՝ ես քրիստոնյա եմ

Եթե անկեղծ, ես երկար եմ սպասել այս տոնին: Սպասել եմ էն պատկերացումով, որ կլինի սարսափ ժանրի մեջ, բայց հաճելի: Երեկ, երբ դասից գնում էի տուն՝ դե հոգնած էի, շաբաթվա ամենածանրաբեռնված օրն է երեքշաբթին, հոգնած, գլուխս կախ գնացի մետրո, գլուխս կախ սպասեցի մինչև գնացքը կգա: Գնացքը եկավ, և ես գլուխս կախ, ձեռքերս գրպաններս, մտա մետրոյի վագոններից երկրորդը: Գլուխս բարձրացրեցի, ու դիմացս երկու աղջիկ՝ մեկը գիշերանոցով, իսկ մյուսը՝ արյունոտ գոգնոցով ու արյունոտ պտուտակահանով: Մի պահ վախից սպիտակեցի, մի պահ մտածեցի, որ համացանցային հիթ թաքնված տեսախցիկի համար է: Հեռախոսիս նայեցի, տեսա հոկտեմբերի 31-ն է: Ախ, Հելոուին` ոնց էի մոռացել: Դե գնամ տուն, հանգստանամ ու կորոշեմ՝ ինչ անել:

Ես ինձ չներկեցի՝ սովորաբար ես եմ նկարում բոլորի դեմքին, ու երբ վրձինը քսում եմ մեկի դեմքին, գոռում է. «Վայ~, սառն ա…» կամ՝ «Խուտուտ ա գալիս, կամաց…» արտահայտությունները: Միանգամից ասացի՝ ներկել չկա, էսպես էլ գնում եմ քաղաք: Բացեցի պահարանը՝ ի՞նչ շոր ընտրեմ, սա՞, սա՞, թե՞ սա: Չէ, ոչ սա, ոչ էլ՝ սա, այլ այն անկյունի կախված մոխրագույն ու 17-ի լոգոյով շապիկը: Արդեն հասկացաք: Հա, բեյջս էլ վերցրեցի: «Սերյոժա Առաքելյան, 17-ի թղթակից»: Շապիկը հագիս, մնում է՝ գնամ քաղաքի ակտիվ հատվածներ, կամ ավելի ճիշտ, քաղաքի ամենամարդաշատ վայր, Հյուսիսային պողոտա:

Առաջին կերպարը հանդիպեց պողոտա մտնելիս, չէ, կներեք կերպարները: Երկու տղա: Ա, դե հայերը ուրիշ են, էլի, տարբերվող: Մեկը Ջոկերի, իսկ մյուսը՝ չգիտեմ ինչ էր, առաջին անգամ տեսա այդ դեմքը: Հա, չերկարացնեմ, թե ինչու եմ ասում՝ հայերը ուրիշ են: Հելոուին է, բայց էլի «հայու խասյաթ». կերպարը ընդունել են ու թև թևի ընկած քայլում են, անգամ հագուստը չի համընկնում դեմքի հետ: Լավ, սա անցանք: Մտա պողոտա: Ցույց եմ տալիս անուն ազգանունս, ներկայացնում կայքս ու գործունեությունս:

-Բարև Ձեզ, ես Սերյոժա Առաքելյանն եմ, 17.am կայքից և հարցում եմ անց կացնում: Ձեզ դո՞ւր է գալիս Հելոուինի տոնը, թե՞ ոչ:
-
Ինչպե՞ս եք վերաբերվում շրջապատի բացասական կարծիքին:
-
Դուք նո՞ւնպես համարում եք, որ քրիստոնյան չպիտի տոնի այս տոնը:
-
Ի՞նչ պայմաններում կցանկանայիք Հելոուինը նշել, որպեսզի ոչ մարդկանց չխանգարեք, ովքեր վատ են վերաբերվում, երբ կատակով վախեցնում եք, իսկ մանուկները վախից լաց են լինում:

Սրանք իմ հիմնական հարցերն են եղել: Չկարողացա բոլորի անուն ազգանուններն իմանալ, ուստի ներկայացնում եմ ամենատարբերվողները:

- Տոնը իր մեջ ադրենալին է պարունակում՝ հաճելի ժամանց է որպես: Եթե շրջապատին դուր չի գալիս, թող չմասնակցեն, իսկ մասնակցողների հետևից էլ մեկնաբանություններ չանեն, որովհետև տոնի իմաստն է անսովոր հագուստ կրել և սարսափելի դիմահարդարումը: Ինչը վերաբերվում է՝ «Քրիստոյան չպիտի նշի» վերաբերմունքին, հենց այդ քրիստոնյաները, որոնք դեմ են, հաստատ լիարժեք չեն կատարում բոլոր քրիստոնեական օրենքները, որոնք պարտավոր են: Կզարգանա տոնը թե չէ, ըստ մասնակիցների, անցած տարի ավելի շատ են եղել մասնակիցները: Երևի այս տարի եղանակային պայմանների պատճառով քիչ մարդ դուրս եկավ քաղաք, բայց հուսով եմ, որ մյուս տարի ավելի շատ մարդ կնշի, եղանակն էլ լավ կլինի: Ինչ վերաբերվում է, թե ինչ պայմաններ են պետք նշելու համար, ասեմ, որ բոլորը ցանկանում են ունենալ ժամ և վայր, որտեղ կհավաքվեն տոնի սիրահարները և հանդիմանություններ չեն ստանա, իսկ փոքրերն էլ չեն վախենա կերպարներից:

Զրույցի ժամանակ մի պապիկ մոտեցավ և ասաց.

- Նշեք տոնը, ուրախացեք, երեխեք ջան: Նորություն մտցրեք, կողքի կարծիքները մի լսեք: Մեկ օրը երկիրը ոչ կքանդի, ոչ էլ կզարգացնի, ուրախացեք:

Այս ամենն ասաց ու դանդաղ հեռացավ: Մոտ յոթ հոգի էինք: Յոթս էլ լուռ կանգնած մնացինք, որովհետև իր մոտենալու պահին ուրիշ բան էինք սպասում. էլի նույն թեման ու նույն դիտողությունները:

Երևի երեսուն մասնակցի հետ հարցում արեցի: Անընդհատ ոտքի վրա էի, անձրևը թրջել էր նստարանը, բայց անկյունի մի չոր հատվածում նստեցի: Մի երեխա էր վազում: Սպիտակ ներկով ներկած դեմքով ու դեմքին, իբր թե, մեծ վերք: Դե, երեխա է, էլի: Գոռում էր բարակ ձայնով, որից պետք է մարդիկ վախենային: Մոտեցավ մի տղամարդ ու գոռաց երեխայի վրա այնպես, որ երեխան երևի փոշմանեց այս օրվան սպասելու համար:

-Այ տղա, հլը հանգստացի: Էս ի՞նչ ա վիճակդ: Դու հեր-մեր ունես՞:

Երեխան լուռ նայեց ու գլուխը կախ հեռացավ: Դե, արդեն երևի պարզ է, թե ինչու են այսօրվա երիտասարդներն ուզում առանձին այս տոնը նշել, առանձին, որպեսզի մնացածին չխանգարեն: Բայց եթե անկեղծ, չեն էլ խանգարում: Եթե նայեն ու լուռ անցնեն, ավելի ճիշտ կլինի: Դրա փոխարեն՝ երկար նայում են, հետո էլ հետևից խոսում ու հատուկ բարձր ծիծաղում, որ վատ զգան: Արդեն իջնում էի Հյուսիսայինից, որոշեցի Հրապարակով քայլելով գնալ ու մետրո նստել: Արդեն դուրս էի գալիս, մի աղջիկ էր բարձրանում: Մոտեցա, ներկայացա: Անունն Անի էր: Ասաց, որ իր հետ էլ է այդպիսի իրավիճակ եղել: Երբ ոչ միայն նայում են, ու հետո հետևից խոսում: Երբ հարցրեցի անցած տարվա ու այս տարվա տարբերության մասին, պատասխանեց.

-Ես առաջին անգամ եմ մասնակցում: Երևանից չեմ, մարզից եմ:
Եթե անկեղծ, Անիի կերպարն ինձ ամենաշատը դուր եկավ. սանրվածքը, դիմահարդարումը ու հագուստը, ամեն բան համապատասխանում էր տոնի խորհրդին:

Լուսանկարը` Սերյոժա Առաքելյանի

Լուսանկարը` Սերյոժա Առաքելյանի

Հա, վայ, մոռացա մի բան էլ ավելացնել: Հաճելի է նաև, երբ մոտենում ես, ներկայանում ու դեռ խոսքդ կիսատ, ժպտալով ասում են՝ մենք հետևում ենք ձեր կայքին: Եվ ավելի հաճելի է, երբ արդեն դեմքով ճանաչում են քեզ առանց ներկայանալու:

Սերյոժա Առաքելյան

***

Մեր բակի Հելոուինը

Գիտե՞ք՝ որն է իմ պատկերացրած տոնը: Հիմա ասեմ: Այն, երբ առավոտյան արթնանում ես ու զգում, որ այսօր սովորական օր չէ, այն, որ այդ օրվա խորհուրդը տարբերվում է նախորդ և հաջորդ օրերի խորհուրդներից, այն, որ այդ օրը քո տրամադրությունն այլ է, այլ է նաև մյուսներինը, այ դա է տոնը: Տոնն ինձ համար այն չէ, երբ առավոտյան արթնանում ես ու ուրախանում նրա համար, որ պիտի գնաս ուտել-խմելու: Դա տոն չէ, դա պարզապես սեփական ստամոքսի պահանջները միջինից մի փոքր բարձր ձևով բարելավելու մեթոդ է: Կուշտ փորով ուտելուց հետո տեսնում ես, որ դու մի գրամ անգամ չես փոխվել, տրամադրությունը նույնն է, օրը՝ արդեն սովորական:

Լուսանկարը` Անահիտ Բադալյանի

Լուսանկարը` Անահիտ Բադալյանի

Եվ ամենայուրահատուկ ու հետաքրքիր տոներից մեկն էլ հենց Հելոուինն է: Հայերիս մեջ այն, թերևս, այնքան էլ տարածված չէ: Կապանում մի քանի տարի է, ինչ սկսել են տոնել Հելոուինը, Կապանի ամերիկյան անկյունն էլ իր հերթին նպաստում է, որ երիտասարդությունը հետաքրքրվի այդ տոնով: Իսկ մեր բակում Հելոուինն առաջին անգամ էր այսպիսի «մեծ ուշադրության արժանանում»: Առավոտյան, երբ արթնացա, նախաճաշեցի ու բացեցի երկրաչափությանս գիրքն ու տետրը, նստեցի, որ սկսեմ տնայիններս, քույրիկս ձայն տվեց.

-Հլը արի, տես՝ ինչ հավես ա…

Բակի երեխաներն էին: Ամեն մեկը ներկվել, հրեշների տեսք էին ընդունել ու այդ կերպարանքով շրջում էին ամբողջ շենքով՝ թակելով բոլորի դռներն ու բոլորից քաղցրավենիք խնդրելով: Չգիտեմ, եթե անգամ չսիրեք էլ այս տոնը, միայն քաղցրավենիքի համար արժե սպասել դրան: Երբ պարապմունքից տուն էի վերադառնում, բակում մի տոնախմբություն, մի քեֆ, մի ուրախություն…Չգիտեմ՝ արդյո՞ք Հելոուինի ավանդույթներից էր երեկոյան ժամը 8-ին, անձրևի տակ բակում գունավոր լույսեր միացնելն ու երգելը: Ինձ համար տոնը ավելի գունավոր դարձավ, երբ զանգահարեցի այժմ ՖԼԵՔՍ փոխանակման ծրագրով ԱՄՆ-ում գտնվող ընկերուհուս՝ Հռիփսիմեին, ու տեսազանգով սկսեցի կիսել բարձր երաժշտությունից ստացած դրական էներգիան:

Մի խոսքով, «հրեշալի ժպիտներով» ու հրաշալի հիշողություններով Հելոուին արեցինք:

Անահիտ Բադալյան

 *** 

 Ինձ համար մեկ է

Բայց զգացել եք, չէ՞, որ մենք՝ հայերս, անընդհատ քայլողի դերում ենք. դրսի սովորույթները մեր երկիր բերել-հասցնելու ու դրանցով հիանալու համար մի հատ ենք:
Լավ, ինչ ուզում են՝ թող անեն, ինձ համար, անկեղծ ասած, մեկ է, մինչև այն պահը, երբ արդեն մարդիկ սկսում են վիրավորել ինձ ու իմ հավատը:

Ես հասկանում եմ, որ մարդիկ «զարգացել են», Հելոուին են նշում, բայց, ափսոս, միայն անդրօվկիանոսյան տոներ նշելով չեն զարգանում: Եթե իրենք վիրավորվում են, երբ փողոցով «զուգված-զարդարված» քայլելիս իրենց դիտողություն են անում, անցնում-գնում, ապա մի՞թե մենք չենք վիրավորվում, երբ իրենց տոնը թողած, սոցիալական ցանցերը հեղեղում են արհամարհական, վիրավորական, ձեռ առնող ստատուսներով ու ժամեր շարունակ առավել « առաջավորները» քննարկում, մեկնաբանություններ են գրում «հետամնաց ու խավարամիտ քրիստոնյաների հասցեին»: Կասեք՝ ինչո՞ւ ես կարդում: Ցավոք, իմ կամքից անկախ է, որովհետև ընկերներիս մեջ էլ կան այսպիսի տհաճ խոսակցություններ վարողներ:

Դուք պայքարում եք ձեր ազատ ինքնաարտահայտման համար, լավ եք անում, բայց երբեք մի մոռացեք, որ ձեր ազատությունը վերջանում է այնտեղ, որտեղ սկսում է իմ ազատությունը: Մի՞թե այդ օտարամուտ արժեքների մեջ չեք հանդիպել՝ հարգել ուրիշների խղճի ազատությունը, դավանանքը, կրոնը: Ձերը պարզապես խաղ է, զվարճանք, իսկ իմն ու իմ նմաններինը՝ հավատք: Նախ, դա գիտակցեք, ու քրիստոնյաներին վիրավորող ու ծաղրող մեկնաբանություններ գրելուց առաջ մեկ անգամ էլ հիշեք. երբ ծաղրում եք մարդու սրբազան զգացումները, շատ ավելի հեռու եք գնում զարգացած մարդ լինելու ձեր մղումից:

Մի արեք նման բան: Նշեք՝ ինչ ուզում եք, բայց մի ծաղրեք: Հա, ի դեպ, տոնը բերել եք, դուք չեք ստեղծել: Այդքան լայնախոհ եք, դուք մի նոր բան մտածեք, ոչ թե կուրորեն հետևեք ու կրկնօրինակեք ուրիշներին: Համարյա համոզված եմ, որ այնտեղ վաղուց դա ուղղակի դիմակահանդես է, մինչդեռ դուք…

Լավ, չեմ ուզում բանավիճել, ասացի այն, ինչ հուզում էր: Հարգենք միմյանց նվիրական զգացումները:

Կարինե Նահապետյան

karine nahapetyan

Տխուր բաների մասին

Լուսանկարը` Կարինե Նահապետյանի

Լուսանկարը` Կարինե Նահապետյանի

Ես ամեն օր արթնանում եմ արդեն իսկ հոգնած, իսկ դա շատ տխուր է:

Նայում եմ լվացքի պարանին, որի վրա լվացքի համար նախատեսված ամրակներն են կախված: Նրանցից մեկը առանձնացել է մյուսներից, ու ես ինձ հենց այդ առանձնացածի մեջ եմ տեսնում, իսկ երբ ես սկսում եմ անշունչ առարկաների մեջ ինձ փնտրել, հասկանում եմ, որ տխրությունն ու ուրախությունը բնավ էլ իրար հետ հավասար չեն քայլում այս աշխարհում:

Տխուր է նաև այն, որ այս տարի մեր թաղում Վարդավառին միայն շների բախտը բերեց. ճաշկերույթից մնացած ոսկորներն ուտելուց հետո ստիպված չէին քայլել թաց գետնի վրայով. գետինը չոր էր մնացել:

Սկսել եմ կետադրական նշաններից ամենաշատը միջակետը սիրել, որովհետև թերևս բացակայում է «որովհետև» բառը, բայց հույս կա, որ ինչ-որ բացատրություն հաջորդելու է նախորդ մտքին կամ երևույթին… Կամ միգուցե արդարացո՞ւմ լինի: Եսիմ: Իսկ արդարացումներին սպասելը աշխարհի ամենատխուր բանն է:

Տխուր երևույթներից է նաև այն, որ ես դադարել եմ փնտրել մարդկանց, ովքեր ինձ հետ կլսեն իմ սիրած երգերը. Ցոյին, Pink Floyd-ին ու Սթինգին պիտի միայնակ լսես:

Բայց ինձ համար հուսադրող ու ուրախալի մի փաստ կա. չորս ամսից ձմեռ է գալիս, և ես կսկսեմ ինձ զգալ այնպես, ինչպես ձուկը՝ ջրում: Էհ, հա, ես ինձ լավ կզգամ, բայց մոռանում եմ, որ շատ-շատ տներ կկորցնեն իրենց կենդանությունը. ծխնելույզներից կդադարի ծուխ դուրս գալ: Ոնց էլի տխուր ստացվեց, չէ՞:

karine nahapetyan

Ես սկսել եմ նեղանալ իմ երկրի համար

Վերջերս Եվայի հետ Հրազդանի դրամատիկական թատրոնի տնօրենի հետ թատրոնում նստած խոսում էինք: Եվան ասաց, որ գնում է Ամերիկա մի տարով: Պարոն Սարգսյանը հարցրեց, թե արդյո՞ք ծնողները դեմ չեն կամ, ասենք, կհարմարվի Եվան Ամերիկայում: Դե, Եվան էլ ասաց, որ զուտ սովորելու համար է գնում: Ես ուշադիր նրանց էի լսում ու շատ կտրուկ ասացի.
-Ուզում եմ ապրել ու մնալ Հայաստանում:
-Հալալ ա քեզ,- պատասխանեց պարոն Սարգսյանը:
-Ու հա, ես ուզում եմ հենց մեր գյուղում ապրել:
-Կարինե ջան, քո բախտը բերել ա, որ դու գյուղում ես ապրում. բոլոր մարդկային խառնվածքները քո աչքի առաջ են, կարող ես վերլուծել, գրելիք դարձնել, իսկ ի՞նչ անի այն երեխան, ով ծնվել է քաղաքում և իր ողջ կյանքում իր շենքի դիմաց որևէ հյուրանոց պիտի տեսնի: Չէ, հաստատ իմացած եղիր, որ բախտդ բերել է:

Հավատացեք, որ մեր քաղաքում լիքը խնդիրներ կան, որոնց մասին, վստահ եմ, դեռ շատ կխոսվի, դե, բնական է: Չկարծեք, թե ես դրանք չեմ տեսնում կամ չեմ խոսում դրանց մասին, բայց էդ ամենը չի խանգարում, որ ես իսկապես սիրեմ ու ձուլվեմ գյուղաշխարհին կամ, առհասարակ, քաղաքին:
Բայց սրա հետ զուգահեռ քայլում է մի այլ երևույթ. Ռուսաստանից ամառը հյուր եկած դեռահասների մի ստվար զանգված կա, ովքեր մեզ հարցնում են՝ ո՞նց եք էստեղ գոյատևում, ո՞նց եք սովորում եմ մի դպրոցում, որտեղ ճաշարան, դռնապահ կամ նորմալ պայմաններ չկան: Սկսում են զարմացած քեզ ն այել ու դրանով իսկ հասկացնել, որ, չէ, ինքը էստեղ չէր ձգի: Նման դեպքերում եմ ես հարցնում եմ՝ հայերեն գրել-կարդալ գիտե՞ս, տեղյա՞կ ես՝ ինչեր են կատարվում երկրի ներսում կամ, առհասարակ, երկրի հետ:
Հետո սկսում եմ քրքրել իրեն. տարբեր հարցեր եմ տալիս արվեստից, գրականությունից, գրքերից, ֆիլմերից ու հասկանում եմ, որ էս էրեխեն իր դպրոցից դուրս բան չգիտի, իր Black star-ից էն կողմ ոչ մի ճաշակով երգչի կամ խմբի չի ճանաչում, գրքեր չի կարդում, նորմալ ֆիլմեր չի դիտում, բայց դրա փոխարեն մարդը Հայաստանին «անտեր երկիր» պիտակն է կպցրել:

Անկեղծ եմ ասում, ես նման մարդկանց առաջ ինձ երբեք ու երբեք վատ չեմ զգացել: Որովհետև արի ու տես, որ իրենց ասած «անտեր երկրում» կամ, ինչպես իրենք են ասում, «քոսոտ» գյուղում մարդ կարող է զարգանալ, աճել, ճաշակ ձևավորել…
Ինձ պետք չեն իրենց ռուսաստանները և ամերիկաները, ինձ պետք են այն ճամփաները, որոնք ինձ միշտ տանելու են դեպի մեր տուն:
Ես սկսել եմ նեղանալ իմ երկրի համար և այն երազանքների համար, որոնք պետք է ու պիտի հենց էս երկրում իրականանան:

karine nahapetyan

Երբ համարյա 19 տարեկան ես, բայց ոչ մի բանի հավես չունես

Վահեի համանուն նյութից ոգեշնչված

Առավոտ՝ 09:22 րոպե, քոլեջ,  մեր օրեր:
Մտնում եմ լսարան և եթե կանգնեմ դռան հետևում, ապա դասախոսիս. «Ու՞ր է Կարինեն» հարցին, կլսեմ կուրսեցիներիս. «Հեսա ներս կմտնի»,- պատասխանը: Բոլորը քաջատեղյակ են, թե կոնկրետ երբ եմ «ժամանում» քոլեջ:
Մտնում եմ լսարան, դասախոսս հարցնում է.
-Ինչո՞ւ ես ուշանում:
Ես էլ ամեն անգամ (արդեն ամաչելով) ասում եմ, որ տրանսպորտ չկար, անկախ նրանից, որ տրանսպորտի խնդիր վերջերս կարծես թե չկա: Հո չե՞մ ասելու, որ Մորփեոսը խայտառակ ձևով ծաղրում է ինձ:
Նստում եմ տեղս, Երվանդի հետ քննարկում Էլիֆ Շաֆաքի «Ստամբուլի բիճը». ամեն օր անդրադառնում ենք մի կերպարին:  Դասամիջոցներին կուրսեցիներիս խորհուրդ ենք տալիս, որ անպայման կարդան դա և նայեն «Շերլոկ» սերիալը: Իրականում ոչ ես, ոչ էլ Երվանդը երբևէ չենք դիտել այդ սերիալը: Դե, ասում են, որ լավն է: Հավանաբար, լավը կլինի, էլի:

Եթե պատմության դասաժամն է լինում, Երվանդին «կրիկի» մեջ եմ գցում՝ ասելով, թե բա՝ հնարավոր է, որ Երվանդունիների տոհմից լինես…

Գալիս է վերջին, կամ ինչպես ես եմ ասում՝ քնելու դասաժամը:
Մորփեոսը կրկին գողանում է ինձ իրականությունից: Քնում եմ, բայց ենթագիտակցությանս  20%-ը  արթուն է մնում. լսում եմ. «Երվանդ, արթնացրու Կարինեին»:  Երվանդն էլ, չուզելով, թեթևակի հրում է ինձ ու ասում՝ հել, Կար:  Ախր, ինքն էլ գիտի, որ երազումս, հավանաբար, «Deep Purple»-ի  համերգին եմ կամ էլ, ասենք, բարձրագույն մաթեմատիկայի ողջ դասընթացը սերտել-վերջացրել եմ, որովհետև ինձ մոտ միայն «Deep Purple»-վելն ու մաթեմատիկայի դասերը սերտելն է լավ ստացվում:
Արթնանում եմ: Արդեն գնալուս ժամանակն է:
Հասնում եմ տուն ու զբաղեցնում թագավորական գահս: Մարդիկ, հավանաբար, այդ գահը պատկերացնում են որպես ոսկեզօծ աթոռ՝ թանկագին քարերով զարդարված: Իրականում՝ սովորական կենցաղային աթոռ է, թագավորությունս՝ համակարգիչը, ենթաթագավորությունս՝ ֆեյսբուքը:
Սկսում եմ X-երորդ անգամ նայել «Разрущение» ֆիլմի այն հատվածը, որտեղ հնչում է Ազնավուրի «La Boheme», ժամանակակից իրանական գրականության նոր թարգմանություններն եմ անցկացնում աչքիս տակով, բնականաբար, մաթեմի դասն եմ սովորում, լսում «Soldier of fortune» երգը 2:47-ից սկսած:

Առավոտ՝ կրկին 09:22 րոպե, քոլեջ, կանգնած եմ լսարանի դռան հետևում:
Չէ, հաստատ ասելու եմ, որ տրանսպորտը նորմալ ա աշխատում, հաստատ ասելու եմ, հաստատ:

karine nahapetyan

Մեղավորը, անշուշտ, սենյակիս բաց պատուհանն է

Վերջերս ուղեղումս մի բառ է մեխվել՝ մոռացում, սակայն ծանոթ վայրերը և ծանոթ մարդիկ ուղիղ համեմատական են այդ ցանկությանը, որովհետև փոքր քաղաքը չարիք է. կորչելու տեղ չկա, անգամ այն զզվելի սպասումը չկա, որ տեսնես սպասված մեկին: Մեղավորը, անկասկած, փոքր քաղաքն է: 

Փոքր քաղաքից առավել մեծ դժբախտություն է առանց ծով երկիրը, ուր մարդիկ ստիպված են խորտակվել ծով-մարդկանց մեջ` իրենց կործանումը չգիտակցելով: Մեղավորը, անշուշտ, անծով երկիրն է: Մեղավորը այն բոլոր գրախանութներն են, որոնք լցված են բազմաթիվ նոթատետրերով և, կարծես, ամեն անգամ ստիպում են, որ գնեմ իրենց: Երբ նոր նոթատետր եմ ձեռք բերում, ամենևին էլ սարսափելի չէ, որ հենց «Նա» կգա ու հարմար կտեղավորվի առաջին էջի առաջին տողերում. սարսափելին այն է, որ դեռ առջևում հարյուրավոր մաքուր ու ճերմակ էջեր կան, և այդ բոլորը նրանով են լցվելու… Մեղավորը, անշուշտ, այդ անիծյալ նոթատետրերն են:

Մեղավորը սենյակիս կիսաբաց պատուհանն է, որտեղից լսվում են գնացքի ձայներն ու սուլոցը։ Ինչպես Նավզիկեն Չարենցին էր կանչում, այնպես էլ՝ նա է ինձ կանչում հեռուներից: Պատկերացնում եմ քեզ այդ գնացքի մի անկյունում նստած` երկար, անկայուն սանրվածքով, որը անգութ քամու խաղի առարկան է դարձել: Վարուժանին ես հիշեցնում: Հա՛, հա, Պետրոսյանի Վարուժանին, որին ես այդպես էլ չբացահայտեցի ու որ քո պես դեռ գնացքի մեջ է ու կանչում է: Միշտ ասել եմ, որ քեզ նմանեցնում եմ նրան, իսկ դու ասում էիր` դու ինձ անգիր գիտես այնպես, ինչպես հին ու սուրբ «Հայր մեր»-ը:
Իրականությունից հեռու լինելդ խանգարում է հասկանալ, որ ես` հավատարիմ հավատացյալս, նորը չեմ յուրացնում. հնին եմ սովոր…
Մեղավորը, անշուշտ, սենյակիս բաց պատուհանն է:
Եվ, առհասարակ, մեղավորը նրան  հիշեցնող ցանկացած երևույթն է, բայց ոչ երբեք Նա…

Ճանաչեք և լսեք ինքներդ ձեզ

Հարցազրույց Կոտայքի մարզային գրադարանի տնօրեն Անահիտ Խեչոյանի և փոխտնօրեն Թամարա Ղազարյանի հետ:

-Որքա՞ն ժամանակ է, ինչ աշխատում եք գրադարանում:
Թամարա Ղազարյան.
-Ես գրադարանային ոլորտում աշխատում եմ 1983 թվականից: Սկզբում ապրել եմ Սևանում և աշխատել եմ համար 2-րդ դպրոցում, հետո տեղափոխվել ենք Հրազդան: Համապատասխան կրթություն եմ ստացել և շուրջ 35 տարի աշխատում եմ գրադարանում:

Անահիտ Խեչոյան.

-Ավարտել եմ Կոմիտասի անվան կոնսերվատորիան և այս ոլորտում աշխատում եմ 7 տարի: Նախկինում աշխատել եմ Չարենցավանի քաղաքային գրադարանում, իսկ վերջին 2 տարիները՝ այստեղ:
-Գրադարանը գտնվում է Հրազդան քաղաքում, բայց կոչվում է Կոտայքի մարզային գրադարան: Այսինքն՝ ամբողջ մարզի՞ց են ձեզ մոտ ընթերցողներ գալիս: Որտեղի՞ց են ամենաշատը գալիս և ո՞ր քաղաքն է ավելի ակտիվ:

Թամարա Ղազարյան.
-Մենք կոչվում ենք Կոտայքի մարզային գրադարան ոչ թե նրա համար, որ ամբողջ մարզից գան այստեղ գիրք կարդալու, այլ մենք մեթոդ կենտրոն ենք համարվում մարզի տարածքում գտնվող բոլոր գրադարանների համար: Գրքեր ենք նվիրում պետպատվերով, սեմինարներ ենք կազմակերպում: Կամ, եթե ընթերցողը տվյալ վայրում չի գտնում իր ուզած գիրքը, դիմում է մեզ, և մենք այդ գիրքը առաքում ենք իրենց գրադարան:
Իսկ մեր հիմնական ընթերցողները Հրազդան քաղաքից են:

-Կպատմե՞ք Ձեր գրադարանի նախապատմությունը: Ե՞րբ է այն հիմնվել:

-Մեր գրադարանը հիմնվել է 1996 թվականին, երբ Հայաստանում տեղի ունեցան կառուցվածքային փոփոխություններ. շրջանները դարձան մարզեր: Սկզբում այն կոչվում էր Կոտայքի հանրապետական գրադարան, հետո վերանվանվեց Կոտայքի մարզային գրադարան:

-Քանի՞ հոգուց է բաղկացած ընդհանուր աշխատակազմը, քանի՞ բաժին ունի գրադարանը և որո՞նք են դրանք:

-Մենք ունենք 29 աշխատող: Գրադարանն ունի 6 բաժին. սպասարկման, մանկական, գրադարանների ավտոմատացման, գրադարանների հավաքությունների պահպանման ու օգտագործման և մեթոդ-մատենագիտության:

-Ի՞նչ միջոցառումներ եք անցկացնում գրադարանում: Ի՞նչ խմբակներ են գործում գրադարանում, որոնք մոտիվացնում են երեխաներին կամ ընթերցողներին, որ օգտվեն գրադարանից:

-Գրադարանում բազմատեսակ միջոցառումներ ենք անցկացնում. բոլոր հոբելյանական տարեթվերին ենք արձագանքում, նշանավոր մարդկանց հետ հանդիպումներ ենք կազմակերպում: Շոուբիզնեսի ներկայացուցիչների ենք հրավիրում՝ ռեժիսորներ, դերասաններ և առհասարակ մշակույթի հետ կապ ունեցող ցանկացած մարդիկ:

-Գրադարանից օգտվողները ի՞նչ տարիքի են և քանի՞ հոգի են:

-Գրադարանում ունենք 5733 ընթերցող: Տարբեր տարիքի մարդիկ են: 1-15 տարեկան ընթերցողներին սպասարկում է մանկական բաժինը, իսկ նրանցից բարձր տարիք ունեցող ընթերցողներին՝ հիմնական սպասարկման բաժինը: Տարիքային սահմանափակումներ չկան. 22-ից մինչև 60 և բարձր տարիք ունեցող ընթերցողներ ունենք:
-Ինչքա՞ն ժամանակով են տրամադրվում գրքերը, և ովքե՞ր կարող են օգտվել գրադարանից:

-Գրադարանից կարող են օգտվել բոլորը: Գրքերը ընթերցողին տրամադրվում են հիմնականում 15 օրով, բայց լինում են դեպքեր, երբ ընթերցողը չի հասցնում կարդալ, հետ է բերում գիրքը գրադարան և երկարացնում է ժամկետը: Գրքերը տրամադրվում են անվճար:

-Պատահո՞ւմ է, որ ընթերցողները գիրքը վնասված են վերադարձնում կամ չեն վերադարձնում:

-Հազվադեպ դեպքեր լինում են, բայց, եթե չեն վերադարձնում կամ պարզվում է՝ կորցրել են, ապա այդ գրքերը փոխհատուցում են համարժեք գրականությամբ: Բայց նման դեպքեր շատ քիչ են պատահում. հիմնականում վերադարձնում են:

-Մոտավորապես քանի՞ գիրք կա ձեր գրապահոցում:

-Մոտավորապես 78960 կտոր գիրք ունենք մեր գրադարանում, և տեղավորված են տարբեր բաժիններում: Չորս մեծ բաժիններ ունենք:

-Իսկ քանի՞ օրինակով եք ձեռք բերում գրքերը:

-Նայած՝ ինչ գիրք: Օրինակ՝ Անդերսենի, Էքզյուպերիի կամ Թումանյանի հեքիաթները անընդհատ ձեռքի տակ են և մաշվում են: Հետևաբար համալրման կարիք է լինում: Եվ այդ ամենը, բնականաբար, կախված է գրքի գնից: Եթե թանկ է՝ քիչ օրինակով ենք գնում, իսկ եթե էժան՝ ավելի շատ օրինակներով:

-Ինչպե՞ս է ստեղծվել ձեր գրապահոցը:

-Մենք գրքերը ստանում ենք և՛ գնումների, և՛ նվիրատվությունների միջոցով: Անհատ մարդիկ և տարբեր կազմակերպություններ են նվիրում: Դրանց միջոցով ձևավորվում է մեր գրքերի թվաքանակը:

-Պետական միջոցներով ուղարկած գրքերը սովորաբար ի՞նչ բովանդակություն են ունենում:

-Եթե գնում ենք, ապա ընթերցողի պահանջներից ելնելով, իսկ պետպատվերով հրատարակած գրքերը այն գրքերն են, որոնք պետական քաղաքականության արտացոլումն են. ցեղասպանություն, թարգմանություններ այդ թեմայով և նմանատիպ առանցքային թեմաներ:

-Նշեցիք, որ ընթերցողի պահանջներից ելնելով եք գրքեր գնում: Այսինքն՝ ընթերցողները կարող են ներկայացնել իրենց պահանջնե՞րը:

-«Ուլիսը», որն արժեր 15000 դրամ, կոնկրետ մի ընթերցողի պահանջով ենք գնել: Մտանք գրախանութ, տեսանք այդ գիրքը, և չնայած գնին՝ գնեցինք այն: Մենք նախապես գրում ենք, թե ով՝ ինչ է ուզում, կազմում ենք պահանջվող գրքերի քարտարաններ և ըստ այդ քարտարանների, ցուցակագրում ենք և գնում ենք գրքերը գրախանութներից: Աշխատում ենք հետևել նաև նորություններին, որովհետև միշտ չէ, որ ընթերցողը գիտի, որ նորը կա, հատկապես՝ ժամանակակից գրողների գրքերի մասին է խոսքը:

-Ընթերցողների կողմից ամենապահանջված գիրքը ո՞րն է:

-Վերջերս Ջորջ Օրուելի «1984» և «Անասնաֆերմա» գրքերը: Տարբեր ժամանակներում տարբեր գրքեր են դառնում ամենապահանջվածը, սակայն դրանց փոխարինողներ են գալիս: Ես վստահ եմ՝ հենց «Հարի Փոթերը» բերենք, միանգամից այն պահանջված կդառնա:

-Վերջին ժամանակներում արգելված գրականությունը հսկա թվաքանակներով վաճառվում էր: Ձեր գրապահարաններում ևս կան այդպիսի գրքեր: Դրանք ի՞նչ արձագանք ստացան:

-Մեր նշած գրքերը հենց արգելված գրականություն են և հրատարակվել են «Արգելված գրականություն» մատենաշարում: Դրանք մեծ արձագանք ստացան:

-Հիմա շատ հաճախ են ասում, որ երիտասարդությունը ընթերցասեր չէ: Դուք համաձա՞յն եք դրա հետ:

-Դա թյուր կարծիք է այժմյան երիտասարդության մասին: Մեր ընթերցողները հենց հակառակն են վկայում: Մի ընթացք կար, որ սառել էին, բայց հիմա զարթոնք է ապրում մեր երիտասարդությունը: Մենք գոհ ենք. գիտենք, որ կարդում են:

-Իսկ չե՞ք կարծում, որ դա գիրքը ճիշտ մատուցելուց է կախված

-Այո, իհարկե: Մենք պարբերաբար նոր գրքերը ներկայացնում ենք Facebook-ում և Instagram-ում: Գրադարանն իր էջերն ունի սոցիալական կայքերում: Կարևոր է գնալ ընթերցողի պահանջի հետևից, անգամ մի փոքր առաջ անցնել, հետևել նոր հրատարակված գրքերին, որովհետև շատ հաճախ գրքերի դասական ցուցակ են ներկայացնում՝ «Սամվելը» կամ «Վարդանանքը»: Չմոռանանք, որ այդ «դասական» ասվածը խորհրդային ժամանակներից եկած կարծրատիպեր են: Մենք ցանկանում ենք կոտրել այդ կարծրատիպերն ու դուրս գալ այդ քառակուսիներից, որովհետև մեկի համար հեղինակը կարող է լինել դասական, մյուսի համար՝ ոչ: Խորհուրդ եմ տալիս այդ աշակերտական մակարդակից դուրս գալ և առաջ քայլել:

Վերջերս մի գիրք ստացանք վիկինգների մասին: Այնքան հետաքրքիր էր. ամբողջությամբ պատկերում էր վիկինգների կյանքը, կենցաղը, նկարագրված էր նրանց զրահահագուստի ձևը: Կարծում եմ, որ դա որպես պատմական նյութ օգտակար էր և նախկինին լրացնող:

-Ժամանակակից գրողների հետ կապ հաստատո՞ւմ եք

-Իհարկե, մենք շատ լավ համագործակցում ենք ժամանակակից գրողների հետ. ոչ միայն Հրազդանի, այլև Կոտայքի մարզի բոլոր գրողների և բանաստեղծների հետ: Նրանք այստեղ գրողների միություն էլ ունեն: Հենց լույս են տեսնում նրանց գրքերը, մենք անմիջապես կազմակերպում ենք գրքերի շնորհանդեսներ: Լավ ընթերցող կորիզ ունենք. իրենց ենք հրավիրում, և շնորհանդեսները շատ հետաքրքիր ու բովանդակալից են անցնում: Մեր քաղաքի գրողներից են՝ Սուրեն Դավթյանը, Արմեն Ալավերդյանը, Զեփյուռ Մկրտչյանը, Հակոբ Հարությունը, Արամայիս Գարեգինյանը:

-Ի՞նչ առավելություններ ու թերություններ ունի գրադարանն այժմ:

-Մեր գրադարանը տարածքում գտնվող միակ գրադարանն է, որը մշտապես համալրվում է գրքերով: Պետպատվերով ստացած գրքերը միայն մենք տալիս ենք Չարենցավանի, Եղվարդի, Ծաղկաձորի, Աբովյանի քաղաքային գրադարաններին:
Ունենք նաև տիկնիկային թատրոն: Ծրագիր էինք գրել Հայ բարեգործական ընդհանուր միությանը և նրանց հովանավորությամբ տիկնիկներ կարել տվեցինք: Ունենք 17 հատ տիկնիկ: Առաջին ներկայացումը եղավ բելգիացի գրող Մորիս Մետերլինկի «Կապույտ թռչունը»: Տիկնիկավարները ոչ պրոֆեսիոնալ են. մեր գրադարանավարներն են:

-Ի՞նչ վիճակում են գտնվում գյուղերի գրադարանները:

-Գյուղերի գրադարանների վիճակը այդքան էլ լավ չէ. ընթերցողները քիչ են, ջեռուցում չկա, բայց, օրինակ՝ Մեղրաձորի, Լեռնանիստի գրադարանները լավ վիճակում են: Եթե գրադարանը գտնվում է դպրոցի կամ գյուղապետարանի տարածքում, ապա վիճակը, բնականաբար, լավ է:

-Հիմա էլեկտրոնային գրքերը բավականին տարածված են: Գրադարանում դրանց պահանջարկը կա՞: Արդյոք պլանավորո՞ւմ եք համապատասխան սարքավորումներ ձեռք բերել:

-Սա, ինչպես ասում են, մեր ցավոտ տեղն է: Այժմ չունենք այդ հնարավորությունը: Չեմ կարող ասել՝ պահանջարկը կա՞, թե՞ չկա: Միգուցե չեն պատկերացնում և չեն հարցնում: Ըստ իս, եթե առաջարկենք, մեծ արձագանք կստանա: Ես ինքս շատ եմ օգտվում աուդիոգրքերից, որովհետև այսօր շատերը, գուցե, նստելու և կարդալու ժամանակ չունեն: Աուդիո տարբերակը շատ-շատ հարմար է:

-Հետագա ի՞նչ պլաններ ունեք:

-Այսօր գրադարանների առջև դրված պահանջները, ըստ իս, կտրուկ տարբերվում են 5 կամ 10 տարի առաջվա մարտահրավերներից, որոնք դրված էին գրադարանի առջև: Փոխվել է գրադարանի դերը, մենք պետք է այնպես անենք, որ սպասարկման ձևն էլ փոխվի ՝ համապատասխանեցվի ժամանակակից ընթերցողների պահանջներին: Այսօր, ճիշտն ասած, ապագա գրադարանները նմանվում են «Լոֆթի» ձևաչափին. ժամանցը, ինտելեկտուալ զբաղմունքները, ինքնազարգացումը փորձում են համատեղել մի վայրում՝ գրքերի մթնոլորտի ներքո: Պետք է միաձուլում լինի:

-Իսկ ինչպե՞ս առաջացավ այդ գաղափարը, որ գրադարանում «Լոֆթ» բացեք

-Մշակույթի նախարարությունից եկավ այդ առաջարկը: Մինչև նախարարության առաջարկը մենք եղել ենք մի երկու անգամ «Լոֆթում: Հիմա փորձում ենք համագործակցել նրանց հետ:

-Ի՞նչ կմաղթեք այժմյան երիտասարդությանը:

-Մաղթում ենք հաջողություններ: Եթե մի բան որոշել եք, ապա երբեք կանգ չառնեք, ձգտեք և անպայման իրագործեք այն: Ճանաչեք և լսեք ինքներդ ձեզ, փորձեք չընկնել ազդեցությունների տակ: Այսօր բացասական ազդեցությունները շատ են, դրանցից մեկը հեռուստացույցն է, որով ցածրակարգ սերիալներ և տեսահոլովակներ են ցուցադրվում: Անջատե՛ք հեռուստացույցները, մի՛ նայեք անարժեք սերիալներ, և եթե անգամ գիրք չեք կարդում, լավ երաժշտություն լսեք, զբոսնեք, բնության հետ միաձուլվեք, գտեք և բացահայտեք ձեզ:

karine nahapetyan

Թող չխանգարեն

Քեզ չէին խաբել:

Ի սկզբանե ասել էին` կյանքը նվեր է:
Երևակայությունդ է մեղավոր, որ նվերը կարմիր ժապավենով զարդարած ես պատկերացնում: Բայց, այնուամենայնիվ, կարմիր ժապավենի առկայության բացակայությունը թող չխանգարի քեզ հստակ իմանալ, որ կյանքը նվեր է, պարգև:
Նվերդ վերցրու, սիրածդ ֆիլմի անունը տուր նրան, վրան փորագրիր սիրածդ գրքի տողերը և վայելիր այն քո սիրած երգի հնչյունների ներքո:
Կյանքդ վերցրու քեզ հետ քաղաքում զբոսնելիս, բայց յուրաքանչյուր անկյունից լսվող նույն անճաշակ երգերը թող չխանգարեն կարծել, որ քո երգերը քոնն են, այնտեղ դու ես և դրանց հայտնիության ու արժեքի մասին քչերը գիտեն:
Երգեր կան, որի մի կտորն ենք մենակ սիրում, բայց առաջ չենք տալիս ու համբերատար սպասում ենք այդ կտորին: Թող այդ մի քանի «երկար ու ձիգ» րոպեները չխանգարեն սպասել ու սրտի թրթիռով լսել այն սպասված ու սիրելի կտորը:
Կյանքդ գրկած մտիր որևէ ուսումնական հաստատություն, ուսումնասիրիր ամեն ինչ: Եթե, այնուամենայնիվ, սիրես մաթեմատիկան ու լինես ռեալիստ, խնդրում եմ, թող մաթեմատիկական հմտություններդ չխանգարեն եղելության ու հորինվածքի միջև մեծի նշանը դնել հորինվածքի դիմաց. դա քեզ կապրենցի:
Կյանքդ շալակած կքայլես արդեն: Այն լցված կլինի հազար ու մի անուններով: Մի հարց կգա ու կկանգնի քո ճանապարհի վրա. իսկ ո՞ւր է հիմա նա: Մինչև դու շփոթված շուրջդ կնայես, իբրև թե քեզ բռնացրել են հանցանքի վայրում, ես կամաց կասեմ ականջիդ` թող անունների բազմությունն ու ծանրությունը չխանգարի քեզ հիշել նրան, ում անվան բոլոր տառերն են գրված մեծատառ ու սիրուն ձեռագրով:
Թող չխանգարեն հիշել նրան, թող չխանգարեն:
Չխանգարեցին: