Նարեկ Սողոյանի բոլոր հրապարակումները

Երբ արդեն զինվոր ես

Narek SoghoyanԿուրսանտ Սողոյան

Մինչ Վահեն մտածում է, թե ինչպես կարելի է վերնագրել նյութը, ես արագ-արագ վերհիշում ու գրում եմ այս մեկ ամսվա մեջ մեր տեսածը և զգացածը։ Կարծում եմ՝ Վահե զինվորը կհետաքրքրի բոլորին, դե, ես էլ մեծ սիրով կպատմեմ նրա մասին՝ իհարկե, հաշվի առնելով, որ չօգտագործվի ոչ մի ռազմական գաղտնիք։

Ես արդեն մի քանի օրվա զինվոր էի, երբ զորամասի անձնակազմը համալրվեց նոր զինվորներով, որոնց թվում էր նաև Վահեն։ Ինձ մոտ մինչ նրանց գալը սպասողական վիճակ էր․ մտածում էի՝ գոնե այս անգամ տղաների մեջ լինի հարազատ մեկը։ Մինչ այդ Վահեին մի անգամ էի տեսել, ու երբեք չէի կարող պատկերացնել, որ ես ու Վահեն կարող ենք ծառայակից ընկերներ դառնալ։ Անկեղծ եմ ասում՝ նրա հենց առաջին հայացքը հարազատ էր։ Ու հենց այդ պահին էլ հասկացա, որ նույնիսկ մեկ անգամ քեզ հանդիպած մարդը բանակում շատ հարազատ է թվում։

Հետաքրքիրն այն էր, որ այդքան մտամոլոր հայացքների մեջ միայն Վահեն էր ժպտում։ Նույն ժպիտով նա ամեն անգամ ինձ հանդիպում էր ֆեյսբուքիս պատին՝ իր նոր, հետաքրքիր ու մեկ-մեկ էլ ծիծաղելի նյութերով։

Որպեսզի չձանձրացնեմ ընթերցողին, կարճ կասեմ, որ 17-ցի Վահե Ստեփանյանը լավ զինվոր է։ Չգիտեմ՝ որքանով ստացված կլինի այս նյութը, որովհետև չգիտեմ՝ հիմա ինչ է գրում Վահեն, իսկ մտահղացումն այն է, որ ստացվի ամբողջական նյութ՝ 2 կտորից։ Բայց անկախ ամենից՝ կարծում եմ, որ երկուսիս պատկերացումներն էլ նույնն են բանակային կյանքի վերաբերյալ, և ոնց էլ չլինի՝ նման բաներ կգրենք։ Խոսելով տղաներից՝ կասեմ, որ բոլորն էլ լավ են, որովհետև բոլորիս ճակատագրերը մի քանի ամսով նույնն են։ Էստեղ կարոտում ենք հասարակ ամեն մի բան։ Բայց ժամանակը կորած էլ չենք համարում, որովհետև գիտակցում ենք, որ սրանք մեր կյանքի կայացման կարևոր տարիներ են։ Երևի թե էսքանը։ Վահեն գրում է, իսկ ես՝ երևի վերջ։

vahe stepanyanԿուրսանտ Ստեփանյան 

Քանի որ ես ու Նարեկը պայմանավորվեցինք առանձին գրել, հետո միացնել գրածները, ես չգիտեմ՝ Նարեկն ինչի մասին է գրում։ Կարող է պատահի՝ մտածում ա, թե ինչ եմ ես մտածում ու գրում ա հենց դրա մասին։ Լավ, դա էական էլ չի։ Ես սկզբից էլ էս մտահղացմանը անփառունակ վախճան էի կանխատեսել։ Չեմ հիշում՝ որերորդ օրս էր բանակում, երբ Նարեկի հետ ծանոթացա 2-րդ անգամ։ Մի անգամ էլ ապրիլին Սուրոն էր ծանոթացրել (հատուկ շնորհակալություններ, համ էլ՝ բարլուս, ի՞նչ կա)։

Հա, ես բանակում եմ, Նարեկն էլ հետս։ Արա, դե փոքր ա էլի Հայաստանը։ 17-ցիներով նույն տեղում ենք ծառայում, էն էլ՝ ոչ հասարակ զորքերում։

Narek Soghoyan

Արթնացիր

-Նարեկ, բալես, արթնացիր, դպրոց ես գնում:

Մորս քաղցր ձայնից բացեցի աչքերս, զարմանքով նայեցի նրա հպարտ հայացքին, բայց չհասկացա, թե ինչն էր նրա հպարտության պատճառը: Հետո շտապ վեր կացա անկողնուցս, հագնվեցի, վերցրեցի ծանր ու մեծ պայուսակս ու առաջին անգամ ծնողներիս ուղեկցությամբ գնացի դպրոց: Անչափ լարված էի:

Այդ օրվանից ահա անցել է արդեն տասներկու տարի, ու նոր եմ հասկացել մորս հպարտ հայացքի պատճառը: Հպարտ էր, որովհետև դպրոց էր ճանպարհում իր փոքր երեխային` ինձ:

-Նարեկ, բալես, արթնացիր, դպրոց ես գնում…

Ու նորից անցած տասներկու տարիների յուրաքանչյուր օրվա նման մորս քաղցր ձայնից բացեցի աչքերս ու այս անգամ հպարտ հայացքի մեջ տեսա նաև թախծոտ աչքերը, որոնք ինձ այնքան բան էին ասում:

Այս անգամ էլ լարված էի, որովհետև դպրոցական կյանքիս վերջին օրն էր:

Պայուսակ չվերցրեցի, կամ ավելի ճիշտ, վերցրեցի, բայց այս պայուսակը տեսանելի չէր, սա մի ուրիշ պայուսակ էր, որ կոչվում էր կյանքի փորձ: Ի՞նչ է, մտածում եք տասներկու տարին ի՞նչ է, որ կյանքի փորձ էլ անվանում եմ: Ոչ բարեկամս, սխալվում ես, այդ տասներկու տարին ինձ համար ամեն ինչ էր, ամեն ինչ: Մի՞թե փորձ չէ, երբ սիրում ես կամ սիրվում:

Ասում են, թե այս տարիները իմ կյանքի հեքիաթային տարիներն են եղել, ուրեմն ավարտվեց իմ հեքիաթը ևս… Հեքիաթ որ կոչվում էր դպրոցական կյանք:

Narek Soghoyan

Ժորա պապը

-Ի՞նչ ասեմ,- խորը շունչ քաշելով` ասաց Ժորա պապը,- դժվար է հիշել մանկությունը, եթե հիշեմ` կսկսեմ երազել, եթե երազեմ, մանկությունս հետ բերող կլինի՞: 

Պապը ծնվել է համաշխարհային պատերազմի տարիներին այն գյուղում, որ մինչև այսօր հերոսներ է տալիս` Հրազդան քաղաքի Աթարբեկյան գյուղում (այս գյուղին ուրիշ անուն չի սազում):
Ժորա պապի խորը կնճիռներից արդեն իսկ երևում են 74 տարվա հետքերը՝ լի դժվարությամբ ու, միևնույն ժամանակ, երջանկությամբ:

-Չորրորդ դասարան էի, հորիցս թաքուն թողեցի ուսումս ու սկսեցի աշխատել կոլխոզում: Յոթ երեխա էինք, ապրել էր պետք, ի՞նչ անեի: Բայց իսկապես՝ սուտը քառասուն օր է տևում, հայրս իմացավ ու բարկացավ: Ես էլ՝ ի՞նչ, և՛ ուզում էի աշխատել, և՛ սովորել: Ստիպված գնացի գիշերօթիկ դպրոց: Ախր, այստեղ էլ բախտս չբերեց. յոթերորդ դասարանում էի, բանակ տարան: Դե, Ժորա ջան, երեք տարի արի ու ծառայի: Անցան երեք տարիները: Վերադարձա տուն ու տեսա հերոս հորս, որն արդեն մեկ ոտքով էր: Վիրավորվել էր պատերազմում, բժիշկներն էլ փրկելու համար մի ոտքը կտրել էին: Երևի մեկ օր էլ չէր անցել, հայրս թե. «Ժորա ջան, ժամանակն է, որ ամուսնանաս»: Ընկերս ինձ ծանոթացրեց իր բարեկամուհիներից մեկի՝ Գոհարի հետ: Ո՞վ կմտածեր, որ հենց Գոհարն է դառնալու իմ կյանքի ամենամեծ նվերներից մեկը: Աստծուց այնքան շնորհակալ եմ Գոհարի համար:

Հորիցս հետո ես դարձա քույր-եղբայրներիս հայրը. երկու ընտանիք իմ ուսերին էր: Սկզբում դժվար էր, հետո, փառք Աստծո, անցա աշխատանքի տրիկոտաժի գործարանում, ու ամեն բան իր տեղն ընկավ:

Պապը եղել է քաղաքի լավագույն ֆուտբոլիստներից մեկը:

-Աշխատանքից տուն էր գալիս թե չէ, դուրս էր գալիս ֆուտբոլ խաղալու,- ծիծաղում է կինը:

Պապն իրեն երջանիկ է համարում.

-Ունեմ ամեն ինչ՝ ընտանիք, երեխաներ, թոռներ ու ծոռներ: Սրանից էլ մեծ երջանկություն կա՞:

Ես անձամբ եմ տեսել նրա բանաստեղծությունների տետրը՝ հաստ ու լի էջերով, բայց պապն ասում է՝ ես բանաստեղծ չեմ:

Ամենամեծ երազանքը, որ ունի ընկերոջս պապը, խաղաղությունն է հայրենիքում:

-Բախտից այնքան գոհ եմ, միայն խաղաղություն եմ ուզում:

Narek Soghoyan

Մարդ չգիտի՝ խնդա՞, թե՞ լա

Առավոտ էր: Օրը մռայլ էր, ամպոտ երկինքը անձրև էր խոստանում: Անձրև Հրազդանում: Երանելի բան է, գիտե՞ք, երբ այս ծանր ու կեղտոտ օդը գոնե մի քանի ժամով մաքրվում է ու դառնում «շնչելի»:

Դուրս եկա տանից ու շտապեցի դպրոց: Ամեն ինչ նույնն էր. նույն միապաղաղությունը, նույն պատկերները, իսկ հեռվում, ահա, երևում էր ինձ համար այդքան անտանելի դարձած Հրազդան ջէկի ծուխը: Գիտե՞ք, մի տեսակ այնքան անօգնական է իմ քաղաքը, երբ այսքան բողոքներից ու ցույցերից հետո ոչ մի կերպ լսելի չդարձավ հրազդանցիներիս ձայնը, որ գոնե այս անտեր գործարանի թունավոր ծուխը մաքրելու համար ֆիլտրեր տեղադրեն:

Սովորականի պես անցան յոթ դասաժամերս: Վերադարձի ճանապարհին նույն պատկերն էր՝ առանց որևէ տարբերության. նույն ծուխն ու նույն մտածկոտ դեմքերը: Այսպես անցավ օրվա առաջին կեսը, իսկ հետո ազատ ժամանակս որոշեցի անցկացնել համացանցում: Մի լրատվական կայք գրել էր. «Հրազդանցիները բողոքում են. Հրազդան ջէկը շուրջ չորս ամիս չի վճարել աշխատողների աշխատավարձերը»: Երևի հենց այսօրվա համար է Շիրազը ասել՝ մարդ չգիտի՝ խնդա՞, թե՞ լա»: