Մալիշկայի նոր մեկնարկը

Լուսանկարը` Մարի Բաղդասարյանի

Լուսանկարը` Մարի Բաղդասարյանի

Հարցազրույց Մալիշկա համայնքի պաշտոնակատար Հունան Հունանյանի հետ:

-Պարոն Հունանյան, պատմեք Ձեր մասին. որտե՞ղ եք սովորել, որտե՞ղ եք աշխատել մինչ համայնքի ղեկավարի պաշտոնին նշանակվելը:

-Ես ծնվել եմ 1976 թվականի փետրվարի 23-ին Վայոց Ձորի մարզի Մալիշկա գյուղում: 1982-1992 թվականներին սովորել և ավարտել եմ Մալիշկայի թիվ 2-րդ դպրոցը, 1992-1994 թվականներին սովորել և ավարտել եմ Երևանի Ֆինանսատնտեսագիտական տեխնիկումի Եղեգնաձորի մասնաճյուղը: 1994-1995 թվականներին ծառայել եմ Հայաստանի Հանրապետության զինված ուժերում, 1995 թվականի հունիսին մարտական առաջադրանք կատարելիս վիրավորվել եմ, և այժմ առաջին կարգի զինհաշմանդամ եմ: 1997 թ. ՀՀ պաշտպանության նախարար Վազգեն Սարգսյանի հրամանագրով պարգևատրվել եմ «1992-1994 թթ. մարտական գործողությունների մասնակից» կրծքանշանով:

1996-2001 թվականներին սովորել և ավարտել եմ Հայաստանի պետական ճարտարագիտական համալսարանը: 2000 թվականից զբաղվում եմ հաշմանդամային սպորտով, գրավել եմ 30-ից ավելի I և II մրցանակային տեղեր` անվասայլակով թենիս, բասկետբոլ, սայլակավազք և ծանրամարտ մարզաձևերում:

1996 թ.-ից առ այսօր «Նոր որակ» ՍՊԸ-ի հիմնադիր տնօրենն եմ: 2012 թ.-ից առ այսօր «Սատար» հաշմանդամների ՀԿ-ի հիմնադիր նախագահն եմ: 2013 թ.-ին ՀՀ պաշտպանության նախարար Սեյրան Օհանյանի հրամանագրով պարգևատրվել եմ «Ծովակալ Հ. Ս. Իսակով» մեդալով:

2016 թ.-ից առ այսօր «Հայրենիքի պաշտպան» բարեգործական հիմնադրամի հիմնադիր տնօրենն եմ: 2017 թ.-ին ՀՀ Պաշտպանության նախարար Վիգեն Սարգսյանի հրամանագրով պարգևատրվել եմ «Վազգեն Սարգսյան» մեդալով:
1994-2018 թթ․ hայրենիքի պաշտպանության, հասարակական ակտիվության և բարեգործական ծրագրերի իրականացման համար արժանացել եմ 80-ից ավելի պատվոգրերի, շնորհակալագրերի, մեդալների և պարգևների:

Լուսանկարը` Մարի Բաղդասարյանի

Լուսանկարը` Մարի Բաղդասարյանի

-Ե՞րբ եք նշանակվել Մալիշկա համայնքի ղեկավարի պաշտոնում: Ի՞նչ բարեփոխումներ եք կատարել նշանակվելուց հետո:

-2018 թ. սեպտեմբերի 13-ից ՀՀ Վայոց Ձորի մարզպետ Արագած Սաղաթելյանի թիվ 44 որոշմամբ նշանակվել եմ Վայոց Ձորի մարզի Մալիշկա համայնքի ղեկավարի պաշտոնակատար:
Մալիշկա գյուղում շատ խնդիրներ կան, հասարակության պահանջները հաշվի առնելով՝ այդ խնդիրներից առանձնացվել են առավել կարևորները: Սկսվել է 2 մանկապարտեզների վերանորոգումը, թիվ 2 մանկապարտեզում վերանորոգվում է ճաշարանը, իսկ առաջին մանկապարտեզում 80%-ով վերանորոգում է կատարվում, որովհետև մանկապարտեզը անմխիթար վիճակում է գտնվում, վերանորոգվում են ճաշարանը, երեխաների միջոցառումների դահլիճը, շենքային մասը:
Սկսվել է սանիտարական մաքրում ամբողջ համայնքում, բարեկարգվում են փողոցները, գյուղի արտաքին լուսավորության աշխատանքներն են սկսվել: Մշակույթի տան սենյակներից մեկն է վերանորոգվել, որը պարի խմբի երեխաների համար է: Սկսվել են գյուղի մուտքի աշխատանքները, գեղեցիկ լուսավորությամբ, կանաչապատումով մուտք է նախատեսված, որի աշխատանքները մոտավորապես 10 օրից կավարտվեն:

-Ի՞նչ ծրագրեր ունեք մոտ ժամանակներս:

-«Գյուղի տակ» կոչվող տարածքում մի քանի օրից կսկսվեն բարեկարգման աշխատանքները, կբարեկարգվի գյուղի հուշարձանը:
Նշվում են բոլոր տոնական օրերը, մեծ շուքով նշել ենք Անկախության օրը, Ուսուցչի տոնը: Կազմակերպել ենք միջոցառում մեր գյուղի այն տղաների համար, ովքեր մարտական հերթապահություն են իրականացնում, կատարվել է պատվոգրերի պարգևատրման արարողություն, հյուրասիրություն, այդ օրը տոն ենք դարձրել մեր սահմանապահների համար: Ուսուցչի տոնին նվիրված նույնպես մեծ համերգ է կազմակերպվել գյուղի դպրոցների ուսուցիչների համար, դպրոցներում հայտարարվել է ֆոտոմրցույթ, լավագույն ուսուցիչը, լավագույն լուսանկարները արժանացել են մրցանակների:
Մեծ ուշադրություն ենք դարձնում մշակույթային ծրագրերի և սպորտի զարգացմանը, ծրագրում ենք Մալիշկայում բացել Երիտասարդական կենտրոն, որտեղ կլինի թենիսի սրահ երիտասարդների համար, ինչպես նաև կենտրոնի երիտասարդները կկարողանան աջակցել գյուղի զարգացման ծրագրերին:
Շուտով գյուղում կսկսվեն բոքսի և կարատեի պարապմունքներ:
Այս ծրագրերի մեծ մասը մինչև ամսվա վերջ կձգտենք իրականացնել:
Նախապատրաստվում ենք ընտրություններին, կարևորում ենք նաև այն փաստը, որ ավագանու անդամների թվում պետք է լինեն կանայք, մանկավարժներ: Ես դպրոցներում կոչ եմ արել, որ մանկավարժներից մի քանի կանայք լինեն ավագանու անդամների թվում:
Ես այս ժամանակն օգտագործել եմ գյուղում փոփոխություններ կատարելու համար, որպեսզի համայնքի բնակիչները իմանան, որ մեծ ցանկության դեպքում հնարավոր է փոփոխություններ, բարեկարգումներ իրականացնելը:
Համայնքի ներուժն է ինձ մեծ ուժ տալիս այս ծրագրերն իրականացնելու, որովհետև երկար ժամանակ անց գյուղացիներն զգում են, որ գյուղում կատարվում են բարեկարգումներ, և լցվում են հավատով:
Իսկ ամենակարևորը, որ քո առաջ դնում ես նպատակ և սկսում ես լուծել առաջացած խնդիրները, իսկ հետո քիչ-քիչ ամեն ինչ սկսում է կարգավորվել, և արդյունքը գոհացնում է:

Moving ideas forward, Մոնտենեգրո. օր 5-րդ

Լուսանկարը` Սուրեն Կարապետյանի

Լուսանկարը` Սուրեն Կարապետյանի

Եկավ հինգերորդ օրը՝ հիշեցնելով, որ այսօր հերթը իմն է։ Բոլորը նյութ արդեն հասցրել են գրել, մնացել եմ ես։ Եվ հիմա, սրճարանից հետո, երբ մնացածը քնած են, կսկսեմ օրագիրը գրել․․․

Օրը սկսեց ակտիվ նախավարժանքով, որը այս անգամ անցկացնում էր Էլիան (Իտալիա)։ Նրան հետո միացավ Դավիդը (Բոսնիա), ով չափից շատ ակտիվ էր (ի դեպ, նա սենյակակիցս է)։ Այս օրը տարբերվում էր մնացածներից նրանով, որ հենց մասնակիցներով էինք կազմակերպում ընդմիջումները։ Երեկ իրականացված «կազմակերպությունների նորաձևության ցուցահանդեսին» փոխարինելու եկավ կազմակերպությունների պաշտոնական ներկայացումը։

Լուսանկարը` Հովնան Բաղդասարյանի

Լուսանկարը` Հովնան Բաղդասարյանի

Ներկայացված ՀԿ-ները Շվեդիայից, Իտալիայից, Պորտուգալիայից, Ֆրանսիայից Մոնտենեգրոյից, Բելառուսից, Սերբիայից էին։ Յուրաքանչյուր ՀԿ համառոտ  ներկայացնում էր իր գործունեությունը, տեսլականը և առաքելությունը, ինչպես նաև սեփական SWOT անալիզի արդյունքները։ Կարևոր էր նաև «մասնակցություն» և «ներդրում» հասկացությունների տարբերակմանը նվիրված կարճ քննարկումը։ Հաջորդ հետաքրքիր  թեմաներից էին`  դրամաշնորհները, ծրագրեր գտնելու համար ներկայացված գործիքները, կայքէջերը։ Օրը շատ ակտիվ էր․ անընդհատ հարց-պատասխան, փորձի ներկայացում և փոխանակություն։ Նաև Լիլիթը հասցրեց հոգեբանական թեստ իրականացնել, որը կօգներ կամավորներին մոտիվացնել։ Ամենաարդյունավետ թեման ինձ համար այն էր, թե ինչու են ՀԿ-ները գրեթե միշտ ունենում երիտասարդների ներգրավման խնդիրներ, և որն է պատճառը։ Բնականաբար փորձեցինք լուծումներ և տեսակետներ առաջարկել։

Լուսանկարը` Հովնան Բաղդասարյանի

Լուսանկարը` Հովնան Բաղդասարյանի

Ընթրիքից հետո, երբ սովորաբար ազատ ենք լինում, այսօր նշանակված էր քննարկում, սակայն արդեն նախօրոք բաժանված խմբերով։ Ես ընտրել էի «թղթակիցների», Հովնանը՝ «ինչպես մոտիվացնել կամավորներին», Անուշը և Լիլիթը՝ «ինչպես ներկայացնել նյութը կամավորներին», իսկ Աննան՝ «դրամահավաքների» թիմերը։ Մեկ ժամ քննարկումից հետո գիտելիքներով հարստացած անցանք հագստի:

Լուսանկարը` Հովնան Բաղդասարյանի

Լուսանկարը` Հովնան Բաղդասարյանի

Երեկոն շարունակեցինք արդեն մտերմիկ շրջապատում․ ծովի ափին՝ մեղմ քամու առկայությամբ և կիսալուսնի շողերի ներքո(շատ գեղարվեստական ստացվեց, բայց դե ուրիշ ձև հնարավոր չէր նկարագրել )․․․

arxiv

Անուշի ծննդյան օրը

Դասերն արդեն վերջացրել էինք ու դասարանի աղջիկներով ժամ էինք որոշում, որ գնանք Անուշենց տուն: Մենք գոհ էինք, որ Անուշի ծնունդն էր, իսկ գլխավորը` դասարանցիներից ոչ մի տղա չէր գալու:

-Լավ, երեխեք, ես ժամը 2-ին ձեզ կսպասեմ,-ասաց Անուշը ու ափալ-թափալ գնաց տուն, որ սեղանը դնի:

-Ուխ,-մտածեցի ես ու թաքուն ժպտացի:

Մեր դասարանի Աննան ընդհանրապես մոռացել էր, որ Անուշի ծնունդն էր ու նվեր չէր գնել: Նա արագ-արագ վրա բերեց.

-Մանե, ես Անուշենց տան տեղը չգիտեմ, կզանգե՞ս ինձ, որ միասին գնանք:

Ես ու Անին սկսեցինք այնքան ուժեղ ծիծաղել, որ ստիպված էինք իրարից բռնվել:

-Աննա, դու Անուշենց տան տեղը չգիտե՞ս,-ծիծաղելով հարցրեց Անին:

-Չէ,-վախեցած ասաց Աննան:

-Քո տունը շինվի, ոնց որ մեր դասարանից չլինես,-ասացի ես ծիծաղելով, հետո լրջացա ու ավելացրեցի,-լավ, կզանգեմ, իրար հետ կգնանք:

-Լավ, ես գնամ,-ասաց Աննան ու վազելով գնաց, որ հասցնի նվերը գնել:

-Մեկ է, ամենալավ նվերն իմն է, ուխ,-դարձյալ մտածեցի ես:

Բոլորը գնացին: Արդեն ժամը 2-ն էր: Ես վերցրեցի Անուշի նվերը ու թռչելով ուզում էի գնալ:

-Ման, բա հաց չես ուտի՞,-հազիվ հասցրեց իմ հետևից կանչել մայրս:

-Չէ, մամ, ի՞նչ հաց, ծնունդ եմ գնում…

Ճանապարհին մտածում էի, թե ինչ համով բաներ եմ ուտելու, ինչքան եմ պարելու ու դրա համար էլ ուշադրություն չէի դարձնում, որ շուրջս գարուն է:

Անուշենց տանն ենք: Աղջիկներով զրույց էինք անում` առանց իրար լսելու, երբ Անուշենց հեռախոսը զնգաց: Զանգողը Աննան էր: Ես նրան մոռացել էի հետս բերել: Հիմա պիտի իջնեի դուրս ու Աննային դիմավորեի: Արդեն 10 րոպե էր, ինչ ես ու Անին, փողոցում կանգնած, սպասում էինք Աննային:

-Երևի նվերն է գնում,-ասացի ես:

-Եսիմ,-պատասխանեց Անին:

15 րոպե էլ անցավ: Ես պատկերացնում էի, թե ինչպես են Անուշն ու մյուս երեխեքը ուտում սեղանին շարված աղցանները, իսկ ես բոլորովին սոված էի:

10 րոպե էլ անցավ: Մենք սկսեցինք քայլել նրան ընդառաջ, բայց նա չէր երևում:

-Երևի հիմա վազելով կգա,- հույսը կտրած` ինձ հույս տվեց Անին:

Մի հինգ րոպե էլ չանցած, մեկ էլ տեսնենք՝ մեզ մի աղջիկ է մոտենում.

-Ան, ոնց որ Աննան լինի,-ասում եմ ես:

-Չէ, այ Ման, ինչ ես ասում, ոնց որ ֆրանսուհի լինի,-պատասխանեց Անին: Ֆրանսուհին մոտեցավ մեզ, Աննան էր: Այնքան էր գեղեցկացել, մազերը ֆրանսիական ոճով էր հարդարել` մի վարսակալով, գեղեցիկ ականջօղեր էր կախել:

-Մենք էլ ասում ենք, թե նվեր է գնում, իսկ նա հարդարվում էր,- ականջիս շշնջաց Անին:

Վերջապես մենք սեղանի շուրջը նստած ուտում էինք, առաջինը ինձ մատուցեցին:

-Անուշ, դո՞ւ ես պատրաստել,-հիացած հարցրի ես:

-Չէ, մաման,-ասաց Անուշը:

Առաջին պատառն էի ուզում ուտել, երբ ափսեիս մեջ մազ տեսա: Չկերա: Լուռ նստած էի, իսկ երբ հարցրեցին, թե ինչու չեմ ուտում, պատասխանեցի, որ կենաց ունեմ ասելու: Վեր կացա ու կարդացի ճառը: Հետո ստիպված սկսեցի որոշ բան ուտել:

-Անուշ, այս աղցանը դո՞ւ ես պատրաստել,-հարցրի ես:

-Չէ, տատիկը,-ժպիտը դեմքին ասաց Անուշը:

-Դե իհարկե, տատիկը, չէ՞ որ մեջը սպիտակ մազ կա,-մտքիս մեջ փնթփնթացի ես:

Հետո կռահեցի, որ երևի շիկահեր մորաքույրն էլ է աղցան պատրաստել: Բոլորը ուտում էին, բոլորը ծամում էին: Իսկ ես ստիպված եղա մի քանի կենաց էլ խմել: Բոլորը ինձնից էին հոգնել, ես` կենացներից: Ես շուտ դուրս եկա, որովհետև պիտի ուրիշ տեղ գնայի:

-Շնորհակալություն համով հյուրասիրության համար,-մի կերպ արտաբերեցի ես ու դուրս եկա:

Հաջորդ օրն իմացա, որ իմ գնալուց հետո պաղպաղակ էլ են կերել: Շատ ուրախացա, չէ՞ որ շատ դժվար կլիներ նայել, թե ինչպես են մյուսները պաղպաղակ ուտում. չէ՞ որ իմ պաղպաղակի մեջ մազ էր լինելու:

Մանե Տոնոյան 14տ., 2003թ.

Ֆրունզն ու Շիրազը, Ճռռան գրատունն ու դուխով օպտիկան. Գյումրի

lilit vardanyan

Չտաքացնող կոշիկներով ջրափոսի մեջ

Ձեռքերս չորացել են: Ոտքերս մշտապես սառն են: Իսկ բակի ծիրանենու տերևները չորացել ու թափվել են:

Արդեն կարող եմ հագնել ոտքերս չտաքացնող աշնանային կոշիկներս ու տրորել չորացած տերևները: Քայլում եմ մեջքս ուղիղ, արագ, վստահ: Այնպես, որ աշնանային, ոտքերս չտաքացնող կոշիկների ձայնը որքան կարելի է համահունչ ու բարձր լսվի: Կանգնում եմ իմ դիմաց հայտնվող յուրաքանչյուր տերևի վրա, որ լսեմ աշնան ձայնը:

Քայլում եմ աշնանային անձրևի ժամանակ, որպեսզի զգամ աշնան անձրևի հոտը: Չտաքացնող կոշիկներով մտնում եմ ջրափոսի մեջ: Մեկ է, ոտքերս չեն թրջվի: Մեկ է, ոտքերս միշտ սառն են:

Արդեն կարող եմ հագնել իմ սիրած վերնաշապիկներն ու ջինսե վերարկուն:

Սեպտեմբեր, հոկտեմբեր, նոյեմբեր: Այնքան սիրուն է հնչում: Ամիսներ, երբ չեմ անհանգստանում արևից ալերգիայիս համար: Բայց նաև չեմ բողոքում արևի բացակայության համար:

Աշուն, երբ սպասում եմ աշնանային անձրևներին, այն օրվան, երբ կարող եմ հագնել ոտքերս չտաքացնող աշնանային կոշիկները, անհամբեր սպասում եմ՝ երբ կարող եմ ուտել ցիտրուսային մրգեր: Թե երբ կարող եմ նարինջ, մանդարին ուտել, կիտրոնով թեյ խմել: Ցիտրուսներից ալերգիան իմ աշնանային ալերգիան է: Միակ ալերգիան, որից երբեք չեմ զզվի:

Հաշվում եմ, թե երբ է գալու ծննդյանս օրը: Սիրում եմ նոյեմբերը: Այդ ժամանակ արդեն կան ցիտրուսներ: Արդեն կարող եմ հագնել իմ գնած նոր աշնանային շորերը: Կարող եմ դնել աշնանային գլխարկներս: Կարող եմ ընտրել՝ կարմիր, թե մոխրագույն, որովհետև պահարանումս միայն այդ գույներն են: Կարող եմ նոր սանրվածք անել: Էլ ոչ ոք չի հարցնի, թե ինչու են մազերս սպիտակ, որովհետև աշնանը սպիտակ մազերս չեն փայլում:

Նոյեմբեր: Այդ ժամանակ ձեռքերս շատ չոր են, իսկ ոտքերս ավելի սառը, քան սեպտեմբերին:

Աշուն: Երբ ուզում եմ փաթաթվել տաք ծածկոցի մեջ, խմել կիտրոնով թեյ, գիրք կարդալ ու լսել աշնանային անձրևի ձայնը: Երբ կարող եմ նկարագրել այս իրավիճակը, բայց երբեք չիրականացնել:

Աշուն է: Ես ծնվել եմ աշնանը: Աշնանը ես այնպիսին եմ, ինչպիսին կամ, որովհետև ձեռքերս միշտ չոր են, իսկ ոտքերս երբեք չեն տաքանում:

Moving ideas forward, Մոնտենեգրո. օր 4-րդ

Լուսանկարը` Հովնան Բաղդասարյանի

Լուսանկարը` Հովնան Բաղդասարյանի

Վերջին անգամ, որ գրել եմ, թուղթ ու գրիչն էր թրենդի մեջ:

Շատ բան է փոխվել:

Էն ժամանակ սովորում էի դպրոցում ու «Մանանայի» սան էի, իսկ հիմա… Հա, հիմա կոնկրետ ես էլ չգիտեմ, բայց սան չեմ, դպրոցն ու համալսարանն էլ ավարտել եմ:

Բայց մենակ իմ կյանքում չի, որ շատ բան է փոխվել վերջին մի քանի տարում:

«Մանանան» էն ժամանակ չուներ ամեն օր թարմացվող կայք, իմ ու «Մանանայի» ընկերների շրջապատն էլ ավարտվում էր Երևանով:

Լուսանկարը` Հովնան Բաղդասարյանի

Լուսանկարը` Հովնան Բաղդասարյանի

Ահագին նմանություններ ունենք ես ու «Մանանան». նույն թվին ենք ծնվել, նույն ընկերների շրջապատը ունենք ու էլի ընդհանուր բաներ ունենք. երևի գիտեք արդեն:

Վերջը:

Այսօր Moving ideas forward ծրագրին ինձ հետ մասնակցող Աննան, Անուշը, Լիլիթը և Սուրենը ինձ ասացին, որ իմ հերթն է գրելու: Ես ճիշտ է, իրենց թարս նայեցի, բայց իրենք շատ էին:

Այսօր ծրագրին մասնակցող կազմակերպությունների մասնակիցներին ժամանակ տրվեց մտածելու իրենց կազմակերպությունների ռազմավարության մասին: Մենք հենց սկզբից շատ ուրախացանք, քանի որ վերջապես կարող էինք հայերեն խոսել իրար հետ:

Լուսանկարը` Հովնան Բաղդասարյանի

Լուսանկարը` Հովնան Բաղդասարյանի

Մոռացանք` ինչ հարցերի պետք է պատասխանեինք, ինչքան ժամանակ էին մեզ տվել, ու սկսեցինք իրար հետ վերհիշել, թե ինչ հավես բաներ ենք արել «Մանանայում»: Մեր հիշած բաները իրարից տարբերվում էին, քանի որ տարբեր ժամանակներից ենք «Մանանայի» հետ կապված: Հետո սկսեցինք մտածել, թե էլ ինչ կուզենայինք անել: Բլոկնոտի մի քանի էջ լցվեց, մեր հավեսները` նույնպես: Մեզ տված ժամանակն ավարտվեց, բայց մենք դեռ ուզում էինք իրար հետ քննարկել մեր անելիքները:

Լուսանկարը` Սուրեն Կարապետյանի

Լուսանկարը` Սուրեն Կարապետյանի

Մեր գաղափարները իրագործելու քայլերը մտածեցինք արդեն ընթրիքի ժամանակ:

Ես հիմա էլի թղթի վրա եմ գրում, բայց իմ ու «Մանանայի» կյանքում կարծես թե նոր փոփոխություններ են սպասվում:

Lilit tovmasyan

Հիսուներեք տարի առաջ

Տատս ու պապս 53 տարի է, ինչ միասին են։ Նրանք իրենց երկար ու ձիգ համատեղ կյանքի ընթացքում ունեցել են երեք որդի։ Այժմ երջանիկ վայելում են իրենց ծերությունը, որովհետև ունեն 9 թոռ և 3 ծոռ։ Հաճախ եմ կատակով պապիկիս ասում.

-Պա՛պ, բա էդ ո՞նց տատիկին հավանեցիր։

-Է՛, շան աղջիկ, էդ ինչե՞ր ես խոսում։

-Լավ, տատ, դու պատմիր։

-Ա՛յ մարդ, երեխուն մի նեղացրու։ Ես կպատմեմ, բալես։ Ուրեմն մի անգամ աղի բլիթ կերա ու երազումս պապիդ տեսա։

-Ո՞նց թե, տատ։ Ի՞նչ ես ասում, աղի բլիթը լրիվ սուտ բան ա։

-Սուտ չի, Լիլ ջան։ Ուրեմն պապդ կարմիր «սպարտիվկով» ինձ ջուր տվեց, ես էլ խմեցի։

-Տատ, ի՞նչ կարմիր «սպարտիվկա», հնարավոր չի։

-Հո չե՞մ խաբում, հաջորդ օրը նույն շորերով պապիդ տեսա, ու սիրահարվեցինք։

-Տատ, մեկ ա՝ չեմ հավատում, ի՞նչ աղի բլիթ, ի՞նչ կարմիր «սպարտիվկա»։

-Տո, այ բալա, խաբում ա, էլի: Տեսավ՝ սիրուն հարուստ տղա եմ, միանգամից սիրահարվեց։

-Պապ, բա դու չսիրահարվեցի՞ր։

-Լիլիթ աղջիկ, հաջորդ թոշակից քեզ մի մանեթ չեմ տալու։

-Լավ պապ, էլ չեմ հարցնի, բայց միևնույնն է, չիմացա՝ ո՞նց եք սիրահարվել։

Ու էլ պատասխան չստացա:

milena araqelyan

Չհայրենիք

01.10.18: Հայաստան: Օդանավակայան: Պատկերացում չունեմ՝ ինչպես են լքում հայրենիքը: Հա, ամպագոռգոռ բառեր կարդացել եմ տարբեր գրվածքներում, ոչինչ չեմ զգացել, սառը հայացքով կարդացել եմ՝ կարծես էդպիսի երևույթ չի կարող պատահել: Օդանավակայանում հավաքվել են ընկերներս՝ միմյանցից ծայրաստիճան տարբեր, հավաքվել են մի նպատակով, հավաքվել են իրենցից մեկին ճանապարհելու՝ հույսով, որ մի օր հենց իրենք են ժպիտախառը դեմքերով դիմավորելու: Նայում եմ, հերթով նայում եմ նրանց դեմքերին, որ ձևացնում են՝ ուրախ են: Նայում եմ՝ անհագ նայելու ցանկությամբ: Վայ, գրեթե գիտակցում եմ, որ էլ չեմ տեսնելու, հասկանո՞ւմ եք, ոչ թե մեկ-երկու օրով, շաբաթներով կամ ամսով, չէ: Չեմ տեսնելու ու վերջ: Մեզ չեն բաժանում ընդամենը երեք-չորս կանգառները, բաժանելու են հազարավոր կիլոմետրերը, որոնց հաղթելը, չեմ ուզում գիտակցել, որ դժվար է լինելու:

Գրկախառնություն: Փորձում ես վերջին անգամ քո մի մասնիկը տալ նրանց ու վերցնել նրանցից: Չէ, քեզ խոսք ես տվել, լաց չես լինելու, մինչդեռ ուղեղումդ  անընդհատ պտտվում է Անահիտի՝ ‘«ու այդպես էլ մի կարգին հրաժեշտ չենք ունենում՝ օդանավակայաններում մի ծովաչափ լաց լինելով»: Ինքս ինձ խոստացածը մի վայրկյանում ցնդեց, երբ Լիլիթը ականջիս կրկնում էր. «Ամեն բան լավ է լինելու, լինելու է էնպես, ինչպես դու ես ուզում: Մենք միշտ կողքիդ ենք, մեզ կիլոմետրերը չեն հաղթելու»: Ախր, հենց այդ պահին հրաժեշտ երևույթ կոչվածը մտավ ուղեղս, ուժեղ հարվածեց: Մինչ այդ ես գիտեի, որ ամեն բան լավ է, չկան կիլոմետրեր, որ իրենք կողքիս են,  չկա «հեռացում» բառի գործողություն դառնալը: Ու արցունքները, առանց իրար հերթ տալու գլորվեցին:

Վերջ: Գնում եմ՝ արդեն գիտակցված: Էլ չեմ կարողանում նայել ընկերներիս դեմքերին: Փախչում եմ հայացքներից, մտքերումդ դաջվող ու ցավեցնող հայացքներից: Գնում եմ, առանց հետ նայելու:

Ինքնաթիռ: Ինձ թվում էր՝ արդեն համակերպվել եմ գնալ գաղափարի հետ: Չէ: Ականջակալներումս մեկը անընդհատ կրկնում է “save me from me”, ու հանկարծ ինքնաթիռը օդ է բարձրանում: Բարձրանալու հետ արցունքներս իջնում են: Արդեն հասկանում եմ ամպագոռգոռ հրաժեշտների մասին բոլոր գրվածքները:

***

Վայրէջք: Կիև: Չհայրենիք: Սառնությունից բացի ոչինչ չեմ զգում:

***

Նորից ինքնաթիռ: Նպատակակետիդ ավելի ես մոտենում: Ականջակալներումդ էլի նույն տողերն են, բայց հստակ գիտակցում ես, որ քեզ փրկողը միայն դու կարող ես լինել, ուրիշ ոչ ոք:

***

Վայրէջք: Փարիզ: «Չհայրենիք»: Համակերպվում ես զգացածդ սառնությանը: Ասում ես՝ հասել եմ, չանհանգստանաք, ու զգում, որ վերջ, դու արդեն հեռացել ես, ու մի օր նրանց անհանգստանալն էլ է հեռանալու:

Ուրիշ քաղաք: Ուրիշ-ուրիշ մարդիկ: Ուրիշ օդ, որը էդպես էլ չի հերիքելու: Համակերպվում ես: Տարբերակ չունես: Չես կարոտում: Քեզ հրահանգել ես՝ չկարոտել:

Moving Ideas Forward, Մոնտենեգրո. Օր 3-րդ

Լուսանկարը` Հովնան Բաղդասարյանի

Լուսանկարը` Հովնան Բաղդասարյանի

Փոքրիկ տոթ սենյակում երկու սեղաններից մեկի շուրջ նստած երկու տղամարդ լուռ փազլ են հավաքում, երկուսն էլ՝ թղթե բացիկների համար զարդանախշեր պատրաստում։ Չորս կին ուշադրությամբ եւ առանձնահատուկ հոգատարությամբ հետևում են նրանց, որպեսզի հանկարծ իրենք իրենց չվնասեն։

Լուսանկարը` Հովնան Բաղդասարյանի

Լուսանկարը` Հովնան Բաղդասարյանի

Կանանցից մեկը՝ «Ադրիա Բար» ասոցիացիայի նախագահ Մարթա Անջելիչը պատմում է, թե ինչպես է կազմակերպությունը զբաղվում հաշմանդամություն ունեցող մարդկանց խնամքով.

-Հիմա վեց անձ ունենք մեր խնամքի տակ, դե, իրականում չորսն են, որովհետեւ օրենքը պարտադրում է, որ յուրաքանչյուր հաշմանդամություն ունեցող անձին խնամի գոնե մի աշխատակից, իսկ մենք հիմա միջոցներ չունենք ավելի շատ մարդու վճարելու համար։ Ճիշտ է՝ կան նաև այլ կազմակերպություններ, որոնք զբաղվում ենք հաշմանդամություն ունեցող անձանց խնամքով, բայց նրանց շահառուները անչափահասներ են. հենց դառնում են 16 կամ 18 տարեկան, ամբողջ խնամքը մնում է ընտանիքի անդամների վրա։ Մենք աշխատում ենք հիմնականում մեծահասակների հետ որպես ցերեկային խնամքի կենտրոն, քանի որ չնայած տարիքին, նրանց դեռ անհրաժեշտ է այդ հոգատարությունը։ Նրանց միտքը մանկան մտքի մակարդակի վրա է մնացել, բայց պահանջմունքները նույնն են, ինչ հասուն մարդկանցը։

Լուսանկարը` Հովնան Բաղդասարյանի

Լուսանկարը` Հովնան Բաղդասարյանի

Առաջ կային հատուկ մանկատներ, որտեղ ծնողները հանձնում էին մտավոր խնդիրներ ունեցող երեխաներին, ում չէին կարողանում համապատասխան խնամք տալ։ Մեծ դժվարություններից ու երկար պայքարից հետո նման հաստատությունները փակվեցին։ Դրանց փոխարեն հիմա գործում են ցերեկային խնամքի կենտրոններ՝ ինչպիսին և մերն է։ Այս կենտրոնները հնարավորություն են տալիս հաշմանդամություն ունեցող մարդկանց չկտրվել ընտանիքից, և միևնույն ժամանակ, ստանալ անհրաժեշտ խնամքը։ Մեր կենտրոնում մարդիկ կարող են օգտվել հոգեբույժի, թերապևտի և սոցիալական աշխատողների ծառայություններից։

Լուսանկարը` Հովնան Բաղդասարյանի

Լուսանկարը` Հովնան Բաղդասարյանի

Որոշ ժամանակ առաջ ֆինանսավորվող ծրագիր ունեինք, որի շնորհիվ կարողանում էինք աշխատել 12 հաշմանդամություն ունեցող անձանց հետ։ Նրանց անգամ ուտելիքով և տրանսպորտով էինք ապահովում։ Հիմա նրանցից ութը սպասողների ցուցակում են՝ թե տարածքային, թե ֆինանսական սահմանափակումների պատճառով։

Բար քաղաքի տեղական ինքնակառավարման մարմինները ոչնչով չեն օգնում, անգամ այս խնդիրներով  զբաղվող և օրենսդրությունը  կազմող փորձագետները ոչ միշտ են ճիշտ լուծումներ առաջարկում։ Նրանք խնդիրը ճանաչում են միայն տեսականորեն՝ ստատիստիկ թվերի ու վերլուծությունների հիման վրա։ Բացի այդ, գրեթե ամեն կառավարության այս ոլորտի աշխատակից մի հասարակական կազմակերպություն ունի իր անվամբ գրանցված, որը դիմելով տարատեսակ ֆոնդերի, կատարում է հենց այն աշխատանքը, որը իրենք պիտի կատարեին որպես կառավարության աշխատակից։ Մենք նախընտրում ենք աշխատել հենց ծնողների հետ, նրանցից լավ ոչ ոք չի պատկերացնում, թե ինչ խնդիրների կարող են բախվել իրենց երեխաները և ընտանիքները։

 

Լուսանկարը` Հովնան Բաղդասարյանի

Լուսանկարը` Հովնան Բաղդասարյանի

Երբ տղաս ծնվեց, իմացանք, որ հաշմանդամություն ունի։ Ամեն ինչ անում էի, որ նրա համար լավագույն խնամքն ապահովեմ։ Ընթացքում իմացա, որ մեր քաղաքում միայն ես չեմ, որ բախվել եմ նման խնդրի, ծանոթացա այլ մայրերի հետ, միասին էինք գտնում լավ մասնագետների, որոնք աշխատում են այս ոլորտում։ Այդպես որոշեցի ստեղծել ասոցիացիան, որպեսզի օգնեմ ինձ նման ծնողների, որոնք նույն իրավիճակում են հայտնվել։

Արդեն մոտենում էր զբոսանքի ժամը։ Տիկին Մարթան, ավարտելով զրույցը, թևանցուկ արեց փազլն ավարտած որդուն։ Նրանք դուրս եկան փոքրիկ ու տոթ սենյակից՝ քայլերն ուղղելով դեպի Սուրբ Հովհաննես Վլադիմիրի տաճարը։

Տեխնոշաբաթ

Լուսանկարը` Մարիամ Բարսեղյանի

Լուսանկարը` Մարիամ Բարսեղյանի

Այսօր Հայաստանի ազգային պոլիտեխնիկական համալսարանում մեկնարկեց Տեխնոլոգիական շաբաթ 2018-ը: Սա ուսանողական խորհրդի նախաձեռնությունն է, և անձամբ ինձ համար ամենասպասված շաբաթներից մեկը, նոր հնարավորություն սեփական գաղափարները կյանքի կոչելու և նորը բացահայտելու համար: Մեկնարկը տրվեց «Բաց դռներ» միջոցառմամբ, որի ընթացքում շրջայցեր ունեցանք Ա.Ա. Մելիքյանի անվան ՀԱՊՀ Օդային ռոբոտատեխնիկայի ուսումնական-հետազոտական, գիտական հետազոտությունների և ինովացիոն մշակումների կենտրոններում, էներգետիկայի լաբորատորիայում և ANEL- ում: Շրջայցի ընթացքում ծանոթացանք կենտրոնների գործունեությանը և նրանց նորագույն տեխնիկական լուծումներին տարբեր բնագավառներում: Դրականն այն էր, որ բոլոր կենտրոններում լսում էինք նույն բառերը, որ իրենց լաբորատորիաների դռները միշտ բաց են ուսանողության համար և միշտ պատրաստ են աջակցել:

Լուսանկարը` Մարիամ Բարսեղյանի

Լուսանկարը` Մարիամ Բարսեղյանի

-Այս բոլոր սարքերը, որ մենք ձեզ ցուցադրում ենք, թանգարանային նմուշներ չեն: Մենք այս սարքերը ցուցադրում ենք որպես հնարավոր գործիքներ ձեր ապագա կուրսային, ուսումնական, հետազոտական աշխատանքների համար,- նշում է գիտական աշխատանքների գծով պրոռեկտոր Արեգ Գրիգորյանը:

Լուսանկարը` Մարիամ Բարսեղյանի

Լուսանկարը` Մարիամ Բարսեղյանի

Արեգ Գրիգորյանի միտքը շարունակեցին ՀԱՊՀ կենտրոնում, որտեղ անօդաչու սարքերին ծանոթանալուց հետո զրուցեցի կիբեռնետիկայի 4-րդ կուրսի ուսանող Ներսես Ներսիսյանի հետ, որն այժմ հետազոտական կենտրոնի աշխատակից է.

-Լաբորատորիան բացվել է այս տարվա փետրվարին՝ «Հայրենիք» հիմնադրամի աջակցությամբ: Լաբորատորիայի նպատակն է` նախագծել և հետազոտել թռչող անօդաչու սարքերը: Ուսումնասիրում ենք անօդաչու սարքերի կառավարման ալգորիթմները և աշխատում կատարելագործել դրանք: Մենք փորձում ենք ստեղծել կիրառական պրոդուկտ, որը կիրառելի կլինի տարբեր ոլորտներում, այդ թվում՝ ռազմարդյունաբերության մեջ:

Լուսանկարը` Մարիամ Բարսեղյանի

Լուսանկարը` Մարիամ Բարսեղյանի

Այն հարցին, թե ում համար է հասանելի լաբորատորիան, Ներսեսը պատասխանեց, որ չնայած նրան, որ լաբորատորիան գտնվում է Պոլիտեխնիկական համալսարանի տարածքում, այն հասանելի է ցանկացած այլ հաստատությունում սովորող ուսանողի համար, ով ցանկություն ունի աշխատելու:

Մեր երիտասարդները ունեն իրենց գաղափարները իրականության վերածելու հնարավորություն, և ուրեմն, ի գործ…