-Դեռ շա՞տ կա հասնելուն:

-Մեկուկես ժամ,-պատասխանեց ուղեկցորդուհին` միևնույն ժամանակ հարցնողի սեղանից վերցնելով արդեն չորրորդ դատարկված սուրճի բաժակը:

Հաղթանդամ տղամարդը բարձրաձայն հառաչանքով հետ ընկավ նստարանին ու սկսեց մատներով թմբկահարել լայն բազկաթոռի հենակները, ձեռքով մի քանի անգամ շփեց ճաղատ գլուխը, քորեց աղվեսի սուր քիթը, նայեց թանկարժեք ժամացույցին, ուժգին թափ տվեց այն, նորից նայեց:

-Մի հատ էլ սուրճ, եթե կարելի է,-փոքր-ինչ խռպոտ ու ցածր ձայնով ասաց նա` թեքվելով դեպի մյուս ուղեկցորդուհին: Վերջինս լուռ գլխով արեց:

Ուղևորի հագին կնգուղով սև սվիտեր էր ու բազմաթիվ գրպաններ ունեցող մոխրագույն շալվար, ինչպիսիք հագնում են օպերատորները կամ լեռնագնացները: Երեսը սափրած չէր, իսկ աչքերի տակ աննշան մգություն կար: Նա փակեց սեղանը, հետո կրկին բացեց այն, մի քանի անգամ անհանգիստ հետ ու առաջ գնաց նստած տեղում: Երբ սուրճը բերեցին, նա մի փոքր խմեց, շունչ քաշեց ու հենվեց բազկաթոռին` թեքվելով դեպի լուսամուտը: Գլուխը հենելով ապակուն` նա արտաշնչեց: Լուսամուտը ծածկվեց գոլորշու թույլ փառով:

Հեռվում` ամպերի ճերմակ փնջերից մեկի միջից ասեղի պես դուրս սահեց ևս մի ինքնաթիռ` հետևից սպիտակ թելի պես քաշելով գոլորշու երիզը: Արևի վառ լույսից այն շիկացել էր, ու երբեմն դժվար էր տարբերել` դա իսկապե՞ս ինքնաթիռ է, թե լույսի ուժեղ բռնկում: Ինքնաթիռը մեծ արագությամբ էր շարժվում, բայց երբեմն թվում էր, թե այն կանգնած է տեղում, ասես կախված է թանձր մեղրի մեջ:

Տղամարդը ձեռքն առաջ տարավ ու մատով դանդաղ գիծ քաշեց ապակու վրա` փորձելով կրկնել ինքնաթիռի` մուգ կապույտ երկնքում թողած սպիտակ նախշը: Արևի մաքուր լույսը քնկոտ ծորում էր ամպերի վրայով: Նրա մատը հասավ կապույտ անվերջության մեջ ծուլորեն սահող երկաթե թռչունին ու զգուշությամբ դուրս հրեց այն լուսամուտի եզրից այն կողմ` շտապեցնելով:

Գլուխն ապակուն հենած ուղևորի աչքերը փակվեցին: Ձեռքը դանդաղ սահեց ներքև: Մեղմ լույսը զգուշությամբ ծորաց նրա ճմրթված կոպերի վրայով` փորձելով մաքրել աչքերի տակ հավաքված հիվանդոտ կապույտ գույնը: Տղամարդու շուրթերը թույլ բացվեցին` դեմքին հարցական արտահայտություն տալով, ասես  երկար ժամանակ ինչ-որ բան էր մոռացել, ու հիմա` քնի ու իրականության եզրում սավառնելիս, հանկարծ պետք է հիշեր: Ինչ-որ շատ կարևոր բան:

Սրահում հնչեց ամրագոտիները կապելու հրահանգի ազդանշանը: Տղամարդու աչքերը բացվեցին, ու նա մի քանի վայրկյան զարմացած նայում էր բաց երկնքին: Վերջապես նա հետ նստեց, տրորեց հոնքերը, ձեռքը վերցրեց արդեն սառած սուրճի գավաթը, խմեց:

-Շո՞ւտ կհասնենք,-կրկին լսվեց նրա խռպոտ ձայնը:

-Այո,-ժպտաց ուղեկցորդուհին:

Ուղևորը թույլ ժպտաց, գլխով արեց, նայեց պատուհանին, որի վրա դեռ երևում էր իր պատկերած նախշը, այնուհետև թևքով զգուշությամբ մաքրեց ապակին:

Վայրէջքից հետո շտապ վեր կացավ, հագավ շագանակագույն կաշվե բաճկոնը, գլխին քաշեց կնգուղը, դրեց անթափանց արևային ակնոցն ու կանգնեց դեռևս փակ դռան առաջ` սեղմելով բջջային հեռախոսի կոճակները: Ուղեկցորդուհին խնդրեց նրան սպասել միջանցքում: Ուղևորը դժգոհությամբ մի քանի քայլ հետ եկավ` անհամբերությամբ փնտրելով ինչ-որ մեկի համարը: Զանգահարելիս էկրանին մի պահ լուսավորվեց դեռահաս աղջկա մի դեմք: Գծի մյուս եզրին խոսեցին, և նա շտապեց հեռախոսը սեղմել ականջին, ժպտաց ու ցածրաձայն ինչ-որ բան ասաց:

-Խնդրեմ,-հրավիրեց ուղեկցորդուհին, երբ դուռը վերջապես բացվեց:

Տղամարդը շտապ քայլերով դուրս եկավ` հեռախոսը չիջեցնելով:

-Էս են ռուս դերասանը չէ՞ր,-հարցրեց ուղևորներից մեկը:

-Հա, ինքն էր,-հաստատեց մեկ ուրիշը` ուշադիր նայելով հեռացողի հետևից:

Օդանավակայանի սպասասրահում մի խումբ մարդիկ փորձում էին լուսանկարել իմ ուղեկցին, բայց վերջինս արագացրեց քայլերը` հայացքը չբարձրացնելով ու հեռախոսն ամուր սեղմելով կրծքին, ասես այդ պահին աշխարհում ավելի թանկ բան չկար:

Ու ամենագեղեցիկ հանդիպումները լինելու են ամենապատահականները: Երբեք չես մտածելու օրվա, ժամի, հագուստիդ ու դեմքիդ գույների մասին: Ամենաչսպասվածները սպասվածներն են լինելու: Լինելու են ամենաչպլանավորվածներն ու անկանխատեսելիները, որոնք հերթականությամբ ու արմատապես պիտի փոխեն ողջ կյանքդ: Ամենագեղեցիկ պահերն ու դեմքի ամենաանկեղծ արտահայտություններն են լինելու:

Դրանք գալու են, որ վստահաբար հանգրվանեն սրտիդ ամենանուրբ լարերի աթոռներին ու կառավարեն սրտիդ նոտաներն ու ամենանվիրական զգացումներդ: Պատահական են լինելու, չես զգալու, որ հոգուդ մի կտորը, որ երբևէ սովոր չի եղել պատահականությունների, որի համար անակնկալները եղել են երջանկության ամենանշմարելի պահերը, այսօր պատահականության զոհ է: Դու շատ ուշ կամ երբեք էլ չես հասկանալու, որ ժամանակի հսկա թափանիվը քեզ առել է իր թևերին ու պտտում է այնպես, որ աշխարհից կտրվում ես:

Հոգիներ կան, որոնք հավերժ սպասում են պատահական հանդիպումների, շատ լավ հասկանալով, որ կյանքում պատահականություններ չեն լինում, որ ստեղծման օրից ի վեր ամեն ինչ  նախօրոք պլանավորված է եղել, և մտքումդ հանգրվանածն ու ճակատագիրն են ամեն ինչի կառավարիչը: Պատահական հանդիպումները շատ հաճախ հենց ամենաճակատագրականն են ու ամենամնայունը, որ կյանքումդ հեղաշրջում են բերում: Բերում են շրջադարձեր, որոնք պիտի վառ գույներով ներկեն, արևով ջերմացնեն ու արև-հոգիներով լցնեն, իմաստավորեն մինչ այսօր ունայնություն թվացած կյանքդ:

Կյանքում ոչինչ պատահական չի լինում, պատահական հանդիպումներ, զրույցներ ու մարդիկ չեն լինում: Լինում են ճակատագրական հանդիպումներ ու ճակատագիր-մարդիկ, որ գալիս են, հաստ ռետինով ջնջում տխուր տողերն ու նուրբ, ամենանուրբ շարժումով անցավ դրոշմում են իրենց անունը ճակատիդ, իրենք իրենց՝ սրտումդ…

Տանը փակված հասկանում ես, որ խելագարվելը հեշտ է ավելի, քան դրա մասին երկար մտածելը։ Տանեցիների հետ վեճերն ավելի շատ են, քան մարդավարի խոսակցություններն ու առավոտյան բարևը։ Ի՞նչ ես հասկանում էս անտեր 4 կամ 5 պատի մեջ ի վերջո, գլուխ չես հանում։

Թվում է՝ ժամանակ կար մտածելու, ինքդ քեզ հետ մենակ մնալու ու խորհելու, բայց դու մենակ ես մնում ֆիզիկապես միայն, ու հոգիդ էդպես էլ իր մենությունը չի գտնում։ Սովորելու ժամանակդ վատնում ես ֆիլմ փնտրելու ու ոչինչ չնայելու վրա, մինչդեռ շուրջդ բոլորը նոր մասնագիտություն ունեն արդեն։ Յոթ ամիս անց ոչ թե ինքդ քեզ ես գտնում, այլ տարբեր ցուցակներումդ ավելացած ֆիլմեր, սերիալներ ու գրքեր։ Գտնում ես նաև մոռացված ընտանեկան ալբոմները, չգիտեմ՝ ինչ ես փնտրում դրանցում։ Կամ քեզ փոքր ժամանակ, կամ մանկությունդ, կամ ձեր տան խաղաղությունը։ Հասկանում ես հանկարծ, որ մոռացված ընտանեկան ալբոմների փոխարեն պետք է միշտ-միշտ գրել ընտանեկան մոռացված ալբոմներ, որովհետև մոռացված ընտանիքն ավելի սարսափելի է երևի, քան դրա կորած խաղաղությունը։

Յոթ ամիս տանը փակվելուց համոզվում ես, որ ոչ մի մոտիվացնող տեսանյութ քեզ ուշքի չի բերի, ու դու միշտ էդպես էլ կիսատ կթողնես անգլերենն ավելի բարելավելու բոլոր սխեմաները, ծրագրավորման կոդերը, նոր սկսվող հարաբերություններն ու հազար ու մի բան կիսատ կթողնես էդ 4 կամ 5 պատի մեջ։ Չգիտեմ, թե էլ ինչ ես հասկանում տանը մնալով, բայց հիշում ես հաստատ, որ ծանրաբեռնված օրերիդ, երբ ժամանակդ անցնում էր կանգառներում նստելով ու ավտոբուսում կանգնելով, երազում էիր կիսատ գրքերը կարդալու ու գրադարակդ ագահաբար աչքերով կուլ տալու մասին։ Ու գիտակցում ես, որ երազանքներիցդ մեկն ի վերջո կատարվեց ու հիմա, երբ ազատ ժամանակդ տիեզերքի պես անսահման է թվում, ոչ մի կիսատ գիրք էդպես էլ ագահաբար չավարտվեց։

Համոզվում ես, որ խոհարարական ոչ մի հմտություն կամ գոնե ցանկություն չունես ու զգում ես քեզ միակ ապիկարը շրջապատիդ անսահման խոհարարների մեջ։

Տեսնում ես՝ ինչպես են բոլորն ազատ ժամանակներն արդյունավետ օգտագործում, իսկ քո ամեն րոպեն պայքար է դառնում կեսօրին չքնելու ու երեկոյան չարթնանալու դեմ։

Տանը փակված հասկանում ես, որ քեզնից գրող դուրս չի գա, ու մտքերդ թղթին հանձնելու բոլոր փորձերը ձախողվում են, մտքերը հեռանում են, մուսան մնում է էդպես էլ անէ։

4 կամ 5 պատի մեջ, կարծես, շատ բաներ ես հասկանում, բայց զուգահեռ գիտակցում ես, որ հասկացար միայն ու չգտար, հասկացար ու ձեռք չբերեցիր, հասկացար ու միևնույն է, մի քիչ խելագարվեցիր։

Մանկությունը նման է անակնկալներով լի արկղի, չգիտես՝ որ պահին ի՞նչ կարող է պատահել: Մեծանալուն հետ մարդիկ մոռանում են իրենց անհոգ ու երջանիկ կյանքը, որն ունեին նախկինում: Ոչ ոք չի հիշում, թե ե՞րբ առաջին անգամ սայթաքեց ու վնասեց ծունկը, քանի որ այն անընդհատ կրկնվում է, քանի դեռ երեխա ես: Չեմ հիշում, թե երբ վերացան ոտքիս սպիները, որոնք անբաժանելի մասն են կազմում իմ մանկության, բայց վստահ կարող եմ ասել, թե երբ սովորեցի հաշվել: Չէ որ կյանքում, չնայած շատ բաներ կան սովորելու, բայց ամեն բան  մի անգամ ենք սովորում:

Եվ այսպես, վերադառնանք սրանից տասնվեց տարի առաջ: Ես չորս տարեկան էի և, ինչպես բոլոր երեխաները, դժկամորեն էի գնում մանկապարտեզ: Մանավանդ երբ իմանում էի, որ հայրիկն աշխատանքի պետք է գնա, այդ օրը վերածում էի իսկական թատրոնի, և ինչպես միշտ, գլխավոր հերոսը ես էի:

Եվ ո՞վ կարող էր տանն ինձնից շատ հնարավորություններ ունենալ: Չէ որ ես չորս տարեկան էի և տան ամենափոքրը: Հայրս պայմանագրային զինծառայող էր: Նա տասնհինգ օր պարտավոր էր մնալ դիրքերում և միայն տասնհինգ օր տանը, և ես, սպասելով հայրիկի գալստյանը, օրերն էի փորձում հաշվել իմ փոքրիկ մատիկներով: Մեկ, երկու, երկ…., երեք… և այսպես մինչև տասնհինգ: Այժմ սովորում եմ Մանկավարժական համալսարանի բանասիրական ֆակուլտետում, և քանի որ իմ աշխատանքր միայն գիր-գրականությանն է վերաբերում, թվերը երկրորդական պլան են մղվում: Գնալով թվերը օգտագործում եմ այնպես, ինչպես չորս տարեկան հասակում. օրերն եմ հաշվում ինձ ընտանիքիցս բաժանող: