Ես սովորել եմ Բյուրեղավան քաղաքի Ս. Վարդանյանի անվան ավագ դպրոցում: Տասներկու տարի նույն պատերի ներսում եմ սովորել և բնականաբար շատ եմ կապվել այնտեղ եղած ամեն ինչին: Ի սկզբանե մեր դպրոցը միջնակարգ էր, և երբ ես արդեն չորրորդ դասարանում էի, այն դարձավ ավագ դպրոց: Դե իհարկե, մեզ չվռնդեցին դպրոցից, և ես մինչև վերջ սովորեցի այնտեղ:

Սովորելու տարիներին ուսուցիչների խոսքերը կամ արարքները, ինչպիսին էլ, որ դրանք լինեին, եղել են ամենատպավորիչը ինձ համար: Այսօրվա պես հիշում եմ, երբ մաթեմատիկայի ուսուցչուհին տեսնում էր, որ ինչ-որ աշակերտ դասի ժամանակ ձեռքը դրել է գլխի տակ, ասում էր.

-Ձեռքդ հանի՛ր գլխիդ տակից, թող այդ դատարկ գլուխդ ընկնի, ջարդվի:

Ինձ մինչ օրս էլ ծիծաղելի են թվում այդ բառերը, որովհետև ես վախից նրա դասաժամին այդպես չէի անում, ու «պատիվ չունեցա» լսելու այդ խոսքերը:

Պատմության ուսուցիչս մինչև մեզ դաս հարցնելը միշտ դասը պատմում էր, ու երբ պատմելիս ձեռք էինք բարձրացնում, որ հարց տանք, ասում էր.

-Մի՛ ընդհատեք ինձ, հարցը թղթի վրա գրե՛ք, որ չմոռանաք, երբ ավարտեմ, կհարցնեք:

Աշխարհագրության ուսուցչուհիս դաս պատմելիս գրեթե միշտ ասում էր․

-Դուք գիտե՞ք, որ…

Ամենազավեշտալին այն է, որ մենք ոչինչ էլ չգիտեինք. չէ՞ որ դա լրիվ նոր դաս էր և եթե որոշ բաների էլ ծանոթ էինք եղել նախկինում, մեկ է, չէինք հիշում:

Անգլերենի ուսուցչուհիս մեկ-մեկ նուրբ հումորներ էր անում: Օրինակ՝ մեզ զվարճացնելու համար գրատախտակի մոտ կանչելիս ասում էր.

-«Մույսը» դու կգաս:

Վերջում էլ ուզում եմ պատմել դպրոցը ավարտելուց առաջ վերջին ծիծաղելի դեպքը: Իմ շատ բկլիկ դասընկերուհին սոված էր, և ինչպես ասում են՝ գրեթե հանգչում էր սովից: Ես իմ մեկ ուրիշ դասընկերուհու հետ գնացի բուֆետ, որ նրա համար ուտելիք գնեմ, մինչ նա գրադարանում դասի պատրաստվի: Մենք գնեցինք կարտոֆիլով կարկանդակ: Մինչ բուֆետից հեռանալը, իմ ընկերուհին որոշեց սեղանին դրված աղամանը վերցնել ու մի քիչ աղ լցնել կարկանդակների վրա, որ մեր սոված ընկերուհին ավելի ախորժակով ճաշակի այն: Երբ աղամանը վերցրեց ու սկսեց աղ լցնել, աղամանի կափարիչը դուրս եկավ, և աղը լցվեց կարկանդակի վրա, մի մասն էլ թափվեց գետնին: Մինչ մենք խուճապի մեջ էինք, վաճառողուհին ճչում էր մեզ վրա.

-Վայ, մի քիչ զգո՛ւյշ եղեք, ամբողջը թափեցիք:

Նա սկսեց ավլել գետնին թափվածը` շարունակելով բողոքել: Ես վերցրի աղամանը և սեղանին դնելիս այս անգամ էլ այն իմ ձեռքից սայթաքեց, ու աղը թափվեց սեղանին: Կինը վերջնականապես պոռթկաց.

-Մեծ աղջիկներ եք, զգո՛ւյշ եղեք, էլի… գոնե սեղանին թափվեր…

-Հա, բայց այս անգամ սեղանին թափվեց,- չէր նահանջում ընկերուհիս:

-Պատահական ստացվեց, կներեք,- ես ինձ շատ վատ էի զգում:

Ինչևէ, երբ հեռացանք ու այդ աղոտ կարկանդակները տվեցինք իր տիրուհուն, նա առանց դժգոհելու հաճույքով սկսեց ուտել, իսկ ընկերուհիս պատմում էր.

-Թագուհին հազար անգամ ներողություն ասելով՝ մեջքանց դուրս եկավ բուֆետից…

Ինչպես գիտեն շատերը՝ մեզ մոտ Ապարանում, այս ընթացքում կարտոֆիլի ցանքով էին զբաղվում: Իրականում, դա հետաքրքիր է անցնում, եթե հետաքրքիր ես դարձնում, բայց եթե ինձ պես ունեք եղբայր, որը ամեն հարմար առիթի խոսում է, ուրեմն կձանձրանաք:

Ուզում եմ մի քիչ խոսել մեր ընտանեկան խոհանոցից:

Երբ ինչ-որ գործ դուք պետք է անեք, բայց էնպես է ստացվում, որ ուրիշն է անում, ավելի բծախնդիր եք դառնում ու ձեզ թվում է, որ մի բան էն չի լինի: Դե ոնց շատերդ, էնպես էլ պապին էս տարի ինչ-ինչ պատճառներով չէր կարող մասնակցել ու իր գործը հանձնարարված էր ուրիշին: Երբ տանը չէր լինում, մենք աշխատում էինք՝ որոշելով, թե գալուն պես ինչ արձագանք կտա: «Կասի՝ էսքան ժամանակ է՞ս եք արել: Չէ՛, չէ՛, կասի՝ լավ էլ գնացել եք առաջ»: Որոշում, որոշում ենք, ու գալիս է պապին: Բոլորս սրտատրոփ սպասում ենք, թե ինչ պիտի ասի:

-Ապրեք, գնացել եք առաջ, բայց էս գլուխները լավ չեք փակել, շատ հող լցրեք:

Երբ հասել ես հողամասի վերջին ու հոգնածությունդ գլուխ է բարձրացնում, ալարում ես վերջին 5 թումբն էլ անել: Էդտեղ տատին, թե բա՝ էշը կերել եք, պոչն ա մնացել:

Մեզ հետ աշխատելիս կլսեք նաև «մի հաշվեք թմբերը, որ արագ վերջացնեք, բայց ասեմ, որ մնաց 25 թումբ», «էսքանը արել ենք, էս ի՞նչ ա՝ չանենք», «որ արագ աշխատենք, ավելի շուտ կգնանք տուն», «սոված եմ, հոգնեցի», «ո՞վ ա թռնում կոֆե դնելու», «լավ դե, թամբալություն մի՛ արա» ու էսպիսի շատ հայտնի տողեր:

Ես սովորաբար կարտոֆիլն եմ շարում, ու ասում են, որ բավականին արագ, մանավանդ, երբ գնահատող պապիկդ էդտեղ կանգնած է, սկսում ես մոռանալ, որ ձեռքիդ կես կիլոգրամ դույլ կա, որովհետև ինչքան էլ պնդեք, միևնույնն է, ուրախանում ես, երբ քեզ գովում են: Ի դեպ, արագ կարտոֆիլ շարել-հավաքելը մեր գյուղում առավելություն է, ու եթե այնպես է ստացվում, որ ուզում եք գալ մեր գյուղ, սովորեք կարտոֆիլ ցանել ու հավաքել:

Մեկ-երկու տարի առաջ կաշկանդվում էի, երբ հողամասում աշխատում էի: Դե, ինձ չեն ստիպել ու չեն ստիպում հողամասում աշխատել, բայց եթե գնում էի, ամաչում էի: Իհարկե, հիմա բացարձակ էդպիսի բարդույթ չունեմ, բայց ուզում էի ասել, որ գյուղում կան նաև մարդիկ, ովքեր, ենթադրենք, երեկ են ավարտել իրենց հողամասի գործը, բայց քեզ էնպիսի հայացքով են նայում, ոնց որ հենց նոր Լոնդոնից ժամանած զբոսաշրջիկներ լինեն, որոնք ոչ մի բանից տեղյակ չեն ու եկել են զուտ նայելու:

Բայց կատակը մի կողմ, երբ ջուր խմելու պատրվակով գնում եմ ու նստում հեռվում, նայում եմ, թե ինչպես են աշխատում: Իրականում էնքան սիրուն է աշխատող մարդուն նայել, չես ձանձրանում, ու ինձ հույս եմ տալիս, որ ես էլ եմ էդպես սիրուն տպավորություն թողնում ու գնում եմ դույլի մոտ՝ կարտոֆիլ լցնելու:

Ինչևէ: Նյութը գրում եմ հողամասից տանջված գալուց 15-20 րոպե հետո: Կարտոֆիլ շարելու ընթացքում, հիշում եմ, լավ մտքեր ունեի գրելու համար, հիմա մոռացել եմ: Դե, էսքանով նյութս ավարտեմ՝ վերջում ավելացնելով բոլորին օրհնող տատիս խոսքերը.

-Բոլորի ցանածը ուրախությամբ լինի, լավ լինի, օրհնված, բերքատու ու «բարաքյաթով»:

Այս մի հոդվածս էլ ի պատասխան այն հարևաններիս, ովքեր միշտ հարցնում էին, թե երբ եմ վերջապես իրենց մասին էլ գրելու։

Արդեն բավականին երկար ժամանակ է, ինչ արտակարգ դրության մեջ ենք։ Շատերի համար երևի թե ոչ մի տարբերություն չկա՝ կարանտին է, թե սովորական և բնականոն կյանք, որովհետև կան մարդիկ, ովքեր սովոր են մեկուսացված ապրել։ Շատերի համար դա նորմալ է և իրենից ոչ մի բարդություն չի ներկայացնում։ Շատերի համար, բայց ոչ մեր թաղի…

Արդեն սովորություն է դարձել առավոտյան արթնանալ կա՛մ հայրիկիս միացրած երաժշտության ձայնից, կա՛մ էլ հարևանների բուռն խոսակցությունների հետևանքով։ Ճիշտ է՝ ես ակտիվ չեմ մասնակցում մեր թաղի հավաքույթներին, քանի որ օրս հագեցած է օնլայն դասերով, իմ նախասիրություններով և այլն, բայց ցանկանում եմ ձեզ հետ կիսվել մեր թաղի կարանտինից ունեցած իմ կարծիքով։ Մի քիչ ուրիշ է մեր թաղը։ Որքան էլ որ փորձեցին պահպանել տանը նստելու կարգավիճակը, միևնույնն է, մեր թաղում մեկն առանց մյուսի չի կարող։ Ուրիշ է սրճի համը, երբ հարևաններիդ հետ ես խմում։ Դրա համար էլ երկար իրարից բաժանվել չկարողացան։ Ախր, էլ ի՞նչ սուրճ, եթե հարևանիդ հետ ինչ-որ բան քննարկելու հնարավորություն չունես։ Բայց այնպես չէ, որ մենք չենք հետևում կանոններին. երբեք մեր հավաքույթները չեն գերազանցում քսան հոգին, պահպանում ենք իրարից մեկ մետր հեռավորությունը, դրսից հյուրեր չենք ընդունում, դե, իսկ ալկոգելն էլ անպակաս է։ Եթե ուրիշները իրենց ընտանիքներով են մեկուսացած, ապա մենք էլ մեր թաղով ենք մեկուսացել։

-Ասում են՝ սուրճը կորոնայի դեմ օգնում ա, հա՞։

Մեր թաղի հավաքույթները միշտ լեցուն են բազմաթիվ թեմաներով, և թեմաների պակաս երբեք չի զգացվում։ Սակայն արտակարգ դրության պայմաններում քննարկման գլխավոր թեման հենց կորոնան է.

-Հը՞ն, լուրեր չե՞ք տեսել, ի՞նչ են ասում։

-Քանի՞ վարակակիր ա ավելացել։

-Պարետն ի՞նչ ա ասում։

-Վարչապետն էլ լայվ չի՞ մտել, ի՞նչ ա ասում, չգիտե՞ք։

Դե, մենք մենակ վարչապետի ասածին ենք հավատում։ Հարևաններս ժպիտով ասում են, որ եթե հանկարծ իրենցից մեկին տանեն մեկուսացնելու՝ ողջ թաղին էլ հետը պետք է տանեն։ Սա ընդունենք մեր թաղի կարանտինի մասին կես լուրջ, կես կատակ, զգոնությունը մենք երբեք չենք կորցնում։ Իսկ իմ կարանտինի ժամանակ գրեթե ամեն օր պատահող ծիծաղելի իրավիճակն այն է, որ հաճախ մոռանալով խոսափողի անջատված լինելու մասին՝ պատասխանում եմ ուսուցիչների հարցերին և սթափվում եմ միայն այն ժամանակ, երբ իմ անունն են տալիս, և հասկանում եմ, որ ինձ չեն լսել։ Դե, արի ու նույնը կրկնիր…

Ողջույն։ Ես ապրում եմ Գեղարքունիքի մարզի Կալավան գյուղում։ Սովորում եմ տեղի միջնակարգ դպրոցի 12-րդ դասարանում։ Ուզում եմ քեզ պատմել, թե ինչպես էր կյանքը ընթանում Կալավանում մինչև covid-19-ի ի հայտ գալը։

Ճիշտն ասած՝ այնտեղ, որտեղ ապրում եմ, փողոցներում շատ մարդիկ չկան, ու մեքենաների ազդանշաններ էլ հաճախ չես լսի։ Իմ գյուղը՝ Կալավանը, զբոսաշրջության գոտի է, ու ամռան ամիսներին այստեղ են գալիս օտարերկրացի հյուրեր։ Գյուղի բնակիչները հյուրատներ են կառուցել, ու մեր օտարերկրացի բարեկամներին հյուրընկալում են։ Մենք բոլորս մեծ սիրով ենք սպասում նրանց գալուն ու հատկապես սպասում ենք ամռան գալուն, որ կազմակերպվեն հետաքրքիր միջոցառումներ։

Գյուղում կա մեկ դպրոց, ու դպրոցն ունի ընդամենը տասնինը աշակերտ։ Հա, մի զարմացիր, ես էլ այս տարվա միակ շրջանավարտն եմ, որը բոլորի պես սրտի թրթիռով էր սպասում վերջին զանգին։ Մնացած բոլոր տարիների վերջին զանգերին ես ունեցել եմ իմ մասնակցությունը ու միշտ անհամբեր սպասել եմ, թե երբ է իմը լինելու։ Ինչպես բոլորը, այնպես էլ ես, արդեն սկսել էի վերջին զանգիս սցենարի վրա աշխատել ու մտովի ամեն ինչ պատկերացնում էի՝ անգամ դահլիճի զարդարանքը։

Կյանքը այստեղ՝ Կալավանում, ուրիշ էր, մենք երբեք դասերից հետո տանը չէինք լինում, միշտ հավաքվում ու կազմակերպում էինք հետաքրքիր խաղեր՝ լցնելով գյուղի ամեն մի անկյունը մեր ճիչերով։ Փոքրիկ Կալավանը ունի իր փոքր բասկետբոլի թիմը։ Մի քանի ամիս առաջ էր, երբ խնդրեցինք ուսուցչուհուն մեզ տանել հարակից գյուղերից մեկի թիմի հետ խաղալու ու հաղթանակած վերադարձանք։

Այժմ ես քեզ կպատմեմ, թե ինչպես մեր կյանքը փոխվեց մի քանի օրվա մեջ։ Երբ արգելեցին տներից դուրս գալ, մարդիկ մեկուսացան ու փակեցին տան դռները։ Դռները փակելը Կալավանում մի փոքր հարաբերական է. մարդիկ չեն շփվում միմյանց հետ, բայց դուրս են գալիս բակ, զբոսնում, մշակում այգին։ Գյուղում ավելի հեշտ է իրականացնել մեկուսացումը, քան քաղաքում։ Մոռացա նշել, որ գյուղում խանութ չկա, ու մարդիկ գնումներ կատարելու համար պետք է յոթ կիլոմետր ճանապարհ կտրեն, որ մի ամսվա կամ մի շաբաթվա համար ուտելու բան գնեն։ Բացի այդ՝ աշխատատեղ չկա, ու գյուղացիները հիմնականում ամռան ամիսներին են կարողանում գումար աշխատել։ Հիմա, երբ վիճակը ծայրաստիճան ծանր է, հույս էլ չունեն, որ ամռանը աշխատանք կլինի։

Երբ վիրուսի պատճառով դասերը դարձան օնլայն, մենք յուրաքանչյուր ուսուցչի հետ կազմեցինք մեր գրաֆիկը ու առանց ժամանակ կորցնելու՝ սկսեցինք դասերը։ Ես՝ որպես ավարտական դասարանի աշակերտուհի, անհամբեր եմ սպասում ուսուցիչների զանգերին։ Ու ամենից անհամբեր սպասում էի կրթության և գիտության նախարարի որոշմանը, թե ինչպես են անցկացվելու ավարտական ու ընդունելության քննությունները։ Դպրոցն ավարտելուց հետո որոշել եմ ընդունվել ժուռնալիստիկայի ֆակուլտետը։

Երբ օնլայն դասերն ու մի գլուխ տնայիններն արդեն արել ես, տանեցիների նյարդերի վրա ազդել ես ու սոցցանցերից արդեն հոգնել ես, էլ բան չի մնում անելու։ Ուղղակի հոգնել եմ, հոգնել եմ ուղղակի հոգնելուց, հոգնել եմ անվերջ անիմաստ ու իմաստալից բաների մասին մտածելուց, իրոք, էլ բան չի մնացել անելու։ Անգամ դրսում եղանակը ուղղակի զզվելի է, չես կարող գոնե դուրս գալ ու վայելել արևը։

Տան չորս պատերը դարձել են ձանձրալի ու հոգնեցուցիչ։ Տպավորություն է, թե թռչունին գցել են վանդակի մեջ, չեն թողնում թևերը բացի ու թևածի կապույտ ու սիրուն երկնքում։ Ես, դու, նա, մենք բոլորս ենք հիմա ազատություն ուզում։

Գիտեմ, որ աշխարհում ավելի վատ բաներ էլ են լինում, գիտեմ, որ սա էլ դժվարություն է, որ պետք է հաղթահարենք միասին։

Վստահ եմ, որ մի օր էլի ուրախ ժպիտով տանից դուրս ենք գալու ու տեսնելու ենք մեր ընկերներին։ Մնանք տանը ու ինքներս մեզ հետ պայքար տալով՝ հաղթենք վաղվա արևոտ ու լուսավոր օրվա համար։

Կան բժիշկներ, որ դեռ մարտ ամսին գնացել են հիվանդանոց, երևի ինֆեկցիոն բաժանմունք, ու էլ չեն վերադարձել տուն։ Իրենց առավոտները լուսացնում են հիվանդանոցի սենյակներում, գիշերները սրճում են հարկի ճաշարանում ու մեկուսացած են էդ մի քանի հարկում՝ զրկված իրենց տուն հետ գնալու հնարավորությունից։

Կան ուրիշ բժիշկներ, որ ամեն օր հետ են գալիս տուն։ Ես ապրում եմ իրենցից 3-ի հետ։

Մեր տանը առօրյան համարյա չի փոխվել, մենակ թե ես առհասարակ դուրս չեմ գալիս տնից։ Չնայած երբ հետ եմ գալիս Քյավառ, սովորաբար տնից դուրս չեմ գալիս, մենակ բակ եմ գնում, ծառի տակի ճոճին եմ պառկում։ Հիմա ցուրտ է ճոճի համար, սպասում եմ ամառ գա։ Էս տեմպերով երևի ամառը Քյավառում դիմավորեմ։ Հա, ինչ էի ասում, տան իրավիճակը չի փոխվել։

Ես շատ եմ դժվարանում հիմա պատկերացնել, թե ոնց են մարդիկ շաբաթներով տանը մնում բոլորով, անդադար նայում իրար դեմքի ու հաջողացնում չնյարդայնանալ դրանից։ Չեմ պատկերացնում էդ լուրջ կարանտինն ու խիստ սահմանափակումները, աշխատավարձ չստանալը, աշխատանքից զրկվելը։ Ու երևի կողքից կթվա, որ ամենահեշտը հենց մենք ենք ապրում էս օրերը, դե, ի՞նչ կա որ, կյանքի սովորական ռիթմի մեջ ենք։ Բայց եսիմ, եթե դուք հնարավորություն ունեք լինելու մարդկության էն 20%-ի մեջ, որ երբեք չի էլ վարակվի, որովհետև ամբողջ ընթացքում տան բոլոր անդամներով տանն էիք, ես հաստատ համոզված եմ, որ հիվանդանոցից մեր տուն վաղ թե ուշ կգա վարակը․ ժամանակի հարց է։

Բժիշկների ընտանիքի համար մենք շատ անլուրջ ենք վերաբերվում խնդրին։ Ամեն անգամ տուն մտնելուց ոչ ոք ոտքից գլուխ չի լվացվում, շորերը չի ախտահանում անմիջապես։ Սահմանափակվում ենք սովորական ջրով ու Safeguard կանաչ օճառով։

Իմ մտքում վարակը մեր տուն հասնելու է հետևյալ սցենարով․ կորոնայով հիվանդին տանում են ինչ-որ ԲԿ, նա վարակում է տեղի բժիշկներին, նրանք շփվում են Գավառի ԲԿ-ի բժիշկների հետ, իրենք իրենց հերթին՝  իմ տանեցիներին, ու բում, վարակը մտավ մեր տուն։

Երկու օր առաջ տանը քննարկում էինք Վարդենիսի 39 հիվանդներին, որոնց մի մասը բժիշկներ են հենց։ Արդեն հասել ենք իմ սցենարի 2-րդ դրվագին։

-Ըհը, բլեց Անուշը,- ասաց մամաս, որ տեսավ՝ ոնց եմ դանդաղ սղում աթոռի վրա։

Պապին ինձ ասում էր, որ թեթև տանեմ էդ լուրերը, որովհետև ես ջահել եմ, ոտքի վրա կտանեմ վարակը։ Մինչ այդ տանեցիները պապիս արգելեցին վարակվել, մինչև եկող շաբաթվա իր արձակուրդը։

-Բարև, տնային հանձնարարությունը կատարե՞լ ես։
-Այո։
-Ես չեմ արել, խնդրում եմ, օգնի՛ր ինձ՝ միասին կատարենք։

Բարև։ Սրանք այն տողերն են, որոնք մենք՝ դպրոցականներս լսել ու ասել ենք կարանտինից առաջ։ Վստահ եմ՝ ձեզնից եթե ոչ բոլորը, ապա մեծամասնությունը այս տխուր օրերին հիշում է դպրոցի խենթությունները, դասերը չսովորած դասի գնալը, տետրերը սեղանին մոռանալը և շատ ու շատ զվարճալի այլ դեպքեր ու պատմություններ։ Իրոք կարոտում եմ, հա, շատ եմ կարոտում դպրոցը, կարոտում եմ մեր գունավոր դասարանը։ Ամենաշատը կարոտել եմ դասարանցիներիս, մեր արկածները։ Առավոտյան գալիս էինք դպրոց։ Առաջինը եկածները դասարան մտնելուն պես հարցնում էին. «Այսքա՞նն ենք »։ Իսկ ես փոքր-ինչ զարմացած ու ցածր ձայնով ասում էի՝ հա։ Հետո գալիս էին մյուսները ու սկսվում էր դասարանի աղմուկը։ Հաճախ էին ուսուցիչները, տնօրենը և ուսմասվարը գալիս մեր դասարան բողոքով։ Բողոքում էին, որ ձայները շատ բարձր են և ամենուրեք լսվում են։ Իհարկե, մենք որոշ ժամանակ լռում էինք, բայց… Հաջորդ դասամիջոցն առջևում էր։ Այդպիսի նկատողությունը կարծես դեղ լինի. որոշ ժամանակ ազդում է, իսկ հետո կորցնում է իր ազդեցությունը։

Շատ հետաքրքիր ու արկածային պատմություններ կան, որոնք կուզեի պատմել, բայց հաստատ չեմ կարողանա այդքանը գրել։ Յուրաքանչուր աշակերտ դպրոցակսն օրերին արթնանալիս ասում էր. «Շատ եմ հոգնել, էլ չեմ ուզում դպրոց գնալ»։ Իսկ հիմա մենք՝ աշակերտներս ասում ենք. «Էլ չեմ դիմանում կարանտինին, ի՞նչ վատ կլիներ, որ դպրոց գնայինք»։ Երբ կորցնում ենք որևէ բան, հետո ենք այն գնահատում։ Հիմա էլ է այդպես։ Կորցրինք մեր ընկերների հետ շփվելու հնարավորությունը, հետո հասկացանք, թե այն մեզ որքան պետք էր։

Ամեն անգամ պատրվակ եմ փնտրում տնից դուրս փախչելու։ Մի օր որոշում եմ գնալ խանութ, մի օր՝ աղբը թափելու, ու այդպես էլի-էլի պատճառներ։ Շատ եմ կարոտել մեր՝ տնից դուրս գալը։ Հիմա այնքան քիչ եմ տնից դուրս գալիս, որ այն դարձել է տոն։ Երկար պատրաստվում եմ։ Հագնում եմ ամենագեղեցիկ զգեստս, գեղեցկանում ու գնում ընդամենը խանութ։

Հուսամ այլևս չի լինի որևէ իրավիճակ, երբ չկարողանանք դուրս գալ, արևի ջերմությունը վայելել, քայլել ընկերների հետ, բակում անհոգ խաղալ։

Արդեն մի ամիս մենք՝ դպրոցականներս ստիպված ենք դասերին մասնակցել հեռավար կերպով: Իհարկե, սա ամենալավ միջոցներից էր դասերը բաց չթողնելու համար:

Սկզբում, երբ իմացանք, որ դասերն օնլայն են անցկացվելու, իմ ու դասընկերներիս մոտ անհանգստություն առաջացավ: Առաջին խոչընդոտը Zoom հարթակից օգտվելիս առաջացավ: Մեծ մասի մոտ ձայնը միացնելու խնդիրներ էին առաջանում: Մի մասի մոտ էլ ընդհանրապես միանալ չէր հաջողվում: Բայց այս ամենը հաղթահարելի դարձավ մեկ-երկու օրվա ընթացքում: Սկսեցինք հեշտությամբ օգտվել ծրագրից:

Սպասվածից ավելի հետաքրքիր սկսեցին անցնել դասերը: Այս ամենը շատ զվարճալի դեպքերի տեղիք տվեց: Երևի բոլոր դասարանների մոտ էլ զվարճալի դեպքեր են տեղի ունեցել հեռավար դասերի ժամանակ։

Օրինակ՝ մի օր շատ լուրջ ու տրամադրված դաս էինք լսում, մեկ էլ դասարանցիներիցս մեկի փոքրիկ քույրիկը ծիծաղելով մտավ նրա սենյակ ու սկսեց էլ ավելի բարձր ծիծաղել: Ու դասարանցիս, չիմանալով՝ ինչ անել, ասաց.

-Ռուզանի՜կ, մե քիչմ կամաց խնդա էլի, դասի եմ…

Արդյունքում պարզ է, որ մենք ևս չկարողացանք զսպել մեզ ու ծիծաղեցինք:

Իսկ ձեզ հետ պատահե՞լ է, որ հենց հասնի ձեր դասը պատասխանելու հերթը, կապերը սկսեն վատանալ, ու դուք չլսեք ուսուցչի հարցը: Արդյունքում էլ ստացվի, որ հարցի պատասխանը չգիտեիք:

-Ընկեր Պողոսյա՜ն, չի լսվում: Չեմ հասկանում՝ ինչ եք ասում:

-Ախր, ինձ մոտ շատ լավ է լսվում:
-Բայց իրոք չի լսվում…

Ե՛վ ցավալի է, և՛ զվարճալի, չէ՞:

Ավելի զվարճալի են մեր դաս պատասխանելու պահերը: Կենտրոնացած էկրանի մի կետին ենք նայում, որ ուսուցիչը չկասկածի, որ գրքից ենք կարդում:

Այստեղ կարծիքս միանշանակ է, որ պետք է ինքդ քեզ հետ անկեղծ լինես: Չէ՞ որ ուսուցիչը դասարանում թույլ չէր տա գրքից օգտվել: Սրանից ելնելով՝ չպետք է խաբենք մեզ և մեր ուսուցիչներին:

Էլ չխոսենք դասարանցիների տանից եկող տարօրինակ ձայների մասին… Դաս ես պարապում, մեկ էլ մի կին տան անդամներին ճաշի է հրավիրում.

-Աննա՜, արի՜:

-Յա, կամա՜ց, երեխեն կողքի սենյակը նստած դաս կենե։

Իհարկե, սրանք միակ դեպքերը չեն, որոնց կարելի է առնչվել հեռավար կրթության շրջանակներում: Հետաքրքիր ու զվարճալի դեպքեր շատ են պատահում, իսկ մենք շարունակում ենք մնալ տանը ու կրթվել։