valentina chilingaryn

Եթե ես լինեի ընտրող

1․ Կարթնանայի, կլվացվեի, ու հավանաբար մայրս կկանչեր նախաճաշելու։

2․ Ուտելու ընթացքում կհագնվեի, ու էդ ամեն ինչին զուգահեռ, կբողոքեի, որ ջեմ չկա ուտելու։ Մայրս կասեր, որ երբ լինում ա, չես ուտում, էլ ինչի՞ լինի։

3․ Մինչև ցերեկ կգնայի ընտրատարածք, որովհետև կմտածեի, քանի մարդիկ չեն արթնացել, գնամ շուտ ընտրեմ ու գամ, հետո համբերություն չկա էդքան հերթ կանգնելու։

4․ Հենց հասնեի ընտրատարածք, շուրջս կնայեի ու մտքիս մեջ թաքուն կհպարտանայի, որ չափահաս եմ ու ունեմ ընտրելու հնարավորություն։

5․ Պատահականությամբ կմոտենայի մարդկանց, կհարցնեի` բա ո՞ւմ եք ընտրում: Մի կուսակցության անուն կտային, հետո կռիվ կանեի, կասեի` հա, ինչի՞ ասացիք որ, ո՞վ եմ, որ վստահեցիք ասացիք։

6․ Կմոտենայի, ցույց կտայի անձնագիրս, կասեին` առաջին անգա՞մ եք ընտրում, ես էլ օձիքս ուղղելով կասեի՝ այո։

7․ Հետո քվեաթերթիկիս վրա հերթով կկարդայի բոլոր կուսակցությունների անունները, քմծիծաղ կտայի, գլուխս տխուր կօրորեի, բայց հետո քվեաթերթիկիս վրա արևներ կնկարեի, կծալեի կդնեի ծրարի մեջ։

8․ Կմոտենայի քվեատուփին, ծրարը կգցեի դրա ներսը ու դուրս կգայի ընտրատարածքից, հպարտանալով, որ ոչ թե ասել եմ, թե ոչ մի կուսակցության չեմ հավատում՝ դրա համար չեմ գնում ընտրության, այլ չեմ հավատում, բայց գնում եմ պաշտապնելու կարծիքս, որ հետո կարողանամ ապացուցել։

9․ Տուն կգայի, մերոնք հավանաբար կհարցնեին, թե ում օգտին եմ քվեարկել, որովհետև իրենք էլ ունեն ծայրահեղ տարբեր ֆավորիտներ, կասեի՝ ոչ մեկին, մեծ հաշվով կլռեին, կամ էլ միայն մայրս կասեր՝ ու՜ֆ, հաց կուտե՞ս։

10․ Հաջորդ օրը, երբ պարզ կլինեին ընտրության արդյուքները, ուղղակի հավատով լցված ու աչքի տակով կստուգեի, բայց հաստատ չէի զարմանա, եթե ուզածիս հակառակը տեսնեի, որովհետև ես ուզածիս հակառակը դեռ էնքան ժամանակ կտեսնեմ, մինչև մեծամասնությունը ապուշ չլինի, ոնց որ կասեր Ռեմարկը։ Բայց ես էլի հավատով կսպասեի մտքի հեղափոխությանը։

Ընտրի՛ր

Բանական էակը իր կյանքի ընթացքում բազմիցս կանգնում է ընտրության առջև։ Վաղ տարիքում  ընտրում է, թե ինչպիսի հագուստ կրի, տարիներ անց ընտրում է մասնագիտություն, գիտակցաբար ընտրություն է կատարում բարու և չարի, օգտակարի և անիմաստի միջև, հասուն տարիքում ընտրում է կողակցին…

Ընտրության բազմազանությունը և անհատի կողմնորոշումը ձևավորում է հաստատուն բնավորություն։ Չափահաս դառնալով՝ յուրաքանչյուրիս առջև դրվում է մեկ այլ, առավել պատասխանատու ընտրության հնարավորություն. համայնքապետի թեկնածուների, ավագանու անդամների, Ազգային ժողովի պատգամավորների, նախագահի…

Հատկապես պետական մասշտաբի հասնող ընտրություններին պետք է լրջորեն վերաբերվել, քանի որ դրանցից է բխում երկրի ապագան, ազգի բարեկեցությունը, արտաքին և ներքին քաղաքականությունը, արժանապատիվ ու պահանջատեր սերնդի և ժողովրդավար պետության կերտման դժվարին գործընթացը։

Տարիներ շարունակ հայոց մեջ գերակշռել է այն կարծիքը, որ թեկուզ ընդդիմադիր թեկնածուի ընտրելու պարագայում, ընտրությունների արդյունքում միշտ պարզվելու է, որ ձայների մեծամասնությամբ ընտրվել է այն կուսակցությունը կամ անհատը, որը հովանավորվում է իշխող կուսակցության (այս դեպքում՝  Հանրապետականի) կողմից։ Տարիներ շարունակ մենք վաճառել ենք մեր ապագան 10.000 դրամով, որովհետև ոմանք կարողացել են մեզ համոզել, որ չգիտես ինչի համար շտաբներում արձանագրվող անձնագրային տվյալները, ինչ-որ անհեթեթ հաշվարկները կարող են մատնել քեզ, եթե ընտրես ոչ այն թեկնածուին, ում խոստացել ես ընտրել, այլ նրան, ում առաջարկած ծրագիրն ավելի իրատեսական ես համարում։ Մեզնից շատերը հպարտանում են, որ հաջողացրել են և՛ 10.000 դրամ «շահել», և՛ ընտրել իրենց ուզած թեկնածուին։ 

Բայց արդյո՞ք նրանք այդպիսով իրենց մեջ չեն հասունացրել կաշառք վերցնողի հոգեբանությունը, կամ տեղյա՞կ են արդոք, որ կաշառք տալն էլ, վերցնելն էլ քրեորեն պատժելի են… Ինչևէ, յուրաքանչյուրս էլ կարող ենք գիտակցել ու սեփական վերլուծությունն անել, բայց ո՛չ երբեք կրկնել նույն սխալը՝ օրինակ ծառայելով ապագա սերունդներին։ Ըմբռնելով վտանգի ռիսկայնությունը՝ ընտրությունների կարևորության ու մեծ պատասխանատվության մասին սովորեցնում են ավագ դպրոցներում։ Հասարակագիտության դասագրքերի նյութերը պատմելուց բացի, այս տարի ավագ դպրոցների աշակերտներին հնարավորություն ընձեռնվեց իրականից չտարբերվող Ազգային ժողովի ընտրությունների մասնակցելու։ Գավառի ավագ դպրոցում ևս կազմակերպվեցին դասընթացներ, որոնցից հետո վիճակահանությամբ ընտրվեցին «թեկնածուների», «հանձնաժողովի անդամների», «վստահված անձանց» և «լրագրողների» դասարանները։ Մեկ օրվա պատրաստությունից, քարոզարշավից հետո, դպրոցում կազմակերպվեցին Ազգային ժողովի ընտրություններ։ Հաղթող կուսակցությունը մասնակցելու է Ազգային ժողովի նիստի։

Ահա թե ինչպես են իրազեկվում և իրենց պատասխանատու, իրավագիտակից ընտրողի դերում պատկերացնելով, խրախուսվում դեռևս ընտրության իրավունք չունեցող, կամ առաջին անգամ ընտրող աշակերտները։

Գոնե այժմ, երբ չկա կաշառք, իսկ բաժանվող մանդարինները ոչ մի դեր չեն խաղում, երբ հնարավորություն ունես հանգիստ խղճով ու գլուխդ բարձր հայտարարել, որ ժողովրդավար երկրիդ համար մի լավ բան ես արել, որ քո պետության տերը դու ես: Բաց մի թող հնարավորությունդ, թող նախկին անարդարությունների արդյունքում ձևավորված անտարբերությունդ, հրաժարվիր չեզոք քաղաքացու, խեղճացած ենթարկվողիդ կարգավիճակից, գնա և ընտրի՛ր՝ վստահ լինելով, որ քո քվեն որոշիչ է։

 Լուսանկարները՝ ավագ դպրոցի ֆեյսբուքյան էջից

laura sekoyan

Նախընտրական սուրճ

Ինչեր ասես, որ չի անում մի գավաթ սուրճը։ Մարդկանց առօրյա հոգսերից հասցնում է մինչև քաղաքականություն։ Քաղաքականությունից էլ` դեպի նոր սպասելիքներ։ Մարդիկ նոր ընտրություններից նոր ակնկալիքներ ունեն։ Եվ այս ընտրություններին մարդիկ իրենց մասնակցությունը պարտադիր են համարում, իսկ իրենց ձայնը արժեվորված։ Այս մասին են պատմում ընտրական շտաբերում և տանը պատրաստված սուրճը։ Այդպես էլ մեր տանը սուճը արեց իր գործը։ Հարևանները պատմում էին իրենց ակնկալիքների ու ցանկությունների մասին։ Նախորդ ընտրությունների համեմատ այս անգամ հաճախ են այցելում ընտրական շտաբներ ու տեղեկանում նոր իրողությունների մասին։ Շտաբներից մեկն էլ մեր հարևանի տանն է։

Գյուղացիների մեջ մեծ հետաքրքրություն է առաջացնում նախընտրական քարոզարշավը և յուրաքանչյուր թեկնածուի մասին տարբեր կարծիքներ են արտահայտում։ Այլ է դրությունը շտաբներում, որովհետև ամեն շտաբ իր թեկնածուին է գովաբանում։ Սակայն կան այնպիսի շտաբներ, որոք փորձում են ինչ որ կերպ շատ ընտրողներ ու բնականաբար նաև շատ ձայներ հավաքել։

Շատերը կարծում են, որ որքան շատ ընտրողներ հավաքեն, այնքան մեծ օգուտ կունենան, բայց թե որտեղից են օգուտ ստանալու` ոչ ոք չգիտի։

Սուրճը, բացի քննարկումից, բերում է նաև բամբասանք։ Մի շտաբում բամբասում են մյուս շտաբից, տանը բամբասում են բոլոր շտաբներից ու նրանց ներկայացուցիչներից։ Բամբասում են այն մարդկանց պահվածքից, ովքեր ինչ որ կերպ աշխատում են ուղղորդել, թե ում ընտրել։ Եվ հենց ուղղորդողներն էլ նկատում են, որ բոլորը տարակարծիք են ու չեն պատրաստվում ընտրել նրան, ում խորհուրդ են տալիս։ Մարդիկ արդեն միամիտ չեն, որ հավատան բոլորին, մարդկանց  տառապանքը փորձ ունի։ Սակայն նրանք հավատում են նոր կառուցվող ապագային, այդ մասին անգամ սուրճի բաժակի տակ մնացած նստվածքն է պատմում։

Այսօր ընտրություններ են, դեռ սուրճ չեն խմել…

Եթե գլխումդ երաժշտություն է հնչում

Լուսանկարը` Մարիամ Բարսեղյանի

Լուսանկարը` Մարիամ Բարսեղյանի

«Media moving forward» ծրագրի ընթացքում ես և իմ մոնտենեգրացի թիմակիցը՝ Մայան, հնարավորություն ունեցանք Europe Youth Award-ի մասնակից Քենեթ Ուոթի հետ հանդիպել:

Քենեթը «Umix Music App» ծրագրի հեղինակն է: Դա երաժշտական հավելված է, որը հնարավորություն է տալիս ստեղծել թվային երաժշտություն՝ պարզապես օգտագործելով ձայնը:

-Ինչպե՞ս է առաջացել այս հավելվածը ստեղծելու գաղափարը:

-Ծրագիրը հիմնված է Հոնկոնգի մշակույթի և երաժշտական արդյունաբերության վրա: Ասիայում կան շատ մարդիկ, ովքեր ցանկանում են երաժշտություն ստեղծել, բայց դա այդքան էլ հեշտ չէ, որովհետև կոմպոզիտոր կամ պրոդյուսեր լինելու համար դու պետք է երաժշտական գործիքների, տեխնիկայի և այլ հմտությունների տիրապետես: Հենց սա է պատճառը, թե ինչու եմ ես ցանկացել ստեղծել այնպիսի հավելված, որը թույլ կտա տաղանդավոր մարդկանց երաժշտություն ստեղծել և վերամշակել։

-Երբ հավելվածի գաղափարը արդեն հասունացել էր, ո՞րն էր առաջին քայլը, որ Դուք արեցիք:

-Ես ծրագրավորող եմ, իմ գործընկերները նույնպես ծրագրավորողներ են, այնպես որ, առաջին քայլը հավելվածի նախատիպը գրելն էր: Մենք բազմաթիվ ալգորիթմներ ենք փորձարկել, մինչև այն մեկը, որը ծրագիրը աշխատող կդարձներ: Նախատիպը ունենալուց հետո մենք առաջին անգամ այն ցուցադրեցինք: Եվ ունեցանք մի խումբ կամավորներ, որոնք էլ առաջին անգամ փորձարկեցին մեր հավելվածը:

-Քանի՞ հոգի են ներգրավված Ձեր թիմում:

-Մենք երեքն ենք, և անկեղծ ասած՝ մեզ դուր է գալիս աշխատել այս փոքր թիմում: Մենք երեքս էլ ծրագրավորողներ ենք, բայց քանի որ ծրագիրը իր մեջ ներառում է նաև բիզնես, դիզայն և մարքեթինգ, հետևաբար այս ոլորտներում ևս գործունեություն ենք ծավալում: Ըստ իս՝ ես ավելի շատ նորարար գաղափարներին կյանք տալով եմ զբաղվում, երբեմն էլ փորձում եմ դիզայնի հարցերում օգնել:

-Ինչքա՞ն եք աշխատել ծրագրի վրա, և ի՞նչ միջոցներ եք օգտագործել այն իրականացնելու համար:

-Գրեթե մեկ տարի: Իրականում ոչ այդքան շատ գումար, ինչքան ժամանակ ենք ծախսել: Զարգացումը ունի իր արժեքը, բայց դա մեր ժամանակի արժեքն էր: Մենք նվազագույնի էինք հասցրել մեր բոլոր ծախսերը: Ծրագրավորման մասի հետ կապված ոչ մի գումար չենք ծախսել, բայց մարքեթինգի և ծրագրի թողարկման համար մոտ 700 ԱՄՆ դոլար ենք ծախսել, որը իրականում այդքան էլ շատ չէ:

-Ի՞նչ հնարավորություններ է պարունակում հավելվածը:

-Հավելվածը իր մեջ պարունակում է մի շարք երաժշտական գործիքներ, որոնք ձեր ձայնով հնչած մեղեդուն տալիս են իրենց հատուկ երանգը: Կան մի շարք գործիքներ, որոնց միջոցով դու կարող ես ընտրել երաժշտական ժանրը, որով ուզում ես, որ քո երաժշտությունը հնչի: Եվ իհարկե, երաժշտությունը խմբագրելու համար բոլոր անհրաժեշտ գործիքները: Մենք իրոք մտածում ենք, որ սա լավ հարթակ է բոլոր տաղանդավոր մարդկանց համար՝ իրենց գլխում հնչող երաժշտությունը լսելի դարձնելու: Մենք հատկապես սա լավ հարթակ ենք համարում Ասիայում, որովհետև այստեղ երաժշտական դպրոցներում սովորում են դասական երաժշտություն նվագել միայն դիպլոմ ստանալու համար, այլ ոչ հաճույքի:

-Մի փոքր կբացատրեք՝ ինչպես է աշխատում Ձեր հավելվածը:

-Այն շատ պարզ է աշխատում: Եթե դու արդեն գլխումդ մեղեդի ունես, ինտերֆեյսի վրա սեղմում ես ձայնագրման համար նախատեսված կոճակին և երգում, որից հետո այն ձայնը վերածում է գործիքավորված տարբերակի: Այնուհետև ընտրում ես երաժշտական գործիքը: Հավելվածում մոտ 20 երաժշտական գործիք կա ներառված, որոնց քանակը դեռ ընդլայնվելու է: Այստեղ պետք չեն երաժշտական կրթություն և լիքը տեսությունների իմացություն, և հենց սա է մեր հավելվածի առավելությունը:

-Իսկ Դուք ինքներդ երաժշտություն խմբագրո՞ւմ եք:

-Այո, ես դրանից մեծ հաճույք եմ ստանում: Ես սիրում եմ երաժշտությունը, սիրում եմ ծրագրավորումը և այս ծրագիրը հենց այն է, ինչը միավորում է իմ բոլոր նախասիրությունները, և հնարավոր չէ այս աշխատանքից հաճույք չստանալ: Ինչ-որ նոր բան սովորելու առիթը ինձ միշտ ոգևորում է:

-Քանի՞ օգտագործող ունեք արդեն:

-Դեռ այդքան շատ չէ, որովհետև մարքեթինգով դեռ այդքան չենք զբաղվել: Եվ հետո, ծրագիրը դեռ միայն IOS տարբերակով է հասանելի, բայց չէ՞ որ Android-ը հիմա ավելի շատ պահանջարկ ունի: Բայց սա ժամանակի հարց է, հավելվածը երկու տարբերակով հասանելի կլինի: Ներկայումս ԱՄՆ-ում մի քանի հազար հետևորդ ունենք: Բայց մենք չենք ուզում դեռ մարքեթինգով զբաղվել, մինչև Android տարբերակը հասանելի չդառնա:

Եռաչափ մոդելավորման երկրորդ մրցույթը

Լուսանկարը` Սարգիս Մելքոնյանի

Լուսանկարը` Սարգիս Մելքոնյանի

Դեկտեմբերի 6-ին Best Western Congress հյուրանոցում տեղի ունեցավ Եռաչափ մոդելավորման հայաստանյան մրցույթը, որը կազմակերպվում է Ինֆորմացիոն տեխնոլոգիաների ձեռնարկությունների միության կողմից։ Մասնակիցները 10-17 տարեկան պատանիներն են, ովքեր հետաքրքրված են տեխնոլոգիական զարգացումներով և տիրապետում են եռաչափ մոդելավորմանն ու դիզայնին։ Նրանք Արմաթ ինժեներական լաբորատորիաների սաներ են։ Կազմակերպիչների խոսքերով, նախորդ տարվա համեմատ մասնակիցների թիվը թռիչքային աճ է գրանցել։ Այս տարի մասնակցության հայտ է ներկայացրել 62 թիմ` Հայաստանից և Արցախից, որոնցից եզրափակիչ փուլ է անցել 38-ը։

Մրցույթում գնահատվում են համակարգչային մոդելավորման որակը, մոդելավորված նախագծի ընդհանուր դիզայնը, ինժեներական լուծումները, բաղկացուցիչ մասերի ընդհանուր քանակը, օգտագործված նյութերի քանակը և այլն։

Մրցույթի նպատակը դպրոցականների շրջանում արտադրական նախատիպերի պատրաստման խթանումն է, ինչպես նաև եռաչափ մոդելավորման հմտությունների զարգացումն ու ցուցադրումը։

Խմբակները ներկայացված են թիմերով, որոնք եռաչափ մոդելավորման ծրագրերով ստեղծել են ռոբոտներ եւ ռոբոտատեխնիկա, մեխանիզմներ կամ հայկական պատմամշակութային կոթողներ։

Լուսանկարը` Սարգիս Մելքոնյանի

Լուսանկարը` Սարգիս Մելքոնյանի

Շիրակի մարզային համակարգող, խմբակավար Սոֆյա Հարությունյանը կարևորում է նման մրցույթների անցկացումը, քանի որ դրանք նպաստում են ինչպես աշակերտների հմտությունների զարգացմանը, այլև հնարավորություն են տալիս նոր գաղափարներ մշակել ու մոդելների վերածել հայկական ճարտարապետության հրաշալի կոթողները։

Մասնակիցներից Գորայքի խմբակավար Նինա Առուստամյանը նշում է, որ Արմաթ ինժեներական լաբորատորիաներում աշակերտների հետ աշխատանքը հաճելի է, և միևնույն ժամանակ, պարտավորեցնող, քանի որ տեխնոլոգիաները փոխվում են ժամ առ ժամ, իսկ տեխնոլոգիական ուսուցումը, որով զբաղված են խմբակավարները, պիտի քայլի ժամանակի պահանջներին համապատասխան։

Մրցույթի ավարտին հայտարարվեցին հաղթողների անունները։

Երրորդ հորիզոնականը զբաղեցրեց Արցախի ՏՏ Արմաթ թիմը, երկրորդ հորիզոնականը զբաղեցրեց Գեղարքունիքի մարզի Կարճաղբյուրի թիմը, իսկ առաջին հորիզոնականը զբաղեցրեց «Ղողանջ» ՀԿ-ի Արմաթ թիմը։

Առանձին մրցանակներ էին սահմանվել նաև Հայկական պատմամշակութային կոթողներ, ռոբոտներ եւ ռոբոտատեխնիկա, մեխանիզմներ եւ մեքենաշինություն անվանակարգերում։

arxiv

Շաբաթօրյա եռուզեռ

Այսօր արթնացա սովորականից շուտ, բայց, իհարկե, պատճառ կար: Մեր հարևանը նորից դրսում ցույց էր կազմակերպել, դե ես էլ արթնացա նրանց գոռգոռոցներից:

-Մա՛մ, որտե՞ղ ես,- ձայն տվեցի մայրիկիս:

-Մաման տանը չէ, թող քնեմ, ձայնդ գլուխդ մի՛ գցիր,- զայրացած ասաց քույրս:

-Դի՛ն, բա ո՞ւր գնաց, միգուցե…

-Հա, ճիշտ այդպես, դրսում ցույցին է մասնակցում:

-Մամա՞ն, զարմանալի է,- հազիվ լսելի ձայնով ասացի ես:

-Չէ, Ջո՛ւլ, չէր ուզում գնալ, ստիպված էր. եթե չգնար, Սեդա տատիկը կներխուժեր մեր տուն ու զոռով կտաներ: Չէ՞ որ կարևոր հարց էր:

-Ի՞նչ հարց:

-Դե, պետք է շաբաթօրյակ անենք,- ասաց քույրս:

-Մե՞նք,- վախեցած հարցրեցի ես:

-Հա, դրա համար էլ ասում եմ` գնա, թող քնեմ, մեկ ժամից իջնելու ենք բակ, որ մաքրենք,- ասաց քույրս ու արդեն պատրաստվում էր քնելու:

-Բայց ոչ, ես արդեն զզվել եմ. մեկ շաբաթօրյակ, մեկ ծառատունկ, բավակա՛ն է, էլի, ոնց որ շենքի ղեկավարը լինի, զզվեցինք, էլի,- գոռալով խոսում էի, բայց թերևս քույրս ինձ չէր լսում:

Սեդա տատիկը շատ ծեր է` մոտ 85 տարեկան, սակայն 38 տարեկանից ավել չես տա, և ունի շա՜տ-շա՜տ էներգիա: Նա գիտի, թե ում տուն երբ է մարդ գալիս ու գնում, ինչու է գալիս, և ով է նա:

-Ջուլիանա՛,- լսում եմ ներքևից մայրիկիս ձայնը:

Նայեցի պատուհանից և…

-Ներքև իջիր, Ջուլիանա՛, արա՛գ,- ասաց Սեդա տատիկը:

Նա նույնիսկ չթողեց, որ մայրիկս խոսի:

-Մա՛մ…

-Իջի՛ր, հա՞,- մայրիկս էլ չէր ուզում, բայց պետք է իջնեի հանուն մայրիկի:

Իջա: Սեդա տատիկը միանգամից ձեռքս տվեց ավելը և աղբի արկղը, որ գործի անցնեմ:

-Մա՛մ, այս ի՞նչ է:

-Ես չգիտեմ, Սեդա տատիկն է կազմակերպել:

Ես, իհարկե, շատ բարկացա, բայց հետո զրուցեցի մայրիկի հետ և հասկացա, որ առանց մեր այս հարևանի ամեն ինչ կատարյալ չէր լինի, բամբասանքը օրեցօր չէր ճյուղավորվի, ու մենք էլ այսքան չէինք ծիծաղի, բայց չեմ հասկանում, թե ինչ կա այստեղ ծիծաղելու, ախր, շատ լուրջ խնդիր է:

Ջուլիանա Առաքելյան 15տ., 2006թ.

ella mnacakanyan yerevan

Քեզ համար, Հայաստա՛ն

«Քեզ համար նոր գարուն կգա,

Եվ պայծառ կշողաս կրկին…»

Ասում էր Ազնավուրը 30 տարի առաջ՝ Սպիտակի աղետալի երկրաշարժից դեռ երկու շաբաթ էլ չանցած՝ 1988-ի դեկտեմբերի 20-ին, երբ թվում էր՝ ժամանակն արդեն կանգ է առել, իսկ արևի շողերը սառել են կես ճանապարհին. նոր գարունները չեն գալու այլևս, ու նորից շողալը գրեթե անհնար է: Բայց Ազնավուրը վստահ էր իր խոսքերում, ու երևի հենց այդ վստահությունն էր պատճառը, որ նրա կողքին ևս 86 ֆրանսիացի հանրահայտ արտիստ շարունակում էր համառորեն ու վստահաբար կրկնել՝ նոր գարունները կգան քեզ համար, Հայաստա՛ն:
Դրանից հետո 30 գարուն եկավ: Ոմանք՝ ավելի ծանր ու մռայլ, ավելի թևաթափ ու հուսահատ, ոմանք էլ՝ այնպիսին, որ ստիպեցին ավելի պայծառ շողալ ու ձմռան բոցից մահաբեր հառնել ինչպես փյունիկ կրկին՝ ճիշտ այնպես, ինչպես Ազնավուրն էր կանխատեսել իր տողերում: Բայց Ազնավուրը իր տողերում կանխատեսումներ անելուց բացի, նաև իսկական քայլեր էր արել դրանք իրականություն դարձնելու համար: Երկրաշարժին հաջորդած բոլոր 30 գարուններին էլ նա մնացել էր Հայաստանի կողքին՝ գուցե ոչ միշտ ֆիզիկական ներկայությամբ, բայց միշտ իր արվեստով ու տեսակով, իր հայկական արմատներով, որոնց կյանքի 94 տարիների ընթացքում այդպես էլ չդավաճանեց: Գուցե որովհետև այդպես ստացվեց, բայց ավելի հավանական է, որ ուղղակի որովհետև իսկական հայկական արյունը դավաճանողներից չէ: Իսկական հայի տեսակը սկզբունքայինն ու դիմացինին օգնության ձեռք մեկնողն է՝ ավելի ցած գցելու փոխարեն, որքան էլ, որ այս ճշմարտությունը կորցրած կամ մոռացած լինենք վերջին շրջանի՝ սրտխառնոց առաջացնող ներքաղաքական թոհուբոհում: Իսկական հայը 88-ից մինչև 94 թվականներն ինչ դժվարության միջով ասես անցածը, դրանք վերապրածը, հաղթահարածն ու իր դեմքը չկորցրածն է և ոչ երբեք հանուն ինչ-որ իշխանական մղումների կամ շահադիտական նպատակների այն կորցնելու ճանապարհը բռնածը: Ախր, իսկական հայը մի քանի վայրկյանում իր տունը գետնին հավասարված տեսածը, պարզապես մի չարաբաստիկ ցնցման արդյունքում մի անցյալ ու ընտանիք կորցրածը, բայց, միևնույնն է, կյանքի հանդեպ չչարացածն է: Իսկ հիմա մենք չարանում ենք ամենաչնչին նյութական արժեքների համար անգամ, որովհետև այն, ինչ ունենք, մեզ շարունակ քիչ է թվում: Մենք կորցնում ենք մեր դիմագիծը, մինչդեռ նույնիսկ ուղիղ 30 տարի առաջ՝ մեր ճակատագրի ամենաանարդար ու անհաղթահարելի թվացող պահերից մեկին, հզորություն ունեցանք պահպանելու այն…
«Կզնգա երգդ ամենուր,
Կուռ կամքով վեր կսլանաս…»
Ասել է Ազնավուրը 30 տարի առաջ ու հիմա, երբ նա այլևս ֆիզիկապես մեր կողքին չէ ու, ցավոք, չի կարող լինել, մենք պարտավոր ենք ձեռնարկել քայլել, որ իր  մարգարեությունն ի կատար ածվի:

«Sharqi» նշանակում է` «արևելյան»

Լուսանկարը` Դիանա Շահբազյանի

Լուսանկարը` Դիանա Շահբազյանի

Նոյեմբերի 28-30-ը Ավստրիայի Գրաց քաղաքում տեղի ունեցավ European Youth Award մրցանակաբաշխությունը, որը երիտասարդներին, սոցիալական ձեռներեցներին և ստարտափերին մոտիվացնում է ստեղծել թվային նախագծեր: Կարդացեք մեր թղթակիցների հարցազրույցները մասնակիցների հետ:

-Խնդրում ենք պատմել Ձեր մասին:

-Ես Էմադն եմ՝ «Sharqi Shop» հավելվածի համահիմնադիրը, 2013-ին Սիրիայից տեղափոխվել եմ Հորդանան։ Երկու տարի աշխատել եմ որպես ֆրիլանսեր, այնուհետև միացել եմ ինտերնետ վաճառքի գործակալությանը, որտեղ վեբ ծրագրավորող եմ եղել։ Այստեղ մեկ տարի աշխատելուց հետո հանդիպեցի Սելիմին, և մենք միասին որոշեցինք բացել «Շարքին»։

-Ինչպե՞ս առաջացավ ծրագրի գաղափարը:

-Երբ ես ինտերնետ վաճառքի ոլորտում էի աշխատում, նկատեցի, որ շատերն են մեզ դիմում օնլայն խանութներ բացելու նպատակով։ Բայց միայն սարքավորումները բավարար չեն օնլայն խանութ վարելու համար. պետք է որոշակի տեխնիկական հմտությունների տիրապետել, ինչպես նաև պետք է ինչ-որ չափով ծանոթ լինել թվային մարքեթինգին առցանց վաճառքի համար։ Նրանցից շատերը տեխնիկական գիտելիքներ չունեցող հասարակ մարդիկ են, այդ իսկ պատճառով մենք զգում էինք, որ իրենց օգնություն է պետք, և որոշեցինք բացել «Շարքի շոփը»։ Մեր թիմն օգնում է վարպետներին վաճառել իրենց ապրանքները՝ կազմակերպելով լոգիստիկան, առաքումը, ապրանքի պրոֆեսիոնալ լուսանկարներ է անում, ինչպես նաև կոնտենտ է գրում։ Այսպիսով, իրենք կենտրոնանում են ապրանքի ստեղծման վրա, քանի որ մնացածն անում ենք մենք։ Հենց սա է մեր գաղափարը։

-Իսկ ի՞նչ է նշանակում «sharqi» բառը:

-Արաբերենով «sharqi» նշանակում է` «արևելյան»։

-Ինչպե՞ս եք վարպետներին ընտրում ձեր հարթակի համար:

-Նրանք ընտրվում են ըստ տարբեր հատկանիշների, որոնցից առաջնայինը կրեատիվությունն է։ Մենք իրենց փնտրում ենք սոցիալական ցանցերում՝ կարդալով մարդկանց կարծիքները իրենց ապրանքների վերաբերյալ։

-Վարպետները կարո՞ղ են ինքնուրույն դիմել կայքում ներկայացված լինելու համար

-Այո, որոշ մարդիկ մեզ միանալու ցանկություն են հայտնում։ Մեր թիմն է որոշում, թե ում է պետք ներառել` իրենց աշխատանքներից կախված։

-Ինչպե՞ս են մարդիկ գտնում ձեր կայքը։ Ի՞նչ միջոցներով եք ձեր մասին տեղեկություն տարածում։

-Գովազդ անելուց առաջ մենք որոշել ենք կենտրոնանալ որոնման համակարգի օպտիմալացման (SEO-search engine optimization) վրա, քանի որ առցանց վաճառքի ոլոտում ձեռք բերած փորձի շնորհիվ մենք դրան բավականին լավ ենք տիրապետում։ Ամեն ամիս կայքն ունենում է մոտ 3000 հյուր` առանց որևէ գովազդային արշավի։ Դրանից բացի` մարքեթինգի մեջ մեզ շատ են օգնում սոցցանցերը։

-Իսկ ինչպե՞ս է սահմանվում ապրանքի գինը։ Վարպետն ի՞նքն է այն որոշում:

-Այո, վարպետներն են որոշում իրենց ապրանքի գինը, իսկ մենք ստանում ենք դրա մոտ 20-30 %-ը։ Կայքում ներկայացված լինելու համար նրանք ոչինչ չեն վճարում, բայց յուրաքանչյուր պատվերից մենք տոկոս ենք ստանում։

-Կարո՞ղ եմ արդյոք ես` որպես հաճախորդ, կապ հաստատել անմիջապես վարպետի հետ:

-Կայքում կարող եք տեսնել վարպետի էջը, բայց այնտեղ ոչ մի կոնտակտային տվյալ ներկայացված չէ։ Սակայն, եթե ցանկանում եք, հեշտությամբ կարող եք նրանց գտնել սոցիալական ցանցերում։ Մենք իրենց հետ կնքել ենք պայմանագիր, և եթե որևէ մեկը գա իրենց մոտ և ասի, որ իրենց մասին իմացել է «Sharqi»-ից, մենք, միևնույնն է, կստանանք կոմիսիոն վճարումները տոկոսի տեսքով։

-Սովորաբար ո՞ր երկրից են լինում խանութի հաճախորդները:

-Այս փուլում մենք կենտրոնացած ենք արաբական երկրների վրա։ Մեծամասնություն են կազմում Սաուդյան Արաբիան, Միացյալ Արաբական Էմիրաթները, Քուվեյթն ու Քաթարը։ Իսկ վարպետներից ցանկանում ենք նաև ներառել Լիբանանի և Թուրքիայի վարպետներին։ Մեր ապագայի նպատակն է հաստատվել Եվրոպական շուկայում։ Որոշ պատճառներով մեր ապրանքները եվրոպացիների համար այդքան էլ համապատասխան չեն, դրա համար որոշվեց դիզայներներ վարձել ապրանքի տեսքը եվրոպական շուկայում ավելի գրավիչ դարձնելու համար։

-Ծրագրի իրականացման ընթացքում ի՞նչ դժվարությունների եք հանդիպել:

-Մենք սիրիացիներ ենք Հորդանանում, որոնց համար շատ դժվար է ընկերություն գրանցելը ազգային պատկանելության պատճառով։ Այդ անելու համար գոյություն ունեն որոշ պայմաններ, և մեծ գումարներ է պետք է վճարել դրա համար։ Երկու տարի առաջ սկսեցինք այս գործը, և մինչ այսօր կազմակերպությունը գրանցված է հորդանանցի ընկերոջս անունով։ Սա է հիմնական խնդիրը։

-Ծրագիրը ստեղծելու համար ձեզ աջակցող հովանավորներ ունեցե՞լ եք:

-Այո, մենք ստացել ենք 50000$ դրամաշնորհ Հորդանանում «Oasis500» գրասենյակի կողմից, որը մեր գործընկերն է։ Նաև Եվրամիության կողմից ֆինանսավորվող «Shamalstart» հորդանանյան ընկերությունն է մեզ դրամաշնորհ տվել:

-Իսկ ի՞նչ մոտիվացիա եք ունեցել այս տիպի ծրագիր իրականացնելու և վարպետների համար նմանատիպ հարթակ ստեղծելու համար:

-Կայքը ստեղծելիս մոտիվացիա կար, իհարկե։ Այս վարպետները հասարակ մարդիկ են, և իրենց ստեղծած ապրանքները չեն վաճառվում Հորդանանում։ Երբ իրենք Սիրիայում էին, իրենց մոտ էին գալիս ամբողջ աշխահից, հիմա իրենք մտածում են Եվրոպա կամ ԱՄՆ տեղափոխվելու մասին, քանի որ Հորդանանի շուկան իրենց համար չէ։ Այժմ մենք աջակցում ենք մոտ 60 վարպետի և փորձում ենք նաև զարգացնել հենդմեյդ խնամքի միջոցների գաղափարը՝ համագործակցելով Հորդանանում բնական խնամքի միջոցներ պատրաստողների հետ։ Մենք ցանկանում ենք ստեղծել նաև «Sharqi» խնամքի միջոցների կայք, որը կունենա առաքում ամբողջ աշխարհով։

Հարցազրույցը վարեցին Դիանա Շահբազյանը, Անա Ժոաու Ասեվեդոն և Անետա Բաղդասարյանը

annaTumanyan

Էլ էն վախտվա ծմեռը չի՜…

Ձմեռ։ Ըստ իս, ամենայուրահատուկ ու նուրբ եղանակներից մեկը։ Ամբողջը պատված է փայլփլուն ձյան ծածկույթով, պաղ օդ, սառը, միաժամանակ թարմացնող քամի ու ես, որ քայլում էր փողոցով ու հանկարծ.

-Օֆ է՜, էլետ էս ծմեռը եկավ, զահլես էլա քընմ, է: Էս վե՞նց դենք անիլ, էդքան ծախս անիլ կլի՞, քե մատաղ։

-Էլ ասիլ մի, աստծուբեդիլք դի անիլ։

-Թե` մթամ էդ ո՞ւր են էդ Նոր տարին ստեղծել։ Իմ անասունին չեմ կարըմ սկի կերով ապահովեմ, դե յե՛ ու օրական հյուր դիմավորի, սեղան քցի, հըվաքի, բա տհե կլի՞։

-Հոգհան ենք ըլըմ…

-Ախիր, էն վախտվա ծմեռը չի, է՜, վեր մի երկու մանդարին, կանֆետով բավարարվենք, հմիկվա րեխեքն ինչ ասես` ուզըմ են:

-Դուզ ես ասմ, էլ են վախտվանը չի՜…

Ու այսպես հոգոց հանելով` երկու ծեր կին զրուցում էին ճանապարհին, իսկ ես լսում ու մտածում էի, թե ինչպես են ատում ձմեռը, եթե այն ունի այնքան գեղեցիկ դրսևորումներ՝ սկսած պատուհանին ձմռան կողմից նկարված նախշերից։ Ի՞նչն է փոխվել. միգուցե մեծանալուն զուգընթաց հոգսե՞րն են ավելացել, թե՞ էլ չեն հավատում Ձմեռ պապի գոյությանը… Միլիոնավոր անպատասխան հարցերի մասին մտորելով` հասա տուն.

-Տատ, տյուք՝ մեծերդ, խի՞ չեք սիրըմ ծմեռը։

-Է՜հ, էն վախտվա ծմեռը չի, է՜…

Բայց ինչպիսի՞ն էր էն ժամանակվա ձմեռը… Հանելուկային է։