Օրեցօր ավելի է հետաքրքի է դառնում մեր առօրյան: Այսօրվա ընթացքում ես ավելի մանրամասն սովորեցի ֆիլմ նկարահանելու գաղտնիքները: Օրինակ` քանի հիմնական պլանով են նկարահանում ֆիլմերը կամ, որն է ամերիկյան պորտրետը: Հետո մենք բավականին երկար և բարդ քննարկում ունեցանք մեր ֆիլմերի գաղափարների վերաբերյալ, քանի որ ֆիլմերի գաղափարները շատ էին, և մենք չէինք կարող կողմնորոշվել, թե որոնք ընտրենք այս ընթացքում նկարահանելու համար, իսկ երբ ընտրեցինք, համարյա մինչ ուշ գիշեր քննարկում էինք, թե ով որ թիմում աշխատի: Մեր ավագ ընկերները վերջնական ընտրված ֆիլմերի վերնագրերը գրել էին գրատախտակին և մեզ առաջարկել ընտրել մեկը և անունը գրել թիմի կազմում: Երեկոյան պարզվեց, որ համարյա բոլոր թիմերի մեջ աշխատելու ցանկություն էինք հայտնել  բոլորս: Կեսգիշերին վերջապես կողմնորոշվեցինք: Շուտով նկարահանումները կսկսեն:

Ինձ այստեղ ամենից շատ դուր է գալիս այն, որ ազատ ժամանակ համարյա չունենք: Քննարկումների ընթացքում մեզ համար կազմակերպվում են հետաքրքիր էքսկուրսիաներ: Այսօր ուղևորվեցինք Արագածի գագաթ` Քարի լիճ և Ամբերդ:

Լիլի Նալբանդյան  

Ես առաջին անգամ էի լինում Արագածի գագաթին, ավելի ճիշտ գագաթից մի կիլոմետր ներքև գտնվող Քարի լիճ: Այս անտանելի շոգին զարմանալի էր տեսնել, որ լճի շուրջը դեռևս ձյան շերտեր կան: Ինձ զարմացրեց նաև այն, որ այդքան բարձադիր վայրում է գտնվում Կոսմիկական ճառագայթների գիտահետազոտական կայանը: Այստեղ տարվա բոլոր ամիսներին, մանավանդ ձմեռվա ամիսներին, երբ ճանապարհները փակվում են, և միայն ծայրահեղ անհրաժեշտության ժամանակ է ամենագնաց հասնում այնտեղ, ապրում են ֆիզիկոսներ:

Վերադարձի ճանապարհին կանգառ արեցինք եզդիների ամառանոցների մոտ: Նրանք ապրիլ ամսից բարձրանում են Արագած, արածեցնելու իրենց ոչխարներին, և վերադառնում են միայն ուշ աշնանը: Մեր սերբ ընկերները շատ էին ոգևորվել եզդիների համայնքներով, ասում էին, կարծես «Նաշիոնալ Գեոգրաֆիկի» հաղորդումներից մեկի մեջ են հայտնվել:

Սուրեն Կարապետյան

Մեդիա օրը սկսվեց ֆիլմմեյքինքի հիմնական հիմունքներին նվիրված դասընթացով, որի միջոցով ես ավելի մանրամասն իմացա ֆիլմերի պլաների մասին, ինչպես նաև  ամրապնդեցի իմ իմացած հմտությունները: Հետո` կեսօրին, ունեցանք էքսկուրսիա,և ես մեծ բավականություն ստացա, որովհետև քաղաքի աղտոտված մթնոլորտից հետո շատ էի կարոտել բնությունը: Ճիշտ է, շատ բարդ քննարկումներ ունեցանք, որովհետև ֆիլմերի գաղափարները շատ հետաքրքիր էին, և ես չէի կարողանում կողմնորոշվել, թե որ թիմում եմ ուզում աշխատել, բայց ի վերջո, ընտրեցի նկարահանել գյուղական կյանքի մասին պատմող մի ֆիլմ:

Ուշ երեկոյան ամենահաճելի և ուրախ հատվածն էր: Մեր անիմացիայի ստուդիայի ղեկավարի հետ միասին որոշեցինք փոքրիկ անիմացիոն ֆիլմ նկարել փիքսիլացիա տեխնիկայով: Շատ աշխատեցինք, մինչ ուշ գիշեր, իսկ այսօր ֆիլմը կմոնտաժենք:

Դիանա Շահբազյան

Առավոտը հետաքրքրասիրությամբ լցված իջանք նախաճաշի, քանի որ գիտեինք՝ գիշերը մեր սերբ ընկերները շատ ուշ ժամանել էին ու արդեն հյուրանոցում են: Երկար ճանապարհից հոգնած՝ նրանք առավոտյան մեր աշխատանքներին չմիացան, բայց մինչ մեր ծանոթությունը, պատանի թղթակիցներս հասցրինք մեր՝ մոնտաժային աշխատանքի տեխնիկական գիտելիքները հարստացնել գործնական աշխատանքով:

Հետո բոլորս հանդիպեցինք ճաշարանում ճաշի ժամին, ծանոթացանք, ապա անցանք մեր աշխատանքային առօրյային. մեր «Մանանա» կենտրոնի և Մեդիա Կրթության սերբական կենտրոնի մասին տեղեկատվություն տրվեց մասնակիցներիս, ներկայացվեցին աշխատանքներ, որոնք արվել են կենտրոնների կողմից: Հետաքրքիր էր, որ մեր սոցիալական խնդիրները ներկայացնող ֆիլմերից մեկը դիտելուց հետո մեր սերբ ընկերները նշեցին, որ Սերբիայում էլ նման խնդիրներ կան. աղքատություն, գործազրկություն, երիտասարդության պասիվություն: Հենց այստեղ էլ հասկացանք, որ մենք շատ ընդհանուր խնդիրներ, գծեր ու նմանություններ ունենք սերբ ժողովրդի հետ, և որ մեր աշխատանքը, անկասկած, շատ ավելի արդյունավետ և հետաքրքիր է լինելու:
Տղաները շատ էին հավանել մեր ուտելիքը, նրանք ասացին, որ նման է սերբականին, անգամ՝ ավելի համով է: Ափսոսացին, որ Արարատյան դաշտի վրա փռված ամպերն ու մառախուղը թույլ չեն տալիս տեսնել Արարատ լեռը: Հուսանք՝ այս օրերին առիթ կունենանք, որովհետև մենք ինքներս հավերժ կարոտ ենք Արարատին:

Երեկոյան ուրախ երեկույթ կազմակերպեցինք բացօթյա լողավազանի շուրջ. երաժշտություն, պար, մրգեր, քաղցրավենիք և, կարծես, հատուկ պատվիրված քամի: Երեկոն ավարտվեց կիթառի նվագակցությամբ: Ծովինարը երգում էր մեր սիրած երգերը, որին ձայնակցում էինք բոլորս: Մեր թիմն այսօր շատ ավելի համախմբված և աշխույժ է: Արդեն անհամբեր սպասում ենք ֆիլմերի գաղափարների քննարկմանը:

Վարսեր Զաքարյան

Ճամբարի առաջին նկարահանումները

-Արշակ, շրջապատում ինչ հետաքրքիր բան տեսնում ես, նկարիր,- ասաց պարոն Արան՝ ինձ մեկնելով տեսախցիկը:

Ես անցա գործի: Որոշեցի սկզբում նկարել Երաժշտական ակադեմիայի, որի մասին ֆիլմ էինք նկարում, դահլիճը: Հանրապետության որակով երրորդ, ինչպես շատ էր սիրում նշել ակադեմիայում մեզ ուղեկցող կինը, ռոյալից բացի որևէ այլ հետաքրքիր բան դահլիճում չգտնելով՝ որոշեցի դուրս գալ պատշգամբ: Ուշադրությունս անմիջապես գրավեց բնության մեջ առանձնացող եկեղեցին, որն էլ որոշեցի նկարել: Այնուհետև սկսեցի շրջել շենքի ներսում: Աստիճաններով իջնելիս նկատեցի գեղեցիկ ձևավորված ձեռագործ խողովակաձև ջահ: Ակադեմիայի շենքի ներսում նկատեցի նաև գրքեր, ձայնասկավառակներ, հետաքրքիր կավե իրեր, որոնք, ինչպես պատմում էր ակադեմիայի տնօրենը, հայտնաբերվել են շենքի մոտ գտնվող այգուց՝ պեղումների արդյունքում: Նկարելու ընթացքում լսում էինք տնօրենի պատմությունները շենքի կառուցման վերաբերյալ և հետագա ծրագրերի մասին: Սա նախնական ծանոթություն էր Բյուրականում գործող Երաժշտական ակադեմիայի հետ, իսկ հիմնական նկարահանումները դեռ առջևում են. Մի քանի օրից այստեղ անցկացվելու է դասական կիթառի վարպետության դասեր, ահա թե երբ երաժշտական կյանքը կխլացնի ու իրենով կծածկի ամեն բան:

Արշակ Խուդավերդյան

Առավոտս բացվեց այն ժամանակ, երբ սենյակակիցներս` Մանեն և Նելլին պատրաստվում էին գնալ վազելու: Նրանք որոշել են այստեղ էլ հավատարիմ մնալ իրենց ռեժիմին. Վեր կաց ու վազք առավոտյան 6-ին և քնել գիշերը 10-ին: Վեր կացն առայժմ ստացվում է:

Չեմ  ցանկանա մանրամասնել ամբողջ օրվա ընթացքը, բայց կան մի քանի հետաքրքիր իրադարձություններ, որոնք կցանկանայի նշել: Նախքան մեր սերբ ընկերները ճանապարհից կթոթափեին իրենց հոգնածությունը, մենք սովորում էինք ու թարմացնում մեր գիտելիքները նկարահանումների ու մոնտաժի մասին: Հատկապես բացատրում էին այն սխալները, որոնք սովորաբար անում են նկարահանելիս: Մեր ժամանակը արագ ու հագեցած է անցնում, ու չկա այլևս առաջին օրվա կաշկանդվածությունը:

Հռիփսիմե Եղիազարյան

Բացի դասընթացներից, ինձ շատ են դուր գալիս նաև նոր շփումները և ծանոթությունները: Մասնակիցները Հայաստանի տարբեր մարզերից են ու Երևանից, և զրուցելիս շատ նոր բաներ ենք իմանում նաև մարզերի մեր հասակակիցների մասին: Իսկ այսօր արդեն սկսում ենք ծանոթանալ մեր սերբ հասակակիցների հետ: Առաջինը` սերբերեն «բարև» բառն է, իսկ երեկոյան հասցրեցինք սովորել նաև սերբական պար: Մի խոսքով, այս օրերի ընթացքում կհասցնենք «փոխանակվել»  նաև մեր մշակույթներով, ինչը ինձ շատ է ուրախացնում: Առաջին օրն էր, և մեր սերբ հասակակիցները մշակութային շոկ էին ապրում. Առաջին անգամ էին լսում հայերեն խոսք, ուտում հայկական կերակուրներ, անգամ երբ դիտում էին մեր նկարած ֆիլմերը, դիտում լուսանկարները:

Այսօր նաև ծանոթացանք մեր երկու կենտրոնների կատարած աշխատանքներին, ցուցադրեցինք մեր ֆիլմերը: Մեր սերբ ընկերները շատ էին հավանել «Մանանայի»-ի նկարահանած ֆիլմերը:

Նելլի Խաչատրյան

Լուսանկարը՝ Լիլիթ Կարապետյանի

«Մանանա» կենտրոնը Սերբիայի Մեդիա կրթության կենտրոնի հետ համատեղ  հուլիսի 15-23-ը նախաձեռնել է Մեդիա Ճամբար։ Ճամբարը կազմակերպվում է “Երիտասարդների արտահայտման ազատության խթանումը քաղաքացիական լրագրության միջոցով” ծրագրի շրջանակներում, որը ֆինանասավորվում է Եվրոպական Միության կողմից։ Ճամբարի ընթացքում հայ և սերբ երիտասարդները հնարավորություն կունենան աշխատելու միասին ֆիլմերի, ֆոտոպատմությունների եւ հոդվածների վրա, կիսվելու գաղափարներով և մտքերով: Այսօր ճամբարի առաջին օրն էր, ու թեև մեր սերբ ընկերները դեռևս չեն միացել մեզ, բայց,  մեր՝ Հայաստանի պատանի թղթակիցների ցանցի www. 17.am կայքի թղթակիցներիս շրջանում արդեն սկսվել են ակտիվ քննարկումները, ստեղծագործական գաղափարներն ու բանավեճերը: 

Ու մինչ  ճամբարում ստեղծագործական մթնոլորտ էր, որոշեցինք կիսվել մեր առաջին տպավորություններով: Եվ այսպես, օր առաջին, լիքը տպավորություններ ու… 

-Սկսել եմ համագործակցել «Մանանայի» հետ 2014 թվականից, երբ Վայոց Ձորի մարզի այն պատանիների հետ, ովքեր ուզում էին դառնալ պատանի թղթակից, անց էին կացվում  մեդիա-դասընթացներ: Այդ ժամանակվանից մինչ այսօր թղթակից եմ: Հիմնականում գրում եմ, ֆոտոներ էլ եմ անում, բայց այդքան էլ չի ստացվում, ավելի նախընտրում եմ գրելը: Մեծ սպասելիքներով եկել եմ մեդիա ճամբար, այս ստեղծագործական կոլորիտը շատ կարևոր է, երբ ուզում ես ստեղծագոծել, կապ չունի՝ գրել, թե ֆոտո անել: Ուզում եմ շատ գրել և գրելու եմ:

Լուսինե Կարապետյան, Վայք

-Սիրում եմ լուսանկարել, պատանի թղթակից եմ արդեն երկու տարի: Սկզբում ֆոտոն հոբի էր, բայց հիմա ուզում եմ զբաղվել պրոֆեսիոնալ լուսանկարչությամբ: Սպասելիքներս են այս ճամբարից՝ հնարավորություն ստանալ խորացնել գիտելիքներս ֆոտոյի, կինոյի, ժուռնալիստիկայի ոլորտներում: Ավելի շատ ուզում եմ մասնագիտանալ ֆոտոյի մեջ և, իհարկե, կինոյի:

Հռիփսիմե Եղիազարյան, Հրազդան

-«Մանանայի» հետ սկսել եմ համագործակցել մոտ 2-3 տարի առաջ: Գրել եմ մի քանի հոդվածներ, որոնք տպագրվել են «Խաբարբզիկում»: Նկարել ենք մի քանի ֆիլմեր, դրանցից մեկը՝ «Դեպի փոփոխություններ» ֆիլմը «Ես եմ» միջազգային կինոփառատոնում դարձել է մրցնակակիր: Այսօր ճամբարի առաջին օրն էր, շատ հետաքրքիր անցավ: Ակնկալում եմ նոր գիտելիքներ ձեռք բերել՝ հատկապես կինոյի բնագավառում:

Սամվել Մքոյան, Վանաձոր 

-Ավելի շատ սիրում եմ ժուռնալիստիկա, քան ֆոտո, կամ կինո: Այսօր առաջին օրն էր մեդիա ճամբարի, և ես շատ մեծ ակնկալիքներ ունեմ: Մեջս ինչ-որ քնած գաղափարներ կային, որոնք մեծ թափ առան, ընդլայնվեց մտահորիզոնս: Ավելի շատ ուզում եմ գրել, խորանալ ժուռնալիստիկայի մեջ: Ուզում եմ գրել զինվորական գործերի, երիտասարդների բանակ գնալու և հայրենիքը պաշտպանելու գործի, զինվորների հոգեկան վիճակի մասին:

Մանե Սարգսյան, Ճամբարակ

-Ես արդեն 2 տարի է թղթակցում եմ www.17.am կայքին: Այս ճամբարի ընթացքում ուզում եմ հասցնել այն ամենը, ինչ կա օրակարգում, ուզում եմ ընդգրկվել բոլոր աշխատանքներում, որպեսզի ավելի խորացնեմ գիտելիքներս: Ուզում եմ ճամբարից միայն լավ հիշողություններ մնան, և հուսով եմ սերբերի հետ կունենանք հետաքրքիր մշակութային փոխանակություն:

Վարսեր Զաքարյան, Իջևան

-Ակնկալում եմ ստեղծագործական եռանդուն կյանք, կրեատիվ օրեր, հետաքրքիր դասընթացներ, հետաքրքիր ֆիլմեր: Շատ ուրախ եմ, որ համագործակցում ենք սերբերի հետ: Շատ եմ կարևորում ճամբարի թեման, շատ կարևոր է ազատությունը: Ինքնաարտահայտման ազատությունը Հայաստանում շատ արդիական թեմա է, ուզում եմ այն լայն մասշտաբ ստանա, որ երիտասարդները չվախենան արտահայտվել, քանի որ դրանից է կախված մեր երկրի ապագան: Ուզում եմ շատ ֆոտոնախագծեր անենք, սոցիալական թեմաներով ֆիլմեր նկարենք:

Լիլի Նալբանդյան, Գյումրի 

Լուսանկարը՝ Լուսինե Մարտիրոսյանի

Մեր ազգը գնալով հայրենասեր է դառնում… Այս քանի օրվա անցուդարձը ստիպեցին ինձ մտածել մեր հայրենիքի ու ժողովրդի մասին:  Երևի թե մերօրյա երիտասարդները ավելի պայքարող են և գիտեն իրենց ու իրենց երկրի արժեքը:  

Հասարակ մի բան: Երբ ականատես եմ լինում, թե ինչպես է երեխան բարկանում ծնողի վրա, որ  աղբը չթափի… Միգուցե  զարմանո՞ւմ եք, չգիտեմ, բայց ավագ սերնդի բերանից հաճախ եմ լսում.  «միայն քո աղբը չթափելով երկիրը ավելի մաքուր չի դառնա»,  բայց ուրախ եմ, որ մենք հասկանում ենք, որ յուրաքանչյուրիցս է կախված մաքուր կդառնա՞, թե` ոչ:

Բոլորս էլ ականատես ենք մեր երկրում տիրող իրավիճակին, նաև տեսնում ենք, որ մեծամասամբ մեր երիտասարդներն են հասկանում, որ իրենք ենք իրենց երկրի տերը: Շատ ուրախ եմ դրա համար, շատ ուրախ եմ, որ այդ սերնդի մի մասնիկը ես եմ:  Պետք չէ միայն բողոքել և փնովել, պետք է ամեն ինչը դարձնել ավելի լավը գործով, ոչ թե զուտ խոսքերով ու բողոքներով: Չէ որ մեր փրկությունը մեր հավաքական ուժի մեջ է…

Լուսանկարը՝ Տաթեւիկ Տեր-Հովհաննիսյանի

Ի՞նչ է հաղթանակը, ի՞նչ համ ունի, ի՞նչ գույն ունի, ի՞նչ ձև: Կարո՞ղ եմ արդյոք զգալ հաղթանակը, ապրել հաղթանակով, պայքարել հաղթանակի համար:

Հաղթանակ…

Բառ, որը արտաբերելիս այնքան զգացմունք ես դնում մեջը, ասես, ինչ-որ քաղցրավենիք պատրաստելիս լինես ու մեջն ես լցնում շաքարավազ: Այնքան շաքարավազ, որ քաղցրության համից կոկորդդ սկսում է չորանալ: Բայց հնարավո՞ր է այնքան քաղցր հաղթանակ, որ զգալիս ու տեսնելիս ուշագնաց լինես: Ո’չ, իհարկե, ո’չ: Հաղթանակը պայքար է, իսկ պայքարը քաղցր չի լինում:

Դարեր շարունակ հայը պայքար է մղել թշնամու դեմ: Պայքարը ծանր է եղել. հանուն երեխայի, մոր, ծեր ծնողի գոյության: Նրանց համար գոյություն ունի միայն մի սրբություն՝ իրենց արյունոտված զենքերը:

Մենք հաղթանակի սերունդն ենք, որովհետև կարողացել ենք կռիվ մղել, չհանձնվել և հաղթել: Ընկել ենք, բայց նորից ավելի մեծ ուժ հավաքելով, ոտքի ենք կանգնել, կանգնել ենք ու ապացուցել,որ մենք կարող ենք, մենք այդքան ուժ ու կամք ունենք:

Եղել են դեպքեր, երբ թշնամու զորքի քանակը մերինից եռապատիկ, քառապատիկ շատ է եղել, բայց եթե հայն ուզում է ապրել, արդյո՞ք դա նշանակություն ունի:

Զենք չենք ունեցել` փայտից ենք զենք պատրաստել: Թեկուզ քարով, բայց կարողացել ենք պահպանել ու պաշտպանել մեր հողը, մեր հավատը, մեր տունը:

Մայիսը մեր ամիսն է` Ավարայրից Սարդարապատ և Սարդարապատից Շուշի:

Ես երազում եմ, որ այսուհետ մեր սերնդի մայիսյան հաղթանակները լինեն կառուցման ու նվաճումների հաղթանակներ: