Միտքը, ինչպես և արվեստը, այսբերգի է նման։ Այս երկուսի տիտանական աշխատանքի մեծ մասն աննկատ է, միայն արդյունքն է մեր աչքերին ու գիտակցությանը հասանելի։ Մինչ գլուխգործոցը կյանքի կկոչվի, արվեստագետի ուղեղում միտքն աներևակայելի արագությամբ որոշումներ է կայացնում, հաշվարկում, կշռադատում ու հղկում է յուրաքանչյուր մանրուք։
Ֆրանսիացի հանրահայտ քանդակագործ Օգյուստ Ռոդենը իր «Մտածողը» կերտելիս հանգել է այն գաղափարին, որ միտքը ծանր տառապանքների մեջ է ծնվում և այն հսկայական ջանքերով է տրվում մարդուն։ Մտածել, նշանակում է տառապել։ Նշանակում է հարցնել ինքն իրեն՝ ո՞վ եմ ես, ոտեղի՞ց եմ եկել, ու՞ր եմ գնում։ Իսկ արվեստը կոչված է այդ հարցադրումներին շոշափելի լուծումներ գտնել։
Միտքը, ահա գլխավորը՝ աշխարհում կատարվող լավագույն և վատագույն երևույթների ակունքը։ Այդ միտքն է ծնում արվեստներ և արվեստներն են հասունացնում նոր մտքեր։
Ռոդենյան «Մտածողը», որ անուղղակիորեն ցույց է տալիս արվեստի և մտքի փոխկապակցվածությունը, ստիպում է ինձ նկատել մեր շուրջը գտնվող այն մտածողներին, ովքեր իրենց գաղափարները շոշափելի են դարձնում։
Ո՞վ եմ ես, որտեղի՞ց եմ եկել, ու՞ր եմ գնում․ հենց այս հարցերի պատասխաններն էր որոնում Ստասը (Ստանիսլավ Առաքելյան), երբ ծանոթացանք, ու համաձայնեցի օգնել նրան սովորել իր լեզուն՝ հայերենը։ Հայրը հայ է, ինքն էլ ծնվել, մեծացել է Ռուսաստանում և կես տարի է, ինչ որոշել է հայերեն սովորել։ Միանգամից գրախանութ է գնացել, գնել ինքնուսույց և գործի անցել։
-Նախկինում երբեք չէի մտածել հայերեն սովորելու մասին,-ասում է նա,- բայց երբ մի օր տեսա, թե ինչպես են թաթար ընկերներս զրուցում իրենց լեզվով, միանգամից ուզեցի հայերեն սովորել։ Մեկ-երկու շաբաթ սովորելուց հետո հասկացա, որ մինչև ականջներս սիրահարվել եմ հայերենին։
Իր աշխատասիրության ու համառության շնորհիվ, Ստասին հաջողվում է օրական մոտավորապես 20 նոր բառ փախցնել ինձնից, նոր մեթոդներով թարգմանություններ անել, ընթեռնելի հայերենով գրել ու նույնիսկ խոսել՝ դարձվածքներ օգտագործելով։ Որոշել է՝ երբ ազատ հայերեն խոսի, կիրագործի իր երազանքն ու Հայաստան կգա։
Բացի այն, որ նա ինձ զարմացնում էր իր հայկական դաստիարակությամբ ու մտածելակերպով, վերջերս զարմացրեց նաև իր նկարչական հմտություններով։
Նկարչության հարցում ևս ինքնուս է։ Նկարում է միայն այն դեպքում, երբ մենակ է սենյակում, տրամադրված է ու շատ է ուզում ստանալ գոհացնող արդյունք։
-Վաղ տարիքում ես շատ էի սիրում ծառեր, կենդանիներ նկարել։ Առհասարակ նկարում էի այն, ինչ տեսնում էի շուրջս։ Համալսարան ընդունվելուց հետո սկսեցի նաև դիմանկարներ նկարել,-պատմում է նա,-Ընդհանուր պրոցեսը շատ համբերություն է պահանջում։ Նորմալ արդյունքի հասնելու համար ինձ երեք օր է հարկավոր, բայց ինչ էլ որ նկարելու լինեմ, հարյուր տոկոսով վստահ եմ լինում, որ կստացվի։ Եթե նույնիսկ բնականին նման չի ստացվում, միևնույն է, երբեք կիսատ չեմ թողում այն։
20-ամյա տաղանդավոր այս երիտասարդի աշխատանքները տարբերվում են ուրիշների նկարներից նրանով, որ նա միշտ նկարում է գրիչով։
-Տարիներ առաջ նկարում էի ներկերով, բայց դա ինձ այդքան էլ հոգեհարազատ չէր։ Ինձ միշտ թվում է, որ մատիտով նկարված նկարները ժամանակավոր են, քանի որ որոշ ժամանակ հետո կարող են խունանալ, ջնջվել։ Գրիչն այս հարցում ապահով է, մշտական։
Ստասի համար նկարչությունը ոչ միայն սիրած զբաղմունք է, այլև մտքերն ու հոգեվիճակն արտահայտելու յուրօրինակ միջոց։ Նա վստահ է, որ համբերատար աշխատանքը նպատակասլացության ուսուցիչն է, քանի որ, ինչպես ասել է Բերտոլտ Բրեխտը, առանց մեծ նպատակների դարաշրջանները չունեն և մեծ արվեստ։