Կամավորական աշխատանքների, մրցույթների, ճամբարների պատճառով գյուղից՝ Գորայքից, հաճախ եմ բացակայում: Չգիտեմ՝ լավ է, թե չէ: Համենայնդեպս, ինձ համար հաճելի է ու հետաքրքիր:

Ու ամեն անգամ նոր մարդկանց հանդիպելիս, ծանոթանալիս, երբ հարցնում են՝ որտեղից եմ, պատասխանը ստանալուց հետո այդպես էլ չեն տարբերակում: Այդ օրերին հուշող, բանալի բառերն ու շրջանները մտքումս պտտվում են: Ու հարցնելիս հաճախ ասում եմ.

-Գիտե՞ք՝ Սպանդարյանի ջրամբարը որտեղ է գտնվում:

Շատերը մտաբերում են, շատերը՝ ոչ:

Վերջերս գործս հեշտացել է, մի քիչ հեշտ է ստացվում:

Սպանդարյանի ջրամբարի փոխարեն ասում եմ՝ Ամուլսար, ու բոլոր հարցերը միանգամից լուծվում են: Վերջին իրադարձություններն այնպես դասավորվեցին, որ Ամուլսարը դարձավ հասարակության քննարկման համար մեկ թեման:

Իհարկե, գլուխ գովելու մեծ առիթ չէ, որ Ամուլսարը մեր գյուղի մոտ է գտնվում, բայց գոնե օգնում է ընկերներիդ պատմել, բացատրել, թե, վերջիվերջո, որտեղից ես:

Ես շատ մեծ հույս ունեմ, որ ապագայում իմ գյուղը շատ պատճառներ կունենա, որով կճանաչեն իրեն, դե ես էլ, ինչպես միշտ, կհպարտանամ դրանցով:

Մի քանի շաբաթ առաջ հեռախոսիս զանգ եկավ: Պատասխանեցի, ուսուցիչս էր․

-Գյուղում ամառային դպրոց է կազմակերպվում, տևելու է երկու շաբաթ, ամեն օր սկսվելու է առավոտյան ժամը իննից: Երեխաների հետ դասեր ենք անելու, խաղեր ենք խաղալու: Կցանկանա՞ս կամավոր ջոկատավար լինել:

Ես առանց երկար-բարակ մտածելու՝ համաձայնեցի, չգիտեմ՝ ինչու, ախր, երեխաների հետ աշխատել չեմ սիրում, բայց զգում էի, որ ինչ-որ բան եմ գտնելու, կամ գուցե ինչ-որ մարդկանց։

Վաղ առավոտյան մենք հանդիպեցինք եկեղեցում, ստացանք մեր Տեր Աբելի օրհնությունը, և նա իր մեքենայով երեխաներին տարավ աղբյուր, իսկ մենք՝ կամավորներով, որոշեցինք առավոտները քայլել, դե, ոնց էլ չլինի՝ նախավարժանք է, էլի:

Երեխաները բաժանվեցին ջոկատների, ինձ բաժին հասավ միջին խուբը՝ ընդամենը ութ հոգի, որոնցից երեքը տղաներ էին՝ Անդրանիկը, Դերենիկը ու Սամվելիկը: Հպարտությամբ ասում եմ, որ իմ ջոկատը ուրիշ էր: Իսկ տղաները, այ նրանք ամենաուրիշն էին։ Դերենիկին ու Սամվելիկին մեր դպրոցից ճանաչում էի։ Սամվելիկին՝ որպես մի չարաճճի, իսկ Դերենիկին՝ ուղղակի խելացի երեխա, բայց ժամանակի ընթացքում հասկացա, որ չեմ ճանաչել: Իսկ այ Անդրանիկը կողքի գյուղից էր, չգիտեմ՝ ինչու, մեջս զգացում կար, որ ամբողջ կյանքում ճանաչել եմ իրեն: Շատ արագ կապվեցի այս եռյակի հետ:

-Ընկեր Ալլա, կարա՞նք Ձեզ հետ ման կյալով կյանք: Ամոթ չի՞ մենք տղեքով մաշինով գնանք, Դուք վետով,- ասաց Սամվելիկը։

-Չէ, ամոթ չի, դուք երեխեք եք ու կհոգնեք ճանապարհին,- ասացի ես։

-Մինա կյալ դենք, ընկեր Ալլա։

Անդրանիկը ամեն օր գալիս էր, ուղղակի ձեռքիցս բռնում և քայլում, զրուցում:

Այս երեքը դարձան կյանքիս թանկ մարդկանցից: Նրանք, որոնց ես երբեք չէի ունեցել։

Անսովոր էր, ես ընկերություն էի անում երեխաների հետ: Սկսեցին ամեն առավոտ ինձ հետ քայլելով գնալ աղբյուր, էլ մեքենա չէին նստում: Նույնիսկ ցանկանում էին ինձ տուն ուղեկցել դասի ավարտին:

Հանգստի ժամին ես ու Սամվելը ճոճանակին նստած զրուցում էինք, հետո լռություն տիրեց։

-Ինձ սաղ ասըմ են, որ չար եմ։ Դուք է՞լ եք այդպես մտածըմ, ընկեր Ալլա, բայց ճիշտը կասեք, հա՜, չխաբեք,- հանկարծ ասաց նա։

-Դու շատ լավն ես,- ասացի ես, իսկ նա գլուխը բարձրացրեց, ժպտաց ինձ ու վազեց դասի:

Մի քանի օր հետո լսեցի, որ Սամվելիկի մայրը զարմացել է երեխայի լավ պահվածի վրա և հայտնել ուսուցչիս, նույնիսկ շնորհակալություն հայտնել երեխայի վրա լավ ազդելու համար: Ես երջանիկ էի: Երեխաները դաս էին անում և կամաց-կամաց ընկնում դպրոցական ռեժիմի մեջ, խաղում էին տարբեր խաղեր ու ինձ էլ կանչում միանալու, իսկ ես անմիջապես վեր էի կենում ու սկսում խաղալ:

Սկզբում ինձ թվում էր՝ երկու շաբաթը այնքան շատ է, որ երեխաների հետ չեմ կարող մի ամբողջ օր անցկացնել, բայց հետո օրերը, ժամերը ուղղակի սկսեցին չհերիքել: Օրերս առանց նրանց չէի պատկերացնում: Մոտենում էին վերջին օրերը, մի առավոտ մտքիս ծայրով անցավ չգնալ, որպեսզի ավելի չկապվեմ երեխաների հետ, կամ էլ ուղղակի փախչել, որ հրաժեշտ չտամ այն հարազատ մարդկանց, որոնց գտել էի: Բայց հասկացա, որ վերջին օրը կորցնելը մեծ սխալ կլինի:

Արդեն վերջին օրերին Անդրանիկը, Սամվելիկը և Դերենիկը անընդհատ ծաղիկներ էին նվիրում ինձ՝ լացակումած աչքերով, բայց ցույց չէին տալիս՝ տղաներին հատուկ բնավորությամբ: Ինձ թվում էր՝ այդ ծաղիկները երբեք չեն թառամի: Վերջին օրը շատ կարճ էր: Տունդարձի ժամանակն էր, բայց այս անգամ ոչ վերադառնալու սպասումով:

-Երեխե՜ք, ո՞վ հեռախոս ունի,- ասաց Անդրանիկը։

-Ինչի՞դ ա պետքը։

-Ուզըմ եմ ընկեր Ալլայի համարը վեր ունեմ ու շուտ-շուտ զանգեմ,- ասաց Անդրանիկը, իսկ Սամվելը ու Դերենիկը սկսեցին այս ու այն կողմ նայել՝ հեռախոսի փնտրտուքով:

Ներսումս ինչ-որ բան ցավաց, ես ոչինչ չէի ասում, որովհետև եթե մի հնչյուն անգամ ասեի, արցունքներս կհոսեին:

Նրանք ուշադիր նայում էին ինձ, իսկ ես համառորեն ժպտում էի: Վազելով եկան, գրկեցին։

-Մենք Ձեզ շատ-շատ կկարոտենք, բայց մյուս տարի էլ կհանդիպենք այստեղ, չէ՞։

-Էն մի տարի էլ կգաք, չէ՞, ընկեր Ալլա,- նորից կրկնեցին հարցը:

Ես ուղղակի գլխով համաձայնության նշան տվեցի, հրաժեշտ տվեցինք, և ամեն ինչ ավարտվեց:

Հիմա ամեն օր դպրոցում տեսնում եմ Դերենիկին ու Սամվելիկին, բարևում ու անկեղծ ժպտում, իրական ժպտում, իսկ այ, Անդրանիկին շատ եմ կարոտում, բայց միշտ հիշում եմ, միշտ:

Ես այսօր ունեմ մարդիկ, որոնց մի ամբողջ կյանքն էլ չէր հերիքի ունենալու համար…

-Լսի, բա չտեսա՞ր, որ վրեն խոսաց հագածի համար:

-Խի՞, էդ ինչքա՞ն կարճ էր յուբկան:

-Նայի, այ սենց էր:

-Հա բա,կարճ ա, էլի:-Մի քանի վայրկյան լռություն։-Լսի, ես որ իմ շորիկը հագնեմ, կխոսա՞ վրես։

-Ո՞ր մեկը, հա հիշեցի։ Էդ որտեղի՞ցդ ա։

-Այ, էսքան էլի մոտավոր։

-Չէ հա, խոսելուց էլ` ոչինչ, թող մի անգամ էլ խոսա։

Անկախ իմ կամքից այս խոսակցության ականատեսը եղա երթուղայիններից մեկում, որտեղ հազիվ խցկվելով տեղավորված մարդկանց մեջ, այս երկու ընկերուհիները նույնիսկ հաջողացրին (անկեղծ ասած, մինչև հիմա զարմանում եմ, թե ինչպես կարողացան, ախր, շատ նեղվածք էր) միմյանց ցույց տալ ինչ-որ երրորդ անձի հագած կիսաշրջազգեստի կարճությունը, հետո էլ իրենց «շորիկ»-ինը։ Հետաքրքիր փաստ: Երկու դեպքում էլ ցույց տվեցին գրեթե նույն երկարությունը, եթե ոչ նույնը, բայց այն երրորդ անձը արժանացավ մեծ քննադատության, իսկ իրենցից մեկը ընկերուհու թույլտվությանը` «շորիկ»-ը հագնելու համար:

Միշտ մտածել եմ ու ականատես եմ եղել, կարելի է ասել, նույնիսկ մի քիչ հասկացել եմ մարդկանց, ովքեր քննադատում են ուրիշին իրենցից տարբեր լինելու համար. հագուստը, մազերի ձևն ու գույնը, պահվածքը։ Բայց մինչև հիմա փորձում եմ հասկանալ, թե ինչպես են քննադատում ուրիշին այն նույն բանի համար, որ իրենք էլ են անում։Չգիտեմ, միգուցե որոշ դեպքերում վախի զգացումն է, որ մյուսը այն նույն բանը ավելի լավ է անում, կամ նրան ավելի շատ է սազում, քան քննադատողին։Ինձ թվում է, դեռ երկար կմտածեմ սրա մասին։

Լավ, մեկ այլ թեմա, կարելի է ասել որոշ չափով մոտիկ վերը նշվածին։

Ըստ ինձ, այս կյանքում շատ կարևոր է գտնել քո ոճը, այսինքն քեզ հարմար ու դուր եկող հագուստը, մազերի ձևն ու գույնը, և այլն: Իմ կարծիքով սրանք մարդկանց ներաշխարհն են ցույց տալիս, ու մարդ իրեն ավելի ինքնավստահ է զգում իր ոճի մեջ։ Կան մարդիկ, որոնք շատ են տարբերվում իրենց մտածելակերպով և ներաշխարհով, բայց նրանք ապրում են ճնշող միջավայրում։ Այսպիսի շատ մարդիկ այդպես էլ իրենց շրջապատող հասարակության կողմից ճնշված են մնում, և կախված լինելով հասարակությունից, դառնում են, կամ ավելի շուտ փորձում են դառնալ այնպիսին, ինչպիսին իրենց ուզում է տեսնել հասարակությունը։ Բայց կա այսպիսի մարդկանց մի ուրիշ զանգված, որ ես համոզված եմ, փորձությունների, քննադատությունների ու դժվարությունների միջով անցնելուց հետո կարողանում է դառնալ այնպիսին, ինչպիսին ինքն է իրեն ճանաչում, և այսպիսով ավելի ճիշտ ներկայանալ հասարակությանը։

Որո՞նք են այս երկու տիպի մարդկանց տարբերությունները։

Երկրորդ տիպի մարդիկ, երբեմն թեև երկար ժամանակ սպասելուց հետո գտնում են իրենց «համահունչ» ընկերներ, գտնում են այն շրջապատը, որտեղ իրենք ազատ են և կարողանում են ավելի շուտ գտնել իրենց տեղն այս կյանքում։ Առաջին տիպի մարդիկ մնում են գրեթե միշտ կախված հասարակության կարծիքից, անում և ասում են այն, ինչ իրենք միգուցե ճիշտ չեն համարում, և այսպես, վերջնական արդյունքում կարելի է ասել, վատնում են իրենց կյանքը` գոհացնելով հասարակությանը։

Շատ հաճախ մարդիկ ոչ թե վախենում են նրանից, թե իրենք ով են, այլ վախենում են այն փորձություններից և ճանապարհից, որտեղով պիտի անցնեն, որպեսզի դառնան այնպիսին, ինչպիսին ուզում են։

Եթե ունեք նպատակներ, երազանքներ կամ պլաններ, որոնք ցանկանում եք իրականացնել, նախ պետք է ինքներդ ձեր տեղը գտնեք այս աշխարհում։ Մի վախեցեք փորձություններից ու դժվարություններից։ Հաճախ ամբողջ հոգով հավատալով, որ ճիշտ ուղղությամբ եք գնում, անելով ամեն հնարավոր բան ձեր նպատակին հասնելու համար, վերջում ձախողվում եք։ Դրանից հետո էլ բոլորը մտածում են, որ վերջ։ Բայց մտածելուց հետո նորից պետք է սկսել, շարժվել առաջ, ու ես համոզված եմ, թեկուզ միլիոններորդ անգամ ձախողվելուց հետո, հաստատ բոլորի մոտ էլ կգա այն միլիոնմեկերորդ անգամը, երբ ամեն ինչ կստացվի։

Ահա և սկսվում է նոր ուսումնական տարին։Նոր աշխուժություն է տիրում բոլորի սրտերում, նոր դառարկաներ, ուսուցիչներ, դասախոսներ, նոր մտահոգ և աշխույժ դեմքեր։ Որոշ երիտասարդներ ցանկանում են իրենց առօրյան հետաքրքիր դարձնելու համար ինչ-որ բաներ ծրագրել, որոշները` պարզապես գալ դասի և վերադառնալ տուն։ Ոմանց մոտ քննական շրջան է սկսվում, այո, բարդ կլինի երեք ամիս շարունակ արձակուրդում գտնվելուց հետո, կենտրոնանալ և անցնել դասերին, բայց` բա ի՞նչ պետք է անենք, որ չհասցնենք։ Տրամադրությունից շատ բան է կախված, եթե կարողացար մեկ անգամ տրամադրվել, այդպես էլ կշարունակվի։ Մի մտածիր, ամեն-ինչ լավ է լինելու, մի մտահոգվիր։

 Իսկ այն երիտասարդները, ովքեր բողոքում են, թե ոչ մի հետաքրքիր զբաղմունք չկա բացի դասերից, պարզապես կասեմ, որ դուք ևս երիտասարդության մի մասնիկն եք և դուք ևս կարող եք առաջարկություններ անել, միջոցառումներ կազմակերպել, ձեր օրը հետաքրքիր դարձնել։ Պարզապես հասկանանք, որ բողոքելով ոչնչի չենք կարող հասնել։ Հիշենք, որ մենք ևս ունենք իրավունքներ և պարտականություններ ու եթե մի փոքր ակտիվ լինենք և հետաքրքրված մեր միջավայրի հիմնախնդիրներով, ապա կունենանք այն ամենը, ինչ մենք ցանկանում ենք։ Բողոքելու և դժգոհելու փոխարեն քայլ անենք, չէ՞ որ յուրաքանչյուրիս մեջ էլ մի հետաքրքիր միտք կա, որը պարզապես հարկավոր է կյանքի կոչել:

Անենք այնքան, որքան կարող ենք, պարզապես կյանքի կոչեն մեր գաղափարները: Անենք այն, ինչ սիրում ենք և կտեսնենք, թե ինչ լավ է, և բողոքելու առիթ էլ չենք ունենա:

Երկու օրից կսկսվեն մեր 10 թերթանոց լեկցիաները, 90 րոպեանոց դասերը և մեր բոլորիս ամենօրյա բողոքները։ Նոր ուսումնական տարվա կապակցությամբ բոլորիս մաղթում եմ նորանոր ձեռքբերումներ, հաջողություններ, հասարակական ակտիվություն, իսկ քննական շրջանում գտնվողներին` բարձր գնահատականներ։

«Ապագան մեր ձեռքերում է»,-շատ եմ սիրում այս խոսքերը…

Երբ զգում ես, որ քեզ ինչ-որ բան է պակասում շարքային մասնագետների միջից դուրս գալու, որակապես տարբերվելու, նոր հմտությունների տիրապետելու համար, արդեն լավ է։ Երբ բացը լրացնելու ցանկություն էլ ես ունենում, հրաշալի է։

Ես էլ ունեի այս զգացողությունը։ Ուզում էի ամեն րոպե նոր բան սովորել, այն ինչ դասախոսներից շատերը ջուր էին ծեծում, ժամանակ սպանում, շատ հեռվից գալիս ու պրակտիկ գիտելիքներ չէին տալիս։ 

Հենց սա էր պատճառը, որ որոշեցի ինքնակրթությամբ զբաղվել․ կարդում էի ոլորտի մասնագետների խորհուրդները, անգլերենով դասախոսություններ էի լսում, դասընթացների գնում։

Ունակություններիս մակարդակի բարձրացումը շոշափելի էր, արդյունքը՝ խոստումնալից, ընթացքը՝ ոգևորիչ։

Ձեզ էլ խորհուրդ եմ տալիս ժամանակ գտնել՝ կլինի երթուղայինի մեջ, թե քնելուց առաջ, զբաղվել ինքնազարգացմամբ ու ինքնակրթությամբ՝ չսպասելով, որ անծանոթ մարդիկ երբևէ կհոգան ձեզ գիտելիքներ փոխանցելու մասին։

Եթե դու էլ որոշեցիր մի բան փոխել քո կյանքում ու շատ բան ավելացնել, մի քանի կետերով ներկայացնեմ, թե ինչպես կարելի է նոր բան սովորել։

Ընտրել թեմա

Սա կարող է լինել նոր մասնագիտություն կամ ձեր մասնագիտության ավելի նեղ ճյուղ, որի մեջ ուզում եք հմտանալ։ Կարող է լինել այլ ոլորտ, որին ուզում եք ծանոթանալ, և թեմա, որը պարզապես հետաքրքրում է ձեզ՝ աստղագիտությունից ֆիզիկա, գրականությունից արվեստ։

Կարդալ լուրեր դրա մասին

Կարող եք գտնել տեղեկատվական կայքեր, որ հաճախակի անդրադառնում են ձեր ընտրած թեմային և պահպանել դրանք։ Ֆեյսբուքը հնարավարորություն է տալիս ձեր պատին առաջինը տեսնել այն էջի գրառումները, որին հետևում եք։ Օգտվեք նաև այս ֆունկցիայից։

Լսել TED ելույթներ

TED հարթակ է, որտեղ մարդիկ պատմում են իրենց տեսածի, ուսումնասիրած թեմայի և ստացած արդյունքների մասին։ Դուք կարող եք ներբեռնել նույնանուն հավելվածը, գտնել ձեր ընտրած թեմայի մասին ելույթներ, լսել կամ պահպանել՝ հետո առանց ինտերնետի լսելու համար։

Կարդալ գրականություն

Գրքեր կարդալը միշտ էլ տեղեկացված լինելու, սովորելու թիվ մեկ կանոնն է եղել։ Դուք էլ փնտրեք ու գտեք այն գրքերը, որոնք ձեր ընտրած թեմայի մասին են։ Եթե ժամանակ չունեք կամ չեք սիրում գիրք կարդալ, կարող եք լսել աուդիո տարբերակով։

Օտար տերմիններ սովորել

Արդեն գլուխ եք հանում ձեր ուսումնասիրած ոլորտից, ուրեմն ժամանակն է ծանոթանալ օգտագործվող տերմինների թարգմանություններին։ Այդպիսով դուք ոչ միայն կտիրապետեք թեմային հայերենով, այլև կիմանաք, թե օրինակ համացանցում ինչպես օտար լեզվով նյութեր գտնել։ Սա կօգնի ձեզ նաև հաջորդ կետում։

Լսել դասախոսություններ

Պրակտիկ դասախոսություններ շատ կան համացանցում, դրանց վիդեոներն էլ կարող եք պահպանել, ազատ ժամանակ լսել։ Բայց հայերեն դասախոսությունները քիչ են։ Ուրեմն պիտի կարողանաք լսել ու հասկանալ նաև ռուսերեն կամ անգլերեն։

Մասնակցել դասընթացների

Այսօր մոդայիկ է դասընթացներ կազմակերպելն ու դրանց մասնակցելը։ Դրանք այնքան շատ են, որ կարելի է հանդիպել ցանկացած թեմայով դասընթացների։ Կարող եք փնտրել ֆեյսբուքի իվենթների բաժնում։ Փնտրե՛ք, գտե՛ք, գրանցվե՛ք ու գնացե՛ք։ Չմոռանա՛ք դասընթացի վերջում ուղղել նաև ձեզ հետաքրքրող հարցերը և ստանալ դրանց պատասխանները։

Հետևել բլոգերների, ոլորտի մասնագետներին

Բլոգինգ՝ հաջորդ մոդայիկ բանն այսօր։ Իրականում հրաշալի է, որ կարող եք տանը նստած լսել ոլորտի մասնագետներին, նրանց խորհուրդներն ու անգամ հարցեր ուղղել վեբինարների ժամանակ։ Այդպիսով խնայում եք ձեր ժամանակը և գումարը։ Ուրեմն, յութուբում գտեք ձեր թեմային վերաբերող բոգը կամ մասնագետին, որ հաճախ գրառումներ են անում, խորհուրդներ տալիս, վեբինարներ կազմակերպում կամ վիդեոներ տեղադրում։ Կարող եք բաժանորդագրվել, որպեսզի հերթական վիդեոյի տեղադրման ժամանակ տեղյակ լինեք։ Կան մասնագետներ, ովքեր շատ լավ կապ են պահում իրենց հետևորդների հետ՝ նրանց հետ նամակագրական կապի մեջ են մտնում և ամեն նոր գրառման դեպքում ձեզ անձնական նամակով կամ մեյլով զգուշացնում են։

Նշումներ անել

Իզուր կորչելու է ձեր լսածը, տեսածն ու կարդացածը, եթե գրառումներ չանեք։ Վեբինարի, դասընթացի կամ դասախոսության ժամանակ փոքրիկ նոթատետր ունեցեք և կարևոր բաները նշեք։ Հետո աչքի կանցկացնեք ու ամեն ինչ կհիշեք։

GAP (Ակադեմիական) տարին դպրոցն ավարտելու կամ բարձրագույն ուսումնական հաստատություն ընդունվելու ընդմիջման տարին է, որը նպատակաուղղված է բարձրագույն կրթություն ստանալու վերաբերյալ տեսակետների ձևավորմանը։ Այդ շրջանում անցկացվում են առաջադեմ ակադեմիական դասընթացներ, արտադասարանային դասընթացներ, ինչպես նաև ոչ ակադեմիական դասընթացներ:

Շատ երկրների քաղաքացիներ տարբեր կերպ են կազմակերպում իրենց ակադեմիական տարին, օրինակ «Time Credit » համակարգը Բելգիայում տալիս է հնարավորություն, որ երիտասարդները մեկ տարի առանց աշխատելու անցկացնեն այս երկրում: Սա միտված է այն հանգամանքին, որ երիտասարդները, առանց վախի, առանց աշխատանքն իրենց գոյությունն ապահովող միջոցի գիտակցության, հանգիստ ապրեն և զբաղվեն իրենց համար ավելի կարևոր խնդիրների լուծման գործով:

Նիգերիայում երիտասարդները քոլեջն ավարտելուց հետո, մեկ տարվա ընթացքում անցնում են հանրային ծառայության: Այն սկսվում է երեքշաբաթյա ռազմական ճամբարից, որտեղից նրանք տեղափոխվում են կառավարության գրասենյակ` տարվա մնացած ժամանակահատվածում աշխատելու համար:

Ավստրալիացիները և Նոր Զելանդացիները ճանապարհորդում են արտերկրում, իսկ ԱՄՆ-ում շատ համալսարաններ, օրինակ՝  Հարվարդը և Պրինթսոնը, խրախուսում են  ընդունելության ժամանակ այն ուսանողներին, ովքեր վերցրել են GAP տարի։

Կախարդական «Գուգլ» փայտիկով չստացվեց պրպտել ու գտնել հայաստանյան GAP տարվա օրինակը, որովհետև ծայրահեղ տարբեր է հայերի վերաբերմունքը դպրոցից հետո GAP տարի վերցնելու վերաբերյալ, չնայած որ  ճանաչում եմ շատ մարդկանց, ովքեր օգտվել են այդ հնարավորությունից և «անխնա» խորհուրդ են տալիս ու խրախուսում են  ակադեմիական տարին։

Մի ամիս առաջ, երբ դպրոցն ավարտելուց հետո արդեն որոշել էի, որ GAP տարի եմ վերցնելու, անընդհատ հանդիպում էի տարօրինակ ու սահմանափակ կարծիքների,  որոնց լսելը ցավոք ուղղակի խելագարության էր հասցնում։ Օրինակ՝ «Հա, լավ ա, բայց դե տարի ես կորցնում», «Բայց ինչի՞ չես ուզում սովորել (էն, որ մտքի մեջ արդեն պատկերացրել է իմ ապագա ամուսնու, լացող ու անհոգ երեխեքի պատկերը մի տարվա նպատակի շրջանակում», «Հա, լավ, ինչի՞ հետևից ես ընկնում, ԵՊՀ տուր՝ պրծի», «Շատ ձևերով ես, հիմա որ ես GAP տարի չեմ վերցրել, վա՞տ եմ առավոտ արթնանում, գնում գործի ու գալիս տուն», «Գնացիր Ամերիկա եկար՝ զարգացար, ուզում ես մեր ուսանողներին փոխես»։

Մեր իրականության մեջ, շատ դժվար է բացատրել համալսարանական կյանքի իրական կորստի մասին,  ոչ ֆորմալ կրթական կյանքի ու արտահամալսարանական ծրագրերի դերի մասին ու հա, գրողի տարած ընտանեկան երջանկության սահմանումը։ Ծնողներիս ու ընկերներիս խորհրդով, որոշեցի 1 տարի ժամանակ տալ ինձ՝ ինքնազարգացման, մասնագիտական կողմնորոշման, նոր հմտություններ զարգացնելու, նախաբուհական քննություններին ավելի լավ պատրաստվելու ու մշակութային և սոցիալական ծրագրերի մասնիկը դառնալու համար։ Վստահ եմ, որ ինձ սպասվում է շատ արդյունավետ տարի, ինչպես նաև կիսվելու եմ իմ GAP տարվա փորձառությամբ համացանցի միջոցով։ Հուսով եմ, օրինակ կծառայեմ շատ հայ երիտասարդների համար, որոնք տատանվում են մասնագիտական  առումով բուհ ընդունվելուց առաջ կամ ձախողել են ընդունելության քննությունները և չեն պատրաստվում փոխել իրենց նպատակակետը այլ համալսարանի ուղղությամբ, մտածելով ՝ դե հա բարին էլ էս էր։ Չէ, բարին մարդու կամքն է, որը չի ակնկալում չար կամ կեղտոտ մտքեր։

Ինչո՞ւ վերցնել GAP տարի

•  Ցանկանում ես սովորել նոր լեզու և նոր հմտություններ:

• Ուզում ես ուսումնասիրել նոր գիտական ճյուղ, որի ժամանակը երբեք չես ունեցել 12 լարված տարիների ընթացքում։

•  Տատանվում ես մասնագիտության ընտրության հարցում և չես ուզում լսել հարևան Գագո ձյաձյային, ով միշտ ասում է ՝ ճիշտը բիզնեսն է, եթե չունեցար՝ չես ապրի։

• Ձախողել ես ընդունելության քննություններդ կամ ուզում ես ձեռք բերել ավելի բարձր միավորներ` կրթաթոշակ ստանալու համար քո ցանկալի բուհում սովորելիս։

• Հավես ունես կամավորական աշխատանքների, մշակութային ծրագրերի ու  նոր խելացի ծանոթությունների համար։

•  Ուզում ես ժամանակ տրամադրել սպորտին, գնալ թենիսի, լողի կամ ֆիզիկական պարապմունքների։

• Կարիք ունես part-time աշխատանքի և երազում ես ֆինանսապես անկախ լինել ծնողներիցդ, կամ զուտ համալսարանի campus-ի գումարն ես ուզում կամաց-կամաց հավաքել ։

• Ուղղակի ուզում ես չշտապել, ինքդ քեզ ժամանակ տալ կարևոր որոշումների համար, որովհետև հավատում ես, որ կյանքի միջին տևողությունը բավականին կարճ ժամանակ է ձանձրալի լինելու համար։

Ինչո՞ւ չվերցնել GAP տարի

• Եթե կարծում եք, որ չպետք է կորցնել ժամանակ, քանի որ արդեն հստակ են մասնագիտական, բուհական և ապագայի հետ կապված որոշումները։

• Եթե մտավախություններ ունես, որ 1 տարվա ընթացքում կընտրես սխալ ծրագրեր, կվատնես ժամանակդ, կքնես, կնստես տանը, կմիանաս տատիկիդ ու պապիկիդ «support group»-ին հնդկական սերիալի ժամանակ և հետ կզարգացնես բոլոր հմտություններդ, որոնք քեզանից ժամանակ են խլել զարգանալու համար։

• Եթե չգիտես` ինչի համար ես վերցնում։

• Եթե մտածում ես, որ ժամանակի վատնում է, ու դրա փոխարեն կարելի է միանգամից այլ համալսարան ու մասնագիտություն ընտրել, անցյալում թողնելով նպատակները, ցանկությունները ու երջանկության ձգտումը։

•  Եթե հավատում ես Գագո ձյաձյային։

• Եթե համալսարան ընդունվելու միակ նպատակը դիպլոմն է, որը հետագայում դնելու ես օժիտիդ մեջ սկեսուրիդ մոտ հպարտանալու համար։

•  Եթե մտածում ես, որ մածունը սպիտակ է։

• Եթե կրթություն ստանալու մասին պատկերացումներդ արտահայտվում են միայն համալսարան ընդունվելով և ավարտելով։

• Եթե մտածում ես, որ չես կարող ավելի շատ բան անել 1 GAP տարվա ընթացքում, քան կարող է անել միջին վիճակագրական ուսանողը 1 տարի բուհում սովորելու ժամանակ։

Մի քանի օրից կսկսեմ իմ GAP տարին և 17.am-ի և սոցիալական ցանցերի միջոցով ժամանակ առ ժամանակ կկիսվեմ իմ փորձառությամբ։ Ու վերջում, ինչպես կասեին մեր հայ բլոգերները․ «Եթե հետաքրքրված եք, դրեք լայք, սըբսքրայբ եղեք իմ էջին և սեղմեք զանգակը` հետագա նորություններին հետևելու համար»։

Հա, հա, մի զարմացիր, հենց ծամել:

Հիմա եմ հասկանում, թե Բայրոնը ինչու էր հայերենը աստվածների հետ խոսելու լեզու համարում:

Սնունդը դյուրամարս դարձնելու համար նախ մենք ծամում ենք այն: Եվ ինչքան դանդաղ ենք ծամում, այնքան ավելի լավ ենք ընկալում նրա համային որակները:

Մենք ճանաչում ենք սնունդը, այսպես ասած, ծամելու միջոցով:

Ծանիր զքեզ, այսինքն՝ ճանաչիր ինքդ քեզ: Այս նախադասությունը գրված էր անգամ Դելփյան տաճարին:

Ծանել նույնն է, ինչ ծամել․ ինքդ քեզ, մարդկանց, շրջապատող աշխարհը, բայց դանդաղ, շատ դանդաղ:

Պետք չէ միանգամից կուլ տալ ու չմարսել:

Պատկերացրեք՝ ուզում եք մեկի հետ ծանոթանալ ու հարցնում եք․

-Կներեք, կարելի ՞ է Ձեզ ծամել:

-Իհարկե, միայն դանդաղ:

Սա պարզապես սկիզբն է այն բանի, ինչ պատրաստվում եմ ասել:

Ինքնաճանաչում: Թերևս կյանքի որակը մի քանի աստիճանով բարձրացնելու նախապայման, որին, ցավոք, շատ ու շատ մարդիկ չեն տիրապետում ու անգամ չեն էլ տեսնում դրա կարիքը:

Մեզ դպրոցներում սովորեցնում են համարյա բոլոր անպիտան բաները կյանքի համար: Անգամ հպանցիկ ակնարկ չի նետվում ինքնաճանաչմանն ու ինքնաբացահայտմանը: Ենթադրենք՝ մեկը գիտի մաթեմատիկական ամենաբարդ խնդիրների լուծումը, գիտի պատմության բոլոր թվականները և այլն, բայց չգիտի ինչպես մոտիվացվել, ինչպես հասնել նպատակին, ինչ է ուզում և վերջապես ով է ինքը:

Կան մարդիկ, որ ապրել են երկար տարիներ, հասել են իրենց կյանքի սպիտակ գծին, բայց ամբողջ ժամանակ անհաղորդ են եղել իրենք իրենց ու շրջապատող աշխարհին:

Կարծում եմ՝ դպրոցներում առաջին հերթին պետք է խթանեն ինքնաճանաչումը:

Առողջ հասարակության ատաղձը ինքնաճանաչ մարդն է:

Ծամե ՞նք մեզ․․․