Արտյոմ Ավետիսյանի բոլոր հրապարակումները

Artyom Avetisyan

Գրիպի հետևանքները

-Էմ, բա իմացա՞ր, աշխարհագրությունից պիտի թեմատիկ գրավոր գրենք:

-Որտեղի՞ց գիտես, ո՞վ ասաց:

-Որ մի քիչ դանդաղ քշես` կասեմ: Էմմա՜, դանդաղ քշի, չեմ ասում` գազ տուր: Այ աղջիկ, «տոռմուզի պեդալը» սեղմի, գազ մի տու, հեսա կգնանք «ավարիա» կտանք:

Ճլը՜փ… Զը՜նգ, զը՜նգ, զը՜նգ, զը՜նգ… Զարթուցիչը զնգաց, ու ինձ քնից հանեց, իսկ իմ աչքերը չէին բացվում՝ ուշ քնելու և ջերմության պատճառով: Ինչպես տեսաք, ես պատմում էի իմ երազը, որտեղ իմ դասարանցի Էմման վարում էր մեքենան և վատ վարելու պատճառով հարվածեց «խեղճ, նիհար, ճլեզ» գրիպին, և գրիպը պայթելով լցվեց իմ ու իր վրա, ու մենք վարակվեցինք, հետո հիվանդացանք…

Ցավոք, իմ երազը իրականություն դարձավ: Առավոտյան, երբ հազիվ կարողացա վեր կենալ մահճակալիցս, լվացվեցի ու արագ ինձ նետեցի մյուս սենյակ, որտեղ գտնվում էր դեղերի տուփը: Ես փորփրում էի տուփը, որպեսզի գտնեի այնպիսի դեղ, որըկկանխեր հազի ու գրիպի ակտիվացումը, սակայն ավա՜ղ: Մայրիկս բռնացրեց ու հարց ու փորձ արեց, բայց ես նրան խաբեցի և ասացի, որ ծամոն ունեմ այնտեղ պահած, և այժմ դա եմ ման գալիս: Մայրիկս քմծիծաղ տվեց, ասաց՝ լավ կտեսնենք, ու գնաց իր գործերին:

Ես այդպես էլ չգտա դեղահաբը ու գնացի դպրոց: Նույն վիճակում էր նաև Էմման ու սկսեց ծիծաղել ինձ վրա: Բայց մեկը լիներ, ինձ վրա ծիծաղեր, որովհետև ես արդեն վերջին ժամերին զառանցում էի:

Դպրոցում բոլորն էլ հիվանդ էին: Մեկը հազում էր, մյուսը` խռխռացնում, երրորդը` փռշտում ու այդպես խանգարում դասը: Հաջորդ օրը, երբ գնացի դպրոց, դասից 30 րոպե ուշացել էի, որովհետև խորն էի քնել ու չէի լսել անգամ զարթուցիչի ձայնը: Ասեմ, որ թերևս ես ոչ մեկին չեմ հանդիպել, ով զարթուցիչի պես կարողանում է իր աշխատանքը ժամանակին և պարտաճանաչ կատարել:

Երբ դասասենյակի դուռը բացեցի, տեսա, որ Էմման չէր եկել, և բոլոր ուսուցիչներին ասում էի. «Նա մեքենան վարում էր 120-ի տակ և երթևեկության գոտուց դուրս գալով հարվածել է գրիպին, վարակվել ու դասի չի եկել»: Այդ օրը ես մինչև 5-րդ ժամը տնքալով և զառանցելով մասնակցեցի դասերին, ու չկարողանալով այլևս ինձ տիրապետել, ես էլ նույնպես գնացի տուն: Ո՛չ մեկի հարցին չէի պատասխանում, ոչինչ չէի ուտում, միայն աչքերս փակում էի ու երազում առողջանալու մասին: Այս ամենը տևեց ընդամենը 2 օր, որից հետո սկսեցի դեղեր ընդունել, թեյ խմել, հաց ուտել և քիչ թե շատ առողջացա:

Բախտս բերեց, որ առջևում շաբաթ ու կիրակի օրերն էին, և իմ տնային արձակուրդները երկարեցին:

Եկավ երկուշաբթի օրը, և շտապեցի դպրոց գնալ և տեղեկանալ բոլորի մասին, մասնավորապես «Հայ ասպետ» թիմի աշակերտների: Նրանք բոլորը հիվանդ էին, և այդ օրն էլ դասերին չէին մասնակցել: Յուրան, որ այդքան առողջ էր թվում, անգամ չէր եկել: Եկել էր միայն պարտաճանաչ Սյուզաննան: Հետո ինքը և ես գնացինք «Հայ ասպետի» կաբինետ, կատակեցինք, նվնվացի, բողոքեցի դեսից դենից: Քանի որ մի քանի օր բացակայել էի, իսկ դասարանցիներս գրավորներ էին այդ ընթացքում գրել, ուսուցիչներից ով ինձ տեսնում էր, գրավոր էր տալիս գրելու: Ես ատամներս իրար սեղմած սպասում էի զանգին:

Հաջորդ օրը եկավ Էմման: Ես նրան պատմեցի, թե իմ արկածների մասին, թե ինչ եմ ասել ուսուցիչներին իր հիվանդության մասին: Ծիծաղեցինք և անցանք դասերին: Այսօր էլ Էմման կգրի իր բաց թողած գրավորները:

Իսկ լավ չէ՞ր լինի` մի շաբաթ արձակուրդ տային, որ համաճարակն ավելի չտարածվեր:

Artyom Avetisyan

Ընկերությունն ավելին, քան հաղթանակը

Այս անգամ ևս մասնակցեցինք «Հայ ասպետ» մրցախաղին՝ ձեռք բերելով հաղթանակ և շատ գիտելիքներ: Բոլորս շատ ուրախ էինք, թեև այդ խաղի ժամանակ մրցույթից դուրս մնաց Երևանի թիմը: Խաղին մասնակցում էին Երևանի, Աբովյանի և Լիճքի թիմերը: Մենք ներկայացնում էինք Լիճքը: Խաղն ընթանում էր հիասքանչ, արդար ձևով և անչափ հետաքրքիր: Բոլոր թիմերն էլ ցուցաբերեցին հարուստ գիտելիքներ, ուղղակի միավորների անբավարար քանակը հիմք դարձավ, որ Երևանի թիմը եզրափակիչ փուլ դուրս չգա: Խաղի մթնոլորտը շատ ընկերական էր և չէր զգացվում միայն հաղթելու տրամադրությունը: Բոլոր թիմերն էլ մեկը մյուսին սատարում էին և ցանկանում էին, որ իրենց հետ մրցակցող թիմն անցներ եզրափակիչ: Երբ ավարտվեց խաղը, մասնագետները հայտարարեցին, որ հաջորդ և վերջնական փուլ են անցել Լիճքի և Աբովյանի թիմերը, իսկ Երևանի թիմը չնչին միավորներով է հետ մնացել: Բոլորը միմյանց ձեռք սեղմեցին, շնորհավորեցին և հաջողություն մաղթեցին հետագա խաղերում: Իսկ ընկեր Արաքս Հոխիկյանը բոլորիս առաջարկեց հաղթանակի առիթով պարել «Ծաղկաձոր» պարը և ուրախ տրամադրությամբ հրաժեշտ տալ մյուսներին:

Խաղին մեզ երկրպագելու էր եկել Անուշը` 17-ի մեր պատանի թղթակիցներից, այն համեստ և գեղեցիկ աղջիկը, ով «17.am»–ի Սևանի մեդիաճամբարի ժամանակ իմ և մյուս պատանի թղթակիցների հետ անցկացրեց իր մեկ շաբաթը: Երբ նրան տեսա «Հայ ասպետ»-ի դպրոցի բակում, մի տեսակ սիրտս հուզմունքով լցվեց, աչքերիս չէի հավատում, որ իմ նոր ընկերներից մեկին էի հանդիպել: Նա ինձ հետ մտավ դպրոց և շուրջ 3 ժամից ավելի մնաց դպրոցում, մնաց մինչև խաղի վերջը: Նա ծանոթացավ մեր ուսուցիչների հետ և հիանալի տպավորություն էր թողել նրանց վրա:

Երբ վերադարձանք գյուղ, մեր շատ սիրելի ընկեր Հոխիկյան Աշոտը՝ դպրոցի փոխտնօրեններից մեկը, ով մեզ հետ պարապում է մրցախաղի հարցերը, ճանապարհի կեսին հայտարարեց, որ մեզ տանելու է իրենց տուն` հյուրասիրելու և մի քանի բացատրական աշխատանքներ տանելու, թե՛ հաղթանակի, և թե՛ հետագա մրցույթի վերաբերյալ: Եվ այդպես էլ եղավ: Իսկ ուսուցիչներից մեկը՝ ընկեր Ռաիսա Մինասյանը, առաջարկեց, որ կարելի է հաղթանակի կապակցությամբ անակնկալ մատուցել ուսուցիչներին և ուսուցչանոցում մեր ազգային պարերից մեկը պարել, որպեսզի մեր հաղթանակի լույսն ու ջերմությունը հաղորդենք նրանց, ինչպես նաև տեսնեն, թե ինչպես են մեծանում իրենց դաստիարակած ու դասավանդած աշակերտները: Եվ հենց երկուշաբթի օրը, ընկեր Հոխիկյան Արաքսի գլխավորությամբ, ով ևս մեզ հետ պարապում է, մեզ հետ չարչարվում և մեզ ուժ ու գիտելիք է հաղորդում, ուսուցչանոցում ներկայացրինք «Փափուրի» պարը: Ամբողջ ուսուցչական անձնակազմը հիացել ու ուրախացել էր մեր հաղթանակի և պարի համար: Բոլորը բարձր ու անթերի էին գնահատում Հոխիկյանների՝ հոր և աղջկա կատարած աշխատանքը: Ինչ վերաբերվում է Հոխիկյան Արաքսին, նա դարձյալ չունի հանգստանալու ժամեր, որովհետև այժմ կրկին պարապում ենք «Հայ ասպետ»-ի հաջորդ փուլի համար, որպեսզի մասնակցենք մրցույթի եզրափակիչ խաղին: Նա օրվա մեծ մասը մեզ հետ է անցկացնում և հաճույքով է աշխատում յուրաքանչյուր վայրկյանը: Իսկ մենք փորձում ենք ամեն ինչ անել, սովորել և յուրացնել ամեն թեմա, որպեսզի հուսախաբ չանենք նրանց: Այժմ փորձում ենք հաղթել, որովհետև հաղթանակի դեպքում հաղթող թիմն արժանանալու է դեպի Արևմտյան Հայաստան 7-օրյա արշավի հնարավորության: Իսկ աշակերտներից յուրաքանչյուրն ունի իր առավելությունները և հմտությունները: Մարինեն հրաշալի ձայնով է խոսում, Սյուզին լավ նկարչուհի է: Ասեմ, որ Սյուզին մեր հաղթանակի կապակցությամբ մեզ նկարել էր «սմայլիկի» ձևով, ունենք նաև երգիչներ՝ Էմման, Արենը, Լիլին և Հայկը, իսկ նրանց նվագակցում է Յուրան՝ դաշնամուր նվագելով: Թիմում եմ ես, իսկ ես կարողանում եմ լավ գրել և շարադրել իմ մտքերը, նաև Վահանն է, ով մեր գերհոգնածությունը թոթափում է իր կատակներով և հումորներով: Թիմում են նաև մեր շատ սիրելի Արսենը, Հայկուհին և Արեգնազը, ովքեր կարողանում են մեզ խորհուրդներ տալ դժվար պահերին և դուրս բերել անելանելի վիճակներից: Հա՛, մոռացա ասեմ, որ մեր Էմման ունի նաև լավ տրամաբանություն և վելուծական միտք, հենց դրա համար նրան հանձնարարել են սովորել պատմողական և բարդ թեմաները, իսկ Հայկի հետ ընդհանրապես մեկ հարցի շուրջ չեն կարողանում համաձայնության գալ, այսպես ասած՝ ջրերը մեկ առվով չեն հոսում: Հա՛, մեկ էլ՝ ես տարբերվում եմ բոլորից իմ ժպիտով ու շատախոսությամբ: Մի խոսքով, մեր թիմում ամեն մեկն ունի իր կարևոր տեղը:

Ինչպես հասկացաք, մենք ունենք ծանրաբեռնված ու դժվար, բայց ուրախ պահերով և գիտելիքներով լի օրեր: Հենց դրա համար շնորհակալություն ենք հայտնում ընկեր Հոխիկյաններին մեզ այս առիթները ընձեռելու համար:

Artyom Avetisyan

Մսյո Ջեկը

Կիրակի օր էր, լեցուն իր անհաջողություններով և տխրությամբ: Ինչո՞ւ եմ ասում` անհաջող և տխուր, որովհետև այդ օրը ճակատագրական եղավ իմ հավատարիմ ընկերոջ՝ Ջեկի համար: Ջեկը իմ շունն է՝ հավատարիմ, հասկացող, հպարտ ու խորհրդավոր, ինչու ոչ, նաև բարի: Բայց միաժամանակ Ջեկը կարող է լինել գազազած, ոմանց համար` թշնամի և սարսափ, իսկ դա այն դեպքերում, երբ նրան վնաս են պատճառում, վատ են վերաբերվում և նման այլ դեպքերում: Հենց դա է պատճառը, որ նրան անվանում եմ Մսյո Ջեկ: Երբ նայում ես նրա աչքերին, կարծես թե լցված են թախիծով, տխրությամբ և այլ դառնություններով, որովհետև շունը մտածում է, որ ցանկացած պահի կարող ես իրեն ցավ պատճառել: Ջեկը օժտված է լավ հիշողությամբ, և հիշում է, թե ով է իրեն վատ վերաբերվել ու նույն կերպ է վարվում նրանց հետ:

Լուսանկարը` Արտյոմ Ավետիսյանի

Լուսանկարը` Արտյոմ Ավետիսյանի

Ջեկը ունի նաև ընկեր` Բարոնը, որը համեմատած Ջեկի հետ, շատ տաքարյուն է և հարձակվում է ցանկացածի վրա: Նա ունի իր զոհին բռնելու խորամանկությունները: Բարոնը թաքնվում է թփերի, արտերի, առվակների, ջրատար խողովակների մեջ և անակնկալի է բերում թե՛ իր զոհին, թե՛ անցորդներին, և դժվարությամբ է նրանց բաց թողնում, քանի դեռ ես կամ ընտանիքիս մյուս անդամները չենք միջամտել:

Լուսանկարը` Արտյոմ Ավետիսյանի

Լուսանկարը` Արտյոմ Ավետիսյանի

Երբ ես ձայն եմ տալիս` Մսյո Ջեկ, Բարոնը բաց չի թողնում առիթը և Ջեկի հետ մոտենում է ինձ: Բայց ասեմ, որ ես ավելի շատը սիրում եմ Ջեկին, որովհետև կարծես թե կյանք տեսած ծեր մարդու հոգի ունենա, որովհետև ցավ տեսած և ապրած կենդանի է, որովհետև նա ավելի հասկացող է: Ինչու ասացի` ցավ տեսած և ապրած, որովհետև հենց այդ կիրակի օրն էր, որ նա հազիվ փրկվեց մահի ճիրաններից:

Այդ օրը նա վրաերթի ենթարկվեց: Երբ մեքենան հարվածեց Ջեկին, նա լացելով և նվնվալով մտավ անտառ ու մինչև հինգշաբթի օրը ո՛չ նրանից լուր ունեի, ո՛չ էլ նրան տեսա: Ջեկը անհետացել էր: Շրջապատումս բոլորն ասում էին, որ հնարավոր է` նա սատկել է: Ճիշտ է, ես առաջին երկու օրը հույսս չէի կորցնում, որ Ջեկը կվերադառնա, բայց երրորդ օրը դա էլ մարեց:

Եկավ հինգշաբթի օրը, երբ դասերից հոգնած և տխուր վերադառնում էի տուն, մտքում հիշելով, որ Ջեկը սովորաբար ուրախ հաչոցով ինձ դիմավորում էր, հանկարծակիի եկա, երբ տեսա Ջեկին: Նա վազելով փաթաթվեց ոտքերիս: Ես բոլորին հայտնում էի այդ լուրը, բայց ոչ մեկն ինձ չէր հավատում:

Ջեկը տուն էր վերադարձել ողջ, բայց այդքան էլ առողջ չէր, որովհետև այդպիսի ուժեղ հարվածից հետո հավանաբար նրա ծնոտը վնասվել էր: Խեղճ Ջեկ, վիրավոր ու սոված քանի օր էր մենակ մնացել անտառում: Ես նրան այնքան կերակրեցի, որ դարձել էր գնդլիկ բոքոնիկ և այլևս չէր կարողանում ուտել հավելյալ կերը:

Ջեկն սկսեց ցատկոտել և խաղալ Բարոնի հետ: Բարոնը ինձնից ավելի շատ էր ուրախացել:

Ասեմ, որ Ջեկի բացակայության ժամանակ Բարոնը դռան մոտից չէր շարժվում, ոչ մեկի վրա չէր հարձակվում և շատ քիչ էր ուտում իր բաժին կերը: Թեև Բարոնը բակում էր, բայց այնքան տխուր էր, որ չէր հսկում, և անցորդների համար այդ մի քանի օրը մեր բակով անցնելը դարձել էր խաղուպարի նման մի բան:

Մսյո Ջեկը վերադարձել է, և այժմ բոլորս շատ ուրախ ենք և շատ հոգատար ենք վերաբերվում թե՛ Ջեկին, թե՛ Բարոնին:

Artyom Avetisyan

Հանուն ինձ

Լուսանկարը՝ Արտյոմ Ավետիսյանի

Լուսանկարը՝ Արտյոմ Ավետիսյանի

Լույսը նոր էր բացվել, երբ արթնացա և մի փոքր ընդմիջումից հետո նկատեցի, որ մայրիկս պատրաստվում է հաց թխել: Նա որոշել էր հացը թխել գազօջախով, բայց իմ երկար թախանձանքներից ու խնդրանքներից հետո նա ձեռնամուխ եղավ հացը թխել թոնրով:

Ես նրան ասում էի, որ եթե նա թոնրով չթխի, ապա իմ ամբողջ մեկ շաբաթվա ճամբարի դասերը կընկնեն ջուրը, իսկ եթե թոնրով թխի, ապա ես նրա վերաբերյալ հետաքրքիր նյութ կգրեմ և ֆոտոներ կանեմ:

Լուսանկարը՝ Արտյոմ Ավետիսյանի

Լուսանկարը՝ Արտյոմ Ավետիսյանի

Դե ինչ, ես նրան կարողացա համոզել, բայց համոզելու հետ մեկտեղ նա ինձ մի քանի աշխատանք հանձնարարեց, որ անեմ: Ես նրան օգնեցի ցախ և փայտ կոտրատելու ժամանակ, օգնեցի բացել երդիկը, որպեսզի թոնրի ծուխը դուրս գա:

Լուսանկարը՝ Արտյոմ Ավետիսյանի

Լուսանկարը՝ Արտյոմ Ավետիսյանի

Այդ ընթացքում իմ մտքում մի հիանալի միտք ծագեց, բայց ես դա նրան ասացի այն ժամանակ, երբ արդեն թոնիրը վառած էր: Ես խնդրեցի մայրիկին, որ նաև գաթա թխի՝ խոստանալով, ճամբարի բոլոր մասնակիցները մեզ հյուր կգան: Ճիշտ է, ես գաթա չեմ սիրում, բայց նրան համոզեցի, որ թխի, որովհետև այդ դեպքում ամեն ինչ հիանալի և հետաքրքիր կընթանար:

Լուսանկարը՝ Արտյոմ Ավետիսյանի

Լուսանկարը՝ Արտյոմ Ավետիսյանի

Մայրս մեծ չարչարանքով կատարեց այդ ամենը, որովհետև դժվար է սոված ու ծարավ գործ անել, նստած տեղում, այն էլ` ծխի մեջ: Անգամ ես չէի կարողանում մի քանի րոպե այնտեղ մնալ նկարելու համար:

Լուսանկարը՝ Արտյոմ Ավետիսյանի

Լուսանկարը՝ Արտյոմ Ավետիսյանի

Երբ մայրս ավարտեց իր գործը, ինձ առաջարկեց փորձել իր թխած գաթայից, ու չնայած ես ամբողջ կյանքում գաթա կերած չկայի, շատ հաճույքով էի ուտում, ինչպես նաև մեծ հպարտությամբ էի գնահատում նրա կատարած անթերի աշխատանքը:

Հիմա դուք էլ կարող եք տեսնել, թե ինչերի է ընդունակ մայրական սերը:

Artyom Avetisyan

Սևան մեդիա ճամբար. Ֆոտոարշավի չգնացինք, փոխարենը …

Անցավ ևս մեկ օր` ուրախությամբ ու գիտելիքներով հագեցած: Ճիշտ է, առավոտը մի փոքր տխրեցինք, որ վատ եղանակի պատճառով ֆոտոարշավի ու նկարահանումների չգնացինք, սակայն այժմ դա մոռացել ենք, որովհետև ֆոտոարշավի փոխարեն մենք ավելի հետաքրքիր նյութեր յուրացրեցինք: Մենք սովորեցինք, թե ինչպես կարելի է անիմացիոն ֆիլմեր նկարել, ինչպես ճիշտ հարցազրույց վերցնել մարդկանցից, ինչպես նաև լրագրության գործնական աշխատանքներ կատարեցինք: Նյութեր պատրաստելու ժամանակ մեզ շատ օգնեց ընկեր Լուսինեն` մի հիասքանչ անձնավորություն: Նա մեզ սովորեցրեց, թե ինչպես ընտրել ճիշտ թեմա և աշխատել դրա վրա, իսկ սովորեցնելուն մեկտեղ, բոլորը հիանում էին իմ ժպիտով: Կային մարդիկ, ովքեր ասում էին, որ իմ ժպիտը նրանց ուրախություն ու ջերմություն է հաղորդում, մի քանիսը ասում էին, որ մարդ ինչքան տխուր էլ լինի, մեկ է ժպտալու է, եթե նայի ինձ: Ես ժպտերես մարդ եմ, քիչ է լինում դեպքեր, որ չեմ ժպտում, բայց փորձում եմ ժպտալ, որպեսզի դիմացինին իմ տխուր հայացքը չհաղորդեմ: Ժպտալու հետ մեկտեղ, նաև ընկերներիս խանգարում էի ավարտին հասցնել իրենց սկսած աշխատանքները, գործերը, ինչպես նաև խաղերը: Երբ ես ժպտում էի, բոլորը շեղվում էին իրենց գործերից և հավաքվում էին իմ շուրջը, ասեմ նաև, որ ես այս նյութը գրել եմ շատ դժվարությամբ, որովհետև նրանք ինձ պահում էին իրենց կողքին: Ես այս նյութը գրել եմ իմ սենյակում, բոլորովին մենակ:

Այս օրը ամբողջովին ծանրաբեռնված էր, սակայն բարի էր: Բոլորս հաճույքով էինք կատարում մեր ստանձնած աշխատանքները, որովհետև հենց դժվար ճանապարհներով է, որ հասնում ենք մեր սպասված արդյունքին: Ինչպես ասել է Էռնեստո Չէ Գևարան. «Եթե դուք կարող եք գտնել ճանապարհ առանց խոչընդոտների, դա հավանաբար ոչ մի տեղ չի տանում»:

Ես առաջին անգամ ընկերներիցս մեկի` Թամարայի հետ, ունեցա իմ առաջին հարցազրույցը: Ես շատ ուրախ էի, որ կարողացա նրան օգնել, թե’ նրա նպատակին հասնելու, թե’ ինձ այդ անակնկալ անելուն: Հարցազրույցի ժամանակ ես խոսում էի մեր բարբառով, սակայն վերափոխում էինք գրական հայերենի: Հարցազրույցը ավարտելուն պես, ինձ առաջարկեցին խաղ խաղալ: Երբ առավոտը բոլորս պատուհանից դուրս էինք նայել, անակնկալի էինք եկել, նկատելով « աշնան ձյունը»: Մենք ուրախացել էինք, որ ձյուն էր եկել, և կարելի էր խաղալ նաև ձնագնդիկ, բայց տխրել էինք, որ աշնան վերջին ամիսը սկսվել էր ձյունով:

-Կարո՞ղ ես փակել պատուհանը:

-Ես կարծում էի` դու սիրում ես թարմ օդ:

-Սիրում եմ… Պարզապես աշունը… Այն միշտ չիրականացված երազանքների հոտ ունի:

Ասեմ, որ ես ինքս չհասցրի զգալ այդ հոտը, և շատ ուրախ եմ, որովհետև իմ երազանքները արդեն քիչ-քիչ կատարվում են:

artyom avetisyan portret

Զարզանդ պապի արկածները

Երբ տուն վերադարձա, պապս հավաքում էր այգու ծառերի չորացած ճյուղերը:

-Մաքրվել է այգին, որ չորացած ճյուղերը հավաքել ես:

-Կարո՞ղ ես ինձ օգնել;

-Լսի’ր պապի, ուզում եմ ասես, թե ինչո՞ւ են քեզ ասում «Զարզանդ»:

-Դե, որովհետև շատ ավելի պահանջկոտ ու խիստ եմ եղել, քան հիմա: Հիմա դուք ինձ չեք լսում: Չգիտեմ` դա՞րն է փոխվել, թե՞ դուք եք ավելի չարաճճի դարձել:

-Պա՛պ, որ դու այդքան պահանջկոտ ես եղել, տատը ո՞նց է հավանել քեզ:

-Դե, եսիմ, հավանել է, էլի: Խստության հետ մեկտեղ, եղել եմ նաև կատակասեր: Հիշում եմ, որ ընկերոջս՝ Աշոտին, աղջիկ չէին տալիս իր տգեղ լինելու պաճառով: Իսկ նա աղջիկ էր հավանել և ուզում էր ամուսնանալ նրա հետ: Աշոտը ինձ առաջարկեց ներկայանալ իր փոխարեն: Երբ ընկերոջս ծնողները գնացին խնամախոսության, ինձ տարան իրենց հետ: Մինչ ծնողները զրուցում էին, ես աղջկան փախցրեցի և տարա ընկերոջս տուն:

«Ահա ընկերս, սա էլ քո հարսնացուն,  տես ինչ բացատրություն պետք է տաս նրան»: Ես տուն վերադարձա, մայրս զարմացել էր իմ պահվածքի վրա:

-Բա դու ինչպե՞ս ամուսնացար: 

-Ես տատիդ հավանել էի դեռ դպրոցում: Նա բարետես արտաքինով աղջիկ էր, սովորում էր գերազանց: Տատիկդ էլ ինձ էր հավանել, բայց չէր խոստովանում:

-Իսկ ինչպե՞ս իմացար, որ քեզ հավանել է:

-Երբ կանանց տոն էր լինում, նվեր անելիս տատդ չէր մերժում: Իսկ երբ սեր խոստովանեցի, չմերժեց. և մենք թաքուն ամուսնացանք;

-Թաքո՞ւն, ո՞նց, այ պապի, ոչ մեկ չիմացա՞վ:

-Էդ մեկն էլ չեմ ասի, դա իմ ու տատիդ գաղտնիքն է: Դու ինձ խոսեցնում ես, որ չաշխատե՞ս:

-Չէ՛ պապի, ինձ ուղղակի հետաքրքիր է քո անցած ճանապարհը:

-Էհ, իմ անցած ճանապարհը շատ դժվար է եղել: Այսօրվա նման ամեն ինչ այդքան հեշտ չի եղել: Մի կտոր հաց ստեղծելը շատ դժվար էր: Այդ պատճառով սկսեցի զբաղվել ձկնորսությամբ և խոհարարությամբ: Ես և կրտսեր եղբայրս ուռկան սարքեցինք և բոլորից թաքուն գնացինք ձուկ բռնելու: Վերցրեցինք նավակը և մտանք ծով (Սևանա լիճ): Սկսեցինք ձուկ բռնել: Ինչքան շատ էինք բռնում, այնքան ավելի ոգևորված գնում էինք խորքերը: Մի անգամ հենց գնացինք ծով, եղանակը վատացավ: Սկսեց ուժեղ քամի, և ծովն ալեկոծվեց: Մեր անզգուշության պատճառով եղբայրս ջուրն ընկավ: Ես մի կերպ փրկեցի նրան:

-Շա՞տ էիք վախեցել:

-Վախեցել էինք, բայց ոչ այնքան շատ, որ ես նորից չգնայի ծով: Ես արդեն մենակ էի գնում ծով և ավելի շատ ձկներ բռնում:

-Իսկ ի՞նչ էիր անում այդքան շատ ձկները:

-Վաճառում էի, չորացնում էի: Մի անգամ չափից ավելի շատ էի բռնել, և ոստիկանները տեսան:

-Բա քեզ ի՞նչ արեցին, պա՛պի:

-Ձերբակալեցին: Ինձ պատժամիջոց նշանակեցին. մեկ տարի տնային կալանք:

-Բա այդ ժամանակ ի՞նչ էիր աշխատում:

-Սկսեցի խոհարարությամբ զբաղվել:

-Ինչ դժվար է եղել քո կյանքը, պա՛պ:

-Հիշելը նույնպես դժվար է: Մի բաժակ ջուր բեր, շատ խոսեցի, կոկորդս չորացավ:

-Ա՛ռ պապի, ծովից եմ բերել, բայց մեջը ձուկ չկա:

-Դուռա՛կ, արդեն ձեռք ե՞ս առնում:

-Չէ պա՛պի, ուղղակի կատակեցի:

-Գնանք տուն, արդեն ցուրտ է, ճյուղերն էլ վերցրու, որ վառարանը վառենք:

Զարզանդ պապի ասածն ինձ համար օրենք է…