sofia tadevosyan

Երեք անգամ կյանքս սկսել եմ նորից

Արդեն մի քանի տարի է, մեր ընտանիքն ապրում է Սևան քաղաքում: Այս մասին ու էլի շատ բաների, ես զրուցեցի մայրիկիս՝ Զառա Թադևոսյանի հետ:

-Ե՞րբ և ինչպե՞ս առաջին անգամ հայտնվեցիք արտերկրում:

-Առաջին անգամ եղել եմ փոքր ժամանակ, 1988 թվականին, Սոչիում: Ընտանիքով գնացել էինք հանգստանալու, որովհետև այն ժամանակ ընդունված էր արձակուրդներին գնալ Սև ծով հանգստանալու: Եվ ծնողներս մեզ անակնկալ արեցին՝ անմոռանալի արձակուրդներ: Միջավայրի փոփոխությունը մեզ համար շատ ոգևորիչ էր, որովհետև առաջ երբեք գնացքով չէինք ճանապարհորդել ու մեր բնակավայրից բացի ուրիշ ոչինչ չէինք տեսել: Իսկ արդեն 2000 թվականին` երկրորդ անգամ էր: Այդ օրվանից շատ ջրեր են հոսել: 2000 թվականին ես արդեն իմ ընտանիքն ունեի՝ սիրող ամուսին, երկու հրաշալի երեխա: Ամուսինս գնաց արտերկիր աշխատելու, իսկ հետո մեզ էլ կանչեց: Ապրում էինք Մոսկվայում:

-Ինչպե՞ս փոխվեց ձեր կյանքը Մոսկվայում: 

-Մոսկվան մեծ քաղաք է: Հիմա այն համեմատում են Բաբելոնի հետ, որովհետև այնտեղ ապրում են շատ տարբեր ազգեր, լեզուներ, կրոններ, սովորույթներ: Հետաքրքիր էր, որովհետև ծանոթանում էինք նոր մարդանց հետ: Հարևանները լավն էին, ուրախ էինք ապրում: Իհարկե, կային շատ դժվարություններ, բայց մենք դրանք հաղթահարեցինք: Ոչ մի վատ հիշողություն չի մնացել, միայն լավը: Չէ որ մենք այնտեղ աշխատում ու ապրում էինք: Ես և իմ ամուսինը երազանք ունեինք` ապահովել մեր երեխաներին անհրաժեշտ ամեն ինչով, իսկ Հայաստանում աշխատելը և դա անելը անհնար էր այն ժամանակ: Մենք երազում էինք, որ մեր երեխաները ստանան լավ կրթություն և լինեն պիտանի մարդիկ: Բայց, շուտով մենք ստիպված եղանք ընդմիշտ վերադառնալ Հայաստան:

-Ինչպե՞ս փոխվեց ձեր կյանքը Հայաստան վերադառնալուց հետո:

-Մոսկվայում մենք լավ էինք ապրում, կարողանում էինք ապահովել մեր երեխաներին: Մոսկվայում մեր ցանկությունները համապատասխանում էին մեր հնարավորություններին, իսկ Հայաստանում մեր հնարավորությունները կորան: Պարզապես այստեղ ամեն ինչ այնպես չէ, ինչպես Մոսկվայում: Շատ մարդիկ մտածում են, որ Ռուսաստանում մարդկանց մեծ մասը ապրում է ստրուկի նման: Բայց մեր դեպքում այդպես չէր: Մենք կորցրեցինք մեր իրավունքները մեր սեփական երկրում: Ստացվում է, որ Ռուսաստանում ապրում էինք ինչպես օտարները յուրայինների մեջ: Օհ, ոչ, ինչպես յուրայինները օտարների մեջ: Բայց տեղափոխվեցինք Հայաստան, և այնպես ստացվեց, որ ապրում ենք ինչպես օտարները յուրայինների մեջ: Չնայած երեխաները այստեղ ազատ են ապրում: Հենց այն առումով, որ այստեղ չկան սափրագլուխներ` սքինհեդներ, և ամեն քայլափոխի ոստիկաններ, որոնք փաստաթղթեր են ստուգում: Չկա նաև ազգային խտրականություն, ջարդեր ամենուր՝ շքամուտքում, բակերում: Այս երկու երևույթներն են տարբերակում Հայաստանը Ռուսաստանից:

-Ի՞նչը ձեր տեղափոխվելու պատճառ հանդիսացավ:

-Մեզ ոչ ոք չէր խանգարում: Միակ պատճառն այն էր, որ մեր տատիկը այստեղ մահացավ, իսկ պապիկը, որը մնացել էր մենակ, կտրուկ հրաժարվեց տեղափոխվել մեզ մոտ: Ահա թե ինչու մենք ամբողջ ընտանիքով հետ վերադարձանք:

-Ինչպիսի՞ն էր այդ տեղափոխությունը ձեզ համար:

-Հիմա արդեն հարմարվել ենք դրան: Այն ժամանակ շատ դժվար էր, չէ որ մենք թողել էինք մեր ընկերներին, մեր տունը: Մենք այստեղ պետք է ամեն ինչ նորից սկսեինք: Իմ ամբողջ կյանքում, ինչքան ես ինձ հիշում եմ, երեք անգամ ստիպված եմ եղել ամեն ինչ սկսել նորից, զրոյից: Այդ պատճառով այս ամենը շուտով մեզ համար սովորական դարձավ, հարմարվեցինք: Հիմա երեխաները մեծացել են, յուրաքանչյուրն ունի իր նպատակը, իր հոգսերը: Ունեմ երեք աղջիկ՝ բավականին մեծ, և վեց տարեկան տղա, որը տեղափոխվելուց հետո ծնվեց: Ամենալուսավոր բանը այստեղ տեղափոխվելուց հետո նրա ծնվելն է: