Ուղեկիցներ. Ուշացածները

-Դուք ուշացել եք,-մեղադրող ձայնով հայտարարեց ավիաուղիների աշխատակցուհին` ժապավենով փակելով դեպի ինքնաթիռը տանող միջանցքը:

-Ես չեմ ուշացել, ձեր ինքնաթիռն է ուշացել,- պատասխանեցի ես` հասկանալով, որ վիճելն առանձնապես օգուտ չի տալու. պատուհանից այն կողմ արդեն երևում էր, թե ինչպես է ծանր օդանավը տեղում պտույտ կատարում` արևից փայլող քիթն ուղղելով դեպի թռիչքի հեռավոր գոտին:

-Սպասեք, սպասեք, մեզ սպասեք,- լսվեց ինչ-որ մեկի հայերեն բղավոցը:

Միջանցքի մուտքին վազքով մոտեցավ մոխրագույն մորուքով ցածրահասակ մի տղամարդ` շտապեցնելով իր հետևից վազող տասներկու-տասներեք տարեկան որդուն:

-Ուշացել եք,- կրկնեց աշխատակցուհին` աշխատանքային ժպիտը դեմքին:

-…Արման, ուշադիր լսի, որ մի բան եմ պատմում,- կրկնեց մորուքով տղամարդը, երբ մենք արդեն երկու ժամ է, ինչ կանգնած էինք ավիաուղիների գրասենյակի մոտ` սպասելով մեր նոր տոմսերին,- Փարիզի օդանավակայանն աշխարհի ամենահայտնիներից ա իր ճարտարապետությամբ, հասկանո՞ւմ ես:

Տղան գլխով արեց` տրորելով քնատ աչքերը, բայց բողոքել չհամարձակվեց` ամբողջ ուժով ջանալով լսել ու հասկանալ հոր դասախոսությունը:

-Պոլ Անդրեի գործն ա, ինչ գործ եմ ասել, է,- ոգևորված շարունակեց հայրը` մերթ ընդ մերթ անկախ իրենից քշտելով կանաչ սվիտերի թևքերը,- 70-ականներին ա կառուցվել, բայց մինչև հիմա ոչ մեկ էս ոճը չի կարացել կրկնի: Կներեք, էհ, էսկյուզե-մուա,- տղամարդը շտապեց ներողություն խնդրել անցորդներից մեկից, որին պատահմամբ հրեց իր ոգևորված շարժումներից մեկի ժամանակ,- ինչ համարձակ, ինչ հեղափոխական գործ, մարդու քեֆ ա գալիս: Արմա՞ն:

Տղան շտապեց գլխով անել, պատրաստակամ նայեց շուրջը` հետևելով հոր ոգևորված շարժումներին:

-Կմեծանաս` պապայիդ պես ճարտարապետ կդառնաս, այ էն ժամանակ դու էլ սենց մի բան կսարքես,- ավելացրեց տղամարդը, մի պահ մտածեց, գլխով արեց` ասես համաձայնվելով ինքն իր հետ,- ես քեզ ասել եմ` կսովորես, լավ կրթություն կստանաս, ոչ թե… Մենք էդ հնարավորությունները դե չունեինք, հո:

Արևն աննկատ թեքվեց դեպի հորիզոնը` ողողելով Պոլ Անդրեի հեղափոխական ու հակասական կառույցը նարնջագույն, կտրուկ լույսով, որի ճառագայթներն ուղիղ անկյուններով բեկվում էին միջանցքներում` այրելով օդում քարացած փոշու հատիկները, ասես օդանավակայանը ոչ թե հողի վրա էր կառուցված, այլ սավառնում էր տիեզերքում` Երկրի ուղեծրի վրա:

-Սա էլ կեր, Արման, հլը շատ պիտի սպասենք,- կարգադրեց հայրը` սրճարանի մետաղե սեղանի վրայով դեպի որդին սահեցնելով բուտերբրոդը,- հլը տես հա, քոնն էլ չես վերջացրել:

-Կշտացա,- մեղավոր ձայնով քրթմնջաց տղան` ափով խառնշտելով առանց այդ էլ քաոսային վիճակում գտնվող մազերը:

-Էդպես չի լինի, ուժասպառ կլինես, մի քիչ հետո կփակեն սրճարանը, ամբողջ գիշեր կմնաս…

-Կարա՞մ նայեմ,- աչքերը փայլեցնելով հանկարծ հարցրեց Արմանը` նայելով իմ առջև բացված համակարգչին:

-Արման,- խիստ ձայնով սաստեց հայրը,- ի՞նչ պետք ա ասես:

Տղան գլուխը շփոթված կախեց` կծելով շրթունքը:

-Խնդրում եմ, կարելի՞ ա նայեմ,- նորից հարցրեց նա:

Ես շտապեցի նրա կողմը հրել համակարգիչն ու աչքով անել տղային, երբ հայրը չէր նայում: Արմանը հազիվ նկատելի աշխուժացավ:

-Այ էս ապակուց միջանցքները, որ շենքի թևերն իրար են միացնում, ինչ գաղափար էր բայց, ոնց որ ֆանտաստիկ կինոյից հանած լինի…,- շարունակեց խոսել տղամարդը` պարբերաբար լռելով ու ոգևորված շուրջը նայելով:

…Ուշ գիշեր էր, երբ մենք նստած էինք դատարկ սպասասրահում` ոտքներս դրած ճամպրուկներին: Օդանավակայանի աշխատողը հավաքում էր այստեղ-այնտեղ թողած սայլակները` ճոճվելով ականջակալներից հոսող երաժշտության տակ: Սպասասրահում այնքան լուռ էր, որ ես հստակ լսում էի ֆրանսիական ռեպի իրար ձուլված նախադասությունները, որոնք շշուկով կրկնում էր աշխատողը:

Արմանը գլուխը դրել էր հոր ծնկներին ու չէր խոսում:

-Արման, դե ասա, Հռոմի ո՞ր շենքի ճարտարապետությունը քեզ ավելի շատ դուր էկավ,-անսպասելի խոսեց տղամարդը:

Որդին չպատասխանեց, որովհետև վաղուց արդեն քնած էր` բերանը կիսաբաց արած:

Հայրը մի անգամ էլ կրկնեց հարցը, հետո վերջապես հայացքն իջեցրեց որդու կողմը, կծեց շրթունքը, հազիվ լսելի հառաչեց:

-Կսովորի, մարդ կդառնա,- քրթմնջաց նա,- մեր ժամանակ սենց չէ՞ր հո: Հատուկ տարա, որ Հռոմը տեսնի, աչքը սովորի գեղեցիկին, որ մարդ դառնա, էլի: Չգիտեմ:

Նա մատները թաղեց մորուքի մեջ, տրորեց այտերը, նորից հառաչեց:

Ես նայեցի քնած Արմանի կճատ քթին ու կիսաբաց բերանին, մի պահ նախանձեցի, թե ինչքան խորն ու անվրդով է քնել:

Պատուհանից այն կողմ գետնից կտրվեց հերթական ինքնաթիռը, մի պահ ուժգին ճոճվեց, ասես հիմա կընկնի, բայց վերջին պահին բարկացած մռնչաց բոլոր շարժիչներով ու հրթիռի պես մխրճվեց սառը, սև ամպերի մեջ:

arxiv

Պատմություններ մեր կրտսեր բարեկամների մասին

Արտասովոր կատուն

Իմ այս պատմությունը լինելու է մի նազելի կատվի մասին, որը շատ է սիրում օյիններ խաղալ։

Արձակուրդներին ես ու եղբայրս գնացինք քեռուս տուն՝ Դիլիջան։ Երբ հասանք տեղ, Ջեկո անունով շունն սկսեց հաչալ մեզ վրա։

Հանկարծ ինչ-որ տեղից լսեցի մի թույլ մլավոց։ Նայեցի շուրջս և տեսա մի կատվի, որի մասին չէի լսել։ Այս կատուն շատ արտասովոր կատու էր։ Նա թաքուն գնում ուտում էր շան ափսեից, իսկ շունը հաչում էր նրա վրա։ Բայց կատուն նույն ծուլությամբ շարունակում էր ճաշին անկոչ հյուր լինել։

Մի օր, երբ արդեն ուշ էր, և պիտի քնեինք, նկատեցինք, որ կատուն չկա։ Մենք շատ փնտրեցինք նրան և ոչ մի տեղ չգտանք։ Երբ եղբայրս վերցրեց իր վերմակը, տեսանք, որ կատուն այնտեղ տաքուկ-տաքուկ տեղավորվել է։ Մենք վերցրինք նրան, դրեցինք արկղի մեջ և փակեցինք։

Ես այսքան հանդուգն փիսո երբեք չեմ տեսել։

Էդգար Թաթիկյան

1998 թ․

Շնակատուն

Մենք մեր կատվիկին բերեցինք, երբ չորս ամսական էր։ Չիկան վախից մտավ մահճակալի տակ ու տարօրինակ ձայներ էր հանում։ Մայրիկի ընկերուհին, որը տվել էր կատվին, ասաց․

-Չիկան մեծացել է շների հետ, դրա համար էլ տարօրինակ է մլավում։

Բայց, ախր, ընդհանրապես չէր մլավում, այլ հաչում էր շնիկի պես։ Նա շատ բաներով է շան նման։ Մի անգամ մայրիկս եկավ աշխատանքից, հանեց ձեռնոցները։ Հանկարծ Չիկան ձեռնոցն առավ ու մտավ բազկաթոռի տակ։

-Այ հիմար, բե՜ր ձեռնոցը,- բացականչեց մայրիկը՝ մյուս ձեռնոցով խփելով Չիկայի քթիկին։

Ինչպես զարմացանք, երբ բազկաթոռի տակից դուրս եկավ մեղավոր աչքերով և փոշոտ մռութով Չիկան՝ ատամների մեջ ձեռնոցը։

Չիկան շատ ամաչկոտ է։ Հենց հյուրեր են գալիս, թաքնվում է, մինչև հյուրերը գնան։ Մի անգամ նույնիսկ մենք չէինք գտնում նրան։

Երբ հուսահատ ուզում էի քնել, մեկ էլ տեսնեմ՝ Չիկան բարձիս վրա պառկած հորանջում է ու խորամանկ ինձ նայում։

Կոնստանտին Բեգիջանյան

2001 թ․

Շատ սարսափելի պատմություն

Ես շատ եմ վախենում շներից։ Ինձ համար դրանք ամենասարսափելի գազաններն են։

Մի օր խաղում էինք այգում։ Հանկարծ մի շուն վազեց դեպի մեզ։ Չգիտեմ՝ խաղա՞լ էր ուզում, թե՞ բարկացել էր աղմուկի համար։ Բոլոր երեխաները փախան մի կողմ, ես՝ մյուս։ Շունն էլ, բոլորին թողած, վազեց իմ հետևից։ Ես վազում էի ինչքան ուժ ունեի։ Բայց շունը հասավ ինձ ու ոտքս լպստեց։ Ես բարձր գոռացի, բայց արդեն ուշ էր։ Այդ դեպքից հետո էլ ոչ ոք չի կարող ինձ համոզել, որ շներից ավելի սարսափելի կենդանիներ կան։

Նարինե Դանեղյան

2001 թ․

«Ուրվական» փառատոնը Երևանում

Մայիսի 3-5-ը Երևանում տեղի ունեցավ «Ուրվական» միջազգային երաժշտական փառատոնը։ 22 երկրներից ավելի քան 80 երաժիշտներ ներկայացրին իրենց էլեկտրոնային, ինստրումենտալ, փոփ և ակումբային ստեղծագործությունները։

davit aslanyan

Վերջին վայրէջքը «Զվարթնոցում»

Շրջագայելը, անշուշտ, աշխարհը ճանաչելու լավագույն միջոցներից մեկն է: Այն քեզ թե՛ կրթում է, թե՛ մշակում, ինչպես նաև օգնում է ճիշտ համեմատել ու գնահատել քո ունեցածը: Իսկ ինձ օգնել է, որ հասկանամ մի պարզ ճշմարտություն: Քաղաքները, ինչպես և ժողովուրդները, ունեն բնավորություն և լինում են հյուրընկալ և ոչ հյուրընկալ: Եվ քաղաքների բնավորությունը երևում է հենց քաղաքում առաջին քայլից: Ժպիտով «բարի գալուստ» կամ անվերջանալի ու զզվելի հարցաքննություն այցիդ նպատակի և ֆինանսական կարգավիճակիդ մասին, չնայած` մուտքի թույլտվության առկայությանը տվյալ երկրի կողմից:

Հյուրընկալության հաջորդ փուլը ինձ համար ջերմ վերաբերմունքն է, որը սկսվում է երևալ քաղաքներում արված առաջին իսկ քայլերից: Լայն ու արևոտ պողոտաներ, թե ստվերոտ ու նեղ փողոցներ` հյուրընկալության չափանիշներից մի ուրիշն է: Եվ իհարկե, հյուրընկալության կարևորագույն բաղադրիչն են համարվում քո մշակույթի մասնիկները օտար քաղաքներում: Ինչքան շատ հայկական, հայերեն և հայեցի` այնքան հյուրընկալ:

Շրջագայեք, ուսումնասիրեք, սովորեք, տեսեք, զարմացեք, քննադատեք կամ հիասթափվեք, բայց անպայման վերջին վայրէջքի համար ընտրեք «Զվարթնոցը»: Ի՞նչը կարող է լինել այնքան ջերմ, ինչքան «Զվարթնոցում» անձնագրերը ստուգող աշխատակցի մեղմ ժպիտն ու «բարի գալուստը»:

alla harutyunyan

Մարդկային-անմարդկային

Երկնքից մի կաթիլ ընկավ դեմքիս և ձուլվեց արցունքիս, այդ պահին ես զգացի հորդառատ անձրևի մի մեծ տեղատարափ. ասես մի դույլ ջուր լցնեին գլխիս։ Ես նստած էի լուռ, նայում էի մեքենաների ընթացքին, մարդկանց արագ քայլքին։ Ես նստած էի միայնության մեջ, թեև շուրջս կային մարդիկ, իսկ կողքիս այն մեկը, ով միշտ բերկրանքով էր լցնում հոգիս, իմ հոգու ընկերը… Նա խոսում էր անդադար, խոսում՝ ինչից պատահի, իսկ ես, անտարբեր նստած, լսում էի միայն աջ կողմից եկող մի ձայն և ուրիշ ոչինչ։ Գուցե մեկ այլ պահի ես զգաստանայի, հիշեի, որ մտերիմ ընկերս է, որ պետք է լսեմ, պատասխանեմ, հարգեմ նրա խոսքն ու ներկայությունը, բայց այդ պահին ինձ ոչինչ էր հետաքրքրում. ուղեղս ազատվել էր ամեն տեսակ մտքերից։ Այն ամենը, ինչը երբևէ կարևոր էր և առաջնային, այժմ անիմաստ էր և ձանձրալի։ Մնացել էր միայն մի ճեղք այնտեղ՝ ներսում՝ մի գողտրիկ անկյունում թաքնված, այն առաջացել էր անժամանակ և կվերանար երբևէ, բայց ոչ հիմա։ Ես դա գիտեի, ես դա զգում էի, բայց մեկ է, աղոթում ու խնդրում էի երկնային ուժերին շնորհել ինձ ևս մեկ ներում, ևս մեկ րոպե հանգստության և ներքին խաղաղության, բայց ոչինչ չէր օգնում. այդ ճեղքը խորն էր, և դատարկության քամին ներս էր սողոսկում իմ մարմին, սարսռեցնում ամեն զգացական…

Անտարբերությունը դաժան մի զենք է, որը ոչնչացնում է քայլ առ քայլ։ Սկզբում դու չես էլ նկատում, որ երեկ բերկրանքով ու ոգևորությամբ գնված գիրքը, մեծ հետաքրքրությամբ քննարկված թեման այսօր արդեն թվում են անիմաստ, աշխարհը կորցնում է իր գույները, մարդիկ վերածվում են մոխրագույն ստվերների, որոնք արագընթաց գնացքների նման սլանում են դեպի իրենց վերջնակետը, իսկ դու, մոլորված այդ ամբոխում, չես գտնում քո տեղը, քո ուղին և նպատակակետը: Մտնում ես մոտակա խանութ, գնում առաջին պատահած գրիչն ու տետրը, նստում թաց նստարանին և սկսում գրել առանց մտածելու, պարզապես գրել, շարադրել այն, ինչ այդքան երկար կուտակված է եղել քո մեջ, գրում ես առանց կետադրելու, որովհետև ամեն բառի վրա պետք է դնես բացականչական նշան։ Միտքդ պատռվում է այդ ամենից, և այլևս չես կարողանում գրել, ուզում ես դառնալ մի կծիկ, ամուր բռնել գլուխդ ափերիդ մեջ և թույլ տալ, որ մեկը ձգի քո թելերից, այն հույսով, որ կկարողանա քանդել տարիների ընթացքում առաջացած քարկապերը, ուզում ես հանձնել քո էությունը մեկ ուրիշին և թույլ տալ ղեկավարել իրեն, որովհետև սեփական ուժերը արդեն հատնում են. այլևս ընդունակ չես լինել այդ «Տիտանիկի» նավաստին։ Բայց ո՞վ կհամաձայնի խորտակվել քեզ հետ, ո՞վ կհամաձայնի պայքարել քեզ հետ և քո դեմ միաժամանակ։ Ոչ ոք։

Դատարկությունը անհուն մի ձոր է, որտեղ փռված են բազմաչարչար զոհերի դիակներ։ Ոմանք պարտվել են պայքարի մեջ, ոմանք` միանգամից հանձնվել, բայց դե ի՞նչ էական է, մեկ է, բոլորն էլ նույն ձորում են ի վերջո հայտնվել։ Ես էլ, կարծես, այդ ձորի ծայրին նստած, նայում եմ հեռուն։ Այնտեղ կա պայծառ մի երկինք` բաց կապույտ ու լուսավոր, բոլորիս ապագան է երևի։ Ուզում եմ քայլ անել, գնալ դեպի պայծառ եզերքներ, դեպի լույս։ Ձգում եմ ձեռքս ու նայում հեռուն, զգում եմ, թե ինչպես ոտքիս մկանը կծկված պատրաստվում է շարժում անել, քայլել առաջ, ահա, մի փոքր էլ, և կվերցնի ինձ կյանքն իր գիրկը, և ես կհավերժանամ…

Արթնացիր, արթնացիր, սա քնելու տեղ չէ, լսո՞ւմ ես, արթնացիր… Բացում եմ աչքերս և հասկանում, որ քնել եմ նստարանին` տեղատարափ անձրևի տակ, մարմինս սառել է։ Հազիվ կարողանում եմ շարժվել, տետրս պինդ գրկած՝ քնել էի և պաշտպանել այն անձրևից։

Գեղարքունիք. հյուսիսից հարավ, արևելքից արևմուտք

anushik mkrtchyan

Իմ 17.am-ը 5 տարեկան է. Անուշիկ Մկրտչյան

Բարև։ Ես Անուշն եմ, ով արդեն երեք տարի թղթակցում է 17.am-ին։ Նույնիսկ օրն եմ հիշում (2016 թվական, մարտի 11-12)։ Կուզենայի ավելի շուտ ճանաչել 17-ին։ Ինչո՞ւ։ Ասեմ։ Ես միշտ ասել եմ, որ 17.am-ի շնորհիվ ես ձեռք եմ բերել շատ ընկերներ, որոնց մեծ մասը դարձել են ամենամոտն ու ամենահարազատները։ Ամենակարևորը, այն ինձ օգնել է ավելի լավ գրել, մտքերը ճիշտ շարադրել, չկաշկանդվել, խոսքը լսելի դարձնել։

17.am-ը, իրոք, բոլորիս առջև մեծ դռներ է բացել։ Այն մի ուրիշ աշխարհ է։ Գուցե այդ աշխարհի հրաշալիությունը լիարժեք միայն թղթակիցները հասկանան, բայց դա այդպես է։ Ես սիրում եմ այդ աշխարհը։ Չնայած այն բանին, որ վերջերս ուշ-ուշ եմ գրում, ինչի համար արժանանում եմ ավելի շատ մայրիկի նախատինքին, միևնույնն է, ես հաճույքով ու սիրով եմ պատմելու 17.am-ի, իմ հոդվածների, իմ ուրախ պահերի մասին։ Եղել են, չէ՞, դեպքեր, երբ ինչ-որ հետաքրքիր պատմություններ եք ունեցել, գուցե ուրախ, գուցե տխուր, ու ցանկացել եք կիսվել դրանցով, բայց չեք կարողացել։ Կամ ասենք՝ ցանկացել եք մի քանի մարդիկ այդ պատմությունները իմանան։ Կարծում եմ՝ եղել է։ Ես կիսվեմ իմ «փորձով»։ Ես երբեք ինձ հուզող, տանջող, ուրախացնող նորություններով չէի կիսվում, չէի խոսում, բայց չգիտես՝ ինչու, ուզում էի, որ բոլորը իմանան ու հասկանան։ Ու հենց այդ ժամանակ ես ծանոթանում եմ 17.am-ի անձնակազմի հետ։ Դե, արդեն պատկերացում կազմեցիք, թե ինչ ուրախություն էր դա։ Ես կիսվում էի, մյուսները՝ կարդում ու երբեմն հասկանում էին ինձ։ Ինձ համար «Մանանայից» ամեն անգամ տուն բերած ամսագրերը, ամեն անգամ նվեր ստացած նոթատետրերը մեծ բավականություն ու հաճույք են պատճառում, մանավանդ, որ ամսագրերի մեջ նկատում ես քո նյութերը, մի անբացատրելի պահ է, վստահ եմ՝ մյուս թղթակիցները կփաստեն։ Ամեն անգամ «Մանանայում» մի գավաթ թեյը ու քաղցրավենիքը մեծ ջերմություն են տալիս։ «Մանանայում» թղթակիցների հետ կատակներ անելը, խաղերը, զրուցելը, կինոդիտումը, խնջույքները ուրախալի ու կարևոր ակնթարթներ են։ Սոցկայքերդ ես թերթում ու տեսնում ես, որ քեզ, ենթադրենք՝ ֆեսյբուքը, հիշեցնում է մեկ տարի առաջ հրապարակած նկարը, ու դու նկատում ես, թե ոնց ես փոխվել մեկ տարվա ընթացքում։ Կարծում եք՝ 17.am-ում էդպես չի՞։ Ասեմ ավելին՝ շատ ավելի հետաքրքիր է կարդալ մեկ տարի առաջ գրված մտքերն ու նյութերը, քան նայել նկարները։ Նկարները նայում ես ու երբեմն ծիծաղում, իսկ էստեղ էդպես չի։ Դու կարդալով ես հասկանում, թե ինչքա՜ն ես մեծացել ու փոխվել։ Թե ոնց են քեզ մեծացրել ու փոխել դեպի լավը։ Ինչևէ։ Եթե դու՝ սիրելի՛ ընթերցող, ինձ մի օր հարցնես, թե ի՞նչ է ինձ տվել 17.am-ը, դու կստանաս շա՜տ երկար ու ծավալուն, մանրամասներով ու հետաքրքիր պատմություններով պատասխան ու ակամա կուզենաս գալ մեր ընտանիք, հա, հա, հենց ընտանիք, համոզված եմ։

Շնորհավորում եմ բոլորիս։

arxiv

Անցողիկ երջանկություն

Մի հրաշալի օր հայրս վախեցած զանգեց տուն և հայտնեց, որ եղբորս ձեռքը կոտրվել է։ Բոլորը տխուր սպասում էին եղբորս վերադարձին, իսկ ես հետաքրքրությամբ կանգնած էի դռան մոտ։ Եղբորս ձեռքը գիպս էին դրել։ Ես չէի նայում նրա ձեռքին, այլ ուշադրությամբ նայում էի աչքերի մեջ։ Մի բան էի փնտրում։ Կարծես թե գտա։ Եղբորս աչքերը երջանկությունից շողում էին․ դասի չի գնա, տնային չի գրի։

Մյուս օրը, երբ դպրոցից տուն եկա, եղբայրս տխուր նստած էր մի անկյունում ու ոչ մեկի հետ չէր զրուցում։ Որոշեցի՝ ես էլ չեմ խոսի երջանիկի հետ։ Հենց այդ պահին հեռախոսը զնգաց։ Հորաքույրս էր զանգողը։ Տատիկս էլ սկսեց հորաքրոջս հանգստացնել․

-Փառք Աստծո, ոչ մի լուրջ բան չկար, պարզվում է՝ չէր կոտրվել, մի երկու օրից գիպսը կհանեն։

Ես շարունակությունը չլսեցի։ Այնպե՜ս խղճացի եղբորս․․․

Մարդու երջանկությունն էլ այսքան կարճ տևի՞․․․

Անի Պողոսյան, 11 տ.

2001 թվական

seda mkhitaryan

20 տարեկանից մի շաբաթ առաջ

Երկուշաբթի

Սովորական ու ձգվող առավոտ։ Բացում ես աչքերդ, նայում ժամին ու անկախ թվերից՝ նորից քնում։

Հետո արթնանում ես, ինչպես միշտ, դուրս գալուց կես ժամ առաջ։ Մեյքա՞փ, դիմահարդարո՞ւմ, քսվե՞լ, չէ, չգիտեմ, չեմ լսել։ Հասնում ես ավտոբուսին։ Ու սա վերջին երկուշաբթին է, երբ դու 19 տարեկան ես։ Երկուշաբթի, քո չսիրած օրերից մեկը, հույս կա, որ 20-ից հետո ինչ-որ բան կփոխվի։ Ավտոբուսում գտած 100 դրամը քո ու կողքիդ կնոջ տոմսի գումարից քիչ կլինի, կլրացնեք… Ու կիջնես կանգառում, կիջնես, քայլելիս կզգաս նոր ծաղկած ծաղիկների հոտը, դրան կխառնվի քիչ առաջ թափված անձրևի հոտը, ու դու կիմանաս իդեալական եղանակի մասին ամեն ինչ:

Երեքշաբթի

Փողոցը կկտրի մոտոցիկլը, արագ կսլանա դիմացովդ, ու դու կերազես դրա ղեկին լինել։ Սլանալ, ճեղքել օդը, մտքերդ ցրիվ տալ։

Այնքան շատ դեմքեր կան քաղաքում, որ ոչինչ չեն արտահայտում։

Երբ հասկանաս, որ քեզ վեպ են ուղարկել ու կարծիք են հարցնում, ու գրողն էլ այնքան անհայտ մեկը չէ, ձեռքերդ կսկսեն դողալ։ Դու կկարդաս վեպը մի շնչով ու կզգաս, որ քո կարծիքը գուցե ոչինչ է։ Լուսնի լույսի տակ սարդոստայնը կփայլի ու կհասկանաս, որ սա վերջին երեքշաբթին է, երբ դու 19 տարեկան ես։

Չորեքշաբթի

Հերթական օր։ Մայիսի 1 է։ Տոն։

Գարնանային ու սիրուն երեկո։ Քայլում ենք այգում։ Ամեն տեղ ժպիտ է։ Ծանոթ մարդիկ։ Հայրիկը իր աղջկա հետ գնդակ է խաղում։ Չշարունակե՞մ։ Ես էլ եմ էդպես կարծում։

Հինգշաբթի

Շաբաթվա ամենաատելի օրը։ Սրան գումարվում են առաջին հերթով դասերը, ու կատարյալ վատ տրամադրությունը պատրաստ կլիներ, եթե իհարկե արևը չլիներ։ Դուրս ես գալիս, ու միանգամից արևը մտնում է մեջդ։ Հետո նստում ես երթուղային։ Երկու աղջիկները քեզ տեղ են տալիս իրենց կողքին։ Նստում ես, ավելի ճիշտ` խցկվում։ Մի կանգառ այն կողմ երթուղային է նստում մի կին։ Նստելու տեղ չկա։ Եթե կանգնեմ էլ, անիմաստ է, նա հաստատ չի տեղավորվի իմ տեղում։ Ու սկսվում են խոսակցությունները, երկու յուղոտ ու իրենց տեղերում լավ հարմարված, կարմիր վառ շրթներկով կանայք սկսում են փնովել «հիմիկվա սերնդին»։ Մենք ախր լսում ենք, էդտեղ ենք, բայց իրենք բամբասում են մեզնից։ Եթե ուղղակի երեսիս ասեին, ես կբացատրեի, որ անտեր երթուղայինը տեղավորում է սահմանափակ թվով մարդկանց։

Մի խոսքով՝ արևոտ օրը փչանում է։ Հետո պատկերասրահում քեզ հարցնում են, թե քանի տարեկան ես, որ իմանան՝ ինչ տոմս տան՝ չափահասի, թե անչափահասի։ Դու նայում ես տոմսարկղի ապակու մեջ ու հասկանում, որ 20 տարեկանի հեչ նման չես։ Վերջին անգամ պատկերասրահում տարիքիդ մասին հարցին պատասխանում ես՝ 19, գնում չափահասի տոմս ու մտնում ներս։

Վերջին հինգշաբթին ավարտվում է խորն ու մի տեսակ կազդուրիչ քնով, ու սա վերջին մայիսի 2-ն է, երբ դու 19 տարեկան ես։

Ուրբաթ

Օր, երբ տուն ես գնալու։ Օր, որի գալուն սպասում ենք միշտ, անկախ նրանից՝ ուսանող ես, աշխատող, թե աշակերտ։ Բայց երևի 3 տարեկան երեխայի համար միևնույնն են շաբաթվա օրերը։ Ու մեզ համար էլ պիտի էդպես լիներ։ Ուղղակի ուրիշները բաժանել ու անուններ են տվել սովորական, իրար հետևից ձգվող օրերին։ Ուրբաթ, բայց 13 չի։ Սա վերջին ուրբաթն է, երբ դու 19 տարեկան ուսանող ես, որը տուն է գնում։ Փնթփնթալով քայլում ես, մտքումդ քիչ առաջ դեմքիդ շպրտած ճշմարտությունն է, որը գիտեիր, բայց կարծես սպասում էիր, որ ինչ-որ մեկը ասի դա։ Այդպես ավելի համոզիչ է, այդպես է, որ իմանում ես։ Հիշում ես դպրոցում ունեցած առաջին հաջողությունդ։ Երբ ասացիր, որ եթե ուզում ենք տվյալ գույնը ավելի բաց դարձնել, դրան պիտի սպիտակ խառնենք։ Տարօրինակ հաջողություն։ Իսկ ուրբաթ փիլիսոփայության ժամին ունեցածդ հաջողությունը վերջինն էր, որը եղավ 19 տարեկանում։

Շաբաթ

Ուշ ես քնել։ Ու դրա համար առավոտն էլ ուշ սկսվեց։ Երկու գիրք զուգահեռաբար կարդալը անմտություն էր, ու դու մտածեցիր, որ ավելի լավ է ոչ մեկը չկարդաս։ Լավ երգեր, քրոջդ հետ կռիվներ։ Սովորական օր։ Մատներիդ դեղինը շատ է։ Գուցե ինչ-որ բան այնպես չէ՞, բայց չէ, ամեն ինչ կարգին է, ուղղակի մատներդ զգացել են գունային ճաշակդ։ Սա կարող էր լինել առավոտ, որը կսկսվեր կաթով սուրճով, բայց մաման մոռացել է պահել քո բաժին կաթը։ Մի քանի տարօրինակ երազներ ես տեսել, սարսափելի, անհավանական մարդկանց տեսել ես իրար հետ, կռվել ես մի քանիսի հետ։ Մի խոսքով՝ տարօրինակ երազներ ու նույնքան տարօրինակ օր։ Վերջին տարօրինակ օրը, երբ օրացույցին շաբաթ է, իսկ դու՝ 19 տարեկան։

Կիրակի

Ու… մնաց մեկ օր։ Մի քանի ժամ։ Տանը բոլորը խառն են՝ տորթ, «բլինչիկ», աղցաններ։ Մի խոսքով՝ մերոնք հասկացել են, որ իրենց միջնեկ աղջիկը 20 տարեկան է դառնում։ Վախենում եմ այս թվից։ Ես էլ չգիտեմ՝ ինչու, մտքումս մի բան եմ հասկանում, որ եթե մարդը մահացել է, ու իր մասին խոսողների մեծ մասը իրեն անունով է դիմում, ուրեմն նա երիտասարդ է։ Հիմար գաղափար։ Բայց ճիշտ է։ Հասկանո՞ւմ եք, եթե մարդուն «ձյաձյա», «պապիկ» կամ չգիտեմ ուրիշ բան են ասում, բայց ոչ անունը, ուրեմն նա մի քիչ հասցրել է ապրել։ Մեր ապրած տարիների քանակը որոշվում է այն մարդկանց թվով, ովքեր մեզ դեռ անունով են դիմում։ Ինձ միշտ անունով են դիմել։ Բան չեմ ապրել, էլի։ Երևի մի կարգին ապրելու համար մարդկանց շատ ժամանակ է պետք։

Հիմա իմ կյանքի վերջին ժամերն են, երբ ես 19 տարեկան եմ։