Ոսկեվան (Ղոշղոթան)

Լուսանկարը՝ Սոնա Սարիբեկյանի

Լուսանկարը՝ Սոնա Սարիբեկյանի

Դու իմ սրբություն, իմ ոսկե հանգրվան,
Իմ քաղցր ծննդավայր, անգին Ոսկեվան:

Մարդկային կյանքի ամենամեծ հարստությունը գյուղն է: Գյուղի պաշտպանը շինականն է՝ աշխատասեր, հայրենապաշտ, քարից ու հողից հաց քամող, քրտինքը հողին տվող, նրա ջերմ ու անկեղծ սիրահարը, տերն ու ծառան, հողի լեզուն իմացողը:

Լուսանկարը՝ Սոնա Սարիբեկյանի

Լուսանկարը՝ Սոնա Սարիբեկյանի

Մեր նախնիները իրենց հողն ու ջուրը, սահմանները պաշտպանել են կյանքի ու արյան գնով և միշտ վառ հավատ են ունեցել գալիքի հանդեպ, երբեմն իրականացել է նրանց փայփայած հույսն ու հավատը, անհաջողության դեպքում չեն հուսալքվել: Մենք՝ բոլոր ոսկեվանցիներս, մի նվիրական ու սրբազան պարտք ունենք՝ մեր նախնիներից ստացած հող-հայրենին աչքի լույսի պես պահել ու պաշտպանել: Եթե հարկ լինի, տալ ամենաթանկը՝ կյանքը: Շատ-շատերը մոտ են կանգնած հայրենի գյուղի, ծննդավայրի առջև ծառացած խնդիրների լուծմանը:

Լուսանկարը՝ Սոնա Սարիբեկյանի

Լուսանկարը՝ Սոնա Սարիբեկյանի

Ոսկեվան համայնքը շատ-շատ հայրենասեր որդիներ ունի, բոլորին թվել հնարավոր չէ:

Կոչ եմ անում բոլոր նրանց, ովքեր ապրում են Հայաստանից դուրս, ամենաչնչին  հնարավորության դեպքում բռնել տունդարձի ճանապարհը: Ձեր՝ օտար երկրներում ապրելը, կապված է սոցիալ-տնտեսական ծանր պայմանների, աշխատանք գտնելու անհնարինության հետ: Ուրեմն, եկեք ջրենք մեր կյանքի ծառը, որ նա փարթամորեն աճի.  չէ՞ որ ամեն մեկս  այդ ճյուղերից մեկն ենք: Ով կարող է, թող գա, որպեսզի փակված դռները բացենք, լույսերը վառենք և ծխենք հայրենի օջախի ծուխը:

Լուսանկարը՝ Սոնա Սարիբեկյանի

Լուսանկարը՝ Սոնա Սարիբեկյանի

1978թ Նոյենբերյանի շրջսովետի գործկոմի նախաձեռնությամբ ներկայացվեց  ՀԽՍՀ Գերագույն  խորհուրդ՝ շրջանի երեք  բնակավայրերի անվանափոխության վերաբերյալ: Առաջարկվեց Դոստլուն անվանել Բարեկամավան, Ղալաչան՝ Բերդավան , Ղոշղոթանը՝ Ոսկեվան :

Լուսանկարը՝ Սոնա Սարիբեկյանի

Լուսանկարը՝ Սոնա Սարիբեկյանի

Ինչո՞ւ Ղոշղոթան, բացատրեմ: Ըստ մեզ հասած տեղեկությունների, դարեր առաջ մի անգամ գյուղացիները, որոնք հարկ էին վճարում նաև թուրք բեկերին, սկսել էին աշնանացան վարի աշխատանքները, երբ բեկերն իրենց հարկահանների հետ գյուղ են մտնում տվյալ տարվա չվճարած հարկը հավաքելու: Նրանք պահանջում են դադարեցնել վարի աշխատանքները և հավաքել տրվելիք հարկերը: Հարկը հավաքելուց հետո թուրք բեկը թույլ է տալիս շարունակել վարի աշխատանքները, ասելով՝ «գոշքոթանլարը»,  այսինքն՝ լծեք գութանները, այստեղից էլ Գոշքոթան՝ Ղոշղոթան անվան ծագումը: Ինչպես էլ մեկնաբանենք այդ անունը, մեր նախնիների դառն ու տառապալից կյանքի, ծանր ապրելակերպի խտացված արտահայտությունն է:

Լուսանկարը՝ Սոնա Սարիբեկյանի

Լուսանկարը՝ Սոնա Սարիբեկյանի

Քառ Բաբին ընտանիքով եկել է Վրաստանի Կումիս լճի մոտ գտնվող Վաշլեվան (Խնձորկուտ) գյուղից: Երկու տարի ապրել է հարևան Բաղանիս գյուղում, որը տենդոտ տեղ է եղել: Նա ձորով բարձրացել է և հիմնվել Ղոշղոթանում: Բաղանիս գյուղում թողել է իր կաղ աղջկան, որին ամուսնացրել է Ղարաբաղից եկած Չալաբի Բաղրամյանի հետ: Հետագայում խանը առաջարկել է Քառ-Բաբնին աղա դառնալ, սա չի համաձայնվել՝ խնդրել է աղայությունը տալ իր փեսա Բաղրամյանին, իսկ ինքը դարձել է քյոխվա: Աղայությունից հրաժարվելու համար սրանց ասում են «շաշ բաբեցիք»: Քառ Բաբին լսում է, որ խանը գալիս է, աղուհացով գնում է ընդառաջ՝ արձակելով գութանը, որով հողը վարելիս է լինում:Խանը ընդունում է աղուհացը և ասում՝ «գոշքոթան», որից և գյուղի անունը մնում է Ղոշղոթան:

Լուսանկարը՝ Սոնա Սարիբեկյանի

Լուսանկարը՝ Սոնա Սարիբեկյանի

Հիմա շատ տարիներ են անցել և մենք մեր ուժով ու արյան գնով էլ այդ լծի տակ չենք ապրում:Մեր ժողովուրդը աշխատող  ժողովուրդ է, և հիմա էլ որ աղա լինելու առաջարկ լինի, կմերժի:

Լուսանկարը՝ Սոնա Սարիբեկյանի

Լուսանկարը՝ Սոնա Սարիբեկյանի

Լսելով  գյուղի ավագ սերնդի պատմությունները, թե այն ժամանակ թշնամու հետ մեկ գյուղում  ապրել են, միասին աշխատել են, միասին գութան են լծել:

Ճիշտ է, հիմա այն ժամանակների պէս միասին չենք, բայց հիմա կրակի առաջ է գյուղի մի մասը, և ցավոք  էլ ոչ ոք չի ասում. «լծեք գութանները»:

Լուսանկարը՝ Սոնա Սարիբեկյանի

Լուսանկարը՝ Սոնա Սարիբեկյանի

seryoja baboyan

Բամբասանք, այ քեզ չարիք

Երևի բոլորիս բակում, փողոցում, շենքում, գյուղում, քաղաքում, չգիտեմ որտեղ, կան բամբասկոտ կանայք, և չեմ էլ ուզում ասել` տղամարդիկ։ Նրանց, ինչպես կարգն է, անվանում են BBC-ներ, բամբասկոտներ։ Նրանք բամբասում են ամեն մեկից, ինչ-որ երևույթից, կարճ ասած, ամեն ինչից։ Նրանք միշտ նստած են լինում նույն վայրում, նույն դիրքով և նույն կազմով։ Իսկ ցուրտ եղանակին շփվում են հեռախոսով կամ մեկը մյուսի տուն գնալով։ Ինչպես ասացի, նրանք բամբասում են ամեն ինչից։ Էս մեկը էս շորը հագավ, էն մեկը էս ձև էր քայլում, մյուսը էսօր էս ինչ բանը կերավ, էն մեկը մեկի հետ խոսեց, էս մեկը, եսիմ ինչ, արեց ու էդպես լիքը բաներ։ Կամ մի բան էլ ասեմ, որն ինձ շատ է բարկացնում՝ մեկը մյուսին բողոքելը։ Կոպիտ օրինակ բերեմ։

«Աղջի, տեսա՞ր, սրա հավերն էսօր տասը հատ ձու ածեցին, իմ հավերը չածեցին»։ «Սրա կովը էսօր էսքան կաթ բերեց, իմ կովը մի կես բաժակ էլ չբերեց»։ «Աղջի, տեսա՞ր, էն օրը էս ինչի թաղմանը, օրինակ՝ Զարիկը լացում էր, մյուսը չէր լացում»։

Ամբողջ օրը թողնես մենակ բամբասեն՝ սրանից-նրանից, բարևեց-չբարևեց, էկավ-չեկավ ու նման նյարդայնացնող բաներ։ Բա որ էդ «բամբասկոտ բրիգադի» անդամներից մեկը գալիս է մեր տուն ու սկսում է պատմել, բողոքել, գովել, ու դու էդ ամեն ինչը ապշած լսում ես։

Մի անգամ մեր փողոցի բամբասկոտ բրիգադի անդամներից մեկը եկել էր մեր տուն ու «նստել» տատիկիս ականջին։ Նրա գնալուց հետո ջղայնացած տատիկիս հարցրի․

-Տատ, ո՞նց ես լսում իրա պատմածները, կոպիտ ասած, «ամբախ-զամբախ» խոսում ա, չեմ հասկանում, ո՞նց ես դիմանում։

Ու տատիկս հոգոց հանելով պատասխանեց.

-Ճարս ինչ, այ բալա, հո չե՞մ ասի` թող գնա ստեղից։

Համաձայն եմ, մի քիչ կոպիտ կլիներ, եթե այդպես ասեր տատիկս։ Բայց դրան չափ ու սահման կա չէ՞, վերջիվերջո։ Բա որ կողքներից անցնում ես, ուշադիր նայում են քեզ ու ինչ որ բան են փսփսում։ Ուղղակի տարիքները հաշվի առնելով չեմ շրջվում ու ասում․

-Ախր ի՞նչ էս տենց ուշադիր նայում վրես։

Ուֆ, չգիտեմ ինչ ասեմ։ Կարճ կապեմ, թե չէ էդ բամբասկոտներն ինձ որտեղ բռնեցին, կդարձնեն իրենց բրիգադի անդամ։ Ես էլ հո չե՞մ գժվել, տասնհինգ տարեկան եմ, գնամ` կործանվեմ։

Հ․Գ․ Ես չեմ ուզում ներողություն խնդրել նրանցից, ուղղակի թող կարդան ու որոշ չափով ուղղվեն։ Չնայած գիտեմ, որ ամբողջովին չեն կարող, դրանից պրծում չկա։ 

ani shahbazyan

Մանկության «այցեքարտը»

Ես ապրել և ապրում եմ Մալիշկա գյուղում: Մալիշկայում են գտնվում իմ բոլոր հարազատները, ընկերները: Իմմանկությունըանցել է և անցնում է գյուղում, երևի բոլորի մոտ էլ հարց կառաջանա, թե ինչո՞ւ է անցնում: Բացատրեմ, թեև ես արդեն 15 տարեկան եմ, բայց չեմ ուզում ինձ ժամանակից շուտ «մեծացնել» և ինձ դեռ չեմ համարում շատ մեծ: Մանկությունս անցել է տղաների միջավայրում: Մեր բակում իմ հասակի աղջիկներ չկային, բակի միակ աղջիկը ես էի և ինձ շատ տխուր և մենակ էի զգում: Տղաները ինձ իրենց հետ այդքան էլ չէին խաղացնում, կամ խաղացնելուց էլ միշտ ուզում էի, որ ամեն ինչ իմ ասածով լիներ: Երևի դրա համար չէին խաղացնում:

Մանկությունից երևի միակ դեպքն է, որ երբեք չեմ մոռանա: Գլխիս վրա ես մի մեծ սպի ունեմ: 7 թե 8 տարեկան էի, արդեն մթնել էր, ես և մեր հարևան Դավիթը դրսում էինք: Նա ինձ բարկացնելու համար բարձրաձայն գոռաց.

–Անի՜, գայլերն եկան…

Ես արագ վազեցի, որ մտնեմ տուն, հանկարծ սայթաքեցի և ընկա: Գլուխս խփեցի մեր դարպասին, և ահավոր վնասվեցի:Սակայն ամեն անգամ այդ սպին տեսնելով, հիշում եմ մանկությունս, ասես դարձել է մանկության «այցեքարտս»:

Հիմա ամեն ինչ փոխվել է: Բոլորը մեծացել են, մի մասն էլ գյուղում չեն, չկան այն խաղերը, որոնքխաղում էինք, հիշում եմ` «Հալամուլա», «Ֆուտբոլ», «Գործնագործ» և այլ խաղեր: Այս տարի առաջին անգամն էր, որ ամառային արձակուրդներին գյուղում չէի: Այնքան անսովոր էր: Ճիշտ է, ես գտա ռուս ընկերներ, բայց նրանք այն «համն ու հոտը» չունեին, ինչ մանկության ընկերները: Կարծում եմ, որ մարդն իր, ամենաանհոգ, ամենալավ, ամենագեղեցիկ, պահերն անցկացնում էմանկության ընթացքում և լավ ընկերների հետ: Ընտանիքից հետո նրանք են մեզ համար ամենակարևոր և ամենավստահելի մարդիկ:

Նարե Շարմազանովա

Ես Նարեն եմ, այլմոլորակային չեմ

Փոքր հասակից սիրել եմ գրել, որովհետև դա է այն «դեղահաբը», որի միջոցով կարողանում եմ կտրվել աշխարհից և վերագտնել ինքս ինձ` հետևելով փիլիսոփայի խոսքին. «Ճանաչիր ինքդ քեզ»: Դեղահաբը ինձ միշտ հաճելի էր, դա այն դեղամիջոցն էր, որը բժշկում էր հիվանդին`ինչ-որ բանին վնասելով: Երկար եմ մտածել, թե ինչն է խանգարում: Չէ որ գրելը ինձ օդի նման անհրաժեշտ է, բայց կա մի բան, որը թույլ չի տալիս մինչև վերջ ապրել, բավարարվել իմ ստեղծածով: Ժամանակի ընթացքում այդ դեղահաբը կորցրեց իր բժշկելու հատկությունը, ես սկսեցի ինձ անպիտան զգալ: Անպիտան՝ այսինքն, որևէ մեկին իմ ստեղծածով չէի կարողանում օգտակար լինել, գնահատվել՝ լավ կամ վատ: 

Բայց ինչպես սովորաբար, խավարում լույս ծագեց…

Մի օր ընկերներս ինձ պատմեցին «Մանանայի» մասին: Եվ քանի որ վաղուց համոզվել եմ, որ պատահական ոչինչ չի լինում , հասկացա դա այն էր, ինչ երկար ժամանակ փնտրում էի: Դուռը բացվեց…

Պետք էր պատմել իմ մասին: Ինչ եմ ես սիրում, ինչ նախասիրություններ ունեմ, ով եմ ես: Վերջին հարցը ստիպեց ինձ դարձյալ երկար մտածել: Ո՞վ եմ ես: Ինչո՞վ եմ տարբերվում ուրիշներից:

Առաջին միտքն այն էր, որ ես այլմոլորակային չեմ :

Այսինքն, Երկրի մի սովորական բնակիչ եմ, որը բոլորի նման սովորում է, ունի իր փոքր կամ մեծ խնդիրները և փորձում է լուծել դրանք, ունի իր նախասիրությունները:

Ես Նարեն եմ: Նախասիրություններս երեքն են՝ գրականությունը,երաժշտությունը, թատրոնը: Նախասիրություն մեղմ է ասված: Ես իմ կյանքը չեմ պատկերացնում առանց իմ երեք ուղեկիցների: Բայց գրականության և երաժշտության հետ համեմատաբար ավելի շատ եմ կապված:

Ցանկացած ոճի երաժշտություն սիրում եմ, սկսած դասականից մինչև ծանր ռոք: Գիտեք, երբ փոքր էի, ամեն դաշնամուրի դասիս գնալիս լաց էի լինում և մեղադրում մայրիկիս` կյանքս անտանելի դարձնելու համար: Հիմա նոր եմ հասկանում, թե ինչքան մեծ բան է նա արել ինձ համար: Ամեն անգամ, երբ գրում եմ կամ նվագում, հայտնվում եմ մի ուրիշ աշխարհում: Աշխարհում, որտեղ ես եմ, իմ մտքերը և իմ երևակայությունը: Ու փորձում եմ, ինչքան հնարավոր է, թռչել վեր, սլանալ, հեռանալ այսօրվա իրականությունից, հեռանալ սահմանափակ քառակուսուց և մտածել այլ կերպ: Հիմնականում ինձ միշտ մեղադրել են այլ կերպ մտածելու համար: Մեղադրել են, որովհետև ես իրերի հանդեպ ուրիշ հայացք ունեմ: Եվ դա ինձ խանգարում է, հարցը անընդհատ կախվում էր գլխիս վերևում` ինչո՞ւ ինձ չեն հասկանում: Մինչև որ մայրիկիս օգնությամբ հասկացա՝ բոլորը միմյանց նման չեն կարող լինել, և այս առումով, այո, ես յուրօրինակ եմ: Եվ պարտադիր չէ, որպեսզի բոլորը ապրեն այն աշխարհում, որտեղ ես եմ ապրում: Այ, օրինակ, ես կարող եմ արթնանալ, նայել պատուհանից դուրս և զմայլվել բնությամբ, և մեջս մի ուրիշ զգացմունք կարթնանա: Կամ կարող եմ ինքս ինձ հետ հայելու մեջ խոսել: Ինձ մխիթարում է այն, որ ես միակ տարօրինակը չեմ այս աշխարհում, և հենց այդ տարօրինակություններն են, որ մեզ դարձնում են յուրահատուկ: Չեմ սիրում մարդկանց, ովքեր մտածում են ստանդարտ, հարթ քանոնի նման: Եվ երբ մարդիկ ասում են.

-Նարե, ի՞նչ տարօրինակն ես դու:

Կամ`

-Նարե, քո նմանը չկա:

Ես ուրախանում եմ, քանի որ միաժամանակ կարող եմ լինել և կենսուրախ, և լուրջ, և գժություններ անել, և պահի տակ ինձ հավաքել: Իմ բնույթով բաց մարդ եմ և շփվող: Ընդհանրապես չեմ կոմպլեքսավորվում նոր մարդկանցից կամ նոր շրջապատից: Ընդհակառակը, փորձում եմ, ինչքան հնարավոր է, շուտ բացահայտել մարդկանց: Սակայն մարդիկ հաճախ սխալ են հասկանում, մտածում են, թե «ձևական» եմ: Ասացի, որ շատ շփվող եմ: Հաճախ մարդիկ դա դիտարկում են որպես «զահլա տանող», դրա համար փորձում եմ, որքան հաջողվում է, ինձ հանդարտ պահել և չվախեցնել անծանոթներին:

Երկար կարող եմ պատմել իմ մասին, սիրում եմ, երբ ինձ լսում են, թեև գիտեմ, որ երբեմն անհրաժեշտ է լռել:

Ինչն է ինձ հուզում. Արագածոտնի մարզ

Արագածոտնի մարզի պատանիները խորհում են իրենց հուզող հարցերի մասին

Ինձ հուզում է այն, որ Հայաստանում շատ անապահով ընտանիքներ կան: Անապահովությունը սկսվում է  գործազրկությունից: Մարդիկ ցանկանում են աշխատել, սակայն աշխատատեղեր չկան: Դրա համար էլ Հայաստանում օրեցօր ավելանում է արտագաղթը` հայերը մեկնում են օտար երկրներ:

Ես ցանկանում եմ, որ Հայաստանում տարբեր  գործարաններ բացվեն, ստեղծվեն աշխատատեղեր, մտածեն գործազուրկների մասին, բարձր աշխատավարձ տան, որպեսզի մարդիկ չլքեն իրենց հայրենիքը և չհեռանան Հայաստանից:

Սայրանուշ Մնացականյան, գ. Փարպի, 16 տ.

 ***

Ես շատ եմ սիրում այն վայրը, որտեղ ծնվել եմ, և հենց դա է պատճառը, որ հիմա ցանկանում եմ Ագարակի հիմնախնդիրների մասին խոսել: Շատ տարիներ են պահանջվել Ագարակը գեղեցկացնելու համար ու շատերը, ովքեր ծնվել են այստեղ, աջակցել են գյուղի զարգացմանը:  Թեև այս ամենին, Ագարակը,  ինչպես Հայաստանի այլ գյուղեր, ունի իր ներքին` «տնական» խնդիրները, որոնք  լուծում  են պահանջում:  Խնդիրը, որի մասին ցանկանում եմ խոսել, շատ կարևոր է և գրեթե բոլոր գյուղերում է  առկա, գյուղի լուսավորության հարցն է: Մեզ մոտ երբեք չի եղել գիշերային լուսավորություն: Երեկոյան ժամերին`հատկապես ձմռանը, պարզապես անհնար է տնից դուրս գալ, թեև մտածելակերպ էլ կա` էս ուշ ժամին որտեղի՞ց ես գալիս, կամ ո՞ւր ես  գնում:

Շատ անգամ մարդիկ վախենալով են հասնում տուն, հատկապես աշակերտները,  երբ ուշ ժամերին  վերադառնում են պարապմունքներից:  Կարծում եմ, համայնքապետարանը պետք է ուշադրություն դարձնի և միջոցներ ձեռնարկի այս հարցը լուծելու համար , որն այնքան էլ դժվար չէ: Դա  կհեշտացնի մարդկանց կյանքը, կնվազեն գողություններն ու հանցագործությունների քանակը:

Արփինե Խաչատրյան,  գ. Ագարակ, 15 տ.

 

***

Ինձ հուզում է իմ երկրի և իմ քաղաքի մթնոլորտային աղտոտվածությունը: Պատուհանից նայում եմ դուրս ու մտածում, թե ինչպես է մարդն աղտոտում շրջակա միջավայրը:   Նայում եմ  քաղաքիս` ամենուրեք մեքենաներ են, ու հիշում եմ  աշխարհագրության ուսուցչուհու  խոսքերը. «Ավտոտրանսպորտին բաժին է ընկնում մթնոլորտի աղտոտման հիմնական մասը»:

Հայաստանում այսօր էլ շատ են  ԽՍՀՄ-ի ժամանակաշրջանում արտադրված ավտոմեքենաները:   Դա նշանակում է, որ երկրի ավտոմոբիլային հավաքակազմը հնացել է, ինչի  պատճառով էլ ավելացել է արտանետումների քանակը: Մենք վատ օդ ենք շնչում, որը  կարող է վատ ազդեցություն  ունենալ մեր  և ապագա սերունդների առողջության վրա:

Վերջին տարիներին քաղաքային փոխադրամիջոցներից դուրս  մղվեց էկոլոգիապես մաքուր տրանսպորտը, սակայն ներկայումս  ձեռնարկվում են միջոցներ` երկրի տրասպորտային համակարգը բարելավելու համար:

Այսպես… Պատուհանից դուրս եմ նայում ու նկատում, թե ինչպես է մի տղա ձեռքի աղբը գցում գետնին: Մի փոքրիկ էլ` տեսնելով,  վազում, վերցնում է թուղթն ու  գցում աղբարկղը: Ես ուզում եմ մարդիկ հասկանան, որ անգամ  փոքրիկ,  անզգույշ քայլով վնասում են բնությունը և մթնոլորտը:

Լուսինե Հարությունյան, ք. Աշտարակ, 16 տ.

***

Մեր գյուղում կան բազմաթիվ խնդիրներ, սակայն ինձ համար կարևոր է, որ մեզ մոտ ժամանցի կենտրոններ բացվեն: Ճիշտ է, կան տեսարժան վայրեր՝ հուշարձաններ, պուրակներ և այլն, բայց  դա  քիչ է, որովհետև  չկան սրճարաններ, կամ ակումբներ, որտեղ մարդիկ կկարողանան հավաքվել ու զրուցել: Կցանկանայի, որ նման վայրեր լինեն երիտասարդների համար, որտեղ նրանք  կանցկացնեն իրենց ազատ ժամանակը:

Արուսյակ Իգնաթևոսյան, գ. Սասունիկ, 16 տ.

 

 ***

Երջանկություն ասվածը յուրաքանչյուրիս ընկալմամբ տարբեր է: Բոլորս էլ  ցանկանում ենք անհոգ և երջանիկ մանկություն  ունենալ: Թվում է` երջանիկ լինելը հեշտ է, բայց ոչ բոլորին է ի վերուստ տրված այդպիսի կյանք:

Ինձ հուզող հարցերից մեկը. եկեք   ուշադրություն դարձնենք այն երեխաներին, ովքեր չունեն իրենց երազած մանկությունը: Ցանկությունս է` միասնական ջանքերով ստեղծել բարեգործական կենտրոններ, որոնք կօգնեն մանկատան երեխաներին ` քիչ թե շատ մանկության երջանիկ օրեր ունենալ: Օգնենք նրանց հասնել գոնե մի երազանքի՝ պարգևելով խինդ և ուրախություն: Կազմակերպենք հետաքրքիր միջոցառումներ, ինչու չէ, նաև ճամփորդություններ դեպի տեսարժան վայրեր՝  նրանց մեկ օրը հիշարժան դարձնելու համար:

 

Մեսրոպ Ալեքսանյան, գ. Կարբի, 16 տ.

 

 ***

Ես շատ եմ տեսնում ծխախոտ օգտագործող չափահաս  մարդկանց,  բայց վերջերս  նկատել եմ, որ  իմ շրջապատում անչափահասները` իմ հասակակիցները, նույնպես ծխում են: Վերջերս դպրոցում  ուշադրությունս գրավեցին երեք տղաներ, ովքեր միշտ ուշացած էին  ներկայանում դասերին: Մտածում էի, որ ուղղակի դանդաղաշարժ են, բայց ավելի ուշ իմացա, որ  ծխում են և  այդ պատճառով էլ ուշանում են դասերից: Ընդամենը տասնվեց տարեկան, բայց օրն  առանց ծխախոտի չեն պատկերացնում  և վնասում  են իրենց առողջությունը: Նրանց պետք է բացատրել, որ դա վատ սովորություն է, որից պետք է հրաժարվեն քանի դեռ շուտ է:

Գևորգ Հովհաննիսյան, գ. Կարբի, 16 տ.

 ***

Ուզում եմ   անդրադառնալ մեր ժամանակների աղտոտված փողոցներին: Ի՞նչ են մտածում այդ մասին բնապահպանական մարմինները: Քայլում ես փողոցով և ամենուր  աղբի ես հանդիպում:  Ուզում եմ, որ համապատասխան վայրերում աղբամաններ տեղադրվեն: Ես ապրում եմ Փարպի գյուղում, որտեղ արդեն մի քանի տարի է, աղբամաններ չկան: Փոխարենը`շաբաթական երկու անգամ, շրջում են աղբահավաք մեքենաներն  ու հավաքում բնակիչների կուտակած աղբը: Իմ  կարծիքով, շաբաթական երկու անգամը  շատ քիչ է, որ  գյուղն ամբողջությամբ մաքրվի: Ցանկանում եմ, որ այդ  մեքենան ոչ միայն կենտրոնական, այլ նաև մյուս` երկրորդական փողոցներին ուշադրություն դարձնի: Ամենուր  կուտակված  աղբը գարշահոտություն է տարածում հատկապես շոգ եղանակին, ինչի  պատճառով էլ երեխաները չեն կարողանում դուրս գալ բակ՝ խաղալու:

Ես շատ եմ ուզում, որ իմ գյուղը մաքուր ու գեղեցիկ լինի :

Սոնա Կարպովա, գ. Փարպի, 16 տ.   

 ***

Ես ապրում եմ Ագարակ գյուղում: Ագարակն ունի բազմաթիվ հիմնախնդիրներ, որոնց մասին  պետք է խոսել և իրազեկել մարդկանց: Բայց հիմա ուզում  եմ անդրադառնալ մի խնդրի , որը հուզում է և՛ ինձ, և՛ իմ ընկերներին: Դա  ժամանցային վայրերի իսպառ բացակայությունն է գյուղում: Ես և ընկերներս շատ կցանկանայինք, որ մեզ մոտ էլ լինեին կարաոկե-ակումբներ, սրճարաններ, ակումբներ, որտեղ կիրականացվեին տարբեր խաղեր, միջոցառումներ և ծրագրեր:

Կարծում եմ, պետք է համայնքապետարանը  ուշադրություն դարձնի այս խնդրին: Այդ դեպքում, գյուղացիները  իրենց ազատ ժամանակն ավելի հետաքրքիր անցկացնելու և լիցքաթափվելու հնարավորություն կունենան:

Լենա Խաչատրյան, գ.Ագարակ, 17 տ.

***

Ես քսանամյա Էմման եմ: Ուսանողուհի եմ: Ինձ հուզում են բազմաթիվ երևույթներ, որոնք տեղի են ունենում և դեռ կունենան: Սակայն  ամենից շատ, ինձ հուզում է սովորելուց հետո աշխատանք  չգտնելու  տխուր հեռանկարը:

Ինչպես յուրաքանչյուր ուսանող, ես նույնպես կանգնած եմ այդ խնդրի առաջ: Շատ հաճախ  մտածում եմ. « Բա որ չկարողանա՞մ աշխատանք գտնել, բա, որ չստացվի՞, բա որ այս հինգ տարիները ջուրն ընկնեն»:

Առջևում դեռ երկու տարի էլ ունեմ, բայց արդեն անհանգստանում եմ: Պատճառն այն  է, որ շատ-շատերը մնում են առանց մասնագիտական աշխատանքի և այլ գործերով են զբաղվում: Իսկ ո՞ւր մնաց  այդ չորս-հինգ տարիների տքնաջան աշխատանքը, սովորելը  և գիտելիքները: Ինչքան էլ ասենք, թե կարևորը ուսում ստանալն է, բայց երբ չես ունենում համապատասխան գործ, այդ տարիները մի տեսակ ապարդյուն են թվում: Եվ ի՞նչ անել:

Հուսալով շարունակել մնացած երկու տարի՞ն, թե՞ թողնել, որ հիասթափությունը հաղթանակի:

Էմմա Թովմասյան, ք, Աշտարակ, 20 տ.

Մենախոսություն

Ինչ կլիներ, եթե ես լինեի «տրոլիկ»։ Այս հարցը կարող է մի քիչ տարօրինակ թվալ, բայց իրականում շատ անգամներ եմ այդ հարցը տվել ինքս ինձ։ Չէ՞ որ միշտ էլ հետաքրքիր է` եթե ես ես չլինեի, ապա ո՞վ կամ ի՞նչ կլինեի։ Իմ դեպքում ընտրությունը ընկնում է «տրոլիկի» վրա։ Եթե լինեի տրոլիկ, միշտ կլինեի շատ ուրախ ու հավեսով կաշխատեի։ Իսկ ուրիշ տրոլիկներին տեսնելուց կբարևեի ու կանցնեի առաջ։ Չնայած կուզենայի կանգնել ու երկար-բարակ խոսել, բայց խցանումներ կառաջանային, ու բոլորին կխանգարեի։ Ինչքան լավ է՝ ամեն  օր էքսկուրսիա իմ սիրած քաղաքով՝ իմ ծանոթ ու սիրած փողոցներով։

Լուսանկարը` Դիանա Շահբազյանի

Լուսանկարը` Դիանա Շահբազյանի

Մի քիչ էլ իմ մասին։ Այնքան էլ մեծ չեմ՝ 5 տարեկան, և դե իհարկե՝ գերմանուհի։ Իմիջիայլոց, իմ ծնողներն էլ են գերմանացի, բայց ցավալի է, որ ես այնտեղ շատ քիչ եմ ապրել ու համարյա բան չեմ հիշում, քանի որ կես տարեկան էի, երբ ինձ տեղափոխել են Հայաստան, և դրանից հետո իմ տունը այստեղ է։

Այս աշխատանքն ինձ ստիպում է ապրել այստեղ ու այս պահով: Այս աշխատանքի մեջ ինձ շատ է դուր գալիս, որ ես  տարբեր տարիքի մարդկանց համար էքսկուրսիաներ եմ կազմակերպում: Առաջ մնածում էի, թե ոչ բոլորին են դուր գալիս իմ էքսկուրսիաները ու չէի հասկանում` ինչու են մարդիկ տխուր: Հիմա էլ հաճախ տեսնում եմ, թե ինչպես են մարդիկ լալիս, տխրում, բայց մեծանալով հասկացա, որ կյանքը շատ դժվար է, և շատ մարդիկ, մանավանդ մեծահասակները, այնքան էլ լավ չեն ապրում, կարոտում են իրենց երեխաներին ու թոռներին, որոնք կամ ուշ-ուշ են այցելում նրանց, կամ էլ ընդհանրապես մոռացել են: Բայց կյանքը շարունակվում է, և երբ գալիս է իմ ամենասիրած եղանակը՝ աշունը, ամեն ինչ դառնում է ավելի սիրուն, ուրախ. կյանքը վերածվում է մի հեքիաթի, ու ես կարծես չեմ նկատում բոլոր դժվարությունները: Հանկարծ գլխիս մի տերև է ընկնում, իսկ ամբողջ օրը անձրև է գալիս: Է՜հ, ի՜նչ լավ է: Չեմ պատկերացնում, թե ո՞վ կարող էի լինել, եթե ոչ «տրոլիկ»:

Mane Babajanyan

Ժամանակն անզոր է

Ամեն ինչ սկսվեց չորս ամիս առաջ: Ընկերուհիներիցս մեկի ծննդյան օրը մտերմացա նրա դասընկերուհու՝ Սյուզիի հետ, ով բոլորովին նոր մարդ էր մեր շրջապատում: Այդ օրվանից հետո ես և նա էլ ավելի մտերմացանք: Հետո ստացվեց այնպես,  որ ես տեղափոխվեցի նրանց դասարան, և այժմ մենք մտերիմ ընկերուհիներ ենք: Իրականում մենք շատ տարբեր մարդիկ ենք, ու հենց դա էլ միավորում է մեզ,  որովհետև մենք լրացնում ենք միմյանց,  ինչպես ասում են, մեկը սիրտն է, մյուսը՝  ուղեղը: Մենք մեզ իրար հետ շատ լավ ենք զգում,  քանի որ ազատորեն կարող ենք խոսել ամեն ինչի մասին և վստահ լինել,  որ միմյանց հասկանում ենք ու կարող ենք օգնել իրար: Ամեն ինչ հրաշալի էր, ավագ դպրոց գալով ես հենց այդպես էլ պատկերացնում էի՝ կգնամ նոր դպրոց, կծանոթանամ նոր մարդկանց հետ ու գուցե կգտնեմ այն ընկերուհուն, ում հետ ազատորեն կկարողանամ խոսել իմ զգացմունքների ու հույզերի մասին:  Եվ կարծես իմ պատկերացումներն իրականացել էին,  թվում էր, թե ոչ-ոք չի կարող բաժանել մեզ,  սակայն… Մեր մտերմանալուց ընդամենը երկու ամիս անց ես իմացա,  որ ամռանը նրանց ընտանիքը գնալու է Հայաստանից՝ իր հոր մոտ:  Այդ ժամանակ ամեն ինչ փոխվեց, աշխարհը կարծես դադարեց գոյություն ունենալուց, ու առաջին հերթին ես ինքս փոխվեցի: 

Դա ինձ համար շատ ծանր հարված էր, որից հետո ամեն բան խառնվեց իրար: Սյուզին և ուզում է գնալ, և՝ ոչ: Ուզում է գնալ, քանի որ քաջ գիտակցում է, որ հորից հեռու ապրելն անհնար է,  իսկ ուզում է մնալ,  որովհետև այստեղ շատ բան է թողնելու՝ մի ողջ կյանք, հուշեր,  երազներ և վերջապես մարդիկ, առանց որոնց շատ դժվար կլինի իր համար:

Երբ հարցնում եմ իրեն՝ ասում է,  որ ամենից շատ կկարոտի շրջապատը՝ ընկերներին: Դե, իսկ ես… Ես ամեն ինչ կտայի, որ նա մնար,  քանի որ առանց իրեն դժվարանում եմ պատկերացնել ինձ: Այս մի քանի ամիսների ընթացքում մենք շատ ենք մտերմացել,  ու հիմա ես պարզապես չեմ ուզում կորցնել նրան: Այդ լուրն իմանալու օրից ի վեր ես չեմ կարողանում հաշտվել այն մտքի հետ,  որ գուցե էլ երբեք չհանդիպեմ նրան,  չկարողանամ նայել աչքերին ու ասել, թե ինչ եմ մտածում: Չկարողանամ տեսնել ինձ այդքան հարազատ դարձած ժպիտը…

Մնում է հավատալ,  որ հեռավորությունը չի կարող բաժանել մեզ: Վերջում մի բան եմ ուզում ասել բոլոր նրանց,  ովքեր երբևէ կհայտնվեն նույն իրավիճակում՝ երբեք չհանձնվեք ու թույլ չտաք,  որ ժամանակն ու տարածությունը խանգարեն ձեզ:

Հ.Գ. Սյուզ,  եթե դու կարդաս սա, իմացիր,  որ անկախ հանգամանքներից դու ինձ համար ամեն ինչ ես, ու առանց քեզ ինձ համար շատ դժվար կլինի: Ոչ ժամանակը,  ոչ էլ անգամ տարածությունը չեն կարող խանգարել մեր ընկերությանը: Քեզ միշտ կկարոտեմ ու կսպասեմ,  որ մի օր այստեղ ամեն ինչ առաջվանը կլինի, ու ես էլի կտեսնեմ ինձ այդքան հարազատ ու ջերմ դարձած ժպիտդ:

Ամառը ապրելու համար է…

Լուսանկարը՝ Հռիփսիմե Եղիազարյանի

Լուսանկարը՝ Հռիփսիմե Եղիազարյանի

Երկու բան կա աշխարհում ինձ համար, որ ես կարողանամ զգալ` ապրում եմ` ջուր և քամի, այսինքն` չգիտեմ դա անվանել քամի, թե պարզապես օդ: Ինձ համար այդ երկու տարրերը կարծես իմ մի մասնիկը լինեն, որոնք ցանկացած պահի կարող են ինձ հանգստացնել, կարող են ինձ սթափեցնել և միևնույն ժամանակ, անասելի ուրախություն պատճառել… Պատկերացրեք` քայլում եք մի մեծ դաշտով ու ամբողջ ուժով փորձում եք ներս քաշել շրջապատի մաքուր օդը` կրկին ու կրկին կարծես չհագենալով, կարծես վախենալով, որ, եթե մի վայրկյան հանկարծ փորձեք դադար առնել հանգստի համար, ձեր ուրախությունը կպակասի: Եվ, հանկարծ, ձեր ընկերուհիներից մեկը առաջակում է չկորցնել պահը, օգտվել առիթից, որ դաշտում ոչ ոք չկա և գլխապատառ վազել` ձևացնելով, թե շուն է ընկել ձեր հետևից: Վազել այնպես, որ քամին, ինքն էլ չդիմանալով ձեր արագությանը, իր սառնությամբ կտրի ձեր դեմքը: Բայց ոչ, չի կարելի կանգ առնել. մոռացա՞ք շան մասին: Վազում ենք ամբողջ ուժով, շնչակտուր և հևալով, բայց ոչ, դա մեզ տհաճություն չի պատճառում. բոլորի դեմքին լայն ժպիտն է միայն երևում, և ոչ ոք չի կարողանում խոսել: Հիշում եք երևակայական շանը: Հանկարծ նա դառնում է իրականություն, հիմա արդեն իրոք պետք է վախենալ, բայց դուք վախը փոխարինում եք ծիծաղով, մեկ էլ հանկարծ կարողանում եք ազատվել ձեզ հետևող շնից… Այ, հիմա կարելի է մի լավ շունչ քաշել և ծիծաղել ձեր` իրար հետևող հիմարությունների վրա… Հուսամ, ինձ հաջողվեց ստիպել, որ գոնե մի պահ ձեզ մի քիչ պատկերացնեք մեր «Խելագար հնգյակի» (խոստանում եմ մեկ-մեկ ձեզ տանել մեր մանկություն, ինչու ոչ, նաև մեր օրերը և առավել մանրամասն պատմել մեր այս «ավազակախմբի» մասին) փոխարեն… Գիտեք, ինչ-որ բան հենց այնպես չեն սիրում: Ես ամառը սիրում եմ, այն էլ` շատ-շատ, որովհետև դրանից ավելի սիրում եմ մեր «խելագար հնգյակին»:                                                                                                                                               …Ամառը խենթությունների համար է, ամառը ապրելու համար է…

hripsime baloyan

Փոփոխական եղանակ

Ընդամենը օրեր առաջ Գյումրին վայելում էր տաք ու հաճելի եղանակ: Բոլորը դռները բացել էին և փոխարենը վարագույրներ կախել: Բակից լսվում էր երեխաների աղմուկը, տատիկների բամբասանքը, պապիկների նարդիի զառերի կտկտոցը, մայրիկների բղավոցը. «Այ՛ տղա, հերի՛ք է, տուն արի, դաս էրա»:  Իսկ հայրիկները բացել էին ավտոտնակի դռները և իրենց մեքենաներով էին զբաղված: Ես էլ որոշեցի զգեստապահարանիս մեջ լուրջ փոփոխություններ անել: Դուրս հանեցի «աշուն-ձմեռ» հավաքածուս՝ տեղը զիջելով «գարուն-ամառ» հավաքածուիս, ապա մայրիկիս ձայնը լսելով՝ դուրս եկա սենյակից.

-Ի՞նչ կենեիր ըտկան վախտ սենյակդ:

-Հեչ, մա՛մ, շորերս կդասավորեի:

-Էլի քանդե՞լ էիր սաղ:

-Չէ, մա՛մ, հակառակ, կարևոր գործ էրեցի:

-Ի՞նչ գործ:

-Կարճթև շորերս եմ առաջ բերել, ձմեռայինները՝ հավաքել:

-Բալա՛, էս եղանակը փոփոխական է, շուտ է հըլը:

-Չէ հա, արդեն տաքցել է լրիվ:

-Լավ, դու գիտես, հետո չըսես` չըսեց:

-Ահա:

Ու կրկին գնացի սենյակ, որպեսզի վաղվա օրվա հագուստ որոշեմ: Որոշեցի: Ասեմ, որ «գարուն-ամառ» հավաքածուից էր:

Եկավ հաջորդ օրը: Արթնացա, սովորականի պես նախաճաշ, լվացվել:

Հերթը հագուստինն էր, ու կրկին մայրիկի ձայնը լսվեց.

-Դուրսը սառնամանիք է, երեկվա որոշածդ շորերը չհագնիս:

Ի՞նչն է սառնամանիք, հնարավոր չէ` վստահ ասացի:

-Ել դուրս, տես,- ոչ պակաս վստահ ավելացրեց մայրիկս:

Համոզվելու համար դուրս եկա բակ, ապա վազեցի սենյակ: Տակն ու վրա արեցի ամբողջ պահարանը, գտա ձմեռային տաք հագուստներիցս մեկը: Չեք պատկերացնի, թե ինչպես էր փոխվել եղանակը: Ուղղակի անբացատրելի է այդ պահը, երբ նախորդ օրը տա՜ք, շո՜գ, պայծա՜ռ, իսկ հաջորդող օրը՝ քամի՜, մռա՜յլ , ցու՜րտ…

Իսկ երբ դասից եկա տուն, տանեցիները կարգադրեցին սենյակս կարգի բերել, և ես ստիպված եղա ամբողջը հետ դասավորել:

Ինչն է ինձ հուզում. Արագածոտնի մարզ

Արագածոտնի մարզի պատանիները խորհում են իրենց հուզող հարցերի մասին

Ես ապրում եմ Աշտարակում: Իմ քաղաքում կան մի շարք հարցեր, որոնք հուզում են ինձ: Դրանցից մեկն այն է, որ այստեղ  քիչ են ժամանցի վայրերը, չկան սրճարաններ ու զբոսայգիներ: Ճիշտ է, կան տեսարժան վայրեր, բայց մի քանիսն  են, ու ամեն անգամ` նույն տեղը գնալով,  մարդիկ ձանձրանում են: Կցանկանայի, որ ժամանցի կենտրոններ ստեղծվեին երիտասարդների համար, որ նրանք կարողանային հետաքրքիր անցկացնել ազատ ժամանակը:

Ինձ շատ է հուզում նաև մեր ապագան, ինչպե՞ս կկառուցվի այն հետագայում: Ի՞նչ դերակատարում և ներդրում կարող է ունենալ  մեզնից  յուրաքանչյուրը` մեր երկիրն ու համայնքը զարգացնելու գործում:

Արսեն Կարապետյան, ք. Աշտարակ, 16 տ.

***

Ես Նորան եմ ` Ոսկեվազից: Ինձ հուզում է մի շատ լուրջ և արդիական հարց. որտե՞ղ շարունակեմ ուսումս, որ  ապագայում կարողանամ համապատասխան աշխատանք գտնել: Մեր  այսօրվա  աշխատաշուկայում գործ  գտնելը  դժվար է: Ի՞նչ է սպասվում մեզ: Այս  հարցը շատերին է մտահոգում ու  հետաքրքրում: Մարդիկ սովորում են, բայց չեն կարողանում ապրել, աշխատել և ստեղծագործել:

Մեր գյուղը  շատ մոտ է Երևանին, և բոլորն էլ կարողանում են սովորել, բայց մեր երկրում չեն կարողանում գտնել իրենց ապագան:  Ես փորձում եմ իմ ապագան այնպես կառուցել, որ կարողանամ մնալ և ապրել իմ ծննդավայրում:

Նորա Վարդանյան, գ. Ոսկեվազ, 16 տ.

***

Ինձ ամենից շատ հուզում է իմ երկրի ապագան` իմ և հայ փոքրիկների ապագան… Ինչպիսի՞ն կլինի մեր կյանքը  հետագայում… Ես շատ եմ մտածում այդ մասին: Մտածում եմ` ի՞նչ կլինի, եթե աշակերտները  դպրոցում չսովորեն, կամ  ի՞նչ  կյանքով է  ապրելու մեր երկիրը: Ես շատ եմ ուզում, որ բոլոր աշակերտները լավ սովորեն և պիտանի մարդիկ դառնան Հայաստանի համար:

Մեր ապագան մեր ձեռքերում է, և եթե լավ սովորենք, ապա կունենանք լավ ապագա:

Վալենտինա Առաքելյան , գ.Փարպի, 13 տ.

***

Ես շատ եմ սիրում իմ ծննդավայրը, իմ գյուղը: Եվ ինձ շատ է հուզում մեր գյուղի անբարեկարգ վիճակը: Մեր գյուղը` Ոսկեհատը, դեռ  ամբողջովին գազաֆիկացված չէ: Ճանապարհները, բացի կենտրոնականից, ասֆալտապատված չեն: Առևտրի կենտրոնները շատ չեն, իսկ ժամանցի վայրեր ընդհանրապես չկան: Բացի այդ, չեն պահպանվում սանիտարական պայմանները, ինչի հետևանքով մեր հիասքանչ Ամբերդ գետի ափերը դարձել են աղբանոց: Բայց ես հուսով եմ, որ մի օր մեր գյուղը կձերբազատվի վերը նշված  բոլոր խնդիրներից:

Լիանա Հովհաննիսյան, գյուղ Ոսկեհատ, 15 տ.

***

Ինձ շատ բաներ են հուզում, բայց շատ անգամ չեմ կարողանում այդ հարցերին ճիշտ լուծում տալ:

Ինձ հուզում է մեր հայրենակիցների  արտագաղթը: Բոլորը փորձում են իրենց տունը ուրիշ տեղ փնտրել՝ թողնելով իրենց պապական Հայաստանը:

Բայց օրերս հասկացա, որ շատ զարմանալի է մեր ազգը, երբ Հայաստանը խաղաղ է մարդիկ արտագաղթում են, բայց բավական է, որ վտանգվի մեր երկիրը` սկսում են ներգաղթել՝ մեր մի կտոր հողը պաշտպանելու համար:

Փոքր թվացող բաներ էլ են ինձ հուզում: Օրինակ` ինձ հուզում էր մեր բակի շնիկը: Ես նրա հաչոցից  ամեն առավոտ արթնանում էի, իսկ երբեմն էլ գիշերն էի արթնանում:  Նա ընդամենը մի անպաշտպան շնիկ էր, որը չէր հասկանում  և ընդունում մեր հարևան Վարդանը  և ամեն օր վիճում էր ինձ հետ, դուրս  գալիս, գոռգոռում:

Մի անգամ նույնիսկ հարվածեց կենդանուն, ու  շնիկը մի կերպ էր ոտքի վրա կանգնում:  Որոշ ժամանակից շունը   կորավ, ու ես այլևս չգտա նրան: Ինձ հուզում է շատ ու շատ այդպիսի շնիկների ճակատագրերը, որոնց հետ վատ են վարվում անսիրտ մարդիկ:

Մայրանուշ Եղիազարյան, ք. Աշտարակ, 14 տ.

***

Ամենից շատ ինձ  հուզում և անհանգստացնում է բնության աղտոտվածությունը: Շատ-շատ են այդպիսի դեպքերը… Մարդիկ շահագործում են բնության տված բարիքները, և օգտվելով այդ ամենից, միշտ աղտոտում և փչացնում են շրջակա միջավայրը: Չեն փորձում այդ ամենը հավաքել ու մաքրել: Միայն, երբ դպրոցներում, քաղաքներում տեղի են ունենում շաբաթօրյակներ, այդ ժամանակ մի փոքր մաքրում են  աղբը: Մնացած դեպքերում մարդիկ միայն վնաս են հասցնում բնությանը, բայց և անխնա օգտագործում  նրա բարիքները:

Վիոլետա Մկրտչյան, գ. Կարբի, 15 տ.

***

Անտարբերություն  աշխարհի, մարդկանց, սեփական երջանկության ու կյանքի նկատմամբ, ահա թե ինչն է ինձ հուզում:

Մարդիկ շարունակ փորձել են հասնել կատարյալին ու ձգտելով դրան` կորցրել ամենակարևորը՝ մարդկային ջերմությունը:

Փողոցում քնող, սոված, մարդասպան, անհոգի, սեփական շահի համար ապրող մարդիկ…

Սիրում են ու չեն ասում, չեն սիրում ու սեր են խոստովանում, դավաճանում են հավատարիմներին ու հավատարիմ մնում դավաճաններին: Անտարբեր են համամարդկային խնդիրների նկատմամբ: Որդին սպանում է հորը, հայրը սպանում է որդուն, ու մենք անտարբեր ենք այս ամենի` մնացած ամեն ինչի ու ամենքի նկատմամբ:

Գոնե սերը փրկվեր, սիրեին ու ասեին, պայքարեին ու հասնեին: Չնայած, եթե սերը փրկված լիներ, ամեն ինչ չէր հասնի այս աստիճանի: Մարդի՛կ, սիրեք ու դադարե՛ք անտարբեր լինել, նախ ինքներդ ձեր, հետո՝ աշխարհի նկատմամբ:

Հայկանուշ Մարգարյան, գ. Սասունիկ, 15 տ.