Վանաձորյան օդն ինչ-որ բուժիչ բույր ունի… Սա առաջին անգամս չէ քաղաքում, բայց առաջին անգամ եմ մտածում այս մասին: Վանաձորում ինչ-որ բան ուրիշ է, ինչ-որ ջերմ ու լուսավոր մի բան, չգիտեմ:

Քայլում ենք քաղաքով՝ հետաքրքիր մարդկանց հանդիպելու հույսով: Հույսը չի ուշանում:

Սամվել Առաքելյանն է՝ Վանաձորի Կժեր գեղագիտական սրահի տնօրենը:

-Մասնագիտությամբ  նկարիչ եմ, ավարտել եմ Երևանի Փանոս Թերլեմեզյանի անվան գեղարվեստի ուսումնարանը: Ավարտել եմ ու վերադարձել Վանաձոր, բնիկ վանաձորցի եմ: Հա, սա էլ խանութս է, բիզնեսս, մասնագիտությանս շարունակությունն ու ինձ հոգեհարազատ գործը: Վաճառում եմ թե իմ նկարները, թե հուշանվերները՝ պատրաստված ուրիշների կողմից: Իմ ոգեշնչումն է արվեստը, գեղեցիկը, այստեղ ինչ տեսնում եք, իմ մոլորակի մի մասն է, որ ես ամեն առավոտ կարգի եմ բերում, որպեսզի մարդիկ գան, տեսնեն, հաճույք ստանան, նկարվեն…

Այստեղ Փոքրիկ Իշխանին հիշեցի ու ակամա ժպտացի: Հետո նայեցի շուրջս ու հասկացա, որ այդ փոքրիկ խանութը իսկապես մի մոլորակ է, մի առանձին աշխարհ Վանաձորի ներսում և Վանաձորից դուրս:

-Ես հիմնականում նատյուրմորտ եմ նկարում, բնանկար: Նկարներիցս բաժանվելը հետո դժվար է, բայց պետք է, փող է պետք: Երբ նկարը գնում են, տանում են իրենց տուն, տանում են՝ գեղեցկացնեն: Դա էլ է պետք, չէ՞: Բայց իհարկե կան նկարներ, որոնք երբեք չեմ կարողանա վաճառել:

Պարոն Սամվելը բույսեր էլ է սիրում, երաժշտություն, ամեն գեղեցիկն էլ սիրում է: Նախընտրած նկարիչ չունի, բոլորն էլ լավն են: Ասում է՝ եթե նկարիչ է, ուրեմն ավազակ չէ, իսկ դա արդեն մեծ առավելություն է:

-Վանաձորը մի ժամանակ շատ ուրախ ու կանաչ քաղաք է եղել, – պատմում է, – իսկ այսօր արդեն վանաձորցիների մեծ մասը լքում է իր տունը այլևս չվերադառնալու նպատակով: Քաղաքն օրեցօր դատարկվում է, վատանում են կենցաղային պայմանները, բայց անձամբ ես, չնայած այդ բոլորին, երկրպագուն եմ իմ քաղաքի, ես գնալու տեղ չունեմ ու չեմ էլ մտածում այդ մասին: Գնացողներին էլ չես կարող ասել՝ ինչո՞ւ ես գնում: Ապրել չեն կարողանում, գնում են: Ես ամուսնացած եմ, երկու աղջիկ ունեմ, նրանք էլ են գնալ ուզում, դա իհարկե ցավալի է ինձ համար, բայց ամեն մարդ իր կյանքի տերն է և ուզում է լավ պայմաններում կենսակերպվել: Մեծ աղջիկս ավարտել է ԵՊՄՀ-ի  ռուսերեն լեզու և գրականության բաժինը, բայց մի տեղ չգտանք, որ ուսուցչություն անի,  որ աշխատի, դրա համար էլ նա հույսերը կապում է արտասահմանի հետ: Ես չեմ փորձում խոչընդոտել նրան, սխալ է, որ ասում են՝ հայրենիքդ է, պիտի մնաս… Եթե չես կարողանում չոր հացի փող աշխատել, ո՞նց մնաս:

-Իսկ զբոսաշրջիկներ կա՞ն, առևտուրը ո՞նց է ընթանում, – հարցնում եմ:

-Չէ, մարդիկ քիչ են, առևտուրը՝ ևս, բայց եթե հյուր է գալիս այլ երկրից, անպայման գալիս է էստեղ, բերում են անպայման:

Քաղաքում ուժեղ անցուդարձ էր, ծառեր էին կտրվել, մարդիկ զայրացած էին, զարմացած: Հարցնում եմ, թե ինչ է եղել, սրտնեղում է, աչքերը խոնարհում:

-Չգիտեմ՝ ով է, ինչ է: Բայց ո՞նց կարելի է թույլտվություն տալ նման ծառերը հատելու, ծառից սիրուն բա՞ն են սարքելու: Կա էլի, բոլորի վրա գրված է՝ տրվում է վարձով կամ վաճառվում է: Հիմա էս ծառերի տեղն էլ են էդպես անելու: Ոչ  մտածելու են, ոչ էլ ափսոսելու: