Ինչն է ինձ հուզում. Արագածոտնի մարզ

Ինձ հուզում է մեր գյուղի գետի`Ամբերդի անմխիթար վիճակը: Այն աղտոտված է, քանի որ մարդիկ գետի շրջակայքում աղբ են թափում: Մենք` երեխաներով, որոշեցինք կազմակերպել ու գետը մաքրել,  և մաքրեցինք:  Սակայն գյուղի բնակիչները  հին «սովորույթի» համաձայն, նորից աղբ կուտակեցին, և նրանց սխալ վարվելակերպի պատճառով Ամբերդը կրկին աղտոտվեց:

Մարիամ Խումարյան , գ. Ոսկեհատ, 16 տ.

***

Հուզո՞ւմ… Է~հ, ես շատ եմ հուզվում ու մտածում: Երբեմն էլ` մեն -մենակ նստած… Մտածում եմ… Ու քիչ հետո  մտածում  եմ, թե ինչի մասին էի այսքան ժամանակ մտածում:  Գիտե՞ք ինչն է ամենից շատ ինձ հուզում:  Այն միտքը, որ հնարավոր է  չհասցնեմ: Չհասցնեմ անել այն, ինչ կարող էի անել այս վայրկյանին: Իսկապես… Եթե մտածենք, այս պահը, որ հիմա նստած մտքերս եմ շարադրում, այլևս չի լինի, չի կրկնվի: Մի վայրկյան էլ անցավ… Հիմա ևս կանցնի ու … Ու վերջ:

Ու հիմա էլ նստած մտածում եմ այն վայրկյանի մասին, որ հենց նոր անցավ:

Հասմիկ Դավթյան , ք. Աշտարակ, 16տ.

***

Շատ հաճախ ուսուցիչներից  այսպիսի արտահայտություններ եմ լսում. «Դասը, որ լավ չի սովորում, խփում եմ», «Ծեծում եմ, որ խելոք մնան»: Ես կարծում եմ, որ ուսուցիչների նման մոտեցումը սխալ է: Ես սովորում եմ տասներորդ դասարանում և իմ դպրոցում կան ուսուցիչներ ( բարեբախտաբար նրանք շատ չեն),  ովքեր դասը չսովորելու, ուշանալու և նույնիսկ չնչին պատճառներով երեխային խփում են: Դրա   պատճառով աշակերտներն սկսում են չսիրել այդ ուսուցիչներին և նրանց դասավանդած առարկաները, իսկ դասերի ընթացքում րոպեներն են հաշվում, թե երբ պիտի ավարտվի այդ դժոխային դասը: Մի անգամ դասի ժամին դասընկերս շրջվեց և ցածր ձայնով հարցրեց.

-Ի՞նչ  ա գրած գրատախտակին, չի երևում:

Մինչև  փորձեցի հարցին պատասխանել, ուսուցիչս արդեն խփեց դասընկերոջս և ասաց.

-Դասից դուրս հարցեր մի՛ տուր, մի՛ խանգարիր դասը:

Հուսամ, որ նման ուսուցիչները շատ չեն, և երբեք էլ նրանց թիվը չի շատանա: Նրանք չեն հասկանում երեխայի հոգեբանությունը: Հույս ունեմ, որ մի օր կհասկանան, որ ծեծի միջոցով չեն կարող ստիպել երեխային դաս սովորել կամ խելոք մնալ:

Սվետլանա Դավթյան, գ. Կարբի, 15 տ.

***

Արագածոտնի մարզի Ագարակ գյուղի բնակիչներին  հուզող ամենահրատապ խնդիրը  գյուղի լուսավորությունն է:   Ասեմ, որ կարևոր քայլը կատարված է.   տեղադրված են  հենասյուներ,  որոնք որպես լուսատու պետք է ծառայեն:

Սա կարևոր խնդիր է, որովհետև  լուսավորության բացակայության պատճառով բազմաթիվ  լուրջ հարցեր են առաջանում: Օրինակ, կարող են մեծ թափ առնել հանցագործությունները: Բարեբախտաբար դրանք գյուղում հազվադեպ են պատահում:   Զգուշանալով հետագա անախորժություններից` գյուղացիները խուսափում են տնից դուրս գալ ուշ ժամերին:    Մթության պատճառով գյուղում կյանքը ավելի ու ավելի է պասիվանում:  Էլ չեմ ասում, որ դա իսկական գլխացավանք է  մթից վախեցողների համար:

Եթե այս ամենին գումարենք սոված ու վայրենի շների հարձակումները, պատկերն ավելի պարզ կդառնա:  Հնարավոր է` վտանգավոր իրավիճակներ ստեղծվեն   անպաշտպան երեխաների համար, որոնք արդեն իսկ զգուշանում են, նույնիսկ ցերեկը:

Եվ այսպես, մեր  գեղեցիկ գյուղը արևամուտից հետո ամբողջովին ծածկվում է սևով՝ կորցնելով իր   շհմայքը:

Անահիտ Նազարյան, գ. Ագարակ, 15 տ.

***

Ինձ ամենից շատ հուզում են մարդկանց պատկերացումներն ու  սխալ  մտածելակերպը: Շատերի կարծիքով, եթե քեզ հետ քո տարիքի տղա է քայլում, ապա դուք զգացմունքներ ունեք` սիրում եք իրար, ուրեմն, նա պարտադիր քո ընկերը պետք է լինի: Նրանք չեն էլ ուզում մտածել, որ դա կարող է ընդամենը շատ ամուր, պարզ ու մաքուր ընկերություն լինել: Եթե անկեղծ` ես այնքան էլ ուշադրություն չեմ դարձնում նման կարծիքների  ու խոսակցությունների վրա… Ուղղակի տհաճ է, երբ քայլելիս  քեզ ուղղված` խոշոր ու պլշած աչքեր ես տեսնում: Այդ պահերին` մտքում բարկանալով ասում եմ. «Մի՞թե ես այս մարդուն ինչ-որ վնաս եմ հասցրել»:

Չէ … Պարզապես նրանք ինձ տեսել են իմ դասընկերոջ հետ: Եվ իհարկե, թաղի կանայք, մեծերն ու  փոքրերը խոսում են այդ  մասին` այստեղ-այնտեղ և ամենուր: Ահա ինձ հուզող ամենատհաճ հարցը, որը վախենում եմ` երբեք էլ չլուծվի…

 Անի Գրիգորյան, Աշտարակ, 15տ.

***

Ինձ հուզում է այն հարցը, թե ինչու են մարդիկ «սեր» հասկացությունը սխալ ընկալում: Ես սերը տարբեր իմաստներով եմ հասկանում: Օրինակ՝ սեր հայրենիքի նկատմամբ, սեր ընտանիքի, շրջապատի և դպրոցի նկատմամբ:  Եվ մի կարևոր սեր՝ ընկերոջ և ընկերուհու սերը, որից ընտանիք է ստեղծվում: Ես չեմ ընդունում ավանդական խոսակցությունները սիրո վերաբերյալ: Ես կարծում եմ, որ ամեն մարդ և երիտասարդ, սերը տարբեր կերպ է ընկալում: Ես գիտեմ այնպիսի երիտասարդների, ովքեր խաղում են դիմացինի զգացմունքների հետ և թողնում՝ հաշվի չառնելով նրա հույզերն ու ապրումները:

Քնքուշ Քեթցյան, գ. Կարին

Ինչն է ինձ հուզում. Արագածոտնի մարզ

Արագածոտնի մարզի պատանիները խորհում են իրենց հուզող հարցերի մասին

Ինձ հուզում է այն, որ Հայաստանում շատ անապահով ընտանիքներ կան: Անապահովությունը սկսվում է  գործազրկությունից: Մարդիկ ցանկանում են աշխատել, սակայն աշխատատեղեր չկան: Դրա համար էլ Հայաստանում օրեցօր ավելանում է արտագաղթը` հայերը մեկնում են օտար երկրներ:

Ես ցանկանում եմ, որ Հայաստանում տարբեր  գործարաններ բացվեն, ստեղծվեն աշխատատեղեր, մտածեն գործազուրկների մասին, բարձր աշխատավարձ տան, որպեսզի մարդիկ չլքեն իրենց հայրենիքը և չհեռանան Հայաստանից:

Սայրանուշ Մնացականյան, գ. Փարպի, 16 տ.

 ***

Ես շատ եմ սիրում այն վայրը, որտեղ ծնվել եմ, և հենց դա է պատճառը, որ հիմա ցանկանում եմ Ագարակի հիմնախնդիրների մասին խոսել: Շատ տարիներ են պահանջվել Ագարակը գեղեցկացնելու համար ու շատերը, ովքեր ծնվել են այստեղ, աջակցել են գյուղի զարգացմանը:  Թեև այս ամենին, Ագարակը,  ինչպես Հայաստանի այլ գյուղեր, ունի իր ներքին` «տնական» խնդիրները, որոնք  լուծում  են պահանջում:  Խնդիրը, որի մասին ցանկանում եմ խոսել, շատ կարևոր է և գրեթե բոլոր գյուղերում է  առկա, գյուղի լուսավորության հարցն է: Մեզ մոտ երբեք չի եղել գիշերային լուսավորություն: Երեկոյան ժամերին`հատկապես ձմռանը, պարզապես անհնար է տնից դուրս գալ, թեև մտածելակերպ էլ կա` էս ուշ ժամին որտեղի՞ց ես գալիս, կամ ո՞ւր ես  գնում:

Շատ անգամ մարդիկ վախենալով են հասնում տուն, հատկապես աշակերտները,  երբ ուշ ժամերին  վերադառնում են պարապմունքներից:  Կարծում եմ, համայնքապետարանը պետք է ուշադրություն դարձնի և միջոցներ ձեռնարկի այս հարցը լուծելու համար , որն այնքան էլ դժվար չէ: Դա  կհեշտացնի մարդկանց կյանքը, կնվազեն գողություններն ու հանցագործությունների քանակը:

Արփինե Խաչատրյան,  գ. Ագարակ, 15 տ.

 

***

Ինձ հուզում է իմ երկրի և իմ քաղաքի մթնոլորտային աղտոտվածությունը: Պատուհանից նայում եմ դուրս ու մտածում, թե ինչպես է մարդն աղտոտում շրջակա միջավայրը:   Նայում եմ  քաղաքիս` ամենուրեք մեքենաներ են, ու հիշում եմ  աշխարհագրության ուսուցչուհու  խոսքերը. «Ավտոտրանսպորտին բաժին է ընկնում մթնոլորտի աղտոտման հիմնական մասը»:

Հայաստանում այսօր էլ շատ են  ԽՍՀՄ-ի ժամանակաշրջանում արտադրված ավտոմեքենաները:   Դա նշանակում է, որ երկրի ավտոմոբիլային հավաքակազմը հնացել է, ինչի  պատճառով էլ ավելացել է արտանետումների քանակը: Մենք վատ օդ ենք շնչում, որը  կարող է վատ ազդեցություն  ունենալ մեր  և ապագա սերունդների առողջության վրա:

Վերջին տարիներին քաղաքային փոխադրամիջոցներից դուրս  մղվեց էկոլոգիապես մաքուր տրանսպորտը, սակայն ներկայումս  ձեռնարկվում են միջոցներ` երկրի տրասպորտային համակարգը բարելավելու համար:

Այսպես… Պատուհանից դուրս եմ նայում ու նկատում, թե ինչպես է մի տղա ձեռքի աղբը գցում գետնին: Մի փոքրիկ էլ` տեսնելով,  վազում, վերցնում է թուղթն ու  գցում աղբարկղը: Ես ուզում եմ մարդիկ հասկանան, որ անգամ  փոքրիկ,  անզգույշ քայլով վնասում են բնությունը և մթնոլորտը:

Լուսինե Հարությունյան, ք. Աշտարակ, 16 տ.

***

Մեր գյուղում կան բազմաթիվ խնդիրներ, սակայն ինձ համար կարևոր է, որ մեզ մոտ ժամանցի կենտրոններ բացվեն: Ճիշտ է, կան տեսարժան վայրեր՝ հուշարձաններ, պուրակներ և այլն, բայց  դա  քիչ է, որովհետև  չկան սրճարաններ, կամ ակումբներ, որտեղ մարդիկ կկարողանան հավաքվել ու զրուցել: Կցանկանայի, որ նման վայրեր լինեն երիտասարդների համար, որտեղ նրանք  կանցկացնեն իրենց ազատ ժամանակը:

Արուսյակ Իգնաթևոսյան, գ. Սասունիկ, 16 տ.

 

 ***

Երջանկություն ասվածը յուրաքանչյուրիս ընկալմամբ տարբեր է: Բոլորս էլ  ցանկանում ենք անհոգ և երջանիկ մանկություն  ունենալ: Թվում է` երջանիկ լինելը հեշտ է, բայց ոչ բոլորին է ի վերուստ տրված այդպիսի կյանք:

Ինձ հուզող հարցերից մեկը. եկեք   ուշադրություն դարձնենք այն երեխաներին, ովքեր չունեն իրենց երազած մանկությունը: Ցանկությունս է` միասնական ջանքերով ստեղծել բարեգործական կենտրոններ, որոնք կօգնեն մանկատան երեխաներին ` քիչ թե շատ մանկության երջանիկ օրեր ունենալ: Օգնենք նրանց հասնել գոնե մի երազանքի՝ պարգևելով խինդ և ուրախություն: Կազմակերպենք հետաքրքիր միջոցառումներ, ինչու չէ, նաև ճամփորդություններ դեպի տեսարժան վայրեր՝  նրանց մեկ օրը հիշարժան դարձնելու համար:

 

Մեսրոպ Ալեքսանյան, գ. Կարբի, 16 տ.

 

 ***

Ես շատ եմ տեսնում ծխախոտ օգտագործող չափահաս  մարդկանց,  բայց վերջերս  նկատել եմ, որ  իմ շրջապատում անչափահասները` իմ հասակակիցները, նույնպես ծխում են: Վերջերս դպրոցում  ուշադրությունս գրավեցին երեք տղաներ, ովքեր միշտ ուշացած էին  ներկայանում դասերին: Մտածում էի, որ ուղղակի դանդաղաշարժ են, բայց ավելի ուշ իմացա, որ  ծխում են և  այդ պատճառով էլ ուշանում են դասերից: Ընդամենը տասնվեց տարեկան, բայց օրն  առանց ծխախոտի չեն պատկերացնում  և վնասում  են իրենց առողջությունը: Նրանց պետք է բացատրել, որ դա վատ սովորություն է, որից պետք է հրաժարվեն քանի դեռ շուտ է:

Գևորգ Հովհաննիսյան, գ. Կարբի, 16 տ.

 ***

Ուզում եմ   անդրադառնալ մեր ժամանակների աղտոտված փողոցներին: Ի՞նչ են մտածում այդ մասին բնապահպանական մարմինները: Քայլում ես փողոցով և ամենուր  աղբի ես հանդիպում:  Ուզում եմ, որ համապատասխան վայրերում աղբամաններ տեղադրվեն: Ես ապրում եմ Փարպի գյուղում, որտեղ արդեն մի քանի տարի է, աղբամաններ չկան: Փոխարենը`շաբաթական երկու անգամ, շրջում են աղբահավաք մեքենաներն  ու հավաքում բնակիչների կուտակած աղբը: Իմ  կարծիքով, շաբաթական երկու անգամը  շատ քիչ է, որ  գյուղն ամբողջությամբ մաքրվի: Ցանկանում եմ, որ այդ  մեքենան ոչ միայն կենտրոնական, այլ նաև մյուս` երկրորդական փողոցներին ուշադրություն դարձնի: Ամենուր  կուտակված  աղբը գարշահոտություն է տարածում հատկապես շոգ եղանակին, ինչի  պատճառով էլ երեխաները չեն կարողանում դուրս գալ բակ՝ խաղալու:

Ես շատ եմ ուզում, որ իմ գյուղը մաքուր ու գեղեցիկ լինի :

Սոնա Կարպովա, գ. Փարպի, 16 տ.   

 ***

Ես ապրում եմ Ագարակ գյուղում: Ագարակն ունի բազմաթիվ հիմնախնդիրներ, որոնց մասին  պետք է խոսել և իրազեկել մարդկանց: Բայց հիմա ուզում  եմ անդրադառնալ մի խնդրի , որը հուզում է և՛ ինձ, և՛ իմ ընկերներին: Դա  ժամանցային վայրերի իսպառ բացակայությունն է գյուղում: Ես և ընկերներս շատ կցանկանայինք, որ մեզ մոտ էլ լինեին կարաոկե-ակումբներ, սրճարաններ, ակումբներ, որտեղ կիրականացվեին տարբեր խաղեր, միջոցառումներ և ծրագրեր:

Կարծում եմ, պետք է համայնքապետարանը  ուշադրություն դարձնի այս խնդրին: Այդ դեպքում, գյուղացիները  իրենց ազատ ժամանակն ավելի հետաքրքիր անցկացնելու և լիցքաթափվելու հնարավորություն կունենան:

Լենա Խաչատրյան, գ.Ագարակ, 17 տ.

***

Ես քսանամյա Էմման եմ: Ուսանողուհի եմ: Ինձ հուզում են բազմաթիվ երևույթներ, որոնք տեղի են ունենում և դեռ կունենան: Սակայն  ամենից շատ, ինձ հուզում է սովորելուց հետո աշխատանք  չգտնելու  տխուր հեռանկարը:

Ինչպես յուրաքանչյուր ուսանող, ես նույնպես կանգնած եմ այդ խնդրի առաջ: Շատ հաճախ  մտածում եմ. « Բա որ չկարողանա՞մ աշխատանք գտնել, բա, որ չստացվի՞, բա որ այս հինգ տարիները ջուրն ընկնեն»:

Առջևում դեռ երկու տարի էլ ունեմ, բայց արդեն անհանգստանում եմ: Պատճառն այն  է, որ շատ-շատերը մնում են առանց մասնագիտական աշխատանքի և այլ գործերով են զբաղվում: Իսկ ո՞ւր մնաց  այդ չորս-հինգ տարիների տքնաջան աշխատանքը, սովորելը  և գիտելիքները: Ինչքան էլ ասենք, թե կարևորը ուսում ստանալն է, բայց երբ չես ունենում համապատասխան գործ, այդ տարիները մի տեսակ ապարդյուն են թվում: Եվ ի՞նչ անել:

Հուսալով շարունակել մնացած երկու տարի՞ն, թե՞ թողնել, որ հիասթափությունը հաղթանակի:

Էմմա Թովմասյան, ք, Աշտարակ, 20 տ.

Ինչն է ինձ հուզում. Արագածոտնի մարզ

Արագածոտնի մարզի պատանիները խորհում են իրենց հուզող հարցերի մասին

Ես ապրում եմ Աշտարակում: Իմ քաղաքում կան մի շարք հարցեր, որոնք հուզում են ինձ: Դրանցից մեկն այն է, որ այստեղ  քիչ են ժամանցի վայրերը, չկան սրճարաններ ու զբոսայգիներ: Ճիշտ է, կան տեսարժան վայրեր, բայց մի քանիսն  են, ու ամեն անգամ` նույն տեղը գնալով,  մարդիկ ձանձրանում են: Կցանկանայի, որ ժամանցի կենտրոններ ստեղծվեին երիտասարդների համար, որ նրանք կարողանային հետաքրքիր անցկացնել ազատ ժամանակը:

Ինձ շատ է հուզում նաև մեր ապագան, ինչպե՞ս կկառուցվի այն հետագայում: Ի՞նչ դերակատարում և ներդրում կարող է ունենալ  մեզնից  յուրաքանչյուրը` մեր երկիրն ու համայնքը զարգացնելու գործում:

Արսեն Կարապետյան, ք. Աշտարակ, 16 տ.

***

Ես Նորան եմ ` Ոսկեվազից: Ինձ հուզում է մի շատ լուրջ և արդիական հարց. որտե՞ղ շարունակեմ ուսումս, որ  ապագայում կարողանամ համապատասխան աշխատանք գտնել: Մեր  այսօրվա  աշխատաշուկայում գործ  գտնելը  դժվար է: Ի՞նչ է սպասվում մեզ: Այս  հարցը շատերին է մտահոգում ու  հետաքրքրում: Մարդիկ սովորում են, բայց չեն կարողանում ապրել, աշխատել և ստեղծագործել:

Մեր գյուղը  շատ մոտ է Երևանին, և բոլորն էլ կարողանում են սովորել, բայց մեր երկրում չեն կարողանում գտնել իրենց ապագան:  Ես փորձում եմ իմ ապագան այնպես կառուցել, որ կարողանամ մնալ և ապրել իմ ծննդավայրում:

Նորա Վարդանյան, գ. Ոսկեվազ, 16 տ.

***

Ինձ ամենից շատ հուզում է իմ երկրի ապագան` իմ և հայ փոքրիկների ապագան… Ինչպիսի՞ն կլինի մեր կյանքը  հետագայում… Ես շատ եմ մտածում այդ մասին: Մտածում եմ` ի՞նչ կլինի, եթե աշակերտները  դպրոցում չսովորեն, կամ  ի՞նչ  կյանքով է  ապրելու մեր երկիրը: Ես շատ եմ ուզում, որ բոլոր աշակերտները լավ սովորեն և պիտանի մարդիկ դառնան Հայաստանի համար:

Մեր ապագան մեր ձեռքերում է, և եթե լավ սովորենք, ապա կունենանք լավ ապագա:

Վալենտինա Առաքելյան , գ.Փարպի, 13 տ.

***

Ես շատ եմ սիրում իմ ծննդավայրը, իմ գյուղը: Եվ ինձ շատ է հուզում մեր գյուղի անբարեկարգ վիճակը: Մեր գյուղը` Ոսկեհատը, դեռ  ամբողջովին գազաֆիկացված չէ: Ճանապարհները, բացի կենտրոնականից, ասֆալտապատված չեն: Առևտրի կենտրոնները շատ չեն, իսկ ժամանցի վայրեր ընդհանրապես չկան: Բացի այդ, չեն պահպանվում սանիտարական պայմանները, ինչի հետևանքով մեր հիասքանչ Ամբերդ գետի ափերը դարձել են աղբանոց: Բայց ես հուսով եմ, որ մի օր մեր գյուղը կձերբազատվի վերը նշված  բոլոր խնդիրներից:

Լիանա Հովհաննիսյան, գյուղ Ոսկեհատ, 15 տ.

***

Ինձ շատ բաներ են հուզում, բայց շատ անգամ չեմ կարողանում այդ հարցերին ճիշտ լուծում տալ:

Ինձ հուզում է մեր հայրենակիցների  արտագաղթը: Բոլորը փորձում են իրենց տունը ուրիշ տեղ փնտրել՝ թողնելով իրենց պապական Հայաստանը:

Բայց օրերս հասկացա, որ շատ զարմանալի է մեր ազգը, երբ Հայաստանը խաղաղ է մարդիկ արտագաղթում են, բայց բավական է, որ վտանգվի մեր երկիրը` սկսում են ներգաղթել՝ մեր մի կտոր հողը պաշտպանելու համար:

Փոքր թվացող բաներ էլ են ինձ հուզում: Օրինակ` ինձ հուզում էր մեր բակի շնիկը: Ես նրա հաչոցից  ամեն առավոտ արթնանում էի, իսկ երբեմն էլ գիշերն էի արթնանում:  Նա ընդամենը մի անպաշտպան շնիկ էր, որը չէր հասկանում  և ընդունում մեր հարևան Վարդանը  և ամեն օր վիճում էր ինձ հետ, դուրս  գալիս, գոռգոռում:

Մի անգամ նույնիսկ հարվածեց կենդանուն, ու  շնիկը մի կերպ էր ոտքի վրա կանգնում:  Որոշ ժամանակից շունը   կորավ, ու ես այլևս չգտա նրան: Ինձ հուզում է շատ ու շատ այդպիսի շնիկների ճակատագրերը, որոնց հետ վատ են վարվում անսիրտ մարդիկ:

Մայրանուշ Եղիազարյան, ք. Աշտարակ, 14 տ.

***

Ամենից շատ ինձ  հուզում և անհանգստացնում է բնության աղտոտվածությունը: Շատ-շատ են այդպիսի դեպքերը… Մարդիկ շահագործում են բնության տված բարիքները, և օգտվելով այդ ամենից, միշտ աղտոտում և փչացնում են շրջակա միջավայրը: Չեն փորձում այդ ամենը հավաքել ու մաքրել: Միայն, երբ դպրոցներում, քաղաքներում տեղի են ունենում շաբաթօրյակներ, այդ ժամանակ մի փոքր մաքրում են  աղբը: Մնացած դեպքերում մարդիկ միայն վնաս են հասցնում բնությանը, բայց և անխնա օգտագործում  նրա բարիքները:

Վիոլետա Մկրտչյան, գ. Կարբի, 15 տ.

***

Անտարբերություն  աշխարհի, մարդկանց, սեփական երջանկության ու կյանքի նկատմամբ, ահա թե ինչն է ինձ հուզում:

Մարդիկ շարունակ փորձել են հասնել կատարյալին ու ձգտելով դրան` կորցրել ամենակարևորը՝ մարդկային ջերմությունը:

Փողոցում քնող, սոված, մարդասպան, անհոգի, սեփական շահի համար ապրող մարդիկ…

Սիրում են ու չեն ասում, չեն սիրում ու սեր են խոստովանում, դավաճանում են հավատարիմներին ու հավատարիմ մնում դավաճաններին: Անտարբեր են համամարդկային խնդիրների նկատմամբ: Որդին սպանում է հորը, հայրը սպանում է որդուն, ու մենք անտարբեր ենք այս ամենի` մնացած ամեն ինչի ու ամենքի նկատմամբ:

Գոնե սերը փրկվեր, սիրեին ու ասեին, պայքարեին ու հասնեին: Չնայած, եթե սերը փրկված լիներ, ամեն ինչ չէր հասնի այս աստիճանի: Մարդի՛կ, սիրեք ու դադարե՛ք անտարբեր լինել, նախ ինքներդ ձեր, հետո՝ աշխարհի նկատմամբ:

Հայկանուշ Մարգարյան, գ. Սասունիկ, 15 տ. 

ani avetisyan portret

Նկարի ոչ լուսավոր կողմը

Երբեմն մտածում եմ, թե կյանքս ինչպե՞ս է փոխվելու, երբ ընդունվեմ համալսարան: Նոր ընկերներ, շրջապատ, հագեցած ու հետաքրքիր ուսանողական կյանք, արշավներ և ուսումնասիրություններ… 

Ամեն ինչ հետաքրքիր է թվում, բայց իրականում սա նկարի միայն լուսավոր մասն է: Լիարժեք ուսանող լինելու, ուսանողական կյանքին լիովին կցվելու համար ժամանակ է պետք, բայց ինչ անի գյուղում ապրող այն ուսանողը, ով նույնիսկ վերջին ժամերին մնալ չի կարող, որպեսզի չուշանա գյուղ գնացող վերջին ավտոբուսից, ուր մնաց թե` մասնակցի դասերից հետո անցկացվող միջոցառումներին ու ծրագրերին կամ ընկերների հետ ինչ-որ տեղ գնա:

Նման խնդիր կա Հայաստանի գրեթե բոլոր գյուղերում: Մեր գյուղն էլ` Արագածոտնի մարզի Ոսկեհատ գյուղը, բացառություն չէ: Այստեղ երթուղային տրանսպորտ հաճախ չենք տեսնում, իսկ եղածներն էլ շատ ժամանակ չեն աշխատում, և ոսկեհատցի ուսանողներն ու աշխատողները, նրանց թվում նաև քույրս ու եղբայրս, ստիպված են լինում տաքսիով կամ ոտքով հասնել կողքի գյուղ՝ այնտեղից քաղաք գնալու համար: Բարդ է, հատկապես առավոտյան, երբ լույսը դեռ չի բացվել:

…Ինքս էլ շատ անգամ զգացել եմ, թե ինչ է նշանակում տրանսպորտի բացակայության պատճառով երկու կիլոմետրից ավելի անցնել՝ պարապմունքի գնալու համար:

-Մի քիչ սպասենք, որ ծանոթ մեքենա գա, գնանք:

-Չէ, չէ, բա, որ չգա կուշանանք:

Էլ  ո՞վ կարող է այդքան ճանապարհ անցնելուց հետո խնդիրներ լուծել, այն էլ հանրահաշվից:

diana hovsepyan

Մեր մշակույթի տունը

Հայրենական պատերազմի դժվարին տարիներին իմ համագյուղացիների` Արագածոտնի մարզի Ագարակ գյուղի բնակիչների ջանքերի  շնորհիվ ստեղծվեց Մշակույթի տունը: Առաջին տնօրենը Ռոզա Կարապետյանն էր: Նա նաև գրադարանավարուհին էր: Տիկին Ռոզայի տնօրինության տարիներին Մշակույթի  տունը մեծ վերելք էր ապրում: Գրեթե ամեն օր բեմականացումներ էին բեմադրվում, մեծամասշտաբ միջոցառումներ էին կազմակերպվում` համախմբելով գյուղի բնակիչներին, և մեծ ոգևորություն էին առաջացնում երիտասարդների շրջանում:

Ներկայիս Մշակույթի տունը ոչ ավել, քան դատարկ շինություն է, որում գործում է միայն գրադարանը: Ներկայիս գրադարանավարուհին` ընկեր Արմինեն, աշխատում է ավելի քան քսան տարի: Գրադարանը միշտ բաց է լինում առավոտյան ժամը տասներկուսից մեկը: Երբեմն մենք գիրք ստանալու համար հերթ ենք  կանգնում: Երբ նրան հարցրեցի, թե ինչն է պատճառը, որ գրադարանը ընդամենը մի ժամ է աշխատում, նա պատասխանեց.

-Անտանելի ցուրտ է ներսում: Ջեռուցում չկա:

Եվ իրոք, ջեռուցումը բացակայում է: Իսկ հատկապես ձմռանը անկարելի է դիմակայել ցրտին, ուստի գրադարանը տաք օրերին բաց է լինում մեկ ժամ, իսկ ձմռանը միշտ փակ է: Ես գիտեմ, որ ցրտին չեն դիմանում նաև գրքերը: Առանց այդ էլ հնամաշ գրքերը սրտի ու շոգի հերթագայությունից ժամանակից շուտ են շարքից դուրս գալիս: Ցրտի պատճառով տուժում է նաև միջոցառումների սենյակը: Միայն ցուրտը չէ, որ խանգարում է: Բացակայում են վարագույրները, ջահերը և սարքին գտնվող աթոռները:

2007-2008թթ. գործում էր պարի խմբակ: Ժամանակին այն մեծ համբավ ուներ, ես ինքս էլ ընդգրկված էի այդ խմբում:

2009թ-ից առ այսօր գործում է կարատեի խմբակը, որը մեծ հաջողությունների է հասել նաև Հայաստանի սահմաններից դուրս:

Ներկայումս կան նաև պարի և ըմբշամարտի խմբակներ: Դրանց պարապմունքները անցկացվում են գյուղապետարանի  շենքում հատկացված սենյակներից մեկում: Ներկա դրությամբ Մշակույթի տան  հսկայական շինությունում գործում է միայն գրադարանը, այն էլ` մեկ ժամով:  Իսկ գյուղացիների առօրյան առավել հետաքրքիր և բովանդակալից անցկացնելու համար այլ շինություն չունենք:

tatev aghazaryan

Ես Նոր Ջուղայից եմ

Ես ծնվել եմ Իրանի Իսլամական Հանրապետությունում, Նոր Ջուղա հայկական համայնքում: Երբ դա ասում եմ ընկերներիս, նրանք  ինձ սխալ են հասկանում և կարծում են, թե ես ունեմ պարսկական ծագում, իսկ դա գալիս է այդ մասին տեղյակ չլինելուց:

Հին Ջուղան եղել է Նախիջևանում և 17-րդ դարոում Շահ Աբասը Ջուղայի բնակիչներին  տեղահան է արել: Իմ պապերը եկել և հաստատվել են Իրանում, իսկ այդ քաղաքը, որտեղ հաստատվել են, կոչել են  Նոր Ջուղա: Հին հայկական նշանավոր բնակատեղերից է եղել և գոյատևել է մինչև 1848 թվականը:  Հին Ջուղայով էին անցնում Հեռավոր Արևելքից դեպի Միջերկրական ափերը ձգվող երթուղիները:  Ջուղայեցիների կյանքում առաջնակարգ տեղ էին գրավում առևտուրը ու շինարարական արվեստը: Արվեստ եմ ասում, որովհետև նրանք իսկապես շինարարական արհեստը վերածել են արվեստի:  Եվ ամենակարևորը, սերը դեպի հայրենի երկիրն ու մշակույթը ոչ մի զավթիչ չի կարողացել ջնջել ջուղայեցիների միջից : Նշեմ, որ Ջուղայի բարբառը շատ հետաքրքիր է, ցավոք, ես չեմ տիրապետում դրան: Օրինակ՝  «Այ կուկուր (հորաքույր), հե՞ր չիս գոլըմ մեր ղոլը: Մըկել օրը զազիս (մայրիկս) լեվ շրեփած (խաշ) էր եփել, ասավ` գնա կուկուրին ասա, թո արախին (երեխային) վիկալի, գո շրեփած ուտեն»:

Գուցե մի օր հասկանան, թե ես ինչպիսի ծագում ունեմ…

Ինձ ասում են, որ ես շատ նրբիկ աղջիկ եմ, բայց բնավորությամբ շատ չոր եմ: «Ջան» միայն ասում եմ հայրիկիս: Ընկերուհիս ասում է , որ ես ունեմ մի հայացք, որը վախեցնում է նրան: Ես այդ հայացքը օգտագործում եմ, երբ ինչ-որ մեկը սխալ կամ վատ է իրեն պահում: Ինձ հուզող հարցերի պատասխանները փորձում եմ գտնել դրանց պատասխանները գրքերում: Եվ, որ ամենակարևորն է, մարդկանց աչքերի մեջ նայելով կարողանում եմ հասկանալ, թե ինչպիսինն է նա:

seryoja ghazaryan

Հավանիր, որ իմանաս…

Ամեն օր, երբ մուտք եմ գործում սոցալական ցանցեր և հաղորդակից եմ լինում օրվա լրահոսին, միշտ ինձ հուզում է մի հարց: Ե՞րբ է վերջ դրվելու լրատվության սխալ փոխանցմանը: Որոշ մարդիկ ապատեղեկատվությունը դարձրել են փող աշխատելու միջոց՝ առանց մտածելու, որ դա կարող է վնասել մարդկանց: Այնքան զազրելի է այն երևույթը, երբ գրված է արտառոց վերնագիր, բայց երբ  բացում ես տվյալ նյութը, պարզվում է ոչ մի նյութ էլ չկա, այլ ուղղակի like ստանալու համար է:

Հատկապես այս օրերին, երբ բոլորս շունչներս պահած լուրերի ենք սպասում սահմաններից, մեր տղերքից, հանկարծ տեսնում ենք մի լուր, որը ազդարարում է այդ մասին, արագ բացում ենք, որ կարդանք, բայց առաջինը մեզ է ողջունում հավանելու մասին հրահանգը: Հավանիր իմ էջը, որ կարդաս, թե ինչ է կատարվում հիմա քո եղբայրների հետ…

Շատ կցանկանայի, որ որոշակի պատժամիջոցներ սահմանեն այն մարդկանց համար, ովքեր ապատեղեկատվություն  են տարածում և սոցցանցերի միջոցով ազդում են ոչ միայն մեծերի, այլ  նաև փոքր տարիքի երեխաների հոգեբանության վրա: Չենք կարող բացառել այն դեպքերը, որ այդպիսի նյութերը կարող են կարդալ երեխաները: Որպես երիտասարդ սերնդի ներկայացուցիչ ես դատապարտում եմ նման երևույթները:

anjel torosyan

Կհավաքվե՞նք արդյոք միասին

Մեր ընտանիկքը մեծ է. ես ունեմ չորս հորեղբայր և երկու հորաքույր: Հորաքույրներիցս միայն մեկն է գտնվում Հայաստանում, իսկ մնացած ազգականներս Հայկական Սփյուռքի մշտական բնակիչներն են: Վատն այն է, որ նրանք նույն քաղաքում, անգամ նույն երկրում չեն գտնվում: Նրանցից մեկը Գլենդելում է, մյուսը՝ Մարսելում, երկուսը՝ Ամսերդամում, իսկ մյուսը՝ Մոսկվայում: Նրանք գրեթե ամեն ամառ գալիս են, և երբ մենք նոր-նոր կարոտներս առնում  ենք, նրանք նորից գնում են:
Ես ծնվել եմ Մոսկվայում և մենք չորս տարի ապրել ենք այնտեղ: Վերադարձել ենք, և երկու օր հետո լրացել է իմ չորս տարին: Ես գրեթե չեմ հիշում Մոսկվան, չնայած շատ կուզեի: Վերադարձել ենք Հայաստան հայրիկիս ցանկությամբ՝ տատիկիս մոտ: Չնայած նրան, որ նա ուրախ ու կյանքով լի կին է, նա արդեն ութսունվեց տարեկան է, և մենք մնացել ենք նրա մոտ:
Ազգականներիցս ոմանց ես միայն համացանցով եմ տեսել, և այդ փաստը ինձ ամենաշատն է հուզում: Մի՞թե Հայաստանի Կառավարությունը ոչինչ չի ձեռնարկում արտագաղթը կանխելու և ներգաղթին նպաստելու համար: Մի՞թե ամեն ինչ այդպես շարունակվելու է: Ես շատ կցանկանայի ինչ-որ բանով կանխել արտագաղթը, համոզել նրանց վերադառնալ, բայց ինձ չի թվում, որ նրանք իրենք քաղցր կյանքը կփոխարինեն այսքան տանջանքների հետ:

arpine khachatryan-2

Արևային անունս և արևային երազանքներս

Ես Արփինեն եմ: Ապրում եմ  Արագածոտնի մարզի Ագարակ գյուղում: Ճիշտն ասած, միշտ անունս չեմ սիրել` համարելով այն «շատ» հայկական: Թեև բոլորը պնդում են, որ այն հենց արևային անուն է, և շատ է բնորոշում ինձ: Երբեմն ես դառնում եմ ամենածույլ մարդը, գտնում ամենափոքր պատճառը նույնիսկ, որ խուսափեմ ինչ-որ բան անելուց: Իսկ երբեմն լինում է լրիվ հակառակը, դառնում եմ ամենաաշխատասեր մարդը: Այո’: Շատ փոփոխական եմ:

Թեև իմ փոփոխական լինելուն, կա մի բան, որից երբեք չեմ ձանձրանա: Դա երաժշտությունն է. եթե պատահմամբ ինձ տանը մենակ թողնեն, ապա իմ ձայնը մինչև գյուղի ծայրը կլսվի: Մտածում եմ, ինչպես կվարվեի ես, եթե ամեն օր ականջիս հասներ հարևանիս ձայնը, միգուցե ականջակալը կօգնե՞ր: Միգուցե:
Տան անդամներն էլ  երբեմն նախատում են: Ինչևէ: Ես սիրում եմ այն, ինչ անում եմ. իմ` առաջին հայացքից անկապ խզբզանքը թղթին, որը ես անվանում եմ ստեղծագործության, իմ լսած երգացանկը, որի բառերն անգիր գիտեմ:
Սիրում եմ անկեղծ և հավատարիմ մարդկանց , խելացի և մոտիվացված մարդկանց և կարծում եմ, որ յուրաքանչյուրս ենք մեր շրջապատը փոխողները:

Ապարան. Ինչն է ինձ հուզում իմ քաղաքում

Ապրելով Ապարանում մի շարք հարցեր կան, որ հուզում են ինձ իմ քաղաքում: Դրանցից մեկն այն է, որ Ապարան քաղաքում չկան սրճարաններ, զբոսայգիներ: Ճիշտ է, կան տեսարժան վայրեր, բայց դրանց թիվը այնքան սակավաթիվ է, որ ամեն անգամ նույն տեղը գնալով մարդը ձանձրանում է:
Կցանկանայի, որ լինեին այնպիսի վայրեր, որտեղ երիտասարդները կարողանային անցկացնել իրենց ազատ ժամանակը:
Ինձ հուզում է նաև այն հարցը, որ մեր քաղաքում չկան ժամանակակից պարի դասընթացներ, դա հիմնահարց կամ հիմնախնդիր չէ, բայց պարզապես հաճելի կլիներ, եթե լինեին տարբեր հետաքրքրությունների դասընթացներ, և դա ինչ-որ չափով ինձ հուզում է:
Կուզենայի, որ լիներ մեծ գրախանութ, որտեղ կգտնեի ինձ անհրաժեշտ բոլոր գրքերը:

Մերի Բաղդասարյան

***

Ինձ հուզում է այն փաստը, որ Ապարանում ապրում են երիտասարդներ, որոնք օժտված են տարբեր հմտություններով, սակայն չեն կարողանում զարգացնելև կիրառել դրանք: Մեկը` երաժիշտ, մյուսը` նկարիչ, դերասան… Միշտ ինձ մտահոգել է, թե ինչու չի ստեղծվում մի այնպիսի կազմակերպություն, որտեղ այդ երիտասարդները կամ պատանիները կարողանան իրենց տաղանդը ի ցույց դնել:

Անուշ Սիմոնյան

***

Ինձ հուզում է Ապարանի ժամանցային կյանքը բարելավելու խնդիրը: Լավ կլիներ, եթե մեր քաղաքում կառուցվեին սպորտային սրահներ, մշակութային կենտրոններ, ժամանցի վայրեր: Ապարան քաղաքում կան տաղանդավոր պատանիներ, բայց չունեն պայմաններ դրանք դրսևորելու համար:

Անուշիկ Սարգսյան

***

Բավական հուզող հարց է մարդկանց ինֆորմացված լինելը: Ճիշտ է, գործում են լրատվական բավական շատ աղբյուրներ, բայց այնքան էլ լավ չեն գործում: Շատ ժամանակ Հայաստանում տեղի ունեցած և ունեցող դեպքերի մասին տեղեկանում ենք, օրինակ, ռուսական ԶԼՄ-ներից և միայն շատ քիչ դեպքերում` հայկականներից: Էլ չեմ խոսում այն մասին, որ մարզերի մասին տեղեկություններ հազվադեպ կգտնես:

Արեգ Հակոբյան

***

Կարելի է ասել, որ ինձ հուզում է մեր ապագան: Հետաքրքիր է, թե մեր այսօրվա երիտասարդությունը ինչպես է տեսնում իր ապագան և ինչ է ցանկանում ձեռնարկել այդ ուղղությամբ:

Արևիկ Պետրոսյան

***

Իմ քաղաքում` Ապարանում, չկա այնպիսի ակումբ, կազմակերպություն, որտեղ կարող ենք հաճախել և սովորել լրագրություն, խորհուրդներ ստանալ մեր առաջին լրագրողական փորձերն անելիս: Վստահ եմ, որ շատ երեխաների հուզում է այդ հարցը, և հուսամ, որ հետագայում նման հնարավորություն մեզ կընձեռվի:

Արմինե Սահակյան

***

Ինձ հուզում է մեր ապագան, թե ինչպես կկառուցվի, ու հետագայում յուրաքանչյուրս ինչ դերակատարում կարող ենք ունենալ և ինչ ներդրում կարող ենք անել` զարգացնելու համար մեր համայնքը ու երկիրը: Հայաստանը գտնվում է ոչ բարենպաստ իրավիճակում, և յուրաքանչյուրիս ներդրած լուման կարող է լինել օգտակար:

Աստղիկ Մամբրեյան

***

«Ապարանի ջուր» արտահայտությամբ մեր քաղաքը որպես որակյալ ջրի աղբյուր է համարվում հայաստանցիների համար: Սակայն հենց Ապարանում ջուրը չի տրամադրվում շուրջօրյա:

Անուշ Ավագյան

***

Ապարանի դպրոցականներից շատերն ունեն դերասանական ունակություններ, սակայն ցավոք, մեր քաղաքում չկա թատրոն, թատերական խմբակներ: Հաճախ երեխաները կազմակերպում են ներկայացումներ, ինչպես նաև հումորային երեկույթներ: Օրինակ, Ապարանի ավագ դպրոցի 11բ դասարանի աշակերտները ներկայացրել էին «Ոտքի, դատարանն է գալիս» ներկայացումը, որը նվիրված էր Հայոց ցեղասպանությանը: Աշակերտները սիրով այլ ներկայացումներ էլ կբեմադրեին, եթե լինեին համապատասխան մասնագետներ, որոնք խորհուրդներ կտային բեմադրելիս:

Գոհար Կարապետյան

***

Մեր համայնքում չունենք այնպիսի ակումբներ, որտեղ կարող ենք ազատորեն արտահայտել մեր մտքերը և գաղափարները: Կցանկանայի, որպեսզի լրագրության դասընթացներ լինեն: Անձամբ ինձ հետաքրքրում է լրագրության հետ կապված ամեն ինչ: Հա, ի դեպ նշեմ, որ ես ունեմ գրված հոդվածներ Վիկիպեդիայում:

Գոհար Սահակյան

***

Ես Հայկուհի Քոչարյանն եմ, տասնվեց տարեկան: Սովորում եմ Ապարանի ավագ դպրոցում, XI դասարանում: Ունեմ շատ նպատակներ, որոնց ձգտում եմ հասնել: Մեծ ցանկություն ունեմ, որ Ապարանում տեղի ունեցած ամեն ինչ հասանելի լինի Հայաստանի բոլոր տարածաշրջանների մարդկանց: Ես եղել եմ Հայաստանի տարբեր շրջաններում և նկատել, որ Ապարանի մասին շատ քչերը տեղեկություն ունեն:

Հայկուհի Քոչարյան

***

Ես ցանկանում եմ դիմել ծառատունկների համար: Մեր քաղաքում ծառերը քիչ են, բայց շատ տեսակներ կան, որոնք աճում են Ապարանում: Լավ կլիներ պուրակներ լինեին տարբեր հուշարձանների շրջակայքում: Ապարանի հերոսամարտի հուշահամալիրի մոտ, որտեղ երթևեկությունը շատ է, օդ արտանետվող CO2- ի քանակը ավելի մեծ է:
Ես անհանգստանում եմ նաև Քասախ գետի աղտոտվածության համար: Եթե գետը մաքրվի, քաղաքին կպարգևի գեղեցկություն, ինչու չէ, նաև ամռանը և ձմռանը ճահճացում չի լինի դրա ափերին:

Ժենյա Հովհաննիսյան

***

Ապարանում չկան ստորտային դահլիճներ: Եթե լինեին, դպրոցականները ազատ ժամանակ կզբաղվեին սպորտով, այլ ոչ թե կծխեին, կամ պարապ թրև կգային: Ապարանում չկա զբոսայգի: Ինչու Հայաստանի համարյա բոլոր քաղաքներում կան զբոսայգիներ, իսկ Ապարանում չկա:

Կարեն Ղազարյան

***

Ինչպես կարելի է երիտասարդության մեջ մցնել հետաքրքրություն ուսման նկատմամբ: Ինպես ավելի հետքրքիր դարձնել ուսումը և ինչպես կարելի է ձեռք բերել բազմակողմանի գիտելիքներ որոնք չխանգարեն մեկը մյուսին:

Լիլիթ Սարգսյան

***

Ապարանն իմ ծննդավայրն է, և այստեղ ինձ շատ լավ եմ զգում իմ հարազատ մարդկանց շրջապատում: Բայց միայն այդքանը: Սակայն Ապարանում չկան ժամանցի կենտրոններ, որտեղ հնարավոր լինի հետաքրքիր անցկացնել ժամանակը ընկերների հետ: Ցավոք, մեր քաղաքը զբոսնելու վայրեր էլ չունի: Շատ կցանկանայի, որ ունենայինք զբոսայգի, որտեղ կարելի կլիներ զբոսնել, երեխաները կարուսել նստեին:

Ծովինար Գևորգյան

***

Ինձ հուզում են այն հարցերը, որոնք կապված են մարդու ինքնազարգացման հետ: Օրինակ, թատրոնը, տարբեր ոճերի պարային խմբակները և այլն: Ինձ հուզում է նաև կրթության հարցը: Օրինակ, խելացի աշակերտներին հնարավորություն տրվեր ուսումը շարունակելու տարբեր քաղաքներում: Ճիշտ է, մենք ապրում ենք այնպիսի քաղաքում, որտեղ օդը մաքուր է, բայց այնուամենայնիվ, առողջ ապրելակերպ ունենալու համար անհրաժեշտ են սպորտային ակումբներ:

Վարդուհի Բարսեղյան