Սովորաբար մարդիկ ամենից շատ սիրում են իրենց ծննդավայրը՝ լինի դա գյուղ, թե քաղաք: Բայց երբեմն մտածում ես քաղաքի՝ գյուղի նկատմամբ առավելությունների մասին: Դե, քաղաքի կյանքն ամեն դեպքում ավելի բարեկեցիկ է: Երևի այդ պատճառով է, որ շատերը առաջին իսկ հնարավորության դեպքում լքում են գյուղը: Իսկ ահա, կանգառում ինձ հանդիպած պապիկը չէր ուզում ոչ մի դեպքում քաղաքում ապրել: Նա մեր կողքի գյուղից էր: Մենք Մարտունի քաղաքից հետ էինք գնում. ամեն մեկս՝ մեր գյուղ:

-Մենակ ա կաբրիմ: Ես ու ես ինք իմ տունը,- ասում էր նա:

Ես չհարցրի՝ ինչո՞ւ, որովհետև մտածեցի, որ այդ հարցով կարող եմ նրան ցավ պատճառել: Չնայած պապիկը շատ ուրախ ու առույգ էր երևում: Հետո նա շարունակեց.

-Տղես Երևան ա կաբրի, գնացել ա գյուղից, կնիգ, երեխա ունի: Կաշխատին, չկռնան գան գեղ:

Իմ հարցին, թե ինչո՞ւ նա իր որդու հետ չի ապրում, պատասխանեց.

-Բալա ջան, գյուղն ուրիշ ա, էլի: Քաղքի մեջ դու քու բոստանը չունիս, քու հայաթը չունիս, օր ելնիս ֆռռաս, աբրիս: Էնտեղ կվարտիրի մեջ շունչս կդրի, չկռնամ: Մերն ուրիշ ա: Էն ա, տղես ըմնօր կսա, թե՝ արի մնա: Բայց, դե, չերտամ:

Ես լսում էի նրան ու ժպտում: Մտածում էի, որ միշտ մենակ է, Ամանո՞րն էլ է մենակ անցկացնում: Ես հարցրի, և նա սկսեց մի դեպք պատմել.

-Նոր տարուն նախորդող օրը՝ ամսի 31-ին, տղես եկավ, զոռով տարավ: Բան չկրցա էնեմ: 1-ին մնացի, ամսի 2-ին ասի, թե՝ ընձի տարեք իմ գեղ: Բանի տեղ չդրին: Հաջորդ առավոտ հելա հագա, թե՝ ես կերտամ ման գալու՝ չկարամ տուն նստիմ: Ու գացի:

-Հետո՞,- հարցրի ես:

-Հետո տղես տեսել, օր երկար վախտ չկամ, զանգեց, թե՝ պապ, ո՞ւր իս: Ասի՝ հասել եմ Գագարին, արի տար:

Գագարինը Երևան-Մարտունի ճանապարհին ընկած բնակավայր է: Փաստորեն պապին տեսել էր, որ իրեն գյուղ բերող չկա, ինքն էր գնացել ավտոկայան և գյուղ ուղևորվել: Կամ, ինչպես ինքն էր ասում՝ «փախել բանտից»: Մենք երկար ծիծաղեցինք, հատկապես՝ պապին:

Ավտոբուսն եկավ, և մենք շարժվեցինք: Մեր գյուղի մոտ ես իջա, և միայն հետո հիշեցի, որ ամբողջ զրույցի ընթացքում այդպես էլ չհարցրի պապիկի անունը, ով չէր ուզում գյուղից թեկուզ երկու օրով բացակայել:

Այսօր հասկացա, որ ուզում եմ 17.am-ի թղթակից դառնալ, ուզում եմ գրել և ուշադրություն չդարձնել՝ կկարդա՞ն, թե՞ ոչ: Դե, որ որոշել եմ, ուրեմն՝ ի գործ: Վերցրի թուղթ, գրիչ ու սկսեցի գրել առաջինը, ինչ եկավ մտքիս: Դե, կարևորը անկեղծ գրելն էր, չէ՞, ես էլ անկեղծ գրեցի անդեմ մարդկանց ու երևույթների մասին ու մի փոքր ուշ, բայց հասկացա սխալս: Ախր, 17-ը լրագրողական կայք է, էստեղ նյութերը իրական մարդկանց ու իրադարձությունների մասին պիտի լինեն: Դրանից բացի, մի ուրիշ բան էլ հասկացա: Եթե սա լիներ 1-2 տարի առաջ՝ ամենայն հավանականությամբ մի կողմ կդնեի գրիչս ու կկարդայի կիսատ մնացած գիրքս կամ կդիտեի վաղուց ընտրած, բայց էդպես էլ չդիտած ֆիլմերից մեկը: Բայց այսօր ոնց որ ինչ-որ բան ուրիշ է:

Նորից գրում եմ, առանց մտածելու լավ կամ վատ ստացվելու մասին:
Առաջին հերթին ներկայանամ. ո՞վ եմ ես: Երբեմն մտածում եմ, որ մարդկությունը ավելի անհեթեթ հարց չէր կարող հորինել, հետո հիշում եմ նախորդ ամիսներին ամեն ուրբաթ օր «Համակարգչային հմտություններ» առարկայի շրջանակներում մեզ առաջարկվող խնդիրներն ու հարցերը, և միանգամից փոխում եմ կարծիքս: Ինչևէ, այս հարցն այնքան էլ վատը չէ, ինչքան թվում է, և որքան դժվար է պատասխանելը, այդքան հետաքրքիր է այդ պատասխանը փնտրելը:

Դե ինչ, ես Արուսն եմ: Սիրում եմ արև, քաղցրավենիք ու մարդկանց: Սիրում եմ հեքիաթներ, հավատում հեքիաթների ու ապրում հեքիաթում: Իմ հեքիաթում վերջերս նոր միջավայր է հայտնվել՝ համալսարանը, որտեղ ես սովորում եմ լրագրություն, նախաքննական ու հետքննական սթրեսները հաղթահարելու միջոցներ, փորձում եմ յուրացնել մեկ օրում քննության պատրաստվելու արվեստը և այլն: «Սիրում եմ»-ներից կարծես այսքանը, հիմա անցնեմ հակառակ կողմին: Չեմ սիրում, երբ ազգանունս սխալ են ասում: Ի դեպ, ազգանվան մասին. ես պատկանում եմ այն մարդկանց շարքին, ովքեր նոր միջավայրում հայտնվելիս ստիպված են լինում տառ առ տառ արտասանել իրենց ազգանունը և հետո լսել դրա տարօրինակության մասին կարծիքներ:
Ու, կարծես, չեմ սիրում «ո՞վ եմ ես» հարցին պատասխանել: Երևի նրանից է, որ ես ինքս էլ չունեմ այդ հարցի լիարժեք պատասխանը, և այդ հարցը միգուցե երբեք էլ լիարժեք պատասխան չի ունենում:

Շատերը կմտածեն, թե ինչ կապ կարող են ունենալ Նախնական զինվորական պատրաստությունը և 17.am-ը: Ես իմ նյութերի մեծ մասը գրում եմ ՆԶՊ-ի ժամին, և սա էլ բացառություն չէ: Դե, հիմա դասասենյակը ցուրտ է, և ես դժվարանում եմ: Մի կողմից ցուրտը, մյուս կողմից՝ ընկերներիս ձայները խոչընդոտում են գրելուս: Սակայն ես հաղթահարում եմ խոչընդոտները, ու շարունակում գրել: Որոշ ժամանակ հետո ընկերներիցս մեկը բերեց էլեկտրական սալիկը, և դասարանը սկսեց տաքանալ: Առաջին խոչընդոտը հաղթահարված էր, մնում էր հաղթահարել ընկերներիս ձայները: Ընկերներիս ձայները կտրվեցին, երբ ուսուցիչը դասարան բերեց ավտոմատը: Բոլորը լռեցին և սկսեցին դաս պատասխանել: Ես շարունակեցի գրելս: Մի քիչ հետո ուսուցիչը ինձ կանչեց դաս պատասխանելու: Ես փորձեցի հրաժարվել և ասացի նրան.

-Ընկեր Բայրամյան, հավատացեք, սա ավելի կարևոր է:

Որոշ ժամանակ ուսուցչիս հետ բանավիճելուց հետո, վերջապես կարողացա համոզել նրան: Ուսուցչին համոզելուց, դասարանը տաքացնելուց և ընկերներիս ձայները հաղթահարելուց հետո սկսեցի ավելի եռանդուն գրել: Երբ արդեն ոչ մի խոչընդոտ չէր կարող խանգարել, հնչեց չարաբաստիկ զանգը:

Կյանքում կան մարդիկ, ովքեր մեր ուժն են, մեր ներշնչանքի աղբյուրը, անկախ այն ամենից՝ տեսե՞լ ենք նրանց, թե ոչ: Մեկի համար` սիրած դերասանը, մյուսի համար՝ ֆուտբոլիստը, կամ սիրելի գրքի սիրելի հերոսը:

Ինձ համար այդ մարդը հորական պապս է՝ Լորիկը: Առաջին անգամ նրա մասին սկսեցի ծնողներիցս հարցուփորձ անել, երբ առաջին դասարանում կազմում էի մեր տոհմածառը:

Արմատներով Զարնջեցի է, բայց կյանքի մեծ մասն ապրել է Արագածավանում: Ամեն անգամ այդ գյուղ գնալիս զգում եմ, որ մի անհասկանալի բան պահում է ինձ այդտեղ, երևի «արյունս է քաշում»:

Մասնագիտությամբ ինժեներ է եղել: Երբ գրապահարանի դարակներից գտնում եմ նրա մասնագիտական գրքերը, ավելի ու ավելի եմ համոզվում, որ եղբայրս իր մաթեմատիկական բոլոր ունակությունները պապիցս է ժառանգել:

Պապիս ճանաչող բոլոր մարդիկ նրա մասին խոսում են մեծ հարգանքով: Իսկապես, այն անունը, որ թողել է նա, պարտավորեցնող է: Ամեն անգամ, երբ մտածում եմ, որ նրա թոռն եմ, հասկանում եմ, որ պարտավոր եմ լինել նրա պես «մեծ» մարդ:

Ի դեպ, Մկրտչյան ազգանունը հենց պապս է վերցրել իր տոհմից Մկրտիչ անունով մեկի անունը պահպանելու համար: Ուրախ եմ, որ Մկրտչյան եմ, ու որ պապիս շարունակողներից եմ լինելու:

Ցավոք, նրան երբեք չեմ տեսել, ու պատճառը չարաբաստիկ ավտովթարն է, որից մահացել է պապս: Բայց ամեն անգամ, երբ տարիների փոշու միջից գտնում եմ նրա նկարը, զգում եմ, որ ես դեռ շատ անելիք ունեմ: Այդ նկարն ու պապիս մասին լսած հիշողությունները գրի եմ առել սրտիս նոթատետրում, որ չկորցնեմ հանկարծ:

Հիմա էլ, երբ Արագածավան եմ գնում, լուռ քայլերս տանում են նրա գերեզմանին: Համբուրում եմ շիրմաքարն ու ինքս ինձ խոստանում, որ տարիներ հետո ինձ մատով ցույց կտան ու կասեն.

-Տե՛ս, Լորիկի թոռն է…