Հովիկ Վանյանի բոլոր հրապարակումները

Մեր նոր թղթակիցները

Նարինե, Նազան, թե՞ Նազո…narine avetisyan

Բարև, ես Նարինեն եմ… Երևի: Ինչո՞ւ երևի, բացատրեմ. ընկերներս ինձ տարբեր անուններով են կոչում: Չեմ նեղվում դրանից, նորմալ է: Ինքս անուններ տալու մեծ վարպետ եմ: Իմ հեղինակած մականուններից ամենասիրածներս են՝ Կոզ, Հավվագ, Ոխկ ու Ծիմոն: Իսկ ինչ վերաբերվում է իմ անուններին, դա մեկ ուրիշ պատմություն է: Մեկի համար GIF-ն եմ, մյուսի համար՝ Նազանը, իսկ մյուս ընկերուհիս նույնիսկ մեկ ամբողջ նախադասությամբ է ինձ դիմում՝ լուսամփոփի պես Նազո՝ աստվածային պարերով: Բնավորությամբ պարզ եմ, երբեմն նույնիսկ չափից ավել: Չգիտեմ՝ առավելությո՞ւն, թե՞ թերություն համարեմ, սակայն ես չեմ կարող մերժել ընկերներիս խնդրանքները, եթե նույնիսկ ինձ համար հաճելի չէ: Շատախոս եմ և հետաքրքրասեր: Ասում են, որ տաղանդավոր եմ: Պաշտում եմ նկարել և հատկապես դիմանկարներ: Չեմ համարում ինձ կոմպլեքսավորված մարդ: Անմիջական եմ ու շփվող:

Մասնագիտությամբ թարգմանիչ, գործավար եմ, սակայն միշտ երազել եմ դերասանուհի կամ հաղորդավարուհի դառնալու մասին: Կարելի է ասել՝ ամեն ինչից առավել և առաջնային սիրում եմ զբաղվել 2D անիմացիայով: Երազում եմ լինել Հոլիվուդում, նկարահանվել Ջոնի Դեփի աստղի հետ: Էքստրիմի և ակտիվ հանգստի մեծ սիրահար եմ: Սիրում եմ լեռներ բարձրանալ: Վերջին անգամ բարձրացել եմ Արագածի հարավային գագաթ և հրաշալի ժամանակ եմ անցկացրել: Ի՞նչ կարող եմ ավելացնել: Ծնվել եմ 1998 թվականի՝ մէ հրաշք օր՝ հոժար կամքով: 3 քույր ենք, և տարիքով մեծը ես եմ, բայց միայն տարիքով: Սիրում եմ ակտիվ կյանք վարել և շփվել անմիջական և անկեղծ մարդկանց հետ: Ոգեշնչվում եմ Վան Գոգի և Ֆրիդայի հրաշալի գործերով: Պաշտում եմ Գյումրիս, Kit Kat-ը և ոսկե ձկնիկներին: Գյումրիում եմ ծնվել, մեծացել, ապրել, սովորել, ավարտել, էլի սովորել, սիրահարվել, լացել, ուրախացել, հանգստացել և զարգացել: Ինքնասիրահարված չեմ: Ավելի շատ մարդասեր եմ:

Ահա և ես:

Նարինե Ավետիսյան. Շիրակի մարզ, ք.Գյումրի

 

Ուշացած եսhovik vanyan

17.am-ում իմ հայտնվելը շատ պատահական ստացվեց, և նույնիսկ չհասցրի ներկայանալ: Անկեղծ ասած` նոր ծանոթությունների ու նոր միջավայրում հայտնվելու ժամանակ հասկացել եմ, որ երբեմն անհրաժեշտություն չի լինում երկար-բարակ խոսելու: Լավ է գործել մտածված ու դիպուկ, քան թե ընկնել սար ու ձոր և մոռանալ բուն նպատակի մասին: Հիմա կպատկերացնեմ մի նոր միջավայր, որտեղ ինձ երեսուն վայրկյան է հատկացված ներկայանալու համար: Երեք, չորս…

-Ես Հովիկն եմ, շատ եմ սիրում բանան ուտել, երաժշտություն լսել ու զբոսնել: Միշտ փորձում եմ հասնել ազատության ու բարձր թռչել: Չեմ սիրում կարծրատիպերով ապրելակերպը: Երազում եմ ճանապարհորդել աշխարհով մեկ ու բացահայտել անիրականը: Կարծում եմ, որ ես պետք է լինեմ այն փոփոխությունը, որն ուզում եմ տեսնել ամբողջ աշխարհում:

Հովիկ Վանյան. Լոռու մարզ, ք. Դսեղ

hovik vanyan

Բակային խաղեր

«Մին, էրկու, իրեք, չորս, հինգ, վեց, յոթ, ութ, ինը, տասը… Պա՜-ռա՜-յա՜, բացում եմ, ում, որ տեսա, թքում եմ…»:

Կարծում եմ, նոր սերնդի ներկայացուցիչների համար այս նախադասությունը, մեղմ ասած, տարօրինակ է հնչում: Բայց իմ տարիքի երեխաների համար, որքան էլ որ զարմանալի թվա, այն մեր մանկության անբաժանելի մասն էր կազմում: Ավելին, օրդ օր չէր լինում, եթե այդ օրվա ընթացքում քեզ գոնե մեկ անգամ չէին թքում:

Այսօր հենց ինքը՝ «բակային խաղեր» արտահայտությունը տարօրինակ է հնչում: Ընդհանրապես, 21-րդ դարում բակային խաղերը կարելի է վստահորեն գրանցել Միջազգային կարմիր գրքում: «7 քար », «Գործագործ», «Պահմտոցի», «Գետնից բարձր», «Անուն գոռոցի» և այլ բակային խաղերի հետ մեկտեղ վերացել է նաև «բակային ընկեր» հասկացողությունը, չէ որ հիմա մարդիկ ոչ թե ընկերանում, այլ պարզապես միմյանց «ֆռենդում» են:

Ես ինքս բակային խաղերը հիշում եմ որպես մի ամբողջ արարողություն: Նախ և առաջ, բակի երկու «ամենաուժեղ» խաղացողները «ցելա» կամ «ոտք» են գցում, որպեսզի պարզեն, թե ով է առաջինն իր թիմի համար թիմակիցներ ընտրելու: Առաջինը քայլում է. մեկ, երկու, երեք: Հետո դիմացինը. մեկ, երկու, երեք: Կամ, կարելի է «ծիպուկ» անել, այսինքն՝ առաջ շարժվել ոչ թե մեկ, այլ կես քայլով: Հաղթում է նա, ով առաջինը դիմացինի ոտքին կկանգնի, ու սովորաբար դա այն խաղացողն է, որի ոտքերն ավելի մեծ են: Այնուհետև, բաժանվում ենք երկու թիմի: Սկսում ենք «գործնագործից»: Առաջին թիմը կանգնում է բակի երկու ծայրերում, երկրորդ թիմը՝ մեջտեղում. ծայրին կանգնածները սկսում են գնդակով խփել մեջտեղում կանգնածներին, մինչև բոլորին չեն հանում: Սովորաբար, բակի ամենավատ խաղացողին նշանակում ենք «պիտուշ», այսինքն նա, ով բոլոր խաղացողների դուրս գալուց հետո 10 հարվածի ընթացքում կարող է բոլորին ազատել: Բայց քանի որ բոլոր խաղացողներին շատ դժվար է խաղից հանել, խեղճ «պիտուշը» նստում է «բոռդյուռին» ու սպասում բախտին: Հետո հոգնում է ու տուն բարձրանում, թե՝ «մաման կանչում ա»: Իսկ մենք խաղում ենք մինչև ուշ գիշեր և տուն բարձրանում միայն այն ժամանակ, երբ գնդակը մթի մեջ էլ չի երևում:

Գրող և հոգեբան Քեյ Ռեդֆիլդ Ջեյմիսոնը բակային խաղերին մեծ նշանակություն է տալիս: Նա գրում է. «Երեխաներին ազատություն է պետք: Բակային խաղերը ոչ թե ընտրություն պետք է լինեն, այլ անհրաժեշտություն»: Եվ իսկապես, հոգեբանները պարզել են, որ հենց բակային խաղերի միջոցով են երեխաները ճանաչում իրենց շրջապատող աշխարհը: Ավելին, բակային խաղերը երեխաներին հնարավորություն են տալիս համատեղել ֆորմալ և ոչ ֆորմալ կրթությունը:

Կրթական միջավայրի փորձագետ Ռոբին Մուրը համոզված է, որ բակային խաղերը խթանում են երեխաների երևակայությունն ու ստեղծարար մտածելակերպը, քանի որ երեխաներն իրենք են հորինում խաղի կանոնները: Բակային խաղերը նաև օգնում են երեխային զարգացնել բանակցելու հմտությունները, խնդիրներին լուծում գտնելու կարողությունը, ինչպես նաև հաղորդակցման և թիմում աշխատելու հմտություննեը: Եվ ընդհանրապես բակային խաղեր խաղալը առաջնորդություն սովորելու ամենաարդյունավետ միջոցն է:

Ամերիկացի լրագրող Դենիս Կոշոնը ասում է «Այսօր ԱՄՆ-ում երեխաները կարծես տնային կալանքի տակ գտնվեն»: Եվ իսկապես, երբ փոքր էի, ծնողներս ինձ զոռով էին տուն տանում, մինչդեռ այսօր երեխաներին նույնիսկ զոռով համակարգչի էկրաններից չես կտրի: Փաստորեն, ընդամենը մեկ սերնդի տարբերությամբ մանկությունը բակերից ու ավտոտնակների տանիքներից տեղափոխվեց համակարգիչների էկրանների առջև: Եվ գիտեք, այդ փոփոխությունը նաև ֆիզիկապես է նկատվում: 1960-ական թվականներին ԱՄՆ-ում գիրությունից տառապում էր երեխաների ընդամենը 4%-ը , այսօր այդ թիվը հասնում է 16%-ի: Իլլինոյսի համալսարանի գիտահետազոտական լաբորատորիայի տնօրեն Ֆրենսիս Կուոն նշում է, որ այն երեխաների մոտ, որոնք համակարգչի առջև ավելի շատ ժամանակ են անց կացնում, քան բակում, ուշադրության ապակենտրոնացում է նկատվում:

Եվ վերջապես, հաճախ մանուկների խաղերի մեջ առկա են մեծ իմաստներ, դրա համար եկեք համակարգիչները չդարձնենք նրանց համար էներգիայի միակ աղբյուր, այլ այնպես անենք, որ այդ իմաստների համն ու հոտը չկորչի:

Հ.Գ. Սա իմ TEDx-ի ելույթն է: Մտածեցի, որ 17-ի ընթերցողներին կհետաքրքրի այս թեման, ու ինչ-որ չափով կստիպի պատանիներին մտածել բակային խաղերը չմոռանալու մասին:

hovik vanyan

«Մա~մ, Անին հանրապետական փուլում ա…»

Նստել էի, որ 17-ի համար նյութ գրեմ: Մտածում էի, թե որտեղից սկսեմ, մեկ էլ չգիտեմ ինչու, մտքովս անցավ, որ աշխարհագրության օլիմպիադայի մարզային փուլի արդյունքները պետք է որ արդեն հրապարակված լինեն: Գործս կիսատ թողեցի ու գնացի համակարգչի մոտ, որպեսզի ցուցակները ստուգեմ:

Մեր գյուղից` Դսեղի դպրոցից, երեք հոգի էինք մասնակցել մարզային փուլին` ես, 17-ի Անին ու Էլենը: Մինչև ցուցակները կգտնեի, հուսով էի, որ մեզնից գոնե մեկը անցած կլինի հանրապետական փուլ:Արդեն մկնիկը սեղմեցի ցուցակների վրա ու սկսեցի միանգամից մեր անունները փնտրել, երևի զգում էի, որ ինչ-որ մեկը պետք է անցած լինի…

-Մա~մ, Անին հանրապետական փուլում ա…

-Վայ,  ինչ լավ ա, Հով ջան: Դե, շնորհավորի Անիին:

-Հա, մամ ջան, հեսա…

Հետաքրքիրն այն էր,  որ հենց մտա ֆեյսբուք, որպեսզի Անիին շնորհավորեմ,  էջի սկզբում Անիի գրած «Փնտրելով հարազատ դեմքեր» նյութն էր, որը հենց այդ օլիմպիադայի մասին էր…

Այնքան էի ուրախացել  որ որոշեցի հենց  Անիի հաղթանակի մասին գրել:

hovik vanyan

Ես ուզում եմ դառնալ 17-ի թղթակից

«Բարև ձեզ: Ես միշտ հետևում եմ ձեր թղթակիցների նյութերին ու շատ եմ հավանում դրանք: Ես նույնպես ուզում եմ դառնալ թղթակից: Եթե դժվար չէ, կարո՞ղ եք ասել՝ ինչ պետք է անել դրա համար»:

Հենց այս խոսքերով էլ առաջին անգամ կապ հաստատեցի 17.am-ի հետ: Շատ էի լսել 17-ի մասին ու, քանի որ ապրում եմ Դսեղում, և անձամբ Երևան հասնել չէի կարող,  որոշեցի ես էլ նյութեր գրել և ուղարկել: Անկեղծ ասած, սկզբում մտածում էի, թե հեշտ գործ է լինելու: Առաջին նյութս ուղարկելուց հետո հասկացա, որ դրանք պետք է գրավիչ ու բովանդակալից լինեն: Միշտ, երբ կարդում եմ մյուս թղթակիցների նյութերը, յուրաքանչյուրից փորձում եմ ինչ-որ բան քաղել ու իմ նյութերը հետաքրքիր ձևով ներկայացնել: Ճիշտ է, այսքան ժամանակ ընդամենը 5-6 նյութ եմ ուղարկել, բայց յուրաքանչյուրի մեջ փորձել եմ պահել հետաքրքրությունը: Չգիտեմ, թե որքանով է ստացվել:

17.am-ի թղթակից լինելը շատ պատասխանատու գործ է: 17.am-ը հիանալի հարթակ է երիտասարդների ինքնազարգացման ու ինքնադրսևորման համար: Մասնավորապես՝ ինձ համար, 17-ը նաև ինքնաբացահայտման աղբյուր է, որի շնորհիվ տեսնում եմ իմ դրական և բացասական կողմերը:

Մեր թաղը

20170218_185235-1-Արդեն մթնել էր: Թաղի երեխաներով նստած էինք մեր ավանդական «պոլուտրուբայի» վրա ու ինչպես միշտ, ինձ ասացին, որ արդեն տուն գնամ` ուշ է: Իրենք էլ գիտեին, որ չեմ սիրում իրենցից շուտ տուն գնալ ու միշտ համառում էի, բայց վերջիվերջո համառությունս դառնում էր լաց, որովհետև ստիպում էին ու տուն ուղարկում:

-Բարի գիշե՛ր, Թագուհի’…

Այս նախադասությունն էի միշտ ասում, որովհետև միայն Թագուլն էր ինձ պաշտպանում ու ուղեկցում մինչև տուն:

Ի՜նչ օրեր էին… Մեր թաղը ուրիշ էր, էլի: Հիմա, երբ հիշում եմ մեր ապրած հիանալի օրերը, չգիտեմ՝ տխրե՞մ, թե՞ ուրախանամ: Ինչ ասես, որ չենք արել, սկսած՝ հոգի կանչելուց մինչև սատկած կենդանիներ դիահերձելը: Հիմա կմտածեք՝ ինչ տարօրինակ թաղ ենք եղել: Հա՛, չեմ ժխտի այդ փաստը, բայց հենց այդ տարօրինակությունն էր մեզ կապում միմյանց հետ:

Ես մեր թաղի ամենափոքրն էի, ու հենց դրա պատճառով էին իրիկունները ինձ միշտ տուն ուղարկում։ Ճիշտ է՝ այն ժամանակ նեղանում էի, բայց հիմա հասկանում եմ, թե ինչքան ճիշտ էին, որովհետև հիմա էլ ես եմ փոքր երեխաներին ստիպում, որ շուտ գնան տուն։

Մենք միշտ ուզում էինք միասին լինել: Նույնիսկ չէինք ուզում տուն գնալ, մի րոպեով մտնում էինք «հաց ու պանիր» վերցնում ու էլի դուրս գալիս: Մեր ծնողները բարկանում էին, բայց մենք միևնույն է, նրանց չէինք լսում…

Մի անգամ, մեր սովորությանը համաձայն, գնացել էինք «Ծովերը» («Ծովերը» մեր գյուղի` Դսեղի մոտ գտնվող փոքրիկ լիճն է): Մի քիչ մնալուց հետո չդիմացանք ու մտանք ջուրը, որովհետև և՛ շատ շոգ էր, և՛ չէինք կարող դիմանալ գայթակղությանը: Հիշեցինք, որ տանը կարգադրել էին, որ ջուրը չմտնենք։ Որոշեցինք գաղտնի պահել…

Շատ էինք կապված միմյանց հետ, եթե մեկը տխուր էր լինում, մյուսներս էլ էինք տխրում, և հակառակը: Երևի տարին 12 ամիս միասին էինք լինում: Ամռանն ավելի հաճելի էր, որովհետև օրը երկար էր ու շատ էինք խաղում: Յուրաքանչյուր եղանակ իր հետաքրքրությունն ուներ: Գարնանը գնում էինք անտառ՝ նոր դուրս եկած ծաղիկները հավաքելու։ Միասին նշում էինք գարնանային բոլոր տոները: Ամռանը միշտ գնում էինք Մարց գետը ու «Ծովերը», կամ էլ թաղում «ջրուկի» էինք խաղում: Իսկ աշնանը, երբ արդեն անձրևներն սկսում էին, ծածկի տակ էինք հավաքվում ու տարբեր խաղեր խաղում: Ձմռանն էլ միշտ գնում էինք «Ղոբինը` սղալու»… Հիանալի պահեր էին: Հաճախ մտածում եմ, որ կարելի է մի արկածային վեպ գրել`«Մեր թաղի արկածները» վերնագրով:

10572006_659395347463142_5767521757214711626_oԻնչպես ասում են ծեր մարդիկ. «Հեյ գիդի, մեր ժամանակները»: Դե, այսպես անցյալով եմ խոսում, որովհետև արդեն իմ սիրելի թաղից մնացել եմ միայն ես: Արդեն բոլորը զբաղված են իրենց գործերով, մեկը սովորում է, մյուսը` ծառայում, ու այսպես շարունակ: Ճիշտ է՝ հիմա կապը պահպանում ենք սոցիալական կայքերի միջոցով, բայց հաստատ դա չի կարող փոխարինել մեր հին թաղին:

-Տաթո՛, էս տարի առաջին անգամ չգնացինք Մարցա գետը…

Երևի այսպես էլ ավարտվեց մեր թաղի պատմությունը…

hovik vanyan

Նույնիսկ մտքերս կորան…

Ամբողջ օրը մտածում էի, թե ինչ գրեմ ինքս իմ մասին ու ամփոփեմ իմ ապրած 15 տարիները: Դե, երևի կռահեցիք, որ ծննդյանս օրն է… 15 րոպե կլիներ, որ նստել էի նյութ գրելու, բայց մտքերս գալիս էին ու հանկարծ գնում: Հենց փորձում էի մի միտք որսալ` անհետանում էր: Այ քեզ բան, բայց, չէ՞ որ ամբողջ օրը մտածել էի ու արդեն գրեթե գիտեի, թե ինչ եմ գրելու…

Ի դեպ, ընդամենը մի քանի նախադասություն եմ գրել, բայց երբ ստուգում էի գրածս, տեսա, որ արդեն 7 տառ «կուլ եմ տվել» (երևի ծերանում եմ…): Հիմա կմտածեք՝ գժվել եմ, բայց, չէ, չեմ գժվել, ուղղակի ինչ-որ տարօրինակ զգացումներ ունեմ: Այսօր, երբ այս նյութը գրում եմ` 15 տարեկան եմ, իսկ վաղն այն կարդալիս կլինեմ 16 տարեկան…

Հետ նայելով իմ եկած ճանապարհով, շատ հիշողություններ եմ ունենում ու տեսնում, թե ինչքան իրարից տարբեր դեպքեր են եղել, որոնց վաղը նայելու եմ այլ աչքերով:

Երբ ծնողներս պատմում են իմ առաջին քայլերի ու բառերի մասին, մեծ հրճվանք եմ ապրում ու փորձում եմ ինձ պատկերացնել այդ վիճակում: Չեմ էլ կարողանում հասկանալ, թե ինչքան արագ են անցնում տարիները: Կարծես, դեռ երեկ լիներ, որ գնում էի մանկապարտեզ: Կարծես, դեռ երեկ լիներ, որ հայոց այբուբենն էի սովորում: Չգիտեմ: Չեք էլ կարող պատկերացնել կամ հավատալ, թե ինչքան եմ հուզվել, էլ չեմ կարողանում շարունակել մտքերս: Երևի այսքանով էլ վերջացնեմ, չնայած որ շատ ասելիք ունեի: Միայն վերջում չեմ կարող չասել ամենակարևորը.

-Շնորհակալ եմ ձեզ, մամ ջան, պապ ջան… Շնորհակալ եմ, որ ինձ կյանք եք պարգևել…

Դարձիր այն, ինչ կաս

Ընկեր Բեժանյանն ինձ ու Ստելլային առաջարկեց մեր դպրոցը ներկայացնել Հայաստանի մանուկներ հիմնադրամի կողմից կազմակերպված «Մասնագիտական կողմնորոշման դասընթացի» ավարտական միջոցառմանը: Պետք է խոսեինք մասնագիտությունների մասին, բայց չգիտեինք, թե ինչպիսի ելույթ պատրաստենք: Վերջապես որոշեցինք խոսել այն մասին, թե ինչպես ընտրել մասնագիտություն: Սկսեցինք ելույթի վրա աշխատել ու անկեղծ ասած՝ մի քանի անգամ փոփոխեցինք:

Միջոցառումը Երևանում էր լինելու: Արդեն մի քանի օր էր մնում, բայց ես ու Ստելլան դեռ այդքան էլ լավ չէինք պատրաստվել մեր ելույթին: Ես առաջին անգամ չէի լինելու մեծ բեմի վրա, իսկ Ստելլայի համար դա առաջինն էր լինելու: Մի քիչ վախենում էր, բայց կարողացա օգնել խորհուրդներով: Ամեն օր փորձ էինք անում, կամաց-կամաց ստացվում էր:

Պետք է Երևան գնայինք մեկ օր առաջ, որպեսզի մասնակցեինք փորձին: Շատ էինք ուրախացել, որովհետև տեսնելու էինք մեր մյուս մարզերի ընկերներին, որովհետև հաճախ չենք կարողանում հանդիպել…

Արդեն միջոցառման օրն էր, խորագիրը շատ խոսուն էր` «Դարձիր այն, ինչ կաս»: Անհամբեր սպասում էինք մեր ելույթին: Եվ ահա լսվեց հաղորդավարի սպասված ձայնը․

-Բեմ ենք հրավիրում Հովիկ Վանյանին և Ստելլա Ավետիքյանին:

-Ստե’լ, մի լարվի, հաստատ լավ ենք ներկայանալու։

-Լա՛վ, գնացինք…

Արդեն բեմի վրա էինք ու նույնիսկ մոռացել էինք, որ լարված ենք: Ելույթի ընթացքում խոսեցինք մասնագիտությունների ընտրության մասին, իսկ վերջում մի բանաձև հորինեցինք.

«Արա այն, ինչն արժեք ունի հասարակության համար, ու երբ գիտակցես, թե որքան կարևոր է մասնագիտությունդ, կսկսես այն ավելի շատ սիրել, ու ինչքան շատ սիրես, այնքան ավելի շատ կսիրես»: Չզգացինք, թե ինչպես ավարտեցինք ելույթը, ու երբ իջանք բեմից, արդեն ամբողջովին հանգիստ էինք, ու այդպես էլ շարունակվեց ամբողջ օրը։ Բայց վերջում տխրեցինք, որովհետև եկել էր հրաժեշտի պահը:

Գնացի ակ վառելու

Լուսանկարը` Հովիկ Վանյանի

Դեռ հնուց, մեր գյուղում` Դսեղում, մի սովորություն կա, երբ Նոր տարվա գիշերը` թաղով գնում են «ակ վառելու»: Հայրիկիս ասում է, որ իրենց ժամանակ էլ է այդ սովորությունը եղել:
Բայց մինչև «ակ վառելու օրը» պետք է անվադողեր հավաքել, չէ° : Սեպտեմբերից սկսած, սկսում են ավտոմեքենաների հին ու մաշված անվադողեր հավաքել ամբողջ գյուղից, և ոչ միայն: Ինձ համար վառ օրինակ է փոքր եղբայրս, ով շատ է սիրում այդ սովորությունը, ու լինում են դեպքեր, երբ նույնիսկ մեզնից թաքուն է գնում հավաքելու: Այս գործընթացը տևում է մինչև դեկտեմբերի վերջին օրերը, ու պետք է գոնե 50 հատ հավաքված լինի:

Ակ վառելու տեղը կոչվում է Կվհանք: Տեղը շատ բարձր է, ու այնտեղից երևում է մեր ամբողջ գյուղը, ու եթե ամպամած օր չլինի, կարելի է տեսնել նաև տասը այլ գյուղեր: Միշտ գյուղի ուրիշ թաղեր նախանձով են նայել մեր ակ վառելու տեղին: Քանի որ տեղանքը բարձր է ու հեռու, անվադողերը պետք է ինչ-որ կերպ հասցնել տեղ: Դե’, այդ ժամանակ էլ օգնության են գալիս բեռնատար ավտոմեքենաները: Դեկտեմբերի 31-ին անվադողերը բարձում են մեքենան և ուղարկում Կվհանք` դատարկելու: Հետո բոլորը հավաքվում են իրենց վերցրած ուտելիքներով ու բարձրանում վերև:

Դե, անկեղծ ասած, ես չէի սիրում այս սովորությունը, բայց այս տարի եղբայրս շատ համոզեց, ու որոշեցի գնալ: Մինչ հասանք տեղ, շատ էինք հոգնել: Արդեն անվադողերն այնտեղ էին, մնում էր վառել: Դժվարը սկզբից վառելն էր, հետո շատ հեշտ էր վառվում: Քիչ հետո արդեն լսվում էր կրակի ճտճտոցը, իսկ մենք մի քիչ հեռու փայտով էինք կրակ վառել, որպեսզի մրոտ չլինենք, և’ տաք ‘մնանք, և’ խորոված անենք: Կրակը շատ գեղեցիկ էր ու հաճելի տաքություն էր հաղորդում: Նաև շատ գեղեցիկ էր գյուղը գիշերով, հատկապես, երբ նայում էինք կրակի միջով, ու տեսնում, թե ինչպես են հրավառություն անում, իսկ մենք դրանից բարձր էինք գտնվում:

Լուսանկարը` Հովիկ Վանյանի

Լուսանկարը` Հովիկ Վանյանի

Մոտավորապես երկու ժամ մնացի ու որոշեցի իջնել, որովհետև արդեն տեսա, թե ինչ էր նշանակում «ակ վառել»: Մտնելով տուն, ծնողներիս պատմեցի, թե եղբայրս ինչ էր տեսնում դրա մեջ, և ինչու է ամեն տարի ամիսներ առաջ նախապատրաստվում այդ օրվան:

hovik vanyan

Ծուլությունս հաղթեց ինձ

Դեռ հոկտեմբերին էր, երբ առաջին նյութս ուղարկեցի 17.am-ին: Կարելի է ասել, որ դա 2016թ.-ի իմ առաջին ու վերջին նյութն էր:

Երկու ամիս կլինի, ինչ չեմ գրում 17.am-ին: Հիմա ինքս ինձ վրա զայրանում եմ ու չեմ կարողանում հասկանալ, թե ինչո՞ւ չէի գրում, ինչո՞ւ էի ծուլանում, չէ որ այնքան ոգեշնչված էի, որ արդեն 17-ի թղթակից եմ ու շուրջս կատարվող ամեն ինչից փորձում էի նյութ քաղել: Որտեղ էլ լինում էի, եթե մի բան էր պատահում, որը հետաքրքիր կլիներ նյութ գրելու համար, սկսում էի մտքիս մեջ շարադրել, ու լավ էլ ստացվում էր: Բայց հետո… Հետո` չեմ կարող ասել, թե ալարում էի գրել, բայց ինչ-որ բան խանգարում էր, միգուցե ինձ համարում էի շատ զբաղված ու չէի հասցնում գրել, կամ գուցե ֆեյսբուքն ու այլ սոցիալական կայքերն էին ինձ խանգարում… Չգիտեմ, չի տեղավորվում գլխիս մեջ, թե ոնց ծուլությունը հաղթեց ինձ, ու ես մատնվեցի անգործության…

Լավ, ինչևէ… Որոշեցի սա գրել, որպեսզի ինձ ավելի պատասխանատու զգամ ու սրանից հետո միշտ հետաքրքիր նյութերով հանդես գամ…

Խմբագրության կողմից. Ողջունում ենք որոշումդ, հուսանք այսուհետ բազմաթիվ թղթակցություններով հանդես կգաս 17-ում:

 

hovik vanyan

Մերօրյա խառնուրդներ

Մեր օրերում տղաները բաժանվում են երեք խմբի՝ «քյարթուներ», «ժամանակակիցներ» և սրանց խառնուրդը` «ժամանակակիցաքյարթուներ», որն ամենաանտանելին է:

Մի անգամ քայլում էի մեր գյուղի փողոցներով, մեկ էլ հանկարծ լսեցի, թե ինչպես մի «քյարթու» տղա հետևիցս ասաց. «Հլա նրա հագի շորին»: Իհարկե, այսպես ասած՝ բանի տեղ չդրեցի, ինչպես որ միշտ եմ անում: Դե՛, ինչպես հասկացաք, ես «քյարթուների» խմբին չեմ պատկանում:

Նման դեպքերի մեր գյուղում շատ կհանդիպեք, սկսած մարդկանց հետևից բամբասելուց, վերջացրած դիմացինին ձեռ առնելը: Միշտ տեսնելով նման դեպքեր` իմ մեջ փորձում եմ վերլուծել, թե ինչպես կարող է մարդն այդպես պահել իրեն: Մտածում եմ, որ անցյալից եկող կարծրատիպերն են խառնվում ներկայի հետ, ու միասին դառնում մահացու թույն: Ինչևէ, փորձում եմ միշտ արհամարհել, բայց լինում են պահեր, որ իմ ներսում չեմ կարողանում հաղթահարել այդ ամենը:

Ապագաս պատկերացնում եմ իմ «գծագրած» աշխարհում, որտեղ բոլորը մտածում են ժամանակակից ձևով, ու չկան կարծրատիպեր: Բայց հետ դառնալով անցյալին` (ինչքան էլ որ փորձում եմ հետ չդառնալ), տեսնում եմ այս երկուսի խառնուրդը, որը նույնպես «ժամանակակիցաքյարթուի» նման անտանելի է: Բայց եթե յուրաքանչյուր բանական մարդ մտածի այս կյանքը գեղեցիկ ապրելու մասին, չեն լինի նման տհաճ խառնուրդներ: