Ինչն է ինձ հուզում խորագրի արխիվներ

Մայրիկիս հմուտ ձեռքերը

Ինձ երբեմն թվում է, թե հմուտ ձեռքեր ունեցող մարդիկ հրաշագործներ են: Այդ հրաշագործներից մեկը մայրս է՝ Վիոլետտա Ստեփանյանը: Նա հիանալի հելյունագործ է: Նրա աշխատանքները գրավում են բոլորի ուշադրությունը: Նա իր գործերից հաճախ նվիրում է բարեկամներին, հարազատներին և համագյուղացիներին: Շատ է ուզում վաճառել, բայց չի կարողանում, որովհետև գյուղում վաճառելը, կարելի է ասել, հնարավոր չէ, քանի որ բնակիչները շատ քիչ են և գումար էլ չունեն: Իսկ գյուղից դուրս վաճառելու համար միջոցներ ու գումար է անհրաժեշտ: Եթե վաճառվեին, դա մեծ օգնություն կլիներ մեր ընտանեկան բյուջեին:
Մայրիկս չի հուսահատվում և ամեն բան փորձում է: Ամռանը աշխատանքները տարան Գոշ գյուղում վաճառելու, բայց ապարդյուն, գործերի անգամ կեսը չէր վաճառվել, այդ պատճառով այլևս չգնացին, ու բացի այդ, միջոցները չէր բավականցնի ամեն օր գնալ-գալուն: Եվ այդպես, աշխատանքները մնում են մութ պահարանում: Իսկ մայրիկս հույս ունի, որ կգա մի օր, ու ինքը կկարողանա վաճառել դրանք:

Ինչն է ինձ հուզում Աբովյան քաղաքում


Ինձ հուզում են ավտովթարները, գողությունները, սպանությունները, և անչափ հուզում է մեր երկրի բնակչության սոցիալական վիճակը: Ցավոք, հիմա բոլոր տեղեկատվական աղբյուրներով ես տեղեկանում եմ ավտովթարների և սպանությունների մասին, որոնք մի քանի րոպեն մեկ տեղի են ունենում, իսկ Հայաստանի բնակչության վիճակը միշտ ծանր է: Կան այնպիսի մարդիկ, որոնց հեռուստացույցով տեսնելիս հասկանում ես, որ իրենց համար երջանկությունը գումարի մեջ չէ, նրանք գտնվում են ծանր սոցիալական դրության մեջ, բայց իրենց դեմքից ժպիտը չի պակասում:
Ինձ հուզում է նաև, թե ինչու են մարդիկ միմյանց նկատմամբ վատ վերաբերվում: Դրսում հաճախ նկատում եմ, թե ինչպես են միմյանց վիրավորում տղաները, և ցավոք, արդեն նաև աղջիկները:
…Ու բամբասանքը, ինչն ուղղակի տանել չեմ կարողանում:

Անժելիկա Աղասարյան

***

Աբովյան քաղաքում ապրելով՝ անհնար է չնկատել քաղաքի խնդիրները: Եվ երբ շրջապատված ես լինում այդ խնդիրներին զոհ գնացող մարդկանցով, այդ խնդիրներն ակամա դառնում են նաև քոնը:
Հանրակացարաններում ապրող ընկերուհիներ և ծանոթներ ունեմ, տեղյակ եմ այդ շինություններում ապրող մարդկանց սանիտարահիգիենիկ պայմաններից, դրանք անմարդկային են:
Ընկերուհիս ապրում է նման հանրակացարաններից մեկում: Ընտանիքի աշխատողները մայրն ու ինքն են: Բնակարանը շատ փոքր է, ընդամենը մեկ սենյակ` չորս հոգու համար: Հանրակացարանի շինությունը այնքան էլ ապահով չէ բնակչության համար: Ամեն անգամ սեփական սենյակի կամ գոնե սեփական մի փոքր անկյան մասին խոսելիս՝ ընկերուհիս ընկճվում է: Մյուս հարցերում նա նույնպես շփվող բնավորություն չունի… Կարծում եմ, դա իր ապրելակերպի բացասական ազդեցությունն է իր վրա:
Չէի ցանկանա, որ որևէ մարդ ապրեր այդպիսի պայմաններում. դա անարդար է, նրա հայրն իր կյանքն է զոհել հանուն հայրենիքի անկախության և բարօրության համար, իսկ նա հիմա ապրում է զուրկ այդ բարօրությունից և հորից…

Արմենուհի Ավագյան

***

Ինձ հուզում են սպորտային խնդիրները, հատկապես լող մարզաձևի: Օրինակ, թե ինչու Աբովյան քաղաքում և ընդհանրապես մարզերում չկան սպորտային դպրոցներ: Որտեղ էլ որ կան ու գործում են, չեն կազմակերպում մրցույթներ, թե՛ Հայաստանի, թե՛ միջազգային մասշտաբներով: Կամ օրինակ, հնարավո՞ր է, վճարելով տասը հազար դրամ և ամիսը մարզվելով տասներկու անգամ, դառնալ լողորդ և մասնակցել մրցումների:
Ինձ հուզում է նաև այն հանգամանքը, որ հեռավոր գյուղերում ապրող երեխաները տրանսպորտ չլինելու պատճառով չեն կարողանում հաճախել որևէ մարզաձևի պարապմունքների:

Դավիթ Հարությունյան

***

Ինձ հուզում են դավաճանությունները: Իմ տարեկիցների շրջանում հաճախ են հանդիպում ընկերական դավաճանությունները: Հավատարիմ ընկեր լինելը դժվար է, բայց…
Հուզում է նաև լքված և ծնողազուրկ երեխաների ճակատագիրը, անգամ միակողմանի ծնողազուրկ լինելը: Իմ շրջապատում կան այսպիսի երեխաներ: Ցավոք, նրանք զրկված են պետական հոգածությունից, ապրում են դժվարին պայմաններում, սակայն շրջապատին փորձում են ցույց չտալ իրենց խնդիրները:
Ես հուսով եմ, որ մի որ բոլոր այն խնդիրները, որոնք լուծումներ չունեն՝ կլուծվեն: Անապահով ընտանիքների հարցը կարծում եմ հուզում է բոլոր մարդկանց: Հաճախ ենք հեռուստացույցով տեսնում այս ընտանիքներին, որոնք փորձում են օգնություն գտնել: Նրանք մեծ կամքի տեր են, նրանց մոտ հույսը վերջինն է մահանում:

Գոհար Հակոբյան

***

Ճիշտ է, ես երբևէ չեմ ցանկացել անդրադառնալ այս թեմային, բայց կարծում եմ` պետք է: Մարդիկ սկսել են կեղծավորություն անել: Չգիտեմ ինչու են այն մարդիկ, ովքեր ինչ-որ առավելություն ունեն մյուսներից, ավելի վեր իրենց դասում: Ես դա չեմ սիրել երբեք: Եղել են դեպքեր, երբ ես շփվել եմ այնպիսի մարդկանց հետ, ովքեր անկեղծ չեն եղել ինձ հետ, և ես, իմանալով այդ մասին, այլևս չեմ ցանկացել նրանց հետ շփվել: Բոլոր մարդիկ էլ ունեն գաղտնիքներ, բայց դա ոչ մի կապ չունի անկեղծ լինելու հետ: Պետք է կարողանալ պահել գաղտնիքները, բայց ազնիվ մնալ: Կեղծավորություն անելով մարդիկ հասնում են բարձունքների, բայց դա երկար չի տևում: Լավ կլինի, որ բոլորը գիտակցեն, որ ազնիվ լինելն ավելի կարևոր է: Լինելով ազնիվ և՛ քեզ կօգնես, և՛ կողքիններիդ չես հիասթափեցնի: Կեղծավոր մարդիկ շատ կան, ազնիվ պետք է լինել…

Գրիշա Շաբուրյան

Երբ կգա այդ օրը

Լուսանկարը՝ Սոնա Զաքարյանի

Լուսանկարը՝ Սոնա Զաքարյանի

Իմ դպրոցը (Սյունիքի մարզի Սիսիանի շրջանի Դարբասի միջնակարգ դպրոց) կառուցվել է 1966 թ-ին և սկսել է գործել 1969 թ-ից: Այդ օրվանից մինչև հիմա այն հիմնովին չի վերանորոգվել: Վերանորոգվել են միայն երեք սենյակներ` ուսուցչանոցը, համակարգչային և անգլերենի դասասենյակները, որի համար շնորհակալ ենք մեր ամերիկացի բարեկամներից:
Լուսանկարը՝ Սոնա Զաքարյանի

Լուսանկարը՝ Սոնա Զաքարյանի


Դպրոցի շենքը վթարային և սեյսմիկ անկայուն վիճակում է: Հիշում եմ, երբ գյուղում երկրաշարժից ցնցումներ եղան, պատերի վրայի ճեղքերը ավելի լայնացան: Դա ընդամենը 3-4 բալի դեպքում: Ես անգամ չեմ ուզում պատկերացնել, թե ինչ կլիներ, եթե ավելի ուժեղ երկրաշարժ լիներ: Երբ ցնցումներ եղան, մենք բոլորս դուրս եկանք դպրոցից և գնացինք ֆուտբոլի դաշտ: Վախեցել էինք, որովհետև մտածում էինք, որ հետցնցումներն ավելի ուժգին կլինեն, բայց բարեբախտաբար ամեն ինչ լավ ավարտվեց:
Լուսանկարը՝ Սոնա Զաքարյանի

Լուսանկարը՝ Սոնա Զաքարյանի


Մենք երազում ենք վերանորոգված և մաքուր սպորտ դահլիճ ունենալու մասին: Սպորտ դահլիճի չվերանորոգված լինելու պատճառով մենք շատ ենք տուժում: Չենք կարողանում նորմալ դասեր անցկացնել այնտեղ: Հարմարություններ չկան հագուստ փոխելու համար: Հանդերձարանները անմխիթար վիճակում են: Մեր երեխաների սերը այնքան մեծ է սպորտի հանդեպ, որ չնայած վատ պայմաններին, սպորտ դահլիճում վոլեյբոլ են խաղում: Ամեն անգամ ընկերուհիներս ասում են.
–Սոն, արի իջնենք սպորտ դահլիճ, վոլեյբոլ խաղանք:
-Երեխեք, ախր, էնտեղ փոշի ա ու շատ ցուրտ ա:
-Ոչինչ, կխաղանք, կտաքանանք:
Լուսանկարը՝ Սոնա Զաքարյանի

Լուսանկարը՝ Սոնա Զաքարյանի

Բացի այս ամենից սպորտ դահլիճի պատուհանները կոտրված են: Այնտեղ խաղալով և առավել ևս դաս անելով մենք մեր առողջությունը կվնասենք: Միայն դպրոցի երեք սենյակները եվրոպատուհաններ ունեն, իսկ մնացած պատուհանները մի փոքրիկ քամուց կարող են ջարդվել: Մի քանի շաբաթ առաջ ուժգին քամի էր, և մեր դպրոցի մի քանի պատուհաններ ջարդվեցին: Անգամ դպրոցի արհեստանոցի տանիքն էր վնասվել: Չնայած այդ ամենին, մենք մեծ խանդավառությամբ ենք սովորում, որ խելացի և կրթված մարդիկ դառնանք: Գուցե հետագայում կարողանանք օգնել մեր դպրոցին:
Լուսանկարը՝ Սոնա Զաքարյանի

Լուսանկարը՝ Սոնա Զաքարյանի

astghik ghazaryan

Այսօր կիրակի է

-Ա՜ստղ, էսօր կիրակի ա,- ինձ քնից հանելով ասում է Մարինը` ընկերուհիս:
Դե, եթե կիրակի է, նշանակում է պետք է գնանք «Խաչ»: «Խաչ» ասվածն իրենից ներկայացնում է մի մատուռ, ավելի ճիշտ, մատուռի ավերակներ: Եթե չեմ սխալվում, մատուռը 16-րդ դարի կառույց է: Տարածքը, որտեղ գտնվում է Խաչը, գյուղացիներն անվանում են Կալեր: Մատուռի շրջակայքը պատված է գոմաղբով և զանազան անպետք իրերով: Չգիտեմ, մարդիկ ինչու են որոշել այդ սուրբ վայրը «զարդարել» աղբով: Ենթադրում եմ, որ դրա պատճառն այն է, որ մեր շրջանում մարդիկ հեռացել են հավատքից, ու գյուղում շատ քիչ մարդիկ կան, ովքեր եկեղեցի են հաճախում կամ գոնե որոշ չափով հավատում են Աստծուն: Այդ մարդկանցից է նաև տատիկս` Ամայը: Հիվանդության ու մի քիչ ծեր լինելու պատճառով (չեմ կարողանում նրան ծեր անվանել) նա չի կարողանում եկեղեցի գնալ, բայց երբ ես մոռանում եմ կամ ձևացնում եմ, թե մոռացել եմ, որ կիրակի է, Ամայն ասում է.

-Ամայ ջան, (մեկ-մեկ այդպես է ինձ դիմում), մոմ վեր կալ, քինյա Խաչը, մոմ վառի իմ իրեսը Իրա (Աստծո) վետի տակը:

Մեր ուխտատեղին հասնելու համար հաճախ մեզնից գերբնական ուժ է պահանջվում, և հատկապես այն ժամանակ, երբ եղանակը անձրևային է: Այնպիսի ցեխ է լինում, որ մինչև ծնկները ցեխի մեջ ենք խրվում: Երբեմն ստիպված ենք լինում թռչել սրա-նրա այգու ցանկապատի գլխով ու գողեգող ուրիշի տարածքով հասնում մատուռին: Թեև ամեն կիրակի այնտեղ ենք լինում, բայց ամեն անգամ ծանր ենք տանում, երբ տեսնում ենք մատուռի տխուր կերպարանքը: Տարածքում միշտ ուժեղ քամի է լինում, ու պատահում է մոմ վառելուց հետո չենք կարողանում առանց ընդհատելու աղոթել, որովհետև քամին անընդհատ հանգցնում է մոմը, և մենք ստիպված ենք լինում կրկին վառել: Նույն դժվարությամբ մենք տուն ենք գնում: Այսպիսով թեև մեծ դժվարությանը, մենք կատարում ենք մեր քրիստոնեական պարտքը: 

Սա ինձ ու ընկերուհուս համար սովորույթ է դարձել, որն ընդօրինակել ենք մեր մեծ քույրերից: 

Մենք ստիպված ենք լինում այդ դժվարին ճանապարհը կտրել-անցնել, որովհետև մեր գյուղում` Գետահովիտում, չկա եկեղեցի, չնայած այն բանին, որ մեր գյուղը համարվում է Իջևանի շրջանի ամենամեծ գյուղերից մեկը:
Այսօր կիրակի է, Խաչ գնալու ժամանակն է:

satenik

Վաղ ընտրություն

Իններորդ դասարանն ավարտող յուրաքանչյուր պատանու խնդիրն է որոշել` կամ դուրս գալ դպրոցից, կամ ընտրել մասնագիտություն, կամ շարունակել հաճախել դպրոց: Ահա այդպիսի դժվար ընտրության առաջ էի կանգնել ուսումնական տարվա սկզբին: Մայրս ամբողջ ամառ հարցնում էր. «Սա՛թ, կարող ա՞ անգլերենի մասնագետ դառնաս, կարո՞ղ ա` մանկավարժ, կամ դիզայներ, կամ մոդելավորող»: Իսկ այդ բոլոր հարցերին հետևում էր հետևյալ պատասխանը. «Չգիտեմ»: Իսկապես չգիտեի, չէ որ այդ տարիքում դեռ չես կողմնորոշվում, թե ինչ ես ուզում դառնալ: Դեռ շատ մասնագիտությունների մասին ոչինչ չգիտես, բայց ստիպված ես արագ ընտրություն կատարել, ինչը իմ կարծիքով սխալ է:

Վերջիվերջո առանձնացրեցինք երկու մասնագիտություն` տնտեսագետ և մանկավարժ: Իսկ այս երկուսից հաղթեց տնտեսագետը` ձայների մեծամասնությամբ: Որից էլ հետևում էր, որ դուրս եմ գալիս դպրոցից և ընդունվում Արարատի պետական քոլեջի` «Սպասարկման կազմակերպում» բաժինը: 

Քոլեջից առաջին տպավորությունները շատ լավ էին` նոր միջավայր, նոր «դասարան», «նոր դասասենյակ», լավ բացատրող «ուսուցիչներ»: Բնականաբար յուրաքանչյուր առաջին կուրսեցու համար դժվար է ադապտացվել կուրսղեկ, կուրս, դասախոս և լսարան բառերին: Նաև առաջիկա օրերի խնդիրն էր` լսարանների համարները հիշել, քանի որ շրջում էինք լսարանից լսարան, բացառությամբ ձմռանը: 

Քոլեջի ամենաուրախ պահերից մեկը երկար դասամիջոցին «բուֆետ» գնալն է: Սակայն ի տարբերություն դպրոցի, բուֆետ չկա: Մենք օգտվում ենք քոլեջի դիմացի խանութներից: 

-Ըհը, զանգը տվեց,-արագ-արագ հավաքվելով ասացի ես ու ընկերուհուս ձեռքը բռնեցի և քաշեցի դեպի մուտքը: 

Հիմա կասեք` «Ինչի՞ց եք ուշանում», որովհետև եթե մի քիչ ուշ ենք գնում, մեզ ուտելու բան չի հասնում: 

Չնայած քոլեջը դասաժամի տևողությամբ տարբերվում է դպրոցից` 80 րոպե, սակայն դասաժամը այնքան բովանդակալից և հետաքրքիր է անցնում, որ չենք նկատում, թե դասը երբ վերջացավ:

Սկզբում աշակերտից անցումն ուսանողի դժվար է, սակայն որոշ ժամանակ անց համակերպվում ես: Դպրոցն ունի հատուկ համակարգ, իսկ քոլեջում դու ես քո գլխի տերը: Բայց չմտածեք, թե քոլեջը վերահսկողությունից դուրս է. քեզնից պահանջում է սովորել և հաճախել դասերին, լինել կազմակերպված և պատասխանատու, հակառակ դեպքում բացակաների պատճառով կհեռացվես: 

Առայժմ ինձ դուր է գալիս ուսանող լինելը. քեզ մի տեսակ մեծ ես զգում: Բացի այդ քոլեջում շատ ակտիվ է անցնում նաև ժամանակը դասերից դուրս: Ամեն շաբաթ կազմակերպում ենք միջոցառումներ, մրցույթներ տարբեր կուրսերի միջև:
Հուսամ, մինչև ավարտելս ավելի լավ կհասկանամ. Ուզում եմ դառնալ տնտեսագետ թե ոչ, և իմ ընտրության համար հետագայում չեմ զղջա:

mushegh kyurekhyan

Ո՞ւմ է պետք լավ գաղափար

Գրեթե ամեն օր նույն ճանապարհով գնում եմ պարապմունքի ու գալիս եմ: Գնալուց դրսում դեռ լուսավոր է և մարդկային շարժ կա Վայքում: Բայց երբ վերադառնում եմ, դրսում միայն երևում են հատուկենտ ու նույն մարդիկ: Նրանք իմ հասակակիցներն են, կա՛մ գնում են պարապմունքի, կա՛մ վերադառնում են: Այնքան եմ տեսել նրանց, որ համարյա գիտեմ, ով որ ժամին է սկսում, ում մոտ է պարապում, երբ է վերջացնում: Բացի մեզանից ոչ ոքի չես հանդիպի Վայքի փողոցներում:

Տխուր է: 

Հորաքույրս ասում է.

-Երբ մենք քո տարիքին էինք, ամեն օր երեկոյան դուրս էինք գալիս զբոսնելու: Այնքան շատ մարդ կար դրսում, որ մայթերի փոխարեն փողոցով էինք քայլում: Այդքան շատ էին: Դուք ի՞նչ եք անում` դպրոցից գալիս եք, գնում պարապմունքի, հետ գալիս ու նստում համակարգչի դիմաց: Դուրս եկեք, աշխարհ տեսեք:

-Վայքում ի՞նչ աշխարհ տեսնել,- նստածս տեղից ելնելով ասացի ես:

-Հա, դու գնա համակարգչիդ մոտ:

-Ու կգնամ,- ծիծաղելով ասացի ես ու գնացի իմ սենյակ:

Թեև հասարակական կազմակերպությունների շատ լինելուն և նրանց ծավալած ակտիվ գործունեությանը, Վայքում չկան ժամանցի վայրեր երիտասարդների համար: Մի անգամ այդպիսի բողոքով դիմեցի ՀԿ-ներից մեկի ղեկավարին:

Նա էլ ասաց.

-Ակտիվ տղա ես, մի հատ ծրագիր գրի, թե ինչ ես ուզում, ներկայացրու, իրականացնենք:

Ես էլ ինձնից գոհ մի հատ «թվանոց բիզնես-ծրագիր» գրեցի ու տարա: Ցանկանում էի Վայքում կինոբար բացել: Երբ հաշվեցինք, թե ինչքան գումար է հարկավոր, պարզվեց` 1500-2000 դոլար է պետք սարքավորումների, տարածքի վարձակալման ու մնացած մանր-մունր ծախսերի համար: Իհարկե, ՀԿ-ն այդքան գումար չէր տրամադրի անհեռանկար գործի համար: Բայց դե, չեմ հանձնվել:
Եթե կան բարեգործներ, որոնք կուզենան ինձ օգնել,ապա կիրագործեմ երազանքս: Բայց հետո էլ մտածում եմ. մի քանի ամսից տեղափոխվելու եմ Երևան` ուսումս շարունակելու ու կանտեսեմ իմ բիզնեսը: Այս տարիքում այդքան մեծ պատասխանատվություն վերցնելու համար առնվազն կա՛մ պիտի լինես գիժ, կա՛մ չափից դուրս ինքնավստահ:

Հ.Գ. Կյանքը դեռ առջևում է, ավելի լավ է` իջնեմ երկնքից ու անցնեմ դասերիս:
 Ահա մաման արդեն բարկացավ:

-Հա, մամ, վերջացրեցի, հեսա կանեմ:
Բայց գուցե կա՞ մեկը, ում կոգեշնչի իմ գաղափարը…

Ուզում եմ գան հին ու բարի օրերը

Լուսանկարը՝ Էլզա Զոհրաբյանի

Լուսանկարը՝ Էլզա Զոհրաբյանի

Ես սովորում եմ 9-րդ դասարանում, և ինչպես բոլոր ավարտական դասարաններում մեր դասարանում նույնպես ամսվա մեջ գոնե մեկ անգամ լինում են վեճեր փախչողների ու չփախչողների միջև: Ես պատկանում եմ փախչող մարդկանց խմբին: Վերջերս դպրոց է եկել նախկին ֆիզիկայի ուսուցչուհին, ում դասարանի մեծ մասը չի սիրում: Գրեթե ամեն օր մենք ուզում ենք նրա դասից փախչել, կամ ինչ-որ չար կատակ անել: Այդ ուսուցչուհին ինչպես և դպրոցի ուսուցիչների մեծ մասը ատում է մեր դասարանը, քանի որ մենք դպրոցի ամենաչար դասարանն ենք: Մեր դասարանում սովորում է փոխտնօրենի թոռնուհին, և նա ամեն անգամ զգուշացնում է ուսուցչուհուն, թե մենք ինչ ենք ուզում անել:
Անկեղծ ասած, իմ դասարանը մի փոքր անկազմակերպ է, որովհետև լավ ու բարի ժամանակներում մենք եղել ենք երկու տարբեր դասարաններ. 7Ա և 7Բ: Այդ մասին անընդհատ խոսում են թե ուսուցիչները, թե աշակերտները և անընդհատ հիշեցնում են, որ 7Ա-ն այս էր լավ անում, 7Բ-ն` այն: Ես սովորում էի 7Ա դասարանում, մենք նույնպես վիճում էինք, բայց վեճը շատ շուտ վերածվում էր կատակի, իսկ հիմա վեճը վերածվում է պատերազմի: Դասարանը բաժանված է խմբերի, և դա տհաճ է, երեխաների կեսը ընկերներ չունեն, աղջիկները անընդհատ վիճում են, իսկ տղաները պահում են իրենց շատ սանձարձակ և միայն բարձր ձայնը կարող է նրանց հանդարտեցնել: Չնայած այսքան շատ թերություններին, մեր դասարանը ունի նաև որոշ առավելություններ` դպրոցի ավագ դասարանը մենք ենք և պետք է կարևոր որոշումները կայացնենք մենք, դպրոցի բարդ աշխատանքները տրվում են մեզ, միջոցառումները կազմակերպում է մեր դասարանը, դպրոցի այլ դասարանները չեն տեսնում մեր դասարանի ներսում կատարող խնդիրները և ամենակարևորը, մենք ունենք բարի դասղեկ, ով ներում է մեր կատարած բոլոր սխալները: Չնայած ամեն ինչին, ես ուզում եմ հետ բերել հին ու բարի ժամանակները:

Անսպասելի և սպասված ձյունը

Լուսանկարը՝ Հարություն Հայրապետյանի

Լուսանկարը՝ Հարություն Հայրապետյանի

Եվ այսպես, աշնան օրերից մեկն էր՝ նոյեմբերի 11-ը: Մենք վերադառնում էինք Գյումրիից Ամասիա: Այնտեղ անձրև էր, բայց հենց դուրս եկանք Գյումրիից, տեսանք, որ ամեն ինչ ծածկված է ձյունով: Սկսվել էր փոթորիկ: Մենք շատ զգուշորեն էինք առաջ ընթանում, քանի որ մեքենայի անվադողերը ամառային էին:
Հակառակ դրան, մեքենայում ուրախ մթնոլորտ էր: Մենք բարձր տրամադրություն ունեինք, քանի որ դրսում ձյուն էր: Մենք տարբեր խաղեր էինք խաղում, և հանկարծ մեքենան ճոճվեց: Դուրս եկանք մեքենայից և տեսանք, որ մեքենան սահել է ճանապարհից դուրս: Վարորդը հազիվ էր կարողացել մեզ փրկել:
Այդ պահին մենք չզգացինք պահի լրջությունը, բայց երբ հասկացանք, թե ինչ է կատարվել, խորը մտածմունքի մեջ ընկանք: 
Մեքենան չէր կարող առաջ շարժվել, և այդ պատճառով մենք ուրիշ մեքենա կանչեցինք, որ գա մեզ տանի: Մեքենան մեզ վերցրեց, և մենք շարունակեցինք ճանապարհը:
Առաջ ընթանալով տեսանք, թե քանի մեքենա էր դուրս եկել ճանապարհից: Վարորդները ստիպված էին մեքենաները ճանապարհին թողնել և ոտքով առաջ ընթանալ:
Չնայած անսպասելի ձյունը հաճելի էր, բայց ամեն ինչ իր ժամանակին պետք է լինի:
Լուսանկարը՝ Հարություն Հայրապետյանի

Լուսանկարը՝ Հարություն Հայրապետյանի


Արդեն երկու օր է հանրապետությունում ձմեռվա գալուն պես ձյունը նույնպես եկավ: Ուրախանում ենք, ճիշտ է, բայց շատ ենք խնդրում բոլոր նրանց, ովքեր երթևեկում են ձնոտ ճանապարհներով. զգույշ եղեք, թե ձեզ համար, թե բոլոր նրանց, ովքեր իրենց կյանքը վստահել են ձեզ:
Լուսանկարը՝ Հարություն Հայրապետյանի

Լուսանկարը՝ Հարություն Հայրապետյանի

Ապարան. Ինչն է ինձ հուզում իմ քաղաքում

Ապրելով Ապարանում մի շարք հարցեր կան, որ հուզում են ինձ իմ քաղաքում: Դրանցից մեկն այն է, որ Ապարան քաղաքում չկան սրճարաններ, զբոսայգիներ: Ճիշտ է, կան տեսարժան վայրեր, բայց դրանց թիվը այնքան սակավաթիվ է, որ ամեն անգամ նույն տեղը գնալով մարդը ձանձրանում է:
Կցանկանայի, որ լինեին այնպիսի վայրեր, որտեղ երիտասարդները կարողանային անցկացնել իրենց ազատ ժամանակը:
Ինձ հուզում է նաև այն հարցը, որ մեր քաղաքում չկան ժամանակակից պարի դասընթացներ, դա հիմնահարց կամ հիմնախնդիր չէ, բայց պարզապես հաճելի կլիներ, եթե լինեին տարբեր հետաքրքրությունների դասընթացներ, և դա ինչ-որ չափով ինձ հուզում է:
Կուզենայի, որ լիներ մեծ գրախանութ, որտեղ կգտնեի ինձ անհրաժեշտ բոլոր գրքերը:

Մերի Բաղդասարյան

***

Ինձ հուզում է այն փաստը, որ Ապարանում ապրում են երիտասարդներ, որոնք օժտված են տարբեր հմտություններով, սակայն չեն կարողանում զարգացնելև կիրառել դրանք: Մեկը` երաժիշտ, մյուսը` նկարիչ, դերասան… Միշտ ինձ մտահոգել է, թե ինչու չի ստեղծվում մի այնպիսի կազմակերպություն, որտեղ այդ երիտասարդները կամ պատանիները կարողանան իրենց տաղանդը ի ցույց դնել:

Անուշ Սիմոնյան

***

Ինձ հուզում է Ապարանի ժամանցային կյանքը բարելավելու խնդիրը: Լավ կլիներ, եթե մեր քաղաքում կառուցվեին սպորտային սրահներ, մշակութային կենտրոններ, ժամանցի վայրեր: Ապարան քաղաքում կան տաղանդավոր պատանիներ, բայց չունեն պայմաններ դրանք դրսևորելու համար:

Անուշիկ Սարգսյան

***

Բավական հուզող հարց է մարդկանց ինֆորմացված լինելը: Ճիշտ է, գործում են լրատվական բավական շատ աղբյուրներ, բայց այնքան էլ լավ չեն գործում: Շատ ժամանակ Հայաստանում տեղի ունեցած և ունեցող դեպքերի մասին տեղեկանում ենք, օրինակ, ռուսական ԶԼՄ-ներից և միայն շատ քիչ դեպքերում` հայկականներից: Էլ չեմ խոսում այն մասին, որ մարզերի մասին տեղեկություններ հազվադեպ կգտնես:

Արեգ Հակոբյան

***

Կարելի է ասել, որ ինձ հուզում է մեր ապագան: Հետաքրքիր է, թե մեր այսօրվա երիտասարդությունը ինչպես է տեսնում իր ապագան և ինչ է ցանկանում ձեռնարկել այդ ուղղությամբ:

Արևիկ Պետրոսյան

***

Իմ քաղաքում` Ապարանում, չկա այնպիսի ակումբ, կազմակերպություն, որտեղ կարող ենք հաճախել և սովորել լրագրություն, խորհուրդներ ստանալ մեր առաջին լրագրողական փորձերն անելիս: Վստահ եմ, որ շատ երեխաների հուզում է այդ հարցը, և հուսամ, որ հետագայում նման հնարավորություն մեզ կընձեռվի:

Արմինե Սահակյան

***

Ինձ հուզում է մեր ապագան, թե ինչպես կկառուցվի, ու հետագայում յուրաքանչյուրս ինչ դերակատարում կարող ենք ունենալ և ինչ ներդրում կարող ենք անել` զարգացնելու համար մեր համայնքը ու երկիրը: Հայաստանը գտնվում է ոչ բարենպաստ իրավիճակում, և յուրաքանչյուրիս ներդրած լուման կարող է լինել օգտակար:

Աստղիկ Մամբրեյան

***

«Ապարանի ջուր» արտահայտությամբ մեր քաղաքը որպես որակյալ ջրի աղբյուր է համարվում հայաստանցիների համար: Սակայն հենց Ապարանում ջուրը չի տրամադրվում շուրջօրյա:

Անուշ Ավագյան

***

Ապարանի դպրոցականներից շատերն ունեն դերասանական ունակություններ, սակայն ցավոք, մեր քաղաքում չկա թատրոն, թատերական խմբակներ: Հաճախ երեխաները կազմակերպում են ներկայացումներ, ինչպես նաև հումորային երեկույթներ: Օրինակ, Ապարանի ավագ դպրոցի 11բ դասարանի աշակերտները ներկայացրել էին «Ոտքի, դատարանն է գալիս» ներկայացումը, որը նվիրված էր Հայոց ցեղասպանությանը: Աշակերտները սիրով այլ ներկայացումներ էլ կբեմադրեին, եթե լինեին համապատասխան մասնագետներ, որոնք խորհուրդներ կտային բեմադրելիս:

Գոհար Կարապետյան

***

Մեր համայնքում չունենք այնպիսի ակումբներ, որտեղ կարող ենք ազատորեն արտահայտել մեր մտքերը և գաղափարները: Կցանկանայի, որպեսզի լրագրության դասընթացներ լինեն: Անձամբ ինձ հետաքրքրում է լրագրության հետ կապված ամեն ինչ: Հա, ի դեպ նշեմ, որ ես ունեմ գրված հոդվածներ Վիկիպեդիայում:

Գոհար Սահակյան

***

Ես Հայկուհի Քոչարյանն եմ, տասնվեց տարեկան: Սովորում եմ Ապարանի ավագ դպրոցում, XI դասարանում: Ունեմ շատ նպատակներ, որոնց ձգտում եմ հասնել: Մեծ ցանկություն ունեմ, որ Ապարանում տեղի ունեցած ամեն ինչ հասանելի լինի Հայաստանի բոլոր տարածաշրջանների մարդկանց: Ես եղել եմ Հայաստանի տարբեր շրջաններում և նկատել, որ Ապարանի մասին շատ քչերը տեղեկություն ունեն:

Հայկուհի Քոչարյան

***

Ես ցանկանում եմ դիմել ծառատունկների համար: Մեր քաղաքում ծառերը քիչ են, բայց շատ տեսակներ կան, որոնք աճում են Ապարանում: Լավ կլիներ պուրակներ լինեին տարբեր հուշարձանների շրջակայքում: Ապարանի հերոսամարտի հուշահամալիրի մոտ, որտեղ երթևեկությունը շատ է, օդ արտանետվող CO2- ի քանակը ավելի մեծ է:
Ես անհանգստանում եմ նաև Քասախ գետի աղտոտվածության համար: Եթե գետը մաքրվի, քաղաքին կպարգևի գեղեցկություն, ինչու չէ, նաև ամռանը և ձմռանը ճահճացում չի լինի դրա ափերին:

Ժենյա Հովհաննիսյան

***

Ապարանում չկան ստորտային դահլիճներ: Եթե լինեին, դպրոցականները ազատ ժամանակ կզբաղվեին սպորտով, այլ ոչ թե կծխեին, կամ պարապ թրև կգային: Ապարանում չկա զբոսայգի: Ինչու Հայաստանի համարյա բոլոր քաղաքներում կան զբոսայգիներ, իսկ Ապարանում չկա:

Կարեն Ղազարյան

***

Ինչպես կարելի է երիտասարդության մեջ մցնել հետաքրքրություն ուսման նկատմամբ: Ինպես ավելի հետքրքիր դարձնել ուսումը և ինչպես կարելի է ձեռք բերել բազմակողմանի գիտելիքներ որոնք չխանգարեն մեկը մյուսին:

Լիլիթ Սարգսյան

***

Ապարանն իմ ծննդավայրն է, և այստեղ ինձ շատ լավ եմ զգում իմ հարազատ մարդկանց շրջապատում: Բայց միայն այդքանը: Սակայն Ապարանում չկան ժամանցի կենտրոններ, որտեղ հնարավոր լինի հետաքրքիր անցկացնել ժամանակը ընկերների հետ: Ցավոք, մեր քաղաքը զբոսնելու վայրեր էլ չունի: Շատ կցանկանայի, որ ունենայինք զբոսայգի, որտեղ կարելի կլիներ զբոսնել, երեխաները կարուսել նստեին:

Ծովինար Գևորգյան

***

Ինձ հուզում են այն հարցերը, որոնք կապված են մարդու ինքնազարգացման հետ: Օրինակ, թատրոնը, տարբեր ոճերի պարային խմբակները և այլն: Ինձ հուզում է նաև կրթության հարցը: Օրինակ, խելացի աշակերտներին հնարավորություն տրվեր ուսումը շարունակելու տարբեր քաղաքներում: Ճիշտ է, մենք ապրում ենք այնպիսի քաղաքում, որտեղ օդը մաքուր է, բայց այնուամենայնիվ, առողջ ապրելակերպ ունենալու համար անհրաժեշտ են սպորտային ակումբներ:

Վարդուհի Բարսեղյան

Ձմեռ է գալիս. ինչով տաքանալ

Լուսանկարը՝ Դավիթ Այվազյանի

Լուսանկարը՝ Դավիթ Այվազյանի

Արդեն վերջանում է աշնան վերջին ամիսը` նոյեմբերը, իր հետ բերելով բազմաթիվ հոգսեր և խնդիրներ, որոնց մասին արժե մտածել: Խոսքը ամենացուրտ և միաժամանակ ամենագեղեցիկ եղանակի` ձմռան նախապատրաստությունների մասին է: Հայերը այն եզակի ժողովուրդներից են, ովքեր ձմռանը նախապատրաստվում են շատ շուտ` տվյալ դեպքում ամառվանից: Ամռանը մրգից մուրաբա են պահածոյացնում` ձմռան համար, մրգային լավաշներ են պատրաստում և չրեր: Աշնանն էլ գալիս է բանջարեղենի պահածոյի և թթվի ժամանակը: Իսկ աշնան վերջին ամիսներին, հիմնականում` կարտոֆիլ, պանիր ու մեղր են գնում` ձմռան համար:
Ձմեռ է գալիս, բայց ձյան փաթիլներով, գեղեցիկ ճերմակ տեսարաններով, ձմեռային ուրախ խաղեր խաղալու հրճվանք անգամ երեխաների մեջ չկա: Բոլորը մտահոգ են, թե ինչպես են ջեռուցելու տունը: Դե, էլ ինչ ձմեռ առանց վառարանի: Վերջերս շատ անձրևներ են դիտվում, և մարդկանց որոշ մասն արդեն տներում վառարան է տեղադրել, իսկ որոշ մասը դեռ ոչ, քանի որ գումար է տնտեսում ցրտաշունչ ձմռան համար: Սակայն խնդիր է` ինչով տաքանալ, որը մտածելու տեղիք է տալիս: Հիմա դժվար է կողմնորոշվել թե ինչո՞վ տաքանալ, որ և շահավետ լինի, և օգտակար: Գրեթե բոլոր գյուղական համայնքներում խնդիրն արդեն գտել է իր լուծումը, որովհետև միշտ փայտե վառարան է տեղադրվում, իսկ լեռնային վայրերում անցել են աթար վառելուն: Բայց խոսքն այլ է քաղաքային բնակավայրերի դեպքում: Որոշ տներում ևս բնակիչները տեղադրում են փայտյա վառարաններ, բայց ոչ բոլորը կարող են տեղադրել, որովհետև բոլոր տներում չէ, որ առկա է փայտյա վառարան տեղադրելու հնարավորություն և հարմարություն: Փայտյա վառարանով տաքացող ընտանիքները բացի դրանից օգտագործում են նաև էլեկտրական վառարան: Իսկ մնացածն օգտագործում են նույն էլեկտրական և գազի վառարանները: Սակայն այս երկուսը ձեռնտու չեն, որովհետև օգտագործած ծախսի գումարը չվճարելու դեպքում (անգամ եթե իսկապես գտնվում ես ֆինանսական ծանր վիճակում) գազազրկվում կամ հոսանքազրկվում են, և մինչև վճարելը մնում են ցրտի մեջ: Իսկ նրանք, ովքեր խնայում են տունը ջեռուցելու վրա, հիվանդանում են, որն էլ իր հերթին ավելի մեծ խնդիրներ է հարուցում ապագայում: Ես շատ եմ մտածում այս մասին, և չգիտեմ` ինչ լուծում կա սրան:
Արդեն ցուրտ է: Շատ տներում դեռ դիմանում են…
Տա Աստված, որ ոչ մի երեխա կամ մեծահասակ չհիվադանա ցրտի պատճառով, և  թող բոլորը այս ցուրտ ամիսները անցկացնեն տաք և առողջ պայմաններում: