Ամանորյա տոնը գեղեցիկ ու բարի հեքիաթ է, որ ամեն տարի գալիս է յուրաքանչյուրիս տուն: Հեքիաթ չէ, ի՞նչ է, եթե մոլորակի համայն մարդկությունը՝ մեծ թե փոքր, սևամորթ թե սպիտակ, առողջ թե հիվանդ, աղքատ թե հարուստ, հաջողակ թե ձախորդ, սիրված թե խռոված, երբ ղողանջում են Նոր տարավա սկիզբն ազդարարող զանգերը, անխտիր բարիանում ու մանկանում է, թեկուզ մի քանի վայրկյան: Բայց այդ, մի քանի վայրկյանի հավաքական բարության պաշարն է երևի, որ պահում է այս մոլորակը՝ չնայած ամեն կողմից հասնող չարագույժ լուրերին՝ մրրիկների ու ջրհեղեղների, հրդեհների ու երաշտների, համաճարակների ու այլևայլ աղետների մասին:

Նոր տարին բազմաթիվ նվերների ու ավելի լավն ակնկալելու հույսեր է բերում: Մեզանից յուրաքանչյուրը ասես երեխա է դառնում. մեզ շրջապատող իրականությունը սկսում ենք մանկան աչքերով ընկալել, թեև վաղուց արդեն հասուն մարդ ենք: Այս օրերին այնպես ես ուզում հավատալ Ձմեռ պապին ու Ձյունանուշին, այնպես ես սպասում, որ իսկապես այցելեն քո տուն:

Եվ այս ամենի պատճառը Նոր տարին է, երբ նորոգվում են ամենաբաղձալի երազանքները: Պետք է միայն հավատալ բարուն, հավատալ, որ ամեն ինչ լավ է լինելու, և մեզ ամեն ինչ հաջողվելու է:

Նոր տարին իրական շփումների մի շրջան է, երբ պետք է վայելել հարազատների, ընկերների, սիրելիների ներկայությունը, մինչդեռ մենք շատ հաճախ շփման նմանակում ենք անում. գրում ենք sms-ներ, զրուցում չաթերում: Ընկերների հետ խոսելու փոխարեն՝ մենք էլեկտրոնային նամակներ ենք ուղարկում: Ախր, ցանցում շփվելու համար աչքերի մեջ նայելու, ժպտալու և ձայնի հնչերանգով շոյվելու կարիք չկա: Այդ ամենը պարզապես պատկերում ենք անհասկանալի նշանների միջոցով: Եթե սմայլիկ, օգտատերը ժպտում է, թարս սմայլիկ՝ օգտատերը նեղացած է: Ցանցում մենք իբր շփվում ենք՝ մոռանալով, որ իրական շփման ընթացքում տեղեկություն փոխանակելուց զատ, նաև փոխանակվում ենք էներգիայով, ջերմությամբ, սիրով, իրականությամբ:

Առանց դրանց մեր շփումը կորցնում է ամենագլխավոր իմաստը:

Ցանկանում եմ, որ Ամանորին մեր կյանքում հնարավորինս շատ լինի իրականը. իրական ընտանեկան երջանկություն, իրական սեր, իրական ընկերություն, իրական տոն: Եվ գոնե Ամանորի գիշերը հրաժարվենք sms-ներ ուղարկելուց. խոսե՛նք և լսե՛նք նրա ձայնը, ով մեզ համար իրոք թանկ է:

Նոր տարին նոր կյանքի խորհուրդ ունի: Եվ ամեն տարի մենք ինչ-որ բանի ենք սպասում: Ես, օրինակ, 2018-ից շատ ակնկալիքներ ունեմ: Դե, ճիշտ է, հիմա ուղեղումս բացի միասնական քննություններից ուրիշ բան չկա, բայց ոչ բոլոր ցանկություններս են, որ դրա հետ են կապված: Օրինակ՝ ուզում եմ, որ ինչ-որ մի հրաշքով ատոմային զենքը հօդս ցնդի: Պայթելու իմաստով չէ, այլ ուղղակի անհետանա, ու միայն ատոմայինը չէ, մնացած զենքերն էլ: Լավ կլիներ, չէ՞, մի օր արթնանայիր ու իմանայիր, որ ո՛չ ԻԳԻԼ-ի զորքերը կան, ո՛չ ահաբեկիչները, ո՛չ Ռուսաստանի ու Ամերիկայի բազաները աշխարհի ամեն անկյունում, ո՛չ էլ Ղարաբաղի սահմանից այն կողմ կանգնած թշնամին:

Ինձ փոքր տարիքից սովորեցրել են, որ եթե ինչ-որ բան շատ ես ուզում, կատարվում է: Դրա համար ես անկեղծ, անկախ ամեն ինչից՝ խաղաղություն եմ սպասում Նոր տարուց: Իսկ հետո՝ լուսավոր ու չսառցակալած փողոցներ եմ ուզում, որ հենց սառած փողոցների ժամանակը գա, երեկոյան ուշ տուն գնալիս ո՛չ ես ընկնեմ, ո՛չ էլ մեր բակի տատիկները: Բայց այս մի բանը Ձմեռ պապիկից չէ, որ պետք է խնդրեմ: Փողոցների մաքրման հարցը քաղաքային իշխանությունների գործն է, և հույս ունեմ, որ նախորդ տարվա նման Սուրբ Ծննդյան օրը չեմ վախենա եկեղեցի գնալուց: Հիմա կմտածեք՝ հիշաչար եմ, և ես էլ չեմ հերքի: Այնպես որ, բոլոր Ձմեռ նախագահներ, Ձմեռ մարզպետներ, Ձմեռ քաղաքապետեր, Ձմեռ գյուղապետեր և, իհարկե, սիրելի Ձմեռ պապիկ, քանի որ մենք մեզ լավ ենք պահել այս տարի, դուք ուղղակի պետք է մեզ համար հաջող տարի բերեք:

Լավ մնացեք…

Խմբագրության կողմից- Վերջին ցանկությունդ բնության կողմից արդեն իրականություն է: Դե, համենայնդեպս, առայժմ: Ձյան փոխարեն քեզ անձրև է նվիրում:

«Բարև: Արի զրուցենք: Այս անգամ մեկ ուրիշ տարբերակ ընտրեցի քեզ հետ կապվելու: Հետաքրքիր է, չէ՞: Ո՞վ կմտածեր, որ ես ինչ-որ մեկին մի օր նամակ կգրեմ թղթի վրա: Կամ կպատկերացնեի՞ր, որ մի օր ինչ-որ մեկից ձեռագիր նամակ կստանաս: Արի միասին կարոտախտ ապրենք»:

Դասերս էի սովորում ու դրան զուգահեռ երգ էի լսում, կարծեմ՝ The Lumineers-ի Sleep on the floor-ն էր: Հաղորդագրություն էկավ՝ Էլիզան էր.

-Թին, Վահեն ասում ա, որ Աննան քեզ ինչ-որ բան ա ուղարկել:

-Ի՞նձ: Հարցրու՝ ի՞նչ ա:

-Ասում ա՝ մարինադ: Չի երևում՝ բանկան փաթաթված ա:

-Յա, չլինի՞ թթու վարունգ ա ուղարկել,- ինձ հատուկ անհամբերությամբ հարցրի ես (բոլոր մոտիկներս գիտեն, որ թթու վարունգի համար խելքս իմը չէ):

-Ա՞ն: Էդ ի՞նչ ես ուղարկել ինձ:

-Դեռ չի հասե՞լ քեզ: Մոռացա Վահեին զգուշացնեմ, որ մինչև «պայոկը» քեզ չհասնի՝ ձենը դուրս չգա:

-Ան, ասա՝ ի՞նչ ա: Սիրտս կպայթի: Ասա էլի:

-Ոչ մի արտասովոր բան:

-Ասում ա՝ բանկա ա: Մարինադ ա, ինչ ա: Թթու վարունգ ե՞ս ուղարկել:

Աննան մալիշկեցի է, նրա հետ ծանոթացել եմ վիրտուալ: Իմանալով, որ ինքը նույնպես 17-ի թղթակից է՝ նրան ընկերանալու հարցում ուղարկեցի:

«-Բարև:

-Բարև, Աննա ջան:

-Ինձ ճիշտն ասած քո պորտրետը շատ էր դուր գալիս, սիրուն ես:

-Շնորհակալություն: Դու էլ ես սիրուն, Աննա ջան:

-Չէ լավ: Արի ծանոթանանք: Աննա, 17 տարեկան: Սիրում եմ գիրք կարդալ ու ֆիլմեր դիտել, իսկ դու՞:

-Ես էլ 16 տարեկան եմ, ես էլ եմ սիրում գրքեր ու ֆիլմեր, բայց էս ամառը ինչ-որ շատ կարճ ա՝ չեմ հասցնում:

-Մի տեսակ ինձ թվում էր ինձնից մեծ ես ,բայց չէ՝ ավելի լավ, ազատ կշփվեմ: Ո՞րերորդ փոխվեցիր:

-10 փոխվեցի ու մի ամիս անիմաստ ջուրը գցեցի քննությունների պատճառով: (Էս ընթացքում դեռ էն պատմության քննությանը հաջորդած դեպրեսված վիճակն էր)»:

Էսպես սկսեցինք շփվել:

«Դու ինձ ընկերանալու հարցում ուղարկեցիր, ես սիրով ընդունեցի, որովհետև անկեղծ քո նկարն ինձ ամենից շատն էր դուր եկել: Հետո ես գրեցի (որովհետև դու սովոր չես առաջին քայլին), հետո ծանոթություն, ու արդեն իրար համար այն ենք, ինչ կանք»:

Մոտ մեկ շաբաթ սպասեցի ուրբաթ օրվան՝ որ Էլիզան «Մանանա» գնա ու բերի «պայոկս»: Ահա և եկավ սպասված ուրբաթ օրը:

-Էլիզ: Բանկաս մոտդ ա՞:

-Բանկա չի: Թուղթ ա:

Բայց պարզվեց, որ մոռացել էր իր հետ բերել, ու ես ստիպված եղա ևս մեկ շաբաթ սպասել:

Ահա և եկավ սպասված ուրբաթ օրը: «Մանանա»: Կարնավալ: Եղվարդ-Երևան ընկած տարածություն: Պատրաստություններ: Ու ես ամբողջ ժամանակ մտածում եմ «պայոկի» մասին:

Արդեն «Մանանայում» ենք: Ներս մտնելուն պես հանձնեցին «պայոկս»: Ու պատկերացնո՞ւմ եք, թե ինչ էր դա: Դե դա էդքան էլ դժվար չէ գուշակել: Նամակ: Հասարակ նամակ: Թղթի վրա գրված ու դրված ծրարի մեջ: Հենց նույն պահին էլ բացեցի ու սկսեցի կարդալ՝ մամայի ասած «ապուշի ժպիտը» դեմքիս: Դե, ժամանակ չեղավ մինչև վերջ ընթերցելու ու մնացածը տանը շարունակեցի:

Հասկանում եմ, գուցե ձեր համար ձանձրալի է սա կարդալը, բայց սա իմ առաջին թղթե նամակն էր: Բայց չէ, մի րոպե: Բա եղբո՞րս նամակները: Դա մոտ 10 տարի առաջ էր՝ երբ զինվոր էր եղբայրս, ու մենք թղթե նամակներ էինք ուղարկում միմյանց: Ես 5-6 տարեկան էի: Հըմ, շեղվեցի թեմայից:

«Թույլ մի տուր, որ ինչ-որ մեկը քեզ անօգնական ու թույլ համարի: Աշխատիր սեփական խնդիրներիցդ չկորցնել ինքդ քեզ, չփախչել, կամ չշրջանցել դրանք: Էդ քեզ երբեք չի օգնի ու չի տա էն բոլոր հարցերիդ պատասխանները, որոնք կառաջանան մեջդ: Եթե անգամ ներսիցդ ինչ-որ բան կրծում ա, ու դու այլևս անզոր լինես ապրել էս հասարակության մեջ՝ ցույց մի տուր, ցույց մի տուր, որ դու անօգնական ես, որ էլ ուժ չունես՝ դրանով քեզ կվնասես: Համոզված եմ, որ էդպես կանես, ու շատ հարցերում արդեն իսկ արել ես: Դա իրոք մեծ բան ա: Շատերը չեն կարողանում: Հաճախ ես էլ չեմ կարողանում»:

Ան, կհետևեմ խորհրդիդ:

Հա, չմոռանամ ասել, որ ամբողջ օրը նամակը ձեռքիս տան մեջ քայլում եմ, երևի 100 անգամ կարդացել եմ՝ ամեն տառը հատ-հատ, ու իրեն վերաբերվում եմ այնպես, ինչպես «Մատանիների տիրակալը» ֆիլմում՝ մատանուն: «Моя прелесть» (խնդրում եմ էս արտահայտությունը չջնջել):

Չգիտեմ` վազում ես, շատ արագ ես վազում, հասել ես նշանակետին, իսկ ես ձեռքդ բռնել ու չեմ թողնում գնաս: Ախր, չեմ ուզում: Հասկանալ, որ ամենակարևոր տարիներիցս մեկը անցյալում է, չեմ կարող:
Ես չգիտեմ` ինչպես է ստացվում, որ իմ հոգեվիճակը միշտ նմանվում է դրսի եղանակին, բայց 2017-ը իր հրաշքներով, անհավանական պատմություններով ու նորություններով լրիվ ուրիշ էր:
Հա, հիմա ընկերներս էստեղ լինեին, կասեին, որ ամեն մի տարուց հետո նույն արտահայտությունն եմ անում: Դե հա, բայց տարիներն իրոք չեն կրկնվում, իրոք իրարից ձևով կիլոմետրերով հեռու են, ու այս տարին, ինձ համար, ամենասիրելիներից էր:
Ձմեռը սառն էր, երևի էլի եղանակին էի համադրվել: Հիշում եմ` ընդունելության համար էի պարապում, ու էս կյանքս էլ մի տեսակ սառույցի նման սառել ու չորացել էր: Դիմացս միայն շտեմարաններ էին, հաստափոր ինչ-որ նյութեր ու տետրեր:
Էդքան էլ չեմ ուզում հիշել այս ժամանակները: Ինչ խոսք, անտանելի ձանձրալի էր:
Բայց եկավ գարունը, ու գարնան հետ նաև կյանքս նոր շունչ մտավ:
Դե հետո վերջին զանգ, հրաժեշտ դպրոցին, ու մի օր էլ տեսնում ես, որ գարունը վերջանալու շեմին է:
Հունիսը հաղթանակիս ամիսն էր: Երևի այդ ժամանակ ավելի մեծ բան չկար, քան բարձր բալերով ընդունվելը, ապացուցելը, որ ես կարող եմ ավելին, որ իրականում հնարավորությունները ոչինչ են, միայն ցանկությոuն է պետք:
Ընդունվեցի, արդեն ամենամեծ հաղթանակս տարել էի, ու մնում էր ամառը վայելել:
Հունիսին պատանի թղթակիցների մեր դասընթացը տեղի ունեցավ: Եթե իմանայիք, թե այն ինչ շրջադարձային էր իմ կյանքում: Այդ 3 օրվա մեջ ձեռք բերեցի կյանքիս ամենակարևոր մարդկանց, ու չեմ պատրաստվում երբևէ նրանց թողնել:
Ես համալսարանի մասին մեծ երազանքներով ամբողջ օգոստոսի սկիզբը անցկացրի տանը, բայց երազանքներս մի կողմ դրեցի, երբ տեսա, որ անցել եմ Տնակ ճամբարը:
Օգոստոսի 23-28-ը առաջին անգամ Վայոց ձորում, առաջին անգամ հյուրընկալվող ընտանիքով ճամբարում, ու առաջին անգամ հենց այդ ընտանիքում: Ու դրա հետ մեկտեղ ամեն օր հետաքրքիր սեմինարներ, կինոդիտումներ, ու երեխեք, հետաքրքիր, ուրիշ, ջերմ ու տաք երեխեք:
Այսքան բան պատմեցի 9 ամսվա մասին, բայց երևի այս տարվա ամենախառը օրը օգոստոսի 31-ն էր: Ժամեր էին մնացել, որ ես հայտնվեմ համալսարանում, ու իմ մեջ ամեն ինչ խառնվել էր իրար` դե ամեն ինչ նոր էր լինելու: Մարդիկ մի կերպ պիտի սովորեին ինձ` ամենախենթ ցանկություններն ու մտքերը ունեցող, վայրկյանը մեկ կողքինին գրկող, շատ ու մեկ-մեկ էլ անիմաստ ժպտացող Ամալյային:
Սովորեցին: Զարմանալի էր, բայց նույն պահին երջանկացնող:
Հիմա մի մեծ ընտանիք ունեմ համալսարանում, ձեռքբերումներս էնտեղ շատ են: Ու ես առսնց իրենց արդեն չեմ պատկերացնում հետագա տարիներս:
Տես, ինչքան նորություն ու թարմություն ես բերել կյանքումս: Իսկ հիմա վազում ես, անհագ ցանկությամբ ուզում ես թերթեմ էջը: Իսկ ես չեմ կարող, չեմ էլ ուզում վերջ դնել այս տարուն:

Ու հետ ես նայում, նայում ես տարուդ ու հասականում, որ ընկճված օրերդ ոչինչ են ձեռքբերումներիդ դիմաց:
Չեմ ասի, որ միշտ ուրախ եմ եղել, բայց կասեմ, որ երջանկացել եմ Էլիզաբեթին ճանաչելով:
Չեմ ասի, որ համալսարանում ամեն ինչ կարգին է եղել, բայց կասեմ, որ համալսարանիս մեծ ձեռքբերումներից Անահիտն է եղել:
Չեմ ասի, որ միշտ ժպտացել եմ, բայց կասեմ, որ ամեն արցունքիս վրա Մարին ու Սոնան բարկացել են ու ժպտացրել: Եթե իմանայիք՝ ինչքան ուրիշ զգացողություն է, երբ հասկանում ես, որ ընտրել ես լավագույն ֆակուլտետը ու գտել ես կյանքիդ ամենահավես ու հոգատար մարդկանց:
Չեմ ասի, որ կյանքումս միշտ շողացել է արևը, բայց կասեմ, որ ես այն վառ եմ պահել իմ մեջ ու փորձել եմ ամեն կերպ մյուսներինն էլ միացնել:
Չեմ ասի, որ այս տարիս հոյակապ էր, ուղղակի կասեմ, որ միայն այս տարում հասկացա, թե ով եմ ես իրականում:

Մինչև պատմությունս կարդալը, ուզում եմ` հավատաս գրածս ամեն բառին: Ես էլ չէի հավատում, որ մարդիկ կարող են միանգամից այսքան մտերիմ դառնալ: Բայց…

Այս տարի երևի ամենահետաքրքիր ու տարողունակ տարին էր իմ ու հազարավոր առաջին կուրսեցիների կյանքում: Ու հիմա, երբ մտքով հետ եմ գնում դեպի սեպտեմբերի մեկ, հասկանում եմ, որ իրականում ոչ այդքան հուզվել էր պետք, ոչ այդքան մտածել: Մինչև համալսարան մուտ գործելը, հազար բան էր անցնում մտքովս: Հիշում եմ, թե ինչքան էի մտածում, թե ում հետ եմ համալսարանում լեզու գտնելու, շփվելու, արդյոք կգտնե՞մ իմ հետաքրքրությունների տեր մարդկանց, ինչպիսի՞ն կլինի մթնոլորտը:

Առաջին օրը ոչ ոքի հետ չեմ խոսել: Երկրորդ օրը գտա հարազատ մարդու, հարազատ Վարդի: Հիշեցի, որ ինչ-որ մի օր մի լավ ընկեր մեզ ծանոթացրել է, ու վերջապես ես գտա հարազատ շունչ, նստեցի կողքին: Ամենաակտիվ մարդը իմ կյանքում հենց նա է: Երևի իր ակտիվ, պարզ բնավորությունից մի փոքր էլ այս շրջանում, ինձ է փոխանցվել: Քիչ մարդկանցից է, ով կարողանում է իր կարծիքը ազատ արտահայտել և հավատում է խոսքի ուժին: Հետո Վարդը ծանոթացրեց Աստղի հետ: Եվ սովորական հարց- պատասխանից հասկացանք, որ ծանոթ ենք միմյանց, որ երկար ժամանակ ճանաչում ենք:

Աստղի բնավորության ամենալավ գիծը բոլորին հասկանալու կարողություննն է: Նա առանց մի բառ ասելու հասկանում է քեզ և առաջինը կարողանում է ձեռք մեկնել և օգնել բոլորին: Նա լավ հոգեբան է, երևի դրանով է պայմանավորված իր բոլորին լավ հասկանալու կարողությունը:

Մինչև համալսարան գալս չէի պատկերացնի, որ այդքան արագ կարող ես մտերմանալ մարդկանց հետ: Բայց հարցը այն չէր, որ ամեն բան ընկերության մեջ հեշտ է, այլ այն, որ կան մարդիկ, որոնք միանգամից են մուտ գործում քո կյանք և հասկանում քեզ:

Կան, չէ՞, մարդիկ, որ կապ չունի` որքան ժամանակ է ճանաչում ես, որքան ժամանակ է՝ գիտես, նա հարազատի նման գալիս է ու մնում կողքիդ: Կարող է օգնել քեզ, քեզ հետ լաց լինել, ուրախանալ, տխրել, մտածել: Թվում է, թե մի քանի տարի է պետք, որ համոզվես , որ ընկերդ հենց այդպիսինն է: Չէ, մենք հասկացանք իրար: Չէի մտածի երբեք, որ նման մարդկանց կգտնեմ հենց համալսարանում: Այս տարի նշանակալից էր, որովհետև կյանքի ամենաբարդ շրջաններից մեկին էլ հասա ու գտա նման մարդկանց: