Տաթև Աղազարյանի բոլոր հրապարակումները

tatev aghazaryan

Հետևություններ…

Երբ ավարտական քննությունները վերջացան, ու սկսեցին ամառային արձակուրդները, ես կարող էի հանգիստ զբաղվել իմ սիրած գործերով, որոնցից մեկն էլ հենց սա է: Ամառը ես շատ սխալներ վերլուծելու ժամանակ ունեցա: Ոչինչ հենց այնպես չի ավարտվում, և ամեն ինչ իր ավարտն ունի: Քննությունները հեշտ չէին և շատ էին անհրաժեշտ գիտելիքները ստուգելու համար: Ես հիմա արդեն գիտեմ, թե, որ առարկայից եմ թերացել և ինչքան պետք է աշխատեմ դրանք ուղղելու համար: Հասկացա` ովքեր են իմ «լավ» ընկերուհիները: Հասկացա, թե ինչի վրա պետք է ուշադրությունս դարձնեմ` հետևում թողնելով մանր-մունր պատմությունները:

Մի խոսք կա. «Եթե դու երբեք չես սխալվել, ապա չգիտես, թե, որն է ճիշտը»: Եղան փոքրիկ սայթաքումներ, որոնք ես այլևս չեմ կրկնի: Եվ իմ կատարած սխալների հիման վրա կստեղծեմ նորը: Կյանքում կատարված ամեն մի դեպք չի կարելի որպես աղետ ընդունել:

Կարծում եմ, քննությունները ոչ միայն ինձ օգնեցին, այլ նաև դպրոցի անձնակազմին՝ վերլուծելու իրենց հետագա աշխատանքը: Պարզելու համար, թե ինչքանով ենք սովորել դասերը և այլն:

Հիշեցնեմ իմ սիրած հեղինակներից մեկի՝ Թեոդոր Դրայզերի խոսքը, որը ես նշել եմ նաև իմ նախորդ հոդվածում. «Աշխարհում շատ բան կա, որին մենք կուզեինք հասնել: Սակայն չի կարելի միանգամից ամեն ինչի ձգտել: Եվ ի՞նչ միտք ունի հուսահատվել ամեն մի չիրականացած ցանկության պատճառով»:

Դե, ուրեմն, սեպտեմբերից նոր էջից սկսենք վաղվա օրը: Լավատեսորեն նայենք ամեն ինչին: Եվ ինձնից ձեզ խորհուրդ. կենտրոնացեք միայն ու միայն ձե՛ր նպատակների վրա:

Ամեն մարդ ունի իր արժանիքները: Ուրեմն, եկեք չնմանվենք ուրիշներին, լինենք տարբեր: Ստեղծենք մերը, քանի որ մյուսն այդ ճանապարհով արդեն անցել է…

Վրանային ճամբար Օձունում

Լուսանկարը՝ Տաթեւ Աղազարյանի

Լուսանկարը՝ Տաթեւ Աղազարյանի

Ամռան ձանձրույթին անփոխարինելի է ճամբարը: Նոր ընկերներ, նոր շրջապատ և նոր միջավայր: Եվ ահա հուլիսին11-ին վաղ առավոտյան ավտոբուսը, որի վրա գրված էր «Երևան-Լոս Անջելես», շարժվեց Օձուն (ես էլ մտածում էի ճանապարհին, թե ինչի են մարդիկ փողոցից զարմացած մեզ նայում և անգամ բարևում):

Երբ հասանք, տղաներն արդեն տեղադրել էին վրանները, և իմ առաջին ու վերջին տխուր միտքը եղավ, թե ինչպե՞ս եմ այս ցրտին մնալու վրանում:

Լուսանկարը՝ Տաթեւ Աղազարյանի

Լուսանկարը՝ Տաթեւ Աղազարյանի

Այս ծրագրի նպատակն էր երիտասարդների մեջ ավելի խորացնել հայ առաքելական եկեղեցու հիմքերը, ավանդույթները: Եվ հենց այդ պատճառով էլ մասնակցում էինք ժամերգություններին, պատարագներին, աղոթում հացից առաջ և ստանում հոգևոր դասեր: Իհարկե, առօրյա կյանքում ժամանակ չի մնում այս ամենի համար, բայց պետք է աշխատենք գոնե այս ամենի կեսի կեսը անել:

Լուսանկարը՝ Տաթեւ Աղազարյանի

Լուսանկարը՝ Տաթեւ Աղազարյանի

Ամբողջ մեկ շաբաթվա ընթացքում խաղացինք մի խաղ, որն այսպես էր կոչվում «Գաղտնի ընկեր»: Բացատրեմ, թե ինչպես էր՝ թղթերի վրա գրված են աղջիկների անունները, որոնք քաշում էին տղաները, և հակառակը: Եվ մեկ շաբաթվա ընթացքում նրան տալիս ես նվերներ, գաղտնի:

Դե էլ ինչ ճամբար առանց ուխտագնացությունների: Առաջինը եղավ ոտքով դեպի  Հովնան Օձնեցու դամբարան, Արդվի գյուղ: Ճիշտ է, շատ հոգնեցինք, բայց հետաքրքիր էր: Երկրորդը դեպի Սանահին, որն ուղղակի հիասքանչ տեղ էր:

Լուսանկարը՝ Տաթեւ Աղազարյանի

Լուսանկարը՝ Տաթեւ Աղազարյանի

Ամեն օր մի ջոկատ անցնում էր հերթապահության: Եվ բոլորն էլ ոգևորված անցնում էին գործի, որպեսզի լավագույնը լինեին: Մեկը ծաղիկներ էր դնում սեղանին, խրատներ, մյուսը անձեռոցիկները մեկ այլ ձևով էր դասավորում, ինչպես նաև շնորհակալական խոսքեր: Մեզ՝ հերթապահներիս, թվում էր, թե հենց նոր նախաճաշեցին, և դեռ անցել է կես ժամ, երբ եկավ ճաշի ժամը:

Մեր վրանը այդպես էլ ամենամաքուրը չճանաչվեց, չնայած աղջիկներով էինք:

Ահա և վերջին օրը: Բացահայտվեցին բոլորիս «գաղտնի ընկերները», իրոք շատ հետաքրքիր էր:

Լուսանկարը՝ Տաթեւ Աղազարյանի

Լուսանկարը՝ Տաթեւ Աղազարյանի

Ինչպես կարող եմ ես մոռանալ այն 7 օրը, երբ վրանի մեջ քնելուց անգամ տեղ չունեի ձեռքս երկարացնելու, թե ինչպես էինք միջատներից պաշտպանվելու համար բամբակներով փակում ականջներս, այն անուշաբույր խնկի հոտը,  հերթապահության ժամանակ շա՜տ ու շա՜ տ ափսեներ  չորացնելը, ու ոնց էին մնացածը գալիս ու հարցնում՝ ինչո՞վ օգնենք: Մեր բոլորիս ծիծաղը, ուրախ հումորները, ինչպես կարող եմ մոռանալ առավոտյան մարմնամարզությունը, ժամերգությունները: Իրոք, ճամբարը շատ բան տվեց, թե հոգեպես, և թե ֆիզիկապես: Այս ամենի համար շնորհակալ եմ առաջին հերթին Խաչիկ դպիր Վարդանյանին (ում չկարողացա ոչ մի պահ հարմարեցնել և դիմացից նկարել), ով մի տեղից մյուս տեղն էր վազել, որպեսզի մեզ համար հովանավորներ գտներ, և իրականանար ճամբարը: Այնքան եմ ուզում նորից լսել, թե ինչպես էր նա ամեն անգամ երգում երեկոյան,  և նոր միայն բարի գիշեր ասելով շտապում էինք քնելու: Այնքան հոգնած էինք լինում, որ ոչ մտածում էինք միջատների մասին, ոչ նեղված քնելու և ոչ էլ այլ դժվարությունների մասին:

Լուսանկարը՝ Տաթեւ Աղազարյանի

Լուսանկարը՝ Տաթեւ Աղազարյանի

Շնորհակալ եմ մեզ հովանավորողներին ՝ Արագածոտն թեմի առաջնորդ Մկրտիչ եպիսկոպոս Պռոշյանին,  Սուրբ Մարիանե եկեղեցու ծխական խորհրդին  և մի խումբ այլ բարերարների, մեր ջոկատավարներին և իհարկե, իմ լավ ընկերներին:

Այնտեղ կարծես, թե կտրված էինք ամեն ինչից և տեղյակ չէինք երկրի լարված իրավիճակից, որը մի կողմից լավ էր, մյուս կողմից՝ վատ:

Աղվերանի մեդիա ճամբար. «Փիքսիլեյշնի» գաղափարների քննարկում

-Չէ, չէ, ախր ո՞նց են պառկած գնալու:

-Ըստեղ մի բան էլ կա, օձը մենակ ուղիղ կարա գնա:

-Ախր, դրա իմաստը չեմ հասկանում, մի քիչ նորմալ բան ասեք:

-Ավելի լավ ա` նավը չհրեն:

-Ա՜, ես հասկացա՜, կարելի ա ոչ թե նավ, այլ մեքենա:

-Լավ, ուրեմն ըսենց կանենք…

Հիմա կմտածեք՝ էս ի՞նչ խառնաշփոթ է, անհասկանալի բաներ են խոսում, բայց իրականում սկսվել է «փիքսիլեյշն» ֆիլմի գաղափարների քննարկումը: Բուռն քննարկումներ էին ընթանում, չնայած, որ մեր բացօթյա քննարկմանը փորձում էին խանգարել կայծակը, անձրևն ու քամին: Մենք բոլորս շատ ոգևորված էինք: Սկսվեցին աշխատանքները:-Հիմա գտեք ամեն մեկդ ձեր նմանին:

Ի ուրախություն ինձ՝ ես իմ նմանին չգտա:

-Լավ, կանգնեք ըստ հասակի ու որոշենք, թե ով քնած դեմք ունի:

Քնած դեմքն ու հասակները պետք էին մեր հերթական գաղափարի համար: Քանի որ ոչինչ միանգամից չի լինում, և «փիքսիլեյշնը» այնքան էլ հեշտ բան չէ, ինչքան թվում է, մեր գաղափարները դեռ քննարկման մեջ են, իսկ նկարահանումը՝ կիսատ:

tatev aghazaryan

Գուցե մի օր բացահայտվի

Ինձ տանջում են շատ հարցեր: Հիմա կմտածեք` ինչո՞ւ տանջող, այլ ոչ թե հուզող, որովհետև այդ հարցերը ինձ իրոք շա՜տ են տանջում:

Տիեզերք: Մի մեծ աշխարհ: Այնքա՜ն գաղտնիքներ կան այնտեղ, որ մարդը գաղափար չունի դրանց բոլորի մասին: Մարդ, որ ամեն ինչի ունակ է, դեռ չի բացահայտել Տիեզերքի բոլոր գաղտնիքները: Ամեն գիշեր քնելուց ես մտածում եմ, թե որտե՞ղ է Տիեզերքի սահմանը, ուրիշ  ի՞նչ մոլորակներ կան, բացի մեր իմացածներից, արդյո՞ք գոյություն ունի կյանք Երկրից դուրս, ինչպե՞ս է առաջացել Տիեզերքը, չնայած, որ ես միշտ էլ հավատացել ու հավատալու եմ աստվածային ծագմանը:

Գիտնականները բազմաթիվ վարկածներ են առաջարկում, որոնցից քչերին է հաջողվում ապացուցել այդ: Օրինակ ՝ Տիեզերքն առաջացել է «Մեծ պայթյուն»-ից  կամ «Մեծ սառցակալման» հետևանքով (նրանք դա բացատրում են այսպես՝ քանի որ Տիեզերքը սառցակալում է, նրանում  «բյուրեղանում են» մեզ այսօր հայտնի ժամանակն ու տարածությունը, և ինչպես սառցի մեջ, այնպես էլ Տիեզերքում, ձևավորվում են ճեղքեր: Ու շատ ու շատ այլ վարկածներ:

Հետո մտքիս գալիս է մի ուրիշ հարց, թե ի՞նչ կա Սև խոռոչի ներսում: Այնտեղից ոչինչ էլ չի կարող դուրս գալ, քանի որ լույսի արագությունից ավելի մեծ արագություն գոյություն չունի: Գուցե այնտեղ կյա՞նք կա, ավելի հետաքրքիր ու տարբեր է մեր մոլորակից:

Հետո մտքիս գալիս է մյուսը, մյուսը, և այդպես շարունակ:

Իմ շրջապատում դեռ չեմ հանդիպել այնպիսի մեկին, ով ինձ նման հետաքրքրված լինի Տիեզերքով: Նրանք դա համարում են մի մեծ, մութ աշխարհ, որտեղ ամեն ինչ ձանձրալի է, բայց ես շա՜տ եմ հետաքրքրված Տիեզերքով: Երևի մի օր կհանդիպեմ մի մարդու, ում հետ կարող եմ քննարկել շատ ու շատ հարցեր:

Անթարթ աչքով, անխարխափ հոգով

Կարդում եմ քո վեհ ազդումներն անվերջ,

Կարդում եմ պայծառ, ուրախ ցերեկով,

Ու գիշերները ահավոր ու պերճ:

Ու վերանում է հոգիս զըվարթուն-

Չըկա մոտ ու տար, չըկա վեր ու ցած,

Տիեզերքն ամբողջ հայրենիք ու տուն,

Ու ես մի ազատ՝ անտարբեր աստված:

Հ.Գ. Գուցե մի օր բացահայտվի այս բոլոր հարցերի պատասխանները, որը ես շա՜տ եմ ուզում, և ամենակարևորը, գտնվի Տիեզերքի ՍԱՀՄԱՆԸ:

Պապի այցից հետո

Մի կարևոր, առանձնահատուկ իրադարձություն՝ Ֆրանցիսկոս Պապի այցելությունը առաջին քրիստոնյա երկիր: Բոլոր մարդկանց ցանկությունն էր գեթ մեկ անգամ դիպչել նրան և ստանալ նրա օրհնությունը: Եվ ես այդ ամբոխից մեկն էի, որի ցանկությունը որոշ չափով իրականացավ: Երբ կանգնած ես արևի տակ, ոստիկանները կրկնում են՝ «հետ գնացեք, ժողովուրդ», քեզ հրում են, տրորում ոտքերդ, հրմշտելով շարժվում ես առաջ, խցկվում ես քեզնից ֆիզիկապես և տարիքով մեծ մարդկանց մեջ և վերջում, այս բոլոր բացասական բաներից հետո, մի դրական բան՝ մատիդ ծայրը դիպչում է Պապին, արժե այս ամենի միջով անցնել:

Լուսանկարը` Տաթև Աղազարյանի

Լուսանկարը` Տաթև Աղազարյանի

Մի մարդ, ով չի սիրում ճոխություններ, ցուցադրություններ, համոզված եմ, որ նա մեր երկիր բերեց միայն բարություն և խաղաղություն: Ի՞նչ կարիք կա քեզնից հեռու պահել այն մարդկանցից, ովքեր քեզ հետ ցանկանում են խոսել, սեղմել ձեռքդ, մեկ անգամ դիպչել և ստանալ օրհնություն: Բայց շատ-շատերն են այդպես անում: Մենք բոլորս էլ գիտենք Պապի հնարավորությունները, բայց պարզության մեջ է նրա մեծությունը: Ես էլի շատ հետևություններ արեցի նրա պահվածքից: Կարծում եմ, միայն ես չէ, որ պիտի հետևություններ անեի: Գնահատելի է մեր ժողովրդի պատրաստակամությունը, թե ինչպես մարդկանց մեծ մասը միանման հագուստներ էին հագել հենց հատուկ Պապի համար: Նրան հյուրասիրեցին հայկական ծիրան, բայց մենք՝ հայերս, միայն ծիրանով չէ, որ պիտի հպարտանանք:

Լուսանկարը` Տաթև Աղազարյանի

Լուսանկարը` Տաթև Աղազարյանի

Երբ սպասում էինք նրան, նկատեցի շատ ու շատ հետաքրքիր պահեր: Օրինակ՝ մի աղջիկ, վարդագույն զգեստով, մտազբաղ կանգնել էր, այսպես ասած, ճաղերի հետևում և սպասում էր Պապին: Իսկ նրա դիմաց կանգնել էր մի մեծ ոստիկան, որը թույլ չէր տալիս անցնել մյուս կողմ: Ախր, գոնե այդ փոքրիկին թողնեին մոտենալ նրան: Ամեն մեկը մի ձևով էր դիմակայում արևի «հարվածներին»: Եվ բոլորս էլ համբերատար սպասում էինք Հռոմի Պապին:

Լուսանկարը` Տաթև Աղազարյանի

Լուսանկարը` Տաթև Աղազարյանի

Բազմաթիվ քննարկումներ, սոցիալական կայքերում նկարներ, վիդեոներ, մեկնաբանություններ, ինչու չէ, նաև հումորներ, որոնցով մեր հայերի տրամադրությունը բարձրանում է (ինչպես նաև իմը): Եվ վերջում, Պապը նորից ցույց տվեց իր պարզությունը: Բայց այնպես էին փակել իմ դիմացը, որ նկարումս հազիվ մի արանքից երևում է:

Լուսանկարը` Տաթև Աղազարյանի

Լուսանկարը` Տաթև Աղազարյանի

tatev aghazaryan

Ջեյն Էյր և քույր Քերրի

Տարբեր գրքեր և տարբեր հեղինակներ՝ Շառլոթ Բրոնտե և Թեոդոր Դրայզեր: Սակայն ես շատ նմանություններ եմ գտել նրանց միջև: Օրինակ, հենց այն, որ երկուսն էլ չափահաս տարիքում մեկնում են օտար քաղաք աշխատելու նպատակով, երկուսն էլ շա՜տ փորձությունների մեջ են ընկնում սիրո և այլ գործոնների պատճառով: Ցավոք, Քերրիի կյանքը վատ ավարտ է ունենում: Մեջբերեմ գրքերից մի քանի հատվածներ:

«Օ՜, Քերրի, Քերրի, պատուհանի մոտ ճոճաթոռին նստած դու պետք է երազես մի երջանկություն, որը երբեք չես վայելելու…»

Քերրիին սիրում էին երկու տղամարդ, որոնցից մեկը ամուսնացած էր: Քերրին սիրում էր Հերթսվուդին (ամուսնացած տղամարդուն), ով ստի միջոցով կարողացավ Քերրիին տանել օտար քաղաք: Իմ կարծիքով, Հերթսվուդը թույլ տղամարդ էր, քանի որ չկարողացավ դիմանալ կյանքի փորձություններին և ինքնասպան եղավ: Իսկ մյուս տղամարդը անհետ կորավ Քերրիի կյանքից: Իսկ Քերրին իր աշխատասիրության և համառության շնորհիվ դարձավ հայտնի դերասանուհի:

Եվ ահա լավագույններից մեկը, որով փորձում եմ ես առաջնորդվել.

«Աշխարհում շատ բան կա, որին մենք կուզեինք հասնել: Սակայն չի կարելի միանգամից ամեն ինչի ձգտել: Եվ ի՞նչ միտք ունի հուսահատվել ամեն մի չիրականացած ցանկության պատճառով»:

Անդրադառնամ Ջեյնին, ով որբ է եղել և նրան «խնամել» է քեռակինը, ով ամեն կերպ նվաստացնում, շահագործում էր Ջեյնին: Իսկ հետագա տարիներին նա զղջաց իր արածների համար, բայց արդեն մահվան շեմին էր: Ջեյնը չափահաս տարիքում ընդունվում է աշխատանքի                              և հենց այդտեղ սիրահարվում Ռոչեսթրին (տանտիրոջը), ով ամուսնացած էր խելագար կնոջ հետ:

«Ինչքան ավելի եմ զգում, որ մենակ եմ, առանց բարեկամի, առանց պաշտպանի, այնքան ավելի եմ համոզվում, որ ինքս պետք է ինձ հարգեմ»:

«Մենք ծնվել ենք, որպեսզի պայքարենք ու տանջվենք, ինչպես դուք, այնպես էլ ես»:

«Հարգիր ինքդ քեզ ու սրտիդ ամբողջ սերը, ուժդ ու հոգիդ մի տուր նրան, ում դրանք հարկավոր չեն, և ում կողմից կարժանանաս միայն արհամարհանքի»:

Երևի թե դուք զարմացաք, թե ինչո՞ւ Ջեյն Էյրի մասին պատմելը կիսատ թողեցի: Ուզում եմ, որպեսզի դուք կարդաք, հավատացեք, որ դա ես ասում եմ իմ փորձից:

tatev aghazaryan

Մարդն ամեն ինչ հակառակն է անում…

Իմ կարծիքով յուրաքանչյուր մարդ պետք է իմանա իր օրգանիզմի առանձնահատկությունները, օրգան-համակարգերը, հիվանդություններից կանխարգելման միջոցներ և շատ ու շատ այլ բաներ: Ես համոզված չեմ, որ բոլորը գիտեն, թե ոսկրանյութը քանի անգամ է ամուր աղյուսից (2.5 անգամ) և գրանիտից (3 անգամ), ո՞ր գույնի եղջերաթաղանթն է ամենազգայունը (կապույտ), ինչի՞ համար են մարդիկ հորանջում (սթրեսային վիճակում, ինչպես նաև ձանձրույթից), մինչև ո՞ր ջերմաստիճանը մարդը կարող է դիմանալ (+70-80 աստիճան ցելսիուսի սահմաններում), ինչի՞ն է նպաստում ծիծաղը (իջեցնում է տագնապ առաջացնող հորմոնների քանակը, ամրապնդում իմունային համակարգը) ինչի՞ պատճառով է, որ մարդը երազ տեսնելու ժամանակ անշարժացած է (նշագեղձերի արտադրած հորմոնի պատճառով), ժառանգական հիվանդությունները և դրանց մասին (ալբիմիզմ, բազմամատություն, շաքարային դիաբետ, հիպերտրիխոզ, հեմոֆիլիա…), ծխելու հետևանքով կարող են երազները գունավոր չլինել: Ինչևէ, ձեզ շատ չձանձրացնեմ: Այս ամենի համար շնորհակալ եմ իմ կենսաբանության ուսուցչուհի  Ջուլիետա Խոեցյանին: Իմ տարիքի դեռահասները քնում են շատ ուշ ժամի, իսկ դա մեծ տարիքում կհանգեցնի ճնշման հետ խնդիրներ ունենալուն: Եվ, երբ դա ասում եմ ընկերներիս, նրանք դա ոչինչ են համարում…

Առողջությունը ամենակարևորն է մարդու համար: Մարդու անզգույշ և սխալ քայլերի հետևանքով տարեցտարի ավելանում է հիվանդությունների թիվը: Առողջությունը պահպանելու համար պետք է առաջին հերթին զբաղվել սպորտով, հրաժարվել վատ սովորություններից և հնարավորինս չափով ստեղծել լավ մթնոլորտ:

Այս ամբողջը կեզրափակեմ հետևյալ խոսքերով.  «Մարդն ամեն ինչ հակառակն է անում: Շտապում է դառնալ մեծահասակ, իսկ հետո ափսոսում է անցած մանկության համար: Վատնում է առողջությունը փողի համար, և այդ փողերով վերականգնում կորցրած առողջությունը: Ապագայի մասին այնպիսի անհանգստությամբ է մտածում, որի պատճառով չի ունենում ոչ ներկա, ոչ էլ ապագա: Ապրում է այնպես, կարծես երբեք չի մահանալու, և մահանում է այնպես, կարծես երբեք էլ չի ապրել…»

tatev aghazaryan

Օտարությունը երբեք հայրենիք չի դառնա

Հարցազրույց  հայրիկիս՝ Ռոստամ Աղազարյանի հետ

-Հայրիկ ջան, ո՞րտեղ ես ծնվել: Պատմիր մի փոքր այդ մասին:

-Ես ծնվել եմ Իրանի Իսլամական Հանրապետության՝ Փերիա գավառի՝  հայկական Սանգիբարան գյուղում:  Նույն թվականին տեղափոխվել ենք Իսպահան քաղաք՝ Նոր Ջուղա:

-Իսկ ի՞նչ եղավ այնտեղի հայության հետ:

-Հիմա Սանգիբարանում ոչ մի հայ չկա: 1972 թվականին ոմանք գնացել են Թեհրան, Նոր Ջուղա, մնացածն էլ` Հայաստան:

-Իսկ ինչպե՞ս էիք Նոր Ջուղայում պահպանում ձեր հայությունը:

-Իրանի Իսլամական Հանրապետությունը տվել էր մեզ իրավունքներ և հարգում էր մեր կրոնը, մշակույթը: Այնտեղ ունենք 12 հայկական եկեղեցի, մանկապարտեզ, նախակրթարան, միջնակարգ դպրոց, ավագ դպրոց, «Հայագիտական» համալսարան: Անգամ հայկական անուններով փողոցներ ունենք` Հովհաննես Շիրազի, Եփրեմ Խանի, Սասունի փողոցը, այլն…

-Ե՞րբ և ո՞ւմ հետ եկար Հայաստան:

-Հայաստանի անկախացումից հետո հրավերք ստացանք Հրազդան քաղաքից՝  հորեղբորս կողմից: 1991 թվականին ծնողներիս և քույրերիս հետ եկանք Հայաստան:

-Ո՞ր թվականին ծանոթացար մայրիկիս հետ, և ինչպե՞ս ընդունեցին քեզ այստեղ:

-1992 թվականին ծանոթացա կնոջս՝ Շուշան Գրիգորյանի հետ: Շատ մտերիմ էինք, և ծնողներս ուրախացան, որ հայ աղջիկ եմ կնության առնում:

-Երբ, որ ծնվեց եղբայրս, ինչո՞ւ որոշեցիր ընտանիքով  գնալ Իրանի Իսլամական Հանրապետություն:

-Առաջին հերթին ծնողներս երազում էին, որ տունը լցվեր թոռնիկի ուրախ ծիծաղով և երկրորդ, կինս ծանոթանար հայկական համայնքների հետ:

-Ինչպե՞ս էր այնտեղ կյանքը: Ինչո՞վ էիր զբաղվում:

-Այնտեղ ունեինք մեր ճաշարանը: Ընտանիքի պայմանները լավ էին: Թեև, իսլամական հանրապետությունում ունեինք իրավունքներ, բայց հայրենիքը միշտ էլ  ձգում էր: Այնտեղ զբաղվում էի սպորտով (թեքվանդո, բռնցքամարտ), կազմակերպում էի սպորտային միջոցառումներ, իսկ ազատ ժամանակ, որպես հոբի, նկարչություն էի անում նկարիչ Երվանդ Նահապետյանի հետ: «Արարատ» մարզամշակութային կենտրոնի ղեկավար Թաթուլ Օհանյանի շնորհիվ ունեցա մի քանի նկարչական ցուցահանդես:  Միշտ ներկա եմ գտնվել մայիսի 28-ի մարզական միջոցառումներին:

-Ինչո՞ւ որոշեցիր չտեղափոխվել ԱՄՆ`  քույրերիդ և եղբայրներիդ հետ, և վերադարձար  Հայաստան:

-Երկար տարիներ` ապրելով օտարազգիների հետ, միշտ երազել եմ ապրել Հայաստանում: Ապրելով նրանց հետ, դու կամաց-կամաց ձուլվում ես: Իմ կարծիքով, դա կարելի է, այսպես ասած  «սպիտակ ջարդ» անվանել:  Հայրենիքը մեր տունն է, և եթե հայը մտածում է, որ պահի իր ինքնությունը, մշակույթը, լեզուն, ուրեմն  պետք է ապրի Հայաստանում:

Երբ բոլոր բարեկամներս գնացին ԱՄՆ,  մենակությունը ինձ համար շատ դժվար էր, և երբ վերադարձանք Հայաստան, դու անընդհատ  զարմանքով հարցնում էիր ինձ, թե արդյո՞ք մենք հայ ենք: Իմ դրական պատասխանից հետո դու շատ էիր ուրախանում, որ մենք ապրում ենք Հայաստանում:

-Կարողացա՞ր շարունակել քո սպորտային գործունեությունը Հայաստանում:

-Որոշ չափով կարողացա շարունակել Աշտարակում, իսկ Երևանում`մարզադահլիճների, նորմալ պայմանների բացակայության պատճառով` չշարունակեցի: Բայց  շատ կցանկանայի:

-Կցանկանայի՞ր նորից ապրել Իրանի Իսլամական Հանրապետությունում:

-Ոչ, քանի որ այստեղ ամեն ինչ հարազատ է: Ճիշտ է, Իրանը իմ երկրորդ հայրենիքն է, սակայն այնքան ջերմ չէ, ինչպես Հայաստանը

-Իսկ ինչո՞ւ չես ուզում, որ մենք գնանք ԱՄՆ: 

-Ես չեմ արգելում, ուղղակի, դուք  պետք է ծառայություն մատուցեք հայրենիքին, այլ ոչ թե օտար երկրի անունը, դրոշը բարձրացնեք: Մարդը, եթե հայրենիքում չի ապրում, կարծես արմատից կտրված ծառ լինի: Եթե դուք ընդմիշտ հեռանաք հայրենիքից, ձեր սերունդները անհետ կձուլվեն օտարներին:

-Իսկ ինչ-որ բան ունե՞ս ավելացնելու:

-Խոսքս եզրափակիչ դարձնելու համար կասեմ Գյոթեի խոսքերը` «Օտարությունը երբեք հայրենիք չի դառնա»:

tatev aghazaryan

Խորհրդավոր ամիս և խորհրդավոր օր

Ես ծնվել եմ ապրիլի 23-ին: Խորհրդավոր ամիս և խորհրդավոր օր: Ապրիլին տեղի են ունեցել բազմաթիվ իրադարձություններ և կան կարևոր օրեր: Նշեմ դրանցից մի քանիսը.

1. Ապրիլի 1՝ կատակների և սրամտության օր,

2. Ապրիլի 2՝ մանկական գրքի միջազգային օր,

3. Ապրիլի 8՝ գնչուների համաշխարհային օր,

4. Ապրիլի 12՝ ավիացիայի և տիեզերագնացության համաշխարհային օր,

5. Ապրիլի 15՝ Կորեայի ազգային տոն՝ Արևի օր,

6. Ապրիլի 25՝ ֆաշիզմից Իտալիայի ազատագրման օր:

Տեսնում եք` ինչ շատ են: Վերջապես անդրադառնամ իմ ծննդյան օրվան: 1915 թվականին թուրքերը կատարած ցեղասպանությանը զոհ գնացին մեկուկես միլիոն անմեղ հայեր: Ասում են, թե մեկը մահանում է, մյուսը՝ ծնվում:

Կարծում եմ, որ ես ծնվել եմ նրանցից ինչ-որ մեկի փոխարեն: Եվ իմ ճակատագրի էջերում գուցե գրված են նաև հենց այդ մեկի նպատակները, իղձերը, երազանքները…

Ավելի փոքր ժամանակ մտածում էի, թե ինչ վատ օր եմ ծնվել: Սակայն հիմա կարծում եմ, որ ծնվել եմ շատ խորհրդավոր օր: Մենք ընտանիքով միշտ ամեն տարվա ապրիլի 23-ին ջահերով գնում ենք երթի և մեր հարգանքի տուրքը մատուցում անմեղ զոհերի հիշատակին:

Հ.Գ. Ցավոք սրտի, ապրիլին ավելացավ ևս մեկը` քառօրյա պատերազմի դաժան օրերը: Եվ ևս մեկ անգամ մեր թշնամին հասկացավ, որ հայի ոգին անպարտ է…

tatev aghazaryan

Ես Նոր Ջուղայից եմ

Ես ծնվել եմ Իրանի Իսլամական Հանրապետությունում, Նոր Ջուղա հայկական համայնքում: Երբ դա ասում եմ ընկերներիս, նրանք  ինձ սխալ են հասկանում և կարծում են, թե ես ունեմ պարսկական ծագում, իսկ դա գալիս է այդ մասին տեղյակ չլինելուց:

Հին Ջուղան եղել է Նախիջևանում և 17-րդ դարոում Շահ Աբասը Ջուղայի բնակիչներին  տեղահան է արել: Իմ պապերը եկել և հաստատվել են Իրանում, իսկ այդ քաղաքը, որտեղ հաստատվել են, կոչել են  Նոր Ջուղա: Հին հայկական նշանավոր բնակատեղերից է եղել և գոյատևել է մինչև 1848 թվականը:  Հին Ջուղայով էին անցնում Հեռավոր Արևելքից դեպի Միջերկրական ափերը ձգվող երթուղիները:  Ջուղայեցիների կյանքում առաջնակարգ տեղ էին գրավում առևտուրը ու շինարարական արվեստը: Արվեստ եմ ասում, որովհետև նրանք իսկապես շինարարական արհեստը վերածել են արվեստի:  Եվ ամենակարևորը, սերը դեպի հայրենի երկիրն ու մշակույթը ոչ մի զավթիչ չի կարողացել ջնջել ջուղայեցիների միջից : Նշեմ, որ Ջուղայի բարբառը շատ հետաքրքիր է, ցավոք, ես չեմ տիրապետում դրան: Օրինակ՝  «Այ կուկուր (հորաքույր), հե՞ր չիս գոլըմ մեր ղոլը: Մըկել օրը զազիս (մայրիկս) լեվ շրեփած (խաշ) էր եփել, ասավ` գնա կուկուրին ասա, թո արախին (երեխային) վիկալի, գո շրեփած ուտեն»:

Գուցե մի օր հասկանան, թե ես ինչպիսի ծագում ունեմ…

Ինձ ասում են, որ ես շատ նրբիկ աղջիկ եմ, բայց բնավորությամբ շատ չոր եմ: «Ջան» միայն ասում եմ հայրիկիս: Ընկերուհիս ասում է , որ ես ունեմ մի հայացք, որը վախեցնում է նրան: Ես այդ հայացքը օգտագործում եմ, երբ ինչ-որ մեկը սխալ կամ վատ է իրեն պահում: Ինձ հուզող հարցերի պատասխանները փորձում եմ գտնել դրանց պատասխանները գրքերում: Եվ, որ ամենակարևորն է, մարդկանց աչքերի մեջ նայելով կարողանում եմ հասկանալ, թե ինչպիսինն է նա: