Լուսանկարը՝ Անի Ղուլինյանի

Լսել եք, չէ՞, Լոռու ՍՄԱՐԹ կենտրոնի մասին, որը գտնվում է Դեբեդ-Դսեղ գյուղերի խաչմերուկում։ Հրաշք միջավայր, հրաշք վայր, ամբողջը՝ ՀՐԱՇՔ։ Այնքան ոգևորված եմ ուզում խոսել մեր ՍՄԱՐԹ-ի մասին, որ հաճախ բառերն եմ խառնում, բայց ուզում եմ, որ շատերը իմանան, թե ինչ ունենք մենք։

ՍՄԱՐԹ կենտրոնը հնարավորություն է տալիս գյուղաբնակ բնակիչներին սովորելու, ի դեպ՝ ոչ միայն երիտասարդ,այստեղ կարող են սովորել նաև մեծահասակները։ ՍՄԱՐԹ-ի թիրախային բնակչությունը՝ 5 համայնք 2018 թվականին, իսկ 2019-ին՝ 12: ՍՄԱՐԹ կենտրոնը կարող է ծառայել օրական 250 մարդու համար։ 

Լուսանկարը՝ Անի Ղուլինյանի

ՍՄԱՐԹ-ը Թումո չէ, ՍՄԱՐԹ-ում ՏՏ-ները օգտագործվում են որպես միջոց։ Բաց է բոլորի համար և անվճար։ ՍՄԱՐԹ-իս մասին այսքանը։ Մայիսի 27-ի բացման միջոցառմանը շատ էին սպասել, շատ-շատ, թե՛ ՔՈԱՖ-ի աշխատակիցները, թե՛ կամավորները, թե՛ պարզապես այն մարդիկ, որոնք սովորելու են այնտեղ։ ՍՄԱՐԹ-ի բացմանը մոտավորապես 70 կամավորներ էինք, ու ձեռք բերեցինք բավական շատ ընկերներ։ Կողքի համայնքների երիտասարդներին ճանաչելու, ընկերանալու ու հարազատանալու հնարավորություն է տալիս թե՛ ՍՄԱՐԹ-ը, թե՛ COAF-ը։ Ու յուրաքանչյուր կամավոր ուներ իր պարտականությունը, այնքան մեծ ու համախմբված թիմային աշխատանք էր, որ ևս մեկ անգամ շնորհակալություն եմ ուզում հայտնել։ Ուզում եմ բոլորիս շնորհավորել ՍՄԱՐԹ-ի բացման առիթով ու յուրաքանչյուրիս մաղթել ՍՄԱՐԹ-ում հնարավորինս ՍՄԱՐԹ լինել։ 

#ՄարդըՍՄԱՐԹլինի

#Դբա_Սմարթ

Սյուզաննա Խառատյան

***

Մայիսի 27-ին Լոռու մարզի Դեբեդ գյուղի տարածքում բացվեց իր տեսակի մեջ դեռևս միակ COAF SMART կենտրոնը: Կենտրոնը նախատեսված է դրան մոտ ընկած գյուղերի բոլոր բնակիչների համար, բայց հիմնական թիրախային խումբը հանդիսանում են 3-35 տարեկանները: 2018-ի դրությամբ այդ համայնքները կլինեն 5-ը, հաջորդ տարի աշխարհագրությունը կընդլայնվի մինչև 12 համայնք:

Նախատեսվում են առաջիկայում նմանատիպ կենտրոններ ստեղծել ՀՀ բոլոր մարզերում:
COAF SMART կենտրոնը Հայաստանի Մանուկներ հիմնադրամի SMART նախաձեռնության մասն է կազմում: Հիմնադրամը իր գործունեությունը սկսել է ծավալել 2004 թվականին Արմավիրի մարզի Քարակերտ համայնքից: Իրենց աշխատանքները շարունակելով Արմավիրի նաև այլ գյուղական համայնքներում` վերջին տարիներին սկսել են նաև գործունեություն ծավալել Լոռիում: Կենտրոնի կառուցման նպատակը գյուղական համայնքների բնակիչների հետ աշխատանքը ավելի արդյունավետ և համակարգված դարձնելն է, միևնույն ժամանակ, մարդկանց այնպիսի կրթություն տալը, որի հնարավորությունը մինչ այժմ չեն ունեցել:

Լուսանկարը՝ Անի Ղուլինյանի

Կառույցի ճարտարապետը լիբանանահայ Փոլ Գալուստյանն է, որի նախագծով շինությունը բաժանվում է երեք թևերի, կենտրոնում չորս պարող պատերն են, որոնք հանդիսանում են նաև հիմնասյուներ, մուտքից ձախ 150-200 մարդկանց համար նախատեսված ամֆիթատրոնը, իսկ պատերին փոխարինող պատուհանները կառույցը ներդաշնակեցնում են Լոռվա փարթամ բնության հետ
Տարածքում շինարարական աշխատանքները դեռևս ավարտված չեն, քանի որ SMART կենտրոնը միայն նույնանուն ավանի մասն է կազմում: Ավանի տարածքը իր մեջ արդեն իսկ ներառում է հյուրատուն `12 սենյակներով`նախատեսված բարերարների, հյուրերի, այցելող մասնագետների համար: Առաջիկայում նախատեսվող կառույցների թվում է ճեմուղին, սպորտային օժանդակ կառույցները, լողավազանը և այլն:
Կենտրոնի դասընթացները իրենց մեջ ներառում են ռոբոտիկա, բլոկչեյն, ծրագրավորում, անգլերեն, պար և երաժշտություն, գյուղատնտեսություն, արվեստ, մանկական զարգացում, մեդիա գրագիտություն, առողջապահություն, տնտեսական զարգացում, տուրիզմ և այլն:

Լուսանկարը՝ Անի Ղուլինյանի

Կենտրոնի բացման միջոցառմանը ներկա էին մշակույթի, առողջապահության, կրթության և գիտության , աշխատանքի և սոցիալական հարցերի, տարածքային կառավարման և զարգացման նախարարները, կենտրոնի ստեղծմանը մեծապես նպաստած բարերարները, շահառու համայնքի համայնքապետերը և դպրոցների տնօրենները: Հյուրերը նախ ծանոթացան կենտրոնի հնարավորություններին, ներկա գտնվեցին ռոբոտաշինության դասի, բանավեճի խաղի, դիտեցին կարճամետրաժ ֆիլմեր COAF-ի գործունեության և Կենտրոնի ստեղծման պատմության մասին, ունեցան շրջայցեր շինության ողջ տարածքում: Միջոցառման երկրորդ մասում ելույթ ունեցավ ամերիկահայ գործարար և COAF-ի հիմնադիր Գարո Արմենը` շնորհակալություն հայտնելով բոլոր հյուրերին`ներկա գտնվելու, բարերարներին `իրենց օժանդակելու համար, այնուհետև ելույթ ունեցան հիմնադրամի կողմից ֆինանսավորվող ծրագրերին մասնակցած երեխաներ, ովքեր պատմեցին իրենց կյանքում հիմնադրամի ունեցած դերի մասին:
Կենտրոնի բոլոր դասընթացները անվճար են:
Թե’ հյուրերը, թե’ բարերարները և թե’ շահառու համայնքների բնակիչները մեծ հույսեր ունեն` կապված այս կենտրոնի հետ, որպես նոր սերունդ կրթող և գյուղաբնակների կյանքը ավելի լավը դարձնող նախաձեռնության:

Անի Ղուլինյան

«Աստղերն ինձ համար փոքր արևներ են՝ գիշերային արևներ կապույտ երկնքում»,-ասում է Վան Գոգի «Աստղային գիշեր» կտավով ոգեշնչված 16-ամյա նկարչուհի Անուշիկ Ներսիսյանը։ Անուշիկի կյանքում ոչ միայն աստղային գիշերներն են շատ, այլև աստղային ժամերը։ Հիմա էլ, եթե այցելենք նրանց տան հարևանությամբ գտնվող խարխլված շենքը, որտեղ մանկության տարիներին հաճախ է խաղացել, պատերի վրա կգտնենք տարիներ առաջ կավիճով նկարած ու ժամանակի ընթացքում խունացած պատկերներ՝ ամպեր, աստղեր, ծառեր…

-Դեռևս շատ վաղ տարիքից սիրել է նկարչությունը,- պատմում է Անուշիկի մայրը,- խնդրում էր իր համար նկարազարդ ալբոմներ գնել, որ գունավորեր։ Բայց արդեն, երբ ինքն է նկարում, մարդկանց ցույց տալ չի սիրում, այլ պահում է իր դարակի խորքում։
Չնայած ծնողները իրենց դստերը պատկերացնում էին որպես ապագա լեզվաբան, նա ընտրում է այլ՝ ավելի հոգեհարազատ ուղի, ու 11 տարեկան հասակում ընդունվում է Գավառի ուսուցողական կենտրոնի նկարչության բաժինը։ Մայրենիից բացի տիրապետում է ևս երեք լեզվի՝ ռուսերեն, անգլերեն և ֆրանսերեն։
- Անուշիկը մեր լավագույն սաներից է,-ասում է նրա նկարչության ուսուցչուհի Շուշան Աչիկյանը,- ունի ստեղծագործական մեծ տաղանդ ու յուրօրինակ մտածողություն, որը, կարծում եմ, բխում է նրա ընթերցասիրությունից։ Չի սիրում մրցույթներ, բայց այն մրցույթներին, որոնց մասնակցում է, զբաղեցնում է մրցանակային տեղեր։ Դրանց շարքում են «Էտյուդ» նկարչության, ասմունքի ու թատերական արվեստի հանրապետակսն մրցույթ-փառատոնը, Երևանի պատկերասրահի կողմից հայտարարված Եղեռնի 100-ամյակին նվիրված մրցույթը և այլն։
Նկարչին հատուկ ուշադրությամբ ներկեր ավելացնելով կտավի վրա՝ Անուշիկը պատմում է.
-Նկարչությունն ինձ տալիս է հոգևոր ներդաշնակություն, հանգստություն, հնարավորություն մենանալու սեփական աշխարհում։ Նկարելիս անպայման երաժշտություն եմ միացնում, քանի որ այն օգնում է կենտրոնանալ։ Ամենաշատը սիրում եմ պատկերել բնանկարներ ու կանաչ աչքեր։ Հատկապես կանաչ, որովհետև այդ երանգն ունեցող աչքերում ևս կարելի է տեսնել մայր բնությունը ու աշխարհն իր ողջ հմայքով։ Կտավներս հիմնականում մուգ գույներ ունեն։ Առաջին հայացքից թվում է, որ մռայլ են, բայց եթե ավելի լավ ծանոթանաք իմ ոճին, կնկատեք, որ իմ գործերին հաղորդում եմ այնպիսի թեմատիկա, որ արտացոլում է պահի տրամադրությունը ու տալիս նկարին ռեալիստական երանգներ։
Անուշիկը կարծում է, որ նկարիչը պետք է ունենա հանգիստ, համբերատար բնավորություն ու փորձի դեմ չգնալ հասարակական կարծիքին, քանի որ դիտորդի դերը հասարակությանն է։ Բայց պետք է նաև հիշել, որ անհրաժեշտ է պահպանել սեփական ինքնուրույնությունը քո իսկ ստեղծած ոճում։ 

Ինչպես յուրաքանչյուր նկարչի համար, Անուշիկի համար ևս իր կտավներից յուրաքանչյուրը նույնքան սիրելի է, որքան մոր համար իր զավակները։ Ինչպես մայրն է դաստիարակում իր զավակներին, այնպես էլ նկարիչն իր ստեղծած կտավի միջոցով կրթում է դիտորդին։

Ի դեպ, Անուշիկի կրթության վերաբերյալ. նպատակները չեն սահմանափակվում նկարչությամբ, դպրոցն ավարտելուն պես պետք է ընդունվի համալսարան ու միջազգային հարաբերություններ բաժնում դիվանագիտություն ուսումնասիրի։ Նա ցանկանում է դառնալ առաջնորդի հմտություններով օժտված, մարդկանց հասկանալու կարողությունը զարգացրած դիվանագետ-նկարչուհի, ունենալ սեփական արվեստանոցը, կերտել իր սեփական «աստղային գիշերները»։

Դե ինչ, կապրենք՝ կտեսնենք:

Վանաձորը  միշտ էլ աչքի է ընկել իր  յուրահատուկ մոտիվներով ու գաղափարներով: Այս անգամ էլ  վանաձորցի  հինգ երիտասարդներ հավաքվել և գունազարդել են մեր  քաղաքի աղբարկղերը:

«Հավաքիր քո հետևից» ծրագրի  շրջանակներում «Ջինիշյան» հիշատակի հիմնադրամի  կողմից պարգևատրվել են 40 հազար  դրամով: Նրանք հիմնականում գունազարդում են այն աղբարկղերը, որոնք գտնվում են մարդաշատ վայրերում: Ծրագրի իրականացման մեջ  մեծ ներդրում ունեն կամավորները: Կազմակերպիչները ցանկանում են գունազարդել քաղաքի շատ աղբարկղեր, բայց ժամանակի սուղ լինելու պատճառով  առաջիկայում պլանավորում են  նկարազարդել կենտրոնական վայրերում գտնվողները: Նկարներին զուգահեռ կարելի է նաև նկատել գրառումներ, որոնք մարդկանց էլ ավելի են գրավում:

Ծրագրի  անդամները արել են իրենց առաջին քայլը, իսկ մենք կարող ենք  նրանց օգնել  երկու բանով. կա՛մ  դառնալ կամավոր, կա՛մ էլ պահպանել այն, ինչ արդեն իսկ ունենք: