95-րդ րոպե, մեկ բալանոց երկրաշարժ, խելագարված մարզիչ ու իրենց աչքերին չհավատացող երկրպագուներ: Այս օրերին ամբողջ ֆուտբոլային աշխարհն է անորոշ վիճակի մեջ` Բարսելոնայի երկրպագուները,ՊՍԺ-ի երկրպագուները ու պարզապես ֆուտբոլասերներ:

Բարսելոնա – ՊՍԺ խաղի, ինչպես ցանկացած մեծ իրադարձության մասին շատ է խոսվել, ու դեռ էլի կխոսվի: Փաստեր, թվեր, մրցավարական սխալներ, վիճակագրություններ: Բայց իմ իմացած միակ փաստն այն է, որ երկրպագուների զգացածը ոչ մի թիվ ու ոչ մի վիճակագրություն բացատրել չի կարող: Կփորձեմ այս ու դրան նախորդող խաղի մասին պատմել ոչ թե թվերով, այլ պարզապես երկրպագուի աչքերով:
Առաջին խաղում Բարսելոնան Փարիզում պարտվեց 4:0 հաշվով: Ցավալի պարտություն էր (չնայած ոչ բոլորի համար), շատ էր խոսվում, որ ոչ մի թիմի չի հաջողվել եվրագավաթներում հաշվի այդպիսի տարբերությունը հետ բերել: Փարիզում իրենց հաջորդ փուլ անցնելու շանսերը 100 % էին գնահատում, իսկ Բարսելոնայում դեռ ուշքի չէին եկել կրած պարտությունից: Տանը, դպրոցում, ճանապարհին ու ցանկացած վայրում հանդիպում էին մարդիկ, ովքեր հարցնում էին.
-Տեսա՞ր Բարսան ոնց պարտվեց:
Չգիտեմ, տրամաբանական կլիներ , որ ասեի. «Չէ, գիտեք, քնել եմ ու չեմ տեսել, կպատմե՞ք»: Հաշվել եմ: Ուղիղ 13 հոգի ինձ տվել են նույն հարցը: Ու իմ համոզմանը , որ հաստատ հաջորդ խաղին լավ կխաղանք ու կանցնենք, պատասխանում էին. «Ի՞նչ ես ասում, հնարավոր չի»: Դե, փաստորեն հնարավոր էր: Որքան մոտենում էր երկրորդ խաղի օրը, այնքան մոտակա խաղի կարևորությունը ու յուրահատկությունն ավելի էր մեծանում` զգացվում էր ֆուտբոլիստների մարտական տրամադրվածությունը, վստահությունը սեփական ուժերին ու նաև երկրպագուների լավատեսությունը:Եվ իրոք, մեկ շաբաթ առաջ Բարսելոնայի հաջորդ փուլ անցնելուն թվում էր միայն հրաշքը կարող էր օգնել: Ու պարզվեց այդ հրաշքը ոտքեր ու ձեռքեր ունի, ու նաև անուն է` Սերխիո Ռոբերտո:
Վերջին, վճռորոշ գոլից հետո Բարսելոնայում վերջին տարիների ամենաուժեղ երկրաշարժն էր գրանցվել: Դե, որ 96 հազարից ավելի մարդ միասին ուրախությունից թռվռան, հաստատ երկրաշարժ կլինի: Շատերն ասում են, որ այս խաղը կարելի է դարի comeback-ը համարել, իսկ որ այն պատմական հանդիպում էր, միանշանակ է: Ես ինքս մի քանի տարի է, ինչ սկսել եմ ֆուտբոլ դիտել: Գուցե սրանից ավելի հետաքրքիր խաղեր են եղել, բայց ես չեմ կարող պարզապես միացնել YouTube-ը, նայել այդ խաղերը ու զգալ այն, ինչ հիմա եմ զգում: Շատ բաներ են խոսում խաղի մասին, քննարկում են հաղթանակի նախադրյալները, պարտության պատճառները, մրցավարական վրիպակները, բայց հիմա խաղն ավարտվել է, պատմությունն էլ կերտվել: Հարցնում են, թե ինչո՞ւ ենք սիրում ֆուտբոլը, անքուն գիշերներ անց կացնում հեռուստացույցի դիմաց, երկրպագում անծանոթ մարդկանց, ուրախանում ու տխրում նրանց համար: Ֆուտբոլը սիրում են հենց այսպիսի խաղերի համար, նրա համար, որ աչքիդ առաջ կարող է պատմություն կերտվել, իսկ դու էլ կարող ես դառնալ դրա մի մասնիկը:

Ֆուտբոլը շատ նման է կյանքին: Պարզապես, եթե կյանքում հնարավոր է հույսը դնել սեփական ուժերի վրա ու անհատական հաջողությունների հասնել, ֆուտբոլում այդպես հազվադեպ է պատահում: Այս խաղը ոչ միայն 109×90 չափերով կանաչ դաշտ է, 22 միլիոնատերեր, մեկ գնդակ ու բուքմեյքերական անթիվ գրասենյակներ, այլև ուսուցիչ, որից ցանկության դեպքում, կարելի է օգտակար ինչ-որ բաներ սովորել:
Եթե մի օր հիասթափվեք, ու ձեզ թվա, որ անհաջողակ եք, հիշեք ՊՍԺ-ին, ու եթե մի օր էլ համարձակվեք «անհնարին» բառը օգտագործել, հիշեք Բարսային:
Երբ 17-ի Վանաձորյան դասընթացի ժամանակ հայտարարեցին ճամբար գնացողների անունները, ու այդ անուններում ես իմը չհանդիպեցի, առաջին վայրկյանի հիասթափությունից հետո ինքս ինձ ասացի, որ ժամանակն է կյանքում ինչ-որ քայլ անելու, քայլ դեպի առաջ, սեփական ուժերով մի քայլ: Ու այդ ժամանակ իմ մտածածի լրջությանը հավատացի այնպես, ինչպես մարտի ութի երեկոյան` 95-րդ րոպեին հավատում էի հաղթական գոլին: Աշնանը ես արդեն Սևանի մեդիա ճամբարում էի: Եթե առաջին դեպքում ամեն բան ինձնից էր կախված, ապա երկրորդի ժամանակ բացի հավատալը, ուրիշ ոչինչ անել չէի կարող: Ու այս ամենը ստիպում է ինձ մտածել, որ ինչպես Նեյմարն է ասում. «Քանի դեռ կա 1% հնարավորություն, մենք կունենանք 99% հավատ»:

Ինչպես բոլորը, այնպես էլ ես, ունեցել եմ մանկության շատ երազանքներ: Բայց ես ունեի մի երազանք, որը ավելի շատ էի ցանկանում, որ կատարվի: Հնարավոր է` ասածս արտասովոր թվա, բայց ես միշտ ցանկացել եմ ծովահեն դառնալ: Ինձ դուր էր գալիս ծովը, դուր էր գալիս ծովային արկածները, կախարդական վայրերը: Երևի բոլորն էլ տեսած կլինեն «Կարիբյան ծովի ծովահենները» ֆիլմը: Այդ ֆիլմի պատճառով ես շատ էի սիրում ծովահեններին, մանավանդ Ջեք Ճնճղուկին:

Բացի ֆիլմից կարդացել եմ նաև Էմիլիո Սալգարիի «Սև Ծովահենը», որտեղ Սև ծովահենը երդվեց բնաջնջել «բարեկամ-թշնամու» տոհմը, բայց սիրահարվելով թշնամու դստերը, մոլորության մեջ է ընկնում: Ու սերը հաղթում է ատելությանը, և նա չի սպանում այդ աղջկան:

Խորհուրդ կտամ անպայման նայել ու կարդալ թե ֆիլմը, թե գիրքը:

Ինձ թվում է՝ հարց կառաջանա, թե ինչու այս նյութի վերնագիրը դրեցի «Ծովահեն և ֆուտբոլիստ», չնայած որ դրանք իրար հետ կապ չունեն: Եթե միայն ծովահենի մասին գրեի նյութս, շատ կարճ կլիներ, դրա համար որոշեցի մի փոքր էլ ֆուտբոլի մասին գրել:
Ֆուտբոլիստ դառնալը նույնպես իմ երազանքներից է եղել: Իմ սիրած թիմը Բարսելոնան է: ՊՍԺ – Բարսելոնա (4-0) արտագնա խաղից հետո բոլորը ծաղրում էին Բարսելոնային, հատկապես Ռեալի երկրպագուները: Բայց մենք հավատում էինք, որ հաջորդ խաղում Բարսելոնան կկարողանա հաշվի մեջ առաջ անցնել, չնայած որ համարյա թե հույս չկար: Ես վստահ էի, որ նա կկարողանա կոտրել փարիզյան գրանդի դիմակայությունը և անցնել հաջորդ փուլ… Այդպես էլ եղավ: Գրեթե հույս չկար, բայց կատալոնական ակումբի սաները վերջին 8 րոպեում կարողացան 3 անպատասխան գնդակ ուղարկել ֆրանսիացիների դարպասը և դրանով իսկ ապահովել Չեմպիոնների Լիգայի ¼ եզրափակչի ուղեգիրը: Կատալոնական ակումբի սաներին և երկրպագուներին այս հաղթանակը ամենից շատ հարկավոր էր նրա համար, որ «փակվի շատերի բերանները»:

Ես նաև միասին եմ գրել այս երկու թեմաները, որովհետև երկուսն էլ պայքարելու ձգտում ունեին և կարողացան իրենց նպատակին հասնել: Ես հասկացա, որ եթե ուզում ես նպատակիդ հասնել, պետք է անպայման պայքարես:

Երևի շատ քչերը կլինեն, որ չեն համաձայնի ինձ հետ ու մտքում կասեն, որ իրենց մանկությունը այդպես չի եղել, բայց վստահ եմ՝ շատերը կհաստատեն։ Կհաստատեն այն փաստը, որ երբ փոքր տարիքում բարեկամներն ամեն անգամ սեղանի շուրջը հավաքվելիս հարցնում էին. «Բա որ մեծանաս, ի՞նչ ես դառնալու», պատասխանը լինում էր տարբեր՝ ոստիկանից միչև տիեզերագնաց, պարողից միչև նկարիչ։ 

Եվ այդպես, 5-րդ դասարանում որոշեցի, որ պետք է դառնամ քննիչ, ինչպես յուրահատուկ է բնավորությանս՝ հետազոտող, քննող, մեկնաբանող ու հետաքրքրվող։ Ապագա քննիչի գաղափարը մնաց միչև 8-րդ դասարան, սակայն շուտով բացահայտեցի բնագիտական կողմնորոշվածությունս ու հասկացա, որ հումանիտար ուղղության շարունակող չեմ կարող լինել։ Որոշեցի ընտրել մենեջմենթը. այս գործում կսառեին իմ հետաքննողական ու քննչական հետաքրքրությունները։ Ու հենց այդ բնավորությունս թույլ չտվեց քայլել միայն մենեջմենթի ճանապարհով։ Ստեղծեցի հնարավորություն լինելու նաև հումանիտար ուղղությունում և թույլ չտալու, որ հետաքրքրություններս սառեն։ Միայն մենք ենք ընտրում, թե որ ճանապարհով քայլել, իսկ քայլել միայն մեկ ճանապարհով, պարզապես նշանակում է ճաղավանդակների հետևում թողնել այն հետաքրքրությունները, որոնք կարող ենք զարգացնել։ Ես շարունակում եմ որոնել, սակայն ամեն անգամ մի նոր բան եմ ավելացնում արդեն որոշածներիս:

Ձեզ հետ էր ապագա ֆինանսների գծով կառավարիչ, մարկետոլոգ, լրագրող, լուսանկարիչ, հրապարակախոս, քաղաքական մեկնաբան, հասարակական գործիչ ու… Յուրաքանչյուրս կարող ենք կազմել մեր այս ցուցակը՝ տարեցտարի ավելացնելով այն։

Ես Հեղինեն եմ: Առաջին հայացքից մարդիկ մտածում են, որ չշփվող և չխոսկան եմ, բայց դա այդպես չէ: Իրականում մտերիմներս շատ կուզեին, որ այդ փաստը ճիշտ լիներ: Ընկերներիս շրջապատում ես ակտիվ եմ, աշխույժ և շատախոս: Բոլորը զարմանում են, թե ինչպես եմ ընտրել թատերագետի մասնագիտությունը: Նրանց կարծիքով թատերագետը պիտի միշտ բարձր խոսի, քննադատի և վիճի: Բայց մենք վերլուծում ենք, տալիս խորհուրդներ և արտահայտում մեր կարծիքը:

Մեծացել եմ մի ընտանիքում, որտեղ միշտ եղել է արվեստի շունչը: Ազատ ժամանակ սիրում եմ կարդալ գրքեր և քննարկել ընտանիքիս հետ: Նվագում եմ դաշնամուր օրվա տարբեր ժամերին, և կապ չունի՝ մեր հարևանները ուզո՞ւմ են լսել ինձ, թե՞ ոչ: Վերջերս սկսել եմ սովորել հայկական պարեր: Մասնակցում էի տարբեր միջոցառումների, ու նախանձով նայում, թե ինչպես են հայրենակիցներս պարում մեր պարերը, ու ինքս ինձ խոստացա, որ անպայման պիտի սովորեմ: Վախենում եմ բոլոր կենդանիներից, և այդ վախը հաղթահարելու համար սկսեցի ձիավարել սովորել: Հենց առաջին օրն ընկա զվարճալի պատմության մեջ: Մի քանի շրջան պտտվելուց հետո, երբ եկավ իջնելու ժամանակը, գլուխ բարձրացրեց վախը, բայց այս անգամ՝ արդեն բարձրությունից: Ձիուց մինչև գետին ընկած հատվածը ինձ ահռելի տարածություն էր թվում: Չնայած ներքևում գտնվողների հորդորներին՝ չէի էլ պատրաստվում իջնել, երբ վերջապես ինձ օգնության հասան:

Սիրում եմ շրջել Հայաստանի տարբեր վայրերում, լուսանկարել և ուսումնասիրել պատմամշակութային կոթողները: Հայաստանի ամեն մի գողտրիկ անկյունում անսպասելի կարող ես բացահայտել մի ամբողջ դարաշրջանի պատմություն:

-Դե, Սեդա ջա՛ն, լավ մնացեք, բան պետք լինի՝ զանգիր։
-Մենք էլի կտեսնենք իրար, չէ՞:
-Անպայման, ի՛մ աղջիկ։
Երբ խոսքեր չկան․․․
Կյանքիս ամբողջ ընթացքում ասես սպասեի այդ պահին։ Դա այն օրն էր, երբ հասա երազանքիս։ Կարծում էի, թե այդ էմոցիաների մասին անգամ մի քանի նյութ եմ ուղարկելու 17.am-ին, որովհետև ամենաերջանիկ օրն էր դա ինձ համար։

-Սեդ, Արթուրը ո՞նց ա։
-Ի՞նչ Արթուր։
-Դէ չեմպիոնդ, որ շատ ես սիրում։
-Է՜, չեմ սիրում ես իրեն ու չգիտեմ` լավ է՞, թե՞ չէ։
-Էլ մի, լավ է՜, դու էլ, չե՞նք տեսնում, գնացիր` նկարվեցիր, եկար, դեմքիցդ տխրությունը չի իջնում, արդեն կարոտե՞լ ես։Շա՜տ հաճախ այսպես կատակում են կուրսընկերներս։ Ամեն ինչ խառնվել է իրար։ Կարոտի զգացումը իսկապես խեղդում է, բայց ո՞ւմ եմ այսքան շատ կարոտում։ Չնայած այստեղ մտածելու բան էլ չկա անգամ։ Քեզ եմ կարոտել, հարգելի՛ Արսեն։

-Իսկ հիմա ասեք, թե ո՞վ է ձեզ համար օրինակելի և ո՞ւմ կուզեիք նմանվել,-ասաց ուսուցչուհիս։
Արձագանքների մեջ լսեցի. «Հայրս, մայրս, պապս»,-և այլն։ Իմ պատասխանը տարբերվեց.
- Ինձ համար օրինակելի է Արսեն Բադալյանը և միակ մարդը, ով ինձ օրինակ կարող է ծառայել՝ նա է։
-Իսկ ծնողնե՞րդ,- հարցրին կուրսընկերներս՝ զարմացած։
-Դուք չեք հասկանա ինձ։ Ծնողներս ինձ լավ ապրելու դասեր են տալիս, իսկ պարոն Բադալյանը, ախր ինքը իմ մեջ մի նոր կյանք է արթնացնում, երազանքներին հավատալն է արթնացնում ու․․․
-Սեդա ջան, աչքերդ լցվեցի՞ն։
-Չէ, ընկեր Հարությունյան, սպասեք՝ ավարտեմ խոսքս։ Ինքը էն մարդն է, ում ես ընտանիքիս անդամն եմ համարում։ Իր ասած ամեն մի բառը, ամեն մի տառը ինձ համար այնքան նշանակություն ունի։ Օրինակելի է ամեն հարցում։ Օրինակելի հայր, օրինակելի ընկեր, օրինակելի մարդ։ Ինքը էն մարդն է, ով դիմացինի երջանկության համար սեփականն էլ կտա։ Ուզում եմ նմանվել իրեն ամեն հարցում։ Ունենամ իր հումորի զգացումը, ունենամ իր բարությունն ու ընկերասիրությունը, ամենակարևորն այն է, որ ուզում եմ լինել նույնքան սիրված ու թանկ մարդ շրջապատիս համար, ինչպես Արսեն Բադալյանն է իր ընկերների ու շրջապատի համար։
Կարոտել եմ քեզ իմ սիրելի ընկեր։ Կզարմանաս, որ առաջին անգամ քեզ դու-ով եմ դիմում, բայց հիմա ես քեզ ընդունում եմ որպես իմ ընկեր։ Կա ժամանակ դու ինձ հայր ես, կա ժամանակ՝ եղբայր, կա ժամանակ՝ ընկեր։

…Բարև։ Ես Սեդա Հարությունյանն եմ։ Հպարտանում եմ գիտելիքներովս, ընտանիքովս, ընկերներովս և քեզանով՝ իմ Բադալյան։

Ես Անգինն եմ, ապրում եմ Գյումրիում` իմ ծննդավայրում: Ունեմ շատ երազանքներ. շրջագայել ամբողջ աշխարհով, սովորել արտերկրում, հանգստանալ հանրահայտ կղզիներում, ճանապարհորդել դեպի ծովի հատակը: Սիրում եմ նկարչությունը, սիրում եմ երգել, սակայն ականջակալներով. այդպես ինձ տաղանդավոր եմ զգում: Ցանկանում եմ դառնալ լեզվաբան կամ զբոսավար: Իմ կյանքի կարևոր մասերը բաժին են ընկնում գրքերին և ֆիլմերին, դրանցից ես շատ բան եմ սովորում: Երբեմն քնելիս ինձ պատկերացնում եմ ֆիլմի սցենարիստ և փոխում եմ դեպքերի ընթացքը իմ ցանկությամբ: Հետո սթափվում եմ ու փորձում քնել. չէ՞ որ առավոտյան դասի եմ:

Դպրոցում գերազանցիկ չեմ, հարվածային եմ: Սովորում եմ այն առարկաները, որոնք ինձ դուր են գալիս: Ապրում եմ այն հույսով, որ պատմության մեջ կմնամ իմ որևէ արարքով: Երբեմն գրում եմ ուղղակի՝ առանց մտածելու: Գրում եմ օրվա մասին՝ ինչպես սկսվեց, ինչպես ավարտվեց: Համաձայն եմ Չեխովի հանրահայտ արտահայտության հետ. «Մարդու մեջ ամեն ինչ պետք է լինի կատարյալ»: Ունեմ սիրած քաղաքական գործիչ՝ Ուինսթոն Չերչիլը: Սիրածս երկիրը Իտալիան է, սիրածս քաղաքը՝ Նյու-Յորքը:

Հիանալի բաներ են արևայրուքը, գարեջուրը և խեցգետինը, ուղիղ և սպիտակ ատամները, ծովը, ավազը, արմավենին, քունը և ազատ ժամանակը: