Սեդա Մխիթարյանի բոլոր հրապարակումները

seda mkhitaryan

Զրույցներ Լուսնի հետ

Չգիտեմ, դժվար է…

Ինչը, չեմ հասկանում։

Այ, հենց դա է ամենադժվարը` հասկանալը։

Հա, գիտեմ, էդպիսի մարդիկ կան, ավելի ճիշտ, մարդկանց մի խումբ, որ իրենց համար դժվարություններ են ստեղծում, ու դրանք դարձնում իրենց անհաջողության պատճառը։ Արհեստական։ Ոնց որ իրենք։

Քո կարծիքով ես էդ մարդկանցից եմ։

Իմ կարծիքով դու էդ մարդկանց խմբից ես։

Ըհըմ… Հումորդ գնահատում եմ։ Հա, ինչ էի ասում…

Հա, ըստ քեզ դժվար չի ամեն օր շուտ արթնանալը, ամեն օր գոնե մի քիչ կարդալը, ինչ որ բան սովորելը։ Հա, փորձել եմ։ Բոլորն էլ փորձում են։ Ու գիտե՞ս ովքեր են հաջողության հասնում։ Նրանք, ովքեր ասենք առավոտյան գնում են վազելու։ Դե ասա, քանի՞ անգամ ենք պայմանավորվել, որ առավոտյան գնանք վազելու։

Շատ։ Ամառը ամեն օր։ Ո՞ւ…

Ու չէինք գնում։ Այ, հենց էդպես էլ մնացած բաներն ենք անում։

Գուցե 20-ից հետո ինչ որ բան փոխվի։

Բալզակն էր ասում, չէ՞, որ մարդիկ գիշերները աշխատում են միայն 20 տարեկանից հետո։

Չգիտեմ, եթե անգամ այդպես է…

Էսօր մեկը գրել էր։ Հնդկաստան է գնում։ Ասաց, որ մտածել է, որ ես ուրախ կլինեմ, դրա համար է ինձ ասում։ Ուրախացա։ Արժանի մարդ է։

Բայց Հնդկաստա՞ն։

Դե հա, ինչ կա որ։

Հնդկաստանը երազանքի երկիր չի։

Երևի ճիշտ ես, բայց կարևորը փորձում է։ Ես դա էլ չեմ անում։ Չէ որ դժվարը առաջին անգամն է։

Էլի դժվա՞ր։

Ըհմ, էդ բառից սկսվեց ամեն ինչ։

seda mkhitaryan

Կղմինդրե տանիքներից զրկված գյուղի բնակիչը

Եթե…

Դու մեկն ես, որը ծնվել, ապրել ու ապրում է մի գյուղում, որի ունեցած միակ հարստությունը քարն է, Քարինջում:

Հողեր չկան։ Բերքառատ ծառեր չկան։

Գիտե՞ք` ինչ կա։ Հոգսեր։ Հոգսեր ու էլի հոգսեր։

Եթե…

Մեկ ժամի չափ տեղացած կարկուտի հետևանքով առանց տանիքի ես մնացել։ Տեսածդ միայն ջարդված կտուրներ են, կոտրված ապակիներ, սատկած կենդանիներ, կորած անասուններ։ Հարակատար դերբայներով շարքը կարելի է շարունակել։ Ինչպես ասենք` գլուխը պատռված տարեց կին։

Ու դու, ինչպես բոլորը, ոնց կարողացար` սկսեցիր պաշտպանվել։ Վարկ։ Պարտք։

Տարբեր միջոցներով մի քանի օրում կարգավորեցիր ամեն ինչ։ Բայց կարևորը` այդ միջոցները սեփական էին։ Երիտասարդների հետ փորձեցիր սոցցանցերով տարածել, օգնություն խնդրել։

Քեզ պետք էին միջոցներ, ոչ թե փոխհատուցում։ Բայց այն, ինչ ստացար, փոխհատուցում էր։

Այն էլ միայն բնակելի տարածքների համար։ Կարծես անասունները գոմերում չէին ապրելու, կամ եթե հավաբնի տանիքը չլինի էլ, նորմալ է։

Կամ, օրինակ, ջարդված խնձորենիները ոչ մի օգուտ չէին տալու։ Ժամանակից շուտ ջրափոսերում լողացող ընկույզներն էլ բանի պետք չէին լինելու։ Դրանց մասին ոչ ոք չխոսեց։

Փոխհատուցված գումարը ստացար, թողեցիր բանկերում ու հետ եկար գյուղ` կղմինդրե տանիքներից զրկված գյուղ։

Հայտարարեցին` ընտրություններ են։

-Ո՞ւմ է պետք։ 10000 դրամը տան` կգնամ:

-Իմ մի ձենը ոչ մի բան չի փոխելու:

-Ինձ ոչ մեկդ մի ասեք` ում ընտրեմ:

-Չէ։ Էդ լավություն անելը պրծավ։ Ես թոռներիս ապագան չեմ վաճառում:

Արտահայտություններ, որ լսեցիր տնից ընտրատեղամաս ճանապարհին։

Ընտրություններն ավարտվել են։ Անընդհատ կարդում ես լրահոսը, հետևում` ինչ պիտի լինի։

Կարծում եմ` կամ թռիչքաձև կզարգանաս, կամ հակառակը, երևի։ Կամ էլ ոնց որ դու ես կարծում` ոչինչ էլ չի փոխվի։

Եթե այս ամենը քո մասին էր, ուրեմն դու միջին վիճակագրական քարինջեցի ես, ու սա քո ապրած վերջին երկու-երեք ամսվա նկարագիրն էր։

Լավ եղիր, ընկե՛ր…

seda mkhitaryan

«Փոփոխությունը հենց դու ես»

1985 թվականից ՄԱԿ-ի որոշմամբ դեկտեմբերի 5-ը նշվում է որպես կամավորների միջազգային օր։ Օրվա առթիվ հարցազրույց ուեցանք ՀԿ կենտրոնի «Վանաձորի Ինֆոտուն» ծրագրի համակարգող Վահե Խաչիկյանի հետ։

Վահեն մեզ հետ կիսվեց կամավորական աշխատանքում ունեցած իր փորձի մասին։

Վահեն սկսել է կամավորությամբ զբաղվել 2010 թվականից։ Նրա հայտնվելը կամավորական գործընթացներում տեղի է ունեցել պատահական, երբ Վահեն մի միջոցառման ժամանակ հանդիպել է Վանաձորի Սուրբ Գրիգոր Նարեկացի եկեղեցու Երիտասարդաց միության անդամների հետ, և հենց այստեղից էլ սկսվել է ամեն ինչ։ Ավելին` Երիտասարդաց միության համակարգող Վանիկ Գաբրիելյանն էլ Վահեի համար դարձել է կնքահայր։ Մինչ այս հանդիպումը, Վահեն կամավորության փորձ ունեցել է նաև գյուղում` աշակերտական խորհրդի մեջ ներգրավված լինելով։

«Կամավոր գործունեության մեջ ամենակարևորը նվիրումն ու սերն է»,- նշում է մեր հերոսը և ավելացնում. «Կամավորություն անելուց առաջ դու պետք է իմանաս, թե ինչի համար ես կամավորություն անում. գաղափարի՞, թե ասենք, հավաստագրի կամ շնորհակալագրի»։

Վահեն իր կամավորական փորձի ընթացքում հասցրել է աշխատել տարբեր ծրագրերում ու տարբեր կազմակերպությունների հետ։

2013 թվականիցից մինչև 2016-ը եղել է Գուգարաց թեմի մարզային երիտասարդական կառույցի համակարգողը։

2015-ին ընկերների հետ հիմնադրել է Գուգարաց թեմի հովանու ներքո գործող համայնքային զարգացման կենտրոնը, որը մինչև հիմա գործում է։ Նախքան կենտրոնը հիմնադրելը Վահեն ընկերների հետ ստեղծել է «Ձեռք մեկնիր» բարեգործական ծրագիրը, որին հաջորդել է կենտրոնի ստեղծումը։ Վահեի խոսքով` մենք պիտի պատասխանատու լինենք մեր շրջապատում գտնվող ցանկացած մարդու համար, և հենց այդ պատասխանատվությունից էլ բխել է ծրագիրը։

Այնուհետև Վահեն ավելի շատ խորացել է երիտասարդական ծրագրերում և սրա արդյունքում 2016 թվականին հիմնադրում է «Մենք» Լոռու մարզի երիտասարդական ՀԿ-ն, որի առաքելությունը երիտասարդական հիմնախնդիրների լուծումն ու երիտասարդների համար հնարավորությունների ստեղծումն է։

Մեր հերոսի կարծիքով` կամավորություն անելուց առաջ մարդը իր համար պիտի ընտրի կոնկրետ նպատակ, որևէ կարգախոս, որով կառաջնորդվի իր գործունեության ընթացքում։ Վահեն իր համար կարգախոս է ընտրել Մայր Թերեզայի հետևյալ խոսքը. «Խաղաղությունը ժպիտով է սկսվում»։ «Խաղաղաշինական ծրագրերը ու ընդհանրապես միջանձնային կոնֆլիկտների կարգավորումը ինձ համար առաջին պլանում են գտնվում»,- ընդգծում է Վահեն։

Բացի այս կարգախոսը, Վահեի կարծիքով կամավորության դրդող լավագույն խոսքը հենց աստվածաշչյան ոսկե կանոնն է։

Վահեն կարծում է, որ տարբեր ոլորտներում կամավորական գործունեությամբ զբաղվելը օգնում է ունենալ մասնագիտական ճիշտ կողմնորոշում։ Բացի այս, կամավորությունը Վահեին օգնել է նաև ձեռք բերել ազատություն, ազատվել բարդույթներից և ստանալ գիտակցություն, որ դու միայնակ կարող ես ինչ որ բան փոխել, գիտակցություն, որ փոփոխությունը հենց դու ես։

seda mkhitaryan

Զրույցներ Լուսնի հետ (մաս 3)

Էսօր քաղաք կիջնենք։ Դեմ չե՞ս։

Ուսիս նստիր։ Կամ քայլիր կողքովս։ Ո՞նց քեզ է հարմար։

Լսիր, առաջին բանը, որ պիտի իմանաս քաղաք իջնելիս, այն է, որ եթե ստանդարտ չես, ուրեմն աչքերը չռելու են։

Հա։ Մի վախեցիր։ Ինձ էդպես նայում են մեկ-մեկ։ Ոչինչ, կսովորես։

Մազե՞րը։ Հա, բոլորինը իրար նման են։

Չէ։ Սկզբից տարբեր է լինում։ Հետո նմանվում են իրար։

Էս մեծ շե՞նքը։

Համալսարանն է։

Էդտեղ մի ուրիշ անգամ կմտնենք։ Հիմա արի քայլենք։ Քեզ ցույց տամ էս սառը քաղաքը։ Եթե անձրև գա, չզարմանաս։ Էստեղ միշտ անձրև է։

Գիտե՞ս՝ մի խելացի մարդ ինչ է ասել էս քաղաքի մասին. «Անծով քաղաք, որտեղ ամեն օր խորտակվում ես»։

Հա, ես էլ եմ հավանել։

Էս մարդի՞կ։

Առևտուր են անում։ Անընդհատ առևտուր։ Միշտ առևտուր։ Ամեն ինչի առևտուր։ Առևտուր ու մեքենաներ, այս քաղաքում դրանք անվերջ են։

Եկողը մոտեցավ։ Ես հասկացա, որ այս աշխարհում նրա շագանակագույն վերարկուից էլի կա։

Տես, տերևները ինչքան դեղին են էստեղ։

Միանգամից կարծիքդ մի ասա։

Լավ քաղաք է։ Ես, համենայնդեպս, սիրեցի։ Դու էլ կսիրես։

Երթուղայինի ենք սպասում, համբերիր։

Հա, երկար է մի քիչ տևում։ Բայց պիտի սպասենք։

Տես, եկավ։

Կկանգնենք, ոչինչ։ Միշտ էլ կանգնած եմ տուն հասնում։ Էսօր էլ իրար հետ կկանգնենք։

Դուռը շրխկալով փակվում է։

Նյարդային եմ։ Չէ, դու կապ չունես։ Իսկ եթե անկեղծ, ոչ ոք էլ կապ չունի։

Հա, ամեն օր մի բան լինում է, ու ներվային եմ դառնում։

Մի մտածիր։

Լավ է լինելու։

seda mkhitaryan

Զրույցներ Լուսնի հետ

Է՞ս ճանապարհը։ Գեղեցիկ է, չէ՞։

Հա, երկար է, գիտեմ։ Բայց ճանապարհը որքան էլ երկար, չի հոգնեցնի, եթե տանում է դեպի տուն։ Դեղին-դեղին ճանապարհը մեզ տուն է տանում։ Մեր տուն` գյուղ։

Էսօր կտեսնես այս գյուղը։ Շատ եմ պատմել։  Մեքենան անհարմար է։ Ամեն ուրբաթ օր այն ինձ տանում է։

Տես, մեր մտքերից այն կողմ աշուն է։ Հա, դա եղանակ է։ Մոռացել էի բացատրել։

Այստեղ ամեն ինչը բաժանում են։ Մասեր։ Տեսակներ։ Մաշկի գույն։ Ձևեր։ Տարիք։ Ամեն ինչ բաժանում են։ Մարդուն բաժանում են։ Էնքան բաժանում են, վերջում էդ մարդուց բան չի մնում։

Ճանապարհը ցեխոտ է, ուսիս բարձրացիր, որ չկեղտոտվես։ Քարեր էլ կան։ Շատ քարեր։ Էս գյուղի ունեցած միակ բանը քարն է։

Հասանք։ Նստիր։ Էս թախտին մենք ձմռան երեկոներին նստում ենք վառարանի կողքին, ամռանը` պատշգամբում ենք նստում։ Էլի էս թախտին։ Աշունը կատարյալ չէ։ Դեռ վառարանը տուն չեն բերել։

Էսօր կաթով սուրճ ենք խմելու։ Դեմ չե՞ս։

Սրանից համով բան չկա, հատկապես երբ մայրդ է պատրաստում։

Ինտերնետից անջատվելը դժվար գործ է։ Սպասիր նամակներիս պատասխանեմ։

Զգո՞ւմ ես էս հոտը։ Չորացող մասուրի հոտն է։  Մասուրի թեյ ես չեմ սիրում, բայց կուզեի սիրել։ Գաթա կուտե՞ս։

Դրսում հիմա նստել չարժե։ Կսառչենք։ Շատ ցուրտ է։ Խաղողի վազը տեսնո՞ւմ ես։ Էդտեղից էնքան սիրուն ես երևում։ Ամեն օր նայում էի քեզ այդտեղից։ Շատ սիրուն էր ամեն ինչ, երբ ամառ էր։ Հիմա ցուրտն է սիրուն։ Հիմա տերևներն են սիրուն։ Իսկ ամռանը` ամեն ինչը։

Աստղերը ինչո՞ւ դուրս չեն գալիս։ Քե՞զ են սպասում։ Գնո՞ւմ ես…

seda mkhitaryan

Զրույցներ լուսնի հետ (մաս 1)

Ներքևում այսպես է։

Վերևում՝ չգիտեմ։ Էդտեղ չեմ եղել։ Կամ էլ չեմ հիշում, որ եղել եմ։

Անկեղծ ասած` ինձ համար մեկ է։

Հակառակ կողմից վերջապես երևացիր։

Ներքևում դրանով շատ են հետաքրքրվում։

Իմացիր, ներքևում բոլորի համար մեկ է։

Ինչ գիտես` ասա։ Ինչ մտածում ես` գրիր։ Էս բայերի վրա շեշտ դիր։ Ինչ կամ ոնց ուզում ես հասկացիր։ Բայց նրանց համար մեկ է։

Կուզենաս թեյ խմել։

Նանայով թեյ չի լինի։

Լիմոնովը համով էր։

Քեզ չնայող կատուն երբեք ձեր տան կտուրին չի լինի։

Ձեր տանը կատու չի լինի։

Չի լինի, քանի դու կաս։

Բայց ճնշումդ էլ ընկնելու տեղ չունի։

Լիմոնով թեյը սառավ։

Դու ներքևում կատես հինգշաբթի օրը։

Երթուղայինի անկյունում նստած ու միշտ երկնքին նայողը տխուր է։

Ձեռքիդ մի կիլոգրամ սոխը տուր նրան։ Դու կանգնած մնա։

Փոշոտ պահարանին մատդ վանդականիշ է նկարում։

Վանադականի՞շ։

Մի հարցրու։ Մեխանիկորեն է։

Դու կապ չունես։

Պտտվող անիվներ։

Պտտվող տերևներ։

Կատարելություն։ Պտույտ։

Մենակ դու չես պտտվում։

Շրջան։ Շրջանակ։ Ու։ Շեղում չկա։

Անհետաքրքիր պտույտ։

Լսել։ Սա են անում ներքևում։

Միայն լսել։ Ամեն ինչ լսել։

Ստորակետ։

Ստոր կետ։

Ինչպես մոլորակը` տիեզերքում։

Մեր մոլորակը։ Իմիջիայլոց։

Մի կիլոգրամ սոխով հասարակություն ինտեգրվածը ժպտում է։

-Լուսի՞ն, քո թեյը նանայո՞վ, թե՞… Արդեն հետ ես գնո՞ւմ…

Լուսնի ընկնելուն սպասելը մանկական խաղ է։

seda mkhitaryan

Սպասման ժամանակներ

Ալերգիա` ծխից։

Բաց պատուհանից սուրճի բույրը դուրս կսողա։

Ծուխ չի լինի։

Դու ներսում երբեք չես ծխում։

Սուրճի բույրի հետ հայացքդ էլ դուրս կգա։

Մեքենայի հեռարձակ լույսերը անձրևի կաթիլների մեջ ծիածան կնկարեն։

Մտքիդ մեջ կորոշես մեքենայի պատկանելությունը։ Ու ինչպես միշտ կսխալվես։ Նա չի գա։

Կնայես վերև։ Կփնտրես լուսինը։ Չես գտնի։

Քո բացած պատուհանից միայն քո սուրճի բույրը դուրս կգա։

Հոգնած կոպերդ իրար կգան։ Կպահես բաց։ Կփորձես սպասել։ Սպասել չեկողին։

Սեղանի տակ դրված ոտքերդ կխփես գետնին։ Տպավորություն կստեղծես, որ եկող կա։ Ու կշարունակես սպասել չեկողին։

Բաց պատուհանից ներս մտած սառը օդը կտաքացնի մատներիդ ծայրերը։ Մարմինդ կսառչի։ Կսպիտակի։

Աչքերդ կփակվեն։

Ջանքերդ իզուր են։

Դու մահանում ես։

Գիտակցելով, որ

այս սենյակում երբեք քո ծխախոտի ծխին նրանը չի խառնվի, որովհետև նա էլ  միշտ դրսում է ծխում։

seda mkhitaryan

Խոնավ պատեր

Խոնավ պատերի արանքում մենք թեյ էինք խմում։ Շաքարավազի փոխարեն անգլերենի բայերն էինք հալում թեյի մեջ ու կուլ տալիս։ Ու երբեք չէինք մոռանում նրանց համը։

Խոնավ պատերի արանքում ես՝ ինքնավստահ գյուղացիս, նրան՝ երևանցի անփորձ աղջկան, վառարան վառել էի սովորեցնում։ Սովորում էի սովորեցնելով։

Մենք՝ ես ու նա, դպրոցից ամենավերջինը դուրս գալով՝ քայլում էինք գյուղի համարյա դատարկ փողոցներում։ Ճանապարհը լցնում անգլերենով, երևակայական նստարանով ու մեզնով։

Մենք գիշերվա գալը չէինք զգում, որովհետև նրա վարձած տունը միշտ կիսամութ էր։

Լույսը միայն այն չէ, որը ցրում է սենյակի խավարը։

Հոգու խավարը ցրող լույս էլ կա։

Մի անգամ նրա կենացը խմելիս մի խելացի մարդ ասաց. «Դու դասատու չես, ուսուցիչ ես»։

Հա, նա միայն չի տալիս ու վերջ։ Նա տվածը տեղ է հասցնում։

Մեծ ու փոքր ամեն գաղափար թրծվում էր խոնավ պատերի արանքում։ Մաշված ու չլարած կիթառդ մատներիս վերքեր էր բացում։ Խոնավ պատերի մեջ իմ նվագած կիսատ-պռատ հնչյուններն էին։ Թեյն էր։ Վառված լույսը։ Մեր թղթե գրատախտակը։ Հանգած վառարանը։ Ու դրսում՝ երևի գիշերը։

Հիմա, երբ արդեն ոչ դպրոցում եմ, ոչ էլ նրա տան խոնավ պատերի արանքում, մեզ միացնողը մեսինջերի կապույտ պատերն են։ Նրա չաթի անունը «պանդուխտ ուսուցիչ» է։ Գրածս նյութերը միշտ իրեն եմ ուղարկում։ Կարդում է ու շարունակում սովորեցնել։

Այսօր ուսուցչի օրն է։ Հասկացա՞ր, թե որ ուսուցչի։ Պանդուխտ ուսուցչի։

Ուսուցչի տոնի առթիվ։ Նվիրում եմ անգլերենի իմ ուսուցիչ Անի Հարությունյանին։

seda mkhitaryan

Խավարից to խավար

Հեռախոսիդ մարտկոցը նստեց։ Հիմա դուք ավելի եք իրար նման։ Նրան մի լար է հարկավոր, իսկ քեզ` մի գիշեր։ Առավոտյան դուք լիցքավորված կշարունակեք ձեր անբաժան կյանքը։

Մեքենան կընթանա մթի միջով` գնալով դեպի լույսը, եթերային ու անիրական լույսը, որը երբեք էլ չի բացվում։

Ու արևն էլ այն բացել չի կարողանալու։

Խավար ճանապարհին՝ ամեն 100 մետրի վրա, դուք մետաղական խաչերի կհանդիպեք։ Էլեկտրական լույսով լուսավորված։ Գոնե ձևի համար թողեք, որ դրանք գիշերը սեփական լույսն արձակեն, որը չունեն։

Մետաղական խաչեր զոդող վարպետներից ոչ մեկի աչքերը Աստված չի բուժել։

Դուք կանցնեք անտառի ու ամպի կողքով։ Ձեզ կթվա, թե լույսը ուր որ է կբացվի։ Երկինքը կսկսի գունաթափ լինել։ Բայց լուսանալուն դեռ շատ կմնա։

Վերջապես առարկաները կվերագտնեն իրենց ստվերը, դուք` ձեր հոգին, ու կհասկանաք, որ անվճար բուլկու համար ուրախանալը երեխայություն է։

Կերազեք ձեր ճանապարհին հանդիպել մի մեքենա, որի մեջ գուցե…

Կիսատ թողնված նախադասությունը կստիպի համոզվել, որ համարձակության պակաս այնուամենայնիվ կա։

Ամեն ինչ աստիճանաբար է լինում։

Դուք քիչ-քիչ կմտերմանաք։ Լույսը քիչ-քիչ կբացվի։ Բայց հավատացնում եմ` համարձակությունդ երբեք (և ոչ էլ աստիճանաբար) չի ավելանա։

Կյանքում համարձակ ապրելուց վախենալը ամենամեծ համարձակությունը կթվա։

Ես գիտեմ, մենք երբեք այնքան անբաժան չենք ապրի, ինչպես ես և հեռախոսս։

Ես կնայեմ ապակու հետևում դրված թանկարժեք թեյին, ու կհագենա ծարավս։

Կյանքի նպատակներից մեկն այնքան հարստանալը կդառնա, որ գնես ուզածիդ չափ թանկ թեյ ու օրիգինալ արծաթյա զարդ։ Ասենք՝ ապարանջան՝ ծառի սիմվոլով։ Ծառը ճիշտ էր։ Բայրոն։ Դու գիտեիր՝ ինչ կլինի, ու Կայենը ինձ գտավ տխուր պահին, ինչպես նրան գտավ Լյուցիֆերը։

Իսկ մեքենան կշարունակի գլորել իր անիվները խավար ճանապարհի վրայով։ Ամեն փոքրիկ լույսը քո ու հեռախոսիդ սրտում հույս կարթնացնի։ Բայց դա կլինի հերթական մետաղական խաչի էլեկտրական լույսը։

seda mkhitaryan

Չկարդա՛ս

Հիմա արևածագ է։

Իսկ գրախանութում գրքերը փաթեթավորած են վաճառվում։ Այնպես, որ չկարողանաս բացել։

Նրանք ստիպում են վճարել մի տող անգամ կարդալու համար։

Նրանց համար դու երբեք գնորդից ընթերցողի չես վերածվի։

Իսկ ես կանգնել եմ գրադարակի առջև։ Նայում եմ գրքի աչքերին։

Դուրս եմ գալիս։ Գիրքը հետ է կանչում։

Իր փաթեթի վրա մի անցք է բացում, լեզուն հանում այդ անցքից ու ասում. «Ես տեսա քո հայացքը, դրանից մոտավորապես ունենում են ծովափին արևը «բռնած» նկարվող մարդիկ՝ իրենց նկարները նայելիս»։

Դուրս եմ գալիս։ Գալիս եմ, բարևում, նստում։

Նստում ես դիմացս։ Սկսում խոսել։ Նրանց հետ, որոնց մեջ դու չկաս։

Ես լսում եմ։ Ինձ պատկերացնում եմ գրադարակին դրված փաթեթավորած գիրք։ Որը կարդալու իրավունք դու չունես։ Անգամ մի տող։ Ես արգելում եմ։ Ինչպես ինձ էին արգելել։

Ես պատռում եմ փաթեթս ու լեզուս հանում. «Ինչու՞ ես ինձ նայում մոտավորապես այնպես, ինչպես ծովափին արևը «բռնած» նկարվողները նայում են գրքին»։

Իսկ գրախանութում գրքերը փաթեթավորած են վաճառվում։