Բարև։ Էսօրվա նյութս երևի լավ կստացվի, որովետև ես լավ եմ գրում միայն խորը դեպրեսիաների ժամանակ, իսկ հիմա տրամադրությունս հենց այն է, ինչ պետք է։ Գիտե՞ք, առաջին անգամ եմ Գերմանիայում, ու սա այն երկիրն է, որը միշտ իմ երազանքների ճանապարհորդությունների ցուցակում առաջինն է եղել։ Իսկ հիմա ես ամեն անգամ միայն վատ հիշողություններ կարող եմ ունենալ Բեռլինի հետ կապված՝ հիշելով, որ այստեղ կորցրել եմ մի բան, որի մեջ այս պահի կյանքս էր։ Միայն այս, շատ բաներ չեմ պատմի, բայց 19 տարեկան մի քիչ «դեբիլոտ» Մարիամը էդ անտեր հեռախոսի մեջ էր։ Ինչպես Սիրանն է ասում՝ մեր կյանքը ինչ-որ առարկաների մեջ չէ, բայց երբ զզվանքով պայուսակդ գցես գետնին, երբ գուգլին հրամայես իսպառ ջնջել ամեն ինչ քո հեռախոսի մեջից, երբ այն երբևէ նորից կմիացվի, երբ մուրազով առած հարիփոթերյան պայուսակդ էլ աչքիդ չի գա, երևի մի քիչ կհասկանանք իրար։ Բեռլինի տրանպորտից ավելի խառը բան կյանքումս չեմ տեսել, նույնիսկ իմ գլխում ամեն ինչ էդքան խառը չի, ինչքան էդ անտեր ու-բան ու էս-բանների մեջ։ Բայց հարցը դա չէր։ Հարցն այն էր, որ ես երբեք շատ ուշադիր չեմ իմ անձնական իրերի հանդեպ, միշտ «արխային» եմ։ Ու էդպես ես 19 տարի 11 ամիս ոչինչ չեմ կորցրել․ երբեք։ Ու այս ճամփորդության ժամանակ Սիրանը անընդհատ պատմում էր, ինչպես են Ֆրանսիայում լիքը գողություններ արել իրենցից, ինչքան ուշադիր է պետք լինել, որ ես էլ էսօր երևի առաջին անգամ ուշադիր եղա։ Ու յոթ տրանսպորտ փոխելով մի կերպ տուն գալիս, արդեն մեր կանգառում, որտեղից հոսթել էինք գալիս, նկատեցի, որ հեռախոսս չկա։ Կյանքում առաջին անգամ ուշադիր էի։ Իսկ հույս ունենալ, որ Բեռլինի կայարանում կամ գնացքում ինչ-որ բան կգտնես, հավասար է, որ հույս ունենաս անմահ լինել։ Մինչ ես տուն հասա, հեռախոսս արդեն անջատած էր, գուգլը դա պարզելու հնարավորություն է տալիս։ Իսկ հեռախոսիս պնակի մեջ ընկերուհուս հինգ տարի առաջ նկարած Ռամշթայնն էր, որ բոլոր հեռախոսներիս պնակների մեջ եղել է։

Ես երբեք, 19 տարի 11ամիս ոչինչ չեմ կորցրել, բայց միշտ ինքս իմ վրա կատակներ եմ արել, թե ցրված եմ՝ երբեք այդպիսին չլինելով։ Էսօր աղջիկներով գնում էինք իմ երազանքների պայուսակն առնելու, ու ես ասում էի, որ իմ մասին շատ տիպիկ էտյուդ կլինի, եթե գնանք ու պայուսակն այլևս այնտեղ չլինի։ Բայց իրականում իմ մասին էտյուդ դարձավ այն, որ պայուսակն առա ու կորցրի հեռախոսս։ Ես, որ միշտ կոնկրետ գիտեմ՝ հեռախոսս աջ գրպանումս է, դրամապանակումս երեսունհինգ եվրո յոթանասուն ցենտ ու հինգ հազար դրամ կա, տանն էլ հին օծանելիքի տուփիս մեջ էլ՝ համալսարանի վարձս, հիմա հանկարծ չգիտեմ, թե առհասարակ հեռախոսս ուր է։ Իմ հեռախոսը, որի մասին էդքան գրել եմ, որը գիտեր իմ դեղ խմելու ժամերն ու քննություններիս օրերը, որը գիտեր, թե ինչ եմ մտածել ես հոկտեմբերի 17-ին՝ իրիկունը ժամը 10-ին։

Լուսանկարը` Սիրան Մանուկյանի

Գուցե մի քիչ մեծացա, չգիտեմ, գուցե պետք էր, որովհետև շուտով 20 տարեկանս կխփի, գուցե մի բան կսովորեմ ու այլևս երբեք ուշադիր չեմ լինի իմ իրերի նկատմամբ, այլ առաջվա պես, գուցե ընդհակառակը, կհիշեմ այս դեպքն ու ուշադիր կլինեմ։ Գուցե շատ բաների մասին էի մտածում, քիչ առաջ՝ ցնցուղի տակ, ու գուցե, առհասարակ, հիմա ավելի լայն եմ մտածում, քան մի քանի ժամ առաջ։ Գուցե սա մի օր պետք է լիներ, որ խրատվեի, իսկ գուցե պարզապես պետք էլ չէր հին ձևերս փոխել։ Գուցե պետք չէր էդքան վստահ լինել, որ ես երբեք ոչինչ չեմ կորցնում, իսկ գուցե պետք չէր էդ վստահությունը կորցնել։

Գուցե, չգիտեմ։

Իսկ դուք կներեք, բայց ոչինչ, էսօրվա օրագիրը էսպես կարդացեք։ Որովհետև համարյա բան էլ չենք արել, ամբողջ օրն ազատ էինք մեր ծրագրերի վրա աշխատելու համար։ Աշխատեցինք ու գնացինք ման գալու, որովհետև դեռ երբեք էսքան շատ ժամանակ չեմ ունեցել մի բանի վրա աշխատելու համար։ Վաղը կվերջացնենք, իսկ Անին մարդավարի կպատմի։ Աշխատում ենք, ազնիվ խոսք, գլուխ չենք պահում։

Իսկ ե՞ս, հա, ոնց որ Ջոզեի are you okay-ին ասացի՝ I will be, այնպես էլ ձեզ կասեմ։ Հա, հեռախոս էր, կյանքս չէր։ Կյանքում ավելի վատ բաներ են լինում։ Գուցե։

Իսկ էս քաղաքից ուզեմ էլ, ինձ հիշողություն չի մնա, որովհետև բոլոր նկարներս անտեր հեռախոսիս հետ գնացին գրողի ծոցը։

Լուսանկարը` Զարա Ղազարյանի

Առաջին օրն էր իմ կամավորության, աղջիկներից մեկի հետ կանգնած խոսում էինք Օպերայի բակում, մի քիչ շուտ էինք հասել, տաղավարների աշխատանքները դեռ չէին սկսվել, երբ մի ոստիկան մոտեցավ մեզ ու հարցրեց՝ երեխեք ջան, հիմա դուք կամավո՞ր եք։ Ասացինք՝ հա։ Հարցրեց՝ բա ձեր օգուտը ո՞րն ա։ Դե, չենք սիրում հիմնականում այդ հարցը։ Ասացինք, որ պարզապես հետաքրքիր է մեզ, ու հավես է։ Այն ժամանակ դեռ առաջին օրն էր, ու չէի կարող էդ հարցին պատասխանել։ Իսկ հիմա կփորձեմ ավելի մանրամասն պատասխանել ոստիկանի հարցին ու ասել, թե իմ օգուտը որն է։

Սկսեմ նրանից, որ այս մի շաբաթվա ընթացքում ավելի շատ մարդու հետ շփվեցի, քան իմ ամբողջ կյանքում։ Ինձ նման ինտրովերտի համար, կարծում եմ, լավ փորձ է մի քիչ մարդկանց հետ խոսել սովորելը։ Երբ կամավոր ես, ու մարդիկ քեզ լիքը հարց են տալիս, քո աշխատանքն է` պատասխանել այդ բոլոր հարցերին, անկախ այն բանից, պատասխան ունես, թե չէ։

Սովորեցի արագ որոշումներ կայացնել ու լուծումներ գտնել։

Իմ աշխատանքի երկրորդ օրվանից սկսած ես բեմի թարգմանիչ էի։ Էդ պաշտոնը ես եմ հնարել, ուղղակի բեմ բարձրանալուց առաջ պետք է ներկայացնել, թե ով է ելույթ ունենալու, ու պետք է ներկայացնել նաև ֆրանսերեն։ Ես ֆրանսերեն ձայնն էի, ինձ տեսնել չէիք կարող, բայց կլսեիք։ Թարգմանում էի նախապես ասելիքս ու ասում։ Բայց պահեր եղան, երբ կատարողները ժողովրդի հետ խոսում էին ելույթի ընթացքում։ Առաջին անգամ զուգահեռ թարգմանեցի Մեհդի Կայենին՝ Կանադայից ժամանած, բայց ծնունդով ալժիրցի երգչին։ Ու հենց նրա հետ էլ առաջին անգամ բեմ բարձրացա։ Վերջին պահին որոշվեց, որ թարգմանիչը պետք է բեմում լինի, ու Մեհդին ինձ ֆրանսերենով գեղեցիկ ներկայացրեց՝ ես ունեմ թարգմանչի կարիք, ու շնորհակալ եմ Միրիամին (չէի դնելու բեմից ուղղեի, թե բա՝ Մարիամ), որ կթարգմանի ինձ։ Ասաց՝ ծափահարեն ինձ, ձեռքերով էլ ցույց տվեց, ասաց՝ ծափահարեք, Միրիամ, բայց ես ինքս ինձ ներկայացնելու մասերը չթարգմանեցի, ու էդպես էլ ոչ ոք ծափ չտվեց ինձ։ Էդ պահից հիշում եմ միայն ուժեղ լույսերը ու իմ անփույթ ժպիտը։ Ելույթից հետո Մեհդին ասաց, որ իր ծնողները մինչ իր ծնվելը, գիտեին, թե ինքը աղջիկ է լինելու, ու անունը Միրիամ պետք է դնեին։ Հետևաբար, ես իր քույրն եմ։ Մեհդիին բարեհաջող թարգմանեցի, քանի որ ֆրանսերենից հայերեն էի թարգմանում, բայց մյուս դեպքը, երբ ստիպված եղա զուգահեռ թարգմանել, շատ ավելի դժվար էր։ Թարգմանում էի «Օպերա Վիվա» վոկալ քառյակին, բայց այս անգամ՝ հայերենից ֆրանսերեն։ Ինչքան էլ բոլորը համոզեն, որ այդ պահին լսարանի մեծ մասը հայեր էին, ու ոչինչ, որ սխալվել եմ, չեմ կարողանում մինչև հիմա ինձ ներել շատ կարևոր սխալների, մի քանի անգամ կմկմալու ու բառեր մոռանալու համար։ Բայց, ոչինչ, դա էլ ապրեցի։

Իսկ վերջին օրը Ֆրանկոֆոն ավանի փակումից մոտ մեկ ժամ առաջ ինձ խոսք տվեցին բավականին երկար, որպեսզի թարգմանեմ ու բեմից կարդամ։ Սովորեցի արագ գործել։ Իհարկե, բախտս բերեց, որ այդ պահին ընկերուհիս ինձ հետ էր, ու շատ օգնեց թարգմանության հարցում, բայց, համենայնդեպս, դժվար էր, քանի որ ընթացքում էլի ընդհատում էի թարգմանությունս ու վազում հաջորդ կատարողին ներկայացնելու։

Չգիտեմ՝ սխալներով, թե լրիվ ճիշտ, բայց ես, ոչ բեմի մարդ և ոչ էլ մի կարգին թարգմանիչ լինելով հանդերձ՝ բեմից ֆրանկոֆոնիայի փակման խոսք կարդացի։ Եթե սխալներ նկատել եք, ես լրիվ պատասխանատվություն եմ կրում դրանց համար, որովհետև ես էի թարգմանել։

Հիմա գիտեմ, ինչ է նշանակում բեմում լինել, նայել ժողովրդին, նրան որևէ խոսք ասել, ու հիմա ավելի հաստատ գիտեմ, որ դա իմ բանը չէ։ Ամեն դեպքում, շատ հետաքրքիր էր, դա էլ փորձեցի։

Չնայած՝ ոչ մի երկրի ոչ վարչապետի եմ տեսել, ոչ էլ նախագահի, ոչ ոքի հետ չեմ հասցրել նկարվել, ինչպես շատ ընկերներս, բայց այս մեկ շաբաթվանից հետո ես էլ կարող եմ Մակրոնի ու Տրյուդոյի հետ նկարված ընկերներիս նախանձելու փոխարեն բացել «Կյանքում հասցնել անել» երևակայական ցուցակս ու մի շարք թռչնակներ (պծիչկա) ավելացնել։

Մի կերպ աջ ոտքս ծալելով՝ երեկոյան ժամը իննին ընկա բազկաթոռիս։ Նոր եմ տուն եկել Ֆրանկոֆոն ավանից։ Ինչպես համարյա բոլոր ֆրանսախոս երիտասարդները, ես էլ այժմ կամավոր եմ։ Աշխատանքս այսօր է սկսվել, հյուրանոցի ու օդանավակայանի ընկերներիցս մեկ օր ուշ, մեկ օր էլ ես եմ բաց թողել թեթև սխալի պատճառով։ Բայց դա կարևոր չէ։ Կարևորն այն է, որ այսօր առավոտյան ժամը 11-ին ես ստացա իմ շապիկը, բեյջը ու միանգամից անցա աշխատանքի, քանի որ ֆրանսախոս կամավորները շատ պահանջված էին։ Ու այդպես ոչ մի րոպե չնստեցի մինչև ժամը երեկոյան 8-ը, անգամ մեկ-մեկ հեռախոսիս չնայեցի։ Պատմեմ, թե ինչ է կատարվում առհասարակ Ֆրանկոֆոն ավանում։

Ֆրանկոֆոն ավանը տեղակայված է Օպերայի բակում և կազմված է տարբեր երկրների ու կազմակերպությունների տաղավարներից։ Այստեղ այդ կազմակերպությունները ներկայացնում են իրենք իրենց, իրենց երկիրը ու Ֆրանկոֆոնիան։ Իսկ բակում անընդհատ տարբեր կատարումներ, երգեր, պարեր ու հետաքրքիր այլ բաներ են կատարվում։ Ընդհանրապես, համեմատելով իմ օրը հյուրանոցում նստած ձանձրացող ընկերուհուս օրվա հետ, կարող եմ հաստատ ասել, որ ամենահետաքրքիրը մեզ մոտ է անցնում։ Իսկ հնչող երաժշտությունը ամենահոգնած պահին էլ նոր ուժ է տալիս։

Եթե «Կարմիր Գլխարկի նոր պատմությունը» մուլտֆիլմը տեսել եք, ասեմ, որ այսօր ես ճիշտ դրա միջի Ճտպտիկն էի՝ սկյուռը։ Չեմ հիշում վերջին անգամ երբ էի այսքան ակտիվ եղել։ Ես այսօր աշխատում էի Քվեբեկի տաղավարում։ Քվեբեկը, ինչպես գիտեք, երկիր չէ, այլ շրջան Կանադայում, բայց այն միակ շրջանն է, որտեղ ֆրանսերեն են խոսում։ Հետևաբար, Ֆրանկոֆոնիայի շրջանակներում Քվեբեկը միշտ ընդունվում է որպես առանձին երկիր, ինչն էլ շատ կարևոր է այս շրջանի ժողովրդի համար։ Կարող եմ առանց չափազանցնելու նշել, որ Քվեբեկի տաղավարում ամենահետաքրքիրն էր, որովհետև այդքան շատ մարդ միայն մեզ մոտ կար։ Մենք երեք կետ ունեինք՝ առաջինում լսում եք շատ գեղեցիկ երաժշտություն և վիրտուալ իրականության միջոցով հայտնվում եք Քվեբեկի տարբեր քաղաքներում ու գյուղերում։ Ես դեռ ինքս չեմ հասցրել նայել դա, բայց բոլորն ասում են՝ շատ գեղեցիկ է։ Վաղը փորձեմ հարմարեցնել։ Մյուս կետում կարող եք ծանոթանալ Lojiq կազմակերպության հետ, իսկ երրորդում՝ նկարվել որպես ձկնորսներ։ Ես ամբողջ օրը աշխատել եմ երրորդ կետում։ Հագնում եք տաք գլխարկ, վերարկու, ծածկվում եք ծածկոցով, նստում կոճղին ու կառթով ձուկ բռնում սառույցի մեջ բացված անցքից, ինչպես Քվեբեկում։ Եվ իզուր չէ, որ ես ձեզ այդքան տաք եմ հագցնում, մի մոռացեք, որ Քվեբեկում՝ այդ շրջաններում, որտեղ սառույցից ձուկ են բռնում, -40 աստիճան է։ Նկարվում եք այդպես, և մենք անմիջապես ուղարկում ենք նկարը ձեր մեյլին։ Դե, իսկ ես այսքան մարդուն հագցնում էի, նստեցնում, հետո վերցնում շորերը, հագցնում նախապատրաստում մյուս նկարվողներին, բացատրում ամեն ինչ։ Ինձ պետք էր մի քանի զույգ ձեռք ավել ունենալ, մի քանի լեզու էլ՝ ավելի, որովհետև երբեմն, երբ մենյուս էի առաջարկում՝ անգլերեն, ֆրանսերեն, ռուսերեն, հայերեն, մարդիկ կային, որ բացասաբար շարժում էին գլուխը։ Դե, իսկ այդ ժամանակ արդեն բոլորին հայտնի «ձեռուոտով» էինք խոսում։

Հազար հոգու եմ այսօր հագցրել, դասավորել կադրի մեջ, հանել հագցրածս շորերը, հազարավոր հարցերի պատասխանել այնքան, որ հիմա բազկաթոռիս ընկած, զգում եմ, որ չեմ կարողանում մորս հարցերին պատասխանել, որովհետև այնքան բարեհամբույր ու շփվող եմ եղել այսօր, որ շփման լիմիտս սպառվել է, էլ խոսել չեմ կարողանում։

Դե, իսկ Քվեբեկում մի տեղ հիմա երկու վանդակավոր վերարկուներով տղամարդիկ նստած սառցակտորի վրա թերմոսից տաք թեյ են խմում, ձուկ որսում ու ֆրանսերեն խոսում Հայաստանի մասին։

Երբ ինչ-որ բանից հոգնած ձախ ոտքդ ծալելով ու կողքի ընկնելով կնստես փոքր սեղանի աջ բազկաթոռին ու անկապ ֆեյսբուքդ կթերթես, գուցե տեսնես իմ դեմքը, որ իբր նյութ է գրել։ Կարող ես բացել, մեկ էլ տեսար՝ մի բանում հասկանանք իրար։

Երբ գլուխդ էլ թեքված, վիզդ ջարդելու չափ հարմար կդնես բազկաթոռի մեջքին ու կզգաս, որ քունդ տանում է, բայց ինչ էլ անես, չես քնի, ու քույրդ ասի՝ մի մոռացի, որ դու կատու չես, մի օր վիզդ ջարդելու ես, իրեն կասես, որ քեզ հարմար է, ու դիրքդ չփոխես։ Մի քիչ կմտածես անկապ ու անկարևոր բաների մասին, որ էդ պահին գուցե քեզ համար ամենակարևորն են, մի քիչ էլ չես մտածի։ Կմտածես՝ ինչ անես, որ չմտածես։ Կբացես համակարգիչդ, ինչ-որ անկապ բան կխփես ստեղներին, կհասկանաս, որ հիմարություն է, F4-ով պատուհանները կփակես բոլոր, բայց ամեն դեպքում, «սեյվ» կանես, մեկ էլ տեսար։ Մի քանի տնային կխզբզես, կպառկես քնելու։

Երբ երկրորդ անգամ վիզդ ջարդելու չափ հարմար կպառկես բազկաթոռին, քրոջդ կասես՝ հարմար է, «նյուզֆիդ» կթերթես, համակարգիչը կբացես, մի քանի անկապ բան կխփես ու կփակես, կտաս հորքուրին՝ սերիալ նայի, մի քիչ խեղդված կլինես։

Երբ nրերորդ անգամ համակարգիչը անկապ կփակես՝ «նավսյակի սեյվ անելով», կհասկանաս, որ մի բան էն չի գնում։

Մեկ էլ` Մարիամ ջան, ախպոր պես, հասկանում եմ, որ մեջդ միաժամանակ մի քանի անձնավորություն է ապրում, բայց արի գոնե նյութերիդ մեջ ինքդ քեզ հետ երկրորդ դեմքով մի խոսիր։

Ես ինքս ինձ հետ չեմ խոսում, ընթերցողիս հետ եմ խոսում, ռադդ քաշի, մի խանգարիր։

Օքեյ։

Երբ հասկանաս, որ հետդ մի բան էն չի իսկապես, բացի իմ դեմքով նյութը, գուցե իրար հասկանանք։

Հիմա եթե նորմալ պատմեմ, կասեմ քեզ, որ իսկապես կուզեի ասել, որ եթե զգաս՝ հասկանում ենք իրար, իմ էդ անտեր դեմքը ֆեյսբուքով էլ գտնես, գրես, խոսենք մի քիչ, բայց չեմ ասի, չգրես, որովհետև չեմ պատասխանելու։ Գնալով ինձ արդեն խուլ ու համր ձևանալու միտքը այդքան էլ վատ չի թվում, ուղղակի, որ ոչ ոք չխոսի հետս ու ինձնից ոչինչ չակնկալի, ազնիվ խոսք։

Հեչ եղե՞լ է, որ սեփական շատ մոտ ընկերուհիդ, ում իսկապես շատ ես սիրում, ներվերիդ ազդի։ Ուղղակի չես ուզում, որ քեզ հետ խոսեն ու վերջ, ուղղակի հանգիստ թողեք։ Բայց եղե՞լ է, որ հենց հանգիստ է թողնում, քեզ աշխարհի ամենաանպիտան մարդն ես զգում, ուզում ես դժոխքում մի կորած ջհանդամում ծալապատիկ նստել ու էլ երբեք, երբեք ոչ մի բառ չարտաբերել։ Փոքր ժամանակ «Թոմն ու Ջերիի» միջի էն ճուտիկի համար գժվում էի, որ մի օր որոշել էր, որ ինքը սարսափելի գեշ ա, ու գլխին թղթե տոպրակ հագած էր ման գալիս։ Ուզում եմ էդ ճտի նման գլխիս թղթե տոպրակ քաշել ու լուռ նստել, որ երբ ինձ ոչ ոք չնկատի, դեպրեսվեմ, որ ոչ ոք ինձ չի նկատում։

Եղե՞լ է, որ քեզ համար էս կյանքում ամենակարևոր բանը մեկ էլ հանկարծ լրիվ անհնար դառնա։ Ինձ մոտ եղել է։ Առաջ շատ էի սիրում մտածել եղնիկների մասին, հիմա բոլոր եղնիկները, որոնց մասին կարող էի մտածել, սատկել են։

Առաջ գրում էի համարյա ամեն օր, հիմա ունեմ կիսատ մի էջանոց նյութ, որ ամեն անգամ բացում եմ, որ շարունակեմ, առաջ չի գնում։ Էդ էլ սատկեց։

Մարդիկ կան, չէ՞, ինչ-որ բան կարողանում են լավ անել։ Թեկուզ գոնե լավ սովորել ու բարձր գնահատականներ ստանալ։ Թեկուզ սուլել։ Ես ոչ մի բան չեմ կարողանում։

Եթե հիմա բարձր տրամադրություն ունենայի, կպատմեի, թե ինչքան եմ սիրել քաղցր բաներ թխելն ու ոնց եմ հիասթափվել ինձնից, որ ոչ մի բան իմ ուզածի պես չեմ ստանում։ Չնայած, եթե լավ տրամադրություն ունենայի, հենց էն գրածս կշարունակեի, կկարդայիր, գուցե մի տեղ իրար հասկանայինք։

Ու երբ անգամ Սելինջերի գրքիդ վրա փոշի կնստի, կհասկանաս, որ մի բան այն չէ։ Իսկապես, ոչ թե սովորական թեթև ինչ-որ բան։

Մի սև բան կնստի կողքիդ ու կխեղդի բոլոր-բոլոր միջիդ անձնավորություններին, մինչև կմնաք երկուսով, դու ու էլի դու՝ լրիվ անհետաքրքիր զրուցակից։

Երևի իմ միջի մի ուրիշ անձնավորություն էր ժամանակին լավ գրում, հիմա ինքն էլ սատկեց, պրծավ։ Իսկ էս մնացածները հումոր անել էլ չգիտեն։

Համենայնդեպս, էն գրածս կտամ կարդաս, մեկ է՝ չեմ շարունակելու, իսկ ես ու դու գուցե ինչ-որ տեղ իրար հասկանանք։

***

Չգիտեմ էլ՝ ոնց ամեն ինչ սկսվեց։ Երևի էն ժամանակից, որ հասկացա, որ գրելիս նյարդերս հանգստանում են։ Հենց էդ ոչ բարով պահից էլ որոշեցի ձեզ ամեն ինչ պատմել։

Եթե հավես չունես, ու առաջ տալով ես կարդալու, խնդրում եմ՝ մի կարդա, որովհետև ես հավեսով եմ գրել, իսկ դա կարևոր բան է:

1․

Եթե ուզում եք իմանալ այս ամբողջ պատմությունը, ապա երևի ճիշտ կլինի ձեզ տեղյակ պահել, որ այս նյութիս ֆայլի անունը դրել եմ “eshutyun part 2”: Չգիտեմ՝ ձեզ մոտ ոնց, բայց ինձ մոտ դրանից հետո կարդալու մի գրամ ցանկություն էլ չէր մնա։ Երևի սկսեմ այնտեղից, որ մի շատ հիմար ու վճռական քայլից հետո կյանքս մի 180 աստիճան շուռ եկավ։ Էդ հիմար ու վճռական քայլս էլ էն էր, որ մի քանի ամիս առաջ բռնեցի հեռախոսս ֆորմատ արեցի։ Այստեղ ընդհատեմ ու նշեմ, որ եթե հիմա քմծիծաղ տվեցիք, կամ ձեզ թվաց, որ կատակ եմ անում, փակեք էս անտեր էջը ու էլ իմ դեմքով ոչ մի նյութ չբացեք։ Հեռախոսիս մեջ ամբողջ կյանքս էր, ու այս նյութն էլ՝ հարց է, մինչև վերջ կգրվի, թե չէ միայն մի պատճառով՝ հեռախոսս ֆորմատ եմ արել։ Չեմ հիշում` ինչ ֆայլեր կային մեջը՝ չէին ջնջվում, կամ էլ ջնջածներս հետ էին գալիս։ Ես էլ շատ երկար չմտածեցի, բռնեցի միանգամից ֆորմատ արեցի, ինչ կար, չկար՝ ջնջեցի։ Ու հաշվի չառա, որ հեռախոսիս գրառումներում ավելի շատ բաներ են պահվում, քան, օրինակ, մատենադարանում։ Դե, իսկ դեղ խմելու ու մնացած ամեն ինչի ռեժիմներն էլ չասեմ։ Հարցը դա չէ։ Ձեր հետ չի՞ պատահում, որ կյանքը դանդաղ ընթացքով տեսնեք։ «Սլոու մոշն», էլի։ Երևի ես եմ դեբիլ, ազնիվ խոսք, բայց մեկ էլ պահի տակ կադրեր են լինում, որոնց վրա կյանքս դանդաղում է։ Դա կարող է լինել և լավ, և վատ բան։ Օրինակ՝ ասեմ։ Քայլում եմ փողոցով, մեկ էլ մի շատ դուրեկան ու փափուկ շուն գալիս է վրաս։ Դե, ես հո չե՞մ գնա տիրոջը խնդրեմ՝ սիրեմ, բայց այ, եթե շունն ինքն է գալիս քո վրա, կարող ես շոյել։ Սպասում եմ, թե երբ էդ շան ուրախ դունչը վերջապես ինձ կկպչի, ժպիտով արդեն ձեռքս մեկնում եմ, որ շոյեմ, մեկ էլ հենց ինձ դիպչելուց մի միլիմետրի վրա տերը այնպես է քաշում վզկապից, որ շունը համարյա ծառս լինելով հետ է մղվում, ես էլ իր տեղը խեղդվում եմ։ Այ, այս կադրը ինձ մոտ դանդաղ ընթացքով է երևում, ու էնպես եմ ֆիքսվում, որ տիրոջը մի լավ կքոթակեի, ազնիվ խոսք։ Կյանքում էդպիսի մարդու հետ գործ չեմ ունենա։ Ու էդ պահին գիտե՞ք՝ ինչ եմ անում։ Հանում եմ հեռախոսս ու մոտս նշում, գրում դրա մասին, որ հետո, երբ ամառային մի էսպիսի նողկալի երեկոյի նստած դարդ կանեմ այլանդակածս տորթի համար ու որոշեմ գրել, բացեմ ցուցակս ու սկսեմ։ Այդ ամենի մասին ես գրել ուզում եմ, բայց պետք է հավաքվի, հասկանո՞ւմ եք։ Ու որպեսզի չմոռանամ, ես մոտս նշում եմ անում։ Էդ նշումներն ինձ համար ավելի թանկ են, կամ արդեն ճիշտ կլինի ասել, էին, քան, օրինակ՝ չգիտեմ։ Ոչ մի համեմատություն մտքիս չեկավ, անկապ սրամտություններ էլ չեմ սիրում։ Ուղղակի հավատացեք, շատ կարևոր էին։ Դրանից հետո կամ ինքս ինձնից եմ հիասթափվել, կամ էլ էդ անտեր հեռախոսի մեջ իմ նման դեբիլների համար հնարած մի կոճակով ֆորմատ հնարողից։ Հարցրեց՝ վստա՞հ ես, ասացի՝ հա, բա ոնց։ Տո մի հատ էլ ասեիր, էլի, որ նշումներդ ջնջվելու են, մի հատ ասեիր՝ մի քիչ երկար մտածի, միանգամից չանեիր։ Ես դեբիլ եմ, բա էդ հնարո՞ղը։ Հա, հենց նոր հիշեցի, որ լավ էլ զգուշացրել է։ Նույնիսկ ծածկագիր ուզեց։ Բայց զգույշը հաստատ իմ մասին չէ։ Ու ոչ մի բանից չեմ խրատվում։ Օրինակ՝ այն բանից, որ ես տորթ թխել չգիտեմ։ Այստեղ մի հատ էլ ընդհատեմ, ու ասեմ, որ եթե դա էլ է քեզ համար դատարկ բան, խնդրում եմ, փակիր էս պատուհանը գրողի ծոցը, թե չէ կներվայնանամ։ Ընդհանրապես՝ ոչ մի բան ինձ այնպես հունից չի հանում, ինչքան այն, որ մի բան քեզ համար կարևոր է, իսկ ուրիշի համար՝ դատարկ բան։ Ընդհանրապես՝ գիտե՞ք, ինչի չէի գրում։ Որովհետև մտածում եմ՝ ոչ մեկին հետաքրքիր չի։ Ու ընդհանրապես, ում ինչ պետքն է` դու ինչ ես մտածում ու ինչ անտեր ֆայլեր ես ջնջել քո անտեր հեռախոսի միջից։ Անկապ բաներ են, ազնիվ խոսք, խորհուրդ եմ տալիս չկարդալ։ Ինձ էլ խորհուրդ եմ տալիս էլ չգրել երբեք, բայց ինչպես նշեցի՝ չեմ խրատվում։

Օրինակ՝ ես շատ եմ սիրում տորթ թխել։ Հավեսս գալիս է, ազնիվ խոսք, ուզում եմ սիրուն բաներ սարքել, բայց ոչ մի անգամ մի նորմալ բան չի ստացվել։ Վաղն էլ մորս ծնունդն է, ասացի՝ տորթ թխեմ։ Հո չեմ խրատվում, որ ոչ մի անգամ իմ ուզած բանը չեմ ստացել։ Մի խոսքով՝ պետք է լիներ սրտիկի տեսքով, բայց հիշեցնում է ինձ՝ պրոֆիլից, չաղացած ժամանակ։ Նույն ձևով մի հազար անգամ ինքս ինձ խոսք եմ տվել էլ տորթեր չթխել ու չգրել, ոնց տեսնում եք՝ ոչ մեկն եմ թարգել, ոչ էլ մյուսը։

Չգիտեմ էլ՝ ինչ եմ անում ես հիմա։ Ուղղակի տեսա գրելս չի գալիս, ասացի՝ գրեմ: Հիշեցի, որ անցած տարի էս ժամանակ գրում էի։ Թե իբր, ինչի՞։ Ոչ ոք չգիտի, չնայած ոչ ոքի հետ ես ի՞նչ գործ ունեմ։ Ես չգիտեմ։

***

Երկրորդ պոռթկումս եղավ երևի այն ժամանակ, որ իմացա ամսի 27-ից եմ դասի։ Օգոստոսի 27-ից, սեպտեմբերի 1-ի փոխարեն ու մի հատ աննորմալ դասացուցակով։ Իսկ ինձ նման համալսարանն ատողի համար, հավատացեք, դա կարևոր նորություն է։ Երեկ իմացա, բայց նոր, մոտ մի 24 ժամ հետո, նոր ջղայնացա։ Ընդհանրապես, ես ամեն ինչը ուշ եմ հասկանում։ Օրինակ՝ հենց նոր հասկացա, որ դրանից ահավոր ջղայնացած եմ, բայց երեկ` չէի։ Կամ կարող է մեկից նեղանամ, մի տասը րոպե հետը նորմալ խոսեմ, հետո հասկանամ, որ ես տասը րոպե առաջ նյարդայնացել էի, ու էլ չխոսեմ։ Ի՞նչ եմ, է, գրում, դրա մասին չէր խոսքս։ Ուղղակի երևի շոգից է, որ նստած տեղս մեկ էլ բավականին բարկանում եմ, ազնիվ խոսք։ Ու դրանից ավելի եմ շոգում։ Ոնց որ նաև էն մարդկանց մասին մտածելուց կամ տեսնելուց, որ իրենց մականուններ են հնարում։ Դե, եթե քեզ փոքր ժամանակվանից մի բան ասել են, ու դա էդպես էլ մնացել է, հավես երևույթ է, խոսքս դրա մասին չէ։ Օրինակ՝ քույրս էլ ինձ մինչև հիմա Մոնի է ասում Մարիամի փոխարեն, բայց եթե դու 17-18 տարի եղել ես Վաղինակ, ու հետո որոշել ես, որ այսուհետ լինելու ես «Արև-աղջիկ», «Երիցուկ» կամ Moon, չշփվես հետս, խնդրում եմ։ Չնայած դժվար թե ցանկություն էլ ունենայիր։ Ընդհանրապես, ես երևի շփվող չեմ, ուղղակի էնքան բան կա, որ վրաս ազդում է էս վերջերս, որ խուլ ու համր ձևանալու միտքը ինձ արդեն էդքան էլ վատ չի թվում։

Ձևական բաների մասին արդեն այնքան եմ գրել, որ երևի զզվել եք ինձնից, բայց մեկ է, դա դեռ մնում է ինձ ամենաբարկացնող բանը

***

Վերջակետ չեմ դրել, չեմ էլ դնելու, մեկ էլ տեսար՝ շարունակեցի։ Բազմակետ էլ չեմ դրել, որովհետև զզվում եմ էդ կետադրական նշանից։ Եթե կարող ես, Սելինջերից լավ մի բան գրիր, որ նորից ոգեշնչվեմ։ Խոստանում եմ իմ անդուր սև թխվածքաբլիթներից ու մի հատ էլ խանութից՝ նորմալը։