meri muradyan

Վա՛յ, Վաչի՛կ ջեն, պապե՛ն ա, պապե՛ն…

-1949 թվի գարունքը խաբար էկավ, թե մեր հորը քսանհինգ տարով աքսորել են Սիբիր:

Խոսքը վերաբերում է իմ տատիկի հորը, որը 1949 թվականին աքսորվել է Սիբիր: Նրանց ընտանիքը ապրել է բավականին վատ պայմաններում: Սննդի, հագուստի պակասից բացի ապրել են գետնատանը: Իրենց մանկությունը անց են կացրել առանց հոր: Միայն ժամանակ առ ժամանակ նամակ էին ստանում նրանից:

-1956 թվի աշունքն էր, լավ հիշըմ եմ էդ օրը. լիս չկար, խավար էր, մենք էլ պուճուր ըրեխեք էինք` ես չորրորդ դասարան էի, ախպերս` հինգերորդ, քիրս էլ` յոթերորդ: Ամեքս մեզ հըմար նստած դաս սվորեինք մոմի լսի տակին, մերս էլ թախտի վրա նստած կար ու կրկատան աներ, ինձ էլ դաս սվորցներ: Դասերներուս պրծանք, հետո մեր մերը տեհավ քուններուս տանում ա, ասավ` գնացե՛ք, քնեցեք, բայց ասինք` չէ, մի քիչ էլ նստինք: Մեր տատն էլ գնացել էր մեր հրևանի տուն, մեր տան կրիշն փուլ էր էկել, գնացել էր ասե, որ էն մի օրը գան մեր տան կրիշեն սարքեն: Էդ ըրանքըմը դռան ձեն եկավ: Դուռը մի երկու հետ թխկացրին: Մենք էլ վախել էինք, մեր մերն էլ վախեց, որ գնա դուռը բաց անե: Մի իրեք-չորս հետ որ թխկացրին, իմ մերն ասավ. «Վաչի՛կ ջեն, գնա լա դուռը  բաց արա» (Վաչիկը տատիկիս եղբայրն էր): Մեր մերն էլ էր վախել, բայց համա ցույց չտեր, որ մենք գլխի չլինք, որ ինքն էլ ա վախըմ: Վաչիկը կամաց դուռը բաց արավ, հետո ետ-ետ գնաց. դե  ճնանչեց ոչ ով ա: Ինքը հինգ  տարեկան ա ելել, որ իմ հորը բռնել տարել էին: Եդ ա եդ կանգնեց, մին էլ տեհանք մեր հերը տուն մտավ, բայց մինս էլ ա ճնանչել չէինք, որ մեր հերն ա, մին էլ իմ հերն ասավ. «Վա՛յ, Վաչի՛կ ջեն, պապե՛ն ա, պապե՛ն»: Որ ասավ պապեն ա, սաղս էլ վազեցինք, վզովն ընգանք: Մերս ասավ. «Վաչի՛կ ջեն, գնա Հայկ պապիկանց տուն, տատին ասա թող գա»:  Տատս, էդ լուրն իմանալուն պես, մի երեսուն մետրը իրեք-չորս քայլըմ տեղ հասավ: Էդ քշեր քնեցինք ոչ: Մեր ծանոթներին խաբար արինք, էկան, մի լավ  քեֆ արինք:

Եվ այսպես, այդ օրը դարձել էր տոն: Մի օր, որ ամբողջությամբ փոխեց նրանց կյանքը: Այդ յոթ տարիների ընթացքում նրանք ապրել էին առանց հոր:

Քանի-քանի ընտանիքներ այդպես էլ չարժանացան այս երջանիկ օրվան…