Հոդվածներ
marine nikoghosyan
Իմ էջը Շիրակ

Ես քվեարկել եմ առաջին անգամ

Ողջու՜յն, ես Մարինեն եմ։ Այս տարի առաջին անգամ մասնակցեցի ընտրություններին։ Սպասելիքներս ու իրականությունը մի փոքր տարբեր էին։ Շատ էի ոգևորված, քանզի առաջին անգամ իմ ձայնը որոշիչ կարող էր լինել երկրի կառավարման համակարգում։

Այս մի քանի օրը շրջապատումս շատ էի լսում նմանատիպ արտահայտություններ. «Կյանքումս առաջին անգամ հաճույքով գնալու եմ ընտրությունների», «Վերջապես արդար և անկողմնակալ ընտրություններ կլինեն» և այլն։ Անկեղծ ասած, այս արտահայտություններն ինձ համար մի փոքր խորթ էին, քանի որ ես այս տարի առաջին անգամ էի մասնակցելու ընտրություններին, և տարբերությունը այս և անցած տարիների՝ դժվար էր ասել։ Չհաշված այն, որ անցած տարիների անարդարությունների մասին շատ անգամներ եմ լսել, սակայն աչքովս չեմ տեսել։

Այս տարի առաջին անգամ ընտրատարածք գնացի եղբորս հետ։ Երեկոյան ժամը 5-ն էր։ Ընտրատարածքում միայն ես և եղբայրս էինք ընտրող։ Գնացի առաջ, ցույց տվեցի անձնագիրս, մի քանի գործողություններ կատարեցի, հետո վերցրեցի քվեաթերթիկները և անցա առաջ։ Քվեաթերթիկների վրա կարդացի բոլոր կուսակցությունների անունները, մի փոքր ժպտացի, հետո վստահ և անվարան կատարեցի իմ ընտրությունը և դուրս եկա, մոտեցա քվեատուփին, ծրարը գցեցի ներսը և հպարտ քայլերով դուրս եկա ընտրատարածքից։ Անկեղծ ասած, սպասում էի գոնե մի փոքր շնորհավորական խոսքերի՝ առաջին անգամ ընտրություններին մասնակցելու կապակցությամբ, քանզի գյուղում միայն ես էի առաջին անգամ ընտրող։ Հետո ինքս ինձ քմծիծաղ տվեցի և դուրս եկա։

Ընտրատարածքից դուրս գալուց հետո եղբորս միջոցով ինձ փոխանցեցին մի կրծքանշան՝ «Ես քվեարկել եմ առաջին անգամ» գրվածքով։ Կիսաձայն շնորհակալություն հայտնեցի բոլորին և վերադարձա տուն։

Իմ գյուղը Արագածոտն

Արտենին ընտրում է

Լուսանկարը` Ինեսա Զոհրաբյանի

Լուսանկարը` Ինեսա Զոհրաբյանի

Չգիտեմ, թե դու ի՞նչ ես մտածում այս արտահերթ ընտրությունների մասին, բայց ես կարող եմ ասել, որ այն շատ հետաքրքրեց ինձ: Ես սկսեցի սիրել նաև քաղաքականությունը: Չնայած արդյունքները դեռ չենք տեսել, բայց կանխատեսելի է: Ասեմ, թե ինչու սիրեցի այս նախընտրական շրջանը, և համոզված եմ, որ սրանից հետո ավելի եմ սիրելու:

Նախ, մեր համայնք` Արտենի էին գալիս թեկնածուներ, ովքեր լուսավոր էին, դրական էին տրամադրված և սուտ խոստումներ չէին տալիս: Սիրեցի, որովհետև այդ հանդիպումների ժամանակ մեր ակտիվ գյուղացիները տալիս էին շատ կարևոր և իրոք անկեղծ հարցեր: Մյուս պատճառը` դրանք բանավեճերն էին: Եթե մինչ այդ իմ ու պապիկի միջև քաղաքական բնույթի քննարկումներ էին լինում, ապա բանավեճերի եթերային ժամերին մենք լուռ լսում էինք, հետո մեկնաբանում: Պապիկս նաև կողմնորոշվեց, թե ում կարելի է ընտրել, ես նույնպես: Ափսոս, դեռ ընտրության իրավունք չունեմ: Սիրեցի, որովհետև իմ մի քանի ծանոթները արդեն դարձել էին պատգամավորի թեկնածուներ, ու հետաքրքիր էր նրանց լսել այս հարթակում:  Իսկ այսօր` դեկտեմբերի 9 -ին, դուրս եկա  շրջելու գյուղում և  հասկանալու մարդկանց տրամադրությունները:

Լուսանկարը` Ինեսա Զոհրաբյանի

Լուսանկարը` Ինեսա Զոհրաբյանի

Մեր գյուղում  կա 2 ընտրատեղամաս: Ես զրուցեցի մեր մշակույթի տան տնօրեն, ինչպես նաև ընտրատեղամասի հանձնաժողովի տնօրեն Մնացական Աթանեսյանի հետ:

-Պարոն Մնացական, նշեք մեկ  փոփոխություն, որը կա հեղափոխությունից հետո:

-Մարդիկ անկեղծ ժպտում են, դա ակնհայտ է:

-Իսկ  կա՞ փոփոխություն հենց գյուղացու առօրյայում:

-Փոփոխություններ դեռ չկան, բայց սպասումները շատ են: Գյուղացուն պետք են էժան ոռոգման ջուր, կարկտահարման դեմ պայքարող հզոր սարքավորումներ, աշխատանք, զբաղվածության խնդիրը շատ մեծ է, խմելու ջուր:

-Ի՞ նչ սպասումներ ունեք այս ընտրություններից, հանուն ինչի՞ եք քվեարկել:

Լուսանկարը` Ինեսա Զոհրաբյանի

Լուսանկարը` Ինեսա Զոհրաբյանի

-Քվեարկել եմ հանուն արդարության, երիտասարդների բարօրության, լավ ապրելակերպի: Այս 27 տարիների մեջ սա 2-րդ արդար ընտրությունն է: Առաջինը` Լևոն Տեր-Պետրոսյանի ժամանակ, 2-րդն էլ հեղափոխությունից հետո:

-Երեք բառ, որոնք կարտահայտեն  երջանիկ քաղաքացի լինելը:

- Խաղաղություն, աշխատանք, առողջություն:

Հետո պտտվեցի նաև Արտենիի «շենքերում», մենք այսպես ենք կոչում եռահարկերի փողոցը:

Այստեղ էլ հանդիպեցի մի քանի տատիկների, ովքեր ևս ուրախ էին այս նոր քայլերի համար և համբերությամբ սպասում են Արտենիի կյանքի բարելավմանը:

Լուսանկարը` Ինեսա Զոհրաբյանի

Լուսանկարը` Ինեսա Զոհրաբյանի

Կարծես թե բոլորն էլ նույն տրամադրություններն ու սպասելիքները ունեին: Ես նույնպես ակնկալում եմ լուսավոր և զարգացող Հայաստան: Եկե’ք հավատանք ու ներգրավվենք մեր երկրի առողջացմանը:

Այսօր շատ գեղեցիկ օր էր:

valentina chilingaryn
Ինչն է ինձ հուզում Արարատ

Եթե ես լինեի ընտրող

1․ Կարթնանայի, կլվացվեի, ու հավանաբար մայրս կկանչեր նախաճաշելու։

2․ Ուտելու ընթացքում կհագնվեի, ու էդ ամեն ինչին զուգահեռ, կբողոքեի, որ ջեմ չկա ուտելու։ Մայրս կասեր, որ երբ լինում ա, չես ուտում, էլ ինչի՞ լինի։

3․ Մինչև ցերեկ կգնայի ընտրատարածք, որովհետև կմտածեի, քանի մարդիկ չեն արթնացել, գնամ շուտ ընտրեմ ու գամ, հետո համբերություն չկա էդքան հերթ կանգնելու։

4․ Հենց հասնեի ընտրատարածք, շուրջս կնայեի ու մտքիս մեջ թաքուն կհպարտանայի, որ չափահաս եմ ու ունեմ ընտրելու հնարավորություն։

5․ Պատահականությամբ կմոտենայի մարդկանց, կհարցնեի` բա ո՞ւմ եք ընտրում: Մի կուսակցության անուն կտային, հետո կռիվ կանեի, կասեի` հա, ինչի՞ ասացիք որ, ո՞վ եմ, որ վստահեցիք ասացիք։

6․ Կմոտենայի, ցույց կտայի անձնագիրս, կասեին` առաջին անգա՞մ եք ընտրում, ես էլ օձիքս ուղղելով կասեի՝ այո։

7․ Հետո քվեաթերթիկիս վրա հերթով կկարդայի բոլոր կուսակցությունների անունները, քմծիծաղ կտայի, գլուխս տխուր կօրորեի, բայց հետո քվեաթերթիկիս վրա արևներ կնկարեի, կծալեի կդնեի ծրարի մեջ։

8․ Կմոտենայի քվեատուփին, ծրարը կգցեի դրա ներսը ու դուրս կգայի ընտրատարածքից, հպարտանալով, որ ոչ թե ասել եմ, թե ոչ մի կուսակցության չեմ հավատում՝ դրա համար չեմ գնում ընտրության, այլ չեմ հավատում, բայց գնում եմ պաշտապնելու կարծիքս, որ հետո կարողանամ ապացուցել։

9․ Տուն կգայի, մերոնք հավանաբար կհարցնեին, թե ում օգտին եմ քվեարկել, որովհետև իրենք էլ ունեն ծայրահեղ տարբեր ֆավորիտներ, կասեի՝ ոչ մեկին, մեծ հաշվով կլռեին, կամ էլ միայն մայրս կասեր՝ ու՜ֆ, հաց կուտե՞ս։

10․ Հաջորդ օրը, երբ պարզ կլինեին ընտրության արդյուքները, ուղղակի հավատով լցված ու աչքի տակով կստուգեի, բայց հաստատ չէի զարմանա, եթե ուզածիս հակառակը տեսնեի, որովհետև ես ուզածիս հակառակը դեռ էնքան ժամանակ կտեսնեմ, մինչև մեծամասնությունը ապուշ չլինի, ոնց որ կասեր Ռեմարկը։ Բայց ես էլի հավատով կսպասեի մտքի հեղափոխությանը։

Իմ էջը Գեղարքունիք

Ընտրի՛ր

Բանական էակը իր կյանքի ընթացքում բազմիցս կանգնում է ընտրության առջև։ Վաղ տարիքում  ընտրում է, թե ինչպիսի հագուստ կրի, տարիներ անց ընտրում է մասնագիտություն, գիտակցաբար ընտրություն է կատարում բարու և չարի, օգտակարի և անիմաստի միջև, հասուն տարիքում ընտրում է կողակցին…

Ընտրության բազմազանությունը և անհատի կողմնորոշումը ձևավորում է հաստատուն բնավորություն։ Չափահաս դառնալով՝ յուրաքանչյուրիս առջև դրվում է մեկ այլ, առավել պատասխանատու ընտրության հնարավորություն. համայնքապետի թեկնածուների, ավագանու անդամների, Ազգային ժողովի պատգամավորների, նախագահի…

Հատկապես պետական մասշտաբի հասնող ընտրություններին պետք է լրջորեն վերաբերվել, քանի որ դրանցից է բխում երկրի ապագան, ազգի բարեկեցությունը, արտաքին և ներքին քաղաքականությունը, արժանապատիվ ու պահանջատեր սերնդի և ժողովրդավար պետության կերտման դժվարին գործընթացը։

Տարիներ շարունակ հայոց մեջ գերակշռել է այն կարծիքը, որ թեկուզ ընդդիմադիր թեկնածուի ընտրելու պարագայում, ընտրությունների արդյունքում միշտ պարզվելու է, որ ձայների մեծամասնությամբ ընտրվել է այն կուսակցությունը կամ անհատը, որը հովանավորվում է իշխող կուսակցության (այս դեպքում՝  Հանրապետականի) կողմից։ Տարիներ շարունակ մենք վաճառել ենք մեր ապագան 10.000 դրամով, որովհետև ոմանք կարողացել են մեզ համոզել, որ չգիտես ինչի համար շտաբներում արձանագրվող անձնագրային տվյալները, ինչ-որ անհեթեթ հաշվարկները կարող են մատնել քեզ, եթե ընտրես ոչ այն թեկնածուին, ում խոստացել ես ընտրել, այլ նրան, ում առաջարկած ծրագիրն ավելի իրատեսական ես համարում։ Մեզնից շատերը հպարտանում են, որ հաջողացրել են և՛ 10.000 դրամ «շահել», և՛ ընտրել իրենց ուզած թեկնածուին։ 

Բայց արդյո՞ք նրանք այդպիսով իրենց մեջ չեն հասունացրել կաշառք վերցնողի հոգեբանությունը, կամ տեղյա՞կ են արդոք, որ կաշառք տալն էլ, վերցնելն էլ քրեորեն պատժելի են… Ինչևէ, յուրաքանչյուրս էլ կարող ենք գիտակցել ու սեփական վերլուծությունն անել, բայց ո՛չ երբեք կրկնել նույն սխալը՝ օրինակ ծառայելով ապագա սերունդներին։ Ըմբռնելով վտանգի ռիսկայնությունը՝ ընտրությունների կարևորության ու մեծ պատասխանատվության մասին սովորեցնում են ավագ դպրոցներում։ Հասարակագիտության դասագրքերի նյութերը պատմելուց բացի, այս տարի ավագ դպրոցների աշակերտներին հնարավորություն ընձեռնվեց իրականից չտարբերվող Ազգային ժողովի ընտրությունների մասնակցելու։ Գավառի ավագ դպրոցում ևս կազմակերպվեցին դասընթացներ, որոնցից հետո վիճակահանությամբ ընտրվեցին «թեկնածուների», «հանձնաժողովի անդամների», «վստահված անձանց» և «լրագրողների» դասարանները։ Մեկ օրվա պատրաստությունից, քարոզարշավից հետո, դպրոցում կազմակերպվեցին Ազգային ժողովի ընտրություններ։ Հաղթող կուսակցությունը մասնակցելու է Ազգային ժողովի նիստի։

Ահա թե ինչպես են իրազեկվում և իրենց պատասխանատու, իրավագիտակից ընտրողի դերում պատկերացնելով, խրախուսվում դեռևս ընտրության իրավունք չունեցող, կամ առաջին անգամ ընտրող աշակերտները։

Գոնե այժմ, երբ չկա կաշառք, իսկ բաժանվող մանդարինները ոչ մի դեր չեն խաղում, երբ հնարավորություն ունես հանգիստ խղճով ու գլուխդ բարձր հայտարարել, որ ժողովրդավար երկրիդ համար մի լավ բան ես արել, որ քո պետության տերը դու ես: Բաց մի թող հնարավորությունդ, թող նախկին անարդարությունների արդյունքում ձևավորված անտարբերությունդ, հրաժարվիր չեզոք քաղաքացու, խեղճացած ենթարկվողիդ կարգավիճակից, գնա և ընտրի՛ր՝ վստահ լինելով, որ քո քվեն որոշիչ է։

 Լուսանկարները՝ ավագ դպրոցի ֆեյսբուքյան էջից

laura sekoyan
Ինչն է ինձ հուզում Կոտայք

Նախընտրական սուրճ

Ինչեր ասես, որ չի անում մի գավաթ սուրճը։ Մարդկանց առօրյա հոգսերից հասցնում է մինչև քաղաքականություն։ Քաղաքականությունից էլ` դեպի նոր սպասելիքներ։ Մարդիկ նոր ընտրություններից նոր ակնկալիքներ ունեն։ Եվ այս ընտրություններին մարդիկ իրենց մասնակցությունը պարտադիր են համարում, իսկ իրենց ձայնը արժեվորված։ Այս մասին են պատմում ընտրական շտաբերում և տանը պատրաստված սուրճը։ Այդպես էլ մեր տանը սուճը արեց իր գործը։ Հարևանները պատմում էին իրենց ակնկալիքների ու ցանկությունների մասին։ Նախորդ ընտրությունների համեմատ այս անգամ հաճախ են այցելում ընտրական շտաբներ ու տեղեկանում նոր իրողությունների մասին։ Շտաբներից մեկն էլ մեր հարևանի տանն է։

Գյուղացիների մեջ մեծ հետաքրքրություն է առաջացնում նախընտրական քարոզարշավը և յուրաքանչյուր թեկնածուի մասին տարբեր կարծիքներ են արտահայտում։ Այլ է դրությունը շտաբներում, որովհետև ամեն շտաբ իր թեկնածուին է գովաբանում։ Սակայն կան այնպիսի շտաբներ, որոք փորձում են ինչ որ կերպ շատ ընտրողներ ու բնականաբար նաև շատ ձայներ հավաքել։

Շատերը կարծում են, որ որքան շատ ընտրողներ հավաքեն, այնքան մեծ օգուտ կունենան, բայց թե որտեղից են օգուտ ստանալու` ոչ ոք չգիտի։

Սուրճը, բացի քննարկումից, բերում է նաև բամբասանք։ Մի շտաբում բամբասում են մյուս շտաբից, տանը բամբասում են բոլոր շտաբներից ու նրանց ներկայացուցիչներից։ Բամբասում են այն մարդկանց պահվածքից, ովքեր ինչ որ կերպ աշխատում են ուղղորդել, թե ում ընտրել։ Եվ հենց ուղղորդողներն էլ նկատում են, որ բոլորը տարակարծիք են ու չեն պատրաստվում ընտրել նրան, ում խորհուրդ են տալիս։ Մարդիկ արդեն միամիտ չեն, որ հավատան բոլորին, մարդկանց  տառապանքը փորձ ունի։ Սակայն նրանք հավատում են նոր կառուցվող ապագային, այդ մասին անգամ սուրճի բաժակի տակ մնացած նստվածքն է պատմում։

Այսօր ընտրություններ են, դեռ սուրճ չեն խմել…

Հարցազրույց, Միջազգային համագործակցություն Լոռի

Եթե գլխումդ երաժշտություն է հնչում

Լուսանկարը` Մարիամ Բարսեղյանի

Լուսանկարը` Մարիամ Բարսեղյանի

«Media moving forward» ծրագրի ընթացքում ես և իմ մոնտենեգրացի թիմակիցը՝ Մայան, հնարավորություն ունեցանք Europe Youth Award-ի մասնակից Քենեթ Ուոթի հետ հանդիպել:

Քենեթը «Umix Music App» ծրագրի հեղինակն է: Դա երաժշտական հավելված է, որը հնարավորություն է տալիս ստեղծել թվային երաժշտություն՝ պարզապես օգտագործելով ձայնը:

-Ինչպե՞ս է առաջացել այս հավելվածը ստեղծելու գաղափարը:

-Ծրագիրը հիմնված է Հոնկոնգի մշակույթի և երաժշտական արդյունաբերության վրա: Ասիայում կան շատ մարդիկ, ովքեր ցանկանում են երաժշտություն ստեղծել, բայց դա այդքան էլ հեշտ չէ, որովհետև կոմպոզիտոր կամ պրոդյուսեր լինելու համար դու պետք է երաժշտական գործիքների, տեխնիկայի և այլ հմտությունների տիրապետես: Հենց սա է պատճառը, թե ինչու եմ ես ցանկացել ստեղծել այնպիսի հավելված, որը թույլ կտա տաղանդավոր մարդկանց երաժշտություն ստեղծել և վերամշակել։

-Երբ հավելվածի գաղափարը արդեն հասունացել էր, ո՞րն էր առաջին քայլը, որ Դուք արեցիք:

-Ես ծրագրավորող եմ, իմ գործընկերները նույնպես ծրագրավորողներ են, այնպես որ, առաջին քայլը հավելվածի նախատիպը գրելն էր: Մենք բազմաթիվ ալգորիթմներ ենք փորձարկել, մինչև այն մեկը, որը ծրագիրը աշխատող կդարձներ: Նախատիպը ունենալուց հետո մենք առաջին անգամ այն ցուցադրեցինք: Եվ ունեցանք մի խումբ կամավորներ, որոնք էլ առաջին անգամ փորձարկեցին մեր հավելվածը:

-Քանի՞ հոգի են ներգրավված Ձեր թիմում:

-Մենք երեքն ենք, և անկեղծ ասած՝ մեզ դուր է գալիս աշխատել այս փոքր թիմում: Մենք երեքս էլ ծրագրավորողներ ենք, բայց քանի որ ծրագիրը իր մեջ ներառում է նաև բիզնես, դիզայն և մարքեթինգ, հետևաբար այս ոլորտներում ևս գործունեություն ենք ծավալում: Ըստ իս՝ ես ավելի շատ նորարար գաղափարներին կյանք տալով եմ զբաղվում, երբեմն էլ փորձում եմ դիզայնի հարցերում օգնել:

-Ինչքա՞ն եք աշխատել ծրագրի վրա, և ի՞նչ միջոցներ եք օգտագործել այն իրականացնելու համար:

-Գրեթե մեկ տարի: Իրականում ոչ այդքան շատ գումար, ինչքան ժամանակ ենք ծախսել: Զարգացումը ունի իր արժեքը, բայց դա մեր ժամանակի արժեքն էր: Մենք նվազագույնի էինք հասցրել մեր բոլոր ծախսերը: Ծրագրավորման մասի հետ կապված ոչ մի գումար չենք ծախսել, բայց մարքեթինգի և ծրագրի թողարկման համար մոտ 700 ԱՄՆ դոլար ենք ծախսել, որը իրականում այդքան էլ շատ չէ:

-Ի՞նչ հնարավորություններ է պարունակում հավելվածը:

-Հավելվածը իր մեջ պարունակում է մի շարք երաժշտական գործիքներ, որոնք ձեր ձայնով հնչած մեղեդուն տալիս են իրենց հատուկ երանգը: Կան մի շարք գործիքներ, որոնց միջոցով դու կարող ես ընտրել երաժշտական ժանրը, որով ուզում ես, որ քո երաժշտությունը հնչի: Եվ իհարկե, երաժշտությունը խմբագրելու համար բոլոր անհրաժեշտ գործիքները: Մենք իրոք մտածում ենք, որ սա լավ հարթակ է բոլոր տաղանդավոր մարդկանց համար՝ իրենց գլխում հնչող երաժշտությունը լսելի դարձնելու: Մենք հատկապես սա լավ հարթակ ենք համարում Ասիայում, որովհետև այստեղ երաժշտական դպրոցներում սովորում են դասական երաժշտություն նվագել միայն դիպլոմ ստանալու համար, այլ ոչ հաճույքի:

-Մի փոքր կբացատրեք՝ ինչպես է աշխատում Ձեր հավելվածը:

-Այն շատ պարզ է աշխատում: Եթե դու արդեն գլխումդ մեղեդի ունես, ինտերֆեյսի վրա սեղմում ես ձայնագրման համար նախատեսված կոճակին և երգում, որից հետո այն ձայնը վերածում է գործիքավորված տարբերակի: Այնուհետև ընտրում ես երաժշտական գործիքը: Հավելվածում մոտ 20 երաժշտական գործիք կա ներառված, որոնց քանակը դեռ ընդլայնվելու է: Այստեղ պետք չեն երաժշտական կրթություն և լիքը տեսությունների իմացություն, և հենց սա է մեր հավելվածի առավելությունը:

-Իսկ Դուք ինքներդ երաժշտություն խմբագրո՞ւմ եք:

-Այո, ես դրանից մեծ հաճույք եմ ստանում: Ես սիրում եմ երաժշտությունը, սիրում եմ ծրագրավորումը և այս ծրագիրը հենց այն է, ինչը միավորում է իմ բոլոր նախասիրությունները, և հնարավոր չէ այս աշխատանքից հաճույք չստանալ: Ինչ-որ նոր բան սովորելու առիթը ինձ միշտ ոգևորում է:

-Քանի՞ օգտագործող ունեք արդեն:

-Դեռ այդքան շատ չէ, որովհետև մարքեթինգով դեռ այդքան չենք զբաղվել: Եվ հետո, ծրագիրը դեռ միայն IOS տարբերակով է հասանելի, բայց չէ՞ որ Android-ը հիմա ավելի շատ պահանջարկ ունի: Բայց սա ժամանակի հարց է, հավելվածը երկու տարբերակով հասանելի կլինի: Ներկայումս ԱՄՆ-ում մի քանի հազար հետևորդ ունենք: Բայց մենք չենք ուզում դեռ մարքեթինգով զբաղվել, մինչև Android տարբերակը հասանելի չդառնա:

Ազատ տարածք Արագածոտն

Եռաչափ մոդելավորման երկրորդ մրցույթը

Լուսանկարը` Սարգիս Մելքոնյանի

Լուսանկարը` Սարգիս Մելքոնյանի

Դեկտեմբերի 6-ին Best Western Congress հյուրանոցում տեղի ունեցավ Եռաչափ մոդելավորման հայաստանյան մրցույթը, որը կազմակերպվում է Ինֆորմացիոն տեխնոլոգիաների ձեռնարկությունների միության կողմից։ Մասնակիցները 10-17 տարեկան պատանիներն են, ովքեր հետաքրքրված են տեխնոլոգիական զարգացումներով և տիրապետում են եռաչափ մոդելավորմանն ու դիզայնին։ Նրանք Արմաթ ինժեներական լաբորատորիաների սաներ են։ Կազմակերպիչների խոսքերով, նախորդ տարվա համեմատ մասնակիցների թիվը թռիչքային աճ է գրանցել։ Այս տարի մասնակցության հայտ է ներկայացրել 62 թիմ` Հայաստանից և Արցախից, որոնցից եզրափակիչ փուլ է անցել 38-ը։

Մրցույթում գնահատվում են համակարգչային մոդելավորման որակը, մոդելավորված նախագծի ընդհանուր դիզայնը, ինժեներական լուծումները, բաղկացուցիչ մասերի ընդհանուր քանակը, օգտագործված նյութերի քանակը և այլն։

Մրցույթի նպատակը դպրոցականների շրջանում արտադրական նախատիպերի պատրաստման խթանումն է, ինչպես նաև եռաչափ մոդելավորման հմտությունների զարգացումն ու ցուցադրումը։

Խմբակները ներկայացված են թիմերով, որոնք եռաչափ մոդելավորման ծրագրերով ստեղծել են ռոբոտներ եւ ռոբոտատեխնիկա, մեխանիզմներ կամ հայկական պատմամշակութային կոթողներ։

Լուսանկարը` Սարգիս Մելքոնյանի

Լուսանկարը` Սարգիս Մելքոնյանի

Շիրակի մարզային համակարգող, խմբակավար Սոֆյա Հարությունյանը կարևորում է նման մրցույթների անցկացումը, քանի որ դրանք նպաստում են ինչպես աշակերտների հմտությունների զարգացմանը, այլև հնարավորություն են տալիս նոր գաղափարներ մշակել ու մոդելների վերածել հայկական ճարտարապետության հրաշալի կոթողները։

Մասնակիցներից Գորայքի խմբակավար Նինա Առուստամյանը նշում է, որ Արմաթ ինժեներական լաբորատորիաներում աշակերտների հետ աշխատանքը հաճելի է, և միևնույն ժամանակ, պարտավորեցնող, քանի որ տեխնոլոգիաները փոխվում են ժամ առ ժամ, իսկ տեխնոլոգիական ուսուցումը, որով զբաղված են խմբակավարները, պիտի քայլի ժամանակի պահանջներին համապատասխան։

Մրցույթի ավարտին հայտարարվեցին հաղթողների անունները։

Երրորդ հորիզոնականը զբաղեցրեց Արցախի ՏՏ Արմաթ թիմը, երկրորդ հորիզոնականը զբաղեցրեց Գեղարքունիքի մարզի Կարճաղբյուրի թիմը, իսկ առաջին հորիզոնականը զբաղեցրեց «Ղողանջ» ՀԿ-ի Արմաթ թիմը։

Առանձին մրցանակներ էին սահմանվել նաև Հայկական պատմամշակութային կոթողներ, ռոբոտներ եւ ռոբոտատեխնիկա, մեխանիզմներ եւ մեքենաշինություն անվանակարգերում։

arxiv
Մանանայի արխիվից Երևան

Շաբաթօրյա եռուզեռ

Այսօր արթնացա սովորականից շուտ, բայց, իհարկե, պատճառ կար: Մեր հարևանը նորից դրսում ցույց էր կազմակերպել, դե ես էլ արթնացա նրանց գոռգոռոցներից:

-Մա՛մ, որտե՞ղ ես,- ձայն տվեցի մայրիկիս:

-Մաման տանը չէ, թող քնեմ, ձայնդ գլուխդ մի՛ գցիր,- զայրացած ասաց քույրս:

-Դի՛ն, բա ո՞ւր գնաց, միգուցե…

-Հա, ճիշտ այդպես, դրսում ցույցին է մասնակցում:

-Մամա՞ն, զարմանալի է,- հազիվ լսելի ձայնով ասացի ես:

-Չէ, Ջո՛ւլ, չէր ուզում գնալ, ստիպված էր. եթե չգնար, Սեդա տատիկը կներխուժեր մեր տուն ու զոռով կտաներ: Չէ՞ որ կարևոր հարց էր:

-Ի՞նչ հարց:

-Դե, պետք է շաբաթօրյակ անենք,- ասաց քույրս:

-Մե՞նք,- վախեցած հարցրեցի ես:

-Հա, դրա համար էլ ասում եմ` գնա, թող քնեմ, մեկ ժամից իջնելու ենք բակ, որ մաքրենք,- ասաց քույրս ու արդեն պատրաստվում էր քնելու:

-Բայց ոչ, ես արդեն զզվել եմ. մեկ շաբաթօրյակ, մեկ ծառատունկ, բավակա՛ն է, էլի, ոնց որ շենքի ղեկավարը լինի, զզվեցինք, էլի,- գոռալով խոսում էի, բայց թերևս քույրս ինձ չէր լսում:

Սեդա տատիկը շատ ծեր է` մոտ 85 տարեկան, սակայն 38 տարեկանից ավել չես տա, և ունի շա՜տ-շա՜տ էներգիա: Նա գիտի, թե ում տուն երբ է մարդ գալիս ու գնում, ինչու է գալիս, և ով է նա:

-Ջուլիանա՛,- լսում եմ ներքևից մայրիկիս ձայնը:

Նայեցի պատուհանից և…

-Ներքև իջիր, Ջուլիանա՛, արա՛գ,- ասաց Սեդա տատիկը:

Նա նույնիսկ չթողեց, որ մայրիկս խոսի:

-Մա՛մ…

-Իջի՛ր, հա՞,- մայրիկս էլ չէր ուզում, բայց պետք է իջնեի հանուն մայրիկի:

Իջա: Սեդա տատիկը միանգամից ձեռքս տվեց ավելը և աղբի արկղը, որ գործի անցնեմ:

-Մա՛մ, այս ի՞նչ է:

-Ես չգիտեմ, Սեդա տատիկն է կազմակերպել:

Ես, իհարկե, շատ բարկացա, բայց հետո զրուցեցի մայրիկի հետ և հասկացա, որ առանց մեր այս հարևանի ամեն ինչ կատարյալ չէր լինի, բամբասանքը օրեցօր չէր ճյուղավորվի, ու մենք էլ այսքան չէինք ծիծաղի, բայց չեմ հասկանում, թե ինչ կա այստեղ ծիծաղելու, ախր, շատ լուրջ խնդիր է:

Ջուլիանա Առաքելյան 15տ., 2006թ.

ella mnacakanyan yerevan
Ազատ տարածք

Քեզ համար, Հայաստա՛ն

«Քեզ համար նոր գարուն կգա,

Եվ պայծառ կշողաս կրկին…»

Ասում էր Ազնավուրը 30 տարի առաջ՝ Սպիտակի աղետալի երկրաշարժից դեռ երկու շաբաթ էլ չանցած՝ 1988-ի դեկտեմբերի 20-ին, երբ թվում էր՝ ժամանակն արդեն կանգ է առել, իսկ արևի շողերը սառել են կես ճանապարհին. նոր գարունները չեն գալու այլևս, ու նորից շողալը գրեթե անհնար է: Բայց Ազնավուրը վստահ էր իր խոսքերում, ու երևի հենց այդ վստահությունն էր պատճառը, որ նրա կողքին ևս 86 ֆրանսիացի հանրահայտ արտիստ շարունակում էր համառորեն ու վստահաբար կրկնել՝ նոր գարունները կգան քեզ համար, Հայաստա՛ն:
Դրանից հետո 30 գարուն եկավ: Ոմանք՝ ավելի ծանր ու մռայլ, ավելի թևաթափ ու հուսահատ, ոմանք էլ՝ այնպիսին, որ ստիպեցին ավելի պայծառ շողալ ու ձմռան բոցից մահաբեր հառնել ինչպես փյունիկ կրկին՝ ճիշտ այնպես, ինչպես Ազնավուրն էր կանխատեսել իր տողերում: Բայց Ազնավուրը իր տողերում կանխատեսումներ անելուց բացի, նաև իսկական քայլեր էր արել դրանք իրականություն դարձնելու համար: Երկրաշարժին հաջորդած բոլոր 30 գարուններին էլ նա մնացել էր Հայաստանի կողքին՝ գուցե ոչ միշտ ֆիզիկական ներկայությամբ, բայց միշտ իր արվեստով ու տեսակով, իր հայկական արմատներով, որոնց կյանքի 94 տարիների ընթացքում այդպես էլ չդավաճանեց: Գուցե որովհետև այդպես ստացվեց, բայց ավելի հավանական է, որ ուղղակի որովհետև իսկական հայկական արյունը դավաճանողներից չէ: Իսկական հայի տեսակը սկզբունքայինն ու դիմացինին օգնության ձեռք մեկնողն է՝ ավելի ցած գցելու փոխարեն, որքան էլ, որ այս ճշմարտությունը կորցրած կամ մոռացած լինենք վերջին շրջանի՝ սրտխառնոց առաջացնող ներքաղաքական թոհուբոհում: Իսկական հայը 88-ից մինչև 94 թվականներն ինչ դժվարության միջով ասես անցածը, դրանք վերապրածը, հաղթահարածն ու իր դեմքը չկորցրածն է և ոչ երբեք հանուն ինչ-որ իշխանական մղումների կամ շահադիտական նպատակների այն կորցնելու ճանապարհը բռնածը: Ախր, իսկական հայը մի քանի վայրկյանում իր տունը գետնին հավասարված տեսածը, պարզապես մի չարաբաստիկ ցնցման արդյունքում մի անցյալ ու ընտանիք կորցրածը, բայց, միևնույնն է, կյանքի հանդեպ չչարացածն է: Իսկ հիմա մենք չարանում ենք ամենաչնչին նյութական արժեքների համար անգամ, որովհետև այն, ինչ ունենք, մեզ շարունակ քիչ է թվում: Մենք կորցնում ենք մեր դիմագիծը, մինչդեռ նույնիսկ ուղիղ 30 տարի առաջ՝ մեր ճակատագրի ամենաանարդար ու անհաղթահարելի թվացող պահերից մեկին, հզորություն ունեցանք պահպանելու այն…
«Կզնգա երգդ ամենուր,
Կուռ կամքով վեր կսլանաս…»
Ասել է Ազնավուրը 30 տարի առաջ ու հիմա, երբ նա այլևս ֆիզիկապես մեր կողքին չէ ու, ցավոք, չի կարող լինել, մենք պարտավոր ենք ձեռնարկել քայլել, որ իր  մարգարեությունն ի կատար ածվի: