Ապրիլի երկուսը սովորական մի շարքային օր էր բոլորիս համար, կամ հերթական չգիտես` ում հորինած, հիմար տոներից մեկի օրը՝ մազ քաշելու, «յուբկա» բարձրացնելու..
Սովորականի նման մի կերպ արթնացա, գնացի դպրոց: Դպրոց գնալը մի մեծ արարողություն էր իրենից ներկայացնում. շենքի բոլոր դպրոցականները հավաքվում էին մեր տան մուտքի մոտ, ու գնում էինք դպրոց։ Էլի մարմնամարզությունից ուշացել էինք: Տղաները որպես պատիժ վազում էին դպրոցի շուրջը, իսկ ինձ ու Եվային ինչպես միշտ, ներում էին: Եվային ճանաչում եմ մոտ 15 տարի, նույն բակից ենք, նույն մուտքից, իրար հետ կռվեցինք հաշտվեցինք ու մեծացանք, իր խոսքով, ես էի կռիվների հովանավորը, բայց ես նման բան չեմ հիշում: Հիմա Ամերիկայում է, հզոր խելքի տեր, նպատակասլաց աղջիկ է։ Զանգը տվեց, ու ամեն մարդ «նազ ծախելով» կամ ոգևորված իր դասին գնաց։
Մի դասաժամ անցավ, երկու: Հանրահաշվի դաս էր, ուսուցչուհուն զանգեցին, թե բա՝ կրակոցներ է սահմանին: Ամեն մարդ իր «փայ» հայհոյանքը ասաց. մեկը՝ մտքում, մյուսը՝ բարձրաձայն։ Մտածեցինք՝ կհանդարտվի, բայց չէ, ապրիլի 2-ը դաջվեց մարդկանց հիշողության մեջ… Կամավորներ, կրակոցներ:
Ամեն րոպե համացանցը ողողվում էր պատերազմի լուրով։ Ցուցամոլները իրենց առաջ են գցում, դե, իրենց համար կարևոր չի՝ ինչ է կատարվում: Կարևորը ամեն բանի ներկա լինելն է։ Ֆեյսբուքի նկար են փոխում, ստատուս են գրում, լացող սմայլիկ են դնում… Զինվոր են թաղում, լաց ու կոծ անում, իսկական ցավը սքողը մի անկյունում ատամները իրար սեղմած լուռ լաց է լինում…
Անցավ մի տարի: Նորից ֆեյսբուքի նկարները փոխվեցին, նորից հարգեցին զոհվածներին, նորից մեդալներ տվեցին, հիշեցին ծնողին…
Անցնելու են տարիներ, նորից նկար են փոխելու, նորից մեդալ, նորից… Նորից անձրև է գալու, նորից մտածելու ենք՝ երկինքն է ողբում:
Չեմ ասում ընդհանրապես, բայց էս վերջերս շատ չէի գրում: Դե, բնականաբար «Վերջին զանգ», փորձ, երգ, պար, բարձրախոս, ու շնորհավորանք, դրանց գումարած հյուրերի մեծածավալ դիմավորում: Այս պահին որոշ չափով թեթևացել եմ գործերից, եթե թեթևացել եմ գործերից, ապա պետք է նյութ գրեմ, հնարավոր չի չգրել: Նյութս սկսեմ դեռ ահը սրտումս, որ մնացել է մեր «Վերջին զանգից»: Ինչո՞ւ ահը սրտումս՝ կասեմ:
Վերջին զանգ, բեմ, մարդիկ, պատասխանատու պահ ու բեմի վրա կանգնած երեք աշակերտ, երեք տասներկուերորդցի: Առաջին անգամ երգեցի մի քանի տասնյակ մարդկանց առաջ, մոռացա լարվելու մասին ու իմ ուժերով, պարելով, բեմի վրա քայլելով սկսեցի երգել: Բայց լսեցի իմ մտածածի հակառակը. «Վայ, ինչ լավ ես երգում» և «Ապրես դու» արտահայտությունները: Հա, մոռացա նաև ասել, որ երբ ինձ համար հանգիստ երգում էի բեմի վրա, այդ ժամանակ լրագրողներն ինձ նկարահանում էին, լուսանկարում: Մեր վերջին զանգը շատերին էր հետաքրքրել, քանի որ Բաղանիս գյուղը սահմանին է, իսկ ավարտականները՝ ընդամենը երեք երեխա, ընտիր թեմա է:
Երգելուց հետո ես գտնվում էի սցենարի 13-րդ կետում: Ուզում էի ամեն ինչ անել, որ հասնեմ հրաժեշտի խոսքի հատվածին՝ կետ 65-ին: Մի կողմից, երբ հիշում էի «Հրաժեշտի խոսք» ենթավերնագիրը, ուզում էի նորից սկսել:
Դե լավ, հիմա ավարտվել են հանդիսությունները, բայց մի րոպե, մինչ մեր դպրոցն ավարտելը կա ևս մեկ դպրոց: Չէ, չէ, սխալ մի հասկացեք. ես երկու դպրոց չեմ գնացել, խոսքը կողքի գյուղի՝ Ոսկեվանի մասին է: Արդեն բավական երկար ժամանակ է, ինչ կա այդ ավանդույթը. շնորհավորելու են գալիս կողքի գյուղացիները, ու այնպես դասավորում օրերը, որպեսզի չհամընկնեն միջոցառման օրերը: 
Մեր վերջին զանգին եկան մեր կողքի գյուղի ընկերները, հաջորդ օրն էլ ոսկեվանցիների վերջին զանգն էր, և մենք պիտի ներկա գտնվեինք այնտեղ: Ճիշտն ասած, ուզում էի նյութս հենց մեր վերջին զանգի օրը ուղարկեմ, բայց սպասեցի՝ գնանք Ոսկեվանի շրջանավարտներին շնորհավորելու: Գնացինք, հասանք, բայց մի տեսակ ոնց որ չերևաս, 18 շրջանավարտների գնացել են շնորհավորելու երեքը: Դե հաստատ դատարկ ձեռքով չէինք գնացել, երբ նվերները հանձնում էինք, նրանք կատակով ասում էին՝ ինչքան վարկ եք վերցրել, որ նվերներ եք գնել: Բայց չպետք է անտեսել կամ ավանդույթը խախտել:
Ահա այսպես են սահմանամերձ գյուղերում նշում վերջին զանգը: Բաղանիսում երեք հոգի էինք այս տարի, սակայն շատ եմ ուզում հավատալ, որ մեր դասարանը հետագա բոլոր տարիների շրջանավարտների մեջ ամենափոքրաթիվն է լինելու:
-Նարեկ, բալես, արթնացիր, դպրոց ես գնում:
