Mari Baghdasaryan malishka

Մասնագիտությունը՝ նոտար

Հարցազրույց Վայոց Ձորի մարզի «Վայք» նոտարական տարածքի նոտար Օլյա Գասպարյանի հետ: 

-Ներկայացրեք նոտարի մասնագիտությունը, ինչո՞ւ ընտրեցիք հենց այն: 

-Ընտրեցի նոտարի մասնագիտությունը, որովհետև սիրում եմ մարդկանց հետ աշխատել, իսկ նոտարի մասնագիտությունն այնպիսին է, որ մարդկանց հարցերին, խնդիրներին լուծում է տալիս: Ընտրեցի, որ իմ հնարավորության սահմաններում օգտակար լինեմ մարդկանց:

-Վերջին շրջանում նոտարական համակարգում ի՞նչ բարեփոխումներ են տեղի ունեցել: 

-Վերջին շրջանում բավականին մեծ բարեփոխումներ եղան, «ԱԵՆԻՍ» էլեկտրոնային համակարգի ներդրումը նոտարական պրակտիկայում շատ մեծ առավելություններ տվեց, նոտարը կարող է առցանց հարցումներ ուղարկել մյուս նոտարներին, կապ հաստատել ԱԳԿՊԿ (անշարժ գույքի կադաստրի պետական կոմիտե) ստորաբաժանումների հետ, առցանց ստանալ և ուղարկել փաստաթղթեր և այլն: Ստեղծվել են կտակների, ժառանգական գործերի և լիազորագրերի շտեմարաններ, համակցում է կատարվել մի շարք պետական մարմինների՝ ՔԿԱԳ, անձնագրային և վիզաների վարչության, ճանապարհային ոստիկանության էլեկտրոնային շտեմարանների հետ: Էլեկտրոնային նոտար համակարգի միջոցով կարելի է առցանց դիմել նոտարին և այլն:

-Ի՞նչն եք կարևորում քաղաքացիների հետ շփման մեջ: 

-Քաղաքացիների հետ աշխատում եմ լինել առավել համբերատար, որովհետև մեծ ջանքեր են պահանջվում քաղաքացիների հետ գործ ունենալիս: Մտածում եմ, որ ամեն մարդ շատ հոգսեր, խնդիրներ ունի և հույսով թակում է պետական և ոչ պետական մարմինների դռները՝ իրեն հուզող հարցերին լուծումներ տալու համար: Եվ մենք պետք է կարողանանք հնարավորինս լավ սպասարկել քաղաքացիներին, օգնել նրանց:

-Իսկ ինչպե՞ս եք գնահատում քաղաքացիների իրազեկվածության մակարդակը նոտարական գրասենյակ այցելելիս: 

-Շատ ցածր մակարդակի վրա է, հաճախ դուռը թակում և ասում են՝ մի տեղեկանք է պետք, անկախ այն բանից` դա կլինի ժառանգության վկայագիր, լիազորագիր, թե մեկ այլ փաստաթուղթ: Եվ երբ սկսում եմ օրենքը բացատրել, շատերը սկսում են նեղվել ու հակաճառել: Եթե սեփականության վկայականում մի քանի մարդու անուն կա, նրանցից մեկը, որի անունը գրված է առաջինը, մտածում է, որ միայն ինքն է այդ գույքի սեփականատերը: Առավել տարածված է ժառանգության ընդունման վեցամսյա ժամկետը բաց թողնելը:

-Եթե Ձեր աշխատանքը բնորոշեք մի քանի բառով, որո՞նք կլինեն այդ բառերը: Եվ ինչպե՞ս է անցնում նոտարի առօրյան: 

-Նոտարի աշխատանքը բավականին դժվար և պատասխանատու աշխատանք է: Առօրյան անցնում է սովորական, աշխատաժամերին, հաճախ նաև ընդմիջմանը, միշտ ձգտում ենք լինել գրասենյակում: Եթե լինում են հաճախորդներ, նրանց ենք սպասարկում, եթե ոչ՝ փաստաթղթերի և արխիվի հետ տարվող աշխատանքներ ենք կատարում:

-Եթե որևէ բան փոխելու հնարավորություն ունենայիք, ի՞նչը կփոխեիք: 

-Ներկայումս հսկայածավալ աշխատանք է տարվում քաղաքացիների սպասարկումը և նոտարի աշխատանքը ավելի արդյունավետ կազմակերպելու համար: Կցանկանայի, որ վերանային քաղաքացիների փաստաթղթային քաշքշուկները: Երբ քաղաքացին գալիս է նոտարի մոտ ինչ-որ հարց լուծելու, նրան երբեմն ուղարկում ենք մեկ այլ հիմնարկ` ինչ-որ փաստաթուղթ բերելու, այդ հիմնարկից էլ ուղարկում են մեկ այլ տեղ, և արդյունքում քաղաքացին քաշքշուկի մեջ է ընկնում, ու գործը առաջ գալու փոխարեն ավելի հետ է գնում: Հուսով եմ, որ առաջիկայում այս դժվարությունները նույնպես կվերանան:

-Աշխատանքից դուրս ի՞նչ նախասիրություններ ունեք, ինչո՞վ եք սիրում զբաղվել: 

-Աշխատանքից դուրս զբաղվում եմ այգեգործությամբ, հիանալի այգի ունեմ, սիրում եմ աշխատել բնության մեջ: Պատանեկությանս տարիներին բանաստեղծություններ էի գրում, հարազատներս կարծում էին, թե մեծ բանաստեղծուհի պետք է դառնամ: Բայց եկավ մի պահ, որ ինքս էլ չգիտեմ` ինչու, հիասթափվեցի գրելուց: Հիմա անգամ ցանկություն չի առաջանում գրելու, ինձ ամբողջությամբ նվիրել եմ օրենքներին և իմ աշխատանքին:

Անգլերեն ասմունքի ազգային մրցույթը Կապանում

Գիտե՞ք, ես արդեն որոշել եմ՝ պիտի տնտեսագետ դառնամ։ Ավելի կոնկրետ՝ ուզում եմ շուկայագետ դառնալ։ Ու շատ մարդիկ զարմանում են իմ այս որոշման վրա։ Անկեղծ ասած՝ ես ինքս էլ պակաս զարմացած չեմ, որ ի վերջո կանգ եմ առել այս մասնագիտության վրա, բայց հոգուս խորքում հպարտ եմ, տնտեսագիտությունն ինձ համար մի ուրիշ «վեհ» երևույթ է։ Ինչևէ։ Հիմա ասեմ՝ ինչու են բոլորը զարմանում։ Դեռ առաջին դասարանից դպրոցական բոլոր հանդեսների ամենաշատ բանաստեղծությունները ես էի արտասանում, տոնական խնջույքները, դասարանի «քեֆերը» ես էի վարում, հա, համ էլ դպրոցում ամեն տարի Ձյունանուշիկը ես էի, դպրոցական պարահանդեսներն էլ էի ես վարում։ Դե հա, կասեք՝ բայց դրա մեջ ի՞նչ մի արտասովոր բան կա, բոլորս էլ դպրոցում միջոցառումներին արտասանել ենք, երգել ենք։ Հա, համաձայն եմ, բայց իմ սերն ու նվիրվածությունն այդ «խոսելու» ոլորտին այնքան շատ էր, որ ոչ ոք չէր կասկածում, որ պիտի հռետոր, լրագրող կամ էլ հաղորդավարուհի դառնամ։ Եվ անկեղծ ասած՝ այս բոլոր մասնագիտություններն իմ գլխով եկել ու անցել են, բայց դե արդյունքում ունենք այն, ինչ ունենք։

Չնայած՝ ես որոշել եմ տնտեսագետ դառնալ, հոգուս մի գողտրիկ անկյունում ես գրականության ու արվեստի մեծ սիրահար եմ։ Ու ես ամեն անգամ համոզվում եմ դրանում, երբ փշաքաղվում կամ հուզվում եմ ինչ-որ մեկի ասմունքից, երգից կամ նվագած մեղեդուց։ Ասածս ի՞նչ է։ Օրեր առաջ Կապանում անգլերենի ասմունքի ազգային մրցույթն էր․․․

Ես արդեն երրորդ անգամ եմ մասնակցում այս մրցույթին, բայց ամեն տարի մի յուրօրինակ զգացողությամբ եմ սպասում։ Բանաստեղծությունները տարեցտարի ավելի խորիմաստ են դառնում, կամ էլ չգիտեմ՝ գուցե ինձ է էդպես թվում։ Այնուամենայնիվ, այս տարի ես շատ էի սպասել այս մրցույթին, և ահա, այն վերջապես կայացավ։

Իմ սպասումներն ավելի քան արդարացված են։ Ուրախությամբ ասում եմ, որ այս տարի դահլիճն իսկապես լեփ-լեցուն էր, ակնհայտ էր՝ մեր քաղաքում մեծացել էր հետաքրքրությունն այս մրցույթի նկատմամբ։ Եվ ես շատ ուրախ եմ այս առիթով, որովհետև կարծում եմ, որ մենք գրականությանն ու ասմունքին այնքան ուշադրություն չենք հատկացնում, ինչքան հարկավոր է։ Հիմա պատմեմ մրցույթի մասին։ Մինչ այդ ասեմ, որ ես այդ օրը և՛ մասնակից էի, և՛ լրագրող, և՛ լուսանկարիչ։ Եվ դա ինձ իսկապես դուր էր գալիս։

badalyananglernՄրցույթը չէր լինի այնպիսին, ինչպիսին կար, եթե չլիներ Լիզը՝ Խաղաղության կորպուսի կամավորներից մեկը, ով ժամանել է ԱՄՆ-ից և այժմ ապրում է Գորիսում։ Ես իսկապես ուրախ և հպարտ եմ, որ ճանաչում եմ նրան և առիթ ունեմ նրա հետ շփվելու։

Կազմակերպչական մի շարք աշխատանքներ իրականացնելիս՝ մրցույթում իրենց մեծ ներդրումն ունեցան Խաղաղության կորպուսի կամավորներ Էնը և Կարիսսան։

Մասնակիցներից հետո ամենածանր ու պատասխանատու գործը երևի հենց այս մարդկանց էր հանձնարարված՝ ժյուրիի անդամներին։

Դե, իսկ վերջում՝ մրցույթի հաղթողները. պատվոգրերով ու նվերներով։ Եթե ուշադիր եք, ես էլ եմ նրանց մեջ, և այս նկարը այն եզակիներից է, որ ես չկարողացա ինքս նկարել։

Դե ինչ, մենք մայիսի հինգին մեկնելու ենք Երևան՝ Հայաստանի Ամերիկյան Համալսարանում կայանալիք հանրապետական փուլին մասնակցելու։ Ես արդեն երկրորդ անգամ եմ մասնակցելու հանրապետական փուլին, և դա ինձ համար շատ տպավորիչ է ու պարտավորեցնող։ Բայց կա ևս մի մրցանակ, որն ինձ համար ամենակարևորներից է։ Ամռանը մենք մասնակցելու ենք ճամբարի, որի շրջանակներում բարելավելու ենք անգլերեն հաղորդակցության և բազմաթիվ այլ հմտություններ։ Ես առաջին և վերջին անգամ նման ճամբարի մասնակցել եմ չորս տարի առաջ, և իմ կյանքի ամենաթանկ հիշողությունները համարձակորեն վերագրում եմ այդ օրերին։ Սպասենք հանրապետական փուլին, իսկ մինչ այդ տքնաջան աշխատենք՝ լավ արդյունք ապահովելու համար։

Հ․Գ․ Շնորհակալություն բոլոր-բոլորին, ովքեր մի փոքր անգամ մասնակցություն են ունեցել այս մրցույթի իրականացմանն ու կազմակերպմանը։

ani dodoryan lori vanadzor

Սերը ծնվում է լեռներում, լեռները սեր են

Արի գնանք լեռներում ապրենք՝ առանց կանոնների ու պարտավորությունների: Ապրենք ազատ ու երջանիկ, ազատ հոգով ու մարմնով: Ուզում եմ կյանքի ամեն ակնթարթում աչքերդ փայլեն ուրախությունից:

Մեզ պետք չեն անիմաստ ու շքեղ հարսանիքներ, որ դրանից հետո ապրենք միալար ու տաղտկալի կյանքով: Որ չբավարարվենք ու աչքներս գցենք այլ համաստեղություն, որ զգալով անհետաքրքրությունը ու մահացած կյանքը՝ դավաճանենք իրար: Դավաճանենք հոգով ու մարմնով, դավաճանենք ինքներս մեզ: Ու հետո մտածենք որտեղ ենք սխալվել, սխալվել ենք ընտրության հարցում, սխալվել, որովհետև աչքներս չենք փակել ու մտքով սավառնել երկնքում, սավառնել հասկանալու համար. արդյոք մենք ճիշտ մարդն ենք, որ հանդիպեցինք: Բոլոր մարդիկ յուրահատուկ են կյանքում, միայն գտիր քոնը:

Մի ասա՝ չկա, չեմ գտնում։ Իսկ դու փնտրե՞լ ես, փնտրի՛ր:

Մեզ պետք են վրաններ, ծառեր, ծաղիկներ ու դաշտեր… Արի չկտրվենք ու միաձուլված մնանք բնությանը:

Մեզ պետք չէ վանդակում ապրող թռչունների կյանք, պարփակված ու սահմանափակ մտքեր: Մեզ պետք է ազատ ու երևակայական աշխարհը տնօրինելու համարձակություն:

Արի գնանք լեռներում ապրենք, առանց օրենքների: Ինչ-որ բանի մասին սահմանում մտածել նշանակում է սահմանափակել այն ու դրա կարողությունները: Արի ապրենք մեր կյանքն առանց ավելորդությունների ու ծանր բեռի: Արի գրկենք իրար՝ հասկանալու մեր կարևորությունը, ու մեզ սիրված զգալու համար։

Ու անպայման, արի գնանք լեռներում ապրենք…

Գրքերով դեպի Չորաթան

Լուսանկարը՝ Լիլիթ Վարդանյանի

Լուսանկարը՝ Լիլիթ Վարդանյանի

Ինձ համար անսովոր էր կիրակի սովորականից շուտ արթնանալը: Վերցրի ուսապարկս և տատիկի հետ առավոտյան ժամը ութին տնից դուրս եկա: Տասը րոպե անց մենք հորեղբորս տանն էինք:

-Հոպար, բա ե՞րբ ենք գնալու:

-Հեսա բոլորը հավաքվեն, կգնանք:

Մենք վերելակով իջեցրինք բոլոր գրքերը և համակարգիչը: Երբ բոլորը հավաքված էին, շարժվեցինք:

Իսկ եթե մինչև հիմա չես հասկանում, թե ուր էինք գնում, հիմա ամեն ինչ կբացատրեմ: Մենք գնում էինք Տավուշի մարզի սահմանամերձ գյուղերից մեկը՝ Չորաթան: Հորեղբորս աղջիկը՝ Նանեն, Շիրակացի ճեմարանի իր ընկերների հետ գրքահավաք էր կազմակերպել Չորաթանում գրադարան բացելու համար: Մեզ հետ նաև գյուղի համար համակարգիչ էինք տանում:

Լուսանկարը՝ Լիլիթ Վարդանյանի

Լուսանկարը՝ Լիլիթ Վարդանյանի

-Բա ինչքա՞ն ժամանակում կհասնենք,- տվեցի մեծերի ամենաչսիրած հարցերից մեկը:

-Մի չորս ժամից կհասնենք երևի, Լիլիթ, երկար ա ճանապարհը:

Լուսանկարը՝ Լիլիթ Վարդանյանի

Լուսանկարը՝ Լիլիթ Վարդանյանի

Մենք պետք է ինչ-որ բանով զբաղվեինք այդ երկար ժամանակի ընթացքում: Վեց հոգով էինք (չհաշված ծնողներին)՝ Նանեն, Անահիտը, Դավիթը, Արայիկը, Արամը և ես: Խաղացինք, զրուցեցինք, երաժշտություն լսեցինք, կերանք, ճանապարհին մի տեղ կանգ առանք՝ հանգստանալու և վերջապես ժամը մեկին տեղ հասանք:

Առաջին բանը, որ նկատեցի գյուղում՝ մանկապարտեզն էր: Տեղափոխեցինք գրքերը:

Լուսանկարը՝ Լիլիթ Վարդանյանի

Լուսանկարը՝ Լիլիթ Վարդանյանի

Մանկապարտեզի երեխաները վաղուց մեզ էին սպասում: Նրանք պարում էին ու երգում: Արամն ու Արայիկն էլ հավաքվածների համար կիթառ նվագեցին:

Գյուղի երեխաներն ուրախ էին գրքերի և համակարգչի համար:

Գյուղապետը և մանկապարտեզի տնօրենը մեզ ցույց տվեցին ապաստարանը: Չորաթանը սահմանին մոտ է, ու երբեմն ադրբեջանական կողմից կրակում են գյուղի վրա: Հենց նման դեպքերի համար էլ պետք է ապաստարանը, որ երեխաներն այնտեղ սպասեն, մինչև վիճակը հանդարտվի: Ապաստարանը վերակառուցվում էր: Այնտեղ կային մահճակալներ, դեղատուփ, նույնիսկ հեռուստացույց: Բայց, ճիշտն ասած, այնտեղ սառն էր:

Լուսանկարը՝ Լիլիթ Վարդանյանի

Լուսանկարը՝ Լիլիթ Վարդանյանի

Ճաշելուց հետո երեխաներով գնացինք զբոսնելու: Շատ երկար չգնացինք, մանկապարտեզի մոտակայքում էինք:

-Երեխեք, հլը նայեք,- ասաց Անահիտը:

Նա ցույց էր տալիս մեր բերած՝ արդեն դասավորած գրքերի շարքերը:

-Վա՜յ, մենք էսքան գի՞րք էինք տանում «մարշրուտկայի» մեջ,- ասաց Նանեն:

Լուսանկարը՝ Լիլիթ Վարդանյանի

Լուսանկարը՝ Լիլիթ Վարդանյանի

 

Լուսանկարը՝ Լիլիթ Վարդանյանի

Լուսանկարը՝ Լիլիթ Վարդանյանի

Ես էլ լուսանկարեցի մեր բերած գրքերը:

Մենք գյուղում երկար չմնացինք: Ժամը հինգին արդեն շարժվում էինք: Ճանապարհը թվում էր շատ հոգնեցուցիչ, բայց կարճ: Ժամը իննին ես տանն էի:

nelli goginyan

Ես չեմ սիրում դպրոցը

Ես չեմ սիրում դպրոցը՝ չնայած նրան, որ ավարտական դասարանում եմ:

Ես շատ հիշողություններ ունեմ կապված դպրոցի ու դասերի հետ։ Ո՞վ չունի։ Բայց ես 12 տարի շարունակ մտել եմ դպրոց տհաճությամբ։

Ինչո՞ւ ես չեմ սիրում դպրոցը։ Դպրոցում մեզ չեն սովորեցնում, թե ինչպիսին է մեծ կյանքը, այն դեպքում, երբ դպրոցն է մեզ մեծ կյանքին նախապատրաստում։ Սարսափելին այն է, որ մեզ հետ աշխատում են տարիքով մեծ մարդիկ՝ կյանքի որոշակի փորձով, ու նրանք մեզ ստիպում են ունենալ սահմանափակ մտածելակերպ։ Օրինակ՝ գրականության ժամին մեզ հանձնարարում են վերլուծել ստեղծագործության կերպարներին ու գրել մեր կարծիքը։ Երբ մենք մեր կարծիքը գրում ենք ինչ-որ կերպարի վերաբերյալ, մեզ նախատում են նման կարծիք ունենալու համար ու ստիպում են մտածել այնպես, ինչպես իրենք են մտածում, ու մեր ուղեղն էլ են դարձնում սահմանափակ։ Կոտրում են մարդու ստեղծագործելու տաղանդը՝ ասելով, որ բանաստեղծության հանգավորումը չի ստացվել, ու խորհուրդ են տալիս թողնել գրելը։ Բայց չէ՞ որ միտքը սահմաններ չի ճանաչում, ինչպես երկինքը։ Միտքը լիքն է նոր գաղափարներով ու ֆանտաստիկ երևակայություններով, ինչպես գիշերային երկինքն է լի գունազարդ աստղերով։

Դպրոցում մեզ չեն սովորեցնում, որ պետք չէ մարդկանց անձնուրաց նվիրվել, քանի որ վտանգավոր է։ Նվիրումն էլ է մի օր բերում կործանման։ Մեզ սովորեցնում են, որ հարկավոր է շատ գիրք կարդալ խելացի լինելու համար, բայց չեն սովորեցնում, որ գրքային աչքերով կյանքին նայելը սխալ է։ Իրականի ու գրվածքի մեջ տարբերություններն ահռելի են։

Ուսուցիչները մեր ընկերնե՞րն են, ո՛չ, նրանք պարզապես «դասատու» են՝ դաս տվող ու տվածից ավելին պահանջող, երբեք մեզ չհասկացող, կեղծ ժպիտով մարդիկ։ Իսկ մենք այնքա՜ն ունենք իրական ժպիտի կարիք։ Բայց չէ՞ որ ուսուցիչը պետք է կարողանա աչքեր կարդալ ու ընկեր լինել։ Միգուցե դասարանում «սրտից հիվանդ» երեխա կա (ես արատները նկատի չունեմ), միգուցե մեկի թևերն ամբողջությամբ կոտրված են (ու պետք չէ ասել, որ մարդը թևեր չունի), միգուցե մեկի հոգին գունավոր է, բայց նրա աչքերը այն թաքցնում են (ու չառարկե՛ք, մարդն իր ներսում ծիածան է ունենում)։

Ես գտնվում եմ իմ կյանքի ամենապատասխանատու տարիքում ու պետք է ընտրեմ ողջ կյանքի համար մասնագիտություն, իսկ ուսուցիչները կողքից նայում են ինձ, լսում իմ որոշումը ու ծիծաղում են մտքում։ Մինչդեռ նրանք՝ որպես իմ մեծ, պարտավոր են ինձ ճիշտ կողմնորոշել։ Այս տարիքում ես հիվանդ եմ արևի ու դեղինի, իսկ որևէ ուսուցիչ դպրոցում կարո՞ղ է բացատրել, թե ինչու է մի աղջիկ՝ անփայլ աչքերով, հիվանդ արևի։ Դժվար թե ասեն, բայց ես կպատասխանեմ. դպրոցում զգացած ջերմությունը չի տարբերվում դպրոցի պատերի սառնությունից, իսկ ես ջերմության կարիք ունեմ։ Ու ինձ նման, բոլորն էլ ունեն այդ ջերմության կարիքը։

Ես չեմ սիրում դպրոցը։

Քո գրքի մեջ

Հայաստանում այսօր շատ են մարդիկ, ովքեր ունենալով բարձրագույն կրթություն որևէ ոլորտում՝ աշխատում են այլ մասնագիտությամբ կամ զբաղվում են որոշակի արհեստով։ Ծնունդով դսեղեցի Արևիկ Էվոյանը նրանցից մեկն է, նա զբաղվում է կարպետագործությամբ և հաճույք ստանում իր աշխատանքից։ Արևիկի հետ բավականին հետաքրքիր զրույց ունեցա, որի ընթացքում նա պատմեց իր աշխատանքի վերածված հոբիի, դրա ընթացքում առաջացող դժվարությունների ու առավելությունների մասին։

-Մի փոքր պատմեք Ձեր և Ձեր գործունեության մասին, ի՞նչ մասնագիտություն ունեք։ 

-Ես Արևիկն եմ, 22 տարեկան։ Ավարտել եմ ԵՊՀ հայ բանասիրության ֆակուլտետը, սակայն ինձ առավել հոգեհարազատ եմ գտնում գույների ու թելերի աշխարհը և ներկայումս զբաղվում եմ կարպետագործությամբ։ Հիմնականում գործում եմ կարպետ էջանշաններ, երբեմն դեկորատիվ իրեր, բաժակի կամ ծաղկամանի տակդիրներ։

-Ո՞ր տարիքից և ինչպե՞ս առաջացավ հետաքրքրություն կարպետների հանդեպ։ 

-Կարպետ գործել սովորել եմ մայրիկից 12-13 տարեկանում։ Սակայն երկար տարիներ գրեթե չեմ զբաղվել դրանով։ 20-21 տարեկան էի, երբ զգացի, որ ինձ այդքան էլ դուր չի գալիս ամեն մանրուքի համար ծնողներիցս ֆինանսական կախվածության մեջ լինելը և փորձեցի զարգացնել վաղուց մոռացված այս հմտությունս։ Սրա միջոցով, իհարկե, ֆինանսական լիակատար անկախության չեմ հասել։ 

-Այսինքն՝ հիմնական դրդապատճառը ֆինանսական անկախություն ձեռք բերե՞լն էր։ 

-Հիմնական դրդապատճառը ֆինանսական վիճակս էր, սակայն ես կարող էի այլ աշխատանք գտնել դրա համար։ Իսկ ես ընտրեցի պակաս եկամտաբեր կարպետագործությունը, որպեսզի իմ սիրելի աշխատանքով գումար վաստակեմ։

-Ովքե՞ր են հիմնական պատվիրատուները, և որտեղի՞ց կարելի է ձեռք բերել Ձեր աշխատանքներից։ 

-Հիմնական պատվիրատուներս ընկերներս են, ընկերներիս ընկերները և գրական շրջանակի մարդիկ ու ընթերցասերներ, ովքեր երևի թե ցանկանում են առավել «գունեղ» դարձնել ընթերցանության գործընթացը։

Էջանշան ձեռք բերելու համար մարդիկ կարող են գտնել իմ ֆեյսբուքյան և նաև ինստագրամյան էջերը` «Էջանշաններ» անվանմամբ, և պատվիրել։ Ցավոք սրտի, առաքում դեռևս հնարավոր է միայն Երևան և Վանաձոր քաղաքներում։

-Արդյոք հնարավո՞ր է Հայաստանում ձեռագործ իրեր վաճառելով լավ գումար աշխատել։ 

-Կարծում եմ, որ այո, ամեն ինչ էլ հնարավոր է։ Սակայն ինձ մոտ գները առավել հարմարեցված են տիրող սոցիալական վիճակին և բավականին մատչելի են, հետևաբար ինձ համար դժվար է լավ գումար աշխատելը։

-Որո՞նք են հիմնական խնդիրները Ձեր աշխատանքում։

-Էջանշանների չափը շատ փոքր է, և անհրաժեշտ է սովորականից առավել ուշադիր լինել, մանրակրկտորեն աշխատել լավ արդյունք ստանալու համար։ Դժվարություն է նաև այն, որ երբեմն պատվիրատուները լավ չեն պատկերացնում, թե ինչ է կարպետը, և տալիս են այնպիսի պատվերներ, որ գրեթե անհնար է գործել։

-Ի՞նչն եք ամենաշատը սիրում ձեր աշխատանքում։

-Իմ աշխատանքի ամենամեծ առավելությունը իմ ազատությունն է թե՛ ժամանակային առումով՝ բացառությամբ վերջնաժամկետով պատվերները, թե՛ հատկապես ստեղծագործական առումով, այսինքն ես եմ հիմնականում ընտրում գույները և նախշերը։

-Ի՞նչ հետագա պլաններ ունեք։ 

-Անկեղծ ասած՝ որևէ ստույգ պլան առհասարակ չեմ կազմում կյանքում։ Ամեն ինչ թողնում եմ, այսպես ասած, բախտի քմահաճույքին։

-Ի՞նչ կավելացնեիք վերջում։ 

-Ուզում եմ ասել, որ ունեմ մի երազանք, որ բոլոր մարդիկ ունենան իմ էջանշաններից, որովհետև ճիշտ է, նրանք բոլորը տարբեր են՝ մեկը մյուսին չեն կրկնում, սակայն դրանք իմ ջերմությունն ու էներգիան են իրենց մեջ ամփոփում, իմ ճառագայթներն են։

ella mnacakanyan yerevan

Մի հեքիաթի պատմություն

Ես արթնացա ուղղաթիռի մոտեցող ձայնից: Արթնացա՞… Հըմ, մի քիչ ճոխ է ասված: Արթնանալու համար նախ քնել է անհրաժեշտ, իսկ ես պարզապես նիրհել էի՝ վերջին օրերի ընթացքում միայն առաջին անգամ: Արդեն երրորդ օրն էր, ինչ ես փորձում էի քնել ուղղաթիռների ձայների ներքո ու դեռ չննջած արթնանում էի՝ կա՛մ հերթական ուղղաթիռի, կա՛մ էլ զարթուցիչի ատելի ձայնից: Արթնանում էի ու աչքերս բացելուն պես մոտենում պատուհանին, մի տեսակ ափսոսանքով ու հետաքրքրասիրությամբ նայում հեռացող ուղղաթիռին: Ու գլխումս շարունակ մի միտք էր՝ միայն թե դրա մեջ չլինի նա… Իսկ գուցե ավելի լա՞վ լիներ, եթե թեկուզ այդ օրը նա լիներ ինձ արթնացրած այդ ուղղաթիռում:

Երևի հետաքրքրեց է, թե ինչո՞ւ էին բոլոր ուղղաթիռները հենց մեր տան մոտով թռչում: Բանն այն է, որ մեր շենքից երկու փողոց այն կողմ գտնվում էր զինվորական հոսպիտալը: Ես այդ մասին միշտ եմ իմացել, բայց դրա գոյությունը զգացի միայն այդ գարնանային, տաք օրերին, երբ բաց կապույտ երկնքում նկատվող կանաչավուն ուղղաթիռները դարձան սովորական իմ աչքերում: Բայց այդ բազմաթիվ ուղղաթիռներից և ոչ մեկի մեջ նա չկար: Ես կարծեմ ուրախ էի դրա համար: Որևէ բան գուժող կամ ավետող համացանցային լուրերում նույնպես չկար նրա անունը, որը ես միշտ այնքան ցածր ու այնքան գողտրիկ էի սիրում արտաբերել: Երբեմն ես նրա ազգանունն էի պատկերացնում իմ անվան կողքին, ու մի տեսակ տարօրինակ, բայց հաճելի զգացողություն էր առաջանում այդ պահին: Ա՜խ, որքան կուզեի նորից, գեթ մեկ անգամ ևս լսել միասին ապագա կառուցելու մասին նրա երազային խոսքերը: Նա՜… Մի քիչ պատմե՞մ նրա մասին:

Նա

Թեև արդեն մի քանի տարի է անցել, սակայն ես դեռ հստակ հիշում եմ նրա նուրբ, բայց տղամարդկային դիմագծերը, յուրօրինակ ժեստերն ու շարժումները, միայն իրեն բնորոշ դիմարտահայտությունները: Մինչև հիմա էլ հաճախ եմ հիշում նրա մի քիչ ուսումնասիրող ու ժպտուն հայացքը, որն ամեն անգամ ծածկվում էր իր գանգուր, սև մազափնջով: Սաթի պես փայլող աչքեր ու իր բնավորության նման խուճուճ մազեր ուներ նա: Ես ամեն անգամ խաղում էի նրա վարսերի հետ, իսկ ինքն իր այդ փայլուն աչքերով ամեն անգամ բարկանում էր վրաս, հետո նայում ժպիտիս, ինքն էլ ներողամտաբար ժպտում.
-Դե լա՜վ, արա՛ ինչ ուզում ես:
Ես էլ էի ժպտում: Իսկ նրա մազերը իր խուճուճ բնավորության նման չենթարկվող էին, ամեն ինչին դեմ գնացող, նյարդայնացնող: Շուտով հոգնում էի, հանգիստ թողում նրան: Եվ այդ ժամանակ արդեն նա էր սկսում խաղալ իմ նյարդերի հետ: Իմ վարսերը, ի տարբերություն բնավորությանս, ուղիղ էին ու բաց, հեշտ էին ենթարկվում նրա մատների «հրամաններին»: Մինչդեռ ես չէի սիրում ենթարկվել: Ու երևի հենց դա էր պատճառը, որ մեր նյարդերը հաճախ չէին դիմանում իրար: Բայց հիմա ես պատրաստ եմ դիմանալ նրա ամեն քմահաճույքին, ենթարկվել ամեն հրամանին, միայն թե… Միայն թե գեթ մի վայրկյան կարողանամ գրկել նրա թիկնեղ, հասակավոր մարմինը…

Ես

Ի՞նչ պատմեմ իմ մասին: Ես… Ես հիշում եմ նրան: Ամեն օր, ամեն ժամ ու ամեն ակնթարթ՝ կամովին կամ կամքիցս անկախ: Ես հիշում եմ նրան անգամ քնած ժամանակ, երազներումս, չնայած՝ հաճախ չեմ էլ կարողանում հասկանալ. տեսածս երա՞զ էր, թե՞ հերթական հիշողությունս: Վա՜յ, էստեղ պիտի իմ մասին պատմեի, բայց էլի նրա մասին եմ խոսում: Հոգ չէ, չեմ կարծում, թե ընթերցողին առանձնապես հետաքրքրում է իմ մազերի երկարությունը, աչքերիս գույնը կամ էլ մարմնիս կառուցվածքը: Բայց եթե ամեն դեպքում մոտավոր պատկերացում եք ուզում կազմել արտաքինիս մասին, ասեմ՝ նա ասում էր, որ ես շատ գեղեցիկ եմ: Հաճախ նայում էր աչքերիս՝ երկա՜ր-երկա՜ր ժպտալով: Երբեմն ամաչում էի նրա այդ ուսումնասիրող աչքերից ու փախցնում հայացքս: Այդ ժամանակ ասում էր՝ կարմրում եմ: Նաև պնդում էր, թե կարմիր թուշիկներս ինձ սազում են: Էնպես կուզեի էլի, թեկուզ մի վերջին անգամ լսել նրանից այդ հոգեցունց խոսքերը… Ես կարոտում եմ նրան: Աշխարհի չափ կարոտում եմ: Եթե բախտ վիճակվեր նորից անվանակոչվելու, ծնողներիս կխնդրեի, որ անունս Կարոտ դնեն: Անկեղծ: Ոտքից գլուխ Կարոտ եմ ես: Կարոտի մարմնացում: Այդ գրողի տարած զգացումն էլ էնքա՜ն համառ է, էնքա՜ն կպչուն, որ էլ չգիտեմ, թե գլուխս որտեղ թաքցնեմ, որ էլ չգտնի ինձ, չքամի, չկեղեքի: Ժամանակ առ ժամանակ կարոտի այնպիսի սուր նոպաներ եմ ունենում, որ թվում է՝ հիմա կմեռնեմ անզորությանս զգացումից: Իսկ ամենավատն այն է, որ էս համատարած, անտեր կարոտը, որ իր երկար թևերով փաթաթվել է պարանոցիս ու հանգիստ չի թողնում, սպասման կարոտ չէ: Մի օր երջանիկ պատահականությամբ քաղաքի մեկ այլ ծայրում նրան տեսնելու հույսի կարոտ չէ… Չէ՛… Անվերադարձ, հուսահատ ու հուսախաբ կարոտ է սա՝ պատրաստ օրերից մի օր խելագարության հասցնելու: Ես… Խելագարության շեմին եմ ես:

Սկիզբ

Մեր սկիզբը վերջի նման էր՝ կտրուկ ու անսպասելի: Ես գտա նրան իմ կամքից անկախ ու բոլոր ցանկություններիս հակառակ: Գտա նրան այնքան հանկարծակի, որ ուժերիցս վեր դարձավ ճակատագրին ու պատահականություններին չհավատալը: Հիմա էլ չգիտեմ, թե մեր պատմության ավարտն էլ էր նույն ճակատագրի գործը, թե՞…
Սկիզբը, ինչպես հաճախ է լինում, մի քիչ անորոշ էր, մի քիչ իրականությունից հեռու, մի քիչ հեքիաթային: Իսկ հետո նա ինձ ստիպեց հավատալ մեր հեքիաթին: Իր ամեն խոսքով, ամեն մի քայլով ինձ վստահեցրեց, որ իրական կյանքում ևս երբեմն-երբեմն լինում են հեքիաթներ, ու ինձ բախտ էր վիճակվել լինել ամենալուսավոր հեքիաթներից մեկի ամենաերազելի հերոսուհին…
-Իմ արքայադուստրն ես,- ժպտում էր ասելիս:
Եվ ինքն էլ դարձավ իմ հերոսը: Ամենաիրական, ամենաշոշափելի հերոսը, որ հիմա հեռու է իմ մատների հպումներից… Անտանելի հեռու՜…

Հեքիաթի ավարտը

Ի՞նչ եղավ մեր հեքիաթի վերջում: Մեր հեքիաթը չավարտվեց, չէ՛, այն փշրվեց ծանր ապակու նման, որի կտորտանքները, եթե անգամ չեն վնասում մարմինդ, ապա իրենց զրնգոցով «խոցում» են լսողությունդ ու «ծակծկում» նյարդերդ: Մեր հեքիաթը… Այն ավարտվեց նույնիսկ ավելի հանկարծակի, քան մեր սկիզբն էր՝ անիրական ու երազկոտ: Մեր պարագայում փշրանքները վնասեցին նրա մարմինը ու ափերից հանեցին իմ նյարդերը:
Այն օրերին, երբ մեր պատուհանից այն կողմ պարբերաբար թռչում էին կանաչավուն ուղղաթիռները, որոնցից և ոչ մեկում ինքը չկար, նա կռվում էր: Կռվում էր ատամներն ամուր սեղմած, կռվում էր հավատով, կռվում էր վստահությամբ: Ես էլ էի վստահում նրա ուժերին: Իսկ նա կռվում էր ճիշտ այնպես, ինչպես ապրում էր՝ մինչև վերջին շունչն իրեն քամելով: Այդպես քամվելով կռվել ու պայքարել էր մինչև այն պահը, երբ դավադիր ականը չէր պայթել ուղիղ ոտքերի տակ: Ես վստահ էի նրանում… Ես հիմա էլ եմ վստահ նրանում, պարզապես… Պարզապես ականն էր դավադիր…
Մեր հեքիաթն ավարտվեց այնպես, ինչպես չի ավարտվում ոչ մի հեքիաթ: Մեր հեքիաթում հերոսը հերոսացավ այնպես, ինչպես վայել է իսկական հերոսներին՝ անմահանալով…

Առանց նրա

Առանց նրա… Ինչպե՞ս ապրել առանց նրա: Հիմար հարց է: Պատասխանն էլ ավելի հիմար է: Առանց նրա ապրել հնարավոր չէ: Գուցե կարելի է գոյություն ունենալ ֆիզիկապես՝ շնչել, խոսել, քնել ու արթնանալ, բայց ապրե՜լ… Օ, ո՛չ, ուժերիցս վեր է:
Իմ կյանքը բաժանված է երկու մասի՝ նրա հետ և առանց նրա: Ու եթե «առանց նրա» կյանքիս վերջին մի քանի տարիների ընթացքում եղել են օրեր, որոնք ես ապրել եմ՝ գոյատևելու փոխարեն, ապա դրանք եղել են միմիայն այնպիսինները, որոնց ժամանակ նա եղել է իմ կողքին՝ իմ մտքերում, իմ սրտում, իմ հոգում…
Ես կարոտում եմ

24.04.2017թ., Երևան

naira mkhitaryan

Զատկի հացը

-1975 թիվն էր,- պատմում է մայրս,- մորաքրոջս ընտանիքում վեց աղջիկներից հետո վերջապես ծնվեց այդքան սպասված տղա զավակը։ Զավակի ծնունդը համընկավ Սուրբ Զատկի տոնին, ու մորաքույրս, տղայի ծնունդը համարելով Աստծո կողմից տրված պարգև, թոնրի անուշ հաց թխեց ու բաժանեց գյուղացիներին։

Այդ գեղեցիկ ավանդույթը շարունակվում է մինչ օրս՝ անկախ այն բանից՝ Զատկի փոփոխական օրը համընկնում է տղայի ծննդյան հետ, թե ոչ։ Մորաքրոջս համագյուղացիները գիտեն, որ այսօր նրա թխած հացից պիտի բաժին ստանան, ու հաստատ հիմա թոնրատունը լիքն է մարդկանցով։ Ես էլ բազմիցս օգտվել եմ այդ հյուրասիրությունից ու հիմա կարոտով եմ հիշում այդ օրերը, որովհետև վաղուց հեռացել եմ իմ գյուղից, բայց ամեն տարի՝ Զատկի տոնին, հոգով ու սրտով այնտեղ եմ։ Վստահ եմ, որ ավանդույթը շարունակվում է, քանզի մորաքույրս ասում էր․ «Քանի Աստված ինձ ապրելու ուժ ու օր ա տվել, պիտի էս քայլով շնորհակալ լինեմ Տիրոջից։ Կերեք, անուշ լինի էս սուրբ հացը։ Աստծուց էլ արևշատություն ու երկար կյանք խնդրեք որդուս համար»։

Արզականի ավանդույթները

Լուսանկարը՝ Էլադա Պետրոսյանի

Լուսանկարը՝ Էլադա Պետրոսյանի

Այս տարի Հայ Առաքելական եկեղեցին Հիսուս Քրիստոսի «հրաշափառ» հարության տոնը նշում է այսօր` ապրիլի 1-ին: Թե ինչ և ինչպես են Զատիկը նշում եկեղեցում, ինչ խորհուրդ ունի՝ բոլորդ գիտեք, բայց թե ամեն տեղ ինչպես էին նշում մեր գյուղերում, հետաքրքիր կլիներ իմանալ: Տատիկս՝ Էլիդա Պետրոսյանը,  զրույցում  ասաց, որ գյուղերում պահպանվել է տոնի ուտեստային մասը, իսկ կազմակերպվող հասարակական, համայնքային միջոցառումները, խնջույքները, արարողությունները, խաղերը, պարերը, երգերը, միմյանց տներ շնորհավորական այցելությունները մոռացվել են:

Լուսանկարը՝ Էլադա Պետրոսյանի

Լուսանկարը՝ Էլադա Պետրոսյանի

Նաև կային Սուրբ Զատիկի հետ կապված մի քանի անվանդույթներ: Օրինակ, Ավագ հինգշաբթի օրը պետք է թթու դրած կաղամբի ջրով ապուր եփեն, և ընտանիքի բոլոր անդամները պետք է ուտեն այդ ապուրը, որպեսզի օձը վնաս չտա որևէ մեկին: Իսկ ուրբաթ օրը, Կորնջի ձու են եփում, և ընտանիքի անդամներից ամեն մեկը պետք է պարտադիր կերպով մեկ ձու ուտի, որպեսզի աղիքները չցավի և ընդհանրապես ստամոքսի հետ խնդիրներ չառաջանան: Մեկ այլ, առավել հետաքրքիր և պահպանողական ավանդույթ էլ կա մեր Արզական գյուղում: Մինչև Զատիկի շաբաթը նախորդող կիրակին գնում են ջահել հարսներին իրենց հարազատները տանում են դարձ, հետո Սուրբ Զատիկի կիրակի առավոտյան սկեսուրը՝ իր ջահել հարազատների՝ կանանց և աղջիկների հետ, միասին գալիս են աղջկա տուն, և սկեսուրն ասում է, իհարկե, տոնական տրամադրությամբ.

-Գաթա թխեմ, հալվա թխեմ, գա՛մ քեզ սիրով տանեմ, մեր տուն պահեմ:

Եվ այսպես, հավաքվում են և գնում եկեղեցի: Օրինակ՝ մեր գյուղում, գնում են Սուրբ Մարիամ Աստվածածին եկեղեցի, մոմ վառում, աղոթք անում,  որից հետո գնում են փեսայի տուն և հարազատներով շարունակում մեծ ցնծությամբ նշել տոնը:

Զատիկը սենց չէ՞ր իմալ

Լուսանկարը՝ Վիոլետա Մկրտչյանի

Լուսանկարը՝ Վիոլետա Մկրտչյանի

-Տատ, մի բան հարցնեմ: Շատ եմ լսել, որ մեծերը գովում են հին ժամանակները, էն ժամանակների ավանդույթները: Օրինակ, այսօր Զատիկ է: Հիմի ի՞նչ, էն վախտերը Զատիկը սենց չէ՞ր իմալ, որ հիմի ա։

-Է՜, բալա ջան, էն վախտերի հմեն ինչն էր ուրիշ: Ճիշտ ա, էն վախտ սեղանին ինչ դնում ինք, հիմի էլ են էտի դնում, բայց էն վախտ ուրիշ ձև ինք պատրաստվում։
Էն վախտ մենք մե քանի հոգով հավաքվում ինք Զատկից առեջ, եթում ինք չոլերից փռո ինք հավաքում, որ ձվերը ներկինք, կամ էլ սոխի կճեպով ինք ներկում: Հիմի ի՞նչ ա էդ քիմիական ներկերը լցած խանութներ, մարդիկ էլ առնում են: Սաղ քիմիա ա, ստից տպեր են կպցնում։ Մենք Զատկի օրը ձցում ինք հարում, սարքում ինք կարագ, հաց ինք դնում, պանիր, կանաչի, ձու ու ոտով երգելով-պարելով եթում ինք կողի գեղի եկեղեցիները: Հիմի սաղ լցվում են ավտոները, էթում են եկեղեցիներ, յանի մոմ են վառում, սելֆի են անում իրանցը, խմում են, ստից բանից կռիվ են սարքում։

Լուսանկարը՝ Վիոլետա Մկրտչյանի

Լուսանկարը՝ Վիոլետա Մկրտչյանի

-Տատ, բա ասենք հիմի ձու են կռվացնում երեխեքը, էն վախտերը կա՞ր տենց բան։

-Բա իմա՞լ չկար, բալա ջան: Երեխեքը տանին վերցում ին մե քանի ձու, եթում ին իրանց ընգերների տները, կռվացնում ին ձվերը, ում ձուն ջարդում էր, ինքը էդ ջարդված ձուն տալում էր հաղթող ձվի տիրոջը։ Հոպարներդ էլ տալում ին, պապդ փեդերից ձվեր էր սարքում, ներկում ին, տենց տանում ին սաղին հաղթում ին: Իսկ ամենախնդալուն էլ էն էր, որ երկու հոգի ուզում ին կռվցնին ձվերը, ու պարզվում էր՝ երկուսինն էլ փեդից սարքուկ էր: Է ՜, բալա ջան, երնեկ էն վախտերը։

Լուսանկարը՝ Վիոլետա Մկրտչյանի

Լուսանկարը՝ Վիոլետա Մկրտչյանի