Ապրիլ ամսին էր։ Չէ, մի շտապեք եզրակացություններ անել, որովհետև գրածս ամենևին էլ քառօրյա պատերազմի, դրա հետևանքների ու տված դասերի մասին չէ, թեև ինչ-որ տեղ պատերազմի հիմքում է թաղված։ Ինչևէ, ապրիլի մեկին, չէ՛, սա հումոր չէ, «Մանանա» կենտրոնի անձնակազմի մի մասը եկան մեր դպրոց՝ կենտրոնը ներկայացնելու։ Ասացին նաև, որ շուտով Աշտարակում մեդիա դասընթաց են կազմակերպելու։ Ցանկություն առաջացավ անպայման մասնակցելու։ Մտքումս ասացի. «Այ քեզ հաջողություն», բայց հետո` « Ձրի պանիրը միայն թակարդում է լինում »։ Չէ, կներեք էս մտքիս համար, հիմա հաստատ կարծիքս 180 աստիճանով փոխվել է, որովհետև գիտեմ, որ կողքիս կա մի մեծ թիմ՝ «Մանանա» կենտրոնն ու Եվրոպական Միությունը, որոնցից ես անչափ շնորհակալ եմ։ Լավ, անցնենք բուն թեմային։
Եթե դու 17.am-ի թղթակից ես ու մեդիա դասընթացի ես մասնակցել, հաստատ լսած կլինես, դասընթացի ընթացքում անընդհատ կրկնում են, որ կենդանի շփումից բացի համացանցով ենք շփվելու, նյութեր ուղարկելու, լուսանկարներ նկարելու, ֆիլմերի գաղափարներ առաջարկելու… ու սովորելու ենք մեր ուղարկած նյութերի հիման վրա։ Սկզբում մի տեսակ չէի պատկերացնում, թե ինչպես պիտի սովորենք մեր ուղարկած նյութերի վրա, բայց…
Մի քանի օր առաջ 17.am –ում տեղադրվեց հերթական հոդվածս՝ «Արձակուրդներ են, չէ՞» վերնագրով։ Հոդվածումս խնդրել էի, որ խմբագրությունը նրանում առկա օտար բառերը չփոփոխեր։ Խնդրանքս օդի մեջ մնաց։ Երևի սա այն եզակի դեպքերից էր, երբ խնդրանքս չկատարելուց ես ոչ թե նեղվել, այլ ուրախացելէի։ Խմբագրության կողմից գրված տողերը կարդալիս երևի իմ կյանքի ամենամեծ դասերից մեկն էի կարդում՝ հայրենասիրության ու հայերենասիրության լավագույն դասերից մեկը։ Հոդվածումս օտար բառերի կողքին, երբ կարդացի հայերենը, չգիտեմ` ինչ կատարվեց հետս, բառերով հնարավոր չէ նկարագրել… (Ախր, չեք պատկերացնի, թե մի բառը, մի ժեստը, մի ժպիտը, մի հայացքը ինչքան բան կարող են փոխել մարդու մեջ):
Մեր լեզուն այնքան գեղեցիկ է: Ունի 300 000-ից ավելի բառ, բայց դրանք իրոք շատ քիչ են բնութագրելու այն գեղեցկությունն ու ճոխությունը, որ մերն է։ Բայց մենք մեր լեզուն արժեվորելու փոխարեն, վերջին ձևով տգեղացնում, օտար բառերը խցկում, ծամածռում ու ծաղրում ենք մերը՝ մեզ։ Ու հենց մերը ծաղրելով է, որ այսօր «երկիրը երկիր չի» ասողները ամեն մի պատի տակ գովում են առաջատար երկրներին, իսկ մերը վերջին ձևով ստորացնում։ Ասենք, դու մեր երկիրն ես։ Այո, այո, դո՛ւ, էկրանի առաջ ուրիշ մարդ կա՞։ Պատկերացրու մի պահ դու մեր երկիրն ես։ Զավակներիդ շուրջդ հավաքած ուրիշների կողքին ես կանգնում։ Զավակներդ ամեն պահ քեզ փնովում են, ծաղրում, հայհոյում, կոպտում, ուրիշների առաջ, մեղմ ասած, «խայտառակ» անում, հեռանում են քեզանից, ուրիշների մոտ ապաստան գտնում, ուրիշի հողը ծաղկեցնում, և հենց հասնում է ժամանակը, որ ծաղիկը պիտի թառամի՝ «Ինձ Հայաստանում կթաղեք», ու կամաց-կամաց մեր երկիրը վերածվում է գերեզմանի։
Երևի ոչ մի գիրք, ֆիլմ, խոսք ու զրույց այսքան բան չէին փոխել իմ մեջ, ինչքան խմբագրության կողմից արված փոփոխությունը։ Մի հարց ունեմ․նախորդ հոդվածը Մարիա՞մն էր խմբագրել։