Սերյոժա Առաքելյանի բոլոր հրապարակումները

Seroj araqelyan

Չսիրելով ֆոտո անելու և մասնագիտանալու մասին

Բարև, իմ սիրելի ընթերցող: Ես ահագին ժամանակ է` չեմ գրել, հա, գիտեմ տեղս զգացվում էր, բայց հավատացեք, բացակայությունս եղել է հարգելի: Էնքան չեմ գրել, անգամ ստեղնաշարն է դարձել անսովոր: Էնպիսի տպավորություն է, կարծես առաջին անգամ եմ նյութ գրում և ուղարկում. համ մի տեսակ լարվել եմ, համ չգիտեմ` ինչ եմ գրում: Բայց աչքերս փակելով և իմ անցած ուղին հիշելով` հասկանում եմ, որ չէ, ինձ սազական չի սա, և հիմա գրում եմ մի բանի մասին, որով արդեն տարիներ շարունակ զբաղվում եմ, բայց չեմ գրել՝ լուսանկարչության:

Շատերը մի բան անում են սիրելով, մեկին նմանակելով և մի բանի հասնելու ցանկությամբ: Ես ֆոտո անելը սկսել եմ էսպես` չսիրելով կամ, էսպես ասած, ձևական: Որքան էլ դա ծիծաղելի թվա, ես սկսել եմ ֆոտոյով իբր զբավել 9-րդ դասարանից, և պատճառը ոչ թե այն էր, որ սիրում էի, այլ այն, որ իմ սիրած աղջիկը սիրում էր լուսանկարչություն: Ես էլ, դե, փոքր մի տղա, մտածում էի, որ եթե ես ֆոտոյով զբաղվեմ, նա ինձ կընտրի: Սկսեցի ֆոտո անել, ուղարկել իրեն, ինքը ժպտում էր, իսկ ես ավելի մտերմանում լուսանկարչության հետ: Հետո որոշ ժամանակ անցավ, և ես սկսեցի ֆոտոն ավելի շատ սիրել, քան նրան, և այդպես էլ ֆոտոն հաղթեց սիրուն: Հա, գիտեմ, ծիծաղելի է, բայց դե ոչինչ, ես 9-րդ դասարանում էի:

Ես այդ ժամանակ, հիշում եմ, օգտագործում էի շատ հաստ, ծանր և նոր դուրս եկած սմարթֆոններից, որոնց տեսախցիկը չէր գերազանցում հինգ մեգապիքսելը, և դա էլ քիչ էր` չուներ ֆոկուս բռնելու հնարավորություն: Մի որոշ ժամանակ անց դպրոցում անցակցվող մրցույթի շնորհիվ ես հնարավորություն ստացա մի քանի ամիս սովորել Դիլիջանի ԹՈՒՄՈ կենտրոնում: Այնտեղ ինձ առաջարկվող դասերից էլի ընտրեցի լուսանկարչությունը, բայց այս անգամ` սիրելով: Հիշում եմ` մեզ անգամ տրամադրեցին պրոֆեսիոնալ ֆոտոխցիկներ, որ բերեինք մեր համայնք, մեկ շաբաթվա ընթացքում նկարեինք ֆիլմ-ֆոտո և հետ տանեինք: Առաջին անգամ ֆիլմ նկարեցի հենց գյուղում: Նկարեցի էն, ինչ բնական է, և չունեցա անգամ ձայնային մոնտաժ անելու կարիք: Գետի ձայն, նարդու զառերի չրխկոց և գյուղի բարբառ: Հաճելի էր մի կողմ դնել հաստ ու վատ խցիկով հեռախոսը և վերցնել ծանր, բայց լավ որակով լուսանկարչական ապարատը: Գնալով մտերմանում էի ֆոտոյի հետ և ավելի խորացա նաև այն ժամանակ, երբ ԹՈՒՄՈ-ում լավագույն ֆիլմ ճանաչեցին իմ նկարած առաջին ֆիլմը: Արդեն կարծես թե սովորություն էր դարձել օրական մի քանի ֆոտո անելը: Այս ամենի հետ մեկտեղ նաև միացա հենց այս կայքին, որտեղ հիմա կարդում ես նյութս` 17-ին: Սկսեցի նաև զբաղվել լրագրությամբ և ֆոտոյի գիտելիքներս կրկնապատկել, եռապատկել: 17-ի շնորհիվ էլ չէի նկարում միայն շատ մոտիկից, կամ թաց տերև ու ամպեր, սկսեցի նաև սիրուն տեսարաններ գտնել անձրևից առաջացած լճակների, ցեխերի, կոտրված ապակիների և ինչու չէ, նաև այն ամենի մեջ, որտեղ չկար ոչ մի հետաքրքրություն: Այս կայքի շնորհիվ տեղադրվեցին համացանցում իմ ֆոտոները, իմ հոդվածները, սկսեցին ծանոթներս գովաբանել, հարազատներս` հպարտանալ, և մի խումբ էլ կողքից խանգարել, որ թողնեմ, բայց ինչպես տեսնում եք` ես դեռ այստեղ եմ և մտադրություն էլ անգամ չունեմ հեռանալու: Եվ այդպես գրելով, ֆոտո անելով` մի օր էլ 17-ի մրցանակաբաշխությանը «Վառարան, մասուր, դասեր» նկարս լուսանկարիչը ճանաչեց լավագույնը և նվիրեց ինձ գիրք, որի մեջի ֆոտոները մինչ էսօր օգնում են ինձ որսալ այնպիսի կադրեր, որոնք ոչ բոլորն են նկատում: Հա, մոռացա նշել նաև այդ նույն մրցանակաբաշխության ժամանակ ինձ նվիրած փոքր ֆոտոխցիկի մասին, որը նույնպես ունի իր ներդրումը մինչ այսօր: Այսօր ես օգտագործում եմ նոր սերդնի սմարթֆոն, որը շատ հզոր չէ, բայց թույլ էլ չէ: Ունի 8 մեգապիքսել հզորությամբ տեսախցիկ և ֆոկուսի հնարավորություն: Չեմ դժգոհում, բայց դե դժվարանում եմ երեկոյան ստանալ լավ որակի նկար:

Մի օր ֆեյսբուքից իմացա մի ֆոտոմրցույթի մասին, որի թեման գյուղատնտեսությունն էր: Քանի որ գյուղից եմ, որոշեցի մասնակցել: Նկարեցի գյուղում գտնվող մեր հին տրակտորը, որը չի շահագործվում և այնքան հին է, որ իր վրայից թափվում էր գեղեցկությունը: Նկարս այնտեղ զբաղեցրեց 3-րդ հորիզոնականը, պարգևատրվեցի գրքերով, պատվոգրերով և մի քիչ զարմանալի է, բայց բանջարեղենի սերմերով: Գիտեմ` ծիծաղում եք, բայց դե գյուղատնտեսության վերաբերյալ էր, ոչինչ չկա, ամեն ինչ նորմալ է: Հա, իսկ ինչի 3-րդ հորիզոնական, որովհետև նկարը արվել է երեկոյան և կար որակական խնդիր: Բայց ինչպես ժյուրին ասաց. «Հարցը ոչ թե որակն է, այլ միտքը, դու կարող էիր լավ որակով նկարել, բայց անիմաստ նկար: Միտքը ունես, որակն էլ ժամանակի հարց է»:

Մինչև այսօր էլ ես դեռ օգտագործում եմ հեռախոսի խցիկ, համալսարանից սովորել եմ Adobe Photoshop ծրագիրը, որի շնորհիվ ստանում եմ անգամ ավելի լավ նկար, քան պրոֆեսիոնալ ֆոտոխցիկով արված ֆոտոն: Հիմա սպասում եմ իմ չորրորդ կուրսին, երբ կսովորեմ լուսանկարչություն, և արդեն երևի թե և՛ միտքս ավելի լավը կլինի, և՛ լուսանկարչական տեխնիկան: Բայց եթե անգամ տեխնիկան չլինի, մեկ է, չպետք է հիասթափվել:

Այ, էսպես հետաքրքիր է կյանքը և լի անակնկալներով` թե՛ լավ, թե՛ վատ, թե՛ հեշտ, թե՛ դժվար փորձություններով: Ուղղակի չհանձնվել, նայել առաջ ու պայքարել: Ասեմ ավելին` հեռախոսիս խցիկի հետ խնդիրներ են առաջանում շատ նկարելուց, բայց դե, չենք հանձնվում, անգամ մեկ րոպեով կարող եք խնդրել ընկերոջ հեռախոսը, անել օրվա ֆոտոն, պահել ֆոտոյի ռիթմը Instagram, Facebook կամ 17.am կայքերում և չմոռանալ անցած ուղին` տեխնիկայի պատճառով:

Հ. Գ. Ամեն մի գործ անելիս, եթե սկսում ես սիրով անել, անում ես նաև անհնարը, որպեսզի շարունակես այն և կիսատ չթողես: Այնպես որ, չասենք` չկա խցիկ, չենք կարող ֆոտո անել: Ընդամենը հեռախոս և վերջ: Մարդու մտքին տեղ լինի:

Մենք տեղափոխվում ենք

Մանանայի նոր աշխատավայրից բացվող գեղեցիկ տեսարանի և տեղափոխվելու ընթացքում արված նկարների մասին։

Շարունակելի…
seroj araqelyan1

Վեր կաց, հերիք քնես

-Վեր կաց, շուտ արա, օրը ճաշ դառավ, դու դեռ քնած ես: Սաղ աշխարհը ընտրեց, դու մնացիր: Շուտ արի դպրոց:
- Ալո:
-Մի ժամ ա` խոսում եմ, ասում ես` ալո՞:
Ահա այսպիսին էր իմ առավոտը ընտրության օրը, երբ ընկերս զանգում ու մուննաթով պարտադրում է, որ գնամ ընտրության: Չնայած, ի՞նչ առավոտ: Քանի որ չեմ կարողանում խաբել, պետք է անկեղծ գրեմ՝ ժամը 13:30 էր, իսկ ես դեռ քնած էի: Բայց հաշվենք Երևան-Բաղանիս ավտոճանապարհի երկարությունը ու իմ գիշերվա տասնմեկին տուն մտնելը: Բայց դե հանուն իմ բարեկեցիկ ապագայի ամեն ինչ մի կողմ դրեցի և կտրվեցի իմ տաք անկողնուց, համարձակորեն կանգնելով սառը հատակին: Հիշեցի, որ արդեն չափահաս եմ: Իմ ընտանիքի անդամները միշտ քվեարկում էին բացի ինձնից: Իսկ էս քվեարկության ժամանակ, երբ պետք է քվեարկեի, չկա պապիկս՝ Սերյոժա Առաքելյանը, մեր տան մեծը: Հիմա արդեն ես եմ քվեարկում ու կարծես թե իր փոխարեն ու էլի նույն անուն-ազգանունով՝ Սերյոժա Առաքելյան: Դե ինչ շարժվեցինք դեպի դպրոց: Նայելով հեռուստացույցով և տեսնելով գոյացած հերթերը, չես ուզում գնալ, բայց էլի լավ ապագայի և արդար ընտրության համար գնում և կատարում ես քո քայլը:
- Պապ, ավտոն կտա՞ս, ավտոյով գնամ, եղանակը վատն ա:
-Չէ ընտրության օր ա, ու ոստիկաններ կան: Դու էլ պռավա չունես:
- Լավ,- ասացի ես ու, ցեխերի տակից դուրս եկած քարերի վրայով ցատկոտելով գնացի դեպի դպրոց:

Մտա դպրոց, էլի ինձ վաղուց չտեսած դեմքեր, նույն հարցերը, և և այս անգամ ավելացած «Ում ես ընտրելու» հարցը:
Շուտով մտնում եմ քվեասենյակ: Այստեղ արդեն ուրիշ մթնոլորտ է:

-Բարև, Սերյոժա ջան, ո՞նց ես, դասերդ լավ ե՞ն,- հարցնում են հանձնաժողովի անդամներից,- ձևը գիտես, չէ՞:
- Հա, իհարկե:
-Դե, շնորհավորում ենք առաջին անգամ ընտրության մասնակցելու համար, էս շքանշանը վերցրու ու գնա վերցրու թղթերը:
Հա~, փաստորեն սա են ծանոթներս նկարում ու գցում ֆեյսբուք, որ այսպիսի բան են ստացել որպես առաջին անգամ մասնակցող:

Մինչ ընտրությունները ես որոշել էի, թե ում պետք է ընտրեմ, ավելի ճիշտ որ կուսակցությանը, բայց մինչ ընտրությունները, բացահայտելով մի շարք վատ արարքներ տվյալ կուսակցության հետ կապված, հիասթափվել էի: Ու շատը հիասթափվեցի, երբ արդեն մաքուր արդար մեր Հայաստանում էլի փորձում էին անարդարություններ անել, ու հենց այդ կուսակցությունը:

Բայց դե, ինչպես նշեցի, մեր նոր Հայաստանում, որտեղ էլ աչք չեն փակվի վատ արարքների վրա, և այո, հենց այդպես էլ եղավ: Էն հիասթափությունը, որը ապրեցի, արդեն ջրի երես է ելել և բացահայտվում է: Այդ իսկ պատճառով գնում ենք արդարության հետևից, անում ենք մեր արդար քայլը:

Ես ընտրել եմ, արել եմ իմ քայլը հանուն լավ ապագայի, ու ամենակարևորը, արդար և ոչ թե մեկի պարտադրանքով, կամ կաշառքով: Կատարեցի իմ ընտրությունը ու հերթս տվեցի իմ հետևում կանգնած տարեց կնոջը:

Հ. Գ. Ճիշտ է ընտրությունները ավարտվել են, բայց արդար քայլ անելու համար պարտադիր չի ընտրություն լինի:

Բարև, թուղթ

Լուսանկարը` Սերյոժա Առաքելյանի

Լուսանկարը` Սերյոժա Առաքելյանի

Հա, գիտեմ, մի քիչ տարօրինակ է հնչում, բայց դե ինձ բաժին է ընկել աշխատել թղթերի հետ: Ինչո՞ւ հենց «բարև, թուղթ»՝ հիմա կասեմ:

Մարդիկ տարբեր են, չէ,՞ իսկ եթե տարբեր են, ապա տարբեր են նաև իրենց մտածելակերպը, պլաններն ապագա կյանքի, մասնագիտական աշխատանքը և այլն: Ես էլ դե իմ հերթին եմ տարբերվում, ինչպես նաև երևի իմ դրած վերնագրով: Ուզում եմ մի պահ կտրվել իմ գերծանրաբեռնված գրաֆիկական դիզայն մասնագիտության ծանր գրաֆիկից և մի քիչ կիսվել ու զրուցել: Հա, գիշերվա ժամը չորսին քսան է պակաս, բայց համ հավես ունեմ գրելու, համ քունս է ճիշտ պահին փախել, համ էլ այսօր շորերս դասավորելուց ծալեցի նաև իմ շատ սիրելի 17.am-ի շապիկը: Որ ճիշտը ասեմ, ուզում էի հագնել, բայց նայեցի ցրտից քրտնած ապակիներին ու էլի դրեցի տեղը` ասելով. «Լավ, չեմ հագնի, բայց կգրեմ էսօր կայքի համար, վերջ ի վերջո հենց էնպես չի այն իմ պահարանում»:

Լուսանկարը` Սերյոժա Առաքելյանի

Լուսանկարը` Սերյոժա Առաքելյանի

Հիմա ես գրում եմ, այդ ամենին գումարած տանը միայնակ եմ, անդորր է, ու հենց սա էլ պետք է ինձ: Դասերս ավարտված են, հեռուստացույցի անձայն էկրանն է խաղում ու վերջ: Հա, մի քիչ սառնարանի ձայնն է խանգարում, բայց ոչինչ, էսքան դրականի մեջ մի հատ էլ բացասական թող լինի: Հիմա ես գրում եմ սպիտակ մի տարածքում. ամբողջ սեղանը թղթերի մեջ կորած է, կպչուն ժապավենները կենտրոնում են ու համակարգիչը: Հա, վայ, մոռացա, մեկ էլ 24 գույնի մարկերներ թափված բազմոցին, և ինչպես միշտ, կանաչը գետնին, որը այդքան շատ չի օգտագործվում: Մոտ մեկ ամիս է` քնում և արթնանում եմ թղթերի մեջ: Բերում ես հյուրասենյակ թղթերը, և արդեն նկատվում են ընկերներիս տխուր դեմքերը: Չէ, չէ, սխալ մի հասկացեք, իրենց չեմ խնդրում, որ օգնեն, այլ ասում եմ. «Ազատեք տարածքը, գալիս ենք»: Ու տան միակ բազմոցին նստում եմ ես ու հիսուն սանտիմետր լայնությամբ և յոթանասուն սանտիմետր երկարությամբ գծագրական տախտակը իր անբաժան նույն չափսի հինգ թղթերի հետ միասին:

Լուսանկարը` Սերյոժա Առաքելյանի

Լուսանկարը` Սերյոժա Առաքելյանի

-Բարի գիշեր, Սերոժ, մենք գնացինք:
-Բարի:
-Չե՞ս քնում:
-Չէ, գործի կեսն եմ արել, դեռ երկու հատ հիսուն-յոթանասուն կա:
-Լույսը անջատեմ, էլի, քնում ենք:

Լուսանկարը` Սերյոժա Առաքելյանի

Լուսանկարը` Սերյոժա Առաքելյանի

Ու այդպես ամբողջ գիշեր հյուրասենյակի լույսը վառած գծել-ջնջել, ուրախանալ և հիասթափվել՝ չորս միլիմետր սխալ է գծվել: Դե արի ու նորից գծի: Լավ, տեսողության անկումը ու հոգնածությունը մի կողմ: Ես դրանց վրա գումար եմ ծախսում, չէ՞. գնում եմ  թուղթ, որի արժեքը չորս հարյուր դրամ է, ու բնականաբար, ոչ մեկ հատ: Քանի դեռ ուսանող ես, վստահ չես, որ չես փչացնի և չես վազի խանութ: Երանի չէ՞ր թղթերով պրծնեի: Չխոսեմ ներկերի մասին: Երբ գնացել եմ տասերկու հազար դրամով գնել քսանչորս գույն, լավ իմանալով, որ այն օրիգինալ ներկերը չեն՝ գնելով ամենաէժանը,  օգտագործում եմ, էսպես ասած, շունչս պահած, որպեսզի շուտ չվերջանան: Կապ չունի, որ չեմ աշխատում, բայց գիտակցում եմ, որ ծնողներիս համար էլ հեշտ չի ապահովել ինձ այդ նյութերով: Հիմա կասեք` մեծ տղա է, ինչո՞ւ չի աշխատում: Համաձայն եմ ձեզ հետ: Տասինը տարեկան եմ, դեռ չեմ աշխատում: Բայց ոչ թե նրա համար, որ չեմ ուզում, այլ այն պատճառով, որ գիշերվա չորսից մինչև առավոտվա ինը գրաֆիկով աշխատանք չկա: Կան երեկոյան ժամերից: Իսկ երեկոյան ես գծում եմ: Գիտեմ նաև, որ եթե աշխատեցի, չեմ կարող նորմալ մասնագետ դառնալ, իսկ հետո էլ մասնագիտական աշխատանքի ժամանակ իմ արդարացումները չեն փրկի, երբ ասեմ` էս բանը չգիտեմ, որովհետև աշխատում էի: Առանց աշխատելու էլ քնում եմ երեք ու կես ժամ, բա որ աշխատեմ, էդ ժամանակ ի՞նչ անեմ, չքնե՞մ: Էդպես կլինի՞: Ինձ ասում եմ` ոչինչ, կիսել եմ արդեն, մնաց երկու կուրս: Սա էլ կավարտեմ ու արդեն կաշխատեմ իմ գործով ու սիրելով: Բայց միևնույնն է, ինքդ քեզ հույս տալուց հետո բախվում ես այն փաստին, որ աշխատանք է պետք: Աշխատանք է պետք թղթերից ու ներկերից բացի ուրիշ ծախսերի և այսքան ժամանակ ինձ համար երազանքի նման մի բան դարձած լուսանկարչական ապարատ առնելու համար, մանավանդ, երբ շուտով դրա պահանջը կզգացվի համալսարանում լուսանկարչական դասընթացին: Երրորդ կուրսից արդեն կանցնենք համակարգչային դիզայն, և կազատվեմ ներկերից ու թղթերից: Իսկ այդ գումարն էլ, որը ծախսում էի թղթերիս վրա՝ կհավաքեմ և կգնեմ լուսանկարչական ապարատը:

Լուսանկարը` Սերյոժա Առաքելյանի

Լուսանկարը` Սերյոժա Առաքելյանի

Դե ինչ, սա է իմ առօրյան. համալսարան, կանգառ, կանգառում նստած ինձ տարօրինակ հայացքով նայող մարդիկ, ովքեր միշտ զարմանում են իմ ձեռքի մեծ սև լայնամասշտաբ պայուսակից, որը արտաքինից նման է զենքի պատյանի, բայց իր մեջ անմեղ գծագրեր են, վառ գույներ: Իսկ սառած ձեռքս, որը գրպանումս է, այդ ձեռքիցս էլ կախված է տոպրակ, որի մեջ են քառասուն հատ A4 թղթեր: Չգիտեմ` ինչ եմ գրել, որովհետև արդեն համարյա ժամը հինգն է, ու կարծես երազում լինեմ, էնքան հոգնած եմ:
Ինչ անեմ, քնե՞մ, թե արդեն արթնանալու ժամանակն է: Եթե քնեմ, անտանելի է լինելու արթնանալը երեք ժամ հետո, իսկ եթե չքնեմ` վաղը դասին անկախ ինձնից կքնեմ: Մի խոսքով, արդեն գերհոգնածությունից կարծես զառանցում եմ:
Հավաքեմ այս թղթերը և գնամ սենյակ քնելու: Ահ, մոռացել էի. այս նույն իրավիճակը նաև սենյակումս է: Անկողին, որի վրա ծածկոցը չի երևում սպիտակ թղթերի պատճառով և պահարան, որի վրա են տարատեսակ ներկանյութեր: Մի խոսքով, ես էլի կարթնանամ իմ թղթաշատ սենյակում, և շորերիս տակ կլինեն էսքիզների ճմռթած թղթեր և այն մեծ տոպրակը, որը պայթում է իր մեջ եղած թղթերի քանակից: Առավոտյան ձայն կտամ ինձ հետ բնակարանը վարձակալող ընկերներիս. «Բարի լույս, տղերք», ովքեր հյուրասենյակում են: Բայց մինչ իրենց տեսնելը աչքովս են ընկնում պահարանի գլխին դրված թղթերը, որոնք անհնար է առաջինը չնկատել: Թվում է` քեզ են նայում, իսկ բարևդ էլ կարծես ուղղված է առաջինը հենց իրենց՝ թղթերին:
Դե ուրեմն` բարև, թուղթ…