Լուսանկարը` Մարիամ Տոնոյանի
Եթե ծնողներդ, տատիկդ կամ պապիկդ պիոներներ են եղել, ուրեմն, անկասկած լսել են 90 և ավելի տարիների պատմություն ունեցող «Արտեկ» ճամբարի մասին, որտեղ հնարավորություն էին ունենում մեկնել պիոներները լավագույն ձեռքբերումների շնորհիվ։ Այսօր «Արտեկը» Ռուսաստանի լավագույն միջազգային ճամբարն է համարվում, որտեղ ամբողջ տարվա ընթացքում տարբեր երկրներից ժամանած երեխաները հնարավորություն են ունենում 20 օր անցկացնել Սև ծովի ափին, Այու-դագի կամ ինչպես տեղացիներն են ասում՝ Արջ սարի հարևանությամբ։
Լուսանկարը` Մարիամ Տոնոյանի
Արտեկում ճամբարականներին տրվում է միագույն հագուստ՝ ըստ ճամբարների. «ծովային» և «գետային» ճամբարների գույնը կապույտն է, «ճենապակյա» ճամբարինը՝ մանուշակագույնը, «դաշտայինները» դեղին են կրում, «անտառայինները»՝ կանաչ և այլն։ Յուրաքանչյուր ճամբար ունի հատուկ ուղղվածության ջոկատներ՝ բնապահպանության, զբոսաշրջության, ծովային, լրագրության, բժշկական, ռազմահայրենասիրական և այլն։
Արտեկում օրը բավականին վաղ է սկսվում։ Երբ արևի կարմրանարնջագույն ճառագայթները նոր են խառնվում հորիզոնի կապույտին, արտեկցիներն արդեն արթուն են և շարք կազմած ճաշարան են շտապում։ Ճաշարանն ընդարձակ է, լուսավոր, մեր հագուստների գույնին համապատասխան կապույտ։ Ճաշարանի հենց մեջտեղում, մեծ վանդակի մեջ մի գունազարդ թութակ է ապրում, ով հաճախ իր կչկչոցով ավելի աղմկալի է դարձնում սնվելու ընթացքը։
Օրվա գրաֆիկն Արտեկում բավականին խիտ է։ Օրվա մեծ մասը երիտասարդները մասնակցում են վարպետաց դասերի, դպրոց են հաճախում, զանազան ծրագրեր են իրականացնում և անհամբերությամբ սպասում են «Աբսալյուտին»։ Այդպես կոչում ենք հանգստի ժամերը, որոնք սովորաբար ամեն անգամ տարբեր տևողություն ունեն։ Այդ ընթացքում ոչ ոք սենյակներից դուրս չի գալիս, և հայտարարվում է քնի ժամ։ «Աբսալյուտից» հետո ջոկատը սովորաբար հավաքվում է սենյակներից մեկում, քննարկում կազմակերպչական հարցեր։ Առաջին օրերին քննարկման օրակարգում կապիտանի ընտրության հարցն էր։ Կապիտանը ջոկատի պատասխանատուն էր լինելու ջոկատավարներից հետո։ Մեր՝ 6-րդ ջոկատը, որոշեց իրականացնել փակ ընտրություն, ինչի արդյունքում թեկնածություն առաջադրած մասնակիցներից կապիտան ընտրվեց Դանիելը՝ ամենահավասարակշռված տղան մեր ջոկատում։
Լուսանկարը` Մարիամ Տոնոյանի
Կհարցնեք` ինչպիսի՞ն են այստեղ մարդիկ։ Մարդիկ ամեն տեղ նույնն են, ցանկացած տարիքի, բնավորության, երևույթների հանդեպ ունեցած վերաբերմունքի… Առաջինը, ում հետ ծանոթացել էի, Ալեքսանդրան էր (Սաշա)՝ տարօրինակ ոճով, ինձ համար արտասովոր պահվածքով, թեև հաճելի բնավորությամբ համարձակ մի աղջիկ, ով մեր հանդիպման առաջին պահից սկսեց հարցուփորձ անել, հետաքրքրվել իմ նախասիրությունների, ազգային պատկանելիության ու լեզվի մասին։ Արտաքնապես պայծառ ու ժպտերես Սաշան բավականին տարբերվում էր մնացածից։ Նրա տարօրինակ դաջվածքները, մուգ գույներով շպարը ինձ անհասկանալի ու անիմաստ էին թվում, իսկ ականջների մեծ, շրջանաձև անցքերը ճամբարում բոլորի հետաքրքրությունն էր շարժում։ Արտեկ եկել էր աշխատանքային խմբի հետ, բայց ստացվել էր այնպես, որ խումբը բաժանվել էր, և Սաշան հայտնվել էր «ծովային» ճամբարում՝ մեզ հետ։
Ճամբարային կյանքի երկրորդ օրվա կեսից Արտեկում ապշեցուցիչ լռություն տիրեց, ու ճիշտն ասած, արտեկցիների այդչափ կազմակերպված պատասխանատվության զգացումը հիացրեց ինձ։ Բանն այն էր, որ նախապես զգուշացվել էր, որ Կերչի զոհերի հիշատակի համար հարգանքի տուրք է մատուցվելու։ Արտեկի բոլոր ճամբարների բոլոր ջոկատները մեկը մյուսի հետևից մեծ հրապարակում ծաղիկներով, մոմերով ու «Կե՛րչ, Արտեկը քեզ հետ է» գրությամբ պաստառներով լռությամբ հարգեցին ահաբեկչության զոհ դարձածների հիշատակը։
Այդ օրը հասցրինք նաև մեդիամենեջերների (երկրորդ անգամ մեդիաֆորում եկած ճամբարական, ում ծրագրերով նորեկները փորձ են ձեռք բերում) երեք ծրագրերից ընտրել մեկը, որի վրա պետք է աշխատեինք այս օրերի ընթացքում։
Իսկ օրվա վերջում մեզ անակնկալ էր սպասվում։ Մեզ հանձնարարվեց տպավորությունների նամակ գրել, որը փոստով ուղարկելու էինք ինքներս մեզ։ Մեր վերադարձից հետո միայն յուրաքանչյուրիս տուն պետք է հասներ՝ հիշեցնելու մեր անցկացրած անմոռանալի 20 օրերի մասին։
Դեռ Արտեկում եմ, էլի կգրեմ: