Էսօր քաղաք կիջնենք։ Դեմ չե՞ս։

Ուսիս նստիր։ Կամ քայլիր կողքովս։ Ո՞նց քեզ է հարմար։

Լսիր, առաջին բանը, որ պիտի իմանաս քաղաք իջնելիս, այն է, որ եթե ստանդարտ չես, ուրեմն աչքերը չռելու են։

Հա։ Մի վախեցիր։ Ինձ էդպես նայում են մեկ-մեկ։ Ոչինչ, կսովորես։

Մազե՞րը։ Հա, բոլորինը իրար նման են։

Չէ։ Սկզբից տարբեր է լինում։ Հետո նմանվում են իրար։

Էս մեծ շե՞նքը։

Համալսարանն է։

Էդտեղ մի ուրիշ անգամ կմտնենք։ Հիմա արի քայլենք։ Քեզ ցույց տամ էս սառը քաղաքը։ Եթե անձրև գա, չզարմանաս։ Էստեղ միշտ անձրև է։

Գիտե՞ս՝ մի խելացի մարդ ինչ է ասել էս քաղաքի մասին. «Անծով քաղաք, որտեղ ամեն օր խորտակվում ես»։

Հա, ես էլ եմ հավանել։

Էս մարդի՞կ։

Առևտուր են անում։ Անընդհատ առևտուր։ Միշտ առևտուր։ Ամեն ինչի առևտուր։ Առևտուր ու մեքենաներ, այս քաղաքում դրանք անվերջ են։

Եկողը մոտեցավ։ Ես հասկացա, որ այս աշխարհում նրա շագանակագույն վերարկուից էլի կա։

Տես, տերևները ինչքան դեղին են էստեղ։

Միանգամից կարծիքդ մի ասա։

Լավ քաղաք է։ Ես, համենայնդեպս, սիրեցի։ Դու էլ կսիրես։

Երթուղայինի ենք սպասում, համբերիր։

Հա, երկար է մի քիչ տևում։ Բայց պիտի սպասենք։

Տես, եկավ։

Կկանգնենք, ոչինչ։ Միշտ էլ կանգնած եմ տուն հասնում։ Էսօր էլ իրար հետ կկանգնենք։

Դուռը շրխկալով փակվում է։

Նյարդային եմ։ Չէ, դու կապ չունես։ Իսկ եթե անկեղծ, ոչ ոք էլ կապ չունի։

Հա, ամեն օր մի բան լինում է, ու ներվային եմ դառնում։

Մի մտածիր։

Լավ է լինելու։

Վերջապե՜ս… Վերջապես ես մայրիկին տեսա հանգիստ նստած ու ոչ մտազբաղ: Մտածեցի, որ կարելի է առիթը բաց չթողնելով խոսել իմ ու իմ ապագա անելիքների մասին: Եվ փորձեցի մտքերս ի մի բերել, մտածել, թե որտեղից սկսեմ, կամ ինչպես սկսեմ, որ զրույցը հաջող ընթանա, ու վերջապես մտքերս դասավորելով՝ խոսեցի:

-Մա՛մ։

-Ի՞նչ, Թագուհի՛:

-Մամ, իմ նկարները տեսե՞լ ես, տես, թե ինչ բնական են ստացվել:

Ու նկարած նկարներս հատ-հատ մայրիկիս եմ ցույց տալիս, ակնարկներ անում, որ շատ լավ եմ նկարում, ու որ կարելի է շարունակել։

-Հա՜, լավն են։ Ապրես, լավ էլ ստացվել են:

Ճիշտ է, նա ասաց, որ լավն են, ստացվել է, բայց նա չարձագանքեց իմ մյուս ասածներին կամ ուղղակի չուզեց խոսել:

-Հա՛, մամ, սիրում եմ էդ աշխատանքը ու ուզում եմ նկարչուհի դառնալ, որ ամեն բան, ինչ անցնում է մտքովս, նկարեմ։

-Թա՛գ, էդ քեզ ապագա չի, դրանով ոչնչի չես հասնի:

-Ախր, մամ, ի՞նչ պարտադիր ա, որ ինչ-որ բարձր աստիճանների հասնեմ, ես դա եմ սիրում ու դա եմ լավ անում:

Երկար ժամանակ լուռ էինք, սպասում էի, որ նա մի բան կխոսի՝ լիներ լավ, թե վատ: Բայց նա լուռ էր, նույնիսկ հայացքը չէր շարժում, երևում էր, որ շատ խորը մտածում է, տարուբերում, երևի արդեն հասել էր իմ՝ հասուն մարդ դարձած ժամանակներն ու ընկել երազանքների գիրկը:

-Հըն, մամ, ո՞ւր հասար։

Վերջապես, իմ այս խոսքերը մորս ստիպեցին խոսել․

-Չէ՛, Թագ ջան, հաստատ չէ՛, դա քոնը չի: Դու պետք ա էնպիսի բան սովորես, որ լավ գումար վաստակես ու քո աշխատանքից ինչ-որ բան հասկանաս:

-Մա՛մ, կարո՞ղ ես մի հատ աշխատանքի օրինակ բերել, որ ես կարող եմ անել ու կսիրեմ:

-Դե՜, օրինա՜կ, բանկային կառավարում:

Մայրս սա այն տոնով ասաց, որ ասես վաղուց էր մտածել այդ մասին, ու ուղղակի պահ էր որսում ասելու համար:

Բայց ինչպե՞ս բացատրեմ, որ դա իմը չէ, ի՞նչ կապ ունի, որ լավ գումար կվաստակեմ։ Այդ մասնագիտության համար պետք է սովորել այնպիսի առարկաներ, որոնք ես դեռ վաղուց տանել չեմ կարողանում, և ի սկզբանե չեմ սովորել։ Օրինակ՝ հանրահաշիվ։ Բայց մի կողմից մտածում եմ, որ մայրս միայն իմ մասին է մտածում, ուզում է, որ ես հետագայում լավ աշխատանք ունենամ, բավականաչափ գումար վաստակեմ:

Զրույցը կիսատ թողելով՝ գնացի սենյակ ու սկսեցի նկարել, բայց այս անգամ ինչ-որ կոնկրետ բան չէր, այլ անկապ, իրարից տարբեր իմաստ ունեցող պատկերներ, որոնք նկարագրում էին իմ հոգեվիճակը: Նկարում եմ ու մտածում՝ բայց ես կարող եմ նաև կառավարում սովորելու հետ մեկտեղ շարունակել իմ շա՜տ սիրելի նկարչությունը։ Հաստատ կլինի համատեղել, էդպես և՛ ես գոհ կլինեմ, և՛ իմ շատ հոգատար ու իմ մասին չափից շատ մտածող մայրիկը:

Լուսանկարը` Մարի Բաղդասարյանի

Ինչ-որ տեղ աշունը շտապել է, ինչ-որ տեղ՝ ուշացել։

Աշնան ու անձրևի մասին գրելը դարձել է առօրյան լրացնող զբաղմունք։ Ժամանակի ընթացքում կուտակված մտքերը այցի են գալիս նոր աշուններում։ Հա, համալսարան գնալու ճանապարհին հասցնում եմ երգեր լսել։ Դա մոտ երկու ժամ է տևում, այդ երկու ժամում լինում է այնպես, որ նույն երգը մի քանի անգամ եմ լսում, երևի նմանեցնում եմ ապրումներիս։

Օրեր առաջ Ջերմուկում էի։ Ցուրտ էր, ձյուն էր եկել, ճոպանուղու վերևում ձյան շերտ էր մնացել, արևին երևի չէր հաջողվել այն հալեցնել։

Գունավոր անտառը մի քանի մետր բարձրությունից հեքիաթային էր թվում։ Եթե անկեղծ, չեմ սիրում նույն վայրը մի քանի անգամ գնալ, ձանձրալի է։ Մենք հաճախ շտապում ենք ինչ-որ տեղ, ինչ-որ մեկի հետ հանդիպման, ուշանալ չենք սիրում, սպասեցնել՝ նույնպես, բայց ուրիշ ի՞նչ ձևով կարելի է հասկանալ, որ ինչ-որ մեկը միշտ կսպասի քեզ՝ հաշվի չառնելով անձրևն ու ձյունը, որ քաղաքի աղմուկից հեռու ինչ-որ սրճարանում, ինչ-որ մեկը նախօրոք թեյ կամ տաք շոկոլադ է պատվիրել, ու քեզ է սպասում։ Մտքերս եկան ու խառնվեցին իրար, ինչ-որ բան պակասում է, ինչ-որ մեկը հեռու է կիլոմետրերով։ Պակասում է ժամացույցս, որ երեք տարի ձեռքիս կապված էի թողել, և որը կոտրվեց շաբաթներ առաջ։ Պակասում է մեկն, ով ինչ-որ ժամանակ աշնան մեղեդին էր հորինում։

Այսպես խառը մտքերով շարունակում եմ քայլերս, կոնկրետ ինչ-որ տեղ չեմ գնում, բայց Գորիսում մի տեղ կա, որտեղ մուսաս հաճախ է այցելում, ի դեպ, միշտ հուշում է, որ շարունակեմ գրել գիրքս։ Ապագա քննի՞չ, լրագրո՞ղ, թե՞ գրող, հիմա մուսայիս ո՞նց բացատրեմ, որ ինքս էլ չեմ կողմնորոշվում, ու արդեն նոր մասնագիտություն ընտրելու մասին եմ մտածում։

Նայում եմ շուրջս՝ անծանոթ մարդիկ են, անծանոթ հայացքներ։ Իսկ նստարաններից մեկին տակառը ձեռքին նստել է մեծն Մհեր Մկրտչյանը։ Ժպիտը դեմքին՝ հետևում է քաղաքի անցուդարձին, նույն ժպիտով նայում է իր կողքին նստող ծերունիներին ու երիտասարդներին, և թե ինչ է մտածում՝ գիտի միայն ինքը։

Նստում եմ Մհեր Մկրտչյանի կողքին, և կիթառը, որ հետս էր այսքան ժամանակ, հուշում է, որ ժամանակն է նվագելու։ Նվագում եմ։ Մկրտչյանը կրկին ժպտում է։ Իսկ թե որ երգի նոտաներն են կիթառի լարերին կյանք տալիս, թող հայտնի լինի միայն ինձ և նրան։

Տուն մտա: Լավ եմ հիշում. առաջինը հանեցի կոշիկներս: Հիմնականում ես դրանք քնելուց եմ հանում, սա բացառություն էր: Զգում եմ՝ գրպանս ծանր է: Հետաքրքրությունից պարունակությունը արագ դատարկեցի սեղանին. բանալի, մի քանի կոպեկ ու ամենազարմանալին` արևածաղկի սերմի կճեպ: Ամենահետաքրքիրը էն էր, որ հենց մի հատն էր, էլ չկար:

Մտածմունքների մեջ ընկա էլի… Ախր, ես վերջին անգամ արևածաղկի սերմ մի քանի շաբաթ առաջ եմ կերել, բայց մաման երեկ շալվարս լվացել էր: Գուցե ավտոբուսում թաքո՞ւն են գցել գրպանս: Չէ, հիմարություն: Ո՞վ է պարապ, որ գրպանս հատուկ կճեպ գցի:

Մի րոպե, բայց եթե կճեպիկս ամբողջ ընթացքում գրպանումս է եղել, ուրեմն ինձ հետ ճանապարհորդել է, չէ՞: Արթնացել է… Չէ, խաբեցի, չի արթնացել, արթնանալիս դեռ հագիս չէր շալվարս: Ուրեմն, դուրս է եկել տնից, նստել ավտոբուս, հասել «Մանանա» կենտրոն, գնացել լուսանկարչության, դա էլ քիչ էր, հետս եկել է սիմֆոնիկ նվագախմբի համերգի:

Է, հիմա ի՞նչ: Ես ճանապարհածախս անեմ, կիլոմետրերով քայլեմ, ինքը նստի ու վայելի՞: Ինչ խոսք, սկսեցի նախանձել… Իսկ եթե իրենք էլ մեզ են նախանձո՞ւմ: Գուցե իրենք ավելի ուրախ կլինեին, եթե 300-400 դրամ տային ավտոբուսներին, քայլեին, նկարվեին: Չէ՞ որ մենք նկարվելուց երբեք չենք ասում՝ ինձ ու կճեպիկիս էս սիրուն ֆոնին նկարեք:

Հա, հաստատ երազում են ու նախանձում: Էլ ո՞վ չէր ուզի, որ իրեն չճխլեին հեռախոսը, կոպեկներն ու անիմաստ թղթերը:

Մի միտք էլ ծագեց գլխումս… Կարո՞ղ է մենք էլ ենք ինչ-որ մեկի գրպանում, ուղղակի նրանք մեր նման սահմանափակ չեն ու սև, մութ գրպաններ չունեն: Ունեն երկինք, արև, հող, սիրուն անցորդներ:

Հա, հա հաստատ: Համենայնդեպս, ես էդպես եմ կարծում:

Կհամաձայնեք` խնդրեմ, չէ` դուք գիտեք:

Մեկ էլ նա, ում գրպանում ես ապրում եմ, շալվարը հանեց ու գնաց քնելու: Ես պիտի մոտ մի 10 ժամ անիմաստ քնեմ, մինչև հագնվի: Իսկ եթե ուրիշ շոր հագնի, կաթված կստանամ:

Ուֆ, է, տրամադրությունս փչացավ, բարի գիշեր:

Դեռևս հինգ տարեկան էի, բայց ծնողներս շատ էին ուզում, որ ես քանոն նվագել սովորեմ: Ինքս էլ միանգամից ուզեցի քանոն նվագել, երբ հեռուստացույցով տեսա գեղեցիկ քանոնահարուհուն ու լսեցի այդ կախարդական ձայներ արձակող գործիքի մեղեդին:

Ի վերջո, յոթ տարեկանում սկսեցի հաճախել Սևանի Վալերի Սարգսյանի անվան երաժշտական դպրոց: Երբ առաջին անգամ գիրկս դրեցի քանոնը, այն մի քիչ ծանր էր, ես անընդհատ ինչ-որ լարերի էի դիպչում ու այդ լարերը կարծես սրտումս լինեին: Սկզբից ուսուցչուհիս նվագեց. ես անհամբեր իմ հերթին էի սպասում: Մի քանի ամսից արդեն բավականին լավ տիրապետում էի գործիքիս:

Հիշում եմ՝ երբ երեխաներին ասում էի, որ իրենք էլ երաժշտական դպրոց հաճախեն, բնականաբար հարցնում էին, թե ես ինչ գործիք եմ նվագում: Ու լսելով, որ քանոն եմ նվագում, կեսկատակ ասում էին.

-Ո՞նց… Ուրեմն եթե հիմա քանոն տամ, կարո՞ղ ես նվագել:

Այո՛, նույնիսկ երաժշտական դպրոցում շատ երեխաներ չգիտեին քանոնի մասին: Պատահում էր նաև, որ մի տեսակ իմիջիայլոց էին վերաբերվում՝ ասելով, որ անունը քանոն է, քանի որ եռանկյունու տեսք ունի ու… Կարելի է դրանով մե՜ծ թղթի վրա գծել: Ինձ նրանց այսօրինակ խոսքերը բնավ դուր չէին գալիս: Ես ուզում եմ, որ շատ ու շատ մարդիկ իմանան քանոն կոչվող հրաշալի երաժշտական գործիքի մասին: Հետո մտորում էի, որ հուսահատվել պետք չէ, քանի որ թեկուզ իմ գյուղի ու իմ դպրոցի համար կնվագեմ:

Երաժշտական դպրոցն ավարտելուց հետո ես շարունակում եմ քանոն նվագել դպրոցական միջոցառումներին ու իմ՝ ութերորդ դասարանի համար: Ես նաև դաշնամուր եմ նվագում, բայց քանոնն ինձ ավելի հոգեհարազատ է: Երևի դա նրանից է, որ ամեն անգամ նվագելիս գիրկս եմ առնում քանոնս ու հիշում մեծ տատիկիս խոսքերը. «Այն երաժշտական գործիքը, որին գրկում ու հպվում ես, ավելի մոտ է սրտիդ, քան այն գործիքը, որի դիմաց նստում ես»: Ես հենց այդպես էլ զգում եմ:

Շատ կուզեի, որ հայերը շարունակեն քանոն նվագել, քանի որ այդ խոսուն մեղեդիներ արարող երաժշտական գործիքը մեր մշակույթի մի մասն է:

«Կանթեղ» գրական խմբակ

-Տաթ, էն ի՞նչ համար ա գալիս, հո 44-ը չի՞:

-Էհ, Սոն, մոռանում ես, որ էսօր ակնոցս չեմ վերցրել, էնքան շտապեցրիր, տանը մոռացա:

Մանկուց դեռ մի հիմար երազանք ունեի, որը, ցավոք, զարմանալիորեն դարձավ իրականություն (դե, երազանքները ընդհանրապես իրականանալու հատկություն չունեն): Երազում էի ակնոց կրել. հա, հա, ճիշտ կարդացիր: Բնականաբար չէի գիտակցում, թե ինչի համար է նախատեսված ակնոցը: Ինձ համար այն ուղղակի սիրուն էր, ու պատկերացնում էի, որ պետք է ունենամ տարբեր գույնի ակնոցներ, ու ամեն շորի հետ որը սազի, էն էլ դնեմ: Բայց արի ու տես, որ էս դեպքում էլ պատկերացումներն ու իրականությունը լիովին տարբերվում էին: Ակնոց դնելն արդեն պարտադիր էր: Կարիքը զգում էի ամեն տեղ, որտեղ հեռվում տեսնելու որևէ բան կար: Սկզբում ակնոց կրելը ինձ դուր էր գալիս, դե, նոր ոճային փոփոխություն էր արտաքինիս մեջ, բայց հիմա փոփոխությունների սիրահար լինելով՝ հոգնել եմ դրա անընդմեջ ներկայությունից: Բայց ամեն դեպքում հրաժարվել իմ փոքրիկ բարեկամից… Ոչ, աչքերս դեռ պատրաստ չեն դրան:

Իսկ երբ ինչ-ինչ պատճառներով կյանքիդ անբաժանելի դարձած մասը՝ ակնոցը, բացակայում է, ակամա հայտնվում ես զավեշտալի իրավիճակում: Քեզնից նեղանում են զուտ նրա համար, որ քեզ հեռվից բարևել են, բայց դու իրենց բարևին չես պատասխանել, որովհետև դեմքը չես տեսել:

-Տաթև, մեր հարևան Ասյա տոտային խի՞ չես բարևում, երեկ ասում ա՝ մեծ կնիկ եմ, անցնում ա, մի հատ չի էլ բարևում:

-Մամ, լավ էլի, ես անշնորհք չեմ, ուղղակի ակնոցս մոտս չէր:

Հա, ու հիմա էլ, պիտի սպասեմ, որ երթուղայինը հասնի կանգառ. ախր, ակնոցս…

Դասընթացս նոր էի ավարտել, շտապում էի գնալ Կոմիտաս՝ մայրիկիս աշխատանքի տեղը, որպեսզի հետո միասին գնայինք Օպերա՝ համերգի։ Շտապելուց, սովորության համաձայն, երթուղային նստելիս մոռացա հարցնել՝ արդյոք այն գնո՞ւմ է իմ ուզած ուղղությամբ, թե ոչ։ Նստելուց մի 7 րոպե հետո հասկացա, որ մի բան էն չէ։ Այո, ճիշտ էի հասկացել, այդքան ժամանակ սխալ ուղղությամբ էի գնում: Ինչևէ, արագ բացեցի պայուսակս, որպեսզի հանեմ 100 դրամանոցը, տամ վարորդին ու իջնեմ։ Բայց ամեն ինչ այդքան էլ հեշտ չի լինում: Փաստորեն ես դրամապանակս մոռացել էի տանը ու այսքան ժամանակ չէի նկատել, որ այն ինձ մոտ չէ։ Բարեբախտաբար, պայուսակս երկար փորփրելուց հետո գտա իմ որպես պահուստ ունեցած 100 դրամանոցը ու ափսոսելով տվեցի այն վարորդին: Ստիպված Գնունի շուկայի մոտից ոտքով պետք է գնայի Շրջանային։ Արդեն ուշանում էի, տարբերակ չկար, պետք է զանգեի մայրիկիս։ Զանգը գնում է, բայց նա չի վերցնում: «Լավ, հիմա ո՞ւր պիտի լինի, բա դրամապանակս ո՞ւր է»,- շարունակ մտքումս այդ խոսքերը ասելով՝ քայլում էի դեպի իմ նշանակետը։

Վերջապես մայրս զանգեց.

-Լիլ, ի՞նչ ա եղել, պրծա՞ր դասընթացդ։

-Հա, մամ, նո՞ր, նույնիսկ հասցրել եմ սխալ տրանսպորտ նստել ու ոտքով արդեն հասնում եմ Շրջանային, դրամապանակս էլ թողել եմ տանը, վերջին 100 դրամս էլ տվել եմ այդ երթուղայինին։

Մայրս, նկատելով իմ լարված վիճակը, ծիծաղելով ասաց.

-Վա՜յ, Լիլ, սենց բաներ մենակ քեզ հետ են լինում։ Մի բան նստի, արի, ես քեզ կդիմավորեմ։

Բայց ինձ հակառակ, բոլոր տրանսպորտի միջոցները կոալիցիա էին կազմել իմ դեմ ու կատեգորիկ վերացել էին։ Ուղիղ մեկ ժամ սոված, հոգնած ու անիմաստ կանգնեցի կանգառում։ Երբ արդեն ինքնամոռաց կանգնած էի, ինձ իրականություն հետ բերեց իմ ընկերոջ զանգը, որը հեռվից ինձ նկատել էր: Այնքան հեռվից, որ երկար այս ու այն կողմ նայելուց հետո նույնիսկ չկարողացա նրան տեսնել։ Չնայած նրան, որ նա ինձնից հարցուփորձ արեց, միևնույնն է, ես, լինելով այս դեպքում հպարտ աղքատ կամ միգուցե անիմաստ հպարտ, չդիմեցի նրա օգնությանը։

Իմ համբերությանն էլ սահման կար, մի բան պետք էր անել։ Ժամը նայելուց հետո հասկացա, որ եթե այստեղ կանգնած մնամ, համերգը կսկսեն առանց ինձ։ Փայլուն մտքերը իրար հերթ չէին տալիս, և ահա ընտրեցի դրանցից մեկը համարելով ամենաիրականը և ամենամատչելին։ Որոշեցի ոտքով գնալ Օպերա և մայրիկիս հետ խոսելուց հետո, այսինքն՝ նվնվալուց հետո, պայմանավորվեցինք հանդիպել այնտեղ։

Դժբախտաբար, ես մայրիկից շուտ հասա, որտեղ և սպասում էր ինձ իմ վերջին փոքրիկ, բայց այդ պահին շատ կարևոր փորձությունը։ Դա այն էր, որ Օպերայի շենքի հենց կողքին կա մի փոքրիկ սննդի կենտրոն, որի դիմաց թախծոտ ու անզոր կանգնած էի ես։ Երբեք այդքան կարոտած չէի նայել ոչ մի ուտելիքի:

Ինչևէ, մայրս շուտ հասավ ու օգնեց ինձ հաղթահարել իմ վերջին փորձությունը։

Ոչ մի անգամ չէի մտածի, որ իմ անփութության պատճառով կսկսեմ այդքան գնահատել մի հարյուր դրամանոցը։

-Կանգառում կկանգնեք:

-Սա ստացեք, երկու հատ:

Ինչպես միշտ, ականջակալներս պինդ գրկած նստած եմ, ուշադրություն չեմ դարձնում ոչ մի բանի: Բայց սուս, սա կարծես թե ուշադրության արժանի դեպք է: Ավտոբուս է բարձրանում ձեռնափայտով, սև ակնոցով մեկը: Տեսքից անկհայտ է, որ չի տեսնում, կույր է: Բնականաբար նրա գործողությունները կատարվում են սովորականից ավելի դանդաղ: Լսում եմ՝ վարորդը ձայն է տալիս.

-Զզվցրիր, արագացրու…

X մարդը նորից ձայն չի հանում, իսկ իմ մտքով արդեն ինչ ասես անցնում է. գուցե խո՞ւլ է, գուցե հա՞մր…

-Ստացի, կանգառում կկանգնես:

-Քանի՞ հատ, հը՞:

-Մեկ հատ:

Վարորդի խոսքերին հաջորդում են X հերոսի չափազանց դանդաղ քայլերը: Չեմ զարմանում՝ լսելով անձնական վիրավորանքի խոսքեր վարորդից: Եռում եմ, ուզում եմ մի բան ասել, բայց նայում եմ շուրջս նստած քարի կտորի պես դեմքերին ու սսկվում: Հա, ինձ հուզում է նման մարդկանց վիճակը: Հաշմանդամություն ունեցողների վիճակը: Ավտոբուսներում չկան բավարար պայմաններ հավասար ու լարված չզգալու համար: Համրն ինչպես բացատրի, որ կանգառ է հարկավոր:

Չնայած, Երևանի մի քանի ավտոբուսներում (իմ սիրած մեծ, մանուշակագույն ավտոբուսներում) առկա են կոճակներ, որոնք խուլերին ու համրերին թույլ են տալիս կանգառ պահանջել: Կարելի է մի փոքր ուշադրություն դարձնել, որովհետև շատ մարդկանց հարմարությունն է կախված սրանից:

Չեմ սիրում անտարբերությունը, բայց ինչ-որ տեղ մարդիկ ջերմացել են ավելի, կարելի է առանց դժվարության գտնել մարդկանց, ովքեր իրենց տեղը մեծահոգաբար կզիջեն հոգնածին, փոքրին, մեծին, հաշմանդամին: Մարդիկ լավն են… Դե, հիմնականում, էլի, ոչինչ չեմ խոստանում:

Դե լավ, շատ խոսեցի, հիմա կանգառս կանցնեմ, կուշանամ պարապմունքից: