Ես ուզում եմ խոսել ՀՊՄՀ-ի դասախոսների մասին, իսկ ավելի կոնկրետ՝ Կրթության հոգեբանության և սոցիոլոգիայի ֆակուլտետի դասախոսների մասին՝ առանց անուններ շեշտելու: Մեր դասախոսներն, ըստ իս, մեզ տալիս են բավարար գիտելիքներ ոլորտի և տվյալ առարկայի վերաբերյալ: Իհարկե, ունենք նաև դասախոսներ, որոնք ունեն հարուստ փորձ, ոլորտից քաջատեղյակ են, ունեն իրենց իսկ հեղինակած գրքերը, սակայն չունեն այդ ամենն ուսանողին հասկանալի մատուցման ձև: Իսկապես, երբ առարկան մասնագիտական է, և այն կազմում է ամբողջ բակալավրիատի հիմքը, և չունես բավարար գիտելիք, դա սարսափելի է: Դասի թեմայի վերաբերյալ հարց ես ուղղում, հարցիդ պատասխանը հնչում է մինչև դասի ավարտը, բայց իրականում դու չես ստանում պատասխանը: Նյութերը կան, բայց սովորելու համար նախ հասկանալ է պետք, իսկ մենք հասկանում ենք մեկ շաբաթը մեկ՝ սեմինարի ժամին: Ունենք մասնագիտական առարկա, որ դասերին չգնալ չես կարող, որովհետև գիտես, որ մեծ բան ես կորցնելու: Ես իրականում չէի ուզում անուն նշել, բայց չեմ կարող: Ինձ, ու վստահ եմ նաև շատ ուսանողների, Անի Խուդոյանի ժամերին բացի դասից այլ բան չի հետաքրքրում, երբ անընդհատ հեռախոսիդ կոճակը չես սեղմում, որ տեսնես՝ դասին քանի րոպե մնաց, երբ չես խնդրում 5 րոպեով դուրս գալ իրականում ժամանակը սպանելու համար, երբ բոլոր առաջադրանքները հաճույքով ես կատարում, ու ամենակարևորը, յուրաքանչյուր դասի ավարտից հետո քեզ պատկերացնում ես ընկեր Խուդոյանի փոխարեն, մտածում ես՝ եթե ես ստացածս լավ յուրացնեմ, աշխատեմ, ապա ես էլ կդառնամ ընկեր Խուդոյան:

Ուզում եմ նաև խոսել մի երևույթի մասին, որը հեղափոխությունից հետո բավականին քննարկվեց, տարբեր որոշումներ կայացվեցին, բայց ամեն ինչ մնաց նույնը: Հարցը վերաբերում է ուսանողի քննությանը չմասնակցելուն` վարձի որոշակի չափի չմուծման պատճառով: Տեսեք, դա իրականում միշտ է այդպես եղել․ մինչև վերջին քննությունը, եթե ամբողջական գումարը մուծված չէ, քննությանը չես մասնակցում: Բայց կա մի օրենք, ավելի ճիշտ իրավունք` գրել պարտավորագիր, որը պարտավորեցնում է մնացած գումարը մուծել, օրինակ, մինչև այսինչ ամսի 10-ը: Գրելու համար դիմում են դեկանին, դեկանատի աշխատողը տալիս է դիմումի համապատասխան ձևաթուղթը, ուսանողը լրացնում է, և դրվում է կնիք: Վերջերս նույն ուսանողը, որը 2018 թվականին գրել է նույն պարտավորագրից, մերժվեց, թե հնարավոր չի։ Հենց այդ ժամանակ մեկ ուրիշ ուսանող նստած գրում էր պարտավորագիր: Ես չեմ ուզում մեկնաբանել…

Երբ անվերջ թվացող ու ուժերդ մինչև վերջին կաթիլը քամած քննաշրջանից հետո իսկապես «վաստակածդ» ընդամենը մեկշաբաթյա արձակուրդի 5-րդ օրն անգամ, դու չես կարողանում կտրվել այդ նախաքննական, քննական ու հետքննական մտքերից ու շարունակում ես ինքդ քեզ քննադատել ու ողջ աշխարհին ատել, որ այդքան սովորածդ հարցերի մեջ, քեզ հենց ա՜յ այն չսովորածդ մեկը վիճակվեց քննությանը, երբ օրական շուրջ 126 անգամ (եթե ոչ ավելի) ստուգում ես համալսարանի կայքի ներքին ցանցը՝ ամեն անգամ ապարդյուն հուսալով, որ վերջապես կտեսնես քննություններիդ արդյունքներից գոնե մեկը ու ամեն անգամ (բարեբախտաբա՞ր, թե՞ դժբախտաբար) հուսախաբ լինում, հասկանում ես՝ չէ՜, մեկ շաբաթը քիչ է, ախր, անմարդկային քիչ է հանգստանալու կամ գոնե հանգստանալ փորձելու համար այն ամենից հետո, ինչ ապրել ես կյանքիդ վերջին, ամենասթրեսային 20 օրվա ընթացքում, որոնք հնարավորության դեպքում առանց երկմտելու կջնջեիր հիշողությունիցդ: Հա ու հնարավորության դեպքում կսովորեիր, հաստատ կսովորեիր նաև բոլոր այն չսովորածդ հատուկենտ քննական հարցերը, որոնք «նենգաբար» պատահում էին յուրաքանչյուր քննության ժամանակ ու մեկ վայրկյանում ջուրը գցում ինչպես անքուն գիշերներիդ աշխատանքը, այնպես էլ կիսամյակը միջինից բարձր գնահատականով ավարտելու արդարացի ցանկությունդ: Հա՜, մեկ էլ մի կերպ «վաստակածդ» արձակուրդը կերկարաձգեիր մի քանի օրով՝ գոնե հասցնելով մնացած բոլոր նորմալ համալսարաններում տրվող արձակուրդի տևողությունը: Դե՜, եթե հնարավոր լիներ, էլի: Բայց, ավա՜ղ, կյանքում միշտ չէ, որ հնարավոր է այն, ինչ ցանկանում ես, կամ ցանկալի է այն, ինչ հնարավոր է: Ուստի մնում է միայն համակերպվել ու գոհանալ թեկուզ այդ մեկշաբաթյա «ճոխությունով» ու մինչև վերջ օգուտ քաղել դրանից. ոչինչ, թե դրա 5-րդ օրն անգամ այնքան ես կլանված հետքննական մտքերովդ ու այնքան ես հետ վարժվել կյանքիդ սովորական ռիթմին, որ պարապմունքիդ ժամը, որ միշտ մեխանիկորեն էիր հիշում ու տեղ հասնում, որպես կանոն, մի 10-15 րոպե էլ ուշացած, այս անգամ շփոթել ես ոչ ավել ոչ պակաս 45 րոպեով ու ճիշտ այդքան շուտ հասել պարապմունքիդ:

«Հըմ, էս ժամի համար ինչ-որ արտասովոր լուսավոր ա բայց»,- առաջին միտքն էր, որ ծնվեց գլխումս, երբ արդեն հասնում էի տեղ ու երբ վերջապես սթափվել էի հետքննական մտքերիցս,- «Ո՞նց, 45 րոպե շուտ եմ եկել»,- ինձ թվաց, թե հեռախոսիս էկրանի թվերն ինձ խաբում են,- «Բա հիմա ես ի՞նչ անեմ էսքան, ախր, շատ դմբո եմ, է»:
Ես, իհարկե, կարող էի մտնել ներս ու առանց ցրտից դողացնելու, ձանձրանալով սպանել կյանքիս այդ թանկագույն 45 րոպեները, բայց երբ բախտի բերմամբ թե պատահմամբ, ականջակալներումդ սկսում է հնչել Ֆորշի «Զբոսանք Երևանով»-ը, դժվար է, շատ դժվար է գայթակղությանը չտրվելն ու դրա ներքո մի փոքրիկ զբոսանք չանել թեկուզ սառած մայթերով, մերկացած ծառուղիներով ու բացասական ջերմաստիճանով Երևանով: Իմ սրտի Երևանով: Իմ հոգու, իմ լույսի, իմ մտքերի Երևանով, որից վերջին 20 օրերին հեռացել էի այնքան, որ միայն քննական օրերին տնից համալսարան տանող հոգնեցուցիչ ու չարագուշակ ճանապարհին էի հասցնում նրան տեսնել, նրան զգալ ու շնչել…
Ու մինչդեռ ես՝ տարիների կալանքից հետո ազատության երես տեսածի երջանիկ ժպիտը դեմքիս, այս ու այն կողմ էի անում Թումանյանով ու ոչինչ չտեսած զբոսաշրջիկի նման զարմանում ու հիանում շենքերով, որոնք երևի տեսել եմ ճիշտ նույնքան, որքան սեփական անդրադարձս՝ հայելում, Ֆորշը շարունակում էր ականջակալներումս կրկնել.
…Այս քաղաքը տունն է իմ,
Որքան էլ նոր, այնքան էլ հին,
Հուշերի քաղաք է Երևանը…

Երկար ժամանակ է, ինչ թուղթս ու գրիչս չէի վերցրել ու փորձել առանձնանալ իմ փոքրիկ անկյունում՝ մտքերիս հետ: Մի տեսակ կարոտել էի այս պահը, կարոտել էի նյութ գրելու «արարողակարգը»:

Դասերից ու դիմորդական թոհուբոհից փորձեցի գտնել ժամանակ ու գրել: Գրել դիմորդի պատասխանատու կոչումը կրելու մասին:
Ամռանը որոշեցի, որ համալսարանական կրթությունս ուզում եմ ստանալ Հայաստանում Ֆրանսիական համալասարանում, իսկ մինչ այդ գիտեի, որ ինձ են սպասում դաժան ու ձանձրալի պարապմունքները, ինչը ինձ՝ հասարակական կյանքում գերակտիվ երիտասարդիս համար փոքր-ինչ դաժան էր: Այդ իսկ պատճառով կատարեցի երկրորդ որոշումը՝ պարապելու փոխարեն այցելել նախապատրաստական կուրս: Որոշումը կայացրի՝ գիտակցելով, որ չափազանց դժվար է լինելու համատեղել դպրոցի հետ: Միևնույն ժամանակ, դպրոցի աշակերտ և համալսարանի ուսանող լինելը ծանր, բայց հաճելի զգացողություն է:

Ստանձնելով դիմորդի «կոչումը»` ժամանակից շուտ մուտք գործեցի համալսարան: Մի նոր փուլ, որը սովորաբար բոլորի մոտ լինում է դպրոցն ավարտելուց հետո:

Մուտք գործել կյանքի մի նոր փուլ, որը վճռորոշ է ողջ կյանքիդ համար, չափազանց պարտավորեցնող է, քանի որ համալսարանական հետագա կրթությունդ կախված է ընդունելության արդյունքներից: Դե, երևի հասկանում եք՝ ինչ սթրեսային փուլ է, երևի բոլոր դիմորդները ունեցել են այս զգացողությունը: Այդ սթրեսային իրավիճակում և կյանքի նոր փուլին՝ համալսարանի շեմին, ունեցա կուրսընկերներ և դասախոս համադրությամբ մի հրաշք խումբ:

-Բարև ձեզ, երեխեք, ես ընկեր Աննան եմ՝ ձեր անգլերենի նոր դասախոսը:

Այս նախադասությամբ սկսվեց այն դասը, որը հետո դառնալու էր համալսարանի համար մեկ մոտիվացիան: Ութ հոգուց բաղկացած խումբ, որը կարծես կոչված էր քայլելու դեպի նույն նպատակը, և պակասում էր միայն մեկը, և այդ մեկն էլ լրացավ, երբ լսարանում լսվեց «Բարև ձեզ, երեխեք, ես ձեր անգլերենի նոր դասախոսն եմ» նախադասությունը:

-Զը՜նգ,- լսվում է զարթուցիչի անտանելի ու նոր օրվա սկիզբը հայտարարող ձայնը:

Արթնանում ես, գնում դասի կամ աշխատանքի: Այնտեղ հոգնում ես, դժգոհում, ձանձրանում, վիճում, հիասթափվում կամ էլ ընկնում մտքերի գիրկը: Իհարկե, միշտ չէ այդպես: Լինում են օրեր, որ ամենը լավ է ստացվում, ու կենսուրախ ժպիտով hետ ես գալիս տուն: Նստում ես հաց ուտելու, քանի որ կեսօրին հազիվ հասցրեցիր մի բրդուճ բերանդ գցել: Այնուհետև, եթե չունես հավելյալ աշխատանք կամ դաս՝ տանն անելու, անցնում ես սիրելի զբաղմունքիդ: Ոմանք նախընտրում են ֆիլմ կամ սերիալ դիտել, ոմանք տաք վերմակով, թեյը՝ ձեռքին գիրք կարդալ, ոմանք էլ ստուգում են իրենց հեռախոսները ու հուսահատվում՝ չտեսնելով այնտեղ սիրելիի այդքան սպասված հաղորդագրությունը: Այնուհետև վերջիններս աննկատ ու կրկին ընկնում են նույն մտքերի գիրկը: Նրանք սովոր են: Սովոր են ապրել մտքերով ու երազներով, անվերջ սպասելով: Սովոր են մնալ սեփական հարմարավետության գոտում ու չփորձել անգամ փոխել ինչ-որ բան: Սիրում են միայն մտածել ու պատկերացնել, թե ամեն ինչ արդեն փոխված է, այլ է ու ավելի լավը:

Հետաքրքիր է՝ արդյոք նրանք չե՞ն հոգնում նույն, միօրինակ, պարբերաբար ու անվերջ կրկնվող ցիկլը ապրելուց: Մի՞թե չեն ուզի փոխել իրենց առօրյան, դարձնել ավելի հագեցած՝ հաճելի տարօրինակություններով ու անսպասելի իրավիճակներով:

Փոփոխությունների ժամանակն է: Ժամանակն է ոչ միայն հասկանալ ու գիտակցել, որ ժամանակդ քիչ է ու սահմանափակ, այլ նաև դրանից ելնելով՝ գնահատել այն ու զբաղվել նրանով, ինչը քեզ իրապես երջանկացնում է: Չէ՞ որ կյանքը կարճ է անվերջ բողոքելու, տխրելու ու մտահոգվելու համար:

Ժամանակն է չվախենալ սեփական ցանկություններից, երազանքներից, այլ դրանք վերածել նպատակների ու ամեն օր պուճուր-պուճուր քայլերով, երբեմն ընկնելով, բայց կրկին վեր կենալով առաջանալ, գնալ դեպի դրանց իրականացումը: Այդժամ դու կզգաս մի մեծ բավականություն ու սեր, կփոխես քեզ ու վերաբերմունքդ շրջակա աշխարհի հանդեպ: Երբ դադարես զուր բողոքել, ուղեղդ ժամանակ կունենա մտածելու խնդրի լուծման, այլ ոչ թե նոր բողոք հնարելու մասին:

ժամանակն է խենթությունների: Երկար մտածելու փոխարեն կարող ես անմիջապես, առանց վարանելու անել այն, ինչ ուզում ես և ճիշտ ես համարում: Ու դու կգզաս, որ փոխվել ես, որ էլ նախկինը չես: Դու փոխել ես քեզ ու հետևաբար, փոխել ես ողջ աշխարհը:

(Ֆելիետոն)

Իմ երաժշտական ընդունակությունն ի հայտ եկավ այն ժամանակ, երբ լոգարանի «բեմը» սկսեց ինձ չգոհացնել։ Ծանր հիասթափություն էի ապրում լոգարանից դուրս գալուց հետո. «Դե լավ, երևի համերգի ժամը չգիտեն»,- երբ հյուրերս ուշանում էին` սփոփում էի ինձ։

Տան անդամները սիրտս կոտրում էին, ախր, չէ՞ որ ես երգում էի, ականջակալները ինչո՞ւ են ականջներդ կալել։ Լավ է երաժշտական գործիք նվագել չգիտեմ, թե չէ մեր տանը միակ լավ ձայն հանողը սեղանն է, այն էլ բացի դհոլից ուրիշ կերպ օգտագործել չի լինի։ Դե դհոլը ինձ ի՞նչ, իմը ջութակն է, որի գլխին առանց հարվածելու էլ ձայներ կհանի, այն ջութակը, որի միայն ձայնն եմ լսել:  Ջութակը, որին անգամ չեմ էլ դիպչել, հեռվից հեռու ընդամենը «օդային» եմ արել և ասել` մինչ հանդիպում։ Ասել եմ, որ իրեն կծանոթացնեմ իմ ձեռքերի հետ, շա՜տ մոտիկից, մի քիչ ընկերություն անեն, ի՞նչ իմանաս, մի օր էլ իրենց կողքին նոր գործիք կկանգնի։ Համ կնվագեմ, համ էլ կերգեմ, բա ո՞վ պարի։

Չնայած նրան, որ երեք տարի հաճախել եմ, առիթների ժամանակ տեղում կանգնած օրորվելուց բացի ուրիշ ոչինչ չեմ կարողանում: Հա, մեկ-մեկ էլ ծափ եմ տալիս, իբր դա էլ ինքնուրույն եմ սովորել, առանց պարուսույցի, ընդունակ եմ, չէ՞։

Հասկանալով, որ այդ բոլոր ասպարեզներում ես այդպես էլ ասպարեզ դուրս չեմ գա՝ սկսեցի հետաքրքրվել լեզուներով։ Ֆրանսերենը իմ տարերքն էր, և երբ ինձ հարցնում էին, թե ինչ ես ուզում դառնալ, լեզվաբա՞ն, ես ասում էի, որ արդեն դարձել եմ, ուղղակի լեզվանի, ոչ թե լեզվաբան։ Դա իմն էր, ֆրանսերենը ոտքից գլուխ իմն էր, այ հիմա կարող եմ ասել, որ ինձ զգում էի, ինչպես ձուկը ջրում։
Ես հետաքրքրվում էի բոլոր օտար լեզուներով, անգամ այն լեզուներով, որոնք օտար էին ինձ։ Քիթս շատ էի մտցնում օտար լեզուների մեջ, բայց ֆրանսերենը դեռ «էն գլխեն» իմն էր։ Արդեն հասկացա, որ ֆրանսերեն սովորելով ուրախությունից կարող եմ պարել, կերգեմ ֆրանսերեն երգեր, իսկ ջութակս էլ կսպասի։

Վերջապես բոլորը համատեղեցի։ Ամեն բան սկսվեց ֆրանսերենից, պտտվեց դրա շուրջը և ավարտվեց հենց նույն կետում։ Ես կշարունակեմ ուսումնասիրել քեզ ու ինձնով անել, ուղղակի մտքովս անցար` չհասցրի բռնել, որոշեցի հանձնել թղթին։

-Վարդ, դու քո «գժի թուղթը» որտե՞ղ ես պահել:

-Ես պահել եմ մկների թակարդի պանիրի մեջ, բա դո՞ւ:

Դպրոցից տուն գնալիս հինգերորդ դասարանում փակ քննարկվում էր էս արտահերթ խնդիրը. ոչ ոք չգիտեր, որ մենք ունենք «գժի թուղթ», ու ամեն անգամ մեր երևակայությունը գործի էինք դնում, որ ասենք, թե որտեղ ենք պահել։ Երկուսիս տատիկներն էլ աշխատում էին հոգեբուժարանում, ու մենք լավ օգտվում էինք էնտեղի բարիքներից` մասուրի հյութ ու մի բերան մեղր-կարագ:

Ամբողջ թաղը գիտեր, որ եթե Վարդուհի, ուրեմն Միլենան էլ հետը:

Ընդամենը մեկ տարեկան էի, որ ինձ մեկուկես տարեկան Վարդս օրորում էր, ու ես չէի լացում: Էդ ժամանակ ինքը Վարդ չէր, Վափուշիկ էր: Անկախ նրանից, թե ով-ինչ էր սիրում-չսիրում, միևնույնն է, մենք երկուսով նույնն էինք սիրում: Եթե Միլենան ուզում է գնալ պարի, ուրեմն Վարդն էլ է պարուհի, եթե Վարդը ուզում է գնալ նկարչության, ուրեմն Միլենան էլ լավ կնկարի, ինչո՞ւ ոչ:

Նույն վարդագույն ժակետից ունեինք ու միշտ առանց պայմանավորվելու հագնում էինք նույն օրը, գնում մարմնամարզության ու էնտեղ խառնում իրար:

Զանգում էի.

-Վարդ, Միլենն ա, կլինի՞ գամ ձեր տուն՝ խաղանք:

Չէր մերժում: Հազար անգամ նույն տուն-տունիկը, դպրոց-դպրոցը, Հաննա Մոնտանան, ճաշ եփոցին խաղում էինք: Մի օր էլ, չգիտեմ որտեղից, նոր խաղ էինք ներմուծել` «հաղորդում-հաղորդում»: Ու լիքը քեֆեր էինք կազմակերպում 200 դրամներով։

Մի օր, բակի մեր չսիրած աղջկան խաբել էինք, ծաղիկներից քամած ջուր էինք տվել հյութի տեղ: Խմեց, նեղացավ, գնաց: Մենք էլ հո ուրախ չէինք մեր իրականացրած օպերացիայի առիթով:

Վարդը, որ գալիս էր մեր տուն, տատիկս ամեն անգամ ասում էր.

-Վարդուհի ջան, բարև, դու էլ ե՞ս քո տատիկի հետ էդպես խոսում։

Դե, ես մի քիչ լեզվանի էի, տատիկս ուզում էր ճշտել ինձնից է, թե` Վարդ-Միլենա նույնությունն է: Վարդը հերքում էր, իրեն փրկում, ինձ գցում կրակը:

Մենք իրարից չէինք հոգնում, օրը քսանչորս ժամ «օդնոկլասնիկով» խոսում էինք, հեռախոսով խոսում էինք, բակում ման էինք գալիս։ Երկուսով սիրահարվել էինք նույն տղային ու կռիվ անելու փոխարեն, երկուսով հիանում էինք իրենով: Մականունը դրել էինք Դալիթա ու ազատ խոսում էինք բոլորի մոտ Մեր Դալիթայից:

Ամեն անգամ Թումո գնալուց, մզկիթի կողքով անցնելիս ավանդական հարցը`

-Վարդ, մզկիթի ներսը դո՞ւրս ա։

-Հա՛, ես չեմ եղել, բայց նկարով տեսել եմ:

Բարձր ծիծաղում էինք:

Վարդի մաման իմ մաման էր, իմ մաման` Վարդինը: Մեր տասնութ տարվա մտերմության ընթացքում մենակ մի անգամ եմ հիշում, որ կռիվ արած լինենք. չխոսեցինք մի շաբաթ, մի կերպ դիմացանք: Հետո հաշտվեցինք, որովհետեւ «բասեին» էին գնել․ Վարդի մաման կանչեց` լողալու: Շնորհակալ եմ, Քրիստ «մամա»։

Իսկ երբ Վարդին հեռախոս էին գնել, իմ ոգևորությունը աշխարհով մեկ էր, ես դեռ չունեի, բայց գիտեի` Վարդինը իմն էլ է:

Գրքույկ էի սարքել շատ փոքր ու ամեն էջին գրում էի Վարդին սիրահարված տղաների անունները ու հպարտանում, որ ես բոլորի մասին գիտեմ. իսկական ընկերուհի եմ: Նորք-Մարաշի հազար ու մի պատ գիտի` Մ+Վ=ԲՖՖ

Մենք ունենք Հեղինե (Ելենա), Սերանուշ. մեր ընկերությունից էլ չկա աշխարհում. վերացած դինոզավրիկների միություն:

Մենք իրար մասին էնքան գիտենք, որ հանգիստ, շա՜տ հանգիստ ինքն իմ կենսագրականը կարող է գրել, ես էլ` իր:

-Վարդ, ես կասեմ՝ բո, դու ասա` հը՞ն, չվախեցա՞ր:

Էս էլ մեր մյուս պլանավորած օպերացիան էր` մի ուրիշ միամիտի գլխին:

Հիմա էսպես իրարից անկախ պատմություններ եմ տեղավորել էս գրածում, թվում է, իրար չեն կապվում, բայց շա՜տ ամուր կապ կա էդ ամենում. մանկության ընկերներ լինելու համար հենց էդ կապից է պետք, որ մենք ունենք:

Բոլորի ներկայությամբ ասում եմ, Վարդ, տասնութ տարի քո տարեդարձին բոլորից շատ ես եմ սպասում, որովհետեւ գիտակցումը, որ էլի մի տարի է ավելանում. վախենալու չափ երջանկացնող է:

Շնորհակալ եմ, հունվար 16։

Մենք ընտանիքով ապրում ենք սահմանամերձ գոտում` Տավուշի մարզի Բերդ քաղաքում: Իմ հայրիկը միջին հասակի շատ լավ բնավորություն ունեցող տղամարդ է: Հայրիկս աշխատում է պայմանագրային զինծառայող: Նա 15 օր տանն է լինում,15 օր կանգնում սահմանին: Հայրիկիս աշխատանքը շատ կարևոր է: Այն օրերին, որ տանն է լինում, նա իր ամբողջ ազատ ժամանակը տրամադրում է ինձ և եղբորս` խաղում և կիսվում է իր կյանքի հմտություններով: Ճիշտ է, նա շատ հազվադեպ է ազատ ժամանակ ունենում, քանի որ նրա աշխատանքը այդքան էլ հեշտ չէ: Ես շատ եմ սիրում իմ հայրիկին: Ամեն անգամ երբ հայրիկս վերադառնում է աշխատանքից, մեր տանը տոնական տրամադրություն է տիրում: Մայրիկս պատրաստում է համեղ ուտեստներ, և մենք ամբողջ ընտանիքով հավաքվում ենք սեղանի շուրջը: Հայրիկս պատմում է սահմանում կատարվող իրադարձությունների մասին, և մենք ուշիուշով լսում ենք նրան: Ես ամեն ամիս սրտի թրթիռով եմ սպասում նրա գալուն: Ես անչափ երջանիկ և հպարտ եմ, որ ունեմ այդպիսի հայր, որ անգամ իր կյանքը չի խնայի հանուն հայրենիքի:

 Կսկսեմ այնտեղից, որ ես էլ չգիտեմ՝ ինչպես իմ բառապաշարում հայտնվեցին բառեր, որոնց համար ստուգաբանական բառարան չկա։ Ամեն տարի ես կշտապեմ քեզ մոտ, որ բարձունքից նայեմ իրար կողքի կքած տներիդ։ Ես ամռանը գալիս ու գրկում եմ քեզ, երկար ժամանակով մնում եմ գրկումդ և միակողմանի համաձայնությամբ բաց եմ թողնում քեզ։ Վերմակի տակ ծածկված այդ քաղաքը Բերդագյուղն է, Բերդը։

Բերդը ես հասկանում էի իր ուղիղ իմաստով, երբ փոքր տարիքում էի գալիս: Ընկերները քիչ էին, ինձ համար դժվար էի հետաքրքրություններ գտնում, ու ես իրոք, հասկանում էի, որ Բերդում եմ, հատկապես, երբ եղբայրս գործի էր դնում իր նկարչական շնորհը և սկսում էր նկարել ձեռքերիս՝ կասկած անգամ չկար, որ ես Բերդում եմ։ Հարևանի «չափարից» տանձ գողանալը միակը չէր, որ ինձ հաճույք էր պատճատում: Անկեղծ ասած, դեռ շարունակում է հաճույք պատճառել։ Հավերի հանդեպ ունեցած իմ վախը սկսեց այն օրվանից, երբ պապս ասաց.
֊Քըյնա հըվանոցիցը ծյու պի։
Մինչ երկար ժամանակ նախադասությունը կծամեի բերանումս, որ հասկանամ` պապս ի՞նչ է ուզում, և վերջապես ո՞վ է այդ անիծյալ «ծյուն», հասկացա, որ ձվի հետ է։ Օ՜, ես գլխի ընկա։ Երեսուն հավերից բաղկացած բազմանդամ հավանոցը միակը չէ, որով զբաղվում է պապս։ Ես դեռ պետք է հասկանայի, թե ո՞րն է «կյոճին», որո՞նք են «ճգըրնին» և այդպես մնացած անհասկանալիները։ Երբ արդեն որոշ գիտելիք ունեի, և ինձ կարող էի թույլ տալ ձևակերպել առաջին նախադասությունս, ասացի.
֊Վեդրենունցովը շյլոր կըվաքե՞մ։
Ես այդ օրը ստացա «հինգ», հենց ձեռքիս վրա։ Բառապաշարս էլ ինձ պաշարեց իր ուրախությամբ։ Բարբառային նոր բառերս դեռ շատ կդասավորեմ իրար կողքի, դա ընթացքում։
Մեր տան հարևանությամբ հոսպիտալն է։ Փոքր ժամանակ կանգնում էի քարի վրա, ձեռքերս դնում պատին, թաթերիս վրա ձգվում, որ տեսնեմ՝ ո՞ւմ բերեցին, ո՞վ դուրս գրվեց: Այնքան երկար էի նայում, որ հանգիստ կարող էի պահակի աշխատանքը ինձնով անել, նստել հսկելուց լավ էի, ստացվում էր։

Հոսպիտալը, առաջին նախադասությունս, Բերդագյուղիս վառ կանաչը միշտ ինձ հետ են։ Ես արդեն խեղդվել եմ գեղեցկությանդ մեջ:

«Բա մի հատ ստրուկ չունենայի~»…

Հենց այս մտքով էլ ես բացում եմ իմ աչքերն ամեն առավոտ ժամը 13:54: Ի դեպ` ինձ համար առավոտը սկսվում է այն ժամանակ, երբ ես բացում եմ աչքերս: Միջին վիճակագրական ուսանողը պարտավոր է իրեն հասանելիք 21+3 օր արձակուրդը ծախսել քնելու և միմիայն քնելու վրա: Ստրուկ էլ արժի պահել` դասերս կաներ, լեկցիաներս սիրուն կգրեր, նյութերս, գրքերս, սերիալներս… Չնայած, սերիալներս ես ինքս կնայեի:

Բայց, ցավոք սրտի, ո՜չ փոքր եղբայր ունեմ, ո՜չ էլ քույր, այսինքն, ստրուկ էլ չունեմ, իսկ Հին Եգիպտոսից բերելը թանկ է:

Հողաթափերովս «քստքստացնելով» (վատ սովորություն է մնացել) գնում եմ խոհանոց` մի բաժակ ջուր վայելելու, ապա նույն ոգով շարունակելով գնում եմ գրատախտակիս մոտ` գրելու օրվա պլանը:
Խոսքը մեր մեջ` ես ամեն օր էլ գրում եմ օրվա պլանը, բայց դե չափից դուրս ալարկոտ եմ:

1. Գերմաներեն
2. Անգլերեն
3. Գիրք
4. Նյութ
5. Սերիալ

Պարտաճանաչ կերպով կատարում եմ հինգերորդ կետն ու վերջ` քնելու:

Հա, մոռացա: Առաջին ու երկրորդ կետերը միշտ նույն տեղում են: Գրում եմ, որ արձակուրդի ընթացքում ուղեղս չժանգոտի, սակայն արդեն ուշ է:

-Ալո:
-Ի՞նչ ես անում:
-Ըըը, նստած…
-Էլի պառկած ե՞ս:
-Հա, մամ,- խորն ընկճվածությամբ արտաբերում եմ բառերս: Չնայած` ու՞մ եմ խաբում:
-Օրը ճաշ դառավ, տնաշեն:
-Էհ…

Նշեմ, որ ես «էհ» ասում եմ միայն արտիստիկ երևալու համար, կամ էլ երբ ասելու բան չունեմ:
Մի խոսքով…
Մտածում եմ, որ կարելի է նվագել, կամ ասենք, դաս անել: Աչքս գցում եմ ժամացույցին` 18:27: Նոր չէի՞ արթնացել: Մյուս կողմից էլ նայում ես` էս «ազիզ» օրով ի՞նչ դաս:

Լավ չի, լավ չի, Նոր տարին շատ թանկ է նստում: Լավ, ոչինչ, վաղը կանեմ: