Կան մարդիկ, ովքեր մտածում են, որ չի կարող ընկերություն լինել չորսից հինգ տարվա տարիքային տարբերությամբ աղջիկների միջև: Իբր նրանք չեն կարող ընդհանուր թեմա ունենալ, շփվել միմյանց հետ: Տարիքի պատճառով նրանք մի եզրահանգման չեն գա: Չեն կարող ազատ ու համարձակ կիսվել իրար հետ ու այսպիսի անիմաստ զրույցներ: Ես ձեզ եմ ներկայացնում Անահիտին՝ աղջկա, որին կուզեի նմանվել, դե, իհարկե, մայրիկից հետո:

Դեռ Էջմիածնում էինք ապրում, երբ մի օր մտա տուն, տեսա Անահիտին, որը  հյուրասենյակում եղբորս կողքին նստած օգնում էր դասերն անել: Հասկացա, որ նա այն մարդն է, ով պիտի օգներ եղբորս դասերը պատրաստել:

Անահիտն այն մարդն է, ով իմ հետ շփվելիս մոռանում է իր տարիքն ու դառնում իմ հասակակիցը:

Անահիտն այն մարդն է, ով բարկանում է, երբ ես քաղցր բամբակ եմ ուզում, ասում է, որ դա լրիվ թույն է, բայց մեկ է՝ ինձ համար կգնի:

Անահիտն այն մարդն է, ով օգնում է, որ բոլոր իրավիճակներից ճիշտ դուրս գամ:

Անահիտն այն մարդն է, ով հոգնած ինձ հետ խանութից խանութ ման կգա, որ իմ սրտով լինի այն, ինչ գնելու եմ:

Անահիտն այն մարդն է, ումից չեմ կարողանում նեղացած մնալ, անպայման ծիծաղեցնում է:

Անահիտն այն մարդն է, ում հետ նույն երգն ենք լսում, ունենք նույն ճաշակը, բայց եթե լինի մի երգ, որը ես սիրում եմ, իսկ ինքը՝ չէ, ինձ համար այդ մի երգը մի կերպ կլսի:

Անահիտն այն մարդն է, ով իմ մասին ավելի շատ է մտածում, քան իր:

Անահիտն այն մարդն է, ով երբեք չի թողնի, որ նեղվեմ:

Անահիտն այն մարդն է, ով ինձ Կորյունիկ է ասում:

Ու ես կարող եմ այնքան բան թվարկել իր մասին: Մայրիկիս բացակայության արդյունքում ինքն է ինձ սովորեցրել ու սովորեցնում ճիշտն ու սխալը, լավն ու վատը: Նա, նույնիսկ հեռախոսով խոսելիս, երբ չի տեսնում դեմքս, արդեն հասկանում է՝ ինչն ինչոց է:

Ուզում եմ, որ յուրաքանչյուր աղջիկ իր կյանքի ընթացքում հանդիպի էդ տեսակ «անահիտների»: Վստահ եմ, որ շատ բաներ իմ մեջ հենց իր շնորհիվ է փոխվել: Ես ավելի հավասարակշռված եմ, երբեմն ավելի հանգիստ: Ու հիմա ակնհայտ երևում է, որ տարիքը կապ չունի:

Եղբորս արած թերևս լավագույն գործը ինձ համար ինձ Անահիտի հետ ծանոթացնելն էր: Ու հիմա, երբ ես Էջմիածնից տեղափոխվել եմ Արագած, այսքան հեռու եմ, նա էլի ինձ հետևում է, ու ամեն անգամ նրա զանգը իմ դեմքին ժպիտ է առաջացնում:

-Կորյունիկ, ի՞նչ կա։

 

-Բարև ձեզ։

-Բարև ձե՞զ։

-Կարո՞ղ եմ ձեզնից հարցազրույց վերցնել, ուղղակի շատ եմ լսել ձեր մասին ու…

-Ինչպես կասեր Ջեք Ճնճղուկը, օյ, կներեք, կապիտան Ջեք Ճնճղուկը՝ եթե լսել եք իմ մասին, դա արդեն շատ բանի մասին է խոսում։

-Փաստորեն «Կարիբյան ծովի ծովահենները» ֆիլմի սիրահար եք, հա՞։

-Դե հա, ի՞նչ մեղքս թաքցնեմ։ Ես բոլորի կողմից փնտրվող ութերորդ հրաշալիքն եմ։

-Ներեցեք, ուրիշ հարց էի տվել։

-Ախ, հա, հա, նաև շատ հետաքրքիր անձնավորություն եմ։

-Իսկ էլ ի՞նչ ֆիլմեր եք սիրում։

-Դե գիտե՞ք՝ ոնց, ես նաև շատ բարեհոգի եմ։ Ամբողջ աշխարհի հոգսերը ոնց որ տված լինեն ինձ։ Վերցրել եմ շալակս, բողոքելով գնում եմ։

-Ո՞ւր եք գնում։

-Գրողի ծոցը։

-Ինչ վերաբերվում է գրելուն, լսել եմ՝ գրում եք։

-Մեծ հաշվով բոլոր դպրոցականներն էլ գրում են, կարդում են, սովորում են, ի՞նչ արտասովոր բան կար դրա մեջ։

-Ի՞նչն է ձեզ համար կյանքում ամենակարևորը։

-Սիրելը։

-Օ՜, դուք սիրել է՞լ գիտեք։

-Դե, իհարկե։ Ես ուղղակի խենթանում եմ ինքս ինձ համար։ Հե՜յ, իսկ դուք ի՞նչ մտածեցիք։

-Ինչպե՞ս եք վերաբերվում ձեր մասին ուրիշների բամբասանքներին։

-Ինչպես կենդանաբանական այգում փակված ուղտը՝ եկող-գնացողներին։

-Այսի՞նքն։

-Թքած ունեմ, սիրելիս։

-Բայց ես լսել եմ, որ դուք շուտ հուզվող եք ու լա՜վ էլ նեղվում եք վատ կարծիքներից։

-Օյ, չէ՜, ես ուղղակի էդ պահին մի շատ ծիծաղելի անեկդոտ եմ հիշում, այնքան եմ մտքիս մեջ ծիծաղում, որ արցունքները հոսում են աչքերիցս։ Թե չէ՝ ի՞նչ նեղվել, ի՞նչ բան։

-Կա՞ կախարդանք ըստ ձեզ։

-Դե, իհարկե, հակառակ դեպքում ինչպե՞ս պիտի բոլոր մարդկանց ենթագիտակցության մեջ տրոլների, մարդագայլերի, Ձմեռ պապի, հրեշտակի և այլ գերբնական «դեմքերի» կերպարները նույնը լինեին։ Ու հետո՝ ես հենց ինքս կախարդանք եմ, էդ ի՞նչ չհավատալու մասին է խոսքը։

-Նկարագրեք ձեզ երկու բառով։

-Էգոիստ, մորալիստ, լավատես, վատատես, իրատես, երազող, ծույլ, նպատակասլաց, պերֆեկցիոնիստ, հումորասեր, անլուրջ, անպատասխանատու, կրեատիվ, սարկաստիկ, միշտ ուշացող, տարօրինակ, անօրինակ, բնօրինակ…

-Լավ, լավ, ամեն ինչ պարզ է։ Իսկ ինչի՞ մասին եք հենց հիմա մտածում, մանուշակագույն պուտիկներով կանաչ ընձուղտի՞։

-Այդ ընձուղտը թամբելու։

-Ո՞ւմ կարող եք ցանկացած պահի ցանկացած բան վստահել։

-Ադոլֆիկին, Վերնոնին, Շապուհին, Սոնիկին, Ասքանազին, Մարգոյին…

-Ովքե՞ր են նրանք։

-Արջուկներս, իհարկե։

-Իսկ սիրո՞ւմ եք գրքեր կարդալ։

-Հա՜, շա՜տ, օրական տասից ավելի ֆիլմ եմ նայում ու մի քանի սեզոն՝ սերիալներիցս։

-Բա գի՞րք։

-Իսկ էդ ո՞վ չի սիրում շատ նոր կամ շատ հին գրքերի հոտը։

-Թարս ոտքի վրա՞ եք արթնացել, թե՞ ուղղակի թարս ոտքի վրա ծնվել եք։

-Այ թե մերոնք ուրախացել էին ծնվելուցս, է՜, էսօրվա պես հիշում եմ։ Աչքերս բացեցի, մորս գրկում էի, ճաքճքած պատերով հիվանդասենյակ էր, որտեղ մի քանի կոտրված պահարան կար ու մի բժիշկ, ով աչքերը լա՜յն բացած նայում էր ինձ ու հիանում։ Ա՜յ թե սիրունիկ երեխա էի։ Ու գիտե՞ս, ոչինչ չի փոխվել։ Ես մինչև հիմա էն սիրունիկ մեծ երեխան եմ, հիվանդասենյակի պատերն էլ էն «սիրունիկ», ճաքճքած պատերը։ Իսկ այ, ջարդված պահարաններն էլ չկան։ Հիմա դրանք ուրիշ ջարդված պահարաններով են փոխարինվել։

-Լավ, ո՞վ եք դուք առանց հեռախոսի։

-Հանճար, միլիարդատեր, փլեյբոյ, ֆիլանտրոպ։

-Բայց դրանք Թոնի Ստարկի խոսքերն են։

-Հա՞, դե ուրեմն՝ ձուկ, որը ցանկանում է ապրել օդում։

-Ո՞րն է ձեր սիրելի բառը և ինչո՞ւ է հենց դա։

-«Ջան»-ը։ Էնքան սեր ու ջերմություն կա էդ երեք տառի մեջ։ Ու հետո, էդ ո՞ր երկիրն ունի էդպիսի բառ. «Ամերիկաներ»՝ What?, Ռուսաստաններ՝ что?, Հայաստան՝ հա ջա՜ն։

-Եղել է՞, որ միշտ ուզել եք ինչ-որ հարցի պատասխանել, սակայն այդ հարցը ձեզ երբեք չեն տվել։

-Այո՛, միշտ ուզեցել եմ՝ հարցնեն, թե ինչ կանեի, եթե իմանայի, որ սա իմ կյանքի վերջին օրն է։ Պատասխանեմ. մի ամբողջ գինու շիշ կքաշեի գլուխս (ինչն իմ մասնագիտությունն է), կհագնեի «սփայդըր մեն»-ներով, «բեն թեն»-ներով, «բեթմեն»-ներով, «սկուբիդուբիդու»-ներով ու վարդագույն պոնիներով գիշերազգեստս, գզգզված մազերով դուրս կվազեի փողոց ու ամբողջ ուժով կգոռայի, որ ես ջրահարս եմ։

-Իսկ ի՞նչն է խանգարում ձեզ նման բան անել։

-Ո՞վ է գժվել՝ վարդագույն պոնիներով գիշերազգեստ հագնի։

-Եթե դուք պետք է փոքրիկ երեխային ընդամենը մեկ խորհուրդ տաք ամբողջ կյանքի համար, ո՞րը կլինի դա:

-Կասեմ՝ մի ատիր «շուտ քնելու» պատիժները, լուրջ, մի ատիր։

-Ի՞նչն եք նախընտրում՝ ձախողում առանց փորձելո՞ւ, թե՞ ձախողում փորձելով։

-Հաղթանակ։

-Եթե ոչ հիմա, ապա ե՞րբ:

-Հեսա։

-Իսկ ո՞րն է ձեր կատարելության գաղտնիքը։

-Ես կասեի, միայն թե դա գաղտնիք է։

-Եվ վերջում՝ ի՞նչ կցանկանայիք ասել ընթերցողին։

-Սիրելինե՛րս, հարգելինե՛րս, թանկագիննե՛րս, մի փնտրեք երջանկություն. ես այսօր տանն եմ։

-Լավ, Աստղ ջան, շնորհակալություն հարցազրույցի համար։

-Խնդրեմ, Աստղ ջան։

Ուզում եմ պատմել մի փոքրիկ, բայց շատ հաճելի, տեղեկություններով հարուստ էքսկուրսիայի մասին: Էքսկուրսիան նախատեսված էր դեպի Էջմիածնի Մայր տաճար՝ Վարդանանց տոնին նվիրված միջոցառմանը ներկա լինելու: Կեսօրից հետո բոլորս մի մարդու նման հավաքվել էինք համալսարանի բակում, որպեսզի ճանապարհ ընկնենք: Ճանապարհն անցավ հաճելի զրույցներով, դասախոսը՝ պարոն Հարությունյանը, ճանապարհին գտնվող տեսարժան վայրերն էր ներկայացնում, հետաքրքիր պատմություններ էինք պատմում, քնարկում էինք հետաքրքիր գրքեր, ֆիլմեր: Երբ հասանք Էջմիածին, դասախոսը ներկայացնում էր կարևոր իրադարձությունները:

Երբ ես փոքր էի ու այցելում էի Էջմիածին, միշտ մտածում էի՝ կգա մի օր, երբ կարող եմ այցելել այն շինությունները, որոնք էջմիածնում են: Ասեմ, որ պարոն Հարությունյանը Գևորգյան հոգևոր ճեմարանում դասախոս է: Նրա շնորհիվ մտանք ճեմարան, շրջեցինք բոլոր լսարաններով, ուսուցչանոցով, ծանոթացանք Ջորջ Դամյանի հետ, որը եկել է Ռումինիայից
և շատ կարճ ժամանակում յուրացրել է նույնիսկ երևանյան ժարգոնը: Այնուհետև ներկա եղանք Վարդանանց տոնին նվիրված միջոցառմանը: Հաճելի զգացողություն էր, երբ 40 և ավելի տղաներ առանց նվագակցության կատարում էին հայկական շարականները: Այնուհետև շրջեցինք Էջմիածնի տարածքով: Տեղեկացանք, որ Մայր տաճարի գմբեթին կա Շահ Աբասի գլխի քանդակը, հայերը դա արել են պարսկական տիրապետության տակ գտնվելու ժամանակ, որպեսզի պարսիկները չքանդեն տաճարը։ Տեսանք այն կարիճը, որը մնացել է տաճարի զանգակատանը վերանորոգման ժամանակ: Գիտեի՞ք արդյոք, որ Մայր տաճարը կառուցված է 12 ջրհորների վրա, որպեսզի երկրաշարժի ժամանակ չքանդվի: Սակայն այսօր մնացել է ընդամենը 2 ջրհոր: Մեզ թույլ տվեցին, որպեսզի խմենք այդ սրբազան ջրից: Ջրով ամեն առավոտ լվանում են տաճարի հատակը: Տեսանք շրջապատի հուշարձանները, լուսանկարվեցինք ու ամենավառ տպավորություններով վերադարձանք:

Երբ նոր էի սկսել «ռուբիկ-կուբիկ» հավաքել, ինձ նայելիս ասում էին.

-Է՛մ, կորցրինք քեզ:

-Էս երեխեն աննորմա՞լ ա:

Երբ տեսնում էին, որ ուրիշներին եմ սովորեցնում, ասում էին.

-Քո ներվերը հանա՞ծ ա:

Ի պատասխան միշտ հնչում էր.

-Այո, հանած են:

Ու սկսում էի նյարդայնացնել:

Սկսեցի հավաքածուս մեծացնել, արտերկրից պատվերներ էի անում: Այս ամենը տեսնելով՝ ընկերներս մոտենում էին ու խնդրում.

-Է՛մ, որ խնդրեմ՝ ինձ էլ կսովորեցնե՞ս:

-Ուզում ես դու էլ խելացի գժերի շարքին դասվե՞ս,- մի քիչ նեղացած ասում էի ես:

-Լավ, կներես, ընդունում եմ սխալս:

-Ընդունում եմ սխալդ, բայց չեմ ներում:

Հաջորդ օրը գալիս էին «կուբիկը» ձեռքներին.

-Է՛մ, կսովորեցնե՞ս:

-Իհարկե, սիրելի՛ս, արի, կողքիս նստի:

Երեք ժամ անց առաջին շարքը վերջացնում էինք ու տուն էինք գնում: Ճանապարհին ասում էին.

-Մնացածն էլ վաղը կսովորեցնես, էսօրվա համար հերիք էր, գլուխս ցավեց:

«Կուբիկս» ձեռքիս՝ տուն եմ գնում: Մտա բակ, շունս աչքերը չռել, ինձ էր նայում, սկսեց հաչել. կուբիկս նրան էլ էր դուր եկել: Սկսեցինք միասին խաղալ, վազվզել: Շունս բարձրացավ հետևի ոտքերի վրա, թաթով հարվածեց և շնորհավորեց նոր «կուբիկս»՝ այն կոտրելով: Զայրացած ու լացակումած բղավեցի շանս վրա. խեղճը վախից չորացել էր:

Կարդում էի համակուրսեցուս հուշատետրը, որն ինչպես ինքն է ասում՝ հուշատետր չէ, այլ մտորումների գիրք: Կանգ առա այս տողերի վրա, կարդացի մի քանի անգամ և որոշեցի գրի առնել…

«Բարև, իմ ուրախություն: Ես եմ: Հերթական անգամ ուզում էի գրել քեզ, բայց հերթական անգամ սկզբունքներս չթողեցին: Անգիր եմ արել բառերդ, գիտեմ՝ եթե կարդայիր սա, կասեիր, որ կան պահեր, երբ պետք է մի կողմ դնել սկզբունքները, որովհետև յուրաքանչյուր բառը, քայլը, հանդիպումը կարող է շատ բան փոխել: Կասեիր, որ կապ չունի՝ մարդուն մեկ, թե մի քանի անգամ ես տեսել, կարևորն այն է, թե նա ինչ տեղ է զբաղեցնում քո կյանքում: Կասեիր: Դե, չգիտեմ, թե ինչ կասեիր, չէ՞ որ վաղուց չենք զրուցել: Չգիտեմ՝ դու ես մինչ օրս ինձանից նեղացած, թե ես՝ քեզնից, որ էլ չենք գրում իրար: Չգիտեմ՝ հիշո՞ւմ ես ինձ:
Շատ եմ լսել, որ հին նամակները պետք չէ կարդալ: Բայց այսօր կարդում էի: Հիշո՞ւմ ես՝ մեկ տարի առաջ էր, լսարանում դեսից դենից էինք խոսում: Ու այն աղջիկը, որ առաջին հայացքից երևի շատ լուրջ, գուցե և գոռոզ աղջկա տպավորություն էր թողել, սկսել էր ժպտալ: Հիշում եմ՝ գրիչ ուզեցիր, հետո ասացիր.
-Այս լսարանում, երբ ծանոթանում են, անունը գրում են սեղանին:
Ասացիր, որ ավանդույթ է դարձել: Գրեցիր անունս: Այդ սեղանին քո և մյուս ուսանողների անուններն էլ կային գրված: Օրեր առաջ նույն լսարանում էի ուսանողների հետ: Դու բացակայում էիր: Ոչ մի նոր անուն չի ավելացել այդ սեղանին գրված անունների կողքին և ոչ մի անուն չի ջնջվել: Մի տեսակ լռություն էր տասնյակ ձայների մեջ, գուցե ոչ նրանց, բայց ինձ համար բացահայտ նկատելի էր:
Չգիտեմ՝ նայեցի՞ր այն ֆիլմը, որի վերնագիրը հաճախ էի կրկնում քեզ հետ խոսելիս: Հաճախ էի ասում.
-Բարև, իմ ուրախություն:
-Ես քո ուրախությո՞ւնն եմ:
Ի պատասխան ժպտում էի, քեզ հաջողվում էր դեմքիս ժպիտ նկարել: Հիմա էլ առաջվանը չեմ, փոխվել եմ, դեմքիս ժպիտը կեղծ է: Եթե անգամ փորձեմ հավատացնել, համոզել քեզ, որ ոչինչ չի եղել, ամեն ինչ կարգին է, դու չես հավատա: Երևի կբարկանաս, լուրջ հայացքով կնայես ու կասես.
-Ժպտա, քեզ սազում ա:
Ու երևի քո դիմաց անզոր կլինեմ ժպիտս կեղծել, երևի կժպտամ:
Դու կարդալ սիրում ես, երևի կկարդաս սա, կկարդա՞ս: Ու անպատասխան է մնում հարցս:
«Բարև իմ ուրախություն»,- գրում եմ հերթական անգամ, և հերթական անգամ սկզբունքներս ինձ թույլ չեն տալիս, որ նամակս տեղ հասնի»: