Կարող եմ ազատ հաղորդակցվել

Լուսանկարը՝ Աիդա Շահբազյանի

Հարցազրույց Media Moving Forward ծրագրի Պորտուգալիայի թիմի ղեկավար Լարա Լիժեյրուի հետ:

-Ներկայացեք խնդրում եմ և ներկայացրեք Ձեր կազմակերպությունը:

-Ես Լարա Լիժեյրուն եմ, 33 տարեկան: Ներկայացնում եմ Լիսաբոնում Associação bué fixe հասարակական կազմակերպությունը, որը ինձ ուղարկել է այս ծրագրին մասնակցելու, նաև աշխատում եմ Nova University of Lisboa համալսարանի արժեքների ստեղծման օֆիսում (value creation office):

-Ի՞նչ գործունեությամբ են զբաղվում այս երկու կազմակերպությունները։

-Associação bué fixe հասարակական կազմակերպությունը զբաղվում է անապահով կամ ոչ լիարժեք կրթություն ստացած երիտասարդների սոցիալական ներգրավվածությամբ: Աշխատում ենք դպրոցականների և երիտասարդների հետ, որպեսզի նրանք հաջողությունների հասնեն ուսման և աշխատանքի մեջ:

Իսկ Nova University-ն Պորտուգալիայի հիմնական համալսարաններից է, այն բիզնեսին և տնտեսագիտությանը վերաբերող ամենալավ համալսարաններից մեկն է, որն այժմ ունի մոտ 19000 ուսանող:

-Ո՞րն է Ձեր դերը այս երկու կազմակերպություններում

-Associação bué fixe-ում ես աջակցում եմ տարբեր ծրագրերի: Իրականում, ես կազմակերպության ղեկավարի հետ նախկինում աշխատել եմ մեկ այլ ՀԿ-ում, այդ իսկ պատճառով որոշ չափով կապված եմ իրենց հետ: Եվ արդեն 2 տարի է, ինչ աշխատում եմ Nova University-ում՝ օգնելով ուսանողներին ձեռնարկատիրական ծրագրերում:

-Երբվանի՞ց են այս կազմակերպությունները կամ նրանցից որևէ մեկը European Youth press-ի անդամ։

-Վստահ չեմ, որ նրանցից որևէ մեկը European Youth press-ի անդամ է, բայց մենք ունեցել ենք բազմաթիվ ծրագրեր European comission-ին հետ, ինչպես նաև Nova University-ն ունեցել է Erasmus + ծրագրեր: Իսկ այժմ մենք արդեն European Youth Award-ի գործընկեր ենք:

-Ի՞նչ եք կարծում այս՝ Media moving forward ծրագրի մասին։

-Այս ծրագիրն ինձ համար մեծ կարևորություն ունի, քանի որ ես աշխատում եմ ուսանողների հետ, ինչպես նաև ծրագրերի սթարթափների ոլորտում, և երբեմն ես չեմ կարողանում գտնել հաղորդակցման ճիշտ ձևը: Եվ հիմա այս ծրագիրն ինձ օգնում է ավելի ազատ հաղորդակցվել իմ բնագավառում:

-Արդյոք Ձեզ համար օգտակար եղա՞ն այս վորքշոփերը։

-Այո, իհարկե, քանի որ ես լրագրող չեմ, բայց աշխատանքիս արդյունքում պետք է շատ շփվեմ ու հաղորդակցվեմ և հիմա ինձ համար որոշ խորհուրդներ առանձնացրի, որոնք կարող եմ հետագայում օգտագործել: Ապագայում ես պետք է գրեմ հոդվածներ, ինչը անելու համար հիմա ես տիրապետում եմ ավելի լավ գործիքների:

-Ի՞նչ ապագա ծրագրեր ունեք։

-Կփորձենք կապել Youth Press-ը և մեր հաղորդակցման գրասենյակը, իսկ European Youth Award-ի հետ, կցանկանայի, որ համագործակցեն մեր սթարթափները:

Ուզում էի կարծրատիպերը կոտրել

Լուսանկարը` ԿԳՆ ֆեյսբուքյան էջի

Լուսանկարը` ԿԳՆ ֆեյսբուքյան էջի

Հուլիսի 3-14-ը Ռումինիայում տեղի է ունեցել «Մաթեմատիկա» առարկայի միջազգային օլիմպիադան, որին մասնակցել են 108 երկրներից թիմեր՝ 594 մասնակիցներով: Հայաստանի դպրոցականների թիմի բոլոր վեց մասնակիցները արժանացել են մեդալների՝ երկու արծաթե և չորս բրոնզե: Օլիմպիադայում ունեցել ենք նաև աղջիկ մասնակից` Նատալի Մուրադյանը, որը նվաճել է բրոնզե մեդալը:

Հետաքրքիր և անկեղծ զրույց ունեցա Նատալիի հետ, նա պատմեց իր՝ գիտության ուղին ընտրելու, նախասիրությունների, նպատակների ու երազանքների մասին:

-Ողջույն Նատալի, շնորհավորում ենք քեզ հաղթանակի կապակցությամբ: Մի փոքր կպատմե՞ս քո, քո նպատակների, նախասիրությունների մասին

-Ողջույն, շնորհակալ եմ շնորհավորանքի համար։ Սովորում եմ Ա. Շահինյանի անվան ֆիզիկամաթեմատիկական հատուկ դպրոցում (կարճ` Ֆիզմաթ) և այս տարի տեղափոխվում եմ 12-րդ դասարան։ Ֆիզմաթ ընդունվել եմ 7-րդ դասարանից, այդ պահից կյանքս նոր թափ է ստացել, քանի որ Ֆիզմաթում դասավանդում են հրաշալի և բարձրակարգ մասնագետներ, ովքեր խթան հանդիսացան, որ շատ առարկաներ էլ ավելի շատ սիրեմ և հետաքրքրությամբ զբաղվեմ դրանցով։

Շուտով դառնալու եմ 17 տարեկան, բայց մեծ պլաններ միշտ եմ ունեցել։ Դեռ մանկուց երազում էի դառնալ մեծ գիտնական, ստեղծել նոր ռոբոտներ, որոնք կօգնեին մայրիկիս տնային գործերում։ Անցել են շատ տարիներ, բայց երազանքս դեռ չի փոխվել։ Շատ եմ ուզում ընդունվել իմ երազանքների համալսարան և դառնալ լավ ինժեներ։ Ու նպատակիս հասնելու ճանապարհի մի կանգառը մաթեմատիկայի միջազգային օլիմպիադայից մեդալ ունենալն էր, որը հաջողությամբ հաղթահարեցի։

Չնայած ժամանակիս մեծ հատվածն անցկացնում եմ մաթեմատիկա և անգլերեն պարապելով, բայց հանգստանալը նույնպես կարևոր է, որ ուղեղս կարողանա մաքսիմալ լավ աշխատել։ Ազատ ժամանակս անցկացնում եմ ընկերներիս հետ շփվելով, դիտում եմ անգլերեն ֆիլմեր, կարդում գրքեր, երբեմն նվագում եմ, բայց այս ամենից զատ ունեմ մի մեծ հոբբի. ես սիրում եմ գտնել հետաքրքիր ու գեղեցիկ նկարներ։ Փնտրում եմ նկարներ, երբեմն խառնում եմ իրար, անում եմ որոշ փոփոխություններ և ստանում իմ իդեալական նկարը, որը հետո լինում է հեռախոսիս էկրանին, որ շատ նայեմ։ Տարօրինակ հոբբի է միգուցե, բայց ինչ-որ չափով զարգացնում է երևակայությունը։

-Վերադարձար հաղթանակով, ինչպիսի՞ն են տպավորություններդ մաթեմատիկայի միջազգային օլիմպիադայից: Կպատմե՞ս՝ ինչ դժվարություններ հաղթահարեցիր, և ի՞նչը քեզ օգնեց հաղթահարել դրանք և հաղթանակ տանել

-Օլիմպիադայից վերադարձել եմ շատ տպավորված, քանի որ ձեռք եմ բերել շատ նոր ընկերներ, ծանոթացել տարբեր ազգերի մշակույթներին ու սովորել շատ նոր ու հետաքրքիր բաներ, որոնք դեռ հաստատ պետք են գալու։

Օլիմպիադայի և, ընդհանրապես, շատ հարցերում մեծ կարևորություն ունի չլարվելը, իսկ դա կառավարելը բավականին դժվար է։ Այս տարի ամենամեծ դժվարությունս թերևս եղել է լարվածությունը հաղթահարելը ու առանց հուզվելու կենտրոնանալն ու լավագույն կերպով ներկայանալը։ Ինձ թվում է՝ ինչ-որ չափով ստացվեց կառավարել էմոցիաներս, ու դա ինձ շատ օգնեց օլիմպիադայի ընթացքում։

Ամենից շատ ինձ ոգևորում էին ընտանիքիս անդամները։ Նրանք ինձ սատար էին կանգնում ամեն հարցում և միշտ կողքիս էին իրենց բարի խորհուրդներով։ Շատ են ոգևորել նաև մի խումբ աղջիկներ, ովքեր անհամբեր սպասում էին, թե երբ եմ կոտրելու աղջիկների մասին բազմաթիվ կարծրատիպերը։ Ընկերներս ու բարեկամներս նույնպես կողքիս են եղել ամբողջ ընթացքում և մոտիվացրել իրենց ջերմ խոսքերով ու լավ մաղթանքներով։

Մոտիվացիա շատ եմ ունեցել։ Նախ ուզում էի երջանկացնել ծնողներիս։ Չնայած՝ նրանց համար իմ հաղթանակն այնքան կարևոր չէր, բայց միևնույնն է, ուզում էի, որ ինձնով հպարտանան։ Մեկ այլ մոտիվացիա էր կարծրատիպեր կոտրելը։ Մաթեմատիկայով զբաղվելիս նկատում էի մարդկանց թերահավատությունը։ Մարդիկ հակված չեն մտածելու, որ աղջիկը կարող է մաթեմատիկայով զբաղվել ու լուրջ արդյունքներ գրանցել։ Հիմա հուսամ՝ շատ աղջիկներ կհասկանան, որ իրենք նույնպես կարող են հետաքրքրվել մաթեմատիկայով, ֆիզիկայով, ինֆորմատիկայով ու, ցանկության դեպքում, հասնել մեծ բարձունքների։ Եվ ի վերջո՝ շատ էի ուզում տեսնել աշխատանքիս արդյունքը։ Ես երկար ժամանակ է, ինչ հաճախում եմ մաթեմատիկայի խմբակների, պարապում եմ ինքնուրույն ու շատ էի ուզում, որ կատարածս աշխատանքը երևար ու գնահատվեր։

-Ինչո՞ւ հենց մաթեմատիկա:

-Մաթեմատիկա սիրել եմ դեռ մանկուց։ Հայրս նույնպես սովորել է Ֆիզմաթում ու միշտ ուզում էր, որ գնայի իր հետքերով։ Պապիկս էլ էր սիրում մաթեմատիկա ու միշտ պատմում էր, թե ինչպես էր դասարանում բոլորից արագ լուծում խնդիրները, ես էլ լսում էի ու հիանում։ Երևի ինքս էի ուզում ստեղծել մի պատմություն, որտեղ խնդիրները լուծում էի ամենակրեատիվ ձևով ու բոլորին զարմացնում։ Երբ եկա Ֆիզմաթ, հանդիպեցի հրաշալի մասնագետների, ովքեր շատ օգնեցին ինձ։ Իմ մաթեմատիկայի ուսուցիչ ընկեր Սարգսյանը և խմբակավարներ ընկեր Գոգյանը ու ընկեր Մարգարյանը ինձ ցույց տվեցին մաթեմատիկայի գեղեցկությունն ու սովորեցրին չնահանջել դժվարությունների հանդիպելիս։

-Ունե՞ս արդեն ակնկալիքներ հետագայում լրջորեն մաթեմատիկայով զբաղվելու համար

-Ինչպես արդեն նշեցի՝ ապագայում մտածում եմ դառնալ ինժեներ, իսկ մաթեմատիկան ուղղակի պարտադիր է ինժեներիայի մեջ մասնագիտանալու համար։ Իսկ հենց մաթեմատիկայի մեջ մասնագիտանալու ուղղությամբ դեռ շատ չեմ մտածել։ Կարծում եմ` ամեն ինչ ժամանակի հետ կորոշվի։

-Քո կարծիքով՝ ինչպե՞ս է մաթեմատիկան խթանում մարդկության զարգացումը:

-Մաթեմատիկան ամենուր է և ամեն բնագավառում։ Շատ մարդկանց գիտեմ, ովքեր հարցնում են, թե ինչպես է, օրինակ, սինուսների թեորեմն իրենց պետք գալու ապագայում։ Նրանք համարում են, որ մաթեմատիկայի դասընթացներին մենք սովորում ենք շատ ոչ պետքական բաներ։ Բայց ես ունեմ իմ տեսակետը. սինուսների կամ Պյութագորասի թեորեմը մեզ օգնում են մարզել մեր ուղեղը։ Մենք սովորում ենք ինչ-որ թեորեմ, ու դասի վերջում կան այդ թեորեմը կիրառող մի շարք խնդիրներ, որոնք պիտի լուծենք։ Աշակերտներն ունեն հնարավորություն՝ սովորելու կիրառել իրենց ունեցած գիտելիքները, տեսնել կարևորը մեծ պատկերի մեջ, նկատել ամենափոքրն ու ամենագեղեցիկը։ Մաթեմատիկական խնդիրների լուծումը օգնում է մարզել ուղեղը, քանի որ խնդրի շուրջ մտածելիս մարդը մտածում է տարբեր ուղղություններով, տալիս է խնդրին տարբեր զարգացումներ, շարժում է իր երևակայությունը։ Մաթեմատիկան կարծես սնունդ լինի ուղեղի համար։ Այն օգնում է մեզ զարգացնել մեր միտքը, դառնալ ավելի կրեատիվ, սովորել ուշադրություն դարձնել դետալներին ու շուտ չհանձնվել, երբ ինչ-որ բան չի ստացվում։ Մաթեմատիկան բացահայտում է աշխարհի գաղտնիքները, ցույց է տալիս համաչափությունն ու օրինաչափությունը և օգնում է գտնել բազմաթիվ առեղծվածների պատասխաններ։

-Ո՞րն է մաթեմատիկան սիրելու բանաձևը, ինչպե՞ս հասկանալ ու սիրել մաթեմատիկան

-Մաթեմատիկան սիրելու կամ մաթեմատիկայից ուժեղ լինելու համար պետք չէ լինել ի ծնե տաղանդավոր, այլ պետք է ունենալ ճիշտ մոտեցում։ Ուսուցիչները շատ կարևոր դեր ունեն երեխաների կյանքում, ու հենց նրանք են, որ պիտի սեր սերմանեն երեխաների մեջ, սովորեցնեն նրանց տեսնել առարկայի գեղեցկությունն ու գնահատել այն։ Ես շատ եմ առնչվել երեխաների հետ և նկատել եմ մի քանի սխալներ, որոնք չեն թողնում նրանց առաջ շարժվել։ Նախ, ինչպես նշեցի, ուսուցիչը շատ կարևոր է։ Եվ ինչպես շինություններում, այնպես էլ մաթեմատիկայում, շատ կարևոր է, որ հիմքը լինի ամուր, ինչում կարող են օգնել ուսուցիչները։ Շատ երեխաներ ամեն ինչ անում են ուղղակի ավտոմատ, առանց հասկանալու, թե ինչու հենց այդպես, կամ ինչու է, որ այդպես աշխատում է, իսկ մեկ այլ կերպ` ոչ։ Երեխան պետք է հենց սկզբից հասկանա, թե ինչպես է աշխատում մաթեմատիկան։ Իսկ հետագայում արդեն պետք է ուշադրություն դարձնել, որ դժվարությունների հանդիպելիս չսկսվի ավտոմատ քայլերի ռեժիմը։ Բազմաթիվ երեխաների գիտեմ, ովքեր խնդիրը ստանալուց հետո փորձում են խնդրի միջի թվերի մի մասը գումարել, մյուս մասը բազմապատկել և այդպես այնքան, մինչև որ ստանան գրքի հետևում նշված պատասխանը։ Բայց եթե երեխան սկսի հասկանալ, թե ինչու է քայլերի այդ հաջորդականությունը հանգեցնում լուծման, ապա կսկսի ինքնուրույն փնտրել լուծում և կզգա խնդրի գեղեցկությունը։ Իսկ լուծումը ճիշտ գտնելիս ինչպե՞ս չուրախանալ:

valentina

Տաքսիստի օրագիր

-Աչոնիկ ջան, բա որ 17 տարեկան ես, ինչի՞ ես էսքան պուճուր, նիհար ու գունատ: Քեզ տանը հաց չեն տալի՞ս:

-Դե, պապի ջան, որ Աստված միս, հասակ ու գույն էր բաժանում, քնած էի մնացել, չհասցրի:

-Դե հա, կարևորը՝ լեզու բաժանելիս հերթի դիմացն ես կանգնել:

-Երևի, էլի:

Հերթական անգամ պարապմունքի էի գնում իմ շատ սիրելի տաքսիստ պապիկի հետ: Ես` անհաջողակս, ունեմ մի տաղանդ՝ բոլոր տաքսիստների հետ լեզու եմ գտնում: Մարիամն ասում է, որ տաքսիստների սիրելի ուղևորն եմ, ես էլ ասում եմ՝ պիտի հոդվածների նոր շարք սկսեմ  «Ինչպես հետաքրքիր զրույց վարել ճանապարհին» վերնագրով:

-Աչոնիկ, ձեր գյուղից աղջիկ են փախցրե՞լ:

-Ես ինչ իմանամ, պապի ջան, բայց վատ բան ասացիք:

-Այ բալա, ինչի՞ վատ: Ասում են` լավ էլ «քյալամ» տեղ ա ընկել:

-Ո՞նց, էդ վայրում կաղամբ շա՞տ կա: Էդ որտե՞ղ է:

-Չէ, նկատի ունեմ՝ լավ հարուստ ընտանիք է, կնայեն էդ աղջկան:

-Երևի էլի, չգիտեմ:

- Օրինակ՝ դու, չէիր ուզի՞ «քյալամ» տեղ ընկնեիր:

- Պապի ջան, գնդակ եմ, ինչ եմ, որ ընկնեմ, բայց կաղամբ շատ եմ սիրում:

- Աչքիս լեզու բաժանելուց հերթ չի եղել, հա՞, ոնց որ: Մենակ քեզ են տվել,- սկսեց կատակել պապիկը:

-Է՜, լավ էլի, պապի:

- Էս Նիկոլի Հայաստանը լավն է, շատ լավ եղավ, որ հեղափոխություն եղավ: Ես մեր երկրի նախագահին շատ եմ սիրում,- միանգամից թեման փոխեց պապիկը:

- Թե՞ վարչապետին:

- Այ բալա, դե նույնն են, էլի, ի՞նչ կապ ունի: Մեռնեմ Նիկոլի ջանին:

Լռություն:

- Տղաս շատ կուրախանար, բայց էդպես էլ չտեսավ իր երազած Հայաստանը:

- Իսկ մենք տեսնո՞ւմ ենք:

- Քո ցանկությունից է կախված, եթե ուզում ես` կարող ես տեսնել:

- Չէ, ախր, կան բաներ, որ մեզնից կախված չեն:

Լռություն։

- Լսի, դու կարո՞ղ ա հանրապետական ես:

- Ա՜, չէ, պապի,- սկսեցի բարձր ծիծաղել՝ տեսնելով պապիկի վախեցած դեմքը:

-.Լավ, լավ, մի՛ նեղացիր, ուղղակի կատակում էի:

- Իսկ ինչի՞ ձեր տղան չտեսավ իր երազած Հայաստանը:

- Ասում են՝ մահացավ,- հազիվ արցունքները զսպելով, դժվարությամբ արտաբերեց պապը:

Գրողը տանի, ինչքան ցավ կա նրա աչքերում, և ինչպես է նա կարողանում այդքան ուժեղ լինել: Ոչինչ չհարցրի, խոսելու ցանկությունս էլ կորավ, մի պահ բառերս կորցրին իրենց ճանապարհը, մի պահ դրանք դադարեցին գոյություն ունենալ:

- Բայց ուրիշ են էլի մեր ջահելները՝ համախմբված, խելացի, համարձակ: Էդ էն ա, ինչ մեզ պետք ա,- վերջապես լռությունը կոտրեց պապիկը:

- Իսկ ձեր ժամանակներում երիտասարդներն ինչպիսի՞ն էին:

- Դե, աչոն ջան, մենք էս դուխը չունեինք: Հիմա բոլորս սովորելու բան ունենք ձեզնից: Շատ դուխով եք:

- Հա, մենք ուրիշ ենք,- հպարտորեն ժպտացի ես:

-.Դե դու էլ ոնց որ իմ թոռը լինես, ամեն անգամ թեթևանում եմ քեզ հետ զրուցելով:

- Իրո՞ք, ինձ թվաց․․․

- Հա, դրա համար քեզ տանելու եմ մեր տուն հարս, կամ եթե համաձայն չես, քեզ տանելու եմ ինձ թոռնուհի, մեկ է՝ թոռնուհի չունեմ,- շարունակում էր կատակել պապիկը:

- Պապի ջան, իսկ կլինի՞ հիմա վարժարան տանեք,- ծիծաղելով պատասխանեցի ես:

- Ա՜, բայց չասացիր, է, էդ լեզու բաժանելու հերթը հաստա՞տ եղել ա:

- Է՜, պապի՜:

Լռությո՞ւն: Չէ, լռությունը դարձավ ավելի լուռ՝ փորձելով թաքցնել պապիկի խորը տխրությունը:

tina maqoyan kotayq

Ձոն մտքերի

Բարև, բարեկամս, ինչպե՞ս ես, գործերդ լա՞վ են: Նեղվա՞ծ ես, մենա՞կ ես, ընկերներդ հեռացե՞լ են, ուզում ես չարանա՞լ: Չէ, բարեկամս, ներքուստ բարի ես, չփորձես ատելությամբ լցվել:

Քեզ կասեն, որ քո կյանքը հիասքանչ է, չնայած խնդիրներիդ, որովհետև կան ավելի մեծ խնդիրներ ունեցողները, բայց նաև գիտեմ, որ դա քեզ չի մխիթարի, գիտեմ, որ սրտիդ եղածը չի թեթևանա:

Պարզապես, գիտե՞ս, լինում են պահեր, որ ուզում ես չլինել, հա, հենց չլինել:

Գիտեմ, որ տխրությունդ ցրելու համար կմիացնես սիրելի ֆիլմդ, ասենք՝ Воровка книг, ու արդեն հազարերորդ անգամ քեզ կբռնացնես էն մտքի վրա, որ տխրությունդ ավելանում է, որովհետեւ հենց առաջին պահից կզգաս, որ ժպիտի միջից հոսում են արցունքները, որովհետև ապրում ես էդ ֆիլմով, որովհետև զգում ես հերոսների ցավը՝ քոնին հավասար, կամ գուցե ավելին…

Կմիացնես սիրելի երաժշտությունդ, բայց դա նույնպես չի օգնի, որովհետև, գիտեմ, սիրելի երաժշտությունները մի թերություն ունեն՝ հիշեցնելու ուրախ պահերդ, ու նորից աչքերիցդ արցունքներ քամել…

Ամբողջ օրը հեռախոսդ ձեռքիցդ ցած չես գցի, սպասելով որևէ մեկի հաղորդագրությանը կամ զանգին, թեկուզ՝ անծանոթ մեկի, բայց հեռախոսդ անվերջ կլռի… Ու դու քեզ լքված ու անվերջ մենակ կզգաս…

Գիտե՞ս, արի պարզապես գրողի ծոցն ուղարկիր բոլորին, պարզապես մի քանի ժամով անջատիր հեռախոսդ ու գրքեր կարդա: Կապ չունի, թե ինչ, բայց կարդա…

Ասենք, կարող ես մի փոքր վան Գոգի կյանքից կարդալ, հետո՝ մի փոքր Տերյան կամ Սահյան, կարող ես հին աստվածներին ու աշխարհի վրա եղած բոլոր կրոնները ուսումնասիրել, հավատալ կամ չհավատալ աստծուն (կամ աստվածներին), կարող ես աստղագիտություն ուսումնասիրել ու ատել, ասենք՝ աշխարհագրությունը:

Նկարիր, լսել եմ՝ լավ է ստացվում, հը՞ն… Խառնիր բոլոր գույները թղթի վրա, ու տիեզերք կստացվի, կամ քո սիրելի տարօրինակ մարդկանց նկարիր՝ կարմրած այտերով ու կարմրած մատներով…

Տխրիր, բայց սիրուն… Գիտե՞ս, դա երբեմն նույնիսկ հաճելի է:

Եղիր տարօրինակ, ուրիշներից չհասկացվող, դա բնավ սարսափելի չէ: Հավատա… Հա, հավատա ինքդ քեզ, մի փակվիր սենյակումդ ու դժգոհիր կյանքիցդ, պարզապես կարողացիր կյանքից վերցնել ամենասիրունը, ամենադրականը… Ապրիր… Հա, հենց ապրիր:

Բարձրացիր տանիքներ ու աստղերին նայելով երազիր: Գիտե՞ս, ես հենց էդպես եմ անում: Ստեղծիր քո համաստեղությունները ու ոչ ոքի մի պատմիր դրանց մասին, թող քոնը լինեն, քո մասնիկը:

Ամուր գրկիր փափուկ արջուկիդ ու կարոտդ առ նրանից, ով նվիրել է քեզ արջուկը: Այ, որ մի փոքր էլ նրա օծանելիքից ցանես… Դե, էն մեկը, որ մեկնելուց առաջ թողեց սենյակումդ։

Նայիր լուսանկարներին ու կարոտիր… Դրանից սիրուն զգացմունք չկա աշխարհիս երեսին: Հետո դիր շրջանակի մեջ ու կախիր մահճակալիդ կողքին, որ ամեն անգամ քնելիս և արթնանալիս նայես ու համեմատես դիմագծերը: Ու ամեն անգամ քեզ բռնացնես էն մտքի վրա, որ չնայած արտաքնապես նման եք, բայց ներքուստ՝ ավելի: Կհիշես, որ երկուսդ էլ սիրում եք, երբ քնելիս խաղում են մազերի հետ, դու՝ իր, ինքը՝ քո: Ու էդպես էլ քնում էիք, իսկ մայրդ գալիս ու զգույշ, որպեսզի չարթնանաք՝ ծածկում էր երկուսիդ ու համբուրում…

Կնայես լուսանկարին ու կզգաս, որ աչքերը, հայացքը, ժպիտը, բոլորը նույնն են, միայն… Միայն մի փոքր մազերն են պակասել: Հա ծիծաղելի է, գիտեմ, բայց չէ՞ որ հենց էսպիսի մանրուքներով է չափվում կարոտը:

Կհիշես ու նորից կզգաս, որ թաց են աչքերդ: Քեզ նորից կասեն, որ միայն դու չէ, որ խնդիրներ ունես, իսկ դու կամաչես արցունքներիցդ: Քեզ կամաչեցնեն իրենց անտարբեր հայացքներով կամ էլ քմծիծաղով: Իսկ դու հպարտացիր զգացածովդ, ուրախացիր, որ էդպես սիրուն ու գունավոր զգալ գիտես: Մի չարացիր, պարզապես ժպտա բոլորին, մի նեղացիր, երբ անտեսում են: Չէ՞ որ ինքդ քեզ ունես, չէ՞ որ ունես նրան, ով հեռվում քեզ է կարոտում: Ով քեզ «պստլոս» է ասում: Ով ամեն անգամ հեռախոսազրույցի ավարտից հետո ավելացնում է՝ «պաչիկ եմ անում», չնայած նրան, որ արդեն մեկ տարի է՝ ֆիզիկապես դրա հնարավորությունը չունի, ու ավելացնում է՝ «Շուտ քնիր, քաղցրս»: Ու հետո ժամերով վիճում եք, թե ով պիտի առաջինը անջատի հեռախոսը: Սրանից այն կողմ էլ ի՞նչ է քեզ հարկավոր, հը՞ն, պստլո:

Դե, արագ մաքրիր արցունքներդ, հլը ժպտա՛: Մի տես, թե ինչ սիրուն ժպիտ ունես: Գրկիր արջուկիդ, նայիր լուսանկարին, մի փոքր ավելի կարոտիր, որ հանդիպելիս խեղդելու աստիճան ամուր գրկես, վզից կախվես ու բաց չթողնես: Չնայած, արդեն իրենից բոյով ես, էլ չես կարող վզից կախվել:

Երեկոյան, երբ կուզենա տանից դուրս գալ, արտիստիկ կլացես ու կխնդրես, որ մնա ու հետդ ֆիլմ նայի, դե, կամ էլ քեզ էլ իր հետ տանի, գիտեմ:

Պատրիկը

Լուսանկարը՝ Դուխիկ Ալոյանի

Լուսանկարը՝ Դուխիկ Ալոյանի

Ուզում եմ պատմել մի հիանալի մարդու մասին, որին ճանաչելու օրից մինչ այժմ տպավորված եմ: Պատրիկը իմ առաջին ճամբարի կամավորն է: Նշեմ, որ իմ առաջին ճամաբարը կոչվում է Հայկական ճամբար (Armenian camp) և գտնվում է Արտանիշ գյուղի մոտակայքում: Իսկ իմ ճամբարի անունը, որի շրջանակներում ես գտնվել եմ Հայկական ճամբարում և ծանոթացել ու ընկերացել եմ Պատրիկի հետ, կոչվում է Ready To Access Opportunities Regional Camp 2018: Պատրիկը բելգիացի է, և չնայած դրան՝ շատ է սիրում Հայաստանն ու հատկապես Սևանա լիճը: Նա Հայաստանի մասին բավականին շատ է տեղյակ: Նա Բելգիայում ունի ընտանիք՝ կին, երեխաներ և թոռներ, բայց ամեն ամառ հյուրընկալվում է Հայկական ճամբարի կողմից և կամավորություն անում: Նա այնքա՜ն բարի է, այնքա՜ն ընկերասեր, այնքա՜ն հոգատար: Նա ամենից շատ հոգատար է Սևանա լճի նկատմամբ, ինչը նկատելը շատ հուզիչ էր: Մի անգամ հարցրի նրան.

-Ինչո՞ւ եք առավոտյան արթնանալուց հետո գնում դեպի Սևան։

Նա ասաց.

-Երբ աչքերս բացում եմ և չեմ գնում դեպի ծով՝ լողալու, օրս օր չէ:

Երբ մի օր նա բոլորիս տարավ էքսկուրսիա դեպի «Կիլիկիա» նավը և պատմեց նավի պատմությունը, ես փշաքաղվեցի: Ես, հայ լինելով, չգիտեի այն պատմությունը: Նա այնքա՜ն շատ էր սիրում Սևանն ու «Կիլիկիա» նավը, որ ամեն օր քարեր էր հավաքում և փորձում էր «Կիլիկիայի» նման նավ ստանալ՝ թեկուզ փոքրիկ:

Յուրաքանչյուրը, ով կճանաչի Պատրիկին, հաստատ ինչ-որ լավ բան կվերցնի նրանից:

«Յուրաքանչյուր մարդ ինձ համար մի պատմություն է». Արման Ֆաթիջ

Լուսանկարը` Միլենա Խաչիկյանի

Լուսանկարը` Միլենա Խաչիկյանի

Ինչպես գիտեք, հուլիսի 9-15 Ավստրիայի Զալցբուրգ քաղաքում անցկացվեց Media Moving Forward ծրագիրը, որի շրջանակներում մենք՝ 17-ի թղթակիցներով, ոչ միայն ծանոթացանք թվային տեխնոլոգիաներին և մերօրյա մեդիայի մարտահրավերներին, այլև հանդիպեցինք հետաքրքիր երիտասարդների, ովքեր ևս իրենց երկրում զբաղվում են լրագրողական գործունեությամբ, նյութեր գրում, թղթակցում այս կամ այն լրատվամիջոցին: Նրանցից մեկն էլ քսանհինգամյա Արման Ֆաթիջն է՝ Բոսնիա և Հերցոգովինայից, ով, ավարտելով Սարաևոյի պետական համալսարանի փիլիսոփայության և գրականության բաժինը, այժմ բնակվում է Սլովենիայում՝ ուսումը այնտեղ շարունակելու նպատակով:

-Արման, պատմիր մի փոքր քո մասին:

-Եկեք ասենք այսպես. ես լրագրող եմ և մշակութային քննադատ: Վաղ տարիքում երազում էի դառնալ գրադարանավար, բայց ընտանիքս ասում էր, որ դա եկամտաբեր գործ չէ: Ավագ դպրոցում ընտրել էի ինժեներության բաժինը. ծնողներս կարծում էին՝ դա այն է, ինչ պետք կգա ապագայում: Բայց երկու տարի սովորելուց հետո հասկացա, որ այն իմը չէ. պատկերացրեք մի լսարան, որտեղ բոլորը լսում են ինժեներության մասին լեկցիա, իսկ մի տղա նստած Սելինջեր է կարդում… Ես ուզում էի ընտրել մի մասնագիտություն, որը մոտ կլիներ պատմություններ գրելուն: Ես սիրահարվել էի գրելուն այն բանից հետո, երբ մասնակցել էի կինոքննադատության մի դասընթացի: Ինձ դուր էր գալիս ֆիլմեր նայելը, կարդալը, հետո՝ դրանց մասին գրելը:

-Փիլիսոփա լինելն օգնո՞ւմ էր այդ գործում:

-Փիլիսոփայությունը հիանալի հիմք է մուտք գործելու համար ուզածդ ոլորտ: Իմ դեպքում, այո, այն օգնեց հասկանալ՝ ինչպես գրել, զարգացրեց ստեղծագործ միտքս: Առհասարակ, փիլիսոփայությունը կապ ունի բոլոր բնագավառների հետ՝ գիտություն, էկոնոմիկա… Այն օգնում է գտնել պատասխաններ:

-Ինչո՞վ ես զբաղվում ուսմանը զուգահեռ:

-Քանի որ ես մոտ եմ մշակույթին և սիրում եմ գրել, գրում եմ և նյութերս վաճառում տարբեր խմբագրությունների: Այսինքն՝ սովորում և աշխատում եմ միաժամանակ:

-Ո՞ր կազմակերպությունն ես ներկայացնում այստեղ:

-Ես մի մասն եմ Բոսնիա և Հերցոգովինայում գործող ONAuBiH կազմակերպության: Այն գործում է արդեն տասներկու տարի, անցկացնում է մեդիա-վերլուծություններ, կազմակերպում վորքշոփեր, սովորեցնում երիտասարդներին գրել, հարցազրույցներ վարել: Այսինքն՝ հարթակ է երիտասարդ լրագրողների համար: Կենտրոնն ունի նաև իր ամսագիրը՝ «Karike»-ն (անվանումը թարգմանաբար նշանակում է՝ կապեր): Այն ստեղծվել է տասը տարի առաջ և սկզբում գործել է տպագիր տարբերակով, երկու տարի առաջ դարձավ օնլայն:

-Ինչպե՞ս սկսեցիր թղթակցել:

-Շատ պատահաբար. ես պարզապես ճանաչում էի նրանց լրագրողներից մեկին, ով ինձ առաջարկեց միանալ իրենց: Դրանից առաջ մենք 4-5 ընկերներով ունեինք մեր սեփական մշակութային կենտրոնը, որտեղ կազմակերպում էինք տարբեր ցուցահանդեսներ, պոեզիայի օրեր… Եվ քանի որ մեր կազմակերպությունն այդ ժամանակ փակման շեմին էր, ես որոշեցի թղթակցել այդ ամսագրին: Եվ արդեն երկու տարի է՝ այնտեղ եմ:

-Ինչի՞ մասին ես գրում սովորաբար:

-Երբ նոր էի սկսել թղթակցել, գրում էի գրախոսություններ ֆիլմերի մասին, բայց հետո ինքս ինձ ասացի. «Գուցե պետք է փորձել նոր մի բան»: Եվ սկսեցի հարցազրույցներ վարել, զեկուցումներ պատրաստել: Հիմա, երբ ապրում եմ արտասահմանում, գրում եմ այն ամենի մասին, ինչ տեսնում եմ այնտեղ. իմ ապրումների, զգացողությունների… Ուզում եմ ցույց տալ մարդկանց, թե ինչ է նշանակում լքել երկիրդ: Նաև ուզում եմ գրել Կոլումբիայում գտնվող էմիգրանտների խնդիրների մասին:

-Ովքե՞ր են ամսագրի ընթերցողները:

-Հիմնականում երիտասարդությունը, ուսանողությունը: Մի անգամ մի հետաքրքիր դեպք պատահեց. մեր ընթերցողներից 18 տարեկան մի տղա գտավ ինձ ու պատմեց, որ կարդալով իմ նյութերը՝ ոգեշնչվել է և որոշել ինժեներության փոխարեն լրագրությունն ընտրել: Կարծում եմ՝ դա իմ ամենամեծ նվաճումն է, որովհետև ես իմ նյութերով, փաստորեն, կարողացել եմ ազդեցություն ունենալ ինչ-որ մեկի որոշման վրա:

-Իսկ ո՞վ է եղել քեզ ոգեշնչողը:

-Մի ժամանակ կատակելով ասում էի՝ ես ինքս եմ իմ ոգեշնչման աղբյուրը: Չգիտեմ, վաղուց չեմ մտածել այդ մասին…

-Ինչպե՞ս ես գտնում գրելու թեմաներ:

-Հիմնականում թեմաներն են գտնում ինձ: Ամիսներ առաջ ընկերներս առաջարկեցին գրել մի փողոցային արվեստի մասին: Դրանից հետո ես շարունակեցի այդ թեման՝ իբրև մշակույթի մաս: Իսկ երբ ես եմ գտնում թեմաներ, ընտրում եմ այնպիսիք, որոնք ոգեշնչում են ինձ և կարող են ոգեշնչել ուրիշներին էլ: Դրանք հիմնականում պատմություններ են երիտասարդների մասին, ովքեր, չունենալով որևէ ռեսուրս, ստեղծում են հիանալի գործեր, այսինքն՝ ապրելով մթության մեջ՝ կռվում են դրա դեմ: Երևի հենց նրանք են ինձ ոգեշնչողը:

-Խոսենք մեր Media Moving Forward ծրագրից: Ինչպե՞ս ստացվեց, որ մասնակցեցիր:

-Շատ հետաքրքիր էր, ես Սլովենիայում էի, երբ իմ խմբագիրը գրեց ինձ: Նա ուզում էր իմանալ, թե ինչ ունեմ անելու հուլիսի 9-15-ն ընկած հատվածում: Ես փորձեցի հասկացնել նրան, որ զբաղված եմ լինելու, որ գործեր ունեմ: Բայց երբ նա ասաց, որ նման ծրագիր կա, այն էլ Զալցբուրգում, անմիջապես համաձայնեցի, որովհետև շատ շուտ ձանձրացող եմ և կարիք ունեի նոր մի բանի:

-Եվ ինչպիսի՞ն են տպավորություններդ հիմա, ի՞նչ սովորեցիր այստեղ:

-Ես թվային տեխնոլոգիաներին ծանոթ էի, և կարելի է ասել, դասերի մեծ մասն ինձ համար նորություն չէր: Միգուցե սովորեցի ուրիշների հետ կիսվել իմ փորձով: Բայց պետք է նշեմ, որ ես այստեղ եմ ոչ միայն ինչ-որ բան սովորելու, այլև պատմություններ պատմելու համար: Այստեղ հավաքված են բազում հետաքրքիր մարդիկ, իսկ յուրաքանչյուր մարդ ինձ համար մի պատմություն է: Դրանից բացի, շատ հետաքրքիր է հանդիպել օտարերկրացիների, մարդկանց, որոնց հետ նախկինում երբեք առիթ չէի ունեցել շփվելու, ինչպես, ասենք, հայերի, իտալացիների… Եվ իհարկե, հետաքրքիր է բացահայտել Զալցբուրգը, այս լեռները, տպարանը… Կարճ ասած՝ Զալցբուրգը հիասքանչ քաղաք է:

Անգամ եթե փաստաբանը ձեր ընկերն է

Առհասարակ մարդն իր կյանքում որոշումներ կայացնելիս պետք է լինի հաստատակամ: Հարցն առավել լուրջ է, եթե այն վերաբերում է մասնագիտության ընտրությանը:
Ավելի քան երեք տարի առաջ էր, երբ որոշեցի, որ ուզում եմ իրավաբան դառնալ, այն էլ այն դեպքում, երբ ընտանիքիս անդամները առավելապես մաթեմատիկական ուղղվածության ջատագովներ են: Ինչևէ , երեք տարի է անցել , ու իմ սերը դեպի իրավաբանություն եռապատկվել է: Ասածս լոկ խոսքեր չեն: Իմ օրը սկսվում, զարգանում ու ավարտվում է իրավաբանության հետ, անգամ երազում եմ զգում…
Դե, համալսարանում ամեն ինչ խորապես ուղղորդում է մեզ դեպի իրավաբան դառնալը ու հաստատուն գիտելիքներ ունենալը: Դասախոսություններ,  սեմինարներ, սիմուլյացիոն խաղեր, բանավեճեր: Ինչպես մեզ մոտ են ասում` եթե ուսանողի մեջ առկա է ցանկություն, կան մտավոր բավարար կարողություններ, ապա աշխատելու արդյունքում հաջողությունը իրեն երկար սպասեցնել չի տա: Համաձայն եմ, քանի որ մեր աչքի առաջ են հրաշալի մասնագետներ, ովքեր իրենց աշխատասիրության արդյունքում ձեռք են բերել ուսանողների սերն ու հարգանքը:
Դե իսկ ես` նոր ձևավորվող իրավաբանս, փորձում եմ ամեն սովորածս կիրառել առօրյայում: Գիտե՞ք ` ինչպես, օրինակ` մեր շենքի բոլոր բնակիչներին մեր նախաձեռնող հարևաններից մեկը առաջարկում էր կնքել պայմանագիր, որով մենք պարտավորվում ենք վճարել տնաձայների համակարգի համար, որը նոր պիտի տեղադրվեր մեր շենքում ` մեր իսկ անվտանգությունը ապահովելու համար: Մենք ապրում ենք երկրորդ հարկում: Ըստ կողմերի համաձայնության ` մեզ նախօրոք տեղյակ էին պահել, որ մեզ ևս այցելելու են` պայմանագիրը կնքելու համար: Հնչեց դռան զանգը: Ես բացեցի:
- Աղջիկ ջան, բարև’: Պայմանագիրը բերել եմ: Կստորագրե՞ս:
- Բարև’ Ձեզ: Մեկ վայրկյան,- ասացի ես ` ինձնից գոհ վերցնելով պայմանագիրը:
Անցավ մոտ 5-10 րոպե: Մեր հարևանը դեռ կանգնած էր մեր դռան մոտ ու,  մերթընդմերթ դժգոհության ձայնարկություններ հանելով, հետևում էր, թե ես ինչպես եմ մանրակրկիտ ուսումնասիրում վերոհիշյալ պայմանագիրը: Արդեն վերջացնում էի, երբ հարաբերական անդորրը խախտեց մեր հարևանը.
- Աղջի’կ ջան, կարո՞ղ ա դու իրավաբան ես:
- Հա’: Ի՞նչ իմացաք:
- 9- րդ հարկից մինչև 2-րդ հարկ սաղ բնակարանները հերթով մտնելով, ստորագրություն վերցնելով դուրս եկա` մենակ դու որոշեցիր, որ պետք ա կարդաս էս պայմանագիրը,- նույն դժգոհ դեմքով ասաց մեր հարևանը ու հեռացավ` իր հետ տանելով արդեն իսկ հարազատ դարձած պայմանագիրը:
Հա, բայց ես ի՞նչ անեմ, ես կիրառում եմ այն, ինչ սովորել եմ. ցանկացած պայմանագիր ստորագրելուց առաջ հարկավոր է ուսումնասիրել պայմանագրով նախատեսված պայմանները` անբարենպաստ հետևանքներից խուսափելու համար:
Մի օր էլ հորաքրոջս հետ գնացել էինք գնումներ կատարելու: Լիքը բան էինք գնել, այդ թվում և հագուստ, և կանխատեսելի էր, որ դրանցից մեկը փոխանակելու կամ հետ վերադարձնելու կարիք կլինի: Բայց հորաքույրս խանութի աշխատակցուհու կամ մենեջերի հետ ոչ մի պայմանավորվածություն ձեռք չէր բերել այդ մասով: Սակայն ի՞նչ կարիք կա մտածելու, եթե կողքիդ ունես քաղաքացիական իրավունքը բոլորովին վերջերս լավ սերտած ուսանող: Մեր գնած վերնաշապիկներից մեկը հետ վերադարձնել էր հարկավոր: Մտանք խանութ: Հորաքույրս , մանկավարժին բնորոշ լավատեսությամբ ու մարդասիրությամբ, խնդրեց խանութի աշխատակցուհուն, որ հետ վերցնի վերնաշապիկը ու վերադարձնի վերջինիս համար վճարած գումարը: Խանութի աշխատակցուհին չհամաձայնեց` պատճառաբանելով, որ արդեն իսկ վերնաշապիկի կոդը ֆիքսվել է համակարգում` իբրև գնված ապրանք, և հնարավոր չէ հետ վերցնել այն:
- Հարգելիս, ՀՀ Քաղաքացիական օրենսգիրքը նախատեսում է, որ գնորդը իրավունք ունի ապրանքը իրեն հանձնելու պահից 14 օրվա ընթացքում փոխանակելու կամ վերադարձնելու, եթե ապրանքը չի օգտագործվել, և առկա են ապրանքը հենց այդ վաճառողից գնելու անհրաժեշտ ապացույցներ:
Մի պահ խանութի աշխատակցուհու շվարած դեմքը տեսնելով` մտածեցի, որ լավ կլիներ, եթե ոչ մի բան էլ չասեի, սակայն վերջինս համաձայնեց հետ վերցնել վերնաշապիկը:
Մեկ ուրիշ դեպք էլ պատմեմ:
Անցած տարի մի գեղեցիկ լուսանկար էի արել ու տեղադրել իմ ֆեյսբուքյան էջում` նշելով, որ ես եմ նկարել այն: Տուրիստական գործակալություններից մեկը, վերցնելով իմ կողմից արված լուսանկարը, օգտագործելով այն, հեղինակել էր իր ֆիրմային նշանը և սոցիալական էջերում հանդես էր գալիս դրանով` առանց նշելու, որ լուսանկարի հեղինակը ես եմ: Դե, ի՞նչ էր մնում ինձ անելու: Իհարկե, պաշտպանել իմ հեղինակային իրավունքները:

Լավ մշակված դիրքորոշում գրելուց ու երկարատև բանակցելուց հետո ինձ հաջողվեց վերականգնել իմ խախտված իրավունքները: Բա հո էդպես չէի՞ թողնելու:
Եվ այսպես շարունակ:
Իրավաբանի մասնագիտությունը չափազանց հետաքրքիր է ու, միևնույն ժամանակ, բարդ, պետք է պարզապես սիրով համեմել յուրաքանչյուր պահը:
Մենգետին ասում էր, որ եթե անգամ փաստաբանը ձեր ընկերն է, այնուամենայնիվ հիշեք, որ նա փաստաբան է:
Իսկ ես ասեմ ավելին.հիշե’ք, որ եթե անգամ իրավաբանը Ձեր ընկերն է, այնուամենայնիվ նա իրավաբան է…

Անգլերենի դասընթացներ Կալավանում

Լուսանկարը` Էլիտա Ստեփանյանի

Լուսանկարը` Էլիտա Ստեփանյանի

Գարնանը իմացանք, որ ամռանը՝ հուլիսի 1-ին, մեր փոքրիկ Կալավանում անգլերենի դասընթացներ են լինելու: Հուլիսի մեկն անցավ, բոլորս կորցրել էինք մեր հույսը: Սակայն հուլիսի 16-ի երեկոյան իմացանք, որ հաջորդ օրը՝ ժամը 11:00-ին, անգլերենի դասընթացները սկսվում են: Բոլորս ժամը 10:30-ին գյուղապետարանի բակում էինք, դասընթացները տեղի էին ունենալու գյուղապետարանում: Վերջապես եկան մեր ուսուցչուհիները՝ Նինան և Լաուրան: Ծանոթացանք միմյանց հետ, մեզ ասացին, որ դասերը լինելու են խտացված գրաֆիկով և տևելու են ընդամենը մեկ շաբաթ, ու ամենակարևորը՝ դասերի ընթացքում խոսելու էինք միայն անգլերեն: Նրանք մեզ բաժանեցին տետրեր, մատիտներ, պատկերազարդ գրքեր և բառարաններ: Դասերը տևում էին օրվա մեջ չորս ժամ` 11:00-ից 13:00-ն և 15:00-ից 17:00-ն: Դասերին զուգահեռ սովորում էինք անգլերեն երգեր, խաղում հետաքրքիր խաղեր, որոնք օգնում էին ավելի ամրապնդել սովորածը:

Լուսանկարը` Էլիտա Ստեփանյանի

Լուսանկարը` Էլիտա Ստեփանյանի

Այնքան հետաքրքիր էին անցնում դասերը, որ մենք չհասցրինք նկատել՝ ինչպես անցավ այդ մեկ շաբաթը:

Մենք երեխաներով որոշեցինք մի փոքր անակնկալ պատրաստել: Նվիրեցինք ձեռագործ կախազարդեր, շնորհակալական պաստառներ և մի փոքրիկ խմորեղեն, որը մեր խնդրանքով պատրաստել էին մեծերը: Անչափ ուրախացան և շնորհակալություն հայտնեցին:

Նրանք էլ մեզ համար էին անակնկալ պատրաստել: Ասացին, որ երեկոյան ժամը 19։00-ին բոլորս հավաքվենք իրենց տան բակում:

Լուսանկարը` Էլիտա Ստեփանյանի

Լուսանկարը` Էլիտա Ստեփանյանի

Նրանք Հայաստանի տարբեր բնակավայրերում տեղադրում էին անվճար փոքրիկ գրադարաններ: Մեր փոքրիկ Կալավանում նույնպես տեղադրեցին, որտեղից կարող ես գիրք վերցնել և դրա փոխարեն դնել մեկ ուրիշը:

Լուսանկարը` Էլիտա Ստեփանյանի

Լուսանկարը` Էլիտա Ստեփանյանի

Մենք բոլորս շատ շնորհակալ ենք Նինայից և Լաուրայից՝ մեզ անգլերեն սովորեցնելու և փոքրիկ անվճար գրադարան տեղադրելու համար:

goharpetrsoyanervn

Ընդունեք մեզ այնպիսին, ինչպիսին կանք

Այս աշխարհում երևի թե չկա մեկը, ում որևէ հարց չանհանգստացնի։ Բայց ինձ անհանգստացնում են մարդկանց ուղեղներում պտտվող հարցերը։

Կրկին ցանկանում եմ անդրադառնալ մի թեմայի, որը վերաբերում է Հայաստանում մի փոքր զանգվածի։ Նրանց համար (կցանկանամ այսուհետ ասել՝ մեր) այս ամենը ավանդական դարձած, քննարկման ոչ ենթակա, բայց ամենուր քննարկվող հարց է։ Կրկին ու կրկին կանդրադառնամ կորեամոլությանը… Հայ հասարակության մեծ մասի ուղեղներում պտտվում են հետևյալ հարցերը, որոնց պատասխանները նրանք լսել են հազար անգամ. «Ի՞նչ եք գտել կորեացիների մեջ», «Դրանք հիմա չինացի՞ են, թե՞ ճապոնացի», «Ո՞նց եք տարբերում դրանց», «Սա՜ղ միանման են», «Տղեն քսվի՞, մազ ներկի՞, դրանցից էլ ի՞նչ տղա, աղջիկն ա տենց բաներ անում»։

Նորից պատասխանեմ հարցերին։ Կորեացիների մեջ գտել ենք այն, ինչը չենք գտել շատ ու շատ ազգերի, մարդկանց մեջ։ Շատերիս այդ նույն կորեացիները տվել են նպատակներ, ապրելու և պայքարելու ուժ, լցրել մեր կյանքը գույներով՝ սևն ու սպիտակը նույնիսկ դարձնելով գույներ։ Իսկ այդ նպատակն էլ թեկուզ հենց Կորեա գնալն է։ Բոլորս էլ սառը ուղեղով դատում ենք դրա դժվարությունը. հեշտ չէ այնտեղ հասնելը, կամ էլ թե՝ սիրած արտիստին տեսնելը։ Հենց սա էլ գիտակցելով` մենք պայքարում ենք բարձր մակարդակների հասնելու համար, սովորում ենք ամենաբարդ լեզուներից մեկը՝ կորեերենը, կազմակերպում տարբեր միջոցառումներ՝ նրանց ուշադրությունը մեր և մեր երկրին ուղղելու համար։ Եվ սա ո՛չ հեշտ է, և ո՛չ էլ ի նշան տեղում անիմաստ դոփելու։ Մեր ամեն քայլի մեջ կա նպատակ, պայքար և սպասում։

Չինացի՞, ճապոնացի՞։ Մի՞թե բարդ է տարբերելը։ Եթե այս երկուսից որևէ մեկը լինեին՝ ինչո՞ւ նրանց կասեինք կորեացի։ Գուցե այս ժողովուրդները շատ նմանություններ և ընդհանուր գծեր ունեն, բայց գոնե կարելի է տարբերել անվանումները։

Նրանք միանման չեն. պետք է ուղղակի խորանալ նրանց առանձնահատուկ և տարբերվող դիմագծերի, տեսքի և բնույթի մեջ։ Նույնիսկ մի ծառի տերևներն են տարբերվում մեկը մյուսից, էլ ի՞նչ խոսք մի ողջ ժողովրդի մասին։

Ասում եք՝ աղջի՞կն է մենակ մազ ներկում ու քսվում… Իսկ ո՞վ է էդ չգրված «օրենքներին» կենդանություն տվել։ Եթե նույն ենթատեքստով ասենք, ուրեմն ես էլ կասեմ՝ մենակ եկեղեցականը չի սափրվում, մեծամասամբ սև հագուստ է կրում ու միշտ չի, որ ժպտալիս կտեսնեմ։ Հետևաբար, թրաշով, ոտքից գլուխ սև հագած ու միշտ դարդոտած դեմքով հայ տղաներին տեսնելիս պիտի ասեմ՝ օրհնեցե՛ք, տեր հայր։

Չգիտես՝ ինչու, միշտ համացանցում վիրավորանքները հասցեագրվում են կորեացիներին (մեծ մասամբ ֆեյսբուքյան խմբերում)։ Կարելի՞ է իմանալ՝ ի՞նչ են կորեացիները կամ էլ մենք՝ կորեամոլներս արել այդ մարդկանց։ Հարավային Կորեան ոչ մի վնաս չի տվել Հայաստանին՝ օգուտից բացի։ Վերջին ժամանակներս էլ երկու երկրների միջև հարաբերություններն ավելի են լավացել։ Իսկ ինչը վերաբերում է որոշ կորեամոլների ագրեսիվ պահվածքին, անտեղի ոչ ոք ագրեսիա չի ցուցաբերում։ Ուղղակի հարգեք հարգվելու համար։ Հասկանալ և ճիշտ ընկալել է պետք ամեն բան, այլ ոչ թե առանց հասկանալու անիմաստ վիրավորել ու պիտակավորել։
Եթե կորեացիներին սիրելով վնաս ենք հասցնում ձեզ, ապա կներեք մեզ, թող մեր թերությունն էլ ուղղակի սիրելը լինի։
Պարզապես ընդունեք մեզ այնպիսին, ինչպիսին կանք։