Լուսանկարը` Սերյոժա Առաքելյանի

Halloween կամ՝ ես քրիստոնյա եմ

Եթե անկեղծ, ես երկար եմ սպասել այս տոնին: Սպասել եմ էն պատկերացումով, որ կլինի սարսափ ժանրի մեջ, բայց հաճելի: Երեկ, երբ դասից գնում էի տուն՝ դե հոգնած էի, շաբաթվա ամենածանրաբեռնված օրն է երեքշաբթին, հոգնած, գլուխս կախ գնացի մետրո, գլուխս կախ սպասեցի մինչև գնացքը կգա: Գնացքը եկավ, և ես գլուխս կախ, ձեռքերս գրպաններս, մտա մետրոյի վագոններից երկրորդը: Գլուխս բարձրացրեցի, ու դիմացս երկու աղջիկ՝ մեկը գիշերանոցով, իսկ մյուսը՝ արյունոտ գոգնոցով ու արյունոտ պտուտակահանով: Մի պահ վախից սպիտակեցի, մի պահ մտածեցի, որ համացանցային հիթ թաքնված տեսախցիկի համար է: Հեռախոսիս նայեցի, տեսա հոկտեմբերի 31-ն է: Ախ, Հելոուին` ոնց էի մոռացել: Դե գնամ տուն, հանգստանամ ու կորոշեմ՝ ինչ անել:

Ես ինձ չներկեցի՝ սովորաբար ես եմ նկարում բոլորի դեմքին, ու երբ վրձինը քսում եմ մեկի դեմքին, գոռում է. «Վայ~, սառն ա…» կամ՝ «Խուտուտ ա գալիս, կամաց…» արտահայտությունները: Միանգամից ասացի՝ ներկել չկա, էսպես էլ գնում եմ քաղաք: Բացեցի պահարանը՝ ի՞նչ շոր ընտրեմ, սա՞, սա՞, թե՞ սա: Չէ, ոչ սա, ոչ էլ՝ սա, այլ այն անկյունի կախված մոխրագույն ու 17-ի լոգոյով շապիկը: Արդեն հասկացաք: Հա, բեյջս էլ վերցրեցի: «Սերյոժա Առաքելյան, 17-ի թղթակից»: Շապիկը հագիս, մնում է՝ գնամ քաղաքի ակտիվ հատվածներ, կամ ավելի ճիշտ, քաղաքի ամենամարդաշատ վայր, Հյուսիսային պողոտա:

Առաջին կերպարը հանդիպեց պողոտա մտնելիս, չէ, կներեք կերպարները: Երկու տղա: Ա, դե հայերը ուրիշ են, էլի, տարբերվող: Մեկը Ջոկերի, իսկ մյուսը՝ չգիտեմ ինչ էր, առաջին անգամ տեսա այդ դեմքը: Հա, չերկարացնեմ, թե ինչու եմ ասում՝ հայերը ուրիշ են: Հելոուին է, բայց էլի «հայու խասյաթ». կերպարը ընդունել են ու թև թևի ընկած քայլում են, անգամ հագուստը չի համընկնում դեմքի հետ: Լավ, սա անցանք: Մտա պողոտա: Ցույց եմ տալիս անուն ազգանունս, ներկայացնում կայքս ու գործունեությունս:

-Բարև Ձեզ, ես Սերյոժա Առաքելյանն եմ, 17.am կայքից և հարցում եմ անց կացնում: Ձեզ դո՞ւր է գալիս Հելոուինի տոնը, թե՞ ոչ:
- Ինչպե՞ս եք վերաբերվում շրջապատի բացասական կարծիքին:
- Դուք նո՞ւնպես համարում եք, որ քրիստոնյան չպիտի տոնի այս տոնը:
- Ի՞նչ պայմաններում կցանկանայիք Հելոուինը նշել, որպեսզի ոչ մարդկանց չխանգարեք, ովքեր վատ են վերաբերվում, երբ կատակով վախեցնում եք, իսկ մանուկները վախից լաց են լինում:

Սրանք իմ հիմնական հարցերն են եղել: Չկարողացա բոլորի անուն ազգանուններն իմանալ, ուստի ներկայացնում եմ ամենատարբերվողները:

- Տոնը իր մեջ ադրենալին է պարունակում՝ հաճելի ժամանց է որպես: Եթե շրջապատին դուր չի գալիս, թող չմասնակցեն, իսկ մասնակցողների հետևից էլ մեկնաբանություններ չանեն, որովհետև տոնի իմաստն է անսովոր հագուստ կրել և սարսափելի դիմահարդարումը: Ինչը վերաբերվում է՝ «Քրիստոյան չպիտի նշի» վերաբերմունքին, հենց այդ քրիստոնյաները, որոնք դեմ են, հաստատ լիարժեք չեն կատարում բոլոր քրիստոնեական օրենքները, որոնք պարտավոր են: Կզարգանա տոնը թե չէ, ըստ մասնակիցների, անցած տարի ավելի շատ են եղել մասնակիցները: Երևի այս տարի եղանակային պայմանների պատճառով քիչ մարդ դուրս եկավ քաղաք, բայց հուսով եմ, որ մյուս տարի ավելի շատ մարդ կնշի, եղանակն էլ լավ կլինի: Ինչ վերաբերվում է, թե ինչ պայմաններ են պետք նշելու համար, ասեմ, որ բոլորը ցանկանում են ունենալ ժամ և վայր, որտեղ կհավաքվեն տոնի սիրահարները և հանդիմանություններ չեն ստանա, իսկ փոքրերն էլ չեն վախենա կերպարներից:

Զրույցի ժամանակ մի պապիկ մոտեցավ և ասաց.

- Նշեք տոնը, ուրախացեք, երեխեք ջան: Նորություն մտցրեք, կողքի կարծիքները մի լսեք: Մեկ օրը երկիրը ոչ կքանդի, ոչ էլ կզարգացնի, ուրախացեք:

Այս ամենն ասաց ու դանդաղ հեռացավ: Մոտ յոթ հոգի էինք: Յոթս էլ լուռ կանգնած մնացինք, որովհետև իր մոտենալու պահին ուրիշ բան էինք սպասում. էլի նույն թեման ու նույն դիտողությունները:

Երևի երեսուն մասնակցի հետ հարցում արեցի: Անընդհատ ոտքի վրա էի, անձրևը թրջել էր նստարանը, բայց անկյունի մի չոր հատվածում նստեցի: Մի երեխա էր վազում: Սպիտակ ներկով ներկած դեմքով ու դեմքին, իբր թե, մեծ վերք: Դե, երեխա է, էլի: Գոռում էր բարակ ձայնով, որից պետք է մարդիկ վախենային: Մոտեցավ մի տղամարդ ու գոռաց երեխայի վրա այնպես, որ երեխան երևի փոշմանեց այս օրվան սպասելու համար:

-Այ տղա, հլը հանգստացի: Էս ի՞նչ ա վիճակդ: Դու հեր-մեր ունես՞:

Երեխան լուռ նայեց ու գլուխը կախ հեռացավ: Դե, արդեն երևի պարզ է, թե ինչու են այսօրվա երիտասարդներն ուզում առանձին այս տոնը նշել, առանձին, որպեսզի մնացածին չխանգարեն: Բայց եթե անկեղծ, չեն էլ խանգարում: Եթե նայեն ու լուռ անցնեն, ավելի ճիշտ կլինի: Դրա փոխարեն՝ երկար նայում են, հետո էլ հետևից խոսում ու հատուկ բարձր ծիծաղում, որ վատ զգան: Արդեն իջնում էի Հյուսիսայինից, որոշեցի Հրապարակով քայլելով գնալ ու մետրո նստել: Արդեն դուրս էի գալիս, մի աղջիկ էր բարձրանում: Մոտեցա, ներկայացա: Անունն Անի էր: Ասաց, որ իր հետ էլ է այդպիսի իրավիճակ եղել: Երբ ոչ միայն նայում են, ու հետո հետևից խոսում: Երբ հարցրեցի անցած տարվա ու այս տարվա տարբերության մասին, պատասխանեց.

-Ես առաջին անգամ եմ մասնակցում: Երևանից չեմ, մարզից եմ:
Եթե անկեղծ, Անիի կերպարն ինձ ամենաշատը դուր եկավ. սանրվածքը, դիմահարդարումը ու հագուստը, ամեն բան համապատասխանում էր տոնի խորհրդին:

Լուսանկարը` Սերյոժա Առաքելյանի

Հա, վայ, մոռացա մի բան էլ ավելացնել: Հաճելի է նաև, երբ մոտենում ես, ներկայանում ու դեռ խոսքդ կիսատ, ժպտալով ասում են՝ մենք հետևում ենք ձեր կայքին: Եվ ավելի հաճելի է, երբ արդեն դեմքով ճանաչում են քեզ առանց ներկայանալու:

Սերյոժա Առաքելյան

***

Մեր բակի Հելոուինը

Գիտե՞ք՝ որն է իմ պատկերացրած տոնը: Հիմա ասեմ: Այն, երբ առավոտյան արթնանում ես ու զգում, որ այսօր սովորական օր չէ, այն, որ այդ օրվա խորհուրդը տարբերվում է նախորդ և հաջորդ օրերի խորհուրդներից, այն, որ այդ օրը քո տրամադրությունն այլ է, այլ է նաև մյուսներինը, այ դա է տոնը: Տոնն ինձ համար այն չէ, երբ առավոտյան արթնանում ես ու ուրախանում նրա համար, որ պիտի գնաս ուտել-խմելու: Դա տոն չէ, դա պարզապես սեփական ստամոքսի պահանջները միջինից մի փոքր բարձր ձևով բարելավելու մեթոդ է: Կուշտ փորով ուտելուց հետո տեսնում ես, որ դու մի գրամ անգամ չես փոխվել, տրամադրությունը նույնն է, օրը՝ արդեն սովորական:

Լուսանկարը` Անահիտ Բադալյանի

Եվ ամենայուրահատուկ ու հետաքրքիր տոներից մեկն էլ հենց Հելոուինն է: Հայերիս մեջ այն, թերևս, այնքան էլ տարածված չէ: Կապանում մի քանի տարի է, ինչ սկսել են տոնել Հելոուինը, Կապանի ամերիկյան անկյունն էլ իր հերթին նպաստում է, որ երիտասարդությունը հետաքրքրվի այդ տոնով: Իսկ մեր բակում Հելոուինն առաջին անգամ էր այսպիսի «մեծ ուշադրության արժանանում»: Առավոտյան, երբ արթնացա, նախաճաշեցի ու բացեցի երկրաչափությանս գիրքն ու տետրը, նստեցի, որ սկսեմ տնայիններս, քույրիկս ձայն տվեց.

-Հլը արի, տես՝ ինչ հավես ա…

Բակի երեխաներն էին: Ամեն մեկը ներկվել, հրեշների տեսք էին ընդունել ու այդ կերպարանքով շրջում էին ամբողջ շենքով՝ թակելով բոլորի դռներն ու բոլորից քաղցրավենիք խնդրելով: Չգիտեմ, եթե անգամ չսիրեք էլ այս տոնը, միայն քաղցրավենիքի համար արժե սպասել դրան: Երբ պարապմունքից տուն էի վերադառնում, բակում մի տոնախմբություն, մի քեֆ, մի ուրախություն…Չգիտեմ՝ արդյո՞ք Հելոուինի ավանդույթներից էր երեկոյան ժամը 8-ին, անձրևի տակ բակում գունավոր լույսեր միացնելն ու երգելը: Ինձ համար տոնը ավելի գունավոր դարձավ, երբ զանգահարեցի այժմ ՖԼԵՔՍ փոխանակման ծրագրով ԱՄՆ-ում գտնվող ընկերուհուս՝ Հռիփսիմեին, ու տեսազանգով սկսեցի կիսել բարձր երաժշտությունից ստացած դրական էներգիան:

Մի խոսքով, «հրեշալի ժպիտներով» ու հրաշալի հիշողություններով Հելոուին արեցինք:

Անահիտ Բադալյան

 *** 

 Ինձ համար մեկ է

Բայց զգացել եք, չէ՞, որ մենք՝ հայերս, անընդհատ քայլողի դերում ենք. դրսի սովորույթները մեր երկիր բերել-հասցնելու ու դրանցով հիանալու համար մի հատ ենք:
Լավ, ինչ ուզում են՝ թող անեն, ինձ համար, անկեղծ ասած, մեկ է, մինչև այն պահը, երբ արդեն մարդիկ սկսում են վիրավորել ինձ ու իմ հավատը:

Ես հասկանում եմ, որ մարդիկ «զարգացել են», Հելոուին են նշում, բայց, ափսոս, միայն անդրօվկիանոսյան տոներ նշելով չեն զարգանում: Եթե իրենք վիրավորվում են, երբ փողոցով «զուգված-զարդարված» քայլելիս իրենց դիտողություն են անում, անցնում-գնում, ապա մի՞թե մենք չենք վիրավորվում, երբ իրենց տոնը թողած, սոցիալական ցանցերը հեղեղում են արհամարհական, վիրավորական, ձեռ առնող ստատուսներով ու ժամեր շարունակ առավել « առաջավորները» քննարկում, մեկնաբանություններ են գրում «հետամնաց ու խավարամիտ քրիստոնյաների հասցեին»: Կասեք՝ ինչո՞ւ ես կարդում: Ցավոք, իմ կամքից անկախ է, որովհետև ընկերներիս մեջ էլ կան այսպիսի տհաճ խոսակցություններ վարողներ:

Դուք պայքարում եք ձեր ազատ ինքնաարտահայտման համար, լավ եք անում, բայց երբեք մի մոռացեք, որ ձեր ազատությունը վերջանում է այնտեղ, որտեղ սկսում է իմ ազատությունը: Մի՞թե այդ օտարամուտ արժեքների մեջ չեք հանդիպել՝ հարգել ուրիշների խղճի ազատությունը, դավանանքը, կրոնը: Ձերը պարզապես խաղ է, զվարճանք, իսկ իմն ու իմ նմաններինը՝ հավատք: Նախ, դա գիտակցեք, ու քրիստոնյաներին վիրավորող ու ծաղրող մեկնաբանություններ գրելուց առաջ մեկ անգամ էլ հիշեք. երբ ծաղրում եք մարդու սրբազան զգացումները, շատ ավելի հեռու եք գնում զարգացած մարդ լինելու ձեր մղումից:

Մի արեք նման բան: Նշեք՝ ինչ ուզում եք, բայց մի ծաղրեք: Հա, ի դեպ, տոնը բերել եք, դուք չեք ստեղծել: Այդքան լայնախոհ եք, դուք մի նոր բան մտածեք, ոչ թե կուրորեն հետևեք ու կրկնօրինակեք ուրիշներին: Համարյա համոզված եմ, որ այնտեղ վաղուց դա ուղղակի դիմակահանդես է, մինչդեռ դուք…

Լավ, չեմ ուզում բանավիճել, ասացի այն, ինչ հուզում էր: Հարգենք միմյանց նվիրական զգացումները:

Կարինե Նահապետյան

Լուսանկարը՝ Լիլիթ Գրիգորյանի

Հոկտեմբերի 26-ին Երևանի Best Western Congress հյուրանոցում միջազգային կրթության Ամերիկյան Խորհուրդների EducationUSA հայաստանյան գրասենյակի գլխավորությամբ տեղի ունեցավ EducationUSA ամենամյա կրթական ցուցահանդեսը:
Այն մեծ հնարավորություններ ընձեռեց մասնակիցներին՝ հանդիպելու ԱՄՆ տարբեր համալսարանների ներկայացուցիչների հետ և ստանալու իրենց հուզող հարցերի պատասխանը:
Ցուցահանդեսը ընդգրկում էր բազմաթիվ թեմատիկ դասախոսություններ ԱՄՆ համալսարաններ դիմելու գործընթացի, կրթական համակարգի, համայնքային քոլեջների, ուսանողական վիզաների և ԱՄՆ կրթությանը վերաբերող այլ բաղադրիչների մասին, առանձին հանդիպումներ ԱՄՆ-ի հետևյալ համալսարանների ներկայացուցիչների հետ՝ Central Penn College, New York University, San Diego State University Georgia, South Seattle College, University of Colorado Boulder, University of Wisconsin-River Falls, Upper Iowa:

Լուսանկարը՝ Լիլիթ Գրիգորյանի

Ցուցահանդեսի ընթացքում տեղեկատվություն հաղորդվեց ամերիկյան համայնքային քոլեջների մասին: Միացյալ Նահանգներում համայնքային քոլեջները հիմնականում երկու տարվա պետական բարձրագույն ուսումնական հաստատություններ են: Համայնքային քոլեջն ավարտելուց հետո որոշ ուսանողներ տեղափոխվում են համալսարան՝ ավարտելու համար բակալավրիատը, իսկ մյուսներն անցնում են աշխատանքի: Համայնքային քոլեջների տարբերությունը քառամյա համալսարաններից և քոլեջներից կայանում է TOEFL/ESL (ստանդարտացված անգլերեն թեստեր) քննությունների պահանջվող ավելի ցածր գնահատականների, ուսման ավելի ցածր վարձի մեջ:
Այնուհետև դասախոսությունները ավելի շատ ծավալվեցին ամերիկյան բակալավրիական և մագիստրատուրական կրթության շուրջ:

Լուսանկարը՝ Լիլիթ Գրիգորյանի

Ամերիկյան համալսարանները իրարից տարբերովում են իրենց ընդունելության կարգով, կրթական ծրագրերով, առաջարկած մասնագիտական դասընթացներով, ուսման վարձով և այլն:
Ցուցահանդեսին մասնակից համալսարաններից մեկը՝ Կոլորադոյի համալսարանը, հետազոտության, տեխնոլոգիայի և ձեռներեցության ոլորտների կրթական ծրագրեր է առաջարկում: Այս համալսարանում սովորում է մոտավորապես 3000 միջազգային ուսանող աշխարհի 100 երկրներից: Ընդունելության համար ուսանողները լրացնում են համապատասխան հայտադիմում, ներկայացնում մի շարք անձնական փաստաթղթեր, հանձնում ACT/SAT, IETLS/ TOEFL քննություններ և այլն:

Լուսանկարը՝ Լիլիթ Գրիգորյանի

Համալսարանի պաշտոնական ներկայացուցիչն ասաց, որ իրենց համալսարանը առաջարկում է մասնագիտական կրթական բաժիններ Արվեստի և Գիտության, Տեխնիկական և Կիրառական, Հաղորդակցության Կապերի և Մեդիայի, Բիզնեսի, Երաժշտության, Իրավունքի և այլ ոլորտներում: Բացի այդ, ուսանողները հնարավորություն ունեն մասնակցել մի շարք սպորտային խմբակների, լինել մշակույթի, շրջակա միջավայրի խնդիրների և այլ հետաքրքրությունների համապատասխան կազմակերպությունների, միավորումների անդամ: Ուսման ընդհանուր վարձն այս համալսարանում կազմում է 57.772 դոլար՝ ներառելով ուսման, համալսարանի կամպուսում բնակության, առողջապահական ապահովագրման և հանձնվող գրքերի ծախսերը: Մեծ գումար է, չէ՞ հայաստանցու համար, բայց մի հուսահատվեք. ուսանողները հնարավորություն ունեն դիմելու կրթաթոշակային երկու ծրագրերի՝ լրացնելով համապատասխան հայտադիմում և հանձնելով ACT/SAT քննություններ:

Լուսանկարը՝ Լիլիթ Գրիգորյանի

Ինչ վերաբերում է Սան Դիեգոյի համալսարանի Վրաստանի մասնաճյուղին՝ այն առաջարկում է միջազգայնորեն հավատարմագրված բակալավրիական կրթություն գիտական ծրագրերի համար, որոնց շնորհիվ ուսանողները ստանում են բարձրակարգ STEM կրթություն և ձեռք են բերում ամերիկյան աստիճան: Ուսանողներն ունեն հնարավորություն նաև մեկնելու Կալիֆորնիա և ավարտելու ակադեմիական կիսամյակն այնտեղ նույն ուսման վարձով: Խոսելով համալսարանի պաշտոնական ներկայացուցչի հետ, մասնակիցներն իմացան, որ այստեղ սովորում են նաև հայ ուսանողներ Վրաստանի հայկական համայնքներից: Այս համալսարանում կրթական ծրագրերն ունեն ավելի գիտական, բնագիտական ուղղություն:
Այովայի համալսարանն առաջարկում է ութ շաբաթյա կրթական ծրագրեր Բիզնեսի, Արվեստի, Սպորտի և այլ բնագավառներում: Այստեղ ընդունելությունը նորից կապված է հայտադիմումի լրացման, դպրոցի գնահատականների փաստաթղթի, անգլերեն իմացության թեստի արդյունքների և այլ փաստաթղթերի տրամադրման հետ:
Վիսկոնսինի համալսարանի կրթական ծրագերն ընդգրկում են գրեթե 50 և ավելի բնագավառ: Այստեղ սովորում է 5958 ուսանող աշխարհի 20-ից ավելի երկրներից: Ուսման վարձը կազմում է 23.553 դոլար, սակայն տրամադրվում են նաև կրթաթոշակներ 2000-4000 դոլարի չափով: Համալսարանի ներկայացուցիչը նշեց, որ համալսարանը ցանկանում է ընդլայնել իր ուսանողների շրջանակը՝ ընդգրկելով հայ ուսանողների ևս, և նա հենց դրա համար է այստեղ՝ տրամադրելու ավելի շատ ինֆորմացիա համալսարանի մասին և առաջարկելու հենց իրենց համալսարանը՝ որակյալ կրթություն ստանալու համար:
Central Penn College-ի մասին խոսելով նշենք, որ այն առաջարկում է չորս տարվա բակալավրատի և մագիստրատուրայի մեկուկես տարվա կրթություն՝ ընդգրկելով ավելի շատ Բիզնեսի և Կառավարման բնագավառների ծրագրեր: Ընդունելությունը գրեթե նույնն է, բացառությամբ ստանդարտացված թեստերի պահանջվող անցողիկ միավորների:

Լուսանկարը՝ Լիլիթ Գրիգորյանի

Լուսանկարը՝ Լիլիթ Գրիգորյանի

South Seattle College-ի ներկայացուցիչը, խոսելով քոլեջի ընդունելության կարգի, առաջարկվող կրթական ծրագրերի մասին, հատկապես կարևոր համարեց նշել քոլեջի տեղակայվածության, Սիեթլ քաղաքի զարգացվածության և հարմարավետ միջավայրի մասին:

Ցուցադրության ժամանակ հարցերի տեղատարափ էր Նյու Յորքի համալսարանի ներկայացուցչական մասում: Ի տարբերություն այլ համալսարանների, այս համալսարանը ունի մասնաճյուղեր աշխարհի 14 քաղաքներում՝ Բեռլինում, Լոնդոնում, Փարիզում և այլն: Համալսարանն առաջարկում է 230 կրթական ծրագրեր: Համալսարանի ընդունելության կարգը գրեթե նման է մյուսներին, և այստեղ սովորում են բակալավրիատի ծրագրով 23.000-ից ավելի ուսանողներ: Նրանց մեջ, ինչպես նշեց համալսարանի պաշտոնական ներկայացուցիչը, մեծ թիվ են կազմում և հայ երիտասարդները:
Այսպիսով՝ EducationUSA Fair-ի շնորհիվ հարյուրավոր հայ երիտասարդներ իրենց հուզող տեղեկություններն ստացան ԱՄՆ-ում բարձրագույն կրթություն ստանալու մասին անմիջապես համալսարանների ներկայացուցիչներից:

Իսկ ես այսպես հանգամանալից փոխանցեցի ձեզ այս տեղեկությունները, քանի որ գիտեմ, շատ-շատերդ ցանկանում էիք, սակայն հնարավորություն չունեիք մասնակցելու այս կրթական ցուցահանդեսին:

Հուսով եմ, օգտակար եղա: