Բարև, իմ վախկոտ ընկեր։
Ինչպե՞ս ես։ Մեկ է՝ բողոքելու ես ու ասես, որ լավ չես, գուցե ֆանտաստիկ թանկացումներից, իշխանությունից ու Նոր տարվա անընդհատ կրկնվող «խորհրդից» էլ բողոքես, դրա համար արի` շրջանցենք էս ձանձրալի հարցերի կույտը, ու էլ չհարցնեմ՝ ո՞նց դիմավորեցիր Նոր տարիդ։ Ես, որ լավ եմ դիմավորել, շա՜տ լավ։ Համենայն դեպս, երբ ունես այնպիսի ընկերներ, որոնց համար կարող ես Նոր տարվա գիշերը «փախչել» տնից ու գնալ իրենց հետ դիմավորելու Ամանորդ, ոչինչ վատ լինել չի կարող, չէ՞։ Դե հա, ի՞նչ խոսք։
Հա, չշեղվենք։ Հիշո՞ւմ ես, որ սկզբից քեզ բարևելուց «վախկոտ» անվանեցի: Դե, չնայած «մուննաթ» հայացքով հաստատ մի տասը վայրկյան էդ բառին նայած կլինես, մի խոսքով, ուզում եմ բացատրել, թե ինչու քեզ էդպես անվանեցի։ Շատ պարզ պատճառով. որովհետև դու վախենում ես։ Հնարավոր է՝ վախենում ես չմուշկներով սարդերից, կամ էլ անմազ մարդու սանրից (ուրիշ ապուշություն մտքիս չեկավ), բայց հնարավոր չի, որ ոչնչից չվախենաս։ Ես էլ եմ հազարավոր բաներից վախենում, բայց երևի ամենաշատը վախենում եմ անտարբեր դառնալուց ու մենակ մնալուց։ Արի միասին մտածենք։
Ես ունեմ էնպիսի ընկերներ, ում համար հաստատ արժի «գլուխ տալ»։ Էդ մարդկանց հետ շատ հանգիստ կարող ես հորդառատ անձրևի տակ քայլելով գնալ մարդկանց տուն՝ Նոր տարի շնորհավորելու, շատ հանգիստ կարող ես մի էնպիսի «հարսանիք» բեմադրել, որ մի ամիս բոլորը դրանից խոսեն, ու էնպիսի ընկերներ, որոնց հարսանիքի ժամանակ կարող ես ամբողջ ուժով գոռալ ու ոգևորվել։ Ունեմ էնպիսի դասարանցիներ, որոնց հետ կարելի է ամբողջ դասամիջոցին «տաշի» գոռալ ու պարել, չնայած, որ տնօրենի «գլխի վրա ենք»։ Ունեմ էնպիսի ընկերներ, որոնց երբեք չեմ տեսել կամ տեսել եմ 1-2 անգամ, բայց ինձնից շատ եմ սիրում և ունեմ էնպիսի ընկերներ, որոնց ուղղակի կարելի է փողոցում տեսնելիս ժպտալ, անցնել առաջ, ու վերջապես ես ունեմ շատ մտերիմ ընկերուհի։ Մենք իրար հետ էնքան բան ենք արել, որ ձեր մտքի ծայրով էլ չեք անցկացրել հաստատ, իրար հետ ենք եղել լավ ու վատ օրերին, ու իրար հետ էլ կլինենք մի ամբողջ հավերժություն։ Բայց արդյո՞ք։
Ես ունեմ հսկայական շրջապատ, որի անդամներից ամեն մեկը իմ օրվա մի մասն անպայման կազմում է։ Մեկը պիտի պարտադիր «հումանիտար» ասի, մեկն անպայման անպոչ գդալի նման մեջ ընկնի, ես էլ նյարդայնանում ու ասեմ՝ մի մուկ խոսեց իր հերթին (չէ՞, Դավիթ ջան): Մեկը ամբողջ գիշեր չքնի, մտածի, թե ինչ բառերով առավոտյան վիրավորի, մեկին պիտի գրկեմ պարտադիր, մեկն ինձ պիտի գրկի, մի քանիսը պիտի թևերն ու գլուխները մոտիկ բերեն, որ սովորությանս համաձայն հարվածեմ, մի քանի ուսուցիչ պիտի ամեն վայրկյան հանդիմանեն ու ասեն. «Ա՜ստղ, սովորիր, գրողը տանի, քանի գնում, շարքից դուրս ես գալիս», «Ափսոս են էն 9-երը, որ շարել եմ քեզ, ափսո՜ս են», «Էն վերջում սուս մնացեք, Աստղիկ»… Մի քանի ֆեյսբուքյան ընկերներ պիտի անգամ շատ ծիծաղելի պոստերս «հահա»-ի փոխարեն ուղղակի լայքեն, մի քանիսի համար էլ պարտաճանաչ լուրջ պոստերս «հահա»-են, մի քանիսը պիտի գրեն ու ասեն, որ ուշ-ուշ եմ գրում, մի քանիսն էլ ուղղակի գրեն, տեսնելու՝ ո՞ղջ եմ, թե՞ մեռած։ Ու հետո պիտի անցնի մի 60 տարի ու վերջ։ Չլինի ոչ հին շրջապատս, ոչ սերն ու հետաքրքրությունը ընկերներիս հանդեպ, ոչ առօրյայիս մաս կազմող փոքր դետալները, ոչ մի բան, հասկանո՞ւմ եք։
Համենայն դեպս, մեր մեծերի հետ էդպես է։ Սա լացուկոց չէ, իրոք, բայց ի՞նչ եմ անելու համալսարանում՝ լուրջ-լուրջ դեմքերի հետ, առանց հիմար դասարանցիներիս: Չէ, մի մտածիր՝ կհարմարվեմ, և այլն, և այլն: Ես չեմ հարմարվի։ Լավ, սա դեռ մի կողմ։
Ասենք՝ նորից մարդ է մահացել մեզ մոտ («մեզ մոտ»-ը Վայոց ձորն է՝ փոքր մարզ, փոքր բնակչություն, ուր վատ լուրերը շուտ են տարածվում)։ Տատիկս կլսի, հետո կասի. «էհ, դասարանցիս էր, լավ մարդ էր», «Աստղ, գիտե՞ս, իմ ընկերուհին էր», և այլն, ու սառը հայացքով կնայի կամ վրաս, կամ պատին, ու վերջ։ Հասկանո՞ւմ եք. ոչ լաց, ոչ բան, ուղղակի «լավ մարդ է՞ր»։ Ես էդպես չեմ ուզում, ո՞նց կարելի է, ախր։ Հիմա անգամ ֆիլմի գլխավոր հերոսի մահանալուց եմ հոնգուր-հոնգուր լաց լինում, ու պիտի գա ժամանակ, որ չլացեմ էն մարդու համար, որի հետ ինչքան խենթություն ասես չե՞մ արել, կամ գուցե չհիշե՞մ անգամ էդ մարդուն։ Ինչի՞ են մարդիկ այդ աստիճանի անտարբեր դառնում, երբ մեծանում են, դեմքի մի քանի կնճի՞ռն է մեղավոր, ի՞նչ ծերացած հոգի, է՞։ Լավ, «ծերացած» օրինակ չբերեմ։ Էն հարցին, թե մաման ունեցե՞լ է մտերիմ ընկերուհի, դրական պատասխան ստացա։ Հարցնում եմ՝ մամ, բա ինչի՞ հիմա չեք շփվում, էդքան մոտիկ չեք եղե՞լ, ինչքան ես ու Մարիամը։
-Լավ էլ մոտիկ ենք եղել, բալես, իրար տուն ենք գնացել, մնացել, ընտանիքներով ենք մոտիկ եղել, վստահել ենք իրար ամեն ինչ։
-Բա ինչի՞ հիմա չեք շփվում։
-Դե որովհետև հիմա ամեն մեկն իր ընտանիքով ու հոգսերով ա, որ տեսնում ենք իրար փողոցում, բարևում ենք, էլի։
Հասկանո՞ւմ եք, ինչ եմ ուզում ասել: Մորս հոգին էլ ընդհանրապես «ծերացած» չի, բայց չի շփվում էն մարդու հետ, որի հետ կյանքի կեսն է անցկացրել։ Իսկ երբ ծերանա, իր թոռներին էլ կասի՝ ընկերուհիս էր, է, լավ աղջիկ էր: Իսկ ես էդպես չեմ ուզում։ Ես չափից շատ եմ սիրում իմ շրջապատը, որ էսպիսի բախտի արժանացնեմ։ Եսիմ, դուք էլ մտածեք, նայեք ձեր շուրջը, ինչքան ծանոթ-բարեկամ ունեք, որոնց հետո ուղղակի չեք հիշելու, ու որոնց նկատմամբ բացարձակապես անտարբեր եք դառնալու։ Ես երևի էդպես չեմ անի։