Ամեն տարի Սյունիք ՀԿ-ի կողմից կազմակերպվում է հայ-վրացական ամենամյա ճամբար Peace Camp անվանումով:  Ճամբարին մասնակցում են 16 տարին լրացած հայ և վրացի երիտասարդները: 

Այս տարի ճամբարն անցավ հուլիսի 20-30-ը, «Սիրանույշի» ճամբարի տարածքում:

Ես մի փոքր ուշ միացա ճամբարականներին, քանի-որ գտնվում էի ԱրքաՆե ամառային դպրոցում, և կարծում եմ այդ ընթացքում շա՜տ բան եմ կորցրել:

Հիմա ինքներդ ձեզ կհարցնեք. բա որ 16 տարեկան երիտասարդներն են մասնակցում՝ ես ի՞նչ գործ ունեմ այնտեղ: Իրականում ես ճամբարին մասնակցում էի որպես պատանի լրագրող՝ ներկայացնում էի Հայաստանի պատանի թղթակիցների ցանցը` 17.am-ը: Ես ճամբարականներից հարցազրույցներ էի վերցնում, օրվա մասին գրում և ֆոտոներ անում: Լավ, վերադառնանք ճամբարին:

Երբ եկա Սիրանույշ, արդեն կեսօր էր, և բոլորը դրսում ինչ-որ խաղ էին խաղում: Խաղից հետո ճամբարականները բաժանվեցին երկու խմբի՝ երեկոյան միջոցառմանը պատրաստվելու համար (ամեն երեկո լինում էր միջոցառում՝ տարբեր թեմաներով): Մի խումբը զբաղվում էր բեմը զարդարելով և հագուստ պատրաստելով, այսինքն, ձեռքի աշխատանքներով, իսկ մյուսը՝  երաժշտական հատվածով: Հաճելի է, երբ տեսնում ես երկու տարբեր երկրներից, տարբեր մշակույթներ ունեցող երիտասարդներ իրար հետ են աշխատում  և ի վերջո մի գեղեցիկ արդյունքի հասնում: Այս ճամբարի նպատակն էլ հենց դա է՝ միասին կերտել խաղաղություն: Երեկոյան միջոցառումներից հետո դիսկոտեկ էր լինում: Կարծում եմ ճամբարի ամենալավ հատվածն է, երբ հնչող մեղեդիների տակ սկսում ես պարել՝ ամբողջովին ցրվում ես, միջիցդ դուրս են գալիս օրվա ընթացքում հավաքված և՛ դրական, և՛ բացասական լիցքերը:

Առավոտյան էլ արթնանում էի երաժշտության բարձր ձայնից: Ճիշտն ասած, այնքան հաճելի էր երաժշտությունը, որ արթնանում էի զուտ պարելու ցանկությունից:

Նախաճաշելուց հետո բոլորն իջնում էին բակ՝ ֆլեշմոբ փորձելու: Ես էլ կա՛մ միանում էի նրանց, կա՛մ էլ վերևից ֆոտոներ էի անում:

Ամեն օր մենք ճամբարում հյուրեր էինք ունենում, ովքեր արմատներով հայեր էին լինում, բայց բնակվում էին ԱՄՆ-ում: Ահա նրանցից մեկի՝ Գրիգոր Կաբակյանի հարցազրույցը.

-Խնդրում եմ ներկայացեք:

-Իմ անունը Գրիգոր Կաբակյան է: Ես ԱՄՆ-ից եմ՝ Լոս Անջելես, Գլենդել, Կալիֆորնիա: 15 տարի առաջ բժիշկ Վիկտոր Կարապետյանը, որն իմ ընկերն է, պատմեց այս ծրագրի մասին, և այդ ժամանակվանից սկսած ես միանում եմ իրենց ատամնաբույժների խմբին և գալիս եմ այստեղ, այս ճամբար, որպեսզի հոգ տանեմ այստեղի երիտասարդներին այնքան, որքան որ կարող եմ, ինչպես նաև հարևան գյուղերից շատերին: Դա շատ հետաքրքիր է ինձ համար, և ես օգնում եմ այնքանով, ինչքանով որ հնարավոր է:

-Մե՞ծ տարբերություն կա Ձեր սովորական աշխատանքային օրվա և ճամբարային օրվա միջև:

-Շատ է տարբերությունը: Ես ատամնաբույժ չեմ, այլ ճարտարապետ: Դա այն է, ինչ անում եմ ԱՄՆ-ում: Սակայն այստեղ ես սովորեցնում եմ երեխաներին անգլերեն, մի քանի տարի առաջ նույնիսկ բասկետբոլի մարզումներ էի անցկացնում: Ինչպես նշեցի, օգնում և աջակցում եմ, որքանով որ հնարավոր է: Ահա թե ինչ եմ անում այստեղ:

-Դուք երեխաների հետ աշխատելիս դժվարությունների հանդիպու՞մ եք:

-Ոչ մի դեպքում: Շատ կարևոր է հասկանալ նրանց, հասկանալ, թե ինչ են մտածում, ինչ են սիրում, և ինչ չեն սիրում:

Մեր գործը շարունակական է: Մենք այստեղ կլինենք ամեն տարի, և մենք կօգնենք ճամբարի բոլոր երեխաներին: Եվ հիմա նաև Ձեր ժամանակն է` Հայաստանի երիտասարդ սերնդի, որպեսզի դուք ևս սկսեք օգնել ճամբարի երեխաներին մոտալուտ ապագայում, տալով նրանց ճիշտ ուղղություն, ճիշտ գիտելիքներ, որպեսզի նրանք էլ դառնան այնպիսի հաջողված, ինչպիսին դուք եք:

Շա՜տ տպավորված եմ վրացական պարերից: Վրացի երիտասարդները իսկապես հրաշալի էին ներկայացնում իրենց երկրի մշակույթն ու ազգային պարերը:

Պատկերացրեք կեսօրվա շոգին, դրսում ֆլեշմոբ էինք փորձում: Եվ լավ է, որ մեր տանջանքը ջուրը չընկավ՝ վերջին օրը երեկոյան շատ լավ ներկայացանք: Փորձերի ընթացքում բոլոր կողմերից լսվում էին՝ սնաչալո՜- սնաչալո՜, էնթե՛ր, էնթե՛ր ( ամեն ճամբարից էլ տանում ենք այնպիսի բառեր, որ միայն ճամբարականները կհասկանան):

Այդ կարճ ժամանակահատվածում հասցրեցի վրացի ընկերներ ձեռք բերել, որոնցից մեկից հարցազրույց եմ վերցրել ճամբարի մասին:

-Խնդրում եմ ներկայացեք:

-Բարև ձեզ, իմ  անունը Աննա Ախլորի է: Ես 16 տարեկան եմ, Վրաստանի Ծերովանի քաղաքից: Ես Խաղաղության ճամբարի վրացի մասնակիցներից եմ: 12-րդ դասարան եմ և ցանկանում եմ դառնալ դեղագործ:

-Արդյո՞ք դժվար է շփվել ձեր տարեկից հայ երիտասարդների հետ Խաղաղության ճամբարում:

-Այո, երբեմն դժվար է դառնում, որովհետև մարդիկ ունեն կարծրատիպեր միմյանց նկատմամբ:

Հայերն ու վրացիները ունեն տարբեր մշակույթ և լեզու: Այսպիսով, շփվելու համար դու պետք է իմանաս միջազգային լեզու, օրինակի համար՝ անգլերեն կամ ռուսերեն: Սակայն մասնակիցների մեծամասնությունը իրենց ազգային լեզվից բացի չգիտեն ուրիշ ոչ մի լեզու, որն էլ մեր շփման առաջին և մեծ խոչընդոտն է հանդիսանում:

Առաջին անգամ, երբ հանդիպեցի հայ երիտասարդներին իսկապես շատ հավանեցի նրանց: Դա ինձ համար մեծ հնարավորություն էր՝ շփվելու հայ երիտասարդների հետ և նրանց մշակույթին ծանոթանալու համար: Առաջին օրերը ձանձրալի էին և դժվար, քանի որ հայերն ու վրացիները չէին շփվում միմյանց հետ: Բայց հիմա մենք ընկերներ ենք դարձել: Այսպիսով, կարող եմ ասել, որ շփումը այլ ազգի ներկայացուցչի հետ այդքան էլ դժվար չէ, եթե դու ընկերական ես, գիտես միջազգային լեզու և ունես գեղեցիկ ժպիտ:

-Ի՞նչ կարծիք ունեք այս ճամբարի մասին: Ի՞նչն եք հավանում և ինչը` ոչ:

-Այս ճամբարը մեծ փորձ է ինձ համար: Ես շատ բաներ եմ հավանում այստեղ: Առաջին՝ այն միջազգային է: Երկրորդ՝ ընտրված տարածքը շատ գեղեցիկ է և հարմարավետ ճամբարի համար: Երրորդ՝ ես շատ եմ հավանում ընտրված ջոկատավարներին և մասնակիցներին, ովքեր ամեն ինչ անում են մեր օրը հետաքրքիր և հաճելի դարձնելու համար:

Միակ բանը, որ կցանկանայի, Wi-Fi ունենալն է: Սակայն առանց դրա էլ այստեղ հրաշալի է անցնում և հաստատ կկարոտեմ մեր անցկացրած ամեն մի օրը:

-Ի՞նչ կցանկանաք ավելացնել:

-Ուզում եմ ավելացնել, որ մենք՝ երիտասարդ սերունդս, պետք է անենք ամեն ինչ, մեր երկրները ավելի հզոր դարձնելու համար: Շատ կարևոր է չմոռանալ, որ մենք եղբայր երկրներ ենք և ամեն հարցում պետք է օգնենք միմյանց:

Վերջին օրը մենք պետք է հյուրեր ունենայինք և նրանց ներկայացնեինք մեր ֆլեշմոբն ու մի քանի համարներ: Ֆլեշմոբի ժամանակ բոլորը պարում էին այնպես, կարծես իրենց կյանքի վերջին օրն է: Դե, հասկանալի է, էլ երբեք չես տեսնի նրանց միասին, ում հետ այս 10 օրերի ընթացքում այդքա՜ն մտերմացել ես:

Միջոցառումից հետո խարույկ եղավ՝ նվագեցինք, պարեցինք, երգեցինք: Առավոտյան ճանապարհեցինք մեր վրացի բարեկամներին և վերադարձանք տուն՝ մեր սովորական կյանքին:

-Գայա՜, մի բան եմ մտածել՝ արի գնանք եկեղեցի` համ ֆոտոշարք կանենք, համ էլ հարցազրույց կվերցնենք,-այսպես սկսվեց մեր հերթական ֆեյսբուքյան նամակագրությունը: Դե, բնականաբար, համաձայնության եկանք ու գնացինք մեր համատեղ աշխատանքը կատարելու: Որեշեցինք գնալ Աբովյանի սուրբ Ստեփանոս եկեղեցի, որը կառուցվել է 19-րդ դարում Էլար գյուղի բարձունքին: Եկեղեցու հոգևոր հովիվը Տեր Մաշտոց քահանան է: Անհամբեր սպասում էինք, թե երբ ենք գնալու, բայց երկուսս էլ մի պահ մտածեցինք . «Կարո՞ղ ա եկեղեցում քիչ մարդ լինի, հիմա բոլորը նորակառույց եկեղեցին են գնում, ախր»: Խոսքը մեր քաղաքում գտնվող Սուրբ Հովհաննես Մկրտիչ եկեղեցու մասին է, որը կառուցվել է 2013 թվականին: Բայց մեր մտավախությունները վերացան, երբ մտանք եկեղեցու բակ: Իմ ու Արմանի աչքերի փայլին պետք է նայեիք, երբ տեսանք, որ ամբողջ բակը երեխաներով լի է:

Տեսնելով, որ նկարներ ենք նկարում, հերթով մոտենում էին մեզ ու խնդրում, որ իրենց էլ նկարենք: Մթնոլորտն այնքա՜ն աշխույժ էր, բայց միևնույն ժամանակ, այնքա՜ն խաղաղ: Նայելով մանուկների աչուկներին, հասկանում էինք, թե որքան հանգիստ ու ապահով են զգում իրենց:

 Բոլորի հետ մեկիկ-մեկիկ ծանոթացանք, աջ ու ձախ մեր անունն էր լսվում. «Արմ, Գայ, մեզ էլի նկարեք»:

Դե պատկերացրեք մեր ուրախության չափը, էլ ի՞նչ է պետք լուսանկար անողին: Բոլորին նկարեցինք, երբ Պատարագը վերջացավ, երեխեքը ծնողներին ասում էին. «Մամ, գիտես չէ՞, ինձ լիքը նկարել էն, բա»:

Մեր դեմքից ժպիտը չէր իջնում, եկեղեցում մնացինք այնքան ժամանակ, միչև բոլորը գնացին: Մի աղջնակի էլ մենք ճանապարհեցինք:

Իսկ փոքրիկներից մեկի խոսքերը ողջ կյանքում չենք մոռանա. «Ես ինձ եկեղեցում կարծես դրախտում եմ զգում»:

Առավոտյան արթնանում եմ, միացնում համակարգիչս ու մտնում ֆեյսբուք.

-Միլ, բարի լույս: Ո՞նց ես:

-Ջան, բարև: Լավ եմ, դո՞ւ:

-Լավ եմ: Տես` ինչ երգ եմ սովորել:

Ուղարկում եմ բառերն ու մինչ այդ արված ձայնագրությունը, որտեղ երգում եմ դաշնամուրի նվագակցությամբ:

-Աաաա, դզեեց…

-Էս առաջին տունն ա, էս` երկրորդ: Կրկներգ չունի: Կգրե՞ս:

-Անպայման:

Հետո լիքը ուրիշ թեմաներից ենք խոսում, թե նախորդ օրն ինչ եղավ, հաջորդ օրը ինչքան լավ պիտի անցնի, թե ոնց էսինչը դուրս եկավ դպրոցից, որ արտերկիր գնա, ու թե ոնց ստացվեց, որ մաթեմի ուսուցիչը հրաժարվեց մեզ դաս տալուց:
Մեկ էլ երեկոյան, էլի համակարգչի դիմաց եմ, տեսնում եմ, որ նամակ ունեմ` Միլուշն ա.

«Տես լավ ա՞: Կարանք փոփոխենք մի երկու ակորդ»:

«Էս ինչ լավն ա: Բայց էստեղ դիր «բացիր» բառը, էս տողն էլ թող երկու անգամ կրկնվի»:

Երգը սարքում ենք ու դրանից հետո, ինչքան իրար տեսնում ենք, փորձում ենք, ուղղումներ ենք անում: Ու մի անգամ էլ ընկերուհուս տանն էինք, երբ Միլուշը սկսեց երաժշտությունը նվագել իր կիթառով, մենք էլ իրար նայեցինք ու սկսեցինք երգել: Ընկերուհուս արձագանքից հո չէինք ոգևորվել ու ուրախացել.

-Որ տուն գնաք, էս երգի լինքը կուղարկեք:

-Հա, բանը… Ը… Դե, էս մենք ենք գրել:

Էստեղ իր զարմանքն ու հպարտաուրախությունն էլ խառնվում են իրար: Հետո անցնում են օրեր:
Եղվարդում էստրադային խումբ ունենք ու ապրիլի վերջին համերգ պիտի ունենայինք մեր դպրոցի դահլիճում: Մեր երգը երգում ենք մեր ղեկավարի համար ու ինքն էլ ուրախացած ասում է, որ հենց էդ երգով էլ սկսենք համերգը: Հիմա պատկերացնու՞մ եք մեր ուրախությունը: Աննկարագրելի բան է, լուրջ եմ ասում:

Մինչ էս ամենը, էս երգի ստեղծվելը ու էս համերգը, որոշում ենք խումբ ունենալ: Անունն ենք մտածում ենք միասին.

-Իսկ եթե Sun, կամ թե Shine, արևոտ մի բան էլի:

Ասում եմ.

- Չէ, չէ: Sunshine:

Վերջ, անունն էլ ենք որոշում, ֆեյսբուքում մի «լայք փեյջ» ենք բացում ու էնտեղ տեղադրում նախկինում արած, արդեն վաղուց հայտնի երգերի քավրները (cover), որոնք մինչ էդ յութուբերների աչքի առաջ էին լինում: Մեր ընկերներն էլ էջը տարածում են, հետն էլ մեր արած քավրներն են տարածում, ու էդպես ստացվում է, որ մենք Music Band ենք:

Հաա, ասեմ, որ երգի անունը շատ պատահաբար ենք որոշել: Բեմ էինք բարձրացել, համերգի փորձերն էինք անում, ու պետք է ներկայացնեին երգի անունը: Մեկ էլ նայեցի Միլուշի դեմքին, ու միանգամից ասաց` «Շողանք միասին», դե, ես էլ համաձայնվեցի: Ավելի համահունչ անուն չէր կարող լինել:

Ու երգի հետ կապված մի պատմություն էլ պատմեմ: Ինձ համար Երևանի փողոցներով քայլում եմ, մեկ էլ մի աղջիկ երգում է.

-Ճախրենք հասնենք արևին, լույս տարածենք միասին….

Չեմ հասկանում, թե հետս ինչ է կատարվում: Ո՞նց, ախր էս մեր երգն է, մեր եր-գը, մերը: Էս աղջիկը որտեղի՞ց գիտի, է: Այ մարդ, երգում է: Ու էս ամենն իմ մտքով վայրկյանների ընթացքում է անցնում: Չեմ դիմանում, արագ շրջվում եմ, երգի հենց հաջորդ տողն եմ երգում, ու ինքը ինձ ժպտում է, ես էլ իրեն ձեռքով եմ անում ու տուն գալիս:  Գալիս եմ ու արագ զանգում եմ Միլուշին.

-Միլլլ… Մենակ իմանաս` ինչ եղավ:

-Ի՞նչ:

Սկսում եմ պատմել: Հա, ու ես բառերով չեմ կարող նկարագրել, թե ինչ ենք զգում մենք էդ պահերին, ինչ է մեզ հետ կատարվում, ոնց ենք ուրախանում: Դրանք էմոցիաներ են, որոնք ուղղակի տեսնել է պետք, տեսնել:

Էլ ձեր գլուխը չտանեմ, եթե էս ամենից հետո, մի քիչ հետաքրքրություն առաջացավ ձեզ մոտ, համ խմբի անունը գիտեք,  համ` երգի, կարող եք ֆեյսբուքում ու յութուբում էլ գտնել, լսել ու ձեր կարծիքն ասել:

Ամռան շոգին ամենալավ ժամանակն է վերադառնալու բնությանը, ձուլվելու գետի ու կանաչի ներդաշնակությանը: Ես էլ որոշեցի վերցնել լուսանկարչական ապարատս ու փախչել գյուղի շոգից, գնալ Քասախի կիրճ` լուսանկարելու և վայելու բնության ընկերակցությունը: