Իմ հայրենի գյուղը սահմանապահ Բաղանիսն է: Գյուղս ունի ավելի քան հազար տարվա պատմություն: Բաղանիս անվան ծագման վերաբերյալ կան երկու հիմնական վարկած: Ըստ առաջին վարկածի, մեր գյուղի տարածքում դարեր առաջ սփռված են եղել շատ այգիներ: Այգին մեր բարբառով բաղն է: Այնպես այգենիստը վարափոխվում է ու դառնում Բաղանիսի: Երկրորդ վարկածն ասում է, որ մեր գյուղով անցնող համանուն գետում ժողովուրդը հաճախ է լողացել կամ բաղնիք է ընդունել: Այդ բառից էլ ծագել է մեր գյուղի անունը:
Մեր գյուղում տեսարժան վայրերը շատ են, սակայն Հարսնաքար սարը թերևս ամենագեղեցիկն է: Սարը նույնպես ունի իր պատմությունը: Անունը կապված է պատմության հետ, որը տեղի է ունեցել Հայաստանում թաթար-մոնղոլական գերիշխանության ժամանակ: Մի ավանդական հայկական հարսանիքի ժամանակ թաթար ավազակները փորձել են փախցնել հարսին: Աղջիկը չէր կարող անձնատուր լինել, և փախչելով բարձրացել է լեռան բարձր ժայռերը: Չունենալով փախուստի ճանապարհ՝ աղջիկը իրեն նետել է քարից և մահացել՝ գյուղին թողնելով պատմություն, սարին` անուն:
Սահմանամերձ գյուղերում ապրող բնակիչները միշտ ապրում են թշնամու կրակոցների տակ: Բաղանիս գյուղը նույնպես այդ ամենի ականատեսն է: Կրակոցների հետևանքով զոհվում են գյուղացիներ, ավերվում են տներ: Գյուղի դպրոցականները ու ուսուցիչները հաճախ դպրոց չեն գնում կրակոցների պատճառով:
Մի օր մենք տանը նստած ճաշում էինք և հանկարծ լսեցինք կրակոցներ: Գնալով այդ կրակոցները ավելի էին շատանում ու շարունակվում, ձայները ավելի բարձր էին լսվում: Մենք լսում էինք տների պատուհանների ջարդվելու, ծառերի ճյուղերի պոկվելու և գյուղացիների ձայները: Հանկարծ մի բարձր ձայն լսեցինք, որը շատ մոտ էր մեր տանը: Ես շատ վախեցա, մտածեցի` հաստատ մեր տանը խփեցին: Եվ իսկապես, փամփուշտները մեր տանն էին դիպչել:
Վաղ առավոտյան ես արթնացա, հագնվեցի և դուրս վազեցի: Մեր տան մոտ գտա մի փամփուշտ ու ցույց տվեցի հայրիկիս: Հայրիկս շատ բարկացավ: Ես այդ փամփուշտները պահեցի: Հիմա էլ հավաքում եմ բոլոր իմ գտած փամփուշտները՝ ամեն օր համալրելով իմ հավաքածուն: Ես արդեն հարմարվել եմ այդ ամենին և էլ չեմ վախենում:
