Իմ գյուղը` Դարբաս

Լուսանկարը՝ Սոնա Զաքարյանի

Լուսանկարը՝ Սոնա Զաքարյանի

Կա՞ արդյոք մի տեղ, որտեղ մարդն իրեն երջանիկ է զգում, ոչնչից չի վախենում, ապահով է, սիրված ու գնահատված: Դա իհարկե, հայրենիքն է և առաջին հերթին հայրենի տունը: Իմ հայրենի տունը իմ գյուղն է:
Իմ Դարբասը (նախկինում Աղվերծ, Ըղվերծ) գտնվում է Սյունիքի գեղատեսիլ բնության մեջ և շրջապատված է հսկա լեռներով: Չգիտեմ ինչու, բայց ինձ միշտ թվացել է, թե այդ լեռները ուս-ուսի տված զինվորներ են, որոնք պաշտպանում են մեզ, և միշտ ակնածանքով ու հպարտությամբ եմ նայել նրանց: Մանավանդ այն սուրբ լեռանը, որին Եղյակ ենք անվանում: Այն միշտ էլ ժողովրդի համար սրբատեղի է եղել, և ժողովուրդը հավատացել է այդ սուրբ լեռան զորությանը:

Լուսանկարը՝ Սոնա Զաքարյանի

Լուսանկարը՝ Սոնա Զաքարյանի

Տատիկս պատմում է.
-Էն ժամանակ մարդիկ քինում էին Եղյակից քար պիրում, քցում գետը, որ անձրև կյա:
Հիմա էլ Եղյակը սրբատեղի է համարվում, և այնտեղ հաճախ են ուխտագնացություններ լինում:
Մեր գյուղի հրաշալիքներից մեկը մեր եկեղեցին է: Ժամանակին յոթ եկեղեցի ենք ունեցել, որոնք ցավոք չեն պահպանվել: Մեր Սուրբ Ստեփանոս եկեղեցին կառուցվել է 5 տարի առաջ երկու բարերար եղբայրների ջանքերով: Նրանք մինչև հիմա շարունակում են մեր գյուղը շենացնել: Մենք մի կամուրջ ունենք, որին Արզումանի կամուրջ են անվանում: Այն ժամանակին շատ կարևոր նշանակություն է ունեցել: Բարերարները այս կամուրջը վերանորոգեցին:

Լուսանկարը՝ Սոնա Զաքարյանի

Լուսանկարը՝ Սոնա Զաքարյանի

Գիտե՞ք ինչքան էի ուրախանում այս ամենը տեսնելով, ուրախանում էի, որ մեր գյուղը օր-օրի շենանում է, և ես էլ էի ցանկանում մի լավ գործ անել մեր գյուղի համար` թեկուզ փոքր գործ:
Չէ՞ որ փոքր գործերից է ծնվում մեծ գործը:
Երբ նայում եմ այս բնությանը, այս ծաղիկներին, լեռներին` հասկանում եմ, որ նրանք էլ են կարողանում զգալ ու խոսել: Եվ ո՞վ է ասել, որ նրանք անկենդան են: Հենց նրանց մեջ է ամփոփված իմ գյուղը իր վաղեմի պատմությամբ, գեղեցկությամբ և հրաշալիքներով:

Լուսանկարը՝ Սոնա Զաքարյանի

Լուսանկարը՝ Սոնա Զաքարյանի

Լուսանկարը՝ Սոնա Զաքարյանի

Լուսանկարը՝ Սոնա Զաքարյանի

Լուսանկարը՝ Սոնա Զաքարյանի

Լուսանկարը՝ Սոնա Զաքարյանի

Մի ծանր խոսք

«Բառեր արտասանելիս զգույշ եղիր, որպեսզի այդ բառը չդառնա ծանր քո խղճի համար»:

Բառեր, խոսքեր… Խոսքեր, որոնք հասնում են սրտին, հոգուն, մտքին: Այո՛, այո՛ ճիշտ լսեցիք ՝ հոգուն: Նրանք կարողանում են գտնել հոգուն: Նրանք գտնում են վայրը, որտեղ նա շատ հաջողված թաքնվում էր բոլորից:

Խոսքը հասնում և սկսում է խաղալ սրտի նուրբ լարերի հետ: Ասես կիթառ նվագելուց լինի: Բայց ցավոք, շատ հաճախ նվագողը նոտաները չգիտի: Նա ուղղակի տանջում է սրտին: Ինչ-որ բան է պահանջում, բայց ինքն էլ չգիտի` ինչ:

Խոսքերը ծանր են լինում: Ծանր, բայց ոչ կիլոգրամներով, այլ այն վայրի համար, որը նրա նշանակետն է:

Ավելի լավ կլինի չասեիր, ավելի լավ կլինի լռեիր… Բայց ո՛չ, ինչպե՞ս կարող է… Նա ասու՛մ է, խոսու՛մ է, հնարավոր է նաև ոչ միտումնավոր, բայց արդեն ուշ է… Նա ասա՛ց, վիրավորե՛ց… Հասցրեց նույնիսկ արցունք կորզել երկար ժամանակ արցունք  «չարտադրած» արցունքագեղձերից: Մի՞թե  նա դրանից հետո կարող է հանգիստ քնել, հանգիստ ապրել: Հնարավոր է… Բայց ո՛չ միշտ…

Խիղճը մի օր ոտքի կկանգնի: Կկանգնի ու կպահանջի հատուցում: «Ինչո՞ւ նման բան ասացիր: Մի՞թե նա արժանի էր քո ասված խոսքին»: Խիղճը թող խոսի, նրան միևնույն  է, պատասխանող չկա: Իսկ միգուցե կա՞… Դա ես չպետք է ասեմ: Հնարավոր է, որ խիղճն ու «խղճի տիրակալը» արդեն  հաշտվել են՝ համաձայնության են եկել: Բայց ծանր խոսքը մնացել է խոցվածի սրտի լարերի մեջ խճճված…

Փորձիր բուժել նրան՝ հանել վիրավորանք հասցրած խոսքդ նրա այդքան բարի սրտից: Իսկ միգուցե ես մի քիչ չափազանցնո՞ւմ եմ` մեղադրելով այդ մարդուն՝ նրան: Իսկ միգուցե նա իրո՞ք ճիշտ վարվեց ասելով այդ բառը՝ նախադասությունը : Թող դատի Աստված՝ ես դատավոր չեմ:

Միայն կասեմ, որ խոսքը սրի նման կարող է խրվել սրտի մեջ: Խրվել ու նրանից արյուն քամել, մինչև որ նա սպանված թռչնի նման վայր չընկնի… Կարող է նաև հակառակ գործողությունը կատարել: Ոտքի կանգնեցնել նրան: Ապտակել ու ծանր խոսքով ուշքի բերել…

Որոշեցի մի քիչ փիլիսոփայել, հուսամ ստացվեց: Փորձեցի նկարագրել իմ հոգեվիճակը, իմ զգացմունքները ծանր խոսք լսելիս: Այնպիսի խոսք, որ լսում եմ ոչ իմ հասցեին, բայց ես ինձ պատկերացնում եմ խոսքը ստացածի տեղում…

Շենքի տանիքում

Լուսանկարը՝ Նելլի Խաչատրյանի

Լուսանկարը՝ Նելլի Խաչատրյանի

-Նելլի՞, հետաքրքիր ա ինչի՞ մասին ես մտածում,- հարցրեց մայրս, նկատելով որ արդեն 5 րոպե է հայացքս մի կետից չեմ կտրում:

-Դու մեր շենքի տանիք բարձրացած կա՞ս,- լուրջ տոնով հարցնում եմ մորս։

-Չէ, ինչ գործ ունեմ տանիքում,- հարցի տարօրինակությունից զարմացած, մի քիչ մտածելուց հետո ասաց մայրս։

-Մամ, քանի՞ տարի է ապրում ես այս շենքում,- շարունակում եմ հարցաքննությունս։

-Դե, 15 կլինի, ինչի՞։

-Ու 15 տարի ապրելով այս շենքում, քեզ երբեք չհետաքրքիրց թե ինչ կա մեր շենքի տանիքում,- ասացի  այնպես, կարծես մայրս հանցանք էր գործել կամ  գիտեր, որ տանիքում ոսկի կա, բայց չի գնացել տեսնելու:

Այսպես մի քանի օր անընդհատ մտածում եմ մեր շենքի տանիքի մասին: Մի օր երբ, Սյուզիի հետ նստած էինք բակում( Սյուզին նաև իմ շենքակիցն է), առաջարկում եմ.

-Արի բարձրանանք տանիք:

-Արի,- շատ հանգիստ կերպով պատասխանում է Սյուզին:

-Երբ,- հարցնում եմ:

-Կիրակի:

Երկուսով նայում ենք աստղազարդ երկնքին… Մի րոպե լռություն… Այդ մի րոպեում երկուսիս մտքում ինչ մտքեր ասես չեն անցնում։ Ամեն օր բարձրանալ տանիք, ներկել, հարմարություններ ստեղծել, դա կլինի մեր թաքուն անկյունը և այլ ցնորված մտքեր, երբ երկնքից իջնելով իրար ենք նայում և սկսում ոգևորված պատմել մեր պլանները:

Գալիս է  սպասված կիրակի օրը, սակայն հանգամանքների բերումով չի ստացվում իրագործել մտածված չարաճճի պլանը: Հաջորդ օրը դասարանում պայմանավորվում ենք, որ տուն գնալու փոխարեն, կբարձրանանք տանիք: Այսպես էլ անում ենք: Մոտենում ենք տանիք տանող աստիճաններին.

-Ես առաջինը կգնամ,- ասում է Սյուզին և բարձրանում: Նրան հետևում եմ ես: Ակընկալիքները… Արդարացված չէին: Չգիտեմ, թե մենք ինչ էինք սպասում, բայց այնտեղ բավականին կեղտոտ ու փոշոտ էր, գետինը հող ու ավազ էր, իսկ փայտերի վրա՝ սարդոստայններ: Մի վայրկյանում հոդս ցնդեցին մեր երազանքները, բայց կարևորը՝ մենք տանիքում էինք:  Սկսում ենք զննել, հետո անցքով դուրս ենք գալիս տանիքի վրա ու սկսում նայել Ճամբարակին վերևից:

-Մեկը լիներ մեզ նկարեր,- մտածում ենք մենք: Բայց լավ, ինչ արած, դիմում ենք ամենազոր սելֆիի օգնությանը:

Լուսանկարը՝ Նելլի Խաչատրյանի

Լուսանկարը՝ Նելլի Խաչատրյանի

Տանիքի վրա նստելուց, նկարվելուց հետո որոշում ենք արդեն գնալ տուն:

-Վայ Սյուզ, եստեղով էլ կարող ենք միանգամից մյուս շքամուտքով իջնել,- մեծ հայտնագործություն արած կանչում եմ Սյուզիին:

Ցանկանում ենք իջնել, բայց ձայներ ենք լսում, ինչ որ մեկը բարձրանում է, հետո կանգնում է ու նայում վերև…Երևի մեզ լսել է: Որպեսզի մեզ աննորմալի տեղ չդնեն, որոշում ենք տանիքից իջնել այն ժամանակ, երբ մեզ չեն տեսնի: Մի քանի րոպե սպասում ենք, երբ.

-Ո՞վ կա այդտեղ, ի՞նչ եք անում,- բարձրանալով տանիք վախեցած հարցնում է մեր կողքի շքամուտքի վերջին հարկում ապրող տիկին Գայանեն:

-Տիկին Գայան, ես ու Սյուզին ենք, ուղղակի բարձրացել ենք տանիք, բան չենք անում,- հեռվից պատասխանում եմ ես:

-Նելլի դու ես, այ աղջի, սիրտս սկսել էր հազարի տակ աշխատել, ես էլ ասում եմ ինչ ձայներ են։ Էս էքստրիմի պակաս ունեիք,- սկզբից մի քիչ բարկացած, հետո ծիծաղելով ասաց տիկին Գայանը,- եկեք, եկեք օգնեմ իջնեք:

Չհրաժարվեցինք առաջարկված օգնությունից, որովհետև իջնելը կարող էր մի քիչ վտանգավոր լիներ: Իջանք, ներողություն խնդրեցինք վախեցնելու համար և դուրս եկանք (արդեն մեր շենքի մյուս շքամուքով):

-Նելլի՞, էս խի՞ եք էստեղից իջնում,- զարմացած հարցրեց եղբայրս, ով դասից գալիս էր տուն:

-Է… Այ Դավո, գոնե շուտ գայիր, ասեինք`մեզ նեքևից նկարեիր,- ծիծաղելով ասաց Սյուզին, իսկ Դավիթը այդ ընթացքում փորձում էր լուծել այն հանելուկը, որին ականատես էր եղել քիչ առաջ:

Օձունի երիտասարդներին հուզող խնդիրները

Լուսանկարը՝ Էրիկ Խեչումյանի

Լուսանկարը՝ Էրիկ Խեչումյանի

Ինձ հուզում է մի աղջիկ, ով ոտքից կաղ է: Նրա ձախ ոտքի ոսկորը ուղղակիորեն չկա, նա շատ դժվարությամբ է քայլում, բայց ինքն իր ոտքով է գնում դպրոց: Նա հանրահայտ նկարիչ է և շատ բարի է:

Աիդա Ասրյան
Այս պահին ինձ ամենահուզող հարցը այն է, թե ինչ է կատարվում մեր սահմաններում, արդյոք խաղաղ է այնտեղ դրությունը: Շատ եմ ուզում մի օր լինեն Հայկական բանակում ծանոթանալ իրավիճակին և լուսաբանել այն: Ինձ հուզում է նաև այն հարցը, թե ինչու Հայաստանում չեն թողնում, որ աղջիկները նույնպես ծառայեն, միթե մտածում են, որ աղջիկները չունեն կամքի ուժ:

Արմինե Կոստանդյան
Մեր դասարանում կան աշակերտներ, ովքեր ֆինանսապես անապահով են և դառնում են ծաղրի առարկա: Կուզենայի փոխել վերաբերմունքը  նման երեխաների հանդեպ:

Գայանե Աբգարյան
Ինձ հուզում է բնության և շրջակա միջավայրի մաքրությունն ու բարեկեցությունը: Անտառների հատումն ու արևի ճառագայթներից այրումը: Սակայն եթե անտառը չհատեն չեն կարող տաքացնել իրենց բնակարանները և քանի որ այստեղ նոյեմբերից կսվում է ձմեռային մեղմ ցուրտ անտառահատումը սկսում են դեռ աշնան սկզբից:

Լյովա Մայիլյան
Շատ գեղեցիկ բնակավայր ունեմ ես: Անկրկնելի բնությունը, որը ոչ ոք չի փորձում պահպանել: Օրեր առաջ մի երիտասարդ պատանի մաքրում և վերանորոգում էր մեր գյուղի պուրկներից մեկը և իմ զարմանքին չափ չկար՝ այն էլ առանց պատճառի:

Հուզող հարցերս՝ ինչու է կյանքն այնքան բարդ, որ մայրս աշխատում է մաքրությունը վայելելու փոխարեն: Ինչու՞ է մեզ ամեն ինչ այսքան դժվար տրվում: Ու՞ր է կորել բարությունը, մաքրությունը, անկեղծությունը: Ինչու՞ փողոցում քայլող մարդկանց դեմքին ժպիտ չկա, ով է գողացել այն, մեր պաշտոնյաները, որոնք մոռացել են, որ գյուղում էլ մարդիկ դեռ ապրում են:

Նելլի Չախկոյան
Ինձ ավելի շատ հետաքրքրում է մեր գյուղի վիճակը, թե որքան պետք է այսպես շարունակվի: Ես ուզում եմ խոսել Օձունի կյանքի մասին: Եթե մենք բացառենք եկեղեցին, ապա ոչ մի վայր չկա, որտեղ մարդիկ կարող են հավքվել, շփվել, և իրենց օրն ավելի հետաքրքիր անցկացնել: Եթե այստեղ ավելի շատ անցկացվեին  միջոցառումներ, լիներ գոնե մեկ սրճարան, վստահ եմ, որ մարդ տնից դուրս գալու ժամանակ իրեն հարց չէր տա թե ուր գնա: Ես կարող եմ ասել, որ այս պահին գյուղը քնած է, և չկա մեկը, որ նրան արթնացնի, ու թե ինքան է սա շարունակվելու՝ չգիտեմ:

Ռուզան Մայիլյան

Մեր գյուղում մաքրության հարցը այնքան էլ չի լուծված: Ճիշտ է աղբահանություն կատարվում է շաբաթը մեկ անգամ, բայց միևնույնն է մայթեզրերին, ճանապարհներին միշտ թափված է պաղպաղակի թղթեր, ծխախոտի տուփեր, պոլիեթիլենի տոպրակներ: Դրա համար կուզենայի, որ յուրաքանչյուր մարդ աղբը նետելուց առաջ գիտակցի իր արարքի տհաճությունը:

Սոնա Թամազյան

Ես գնում եմ հայրենիք և վերադառնում հայրենիք

Արդվին… Արդեն հարազատ դարձած հնչյուններ…

Վրաստանից Թուրքիա սահմանին տեղի ունեցած հետաքրքիր ու զվարճալի արկածներից հետո, ինչի ընթացքում ուղիղ մեկ ժամ սպասումների մեջ էինք, մի թուրք և մի ադրբեջանցի շատ կենսուրախ ու գրագետ ձևով մեզ օգնում էին, նույնիսկ մեր ազգությունը իմանալուց հետո… Այդ արկածներից հետո հայտնվեցի օտար երկրում, որը չնայած պատմականորեն իմ հարազատ հողն է, իմ նախնիների երկիրը… Հարազատության կարոտով լցված անհասկանալի սպասումներ ունեի: Անհասկանալի, որովհետև, իսկապես, չգիտես, թե ինչ սպասես… Մի կողմից` գտնվում ես քո ազգի թշնամու երկրում, մյուս կողմից` եկել ես քո ապուպապի հարազատ քաղաքն այցելելու, ինչին այնքան սպասում էիր, հաշվի առնելով նաև այն, որ անչափ կարոտել ես հենց քո սեփական հարազատ քաղաքը ու ընդհանրապես ցանկացած հայկական բան…

Արդվինը փոքրիկ, շատ գեղեցիկ քաղաք է, վեր ու վար ճանապարհներով, քանի որ գտնվում է սարի վրա: Մի սիրուն սարի վրա, որ մեր հայկական սարերից ոչնչով չի տարբերվում…

Արդվին քաղաքի խորհրդանիշը երկու իրար դեմ դիմաց մարտական կանգնած ցուլեր են: Դա մենք հասկացանք հուշանվերներ գնելիս: Ցուլ… Միակ հարազատ ու հետաքրքիր ասոցիացիան ցլի հետ ինձ համար այն է, որ ցլի ամսում եմ ծնվել…

Արդվին… Արդեն վաղուց հարազատ դարձած հնչյուններ… Ինչքա՜ն եմ լսել այս քաղաքի մասին: Ու հավատս չի գալիս, որ ոմանց համար սա ընդամենը մի քաղաք է Թուրքիայում, իսկ տեղացիների համար՝ իրենց հարազատ քաղաքը: Շատ տարօրինակ է այդ հարազատ բառի կողքին տեսնել ինչ-որ անհասկանալի թուրքական բառեր փողոցի ամեն խանութի կամ բանկի վրա:

Իսկ տեղացիները կյանքում չեն պատկերացնի ու չեն հավատա, թե էս մարդիկ ինչո՞ւ են եկել էստեղ ու ի՞նչ են անում… Իրենց համար տարօրինակ է… Զարմացած ու տարօրինակ հայացքներով նայում են, որ մի ընտանիք եկել է իրենց քաղաք ու, չգիտես թե ինչու, լուսանկարում է իրենց տները, փողոցները, քաղաքը, որտեղ իրենք ապրում են, գնում են գործի, առևտուր են անում, հանդիպում են իրենց ծանոթներին ու ընկերներին, որտեղ անցնում է իրենց առօրյան: Չեն հավատա, թե ինչու ենք մենք հուշանվերներ գնում ու այնքան հետաքրքրված ենք, որ ոչինչ չի խանգարում քաղաքն ավելի ու ավելի ուսումնասիրել…

Ու մի պահ իսկապես զգացի այդ ցավը, այդ ողբերգության, դժբախտության հետևանքը, այդ օտարացումը: Քոնը արդեն քոնը չէ, ու ոչ ոք չի էլ հիշում այստեղ, որ սա պիտի քոնը լիներ…

Ես պատկերացրի, որ կարծես թե, զուգահեռ իրականության մեջ լինեմ: Որ ժամանակի մեջ մի բան փոխվել է, ու եթե պատմությունը ունենար այլ զարգացում, Արդվինը կարող էր լինել նաև իմ հարազատ քաղաքը: Սակայն բավական ժամանակ այս քաղաքում անցկացնելուց հետո, կենտրոնում ու տարբեր այլ փողոցներում զբոսնելուց ու սարի վրայից բացվող տեսարանը վայելելուց հետո, նույնիսկ այստեղ ճաշելուց հետո ես, հասկացա… Հասկացա, որ նույնիսկ եթե պատմությունը այլ զարգացում ունենար, ու մենք զերծ մնայինք այսօրվա տխուր իրականությունից, Արդվինը իմ ապուպապի հարազատ քաղաքն է, բայց ոչ իմ: Իմ հարազատը այն քաղաքն է, որտեղ ապրում եմ, որտեղ ապրում է ընտանիքս, սիրելի մարդիկ, որտեղ գիտեմ ամեն ինչ, բայց միևնույնն է՝ միշտ մոլորվում եմ, որտեղ սիրում եմ փողոցները, այգիները, ու որը ես գժի նման կարոտել եմ…

07.08.15 12:00

Ես չգիտեմ, թե ինչպես է արարվել աշխարհը, չգիտեմ, թե ինչպես հայտնվեց մարդկությունը: Ինքս ինձ այդ աստիճան իմաստուն երբեք չեմ համարել որևէ բան ստույգ ու համոզված պնդելու համար: Միշտ կարծում էի, որ քրիստոնեությունն էլ պարզապես կրոններից մեկն է, որ անձամբ ինձ համար լեգենդ է, հանճարեղ մի լեգենդ, բայց լեգենդ այնուամենայնիվ… Այդ իսկ պատճառով, ճիշտն ասած, ինձ լիարժեք քրիստոնյա չեմ համարել: Սակայն երբ տեսա ինձ համար մինչև այսօր անհայտ ու թաքնված աշխարհի մի փոքր մասնիկ… Երբ տեսա ուրիշ կրոն… Մոտիկից, ներսից ու իրականության մեջ… Ու թե ինչ էի զգում ես այդ ամենը տեսնելիս… Ես մի տեսակ զգացի, որ կրոնն էլ ազգության պես արյունով է ժառանգվում…

Նամակ հայ զինվորին

Կռիվներում ընկան նրանք.
Ամեն մեկը՝ մի տան ճրագ,
Ամեն մեկը՝ մի մոր որդի,
Ամեն մեկը՝ մի աղջկա
Երազանքը անապական,
Կնոջ՝ սերը, հոր՝ ապագան…
Ամեն մեկը՝ անգիր մի վեպ,
Ամեն մեկը անգին մի կյանք…

Պարույր Սևակ

Լուսանկարը՝ Մարինե Հովհաննիսյանի

Լուսանկարը՝ Մարինե Հովհաննիսյանի

… Իմ բանակային ընկե՛ր… Անասելի անհանգիստ եմ քեզ համար։ Հատկապես, երբ լսում եմ վերջին նորությունները, տեղեկանում սահմանի լարված դրության մասին, շատ եմ ուզում, որ շուտ տուն վերադառնաս։ Հիշում եմ՝ դեռ գնալուցդ առաջ էլ, երբ տխրում էի, միշտ ասում էիր.

-Տրամադրությունդ բարձր պահի, հիշի, որ մենք կանք, տղա ենք ծնվել, որ ձեզ համար ծառայենք…

Ասում էիր.

-Իմ ծնողների, ձեր խաղաղության համար կգնամ, կկռվեմ… Մի մտածի, ամեն ինչ լավ կլինի…

Հիմա էլ ասում ես. «Հանգիստ եղիր, էսօր արդեն հանդարտվել ա իրավիճակը»…

Երբեք այսքան մոտ չեմ զգացել պատերազմի վտանգը… Մտքերն ինձ հանգիստ չեն թողնում, երբ հիշում եմ, թե ինչ ուրախ էիր խոսում ապագա ուսմանդ, աշխատանքիդ մասին, աչքերումդ՝ ապրելու կրակ, մտքումդ՝ նվիրական նպատակներ՝ ինձ էլ խրատում էիր լավ սովորել։

Ցավում եմ, որ ստիպված թողել ես երազանքներդ ու գնացել դիրքեր՝ երկրների «տերերի» պատերազմին։ Ինքդ էլ ասում էիր, որ «սահմանից այն կողմի» զինվորն էլ սովորական մարդ է, ձեզ նման, ու մեղք չունի, որ իրեն հրամայում են ոչնչացնել դիմացինին… Իրենք էլ չեն ուզենա պատերազմել, բայց հրամանին պարտավոր են ենթարկվել…

Երանի այսուհետ զինվորին ճանապարհելիս առանց երկմտելու ասվի. «Մինչ նոր հանդիպում»։ Ես խաղաղություն եմ երազում։ Ուզում եմ, որ անվտանգ տուն վերադառնաս…

Սևքարի լարված օրերը

Լուսանկարը՝ Տիգրան Քոքոբելյանի

Լուսանկարը՝ Տիգրան Քոքոբելյանի

Ադրբեջանական զինուժը ռմբակոծում է Տավուշի սահմանային գոտում գտնվող գյուղերը: Բոլորը խոսում են,  քննարկում, բայց ամենավատն այն է, որ  ճիշտ տեղեկություն չունենալով, ստեղծվում է ավելորդ խուճապ: Այս անգամ գնդակոծության կենտրոնում հայտնվեց նաև  Սևքար գյուղը՝ իմ Սևքարը: Թշնամին ականանետեր էր նետում գյուղի վրա, կրակոցներ արձակում: Սրանք արդեն սովորական են մեր՝սահմանապահ ժողովրդիս համար: Գնդակոծության օրը գտնվում էի Իջևանոմ: Գիշերը տասնմեկի կողմերն էր: Ընկերուհիներս գրում են.

-Սուս, ո՞նց ես:
-Լավ, դո՞ւք:
-Մենք այդքան էլ լավ չենք, կրակոցներ են, գյուղը գնդակոծում են, մի քանի տներ են վնասվել:
Չեմ կարող ասել, թե ինչ հաճախությամբ սիրտս սկսեց բաբախել: Բա մերո՞նք: Միանգամից զանգահարեցի մայրիկին ու հարցրեցի, թե ինչ է կատարվում: Մայրս էլ ասաց, որ կրակում են, ականանետեր նետում գյուղի ուղղությամբ: Գյուղացիներ կային, որ հեռացել էին տներից՝ ապահովությունից ելնելով: Երեխաներին էին տեղափոխել:
Հաջորդ օրը գնում եմ համալսարան: Բոլորս քննարկում ենք, վերլուծում իրավիճակը: Ուրիշ գյուղերի վրա էլ էին կրակել, բայց բոլորս էլ հույս ունեինք, որ շուտով կավարտվի: Բա մեր տղե՞րքը, որ կանգնած են սահմանին: Նրանք լավագույն տղերքն են, որ ծառայում են: Նրանց շնորհիվ է, որ սևքարեցիներն ու ընդհանրապես սահմանապահ ժողովուրդը չեն լքում իրենց տներն ու պատրաստ են զենք վերցնել և  դուրս գալ թշնամու դեմ:
Իրավիճակին ծանոթանալու համար գյուղ էին այցելել ՀՀ վարչապետ Հովիկ Աբրահամյանը, Պաշտպանության նախարար Սեյրան Օհանյանը,  Տարածքային կառավարման և արտակարգ իրավիճակների նախարար Արմեն Երիցյանը, Տավուշի մարզպետ Հովիկ Աբովյանը և  այլք: Նրանք տեսան սևքարեցու անկոտրուն կամքն ու պատրաստակամ լինելը: Տեսան, որ սևքարեցին չի վախենում թշնամուց ու անհրաժեշտության դեպքում պատրաստ է կանգնել իր զինվորի կողքին:
Լարվածությունը գնալով թուլանում է: Սահմանը կարծես խաղաղվում է: Աղոթենք, որ այդպես էլ լինի, կորուստներ չունենանք, մեր սահմանն ամուր լինի, մեր զինվորն ու բանակը՝ հաղթանակած: