Ռոզա Հարությունյանի բոլոր հրապարակումները

Roza Harutyunyan vayots dzor

Մեզ պետք են…

Մեզ պետք չեն ուսուցիչներին ձեռք առնող, բայց ապագայում ուսուցիչ դարձող մարդիկ, որ ուզում են ուսուցիչ դառնալ նրա համար, որ աշակերտներին «բարձր դնեն»: Հենց այդ չսովորողների շահերից խոսողներն են, որ թևաթափ են անում սովորողներին: «Մեկ ա՝ դնելու են, ինչիս ա պետք» և «Երկրորդ կիսամյակում չեմ սովորի, մեկ ա՝ ինչ ուզում, դնում են» արտահայտությունները տարբեր արտահայտություններ են, որովհետև երկրորդ արտահայտությունն առաջանում է, երբ իրագործվում է առաջին իրավիճակը:

Մեր խելքը կիսատ ու, կարելի է ասել, կեսի կիսատ է մնում, երբ ուսուցիչը մտածում է, որ սովորող աշակերտը տանն էլ կսովորի: «Դե, մեկ ա, ընդունակ աշակերտ ա, մի բան դրեք» ասող ուսուցիչներն են, որ ստիպում են, որ դու էլ դառնաս պարզապես նախկինում ընդունակ աշակերտ: Վստահ եմ՝ չսովորելու կամ ավելի լավ սովորելու ձգտումը առաջանում է բոլորի մոտ հատկապես տարվա վերջում: Տարվա վերջում, քանի որ դու տեսնում ես, թե ինչն ես թերի արել: Գնահատականը կարևոր չէ, ու քեզ գնահատում են ըստ իրենց ցանկության: Քեզ գնահատում են, ու դու հասկանում ես, որ քո ամբողջ տարվա աշխատանքը հավասար է չսովորող, փայտի պես նստած, քեզնից արտագրող, հերթ պահող մի մարդու աշխատանքին: Վստահ եմ, որ շատերի սրտից եմ խոսում և ուզում եմ, որ ինչքան հնարավոր է շատ ուսուցիչներ կարդան ու հասկանան, որ ամեն մեկին պիտի գնահատեն իր աշխատածի չափով, ոչ թե կիսամյակային գրավորով, որ արտագրված էր այն ժամանակ, երբ դուք գնացել էիք, չգիտեմ թե ուր: Նույն տարբերակներն եք տալիս ու գնում, որ ձեր ուզած աշակերտը հանգիստ սրտով արտագրի, ու հերթ չտա, որ գրողը սևագրության թերթից գոնե հասցնի արտագրել իր տետրի մեջ:

Բայց մեզ պետք չեն շուտ հիասթափվող ու գնահատականի համար «նեղվողներ»: Մեզ պետք են միայն իրենց մասին մտածող, մի կողմից եսասեր ու հավակնոտ մարդիկ, մեզ պետք են Միհրան Հարությունյանի պես պայքարող մարդիկ ու վերջում էլ՝ Արթուր Ալեքսանյանի պես հաղթող մարդիկ: Մեզ պետք են միայն Արթուր Աբրահամի պես ուժեղները ու Կենտիկյանի պես համառները, որովհետև նրանք են իսկական հայի կերպարը, ոչ թե մենք, որ կոտրվում ենք մի «ութ» ստանալուց: Մեզ պետք է, որ մենք միշտ հիշենք բոլոր դեպքերը ու դրանց վրա ծիծաղելով անցնենք առաջ:

Երկրորդ կիսամյակն սկսել է:

Roza Harutyunyan vayots dzor

Բարև՛, ձմեռ, ես քեզ չէի սպասում

-Բարև ձմեռ, ես քեզ սպասո՞ւմ էի:

-Չէ:

-Բա քեզ ո՞վ խնդրեց, որ գաս:

Ձմեռը լռում է: Նա գիտի, որ ես իրեն չեմ սիրում: Նա գիտի, որ ես սիրում եմ Նոր տարին: Դե, ինքն էլ ինձ չի սիրում, երևի:

Ձմեռը լռում է:

Դե, ինչ արած, ձմեռն էլ է եղանակ: Ու ես շարունակում եմ ցրտից փայտացած դասի գնալ, շարունակում եմ չսիրել նրան: Ձմեռն իրեն վատ է զգում: Այսօր իմ ասածի պես մարդավարի ձյուն եկավ: Տեսնում եմ ձյունը, ու ինձ լավ եմ զգում: Լավ եմ զգում, որովհետև կարծում եմ, թե իմ ասելուց հետո եկավ: Ձյունը սկսեց գալ ու հասկացա, որ բոլորի տանն էլ պատուհաններ կան: Ինչ կապ ունե՞ր: «Վայ, էրեխեք ձյուն ա գալի»,- կարդացի անգլերեն տառերով հայերեն գրված կամ էլ հայերեն տառերով ոչ էդքան հայերեն գրված մեկնաբանությունները, ստատուսները… Ու մի հարյուր մեկնաբանությամբ ուղեկցվող ստատուս «Շնորհավոր երկրորդ դզյունը», «Մեռսի էռեխեք, ձերն էլ»: Ու մարդ ակամայից կարող է մտածել. իրո՞ք այդքան զարմացած են, թե՞ ձև են անում: Էս դեպքերում պապիկս կասեր «Աստված բեթարեն ազատի»:

-Ստատուսս տեսել ե՞ս, մի հատ լայքի էլի:

-Հա, իմացա, որ ձյուն էր եկել:

Այ, դրա համար էլ չեմ սիրում ձմեռը, բայց դե գիտեմ, որ ձմեռը մեղավոր չի: Այդ ստատուս գրողներից մեկն էլ կգրի. «Երեխեք ձմեռն եկավ, պապաս էլ եկավ խոպանի հանրապետությունից»:

Հ.Գ. Բոլոր խոպանի հանրապետությունից վերադարձողներին բարի վերադարձ, իսկ ես մեկ է, ձմեռը չեմ սիրում:

9-ի դժբախտները

Ա՜յո, ա՜յո, դուք ճիշտ հասկացաք. ես նախապատրաստվում եմ քննություններին: Ու մինչ ասացին, որ քննությունները համակցված թեստերով են լինելու, բանավոր են լինելու, չգիտեմ` էլ ինչ, մենք եկեղեցում սպասում էինք, որ քննությունները դարձնեն գրավոր:

Ուրեմն ինձանից գոհ մի 8 հատ գիրք շալակած եկա տուն, նախապես վայելելով գրքերի ընթերցանությամբ ինձ սպասվող երեկոները, ու հասկացա, որ մոռանում եմ էս տարվա դասերի մասին:

Վայ, բա որ էս տարվա դասերից հարցեր ընկնի, ի՞նչ եմ անելու: Ու անգիր եմ անում հատկապես հայոց պատմության դասերը, որովհետև ինձ թվում էր, ոչ մի թվական չէի հիշելու, բայց արի ու տես, լավ էլ հիշում եմ: Մնում է «զամբյուղը»-ս ջնջեմ, որ ավելորդ տեղ չգրավի: Գնում եմ դպրոց, ու մեկը հանրահաշվի գրավորը գրելուց կհարցնի.

-Երեխեք, ԽՍՀՄ-ը ե՞րբ ընդունվեց:

Կանցնի մի րոպե, ամբողջ դասարանով տխուր ապագային նայող դեմքով կնստենք, ու էն մյուսն էլ կհարցնի, թե Սարդարապատի ճակատամարտը ե՞րբ եղավ:

-Բայց լավ կլիներ, չէ՞, որ էլի համակցված չլիներ:

-Ախ, համակցվածը ո՞րն ա, է:

Ինչպես միշտ, տեսա մի նյութ ու վերնագիրը` «Շատ կարևոր լուր դպրոցականների համար»: Ոնց որ միշտ, էլի մի անկապ բան կլինի, ու չմտա նայելու, որովհետև վախեցա «հիշողության դարակներումս» էլի մի անկապ բան կավելանա: Բայց դու մի ասա, էս անգամ լուրջ էր, ու քննություններն էլ համակցված չեն լինի: Սակայն պատմությունն ու օտար լեզուն բանավոր կմնան:

Ամենասարսափելին դեռ առջևում է: Հայոց լեզվի փոխադրությանը մի 20 էջանոց պատմվածք կտան, ու ինչքան կուզենաս` կգրես:

Խոսքս ուղղում եմ բանավորից բողոքողներին: Հա, բայց ի՞նչ տարբերություն. բանավո՞ր, թե՞ գրավոր: Մեկ է, գրելու ենք էն, ինչ գիտենք: Հասկանում եմ, որ արտագրել կա, հուշել կա, անկապ նշել ու ճիշտ դուրս գալ կա, բայց քեզ պե՞տք է նման քննություն տալը կամ էլ 20 ստանալը: