albert abrahamyan kapan

Մեր բժշկուհի Կարինեն

Ես հիմա ծառայում եմ բանակում: Հաճախ, երբ ինքնազգացողությունս վատանում է. Ուղարկում են բուժկետ: Այստեղ կանայք են աշխատում, և մենք՝ նորակոչիկ զինվորներս, միանգամից  զգում ենք ընտանեկան ջերմություն Հենց նման մի այցելության ժամանակ էլ զրուցեցի Կարինե Կոստանյանի՝ բժշկուհի Կարինեի հետ։

-Ավարտել եմ մանկաբարձական ուսումնարանը, 25 տարի աշխատել եմ Աշտարակի հիվանդանոցում։ 25 տարի աշխատելուց հետո կրճատվեցի և դարձա գործազուրկ։ 4 տարի չաշխատեցի, որից հետո շատ պատահական առաջարկ ստացա, մասնակցեցի հարցազրույցի և անցա այն։ Այդ ժամանակ էլ հայտնվեցի Պաշտպանության նախարարությունում, և արդեն 8 տարի է՝ ծառայում եմ հայրենիքիս։ Աշխատանքս շատ եմ սիրում, այս տարիների ընթացքում դեռ չեն պատահել զինվորներ, որ ինձ ինչ-որ հարցում ստեն։ Եղել են ինձ հետ միշտ պարզ, կիսվել են իրենց խնդիրներով, ընդունել են իմ խորհուրդները։ Այս 8 տարվա մեջ միշտ վայելել եմ հարգանք զինծառայողների կողմից։ Ասեմ, որ աշխատանքս շատ բարդ է և մեծ պատասխանատվություն է պահանջում, ես զինվորների կողքին եմ ինչպես իրենց մայրը։ Սկզբում շատ դժվար էր հասկանալ զինվորի ներաշխարհը, բայց տարիների ընթացքում շփվելով նրանց հետ՝ ես կարողացա հասկանալ նրանց։ Աշխատանքիս պատասխանատվությունը մեծ է, սա այն աշխատանքն է, երբ գործ ունես մարդու կյանքի հետ։ Այո, ես սահմանին չեմ, բայց այստեղ էլ ես իմ գործը կատարում եմ պատվով և հաղթահարում եմ ամեն դժվարություն, փնտրում եմ և գտնում ճիշտ լուծում բոլոր հարցերում։ Այս կյանքում առաջնահերթ մարդ պետք է մարդ լինի, որպեսզի սեր և հարգանք վայելի բոլորից։

Ես 51 տարեկան եմ, ունեմ երկու երեխա։ Աղջիկս ամուսնացած է, երեխա ունի, իսկ տղաս 16 տարեկան է, և նա էլ հայրենիքի վաղվա պաշտպանն է։ Ինձ բոլորը մի հարց են շատ տալիս՝ արդյոք դժվար չէ՞ այդքան տղամարդկանց հետ աշխատելը։ Այո, շատ դժվար է այդքան տղամարդանց մեջ աշխատելը, բայց եթե կինն ունի բարոյական բարձր կերպար, նա մեծ հարգանք կվայելի իր շրջապատում՝ անկախ այն բանից, շրջապատում կանայք են շատ, թե տղամարդիկ։

Բոլոր զինծառայողներին մաղթում եմ ամենակարևորը՝ խաղաղություն, իրենց ծնողներին համբերություն այս 2 տարիների ընթացքում։ Ուզում եմ, որ յուրաքանչյուրս կարողանանք մեր երկիրը, մեր հողը պահել մեր աշխատանքով և լինել զգոն ցանկացած պահի։

 

Qnarik Khudoyan aragatsotn

Ծուլության հետևանքները

Արձակուրդներին նախորդող շաբաթն ընդհանուր առմամբ ծանրաբեռնված չէր, նույնիսկ շատ հետաքրքիր էր ու թեթև, որովհետև սիրելի ուսուցիչներիցս մեկը հերթական, բայց իր վերջին միջոցառումն էր կազմակերպել մեզ մոտ: Անելու դաս գրեթե չկար: Ինչո՞ւ: Որովհետև առջևում սպասված գարնանային և ուրախ մեկ շաբաթն էր: Թվում էր, թե մեկ շաբաթում կհասցնեմ լրացնել բացթողումները: Թվում էր… Այդպես էլ ծրագրել էի: Բայց… Գիտե՞ք` միշտ այդպես է լինում, որոշում եմ սահմանափակ ժամանակում կատարել առավելագույնը, բայց ոչ միշտ է հաջողվում: Այսինքն` կհաջողվի, եթե լուրջ տրամադրվեմ, ինչը սակայն միշտ չէ, որ ստացվում է: Եվ ամեն անգամ նույն խառնաշփոթն է ստեղծվում: Վերջին օրերին նոր սկսում եմ քրտնաջան աշխատել: Աշխատել` մտածելով միայն մի բանի մասին` դաս, դաս, դաս: Բայց արի ու տես, որ էլի չեմ խրատվում. շարունակում եմ նույն կերպ` անգիտակցաբար սպասելով, մինչև գա հերթականի ժամանակը: Այս շաբաթն էլ բացառություն չէր: Մեղքս ինչ թաքցնեմ, շաբաթվա սկզբում մի լավ հանգստացա` չանելով ոչինչ: Բայց հետո «հանկարծ» հիշեցի, որ լիքը անելու բան ունեմ: Գործի անցա, բայց դե, դժվար թե հասցնեի վերջին երկու օրում սկսել և ավարտել ամեն ինչ միանգամից: Իսկ այդ ընթացքում ինչե՜ր կարելի էր հասցնել: Այն պատիժը, որը ես կրում եմ հենց իմ սխալի համար, անելիքներիս կիսատ-պռատ լինելն է: Մտածում եմ ՝ ու ամբողջ կյանքո՞ւմ եմ ամեն ինչ թողնելու վերջին օրվան: Գործել է պետք:

Ani Harutyunyan

Մեր պաշտոնները

Պարտադիր չէ ազգային ժողովում լինել կամ պետական անցուդարձի հետ մտերմիկ հարաբերությունների մեջ լինել ինչ-որ պաշտոն քո ուսերին ման տալու համար։ Դու էլ, ես էլ, անգամ էն հազիվ քայլող պուճուրը պաշտոններ ունենք։ Ասենք՝ կյանքի, ավելի կոնկրետ՝ մարդկային, իրար հանդեպ։ Պաշտոն էլ չէ, պաշտոններ։ Թե պաշտոնին համաձայն չես, դու ասա՝ դեր, բայց դերասան կամ ազգային ժողովում լինելը պարտադիր չէ։

Երեխա՞ ես, դե, քեզնից բան չի գնում. արթնացիր ինչքան հնարավոր է շուտ, ձայնդ գլուխդ գցած լաց եղիր, որ լսողն էլ կարծի՝ սպանեցին էդ երեխուն։ Պատճառն էլ ի՞նչն էր. տակդ փոխել էր պետք։ 7:40 կաթդ կուտես, բայց, ըստ քո պաշտոնի, պիտի չքնես. դու էլ քո գործը միշտ լավ ես անում։

Երեխա ես, դերիդ համապատասխան բոլորի ուրախության առարկան ես, ամեն անցնող-դառնողը պոնչ կանի, տարօրինակ արտահայտություններով հետդ կխոսի, ոնց ընդունված է երեխաներին սիրելիս օգտագործել, իսկ դու պիտի ժպտաս, մեկ-մեկ մռութներդ հավաքես, լաց լինես, որ դիմացինդ վախենա ու մամայիդ գալուց հետո ասի՝ ես ուղղակի սիրում էի, հանկարծ սկսեց լաց լինել։ Քո պաշտոնը հեշտ է։ Դժվարը միայն մեծանալն է։

Ծնող ես՝ տեղի, անտեղի անհանգստացիր, մայր ես՝ անընդհատ զանգիր, տես՝ հո նոր փորձանքի մեջ չի՞ ընկել երեխան։ Ստիպիր, որ տաք հագնվի. «Մի սվիտերն ի՞նչ հագնելու շոր ա էս ձմեռ օրով»։ Հայր ես՝ փող տուր, քո փայ «զգույշ կլինես»-ն ասա, թող երեխեն գնա։

Եղբա՞յր ես, բա քրոջդ նեղիր, նյարդայնացրու, գործի դիր, ժամը մեկ կոֆե ուզիր. հոգ չէ, որ ամեն անգամ կեսը տեղն ես թողելու։ Դասական հայ «քյառթու» եղբա՞յր ես, դու հո գիտես, որ տնական հայ աղջիկը 7-ից հետո տանից դուրս չի գալիս, ծնկից վերև շրջազգեստն էլ դուրդ չի գալիս։

Տատ ջան, կերակրիր թոռներիդ մինչև հևալով շնչեն, վերջում ասա՝ էդ ի՞նչ կերար, հեսա ձվածեղ սարքեմ, կշտացիր։ Թոշակիցդ ամեն թոռանդ բաժին հանիր։ Դեռ մե՞կն ունես. աչքը լույս։

Լավագույն ընկերն լինելն ամենազվարճալին է։ Ընկերոջդ չստացված նկարները կա՞ն, շուտով ծնո՞ւնդն է, դե, դու գիտես՝ ինչպես շնորհավորել։

Բայց ամենից առաջ մեր մարդ պաշտոնի հետ է ընկերանալ պետք, թե չէ որ նա նեղացավ, գնաց մեզնից, ինչքան էլ բոլորը լավ կատարենք, մարդու տեղը միշտ երևալու է։

ruzanna stepanyan

Երկու տարի առաջ այս օրը

Երկու տարի առաջ այս օրը շաբաթ օր էր, և մենք դպրոցում էինք: Երբ աշակերտներից մեկն ասաց, թե պատերազմ է, բանի տեղ չդրեցինք՝ մտածելով, որ կատակ է անում, բայց երբ ֆեյսբուքում կարդացինք, ուղղակի քարացել էինք: Արցունքոտվեցին աչքերս, ձեռքս տարա հեռախոսիս ու զանգեցի Ղարաբաղում գտնվող հարազատիս՝ Զինվոր էր: Օրերն անցնում էին, մենք հույսով լի սպասում էինք լավ լուրի: Բայց վատ լուրերը մութ ամպի պես ծածկում էին քաղաքը: Լավ լուրը կամավորականների Արցախ գնալն էր: Ահել, ջահել. բոլորը համախմբվել էին: Լուր եղավ, որ հերոսաբար զոհվել է Աբաջյանը, և մեկը մյուսի հետևից… Մենք հույս ունեինք, որ կգտնվի Ադամը, որ Նորոն չի տանկում մահացողը։ Բայց հույսներս զոհվածների տան ճրագի պես մարեցին…

Եղբորս հետ հենց առաջին օրվանից չէի խոսել ու շատ անհանգիստ էի: Երբ նրա համարին զանգ գնաց, շատ էի զարմացել, բայց խոսեց նրա ընկերը, ասելով՝ քնած է, արթնանա կզանգի: Բայց էլ չզանգեց… Ինչ ահավոր է, չէ՞, զանգ ստանալ ընկերուհուցդ և իմանալ, որ հարազատդ էլ չկա… Մահացել է…
Ապրիլը ինձնից տարավ քեզ ու էլ հետ չի բերի: Ապրիլը տարավ այն տղաներին, որոնք դեռ շատ անելիք ունեին, որոնք պետք է ապրեին։

Ասում են, թե ուժեղ լինել է պետք, դիմանալ է պետք, բայց ոչ ոք չի ասում, թե մարդու սիրտը ցավում է, արցունքներն ակամայից թափվում են, հոգին քարանում է։
Քառօրյայի հերոսների ծնողները նույնպես հերոս են: Նրանք իրենց որդու կարոտով են զարթնում ու քնում, որդու զանգին սպասելով այդպես էլ հանգիստ չեն առնում։
Չէ, ես եսասեր չեմ, բայց էլի ու էլի քեզ տեսնել ու ձայնդ լսել եմ ուզում, իմ հերոս եղբայր, էլի կատակներդ լսել եմ ուզում։ Կարոտում եմ և այդ կարոտի դեմ ավելին, քան անզոր եմ։ Բոլորս ենք անզոր… Հաճախ եմ գալիս Եռաբլուր, նստում, զրուցում հետդ, զգում ներկայությունդ, Մոշս, բայց միայն բարի ժպիտդ է ինձ պատասխան տալիս, ասելով՝ ես միշտ քեզ հետ եմ, դու մի տխրի…
Ուղղակի ուզում եմ, որ կյանքում ոչ մի ապրիլ էլ չապրենք ազգովի: Հա, ի՞նչ կլինի: Յուրաքանչյուրս մեր ապրիլն ունենանք ու քաղցր ապրիլ…

Mari Baghdasaryan malishka

Մասնագիտությունը՝ նոտար

Հարցազրույց Վայոց Ձորի մարզի «Վայք» նոտարական տարածքի նոտար Օլյա Գասպարյանի հետ: 

-Ներկայացրեք նոտարի մասնագիտությունը, ինչո՞ւ ընտրեցիք հենց այն: 

-Ընտրեցի նոտարի մասնագիտությունը, որովհետև սիրում եմ մարդկանց հետ աշխատել, իսկ նոտարի մասնագիտությունն այնպիսին է, որ մարդկանց հարցերին, խնդիրներին լուծում է տալիս: Ընտրեցի, որ իմ հնարավորության սահմաններում օգտակար լինեմ մարդկանց:

-Վերջին շրջանում նոտարական համակարգում ի՞նչ բարեփոխումներ են տեղի ունեցել: 

-Վերջին շրջանում բավականին մեծ բարեփոխումներ եղան, «ԱԵՆԻՍ» էլեկտրոնային համակարգի ներդրումը նոտարական պրակտիկայում շատ մեծ առավելություններ տվեց, նոտարը կարող է առցանց հարցումներ ուղարկել մյուս նոտարներին, կապ հաստատել ԱԳԿՊԿ (անշարժ գույքի կադաստրի պետական կոմիտե) ստորաբաժանումների հետ, առցանց ստանալ և ուղարկել փաստաթղթեր և այլն: Ստեղծվել են կտակների, ժառանգական գործերի և լիազորագրերի շտեմարաններ, համակցում է կատարվել մի շարք պետական մարմինների՝ ՔԿԱԳ, անձնագրային և վիզաների վարչության, ճանապարհային ոստիկանության էլեկտրոնային շտեմարանների հետ: Էլեկտրոնային նոտար համակարգի միջոցով կարելի է առցանց դիմել նոտարին և այլն:

-Ի՞նչն եք կարևորում քաղաքացիների հետ շփման մեջ: 

-Քաղաքացիների հետ աշխատում եմ լինել առավել համբերատար, որովհետև մեծ ջանքեր են պահանջվում քաղաքացիների հետ գործ ունենալիս: Մտածում եմ, որ ամեն մարդ շատ հոգսեր, խնդիրներ ունի և հույսով թակում է պետական և ոչ պետական մարմինների դռները՝ իրեն հուզող հարցերին լուծումներ տալու համար: Եվ մենք պետք է կարողանանք հնարավորինս լավ սպասարկել քաղաքացիներին, օգնել նրանց:

-Իսկ ինչպե՞ս եք գնահատում քաղաքացիների իրազեկվածության մակարդակը նոտարական գրասենյակ այցելելիս: 

-Շատ ցածր մակարդակի վրա է, հաճախ դուռը թակում և ասում են՝ մի տեղեկանք է պետք, անկախ այն բանից` դա կլինի ժառանգության վկայագիր, լիազորագիր, թե մեկ այլ փաստաթուղթ: Եվ երբ սկսում եմ օրենքը բացատրել, շատերը սկսում են նեղվել ու հակաճառել: Եթե սեփականության վկայականում մի քանի մարդու անուն կա, նրանցից մեկը, որի անունը գրված է առաջինը, մտածում է, որ միայն ինքն է այդ գույքի սեփականատերը: Առավել տարածված է ժառանգության ընդունման վեցամսյա ժամկետը բաց թողնելը:

-Եթե Ձեր աշխատանքը բնորոշեք մի քանի բառով, որո՞նք կլինեն այդ բառերը: Եվ ինչպե՞ս է անցնում նոտարի առօրյան: 

-Նոտարի աշխատանքը բավականին դժվար և պատասխանատու աշխատանք է: Առօրյան անցնում է սովորական, աշխատաժամերին, հաճախ նաև ընդմիջմանը, միշտ ձգտում ենք լինել գրասենյակում: Եթե լինում են հաճախորդներ, նրանց ենք սպասարկում, եթե ոչ՝ փաստաթղթերի և արխիվի հետ տարվող աշխատանքներ ենք կատարում:

-Եթե որևէ բան փոխելու հնարավորություն ունենայիք, ի՞նչը կփոխեիք: 

-Ներկայումս հսկայածավալ աշխատանք է տարվում քաղաքացիների սպասարկումը և նոտարի աշխատանքը ավելի արդյունավետ կազմակերպելու համար: Կցանկանայի, որ վերանային քաղաքացիների փաստաթղթային քաշքշուկները: Երբ քաղաքացին գալիս է նոտարի մոտ ինչ-որ հարց լուծելու, նրան երբեմն ուղարկում ենք մեկ այլ հիմնարկ` ինչ-որ փաստաթուղթ բերելու, այդ հիմնարկից էլ ուղարկում են մեկ այլ տեղ, և արդյունքում քաղաքացին քաշքշուկի մեջ է ընկնում, ու գործը առաջ գալու փոխարեն ավելի հետ է գնում: Հուսով եմ, որ առաջիկայում այս դժվարությունները նույնպես կվերանան:

-Աշխատանքից դուրս ի՞նչ նախասիրություններ ունեք, ինչո՞վ եք սիրում զբաղվել: 

-Աշխատանքից դուրս զբաղվում եմ այգեգործությամբ, հիանալի այգի ունեմ, սիրում եմ աշխատել բնության մեջ: Պատանեկությանս տարիներին բանաստեղծություններ էի գրում, հարազատներս կարծում էին, թե մեծ բանաստեղծուհի պետք է դառնամ: Բայց եկավ մի պահ, որ ինքս էլ չգիտեմ` ինչու, հիասթափվեցի գրելուց: Հիմա անգամ ցանկություն չի առաջանում գրելու, ինձ ամբողջությամբ նվիրել եմ օրենքներին և իմ աշխատանքին:

Անգլերեն ասմունքի ազգային մրցույթը Կապանում

Գիտե՞ք, ես արդեն որոշել եմ՝ պիտի տնտեսագետ դառնամ։ Ավելի կոնկրետ՝ ուզում եմ շուկայագետ դառնալ։ Ու շատ մարդիկ զարմանում են իմ այս որոշման վրա։ Անկեղծ ասած՝ ես ինքս էլ պակաս զարմացած չեմ, որ ի վերջո կանգ եմ առել այս մասնագիտության վրա, բայց հոգուս խորքում հպարտ եմ, տնտեսագիտությունն ինձ համար մի ուրիշ «վեհ» երևույթ է։ Ինչևէ։ Հիմա ասեմ՝ ինչու են բոլորը զարմանում։ Դեռ առաջին դասարանից դպրոցական բոլոր հանդեսների ամենաշատ բանաստեղծությունները ես էի արտասանում, տոնական խնջույքները, դասարանի «քեֆերը» ես էի վարում, հա, համ էլ դպրոցում ամեն տարի Ձյունանուշիկը ես էի, դպրոցական պարահանդեսներն էլ էի ես վարում։ Դե հա, կասեք՝ բայց դրա մեջ ի՞նչ մի արտասովոր բան կա, բոլորս էլ դպրոցում միջոցառումներին արտասանել ենք, երգել ենք։ Հա, համաձայն եմ, բայց իմ սերն ու նվիրվածությունն այդ «խոսելու» ոլորտին այնքան շատ էր, որ ոչ ոք չէր կասկածում, որ պիտի հռետոր, լրագրող կամ էլ հաղորդավարուհի դառնամ։ Եվ անկեղծ ասած՝ այս բոլոր մասնագիտություններն իմ գլխով եկել ու անցել են, բայց դե արդյունքում ունենք այն, ինչ ունենք։

Չնայած՝ ես որոշել եմ տնտեսագետ դառնալ, հոգուս մի գողտրիկ անկյունում ես գրականության ու արվեստի մեծ սիրահար եմ։ Ու ես ամեն անգամ համոզվում եմ դրանում, երբ փշաքաղվում կամ հուզվում եմ ինչ-որ մեկի ասմունքից, երգից կամ նվագած մեղեդուց։ Ասածս ի՞նչ է։ Օրեր առաջ Կապանում անգլերենի ասմունքի ազգային մրցույթն էր․․․

Ես արդեն երրորդ անգամ եմ մասնակցում այս մրցույթին, բայց ամեն տարի մի յուրօրինակ զգացողությամբ եմ սպասում։ Բանաստեղծությունները տարեցտարի ավելի խորիմաստ են դառնում, կամ էլ չգիտեմ՝ գուցե ինձ է էդպես թվում։ Այնուամենայնիվ, այս տարի ես շատ էի սպասել այս մրցույթին, և ահա, այն վերջապես կայացավ։

Իմ սպասումներն ավելի քան արդարացված են։ Ուրախությամբ ասում եմ, որ այս տարի դահլիճն իսկապես լեփ-լեցուն էր, ակնհայտ էր՝ մեր քաղաքում մեծացել էր հետաքրքրությունն այս մրցույթի նկատմամբ։ Եվ ես շատ ուրախ եմ այս առիթով, որովհետև կարծում եմ, որ մենք գրականությանն ու ասմունքին այնքան ուշադրություն չենք հատկացնում, ինչքան հարկավոր է։ Հիմա պատմեմ մրցույթի մասին։ Մինչ այդ ասեմ, որ ես այդ օրը և՛ մասնակից էի, և՛ լրագրող, և՛ լուսանկարիչ։ Եվ դա ինձ իսկապես դուր էր գալիս։

badalyananglernՄրցույթը չէր լինի այնպիսին, ինչպիսին կար, եթե չլիներ Լիզը՝ Խաղաղության կորպուսի կամավորներից մեկը, ով ժամանել է ԱՄՆ-ից և այժմ ապրում է Գորիսում։ Ես իսկապես ուրախ և հպարտ եմ, որ ճանաչում եմ նրան և առիթ ունեմ նրա հետ շփվելու։

Կազմակերպչական մի շարք աշխատանքներ իրականացնելիս՝ մրցույթում իրենց մեծ ներդրումն ունեցան Խաղաղության կորպուսի կամավորներ Էնը և Կարիսսան։

Մասնակիցներից հետո ամենածանր ու պատասխանատու գործը երևի հենց այս մարդկանց էր հանձնարարված՝ ժյուրիի անդամներին։

Դե, իսկ վերջում՝ մրցույթի հաղթողները. պատվոգրերով ու նվերներով։ Եթե ուշադիր եք, ես էլ եմ նրանց մեջ, և այս նկարը այն եզակիներից է, որ ես չկարողացա ինքս նկարել։

Դե ինչ, մենք մայիսի հինգին մեկնելու ենք Երևան՝ Հայաստանի Ամերիկյան Համալսարանում կայանալիք հանրապետական փուլին մասնակցելու։ Ես արդեն երկրորդ անգամ եմ մասնակցելու հանրապետական փուլին, և դա ինձ համար շատ տպավորիչ է ու պարտավորեցնող։ Բայց կա ևս մի մրցանակ, որն ինձ համար ամենակարևորներից է։ Ամռանը մենք մասնակցելու ենք ճամբարի, որի շրջանակներում բարելավելու ենք անգլերեն հաղորդակցության և բազմաթիվ այլ հմտություններ։ Ես առաջին և վերջին անգամ նման ճամբարի մասնակցել եմ չորս տարի առաջ, և իմ կյանքի ամենաթանկ հիշողությունները համարձակորեն վերագրում եմ այդ օրերին։ Սպասենք հանրապետական փուլին, իսկ մինչ այդ տքնաջան աշխատենք՝ լավ արդյունք ապահովելու համար։

Հ․Գ․ Շնորհակալություն բոլոր-բոլորին, ովքեր մի փոքր անգամ մասնակցություն են ունեցել այս մրցույթի իրականացմանն ու կազմակերպմանը։

ani dodoryan lori vanadzor

Սերը ծնվում է լեռներում, լեռները սեր են

Արի գնանք լեռներում ապրենք՝ առանց կանոնների ու պարտավորությունների: Ապրենք ազատ ու երջանիկ, ազատ հոգով ու մարմնով: Ուզում եմ կյանքի ամեն ակնթարթում աչքերդ փայլեն ուրախությունից:

Մեզ պետք չեն անիմաստ ու շքեղ հարսանիքներ, որ դրանից հետո ապրենք միալար ու տաղտկալի կյանքով: Որ չբավարարվենք ու աչքներս գցենք այլ համաստեղություն, որ զգալով անհետաքրքրությունը ու մահացած կյանքը՝ դավաճանենք իրար: Դավաճանենք հոգով ու մարմնով, դավաճանենք ինքներս մեզ: Ու հետո մտածենք որտեղ ենք սխալվել, սխալվել ենք ընտրության հարցում, սխալվել, որովհետև աչքներս չենք փակել ու մտքով սավառնել երկնքում, սավառնել հասկանալու համար. արդյոք մենք ճիշտ մարդն ենք, որ հանդիպեցինք: Բոլոր մարդիկ յուրահատուկ են կյանքում, միայն գտիր քոնը:

Մի ասա՝ չկա, չեմ գտնում։ Իսկ դու փնտրե՞լ ես, փնտրի՛ր:

Մեզ պետք են վրաններ, ծառեր, ծաղիկներ ու դաշտեր… Արի չկտրվենք ու միաձուլված մնանք բնությանը:

Մեզ պետք չէ վանդակում ապրող թռչունների կյանք, պարփակված ու սահմանափակ մտքեր: Մեզ պետք է ազատ ու երևակայական աշխարհը տնօրինելու համարձակություն:

Արի գնանք լեռներում ապրենք, առանց օրենքների: Ինչ-որ բանի մասին սահմանում մտածել նշանակում է սահմանափակել այն ու դրա կարողությունները: Արի ապրենք մեր կյանքն առանց ավելորդությունների ու ծանր բեռի: Արի գրկենք իրար՝ հասկանալու մեր կարևորությունը, ու մեզ սիրված զգալու համար։

Ու անպայման, արի գնանք լեռներում ապրենք…

Գրքերով դեպի Չորաթան

Լուսանկարը՝ Լիլիթ Վարդանյանի

Լուսանկարը՝ Լիլիթ Վարդանյանի

Ինձ համար անսովոր էր կիրակի սովորականից շուտ արթնանալը: Վերցրի ուսապարկս և տատիկի հետ առավոտյան ժամը ութին տնից դուրս եկա: Տասը րոպե անց մենք հորեղբորս տանն էինք:

-Հոպար, բա ե՞րբ ենք գնալու:

-Հեսա բոլորը հավաքվեն, կգնանք:

Մենք վերելակով իջեցրինք բոլոր գրքերը և համակարգիչը: Երբ բոլորը հավաքված էին, շարժվեցինք:

Իսկ եթե մինչև հիմա չես հասկանում, թե ուր էինք գնում, հիմա ամեն ինչ կբացատրեմ: Մենք գնում էինք Տավուշի մարզի սահմանամերձ գյուղերից մեկը՝ Չորաթան: Հորեղբորս աղջիկը՝ Նանեն, Շիրակացի ճեմարանի իր ընկերների հետ գրքահավաք էր կազմակերպել Չորաթանում գրադարան բացելու համար: Մեզ հետ նաև գյուղի համար համակարգիչ էինք տանում:

Լուսանկարը՝ Լիլիթ Վարդանյանի

Լուսանկարը՝ Լիլիթ Վարդանյանի

-Բա ինչքա՞ն ժամանակում կհասնենք,- տվեցի մեծերի ամենաչսիրած հարցերից մեկը:

-Մի չորս ժամից կհասնենք երևի, Լիլիթ, երկար ա ճանապարհը:

Լուսանկարը՝ Լիլիթ Վարդանյանի

Լուսանկարը՝ Լիլիթ Վարդանյանի

Մենք պետք է ինչ-որ բանով զբաղվեինք այդ երկար ժամանակի ընթացքում: Վեց հոգով էինք (չհաշված ծնողներին)՝ Նանեն, Անահիտը, Դավիթը, Արայիկը, Արամը և ես: Խաղացինք, զրուցեցինք, երաժշտություն լսեցինք, կերանք, ճանապարհին մի տեղ կանգ առանք՝ հանգստանալու և վերջապես ժամը մեկին տեղ հասանք:

Առաջին բանը, որ նկատեցի գյուղում՝ մանկապարտեզն էր: Տեղափոխեցինք գրքերը:

Լուսանկարը՝ Լիլիթ Վարդանյանի

Լուսանկարը՝ Լիլիթ Վարդանյանի

Մանկապարտեզի երեխաները վաղուց մեզ էին սպասում: Նրանք պարում էին ու երգում: Արամն ու Արայիկն էլ հավաքվածների համար կիթառ նվագեցին:

Գյուղի երեխաներն ուրախ էին գրքերի և համակարգչի համար:

Գյուղապետը և մանկապարտեզի տնօրենը մեզ ցույց տվեցին ապաստարանը: Չորաթանը սահմանին մոտ է, ու երբեմն ադրբեջանական կողմից կրակում են գյուղի վրա: Հենց նման դեպքերի համար էլ պետք է ապաստարանը, որ երեխաներն այնտեղ սպասեն, մինչև վիճակը հանդարտվի: Ապաստարանը վերակառուցվում էր: Այնտեղ կային մահճակալներ, դեղատուփ, նույնիսկ հեռուստացույց: Բայց, ճիշտն ասած, այնտեղ սառն էր:

Լուսանկարը՝ Լիլիթ Վարդանյանի

Լուսանկարը՝ Լիլիթ Վարդանյանի

Ճաշելուց հետո երեխաներով գնացինք զբոսնելու: Շատ երկար չգնացինք, մանկապարտեզի մոտակայքում էինք:

-Երեխեք, հլը նայեք,- ասաց Անահիտը:

Նա ցույց էր տալիս մեր բերած՝ արդեն դասավորած գրքերի շարքերը:

-Վա՜յ, մենք էսքան գի՞րք էինք տանում «մարշրուտկայի» մեջ,- ասաց Նանեն:

Լուսանկարը՝ Լիլիթ Վարդանյանի

Լուսանկարը՝ Լիլիթ Վարդանյանի

 

Լուսանկարը՝ Լիլիթ Վարդանյանի

Լուսանկարը՝ Լիլիթ Վարդանյանի

Ես էլ լուսանկարեցի մեր բերած գրքերը:

Մենք գյուղում երկար չմնացինք: Ժամը հինգին արդեն շարժվում էինք: Ճանապարհը թվում էր շատ հոգնեցուցիչ, բայց կարճ: Ժամը իննին ես տանն էի:

nelli goginyan

Ես չեմ սիրում դպրոցը

Ես չեմ սիրում դպրոցը՝ չնայած նրան, որ ավարտական դասարանում եմ:

Ես շատ հիշողություններ ունեմ կապված դպրոցի ու դասերի հետ։ Ո՞վ չունի։ Բայց ես 12 տարի շարունակ մտել եմ դպրոց տհաճությամբ։

Ինչո՞ւ ես չեմ սիրում դպրոցը։ Դպրոցում մեզ չեն սովորեցնում, թե ինչպիսին է մեծ կյանքը, այն դեպքում, երբ դպրոցն է մեզ մեծ կյանքին նախապատրաստում։ Սարսափելին այն է, որ մեզ հետ աշխատում են տարիքով մեծ մարդիկ՝ կյանքի որոշակի փորձով, ու նրանք մեզ ստիպում են ունենալ սահմանափակ մտածելակերպ։ Օրինակ՝ գրականության ժամին մեզ հանձնարարում են վերլուծել ստեղծագործության կերպարներին ու գրել մեր կարծիքը։ Երբ մենք մեր կարծիքը գրում ենք ինչ-որ կերպարի վերաբերյալ, մեզ նախատում են նման կարծիք ունենալու համար ու ստիպում են մտածել այնպես, ինչպես իրենք են մտածում, ու մեր ուղեղն էլ են դարձնում սահմանափակ։ Կոտրում են մարդու ստեղծագործելու տաղանդը՝ ասելով, որ բանաստեղծության հանգավորումը չի ստացվել, ու խորհուրդ են տալիս թողնել գրելը։ Բայց չէ՞ որ միտքը սահմաններ չի ճանաչում, ինչպես երկինքը։ Միտքը լիքն է նոր գաղափարներով ու ֆանտաստիկ երևակայություններով, ինչպես գիշերային երկինքն է լի գունազարդ աստղերով։

Դպրոցում մեզ չեն սովորեցնում, որ պետք չէ մարդկանց անձնուրաց նվիրվել, քանի որ վտանգավոր է։ Նվիրումն էլ է մի օր բերում կործանման։ Մեզ սովորեցնում են, որ հարկավոր է շատ գիրք կարդալ խելացի լինելու համար, բայց չեն սովորեցնում, որ գրքային աչքերով կյանքին նայելը սխալ է։ Իրականի ու գրվածքի մեջ տարբերություններն ահռելի են։

Ուսուցիչները մեր ընկերնե՞րն են, ո՛չ, նրանք պարզապես «դասատու» են՝ դաս տվող ու տվածից ավելին պահանջող, երբեք մեզ չհասկացող, կեղծ ժպիտով մարդիկ։ Իսկ մենք այնքա՜ն ունենք իրական ժպիտի կարիք։ Բայց չէ՞ որ ուսուցիչը պետք է կարողանա աչքեր կարդալ ու ընկեր լինել։ Միգուցե դասարանում «սրտից հիվանդ» երեխա կա (ես արատները նկատի չունեմ), միգուցե մեկի թևերն ամբողջությամբ կոտրված են (ու պետք չէ ասել, որ մարդը թևեր չունի), միգուցե մեկի հոգին գունավոր է, բայց նրա աչքերը այն թաքցնում են (ու չառարկե՛ք, մարդն իր ներսում ծիածան է ունենում)։

Ես գտնվում եմ իմ կյանքի ամենապատասխանատու տարիքում ու պետք է ընտրեմ ողջ կյանքի համար մասնագիտություն, իսկ ուսուցիչները կողքից նայում են ինձ, լսում իմ որոշումը ու ծիծաղում են մտքում։ Մինչդեռ նրանք՝ որպես իմ մեծ, պարտավոր են ինձ ճիշտ կողմնորոշել։ Այս տարիքում ես հիվանդ եմ արևի ու դեղինի, իսկ որևէ ուսուցիչ դպրոցում կարո՞ղ է բացատրել, թե ինչու է մի աղջիկ՝ անփայլ աչքերով, հիվանդ արևի։ Դժվար թե ասեն, բայց ես կպատասխանեմ. դպրոցում զգացած ջերմությունը չի տարբերվում դպրոցի պատերի սառնությունից, իսկ ես ջերմության կարիք ունեմ։ Ու ինձ նման, բոլորն էլ ունեն այդ ջերմության կարիքը։

Ես չեմ սիրում դպրոցը։

Քո գրքի մեջ

Հայաստանում այսօր շատ են մարդիկ, ովքեր ունենալով բարձրագույն կրթություն որևէ ոլորտում՝ աշխատում են այլ մասնագիտությամբ կամ զբաղվում են որոշակի արհեստով։ Ծնունդով դսեղեցի Արևիկ Էվոյանը նրանցից մեկն է, նա զբաղվում է կարպետագործությամբ և հաճույք ստանում իր աշխատանքից։ Արևիկի հետ բավականին հետաքրքիր զրույց ունեցա, որի ընթացքում նա պատմեց իր աշխատանքի վերածված հոբիի, դրա ընթացքում առաջացող դժվարությունների ու առավելությունների մասին։

-Մի փոքր պատմեք Ձեր և Ձեր գործունեության մասին, ի՞նչ մասնագիտություն ունեք։ 

-Ես Արևիկն եմ, 22 տարեկան։ Ավարտել եմ ԵՊՀ հայ բանասիրության ֆակուլտետը, սակայն ինձ առավել հոգեհարազատ եմ գտնում գույների ու թելերի աշխարհը և ներկայումս զբաղվում եմ կարպետագործությամբ։ Հիմնականում գործում եմ կարպետ էջանշաններ, երբեմն դեկորատիվ իրեր, բաժակի կամ ծաղկամանի տակդիրներ։

-Ո՞ր տարիքից և ինչպե՞ս առաջացավ հետաքրքրություն կարպետների հանդեպ։ 

-Կարպետ գործել սովորել եմ մայրիկից 12-13 տարեկանում։ Սակայն երկար տարիներ գրեթե չեմ զբաղվել դրանով։ 20-21 տարեկան էի, երբ զգացի, որ ինձ այդքան էլ դուր չի գալիս ամեն մանրուքի համար ծնողներիցս ֆինանսական կախվածության մեջ լինելը և փորձեցի զարգացնել վաղուց մոռացված այս հմտությունս։ Սրա միջոցով, իհարկե, ֆինանսական լիակատար անկախության չեմ հասել։ 

-Այսինքն՝ հիմնական դրդապատճառը ֆինանսական անկախություն ձեռք բերե՞լն էր։ 

-Հիմնական դրդապատճառը ֆինանսական վիճակս էր, սակայն ես կարող էի այլ աշխատանք գտնել դրա համար։ Իսկ ես ընտրեցի պակաս եկամտաբեր կարպետագործությունը, որպեսզի իմ սիրելի աշխատանքով գումար վաստակեմ։

-Ովքե՞ր են հիմնական պատվիրատուները, և որտեղի՞ց կարելի է ձեռք բերել Ձեր աշխատանքներից։ 

-Հիմնական պատվիրատուներս ընկերներս են, ընկերներիս ընկերները և գրական շրջանակի մարդիկ ու ընթերցասերներ, ովքեր երևի թե ցանկանում են առավել «գունեղ» դարձնել ընթերցանության գործընթացը։

Էջանշան ձեռք բերելու համար մարդիկ կարող են գտնել իմ ֆեյսբուքյան և նաև ինստագրամյան էջերը` «Էջանշաններ» անվանմամբ, և պատվիրել։ Ցավոք սրտի, առաքում դեռևս հնարավոր է միայն Երևան և Վանաձոր քաղաքներում։

-Արդյոք հնարավո՞ր է Հայաստանում ձեռագործ իրեր վաճառելով լավ գումար աշխատել։ 

-Կարծում եմ, որ այո, ամեն ինչ էլ հնարավոր է։ Սակայն ինձ մոտ գները առավել հարմարեցված են տիրող սոցիալական վիճակին և բավականին մատչելի են, հետևաբար ինձ համար դժվար է լավ գումար աշխատելը։

-Որո՞նք են հիմնական խնդիրները Ձեր աշխատանքում։

-Էջանշանների չափը շատ փոքր է, և անհրաժեշտ է սովորականից առավել ուշադիր լինել, մանրակրկտորեն աշխատել լավ արդյունք ստանալու համար։ Դժվարություն է նաև այն, որ երբեմն պատվիրատուները լավ չեն պատկերացնում, թե ինչ է կարպետը, և տալիս են այնպիսի պատվերներ, որ գրեթե անհնար է գործել։

-Ի՞նչն եք ամենաշատը սիրում ձեր աշխատանքում։

-Իմ աշխատանքի ամենամեծ առավելությունը իմ ազատությունն է թե՛ ժամանակային առումով՝ բացառությամբ վերջնաժամկետով պատվերները, թե՛ հատկապես ստեղծագործական առումով, այսինքն ես եմ հիմնականում ընտրում գույները և նախշերը։

-Ի՞նչ հետագա պլաններ ունեք։ 

-Անկեղծ ասած՝ որևէ ստույգ պլան առհասարակ չեմ կազմում կյանքում։ Ամեն ինչ թողնում եմ, այսպես ասած, բախտի քմահաճույքին։

-Ի՞նչ կավելացնեիք վերջում։ 

-Ուզում եմ ասել, որ ունեմ մի երազանք, որ բոլոր մարդիկ ունենան իմ էջանշաններից, որովհետև ճիշտ է, նրանք բոլորը տարբեր են՝ մեկը մյուսին չեն կրկնում, սակայն դրանք իմ ջերմությունն ու էներգիան են իրենց մեջ ամփոփում, իմ ճառագայթներն են։