marat sirunyan

Խատուտիկի նման

Խատուտիկի նման միշտ մենակ ես մնում,
Բայց ամենքի համար դառնում սիրո «նամակ»:

Խատուտիկի նման
դու ամենքի առաջ
հոգիդ բաց ես անում,
բայց ամենքը՝ անգութ
մի շարժումով դժխեմ
քեզ անում են ծվեն-ծվեն…
Անխղճորե՜ն…

Խատուտիկի նման թևաթափ ես լինում,
Բայց ամենքի համար թռչում կրկի՜ն-կրկի՜ն…

Խատուտիկի նման,
հազար կյանք է քո մեջ,
ու հազարն էլ նման,
ու հազարն էլ տարբեր,
ու հազարն էլ մեկին
նվիրելու պատրաստ…
Վերանալո՜ւ…

Խատուտիկի նման քեզ էլ չեն նկատում,
Քանզի ծակելու տեղ դու շոյում ես հոգին…

Խատուտիկի նման,
դու առաջ ես մեկնում՝
ձեռքդ քամուն… Իսկ այն,
խլում ու տանում է
ամեն հուշ ու գաղտնիք.
թողնում միայն մի բուռ…
կարո՜տ…

Լուսանկարը՝ Մարատ Սիրունյանի

Լուսանկարը՝ Մարատ Սիրունյանի

gayane stepanyan syunik

Ապրիլյան ձյունը Շամբում

Շամբի կլիման մեղմ է, սակայն ձյունը մեր բնակավայրը չշրջանցեց։

Համագյուղացիներից շատերն են տուժել։ Առավել հանգամանալից պարզաբանելու համար զրուցեցի տատիս հետ։

-Տատ, ձյուն հաճա՞խ է տեղում այս բնակավայրում։ Ձմռան ո՞ր ամիսն է առավել ձնառատ։

-Ոչ, հաճախ չի տեղում։ Ձմռան ամիսներից փետրվարն է առավել ձնառատ։

-Գարնան այս ամսին տեղած ձյունը մեր այգուն մե՞ծ վնաս է պատճառել։

-Այո, ծիրանենու բողբոջները ցրտահարվել են, և ոչ միայն ծիրանենու։ Ցրտահարվել են նաև սալորենու, ընկուզենու և շատ-շատ այլ պտղատու ծառերի բողբոջներ։ Ընդհանուր վնասը կազմում է համարյա ամբողջ այգու 80%-ը։

-Այգու բերքը հաճա՞խ է ցրտահարվում։ Մոտավոր քանի՞ տարին մեկ։

-Կլիման մեղմ է, սակայն 3 տարի անընդմեջ՝ ընկույզը, 2 տարի անընդմեջ ծիրանը ցրտահարվում են։ Մյուսները էլի ցրտահարվում են, բայց ոչ այդքան հաճախ։

-Ամենաթույլ բողբոջները ո՞ր ծառինն են։

-Ընկույզի բողբոջները։

-Իսկ միայն մրգերի՞ն է վնասել այս ապրիլյան ձյունը:

-Ոչ, խոշոր եղջերավոր անասունների մսուրային շրջանը երկարել է, անասունները պակաս են կաթ տալիս, հավերն էլ՝ պակաս ձու։

20200424_192307

-Հաճա՞խ ես հետևում եղանակի տեսությանը։

-Անպայման։

-Մայիսը դեռ առջևում է, ի՞նչ ես կարծում՝ մայիս ամսին ձյուն կգա՞։

-Իմ կարծիքով՝ վտանգ դեռ կա մինչև մայիսի կեսերը։

-Ինչի՞ հետ ես կապում այս ապրիլյան ձյունը։

-Բնության պատիժն է մարդկությանը։ Աստված նույնպես բարկացած է։

-Բանջարեղենին վնաս տվե՞լ է։

-Հետաձգում են վարը, պատճառը վախն է։

20200424_193011

nelli khachatryan

Իմ ու համալսարանի անավարտ հարաբերությունների մասին

Ողջույն։ «Լife of Pi» ֆիլմը դիտե՞լ ես, եթե չէ՝ մի փոքր նախաբանով պատմեմ։ Այն հնդիկ տղայի մասին է, որի ընտանիքը գազանանոցը տեղափոխելիս նավաբեկության է ենթարկվում, և Պին հայտնվում է փրկարար նավակում մի քանի կենդանիների հետ ու մի քանի օր անց ստիպված է լինում բաց օվկիանոսում մի լաստի վրա փորձել ողջ մնալ՝ վագրի հետ ապրելով։ Ու ոնց Պին է ներկայացնում, վագրի քաղցը բավարարելը ու դրան կեր չդառնալը գերնպատակ ու կյանքի իմաստ էր դարձել։ Հորից ստացած գիտելիքներով նա կարողանում է վագրին վարժեցնել ու առանց վախի (գրեթե առանց վախի) ապրել։ Վերջում միասին փրկվում են Մեքսիկայի ափերից մեկին հասնելով, ու եթե դիտել ես, հաստատ դու էլ ես տխրել, որ վագրը էդպես էլ չշրջվեց՝ որպես Պիին հրաժեշտի նշան։ Պին հետո պատմում էր, որ իր կյանքի ամենատխուր պահն է եղել առանց հրաժեշտի այդ բաժանումը։

Հիմա ֆիլմից սահուն քայլերով, աննշմար որպես քնքուշ մութի թև, անցում կատարենք դեպի համալսարան։

Համալսարանը առանձնապես երբեք չեմ սիրել, ֆիլմերի պես չի եղել, մոտիվացիա առանձնապես չեմ ունեցել, ամեն հնարավոր ու անհնար պատճառներով բացակայել եմ։ Ես ու համալսարանը իրար չսիրելով իրար գոյություն ենք քարշ տվել, համալսարանին դիմանալը իմ առաջադրանքն էր, ինչպես Պիի համար վագրի կեր չդառնալը։ Բայց այն իմ առօրյայի մի մասն էր, մեծ չզգալու միջոց էր ու պատրվակ։ Ու մոտ մեկ ամիս առաջ գնացի դասի, հետո պարզվեց՝ դա վերջին օրն էր իմ համալսարանական կյանքի։ Էդ գիտակցումը չեկավ, որ էլ քննություն չեմ տալու, ու ինձ համար ամենահավես պահը քննության՝ տեսնես բախտդ ինչքանով է բերել թեստի տարբերակի հարցում, եղել էր վերջին անգամ, ու ես նույնիսկ չեմ ֆիքսել այդ հիշողությունը՝ որպես վերջին։ Չեմ ֆիքսել կուրսով դասի չնստելն ու նույնիսկ միասին քննության պատրաստվելը։

Իմ ու համալսարանի հարաբերությունները էդպես էլ կիսատ ու չհասկացված մնացին։ Պիի ու վագրի նման էդպես էլ իրար հաջող չարեցինք։

Համաճարակը իմ ու ընտանիքիս վրա այնպես չի ազդել, ինչպես որոշ ընտանիքիների վրա: Երկու ամիս առաջ երազում էի 2 ամիս Ճամբարակ գալու ու ոչինչ չանելու մասին, հիմա անկեղծ՝ տանը մնալուց չեմ բողոքում, նույնիսկ հաճելի է, էնպես է, որ վիրուսի հետ ես մեծ հաշիվներ չունեմ՝ բացառությամբ իմ ու համալսարանի կիսատ հարաբերությունները։ Շուտով օնլայն կպաշտպանեմ դիպլոմայինս ու կիսատ վերջ։

Դե ինչ… Բարև հասուն կյանք, ես քեզ չէի սպասում։

Mariam Harutyunyan

Եթե հրաշագործ լինեի

Առավոտյան արթնացա ինչ-որ տարօրինակ մտքերով։ Սուրճի բաժակը ձեռքիս՝ մոտեցա պատուհանին ու գիտունիկի դեմքով սկսեցի զննել տեսարանը։ Իրականում արտասովոր ոչինչ չկար։ Միապաղաղ առավոտներից մեկն էր։ Բայց չէ… Ինչ-որ բան այն չէր։

-Երանի հրաշագործ լինեի,- ասացի ես՝ երեխայական խանդավառությամբ։

Ձայնիս մեջ սենտիմենտալ երանգ նկատեցի։

-Դե վերջացրո՜ւ, արդեն 19 տարեկան ես, ի՞նչ հրաշագործ։

Գրողը տանի, ես մենախոսում եմ։ Ափերովս տրորեցի աչքերս ու նորից պատուհանից դուրս նայեցի։

-Եթե հրաշագործ լինեի, վերջ կտայի այս անիմաստ միապաղաղությանը։

-Միապաղաղությունը մեզ ստիպում է հաշտվել իրականության հետ,- հակադարձեցի ինքս ինձ։

-Իսկ եթե մենք դեմ ենք այս իրականությանը, եթե այս իրականությունը մեզ զոմբիների է վերածում՝ ստիպելով համակերպվել անիմաստ օրենքներին, եթե այս իրականությունը տապալում է մեզ՝ ստիպելով հաշտվել ամեն օր նույն սցենարը տեսնելուն, արդեն հոգնել եմ այդ գրողի տարած նույնից, ամեն օր նույնը, առավոտյան՝ նույնը, կեսօրին՝ նույնը, երեկոյան՝ նույնը, գիշերը… Գիշերը, միայն գիշերն են մեր մտքերը փոխվում, միայն գիշերն ենք մենք կոտրում մեր երևակայության պատնեշը ու պատկերացնում աշխարհը մեր ուզած ձևով։ Ուզում եմ հրաշագործ լինել, որ վերջապես ազատեմ մարդկանց այս անիմաստ միապաղաղությունից։

-Շունչ քաշիր, միևնույնն է, ոչինչ փոխել չես կարող։

Դե հա, ճիշտ է։ Անիմաստ էի ըմբոստանում։ Հանկարծ հայացքս ընկավ իմ սենյակի գրապահարանին։ Վերցրի առաջին պատահած գիրքը (Դոստոևսկու «Ոճիր և պատիժ» գիրքն էր) ու սկսեցի թերթել։ Թերթում էի՝ միաժամանակ մտածելով գլխավոր հերոս Ռասկոլնիկովի մասին։

-Երանի հրաշագործ լինեի ու կարողանայի հանդիպել նրա հետ։ Ու ամեն կերպ նրան հետ կպահեի ծեր կնոջը սպանելու մտքից, ու նա բանտ չէր ընկնի։

Այո՜, իրականում գիրքն ընթերցելիս շատ էի ազդվել այն հատվածից, որտեղ Դոստոևսկին շատ հուզական կերպով նկարագրում էր Ռասկոլնիկովի ապրումներն ու մտքերը բանտում անցկացրած ժամանակ։

-Հիմա ի՞նչ, երազելով ինչ-որ բան կփոխե՞ս։

-Խնդիրը հենց դա է, ես չեմ ուզում համակերպվել այս իրականության հետ, ուզում եմ՝ կյանքը լինի երազների նման, ուզում եմ շունչ տալ իմ սիրելի գրական հերոսներին, ուզում եմ նրանց հետ պահել բոլոր այն սխալներից, որոնք նրանք արել են իրենց գրքային կյանքում։

Գիրքը դրեցի գրապահարանում ու նորից մոտեցա պատուհանին։ Անձրևում էր։ Աչքերս ամուր փակած՝ լսում էի այն արտասովոր «երաժշտությունը», որը լսվում է անձրևելիս։ Անձրևի ձայնը ինձ մի պահ հիպնոսացրել էր։ Չգիտեմ՝ ինչքան ժամանակ էի աչքերս փակ ունկնդրում այդ էսթետիկ երաժշտությունը, որին անվանում էի «Անձրևի ակորդներ», երբ հանկարծ լսվեց դռան ճռռոց։ Դուռը կամաց բացվեց, ու ներս մտավ Օբաման՝ իմ սև կատուն։

-Երևի քաղցած է,- ասացի բարձրաձայն։

Նայում էի նրա կանաչ աչքերին ու փորձում էի կարդալ այնտեղ ապաստանած հայացքի ողջ խորությունը։

-Իսկ եթե հրաշագործ լինեի, կկարողանայի հասկանալ, թե Օբաման ինչ է ուզում ինձ հասկացնել։

Կատվիս կերակրելուց հետո նկատեցի, որ նոր հաղորդագրություն ունեմ։ Վերցրի հեռախոսս ու տեսա․

-Արդեն ժամը 14:30 է, անգլերենի օնլայն դասը հիմա կսկսվի։

Դե հա, վերջապես վերադարձա իրականություն։ Ես ճիշտ էի, մենք պետք է համակերպվենք դրա հետ։ Իրականությունը սթափեցնում է մեզ, երբեմն նաև դասեր է տալիս։ Իսկ հրաշագործությունը միայն հեքիաթներում է հանդիպում։ Կյանքն էլ հեքիաթ չէ, այն մենամարտ է՝ իրական մենամարտ։ Իսկ եթե իրոք հրաշագործ լինեի, ոչինչ էլ չէի փոխի, ես սիրում եմ այս իրականությունը։

anush davtyan

Կարանտինի մեր տարբերակը․ բժիշկներ

Կան բժիշկներ, որ դեռ մարտ ամսին գնացել են հիվանդանոց, երևի ինֆեկցիոն բաժանմունք, ու էլ չեն վերադարձել տուն։ Իրենց առավոտները լուսացնում են հիվանդանոցի սենյակներում, գիշերները սրճում են հարկի ճաշարանում ու մեկուսացած են էդ մի քանի հարկում՝ զրկված իրենց տուն հետ գնալու հնարավորությունից։

Կան ուրիշ բժիշկներ, որ ամեն օր հետ են գալիս տուն։ Ես ապրում եմ իրենցից 3-ի հետ։

Մեր տանը առօրյան համարյա չի փոխվել, մենակ թե ես առհասարակ դուրս չեմ գալիս տնից։ Չնայած երբ հետ եմ գալիս Քյավառ, սովորաբար տնից դուրս չեմ գալիս, մենակ բակ եմ գնում, ծառի տակի ճոճին եմ պառկում։ Հիմա ցուրտ է ճոճի համար, սպասում եմ ամառ գա։ Էս տեմպերով երևի ամառը Քյավառում դիմավորեմ։ Հա, ինչ էի ասում, տան իրավիճակը չի փոխվել։

Ես շատ եմ դժվարանում հիմա պատկերացնել, թե ոնց են մարդիկ շաբաթներով տանը մնում բոլորով, անդադար նայում իրար դեմքի ու հաջողացնում չնյարդայնանալ դրանից։ Չեմ պատկերացնում էդ լուրջ կարանտինն ու խիստ սահմանափակումները, աշխատավարձ չստանալը, աշխատանքից զրկվելը։ Ու երևի կողքից կթվա, որ ամենահեշտը հենց մենք ենք ապրում էս օրերը, դե, ի՞նչ կա որ, կյանքի սովորական ռիթմի մեջ ենք։ Բայց եսիմ, եթե դուք հնարավորություն ունեք լինելու մարդկության էն 20%-ի մեջ, որ երբեք չի էլ վարակվի, որովհետև ամբողջ ընթացքում տան բոլոր անդամներով տանն էիք, ես հաստատ համոզված եմ, որ հիվանդանոցից մեր տուն վաղ թե ուշ կգա վարակը․ ժամանակի հարց է։

Բժիշկների ընտանիքի համար մենք շատ անլուրջ ենք վերաբերվում խնդրին։ Ամեն անգամ տուն մտնելուց ոչ ոք ոտքից գլուխ չի լվացվում, շորերը չի ախտահանում անմիջապես։ Սահմանափակվում ենք սովորական ջրով ու Safeguard կանաչ օճառով։

Իմ մտքում վարակը մեր տուն հասնելու է հետևյալ սցենարով․ կորոնայով հիվանդին տանում են ինչ-որ ԲԿ, նա վարակում է տեղի բժիշկներին, նրանք շփվում են Գավառի ԲԿ-ի բժիշկների հետ, իրենք իրենց հերթին՝  իմ տանեցիներին, ու բում, վարակը մտավ մեր տուն։

Երկու օր առաջ տանը քննարկում էինք Վարդենիսի 39 հիվանդներին, որոնց մի մասը բժիշկներ են հենց։ Արդեն հասել ենք իմ սցենարի 2-րդ դրվագին։

-Ըհը, բլեց Անուշը,- ասաց մամաս, որ տեսավ՝ ոնց եմ դանդաղ սղում աթոռի վրա։

Պապին ինձ ասում էր, որ թեթև տանեմ էդ լուրերը, որովհետև ես ջահել եմ, ոտքի վրա կտանեմ վարակը։ Մինչ այդ տանեցիները պապիս արգելեցին վարակվել, մինչև եկող շաբաթվա իր արձակուրդը։

105․ հիշում եմ և պահանջում

Վերջերս շատ եմ նկատել, որ բոլորը փոխում են իրենց գլխավոր նկարները` անմոռուկ ու Եղեռնի հետ կապված ինչ-որ նկարներ են դնում։

Շատերը տարածում են նյութեր` այն բովանդակությամբ, որ մյուսներն էլ նույն կերպ վարվեն։

Գիտե՞ք՝ նկար փոխելով չի, որ պիտի հարգվի անմեղ զոհերի հիշատակը, անմոռուկի նկար դնելով չենք դառնում հայրենասեր, այլ մեր արարքներով…

Հայ լինելը պիտի մարդու հոգուց գա, այլ ոչ թե նկար փոխելով ապացուցվի, էն էլ՝ ընդամենը մեկ օրով դրված ժամանակավոր նկարի։ Հայ լինելն ու նախնիներիդ հարգելը էդ չոր ու ցամաք նկարով չի ամփոփվում, գրողը տանի։ Ի՞նչ իմաստ կա, եթե էդ նկարը դրվելու է մի օրվա համար, մի քանի ժամվա համար։ Հա՛յ եղիր արարքներովդ ու գործերովդ, ոչ թե մի քանի ժամով դրած անմոռուկի ու Ծիծեռնակաբերդի նկարով։

Վերջ ի վերջո նախնիներին ու նրանց հանդեպ գործած ոճրագործության մասին պետք չէ հիշել միայն օրենքով սահմանված հիշատակի օրը ու մնացած 364 կամ 363 օրը մոռանալ դրա մասին, անցյալը պիտի հարգվի ամեն օր ու առանց ավելորդ ձևականությունների։

Լիլիթ Հարությունյան, Գեղարքունիքի մարզ, գյուղ Լճաշեն

 ***

Պատմությունը ուսումնասիրելիս անհնար է չկենտրոնանալ Հայոց հարցի վրա։ Հայերը պահանջում են, աշխարհը լռում է։ Հողերը մերն էին, բայց աշխարհը չցանկացավ մեզ օժանդակել։ Թուրքը կողոպտեց, ավերեց, ճնշեց, գրավեց։
Աշխարհը տեսավ, որ թուրքը հայ չի թողնի երկրագնդի վրա, նրան պետք էր հայոց հարցին վերջ դնել մեկընդմիշտ։ Բոլոր տարբերակներից ընտրվեց ամենադաժանը։ Ծրագրվող ջարդը Հայաստանում հայ չէր թողնելու, քարտեզի վրա՝ Հայաստան։
Մի ժողովուրդ, որը առաջինը ընդունեց քրիստոնեությունը, որը 4-րդ դարից աղոթում էր, այլևս չէր աղոթելու։ Հայը սակայն հայ մնաց, չենթարկվեց ոչ ոքի։ Հայի արյամբ ներկվեց իր հայրենիքը՝ Հայաստանը՝ պատերազմած, հաղթանակած: Հայը ծնկի չեկավ, գլուխը բարձրացրեց և արցունքները աչքերից սրբելով՝ նորից պայքարեց։
Մենք Անդրանիկի թոռներն ենք և պետք է իր և իր հետ կռված տղաների արյամբ ներկված հայրենիքը ամուր պահենք։
Արդեն 1 դար է անցել և մեր վերքերը չեն սպիացել, թեկուզ դարեր էլ անցնեն, մեր վրեժը չի մարի։

 Գայանե Ստեփանյան, Սյունիքի մարզ, Սիսիան համայնքի Շամբ բնակավայր
aneta baghdasaryan

Երկու բարդի

-Տատ, էս ի՞նչ ձայներ են գալիս բակից։

-Երևի էլի աղբն են տանում։

-Չէ, աղբը գիշերը կտանեին։ Առավոտից այս ձայներն են։ Ոնց որ ինչ-որ բան քանդեն։

-Հա, քանդում են, որ նորը սարքեն։ Էնքան տանից դուրս չես եկել, տեղյակ չես ոչ մի բանից։

Տատիկս ճիշտ էր․ արդեն մեկ ամիս ու երկու օր է, ինչ տանից դուրս չեմ գալիս ու, բնականաբար, ոչ մի բանից տեղյակ չեմ։ Բայց լավ, հիմա դրա մասին չէ, որ ուզում եմ խոսել։

Այդ անտանելի աղմուկն իսկապես գալիս էր մեր բակից՝ դիմացի գործարանից։ Տասնյակ շինարարական մեքենաներ էին գալիս ու գնում՝ իրենց հետևից թողնելով շինանյութի սարեր ու փոշու խիտ ամպեր։ Փաստորեն մեր մոտ էլի շենք են պլանավորում կառուցել։ Իսկ թե ինչու՝ էլի պատմեմ ամենասկզբից։

Սովետի, կամ ինչպես տատիկս է ասում, կոմունիստների ժամանակ, մեր շենքի դիմաց լուսատեխնիկական գործարանն էր։ Տատիկս պատմում էր, որ այնտեղ ջահեր և լամպեր էին պատրաստում։

-Տատ, բայց լամպերի գործարանը․․․

-Անետա, մի վիճիր հետս, սա ուրիշ ա, լամպերինը չի։ Լամպերում ես աշխատել եմ, գիտեմ՝ որն ա։

Երբ տատիկս ինձ հենց իմ անունով է դիմում, այդ պահից կարող եք ինձ շնորհավորել՝ համը հանել եմ։ Մի խոսքով, Սովետական միության ժամանակ սա սովորական պետական գործարան էր, որը միության փլուզումից հետո փակվեց մի շարք այլ գործարանների նման։

Հետո մի մարդ գնեց այս տարածքն ու սկսեց ուղղակի վարձով հանձնել մի շարք բիզնեսների։ Այստեղ էր տաքսիների կայանատեղին, կար եվրոպատուհանների արտադրամաս, տարբեր պահեստներ և այլն։ Այս ամենը շրջապատում էին կիսաքանդ քարե պատերն ու մետաղյա կոնստրուկցիաները։ Այդքան էլ գեղեցիկ տեսարան չէր՝ ճիշտն ասած։

Հա, ի դեպ, տեսարաններից խոսք գնաց․ մի լեգենդ կա, որ ժամանակին մեր պատուհանից կարելի էր Մասիսը տեսնել։ Չեմ կարող ասել՝ որքանով է դա ճիշտ, բայց հիմա ենթադրյալ Մասիսի տեղը միայն մի կիսադատարկ նորակառույց է երևում։ Համարյա բնակիչ չունի այդ շենքը, մի քանի պատուհանի լույս է երևում երեկոյան։ Ինձ համար անհասկանալի պատճառներով այդ տներն այդպես էլ սեփականատեր չգտան։ Վերադառնանք նախկին լուսատեխնիկական գործարանի տարածքին։ Ինչ վեճեր ասես չեն եղել շենքի բնակիչների և տարածքի սեփականատրոջ միջև․ մեր ունեցած միակ երկու բարդին էին ուզում կտրել, շատ անգամ նույնիսկ ինչ-որ քիմիական նյութ են լցրել արմատներին։ Բարեբախտաբար բարդիները դեռ տեղում են և հույս ունենք՝ դեռ երկար կմնան այնտեղ։

Ինչի եմ ես այս ամենը ձեզ պատմում։ Բանն այն է, որ հիմա տարածքն ունի նոր սեփականատեր, ով այնտեղ պլանավորում է կառուցել երեք շենքից բաղկացած բնակելի թաղամաս։ Միանգամից երեք բարձրահարկ նորակառույց կհայտնվեն այդ տարածքում։ Իրականում, այդքան էլ կողմ չեմ այդ մտքին, շենքին այդքան մոտ միանգամից երեք նոր բարձրահարկ է հայտնվելու։ Հազիվ էինք սովորել Մասիսը փակողին, երբ պարզվեց, որ իրեն էլ շուտով նորակառույցներն են ծածկելու։ Երեկոյան գոնե հաշվում էի դրա՝ լույսերը վառած տների քանակը, կանխատեսումներ անում հաջորդ օրվա համար։ Ու հիմա, ինչպես ժամանակին մեր շենքն էր խանգարում դիմացի հինգհարկանու բնակիչներին՝ արտացոլելով արևի ճառագայթներն ու տաքացնելով շենքը, այնպես էլ միգուցե այս երեք նորակառույցների դեպքում ամռան տապին չդիմամանք և մենք։ Տատին հումորով ասում է, որ սա մեր կարման է։ Միգուցե և այդպես է, ո՞վ գիտի։

Ասում են՝ երեք տարուց շինարարությունը կավարտեն։ Կարող է այս ամենն իր լավ կողմերն էլ ունի, օրինակ, երեք տարուց կունենանք ընդհանուր բակ, կտնկվեն փոքր թփեր ու ծառեր։ Մի բան հաստատ է՝ պատուհանից էլ չեմ տեսնի այդ ժանգոտած մետաղյա սյուներն ու կոնստրուկցիաները, չեմ տեսնի նաև կիսադատարկ շենքի իմ՝ արդեն այդքան սիրված պատուհանները, բարդիների բախտի մասին դեռ ոչինչ պարզ չէ, չգիտենք՝ կկտրեն դրանք, թե ոչ, և ընդհանրապես, կհաջողվի արդյոք վերջացնել այս շենքերի կառուցումը, թե մի շարք շինարարությունների նման սա էլ կմնա անավարտ։

Կարոտել եմ

-Բարև, տնային հանձնարարությունը կատարե՞լ ես։
-Այո։
-Ես չեմ արել, խնդրում եմ, օգնի՛ր ինձ՝ միասին կատարենք։

Բարև։ Սրանք այն տողերն են, որոնք մենք՝ դպրոցականներս լսել ու ասել ենք կարանտինից առաջ։ Վստահ եմ՝ ձեզնից եթե ոչ բոլորը, ապա մեծամասնությունը այս տխուր օրերին հիշում է դպրոցի խենթությունները, դասերը չսովորած դասի գնալը, տետրերը սեղանին մոռանալը և շատ ու շատ զվարճալի այլ դեպքեր ու պատմություններ։ Իրոք կարոտում եմ, հա, շատ եմ կարոտում դպրոցը, կարոտում եմ մեր գունավոր դասարանը։ Ամենաշատը կարոտել եմ դասարանցիներիս, մեր արկածները։ Առավոտյան գալիս էինք դպրոց։ Առաջինը եկածները դասարան մտնելուն պես հարցնում էին. «Այսքա՞նն ենք »։ Իսկ ես փոքր-ինչ զարմացած ու ցածր ձայնով ասում էի՝ հա։ Հետո գալիս էին մյուսները ու սկսվում էր դասարանի աղմուկը։ Հաճախ էին ուսուցիչները, տնօրենը և ուսմասվարը գալիս մեր դասարան բողոքով։ Բողոքում էին, որ ձայները շատ բարձր են և ամենուրեք լսվում են։ Իհարկե, մենք որոշ ժամանակ լռում էինք, բայց… Հաջորդ դասամիջոցն առջևում էր։ Այդպիսի նկատողությունը կարծես դեղ լինի. որոշ ժամանակ ազդում է, իսկ հետո կորցնում է իր ազդեցությունը։

Շատ հետաքրքիր ու արկածային պատմություններ կան, որոնք կուզեի պատմել, բայց հաստատ չեմ կարողանա այդքանը գրել։ Յուրաքանչուր աշակերտ դպրոցակսն օրերին արթնանալիս ասում էր. «Շատ եմ հոգնել, էլ չեմ ուզում դպրոց գնալ»։ Իսկ հիմա մենք՝ աշակերտներս ասում ենք. «Էլ չեմ դիմանում կարանտինին, ի՞նչ վատ կլիներ, որ դպրոց գնայինք»։ Երբ կորցնում ենք որևէ բան, հետո ենք այն գնահատում։ Հիմա էլ է այդպես։ Կորցրինք մեր ընկերների հետ շփվելու հնարավորությունը, հետո հասկացանք, թե այն մեզ որքան պետք էր։

Ամեն անգամ պատրվակ եմ փնտրում տնից դուրս փախչելու։ Մի օր որոշում եմ գնալ խանութ, մի օր՝ աղբը թափելու, ու այդպես էլի-էլի պատճառներ։ Շատ եմ կարոտել մեր՝ տնից դուրս գալը։ Հիմա այնքան քիչ եմ տնից դուրս գալիս, որ այն դարձել է տոն։ Երկար պատրաստվում եմ։ Հագնում եմ ամենագեղեցիկ զգեստս, գեղեցկանում ու գնում ընդամենը խանութ։

Հուսամ այլևս չի լինի որևէ իրավիճակ, երբ չկարողանանք դուրս գալ, արևի ջերմությունը վայելել, քայլել ընկերների հետ, բակում անհոգ խաղալ։